Het juichende Swastika-eiland
Millioenennota in Engeland
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
m
Azana dictator?
Besprekingen met
Berlijn
Het nieuws van heden
Rede van Benesj
ZELFS MUSSOLINI TOONT
ZICH GERESERVEERD
ECON. WERELDCONFE
RENTIE 12 JUNI A.S.?
BEGROOTINGSREDE VAN
CHAMBERLAIN
DE BAROMETER
V/CZNSDAG 26 APRIL 1933
BUREAUX: NASSAULAAN 51 - TEL. 13866
ABONNEMENTEN: voor Haarlem en
Agentschappen per week 25 cent;
per kwartaal f 3.25; per post, per
kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling
ZES EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 18363
Advertentieprijzen.- Per lossen regel 30 ct.; ingez.
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866 de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
Droomen en ontwaken
Hij laat zich niet door de resultaten
der gemeenteraadsverkiezingen
beïnvloeden
De Fransche coureur Varzi (Bugatti) won
Ha feilen strijd den „Grooten Prijs van
Monaco".
Oppositie dreigt met
obstructie
Onrust in Barcelona
De aardbeving op Kos
119 dooden en 600 gewonden
Dr. Schacht naar de V.S.
10.000 IERSCHE ONDER.
WIJZERS IN STAKING
Het Weer
Volledige overeenstemming tus
schen Nederland en Duitsch
land na weken bereikt
Verdrag wordt spoedig
onderteekend
De economische onderhan
delingen tusschen Nederland
en Duitschland, welke sedert
eenige weken onder leiding
van Rijksminister dr. Hugen-
berg en den Nederlandschen
gezant te Berlijn mr. J. P.
graaf van Limburg Stirum
zijn gevoerd, hebben Dinsdag
tot overeenstemming geleid.
De onderteekening van het
verdrag zal dezer dagen
plaats vinden.
GROOTE PA KHVISBRAND TE LONDEN
Roosevelt en MacDonald zouden
tot overeenstemming zijn ge
komen inzake de schulden
Britsche premier weer
naar huis
pplPiw
Verhooging van enkele tarieven,
de inkomstenbelasting
ongewijzigd
Resoluties aangenomen
Het ontwapeningsdebat
hervat
Het veiligheidsgedeelte van Mac
Donald's plan ter sprake
DE ECONOMISCHE BESPREKINGEN TUS
SCHEN DUITSCHLAND EN NEDERLAND
HEBBEN TOT OVEREENSTEMMING GE
LEID.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ACHT BLADZIJDEN
Scherpe aanval op de revisie-
plannen van Italië
Eeuwige vriendschap
met Polen
Standley volgt Pratt op
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Niettegenstaande de boven verwachting
gematigd uitgevallen regeeringsverkla-
ring, welke Rijkskanselier Hitier inder
tijd ter gelegenheid van de eerste plechtige
Rijksdagzitting in de Kroll-Opera aflegde, niet
tegenstaande zijn later herhaalde verklaring,
dat Duitschland slechts vrede en internationale
samenwerking beoogt, zij het dan ook als volko
men gelijkgerechtigde van de andere groote
mogendheden, heeft de thans krachtdadig huis'
houdende Nazi-dictatuur niet veel sympathie
in het buitenland weten te wekken. Integen
deel. De door Hitler met schetterende fanfares
en daverende roffels uit hun parlementair-
democratischen droom gewekte Duitschers zou
den, indien hun door de strenge perscensuur
geen oogkleppen waren aangebonden, wellicht
tot de weinig geruststellende ontdekking komen,
dat hun dierbare vaderland in een geestelijk en
politiek isolement is gebracht en alle moeizaam
door Wirth, Stresemann, Brüning en Von Papen
gebouwde verbindingsbruggen zoo niet geheel
verwoest dan toch in ieder geval onbegaanbaar
zwaar gehavend zijn. In het Lagerhuis spraken
mannen van aanzien hun groote bezorgdheid
en ontstemming over het optreden der Hitler-
regeering uit en de Engelsche regeering gaf te
kennen deze gevoelens te deelen, in Frankrijk
sprak de linksche Daladier een taal, welke zeer
wel in den mond van den rechtschen Tardieu
zou hebben gepast, in Oostenrijk wil de regee-
ring-Dollfuss nog minder dan vroeger van een
„Anschlusz" weten, Polen en de Kleine Entente
verkeeren bepaald in een anti-Duitsche opwin
ding en in Zweden en Denemarken toont men
zich ook al zeer weinig van het nationaal-socia-
listische Duitschland gecharmeerd. Zelfs de groo
te Mussolini, die door de Nazi's vereerd Wordt
als een voorbeeldige voorganger en toegenegen
geestverwant, heeft thans uitdrukkelijk zijn
afkeuring over de ontrechting der Joden en de
hoop op een terugkeer van „normale" verhou
dingen in Duitschland uitgesproken. Dit laatste
moest voor Duitschland een reden worden tot
bezinning, want Italië is tot nu toe zijn meest
actieve bondgenoot geweest in alle Duitschland
betreffende internationale politieke aangelegen
heden. Wanneer Hitier ook de sympathie van
den Duce verspeelt, zal hij Duitschland in een
nóg benarder internationale positie hebben ge
bracht dan die, waarin het in 1914 verkeerde,
toen het tenminste nog Oostenrijk-Hongarije,
Bulgarije en Turkije aan zjjn zijde had.
