vereen iG de katholieke pers Het Vickersproces te Moskou St. Willibrordus Duitsch protest te Londen Japan-Nederland Het nieuws van heden IJZEREN BOUT IN EEN GENERATOR DE KRACHTIGE ARM IN OOSTENRIJK Mr. J. B. Bomans Ch. L. v. d. Bilt DE BAROMETER Propaganda-vergadering ZATERDAG 15 APRIL 1933 ZES EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 18355 BUREAUX: NA5SAULAAN 51 - TEL. 13866 ABONNEMENTEN: Voor Haarlem en Agentschappen p. week 25 cent; per kwartaal f3.25; per post, per kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM TELEFOON 13866 N.V. Ned. Verzek.-Maatschappij Utrecht, Catharijnesingel 48 Hoofdinspectie Amsterdam Adm.deRuijterw.242, Tel. 82797 Kapitaal- en Volksverzekering Was deze erin gestoken of er per ongeluk in gevallen? Bekentenissen en her roepingen Het verhoor van Thornton Thornton ontkent ten stelligste OP ONDERZOEK yQc Ridder, uitgever van het New- hav Sc?le Staatsblad, is gisteren te Bremer- vanen aangekomen om zich in opdracht t0e öe Duitschers in Amerika van den and in Duitschland op de hoogte te stellen Autobus in een rivier gestort 33 voetballers gewond Zware storm in Indië Dr. Luther te New-York aangekomen Fransche begrootïng'33 aangenomen De Kamer op reces Het wrak der Atlantique Nieuw onderzoek naar de oorzaak van den brand gelast Treinbotsing nabij Montpellier Het Weer Tegen de Lagerhuisdebatten over Duitschland Incident te Metz Goede Vrijdag te Rome De processie weer in eere Denemarken en Duitsch land Premier Stauning over de grenskwestie GOERING TER AUDIËNTIE BIJ DEN H. VADER De onderhandelingen over een arbitrageverdrag vorderen Japan uit het Perm. Hof? Rechtshervorming Dr. Frank II Rijkscommissaris? De aanklacht tegen Gereke Hij zou honderdduizenden hebben verduisterd Weer verplicht godsdienst onderricht Dollfuss' besprekingen te Rome Optimistische plannen in Amerika Als de koopkracht gestegen is. V ertegenwoord igers De NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT zal op Tweeden Paaschdag niet verschijnen. DE DIRECTIE. DIT NUMMER BESTAAT UIT ZESTIEN BLADZIJDEN QNTVANGLAMPEN VANAF F 2.50 N.V. GloeilampemaorieK „Radium R.K. STAATSPARTIJ Derde NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT MOSKOU, 14 April. (Reuter.) Het telegraaf- agentschap der Sovjet-Unie meldt: De derde dag van het Vickersproces begon met het ver hoor van den leider der contröle-afdeeling van hen electro-import, den Russischen ingenieur Dolgow. Deze getuige verklaarde, dat de Engelsch- than Thornton hem in zijn kamer had geroe pen en hem 3000 roebel had aangeboden, wan- heer hij defecten aan een door de Metro-Vickers Verzorgde installatie geheim hield. Hij had het Seld aangenomen en het nog denzelfden dag aan de bevoegde autoriteiten met de noodige Verklaringen overhandigd. Thornton en Monkhouse bevestigden deze verklaringen (Volgens een nader Reuter-ver- slag antwoordde Thornton, met instemming van Monkhouse, dat het geld was verstrekt als lee- hing, welke echter nooit was afgelost wegens betaling van een apartement.) Hierop ging het gerecht in op de gebeurte- hissen bij het Sujewka-krachtstation. Beklaag de Kotljarewski verklaarde, dat hij als leider van de turbine-pfdeeling in opdracht van Mac Donald een bout in een generator had gesto ken, waardoor de turbine 10 dagen lang buiten V'erking werd gesteld. Hiervoor had hij 1000 rpebel ontvangen van MacDonald. Deze beves tigde volkomen de verklaringen van Kotlja- tewski. (Volgens het Reuter-verslag verklaarde MacDonald, dat hij van K.'s daad op de hoog te was.) Naar Reuter