Hernieuwing van Oostenrijk
De geldtoestand in Amerika
VI
u
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
St. Willibrordus
T egenmaatregel
van Moskou
1
1
l
s
HULP BEVRAAGD
Het nieuws van heden
DE WARE DEMOCRATIE
AMENDEMENT-THOMAS
INGEDIEND
DE BAROMETER
'n Surprise voor de lezers!
5e Massale Propaganda
Vergadering
ZES EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 18360
BUREAUX: NAS5AULAAN 51 - TEL. 13866
^ÏERDAG 22 APRIL 1933
ABONNEMENTEN:
Voor Haarlem en Agentschappen p. week
25 cent; per kwartaal f3.25; per post,
per kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling
DACBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866
N.V. Ned. Verzek. -Maatschappij
Utrecht, Catharijnesingel 48
Hoofdinspectie Amsterdam
Adm. de Ruijterw.242, Tel. 82797
Kapitaal- en Volksverzekering
„Wij willen de geestelijke en mate-
rieele kracht van ons volk tot
verhoogde werking
brengen
Betrekkingen met het
buitenland
Handelsverkeer met Engeland
stopgezet
Jongere krachten in het
Centrum
BONDSKANSELIER DOLLFUSS TE ROME
Het Weer
Na het Vickersproces
Thornton en MacDonald in dienst
bij de electrificatiewerken?
Onze katoen-industrie
Belangwekkende besprekingen
tusschen Nederland en
Engeland
Fabrieksramp in Indië
Zes dooden
Eerste tocht van de
„Macon"
HITLER
VERJAART
Huldebetooging
van nationaal soci
alisten voor Adolj
Hitler's feestelijk
versierd geboorte
huis te Braunau
Behoudens een wijziging door de
bankcommissie van den
Senaat aangenomen
MacDonald gearriveerd
Koopt, vóór uw geld
waardeloos is!
MacDonald te New York
Tijdens het bezoek van Dollfuss aan Rome werd te
zijner eere door Mussolini een groot diner gegeven.
Op den voorgrond van links naar rechts: Dollfuss,
Mussolini, Marconi
1
Aan- en Verkoop van Courante en Incourante Effecten
Prolongaties - Voorschotten tegen Effecten - Coupons
Verkiezingen in Zuid-
Afrika
De helft der zetels reeds bezet
De sterke arm in
Oostenrijk
van DAMES en HEEREN, die zich jj
willen belasten om zieken en gebrek- 1
kigen naar de Stembureaux te ver- jj
voeren. Zich vervoegen op den dag 1
der stemming 26 April aan het I
Hoofdbureau der Propaganda I
St. Bavo, Smedestraat, v.m. 8% uur I
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ZESTIEN BLADZIJDEN
ONTVANGLAMPEN VANAF F 2.50
N.V. Gloeilampenfabriek „Radium
Zie elders in dit blad
BORROMAEUS DE GREEVE o.f.m.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
De tijd van partij-politieke ideologieën en
phantastische toekomst-programma's is voorbij.
Het bittere feit van den algemeenen nood ver-
eischt reëele politiek in den besten zin van het
woord en door de harde werkelijkheid van de
groote economische crisis is ook in de grocte
massa's het inzicht rijp geworden, dat de groot
ste krachtinspanning voor elk afzonderlijk en in
het algemeen noodig is, om het weinige nog te
redden, wat er uit de stormen van den na-
oorlogstijd is overgebleven. Om dit werk te vol
brengen, moeten alle positieve krachten in den
staat op dit ééne doel vereenigd worden. Zulk
een concentratie is echter alleen mogelijk onder
een energieke, sterke leiding, die vervuld is van
de gedachte, dat alle kringen der bevolking,
economisch en cultureel, met elkaar verbonden
zijn.