H et spreekt van zelf, dat de algemeene
weerzin tegen de huidige regeerders in
Duitschland niet uitsluitend veroorzaakt
is door de door Hitler in het binnenland ge
voerde machtspolitiek. Het verval, waarin de
ontaarde parlementaire democratie in Duitsch
land was geraakt, maakte een autoritaire re
geering noodzakelijk. Er waren misstanden en
misbruiken van zoo'n ten hemelschreiende er
gerlijkheid, dat het meer dan tijd was daaraan
een einde te maken. Een krachtig, maar ver
standig dictator zou niet alleen de welwillend
heid van alle weldenkende Duitschers, doch ook
van het buitenland hebben gewonnen. Aan
kracht ontbreekt het den door de bruine mas
sa's aanbeden leider zeer zeker niet, maar of
zijn politiek verstand cp den duur toereikend
zal blijken blijft voorloopig nog een open vraag.
De boycot-beweging tegen de Joden is een
grove domheid geweest, die zich leelijk heeft
gewroken. Had de leiding zich uitsluitend be
paald tot een actie tegen de Marxistische Jo
den, zij zou nimmer zoo'n verontwaardigd ver
zet hebben gewekt en zelfs als politieke op-
bouw-daad in breede kringen waardeering heb
ben gevonden. Als onmiskenbare uiting van
rassenhaat is zij zonder eenig voorbehoud te
veroordeelen, zelfs, wanneer men toegeeft, dat
de invloed der Joden op allerlei gebied in
Duitschland hinderlijker afmetingen had aan
genomen dan waar ter wereld ook. Zoolang de
stelselmatige ontrechting ook van niet-Marxis-
tische Joden in Duitschland wordt voortgezet op
vaak sarrende en kleinzielige wijze, zal zü een
belemmering blijven vormen voor toenadering
tot het kopschuw geworden buitenland. Maar
behalve het principiëele antisemietisme hebben
de al te nationalistische tendenzen van het
Hitlerianisme het buitenland tot verweer ge
prikkeld, omdat deze zich niet tot het binnen
land bepalen. Denemarken ducht de nationalis
tische begeerlijkheid, die naar het Deensche
gedeelte van Sleeswijk-Holstein haar felle oogen
richt, Polen is bereid zijn corridor met hand
en tand te verdedigen. Mussolini heeft Dollfuss
zijn steun toegezegd om alle „Anschluss"-verlan-
gens te weerstreven, België maakt zich bezorgd
over Eupen en Malmédy. Wat er uit dit alles
groeien kan en groeien zal, is moeilijk te voor
zien. Maar het feit, dat het Swastika-eiland,
ondanks de tusschen de Nazi's en de Duitsch-
nationalen toenemende spanning, nog in een
blind enthousiasme zwijmelt voor de geen cri-
tiek duldende figuur van den oppermachtigen
leider, terwijl de internationale zich daar rondom
heen allerminst kalm en rustig is, doet de
vrees ontstaan, dat Duitschland wel weer eens
opnieuw zou kunnen ontwaken, maar dan om
tot de ontdekking te komen, dat het juichend
zich heeft schuldig gemaakt aan dezelfde fou
ten, waarvoor het in 1918 zoo onbarmhartig
werd gestraft.