verder meldt, verklaarde een derde getuige, Lobanow, met instemming van Zijn vriend Lebediew, dat Nordwall hem gelast "ad een installatie van de Metro-Vickers te Vernielen en dat hij van Nordwall 5000 roebel "ad ontvangen. Nordwall ontkende echter ten stelligste. Het schijnt dat de rechters zich houden aan MacDonald's oorspronkelijke bekentenis, on danks zijn latere herroeping. ïnzake het werpen van een ijzeren bout in *«n generator zeide Monkhouse, dat de bout biet gegooid doch erin gevallen was. Moskou, 14 April. (V.D). Tijdens de gister avond gehouden zitting van het Sovjet-gerechts- hof te Moskou, in de zaak tegen de zes Engel se employé's van Vickers, werd Thornton, een der Engelschen, gedurende vier uur onder- Vraagd. Hij zou systematisch, door bemiddeling Van zijn ondergeschikten, spionnage hebben be dreven. Thornton ontkende pertinent. Thornton gaf toe geïnformeerd te hebben haar de gegoedheid der Sovjet-regeering met het oog op de uitgebreide credieten, welke zijn "rrna verschafte. E>e officier gaf te kennen, dat deze erkenning M°pt rnet zijn beschuldiging. He secretaresse der firma, Koetoesova, be geerde dat Monkhouse en Thornton ook in haar gezelschap plannen hebben besproken betref fende de vernieling van machines. Thornton gaf hierop toe, dat Richards de Londensche mana- van Vickers, eveneens belangstelde in mede- deelingen betreffende de Sovjet-Unie. Toen er aan herinnerd werd dat Richards in 1918 offi cier is geweest bij den Britschen inlichtingen dienst, werd door de aanwezigen met nog meer belangstelling geluisterd. Toen de officier van justitie zich niet de ge- V'.enschte bekentenis, dat Thornton spionnage- diensten zou hebben verricht, kon verschaffen, foonde hij deze een verklaring, waarin Thornton ^chzelf en anderen schuldig verklaarde. Heze verklaring had Thornton in de Gepoe- ëevangenis onderteekend. Hij ontkende evenwel Mie incrimineerende passages en zette uiteen dat, wanneer hij deze zou hebben neergeschre- eh, „hij niets zou hebben geschreven." Hij had Beschreven onder moreelen druk. Vervolgens ^wam ter sprake, dat Thornton zijn Engelsche hdergeschikten en Russen geld zou hebben ge- seven. Koetoezova bevestigde al haar in de ®evangenis afgelegde verklaringen betreffende *aar financieele transacties. De eenige transactie e'ke door de verdediging werd toegegeven, werd oor Monkhouse verklaard te zijn de leening aan ekeren Dolgov, welke als zoodanig werd ge bekt. Nadat het Hof had besloten Dolgov voor toepen, werd de zitting verdaagd. Moskou, 14 April. (Eigen bericht). Inver- Pd met de opzienbarende beschuldigingen tegen ingenieur Thornton legde in de avond zitting van heden de Rus Sughoruchkin, die tot dusver nauwste medewerker was van den hoofdingenieur van de Moskousche electro- trust, verklaringen af. S. verklaart, dat hij sa men met Thornton plannen had uitgewerkt, om de licht- en krachttoevoer naar het Kreml. alle andere Moskousche regeeringsgebouwen. de Moskousche barakken van het Roode Leger en naar de belangrijkste fabrieken geheel af te sluiten voor het geval, dat het tot een oorlog tegen Sovjet-Rusland zou komen. Thornton wijst deze beschuldigingen met alle beslistheid van de hand. Dramatisch was het moment nadat de Rus Siwert den Engelschman Gregory verweet, met opzet een door Vickers uitgevoerde electrl- sche installatie in het reuzenkrachtstation Djneprostroy te hebben vertraagd. Gregory sprong opgewonden op en riep woedend: „Ik moet tegen de verklaringen van dezen man protesteeren. Hij vernietigt mijn positie, zon