Dictatuur! Dit woord is in den laatsten tijd
de Oostenrijksche regeering herhaaldelijk in het
gezicht geslingerd, vergezeld van de aanklacht,
dat we de volksvertegenwoordiging willen ver
wijderen en een willekeurig regiment oprichten;
en toch denken we in de verste verte niet aan
zulke dingen. Er zijn twee soorten van demo
cratie: een naar den vorm en een naar het
Wezen. De ondervindingen met de formeele de
mocratie, die na den oorlog is ingevoerd, zijn
zoo duidelijk, dat deze vorm van democratie,
die tenslotte zich zelf heeft mat gezet, noch
vrijheid, noch orde kan verzekeren en dat ze
gebleken is, niet te deugen, om het gemeen
schapsleven in den staat op een draagbaar
grondvlak te plaatsen en de groote economische
problemen te verwerken. Niet de democratische
gedachte moet worden uitgewischt, maar ze
moet wel worden verlost uit de boeien van vor
men, die de volksvertegenwoordiging buiten
staat stellen, haar zending na te komen. In
plaats van de tegenwoordige vormen der parle
mentaire werkzaamheid moeten er nieuwe wor
den gevonden, die niet de verdeeldheid van het
volk bevorderen, maar wel de organische ver
binding van zijn verschillende kringen en daar-
meer ook de samenvatting van de geestelijke en
materieele krachten voor het doel: gemeen
schap en staat. Op die manier beantwoorden ze
aan het wezen van een werkelijke, organische
democratie.
De coöperatieve gedachte, die in den eigen
aard van het Duitsche volk berust, wijst den
Weg aan, dien we in Oostenrijk hebben te volgen,
om de bijzondere belangen van de afzonderlijke
beroepen en maatschappelijke lagen tot een
levensvol geheel samen te vatten en aan het
theoretische begrip democratie een levenden
Inhoud te geven. De herziening der grondwet,
Waardoor den verschillenden beroepsstanden
bet, hun toekomende, aandeel aan de wetgeving
ïnoet worden verzekerd, en wel onder de be
scherming van een sterk, het volksgeheel ver
tegenwoordigend, gezag, is niet van vandaag op
niorgen door te zetten. Het moet immers een
Werk zijn, dat de basis vormt voor een ontwik
keling in het heden en de toekomst, die over
eenstemt met karakter en wezen van het Oos
tenrijksche volk. Het voorbereidende werk hier
voor vereischt tijd; maar de dringende behoef
ten van het oogenblik verdragen geen vertra
ging meer. Dit heeft de bevoegde regeering er
toe gedwongen, eerst door noodverordeningen
het noodige te beschikken. Door een reeks maat
regelen, die alle de werkverschaffing dienen,
Zal de werkloozennood worden verzacht.
De handelspolitieke betrekkingen tusscnen
Oostenrijk en het
Ons program voor den nieuwen opbouw omvat
het volksgeheel; we wijzen de eenzijdige bena
deeling van den arbeidnemer evenzeer van de
hand, als zijn bevoorrechting ten nadeele van
den arbeidgever. We veroordeelen elk partij
politiek streven in een tegengestelde richting
en zullen elke poging, dit met geweld te willen
doorzetten, zeer beslist afweren. Het economi
sche en cultureele herstel vereischt ingespannen
werkzaamheid der staatsorganen, wien de ver
antwoordelijkheid voor de uitvoering hiervan is
opgelegd, en kan geen storing van buiten ver
dragen. Een oude democraat heeft eens gezegd,
dat elke menschelijke vooruitgang met een
zekeren dwang is verbonden. Alleen onprak
tische theoretici kunnen over de waarheid, die
in dit woord ligt, heenstappen. We maken van
dezen dwang zoo zuinig mogelijk gebruik; elke
gedachte aan gewelddadige proefnemingen, die
de evolutionaire ontwikkeling in gevaar bren
gen, ligt verre van ons. Maar we zullen niet
aarzelen, dat te doen, wat in dit opzicht on
voorwaardelijk noodig is, om de positieve krach
ten tot het herstel van de Oostenrijksche econo
mie bijeen te vatten. Zoo willen we, dat, wat
ons volk aan geestelijke en materieele kracht
bezit tot een verhoogde werking brengen.