MADRID, 26 April (Reuter). In zijn ant
woord aan de oppositie-partijen, die als hun
meening te kennen gaven, dat de uitslagen der
gemeenteraadsverkiezingen, die ongunstig zijn
voor de huidige regeering, een uiting waren van
de openbare meening in Spanje, verklaarde
minister-president Azana in de Cortez, dat de
regeering niets aan haar vastgestelde program
zou veranderen.
Toen de oppositie aankondigde een obstructie-
politiek te zullen gaan voeren, herinnerde Azana
er aan, dat de dictatuur in Spanje indertijd is
ingesteld, omdat het parlement zich onbruik
baar had gemaakt.
BARCELONA, 26 April. (Reuter) Met het
uitbreken van de verkeersstaking hebben de
autoriteiten de noodige maatregelen getroffen.
Gewapende politie patrouilleert door de straten
in auto's op zoek naar verdachte elementen.
Tachtig arrestaties zijn reeds verricht en de
gebouwen van vijf vakvereenigingen zijn geslo
ten.
Er rijdt in de stad geen enkele tram of auto
bus en het taxi-verkeer wordt zoo belemmerd
door de spijkertjes, die op de straten zijn ge
strooid, dat de chauffeurs hun pogingen om te
blijven rijden moesten opgeven.
De tramremises en autobus-garages worden
zorgvuldig bewaakt. Tot ernstige botsingen is
het echter nog nergens gekomen.
Behalve in de bouwbedrijven, gaat het werk
overigens normaal zijn gang.
ATHENE, 26 April (Reuter) De hevige aard
beving, die het eiland Kos in de Aegeïsche Zee
heeft geteisterd, heeft nog meer slachtoffer ge-
eischt dan tot dusver officieel werd medege
deeld.
Volgens de laatste berichten zijn 119 dooden
uit de puinhoopen der verwoeste huizen en ge
bouwen te voorschijn gehaald.
Het aantal gewonden bedraagt reeds meer
dan 600 en men verwacht dat dit nog verder
stijgen zal.
BERLIJN, 25 April (W.B.) Op uitnoodiging
van de Amerikaansche regeering heeft de Duit-
sche regeering dr. Schacht, den president van de
Reichsbank verzocht de vertegenwoordiging van
Duitschland op zich te willen nemen bij de be
sprekingen te Washington.
Dr. Schacht heeft deze uitnoodiging aangeno
men en zal 5 Mei a.s. met de „Deutschland" te
New York aankomen.
GENUA. 25 April (Reuter). De Italiaansch?
minister van Financiën, Jung, heeft zich he-
den naar Washington ingescheept.
DUBLIN, 26 April. (V. D.) Hedenmorgen zijn
tienduizend Iersche onderwijzers in proteststa
king gegaan tegen de door de regeering aan
gekondigde sa'arisverlaging. De proteststaking
zal slechts één dag duren.
Verwachting: zwakke tot matigen Zui
delijke tot Westelijken wind, half tot
zwaar bewolkt of betrokken, waarschijn
lijk eenige regen, weinig verandering in
temperatuur.
Hoogste stand: 770,5 te Wisby.
Laagste stand: 748,7 te Stornoway.
Zon op 4.42, onder 7.15. Licht
op 7.45. Eerste Kwartier 2 Mei
(Zooals onze lezers zich uit berichten zullen
herinneren werd vóór Paschen te Berlijn een
aanvang gemaakt met deze belangwekkende
besprekingen en werden zij aan het einde der
vorige week hervat. Na afloop van het
week-end is men opnieuw aan het onderhan
delen gegaan met bovengemeld resultaat
Red.)
BERLIJN, 25 April (V. D.) Het aantal werk-
loozen, dat bij de arbeidsbeurzen te boek stond
is in de eerste helft van de maand April met
69.000 gedaald tot 5.530.000. Deze vermindering
is in hoofdzaak toe te schrijven aan de te
werkstelling in open lucht.
In het oosten van Londen hij de West-Indische dokken is, zooals reeds gemeld,
een pakhuis geheel door brand verwoest. Duizenden vaten rhum gingen in het
vuur verloren. De brandweer in actie.
WASHINGTON, 26 April. (Reuter-) President
Roosevelt en MacDonald zijn overeengekomen
de opening van de Economische Wereld-confe
rentie te bepalen op 12 Juni.
Reuter meent te weten, dat in den loop van
de Engelsch-Amerikaansche besprekingen een
algemeene basis werd gevonden voor een over
eenkomst jnzake de stabiliseering der valuta's.
MacDonald en president Roosevelt kwamen
eveneens tot overeenstemming wat betreft