der dat een bewijs voor de juistheid geleverd is." De gerechtsvoorzitter beloofde Gregory hierop, dat hij in het verdere verloop van het proces gelegenheid zou krijgen, zich tegen be schuldigingen te verdedigen. (United Press) EL FERROL, 14 April. (Reuter). Tijdens een dichten mist is een autobus, waarin 33 voet ballers gezeten waren, die van een wedstrijd te rugkeerden een 7 M. hooge helling afgestort en in een rivier gevallen. Alle inzittenden werden min of meer ernstig gewond. CALCUTTA, 14 April. (Reuter). Tijdens een zwaren storm in het Oosten en Noorden van Bengalen, alsmede in Assam, werden 6 men- schen, o.w. een schooljongen, door den bliksem gedood en verscheidene anderen gewond. De spoorweg- en telegraafdienst is ontwricht. NEW-YORK, 14 April. (V.D.) De nieuwe Duitsche ambassadeur in de Vereenigde Staten, de vroegere president van de Rijksbank dr. Luther, is met de „Bremen" te New-York aan gekomen. Dr. Luther heeft een korte verklaring afge legd betreffende^ den toestand in Duitschland, doch weigerde zich uit te laten over politieke kwesties, voordat hij president Roosevelt zijn geloofsbrieven heeft overhandigd. De Duitsche militaire attaché te Washington, von Boetticher, is met de „New-York" aange komen. PARIJS, 14 April. (V. D.) De Fransche Ka mer heeft na een zitting, welke bijna 20 uur heeft geduurd, Vrijdagochtend om even over zessen de begrooting voor het jaar 1933 aange nomen met 514 tegen 67 stemmen (van de uiterste rechterzijde en enkele socialisten). De begrooting vermeldt aan uitgaven 50.092 millioen francs, aan inkomsten slechts 45.914 milïioen. Het deficit bedraagt dus 4178 millioen. De Kamer is vervolgens op reces gegaan tot 16 Mei, ten einde den Senaat gelegenheid te geven de begrooting te behandelen. De Senaat zal op 2 Mei a.s. bijeenkomen. CHERBOURG, 14 April. (Reuter). De justi tie heeft gelast dat een nieuw onderzoek zal worden ingesteld naar de oorzaken van den brand op de „Atlantique" welk onderzoek zal geschieden aan boord van het wrak, dat hier in de haven ligt. Alle verbrande overblijfselen en puin zullen nauwkeurig worden onderzocht, waartoe een groote groep werklieden in dienst wordt ge steld. Dit onderzoek zal een maand duren. PARIJS, 14 April (Reuter). In de nabijheid van Montpellier zijn gistermiddag twee perso nentreinen met elkaar in botsing gekomen. Veertien reizigers werden gewond, van wie vier ernstig. Verwachting: Matige tijdelijke wellicht j= toenemende Noord-Westelijke tot Zuid- Westelijken wind, half tot zwaar bewolkt S of betrokken, aanvankelijk nog weinig of H geen regen, iets zachter. Verdere vooruitzichten: onzeker. BERLIJN, 14 April. (W.B.) De gisteren in het Engelsche Lagerhuis gehouden debatten over de toestanden in Duitschland hebben de regeering-Hitier aanleiding gegeven, om haar ambassadeur te Londen opdracht te geven, on verwijld bij de Engelsche regeering te protes teeren. (Men herinnert zich, dat minister Si mon gisteren verklaarde, dat de ontstemming over de behandeling der Joden in Duitschland algemeen is onder het Engelsche volk. Bijzonder scherpe verklaringen ten aanzien van Duitsch land werden verder afgelegd door Austen Cham berlain. Red.) METZ, 14 April. (Reuter.) Hedenmorgen ver schenen hier vier Duitsche automobilisten uit Elberfeld, wier wagen van achteren voorzien was van een hakenkruis-vlaggetje. Het kwam tot een grooten oploop en toen zij weigerden het vlaggetje te verwijderen, bracht een der omstaanders den chauffeur een vuistslag toe, terwijl anderen aanstalten maakten, om met geweld