Dr. E. DOLLFUSS,
Bondskanselier van Oostenrijk.
MOSKOU, 21 April (Eigen bericht). De
Sovjet-regeering heeft een decreet uitgevaar
digd, waarbij het geheele handelsverkeer tus-
schen Rusland en Engeland, wordt stopgezet.
Het decreet is bedoeld als tegenmaatregel tegen
het door En'geiand afgekondigde invoerverbod
van Russische goederen.
Het decreet behelst verder bepalingen, welke
het transito-verkeer van Engelsche waren door
Rusland ter zeerste bemoeilijken.
(United Press)
BERLIJN, 21 April (V.D.). De Centrumspartij
publiceert een proclamatie, waarin verklaard
wordt:
Centrumslieden in stad en land. Volgens de
statuten der Duitsche Centrumspartij moeten
dë partijbureaux na iedere verkiezing voor den
Rijksdag opnieuw worden bezet. Daarbij moet
natuurlijk plaats worden gemaakt voor jongere
krachten. De Christelijke oer-idee, in wier dienst
wij staan, dwingt ons aan alle vertegenwoor
digers en leden der partijbeweging en corpor-
raties in ieder opzicht de hoogste eischen te
stellen.
BERLIJN, 21 April V.D.). Nadat de Rijkspre
sident vice-kanselier v. Papen heeft ontheven
van zijn functie van Rijkscommissaris voor het
land Pruisen, heeft v. Papen Vrijdagmiddag den
nieuwbenoemden Pruisischen minister-president
Gooering de zaken overgedragen. De Pruisische
premier zal thans den Rijkskanselier zijn voor
stellen indienen voor de benoeming der Prui
sische staatsministers.
Nader wordt gemeld, dat rijkskanselier Hitier
minister-president Goering tevens heeft be
noemd tot Pruisisch minister van Buit. Zaken.
Verder zijn benoemd Popitz, Kerrl en Rust,
resp. voor de ministeries van Financiën, Justi
tie en Onderwijs. Genoemde heeren bezetten
deze functies totdysverre als commissaris.
BERLIJN, 21 April (V.D.). De locomotieven
der Rijksspoorwegen zullen op 1 Mei worden
versierd met een zwart-wit-rood en een haken
kruisvlaggetje, terwijl ook op de stationsgebou
wen de vlag zal worden uitgestoken. Bovendien
zullen de stationsgebouwen en de locomotieven
van „groen" worden voorzien.
buitenland moe
ten opnieuw
worden geregeld;
hoor verlaging
Van den rente-
Voet, tezamen
•het de vermin
dering van de
Uitgaven der
êeldinstituten en
openbare licha-
hien en de reor
ganisatie van
bet credietwe-
Zeh, evenals door
de hervorming
Van het beheer
der openbare ver-
zekeringskassen,
Worden de kos-
ten onzer pro
ductie vermin
derd. Daardoor
ban èn de bin-
heniandsche om-
Zet en de mo
gelijkheid tot me
dedinging wor-
den verhoogd
5*een klassepoii-
iek zal daarbij
Worden gevolgd
Verwachting: Zwakke tot matigen, Noord-
j= oostelijke tot Noordwestelijken wind, half
EE tot zwaar bewolkt, weinig of geen neer-
slag, zelfde temperatuur.
Verdere vooruitzichten: Iets zachter-
EE Zon op 4.50, onder 7.08. Licht
op 7.38. Nieuwe Maan 24 April.
MOSKOU, 21 April (Reuter). Als het ver
zoek tot wijziging der vonnissen van Thornton
en MacDonald wordt verworpen, zal het hun
worden toegestaan, hun beroep van ingenieur
uit te oefenen bij de Russische electrificatie
werken, onder toezicht van ambtenaren van de
G.P.Oe.