het vlaggetje te verwijderen. Op dit mo ment kwam een juist passeerende politie patrouille te fiets tusschenbeide; de automobi listen werden naar het politie-commissariaat gebracht, waar zij verklaarden, dat het vlag getje nationaal was. Ze waren van plan. het voormalige slagveld te bezichtigen. Hun papie ren bleken in orde. Op verzoek der politie ver trokken ze weer onmiddellijk naar Duitschland. PARIJS, 14 April. (Reuter.) Aangaande het gisteren in het Lagerhuis gehouden debat in zake Duitschland schrijft de „Temp": Dit de bat zal in heel Europa grooten weerklank vin den. De reactie, welke hij zal verwekken te Berlijn, Rome en in Midden-Europa zal too- nen, in welke mate de strenge waarschuwing gevoeld is. „Paris Soir" noemt het debat ken schetsend voor de ontwikkeling der geesten in Engeland. LONDEN, 14 April. (Reuter)Zooals wij meld den, heeft de Duitsche ambassadeur te Londen opdracht gekregen bij de Engelsche regeering te protesteeren tegen het Lagerhuisdebat van giste ren. In officieele kringen is men van opvat ting, dat de regeering niet verantwoordelijk is voor de door Lagerhuisleden verkondigde opi nies. Dit standpunt zou den Duitschen ambas sadeur worden uiteengezet. Sir John Simon vertoeft niet te Londen, zoodat het niet waar schijnlijk is, dat het protest voor Dinsdag wordt ingediend. Onze Romeinsche correspondent seint d.d. 14 April: De plechtigheden van Goeden Vrijdag in de Sixtijnsche kapel werden door Z. H. den Paus geopend, in tegenwoordigheid van Dollfuss en van von Papen en echtgenoote. In alle kerken werden de gebruikelijke oefeningen gehouden. Voor het eerst sinds jaren trok weer' de groote processie vanuit de basiliek van het H. Kruis door Rome, gadegeslagen door een groote menigte. Kardinaal Fumasoni droeg de reliquie van het Heilig Kruis en drie bisschoppen droe gen de Nagels, de Heilige Doorn en het Kruis opschrift. Prins Marcantonio Colonna, troou- assistent, schreed voorop met een groot hou ten kruis. KOPENHAGEN, 14 April (VX>.). De sociaal democratische Deensche pers publiceert een artikel van minister-president Stauning over de kwestie van de grens tusschen Denemarken en Duitschland. Stauning verklaarde o.a., dat de Zuidgrens van Denemarken volgens een door het Vre desverdrag van Versailles bepaalde beslissing was vastgesteld. Van het eerste oogenblik af heeft het Deensche volk zich op het standpunt van het zelfbestemmingsrecht geplaatst. In Denemarken bestond slechts de wensch, het naar geest en taal Deensche gedeelte van Zuid- Jutland, terug te krijgen. Stauning geloofde niet, dat de verantwoordelijke regeering in Duitschland er aan zou denken tegenover Denemarken geweld te gebruiken om de door de verantwoordelijke autoriteiten en den Duit schen Rijksdag erkende verhoudingen te wij zigen. Denemarken wilde tegenover Duitsch land een eerlijke en loyale houding aannemen. Het is er van overtuigd, dat de verantwoorde lijke personen in Duitschland ten opzichte van Denemarken een zelfde lijn zullen volgen. De in 1920 tusschen Duitschland en Denemar ken vastgestelde grens is de juiste. Zoowel met het oog op het vredesverdrag als op de volks stemming moet zü blijven bestaan. De Pruisische Minister-President en Rijksminister Goering werd door Z H. den Paus in audiëntie ontvangen. Hij droeg bij dit bezoek de nieuwe eenheidsuniform van de Duitsche sportvliegers. Links naast hem zijn persoonlijke adjudant, kapitein Körner (radiografische foto uit Rome). TOKIO, 14 April. (Reuter.) In verband met de onderhandelingen tusschen Japan en