Zij zullen niet door gewapende cipiers be
waakt worden. Evenals iedere andere Sovjet
arbeider zullen zij een roebel loon per dag ont
vangen, waarvan echter een deel zal worden
ingehouden voor voedsel en verblijfskosten.
Na raadpleging met de gevangenen is het
verzoek om clementie voor de Engelsche inge
nieurs Thornton en MacDonald vanmorgen
voorgelegd aan het centraal uitvoerend comité,
waarmede de gevangenen aan de genade van
dit comité zijn overgeleverd.
Op het door mevrouw Litwinoff georganiseer
de avondfeest waren alle buitenlandsche gezant
schappen volledig vertegenwoordigd, met uit
zondering van de leden van het Britsche ge
zantschap en eenige buitenlandsche persver
tegenwoordigers.
Mevrouw Litwinoff was een opvallend actieve
gastvrouw en een generaal van het roode leger
trad op als ceremoniemeester.
LONDEN. 21 April (Reuter). In een officieele
verklaring wordt medegedeeld, dat gedurende
de afwezigheid van de drie voornaamste leden
der Sovjet-Russische handelsvertegenwoordiging
te Londen niemand de bevoegdheid zal hebben,
om namens deze vertegenwoordiging op te
treden.
WELLINGTON, 21 April (Reuter). De regee
ring van Nieuw-Zeeland zal Maandag a.s. in
zake de kwestie van het verbieden van den in
voer van Russische goederen een beslissing
nemen.
LONDEN, 21 April (Reuter). Op uitnoodiging
van den voorzitter van de K. v. K. te Man
chester hebben vier vertegenwoordigers van de
Nederlandsche katoenindustrie deelge
nomen aan een conferentie met vertegenwoor
digers van verschillende takken der Britsche
katoenindustrie. De besprekingen liepen o.a.
over de tarieven, de concurrentie der Neder
landsche koloniën, welke beide landen onder
vinden, de meestbegunstigingsclausule en aan
verwante kwesties.
Er werd overeengekomen den uitslag der be
sprekingen niet te publiceeren. Beide partijen
zullen nauwkeurige rapporten samenstellen, die
eerst aan de door hen vertegenwoordigde
organisaties zullen worden voorgelegd. Keuren
deze ze goed, dan zullen ze aan de respectieve
regeeringen worden voorgelegd.
Verklaard wordt dat de besprekingen reeds
hebben bijgedragen tot een beter onderling be
grijpen. Men hoopt, dat een en ander wordt
goedgekeurd en zonder overdreven uitstel door
de regeeringen der beide landen zal worden
verwezenlijkt.
ALLAHABAD, 21 April (Reuter). Door het
barsten van een ketel op een suikerfabriek te
Bastie kreeg een aantal werklieden de kokende
massa op het lichaam. Zes werden gedood, vijf
tien ernstig gewond.
NEW YORK, 21 April. (V. D.) Te Akron is
Vrijdag het nieuwe Amerikaansche luchtschip
„Macon" opgestegen voor zijn eersten tocht. De
weersomstandigheden zijn zeer gunstig. Het
luchtschip beeft een equipage van 105 man aan
boord.
WASHINGTON, 21 April (Reuter) Het amen
dement-Thomas, dat de monetaire voordellen
van president Roosevelt behelst, is als een af
zonderlijk wetsvoorstel bij het Huis van Afge
vaardigden ingediend.
Roosevelt heeft orders gegeven, opdat het
amendement snel wordt aangenomen. Desnoods
moeten de debatten bekort worden, teneinde
een obstructie-taktiek der republikeinen te ver
hinderen.
De bankcommissie van den Senaat heeft het
amendement aangenomen. Een voorstel, om de
bepaling betreffende de halveering van het
goudgehalte van den dollar te schrappen, werd
door de commissie met 10 tegen 10 stemmen
verworpen. Een voorstel, de Federal Reserve
bank te machtigen om inflatie tegen te gaan
door de aan naar geaffilieerde banken te ver
zoeken haar reserves te vermeerderen of te
verminderen in overeenstemming met de depo
sito's, werd aangenomen.