Nederland over een arbitrageverdrag wordt door het ministerie van Buitenland- sche Zaken gewezen op de mogelijkheid van een terugtrekking van Japan uit het Permanente Hof van Internationale Jus titie als gevolg van Japans uittreden uit den Volkenbond. De Japansch-Nederlandsche onderhande lingen zijn reeds een overeenkomst nabij. Het voornaamste geschil vloeit voort uit het feit, dat Nederland in het verdrag de be paling opgenomen wenscht te zien, dat ge schilpunten eventueel aan het Permanente Hof zullen worden voorgelegd. Japan wil hier niet op ingaan wegens de mogelijkheid, dat het zich uit dit Hof, als zijnde een Vol kenbondsorgaan, terugtrekt. De woordvoerder van het ministerie van Buitenlandsche Zaken gaf verder te ken nen, dat het Japansch-Nederlandsche ver drag waarschijnlijk een model zou zijn voor de arbitrage verdragen, welke Japan hoopt te sluiten mei de voornaamste wereldmo- gendheden en die zullen opwegen tegen de uit het uittreden uit den Volkenbond voort vloeiende isolatie. Japansche arbeidersleiders sporen de Ja- pansche regeering aan, zich ook terug te trekken uit het andere orgaan van den Vol kenbond, het Internationale Arbeidsbureau te Genève. MUNCHEN, 14 April. (V.D.) De N.S. Partei- korrespondenz verneemt, dat de Rijksminister van Justitie den Rijkskanselier zijn voornemen heeft te kennen gegeven den Rijkspresident voor te stellen den leider der nationaal-socia- listische juristen dr. Hans Frank te benoemen tot commissaris van het Rijk voor de reorga nisatie van de rechtsorde en der justitie in de landen. De benoeming zou zeer binnenkort af komen. Dr. Frank blijft staatsminister van justitie in Beieren. BERLIJN, 14 April. (V.D.) Binnen het kader der feestelijkheden, welke op den dag van den nationalen arbeid, 1 Mei, gegeven zullen wor den, zal tijdens de middaguren Rijkspresident Von Hindenburg op de door de Rijksregeering in den Lustgarten georganiseerde betooging een boodschap voorlezen. BERLIJN, 14 April (W.B.). Het O.M. heeft thans officieel de aanklacht ingediend tegen den gewezen rijkscommissaris Gereke en zijn medeplichtige, Freigang. Gereke wordt beschuldigd van drievoudige oplichterij en misbruik van vertrouwen; Frei gang zou in twee gevallen medeplichtig zijn geweest. Gereke moet het bestuur van den boud van Pruisische plattelandsgemeenten, waarvan hij sedert 1 Juli 1922 de leiding had, door ver dichtselen er toe gebracht hebben hem in 1928 aan representatiekosten 75000 Mark te betalen. Door onware opgaven over de opbrengst van het orgaan van den bond moet hij jaarlijks, sedert 1925, 100.000 Mark hebben ontvangen. Ten slotte wordt Gereke er van beschuldigd, dat hij als gevolmachtigde van het Hinden- burg-comité, dat in 1932 voor de verkiezing van Hindenburg als president was gevormd, een bedrag van verscheiden honderdduizenden Mark, door het afgeven van vervalschte kwi tanties, te eigen bate heeft geïnd. WEENEN, 14 April. (Reuter.) De bondsmi- nister voor Onderwijs heeft het decreet van 10 April 1919 met onmiddellijke werking niet lan ger van kracht verklaard. Dit bepaalde, dat de dwang tot deelneming aan het godsdienston derricht werd opgeheven voor alle onder het ministerie van Onderwijs staande onderwijs instellingen. Thans zuilen de schoolautoritei- te weer de bepalingen van vöör 10 April 1919 hebben toe te passen. De kardinaal-aartsbis schop van Weenen, dr. Innitzer, nam met bij zonderen dank van de hem door den minister gedane desbetreffende mededeeling kennis. WEENEN, 14 April. (V. D.) De Oostenrjjk- sche bondskanselier wordt pas na de Paasch- dagen, waarschijnlijk Dinsdag te Weenen te rugverwacht. Het schijnt dat Dollfuss naar Rome is ge gaan om daar te kunnen deelnemen aan de politieke besprekingen. In welingelichte kringen wordt verzekerd, dat het den bondskanselier gelukt is den Ita- liaanschen minister-president te overtuigen van den bijzonderen toestand van Oostenrijk. Het is hem eveneens gelukt bij de besprekin gen met instanties van het Vaticaan overeen stemming te bereiken, zoodat thans mondelin ge onderhandelingen zullen kunnen worden in geleid betreffende het door Oostenrijk voorge stelde concordaat. Deze onderhandelingen zullen gevoerd worden door den Oostenrijkschen minister van Justi tie, Schuschnig, die Maandag te Rome zal aan komen om daar nog nadere inlichtingen te kun nen ontvangen van Dollfuss. NEW YORK, 14 April. (Reuter.) De correspon dent te Washington van de „New York Times" verneemt, dat de raadslieden van president Roosevelt vöör 'n mobiliseering zijn van de par ticuliere industrie van algemeen gebruikte ar tikelen. Op deze wijze willen zij de tengevolge van het regeeringsprogram van openbare wer ken gestegen koopkracht opvangen. De concurrentie zal geregeld worden, terwijl het aantal werkuren en minimumloonen zullen worden vastgesteld. De correspondent verneemt verder, dat Roo sevelt het Congres wil verzoeken om dictato riale volmachten ten aanzien van de tariefon derhandelingen met de buitenlandsche mo gendheden. BRUSSEL, 14 April. (Reuter.) Als vertegen woordiger van België voor de gedachtenwisse- ling met de Amerikaansche regeering ter voor bereiding der economische wereldconferentie zal de Belgische ambassadeur te Washington May fungeeren. België hecht bijzondere betee- kenis aan tariefverlaging en wil vasthouden aan den gouden standaard. TOKIO, 14 April. (Reuter.) Van bevoegde zijde wordt vernomen, dat als eerste Japansche gedelegeerde op de Economische wereldconfe rentie te Londen Isjii zal optreden. Verdere ge delegeerden zullen zijn Fukai, vice-gouverneur vaa de Bank van Japan, en Matsudeira, Zes dooden bij een zwaren storm in Britsch- Indië. Het Yickers-proces te Moskou. Derde dag. De Japansch-Nederlandsche onderhandelingen over een arbitrage-verdrag vorderen, aldus verklaart Tokio. Japan uit het Permanente Hof van Int. Justitie? Duitsch protest te Londen aangaande het Duitschland-debat in het Lagerhuis. De Fransche begrooting 1933 door de Kamer aangenomen. Dr. Luther te New-York aangekomen. Nieuw onderzoek naar de oorzaak van den brand op de „Atlantique". Dr. Gereke zou honderd duizenden verduisterd hebben. Bij een treinbotsing nabij Montpellier werden veertien reizigers gewond. Nieuwe burgemeester van Chicago benoemd. 33 Gewonden bij een autobus-ongeluk te El Ferrol. Huurverlaging in voorbereiding van bijna dui zend gemeente-woningen in Den Haag. Concentratieplannen der tramwegen in den Achterhoek. Zaansche heiers in staking. Verlegging van de Indië-route. De Nederlandsche zwemploeg bezette bij de te Kopenhagen gehouden wedstrijden vier eerste plaatsen. Dreigende conflicten in de Limburgsche Klei- industrie. TILBURG DINSDAG 18 APRIL, 's avonds 8^ uur in het gebouw St. Bavo, Smedestraat SPREKERS: Lid van Ged. Staten v. N.-H Lid der Tweede Kamer Toegang vrij voor R. K. Kiezers. Geen debat. VOOR 60 CENT PER WEEK huurt U Uw Stofzuiger, met 2 jaar Uw eigendom. W. BRAKEL Jr. BOTERMARKT 17 HAARLEM TELEF. 12897 Hoogste stand op Zaterdag 9 uur v.m.: 764 Vorige stand: 768

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1933 | | pagina 1