De republikeinsche Congresleden zijn van
meening, dat het van weinig beteekenis zal zijn
zich tegen de inflatie-voorstellen van Roosevelt
in het Huis van Afgevaardigden te verzetten,
wanneer de Senaat ze aanneemt.
WASHINGTON, 21 April (V.D.). Staatssecre
taris Woodin heeft in de financieelp Senaats
commissie verklaard dat de ingediende mone
taire voorstellen de Vereenigde Staten zouden
redden uit de depressie, indien zij op zuiver
zakelijke wijze zouden worden toegepast.
Woodin legde er voorts den nadruk op, dat
het voorstel den president de macht in handen
geeft om de inflatie scherp te controleeren.
De beurs had een kalmer verloop vandaag.
De meeste fondsen konden hun koersen hand
haven.
De winkels te New-York houden rekening
met den nieuwen toestand. Op vele ruiten ziet
men reclames aangebracht met als opschrift:
Koopt, vóór uw geld waardeloos is!
NEW-YORK, 21 April (Reuter). MacDonald
is hier heden aangekomen. Na zijn begroeting
door het stedelijk comité van ontvangst ver
klaarde de Engelsche premier in een over ge
heel Noord-Amerika verspreide radio-rede, dat
de geheele wereld oorlog voert tegen de eco
nomische depressie; heden kwam hij met den
Amerikaanschen president den veldtocht tegen
den onverdienden nood bespreken. Hij kwam ra
denzelfden geest van samenwerking als de
vorige maal.
In een geschreven verklaring aan de pers
zegt MacDonald, dat het verlaten van den gou
den standaard door Amerika in het geheel geen
invloed heeft op Engeland. De maatregelen der
RIVIE
l\K
l
Amerikaansche regeering droegen er z.i. nog toe
bij, den noodtoestand van de wereld in een
scherper daglicht te plaatsen. „Ik hoop met
president Roosevelt een openhartige gedach-
tenwisseling te voeren over de groote ver
scheidenheid van economische en politieke
kwesties. In den korten tijd, die ons ter be
schikking staat, kan men natuurlijk geen de
finitieve regelingen verwachten, daar er ter
zelfder tijd ook andere geïnteresseerde landen
zijn. De weg dient echter te worden voorbe
reid voor een gemeenschappelijke actie en ik
geloof dat onze bijeenkomst voor deze doel
einden noodzakelijk is."
Om 6.59 uur (Engelsche zomertijd), vertrok
MacDonald met een specialen trein naar
Washington.
WASHINGTON, 21 April (Reuter). President
Roosevelt is volledig hersteld van de verkoud
heid en maakt a.s. Zondag met MacDonald,
diens dochter en mevr. Roosevelt een tocht op
een marinevaartuig. Vanavond is MacDonald
de gast van den president in het Witte Huis.
PARIJS, 21 April. (V. D.) De val van den
dollar in Amerika zal van beslissenden in
vloed blijken op de Fransche economische po
litiek. Algemeen beoordeelt men de Ameri
kaansche gebeurtenissen pessimistisch voor
zoover het Amerika zelf betreft, doch opti
mistisch voor Frankrijk.
In vooraanstaande financieele kringen ge
looft men, dat men in Amerika den gouden
standaard slechts heeft verlaten, om druk uit
te oefenen op Engeland voor de stabilisatie
van het pond sterling.
Frankrijk zal in geen geval het Amerikaan
sche voorbeeld volgen. Eenerzijds bezit de Bank
van Frankrijk een voldoend grooten goudvoor
raad om de valuta zoo noodig te steunen, an
derzijds is het niet onmogelijk dat Frankrijk
als het eenige land met een vaste valuta zich
een nieuwen stroom van buitenlandsch kapitaal
ziet toevloeien. Frankrijk kon, als het moest,
binnen een gesloten economisch systeem leven
en een valuta-oorlog doorstaan. Tusschen Pa
rijs en New York wordt op het oogenblik on
derhandeld over de betalingsmodaliteiten der
Fransche leeningen aan Amerika.
De Bank van Frankrijk deelt mede dat haar
dollardeposito's zoo goed als nihil zijn, zoo
dat de depreciatie van den dollar haar geen
direct nadeel bezorgt.
BAZEL, 21 April. (Reuter). Naar vernomen
wordt, heeft een voorzichtige leiding bij de de
viezentransacties de Bank voor Int. Betalingen
voor verliezen, welke uit de koersdaling van
den dollar zouden kunnen ontstaan, gevrij
waard. Intusschen moet er mede gerekend
worden dat de circulatiebanken in verband
met het feit, dat zij zich van haar dollarvoor-
raden ontdoen of zullen ontdoen, ook haar
aan de B. I. B. toevertrouwde saldi langza
merhand verder zullen verminderen totdat ten
gevolge van economische wereldconferenties
een herstel ingetreden is op basis van een op
goud gebaseerd internationaal geldsysteem.
KAAPSTAD, 21 April (Reuter). Van de can-
didaten voor de op 17 Mei plaatsvindende ver
kiezingen zijn er reeds 78 verkozen verklaard,
daar zij de eenige candidaat waren in hun dis
trict. Van hen behooren er 38 tot de Zuid-
Afrikaansche partij en 40 tot de Nationalistische
partij. O.m. behooren er toe alle leden van de
nieuwe nationale regeering met uitzondering
van minister Grobler, leider der nationalis
tische partij in Transvaal, die Tielman Roos
als tegencandidaat heeft.
Er moet nog gekozen worden in 72 kieskrin
gen, waar in het geheel 161 candidaten zijn
gesteld.
WEENEN, 21 April (V.D.) De Oostenrijksche
ministerraad heeft het besluit genomen een
verbod uit te vaardigen van politieke stakin
gen voor alle openbare bedrijven.
Moskou zet het handelsverkeer met Engeland
stop. Bemoeilijking van het transitoverkeer.
De geldtoestand in Amerika; MacDonald in
Amerika aangekomen.
Zes dooden bij een fabrieksomtploffing in
Britsch-Indië.
Na het Vickers-proces. Wat gebeurt er met
Thornton en MacDonald?
Eerste tocht van het Amerikaansche luchtschip
„iviacon".
Verkiezingen in Zuid-Afrika. Helft der zetels
reeds bezet.
De Jongeren in het Centrum.
Engelsch-Nederlandsche katoenbesprekingen te
Manchester.
„De strop voor de werkloozen"; mededeelingen
van „Het Volk" opnieuw gedementeerd.
Rede van minister de Geer voor den Kamer
kring Groningen van de Christelijk-Historische
Unie.
De meening der Tweede Kamer over den ver
snelden bruggenbouw.
De electriciteitsraad door Minister Reymer ge-
installeerd.
Het conflict in den Personeelraad der N. S.
voorloopig opgelost.
Kasgeld voor de gemeenten; bij elkaar heeft
het Rijk geen 40 millioen meer uitstaan.
TILBURG
9«
op Maandag 24 April a.s., in het
gebouw Sint Bavo, waar luid
sprekers zijn opgesteld.
Spreker: de Z.Eerw. Pater
Aanvang 8.15 uur.
Toegang uitsluitend voor Roomsch
Katholieken. Geen debat.
Luidsprekers in alle benedenzalen.
VOOR 60 CENT PER WEEK huurt U Uw
Stofzuiger, met 2 jaar Uw eigendom.
W. BRAKEL Jr. BOTERMARKT 17
HAARLEM TELEF. 12897
INI I v V IIII 111 111 1 l
Hoogste stand op Zaterdag 1 uur n.m.: 760
Vorige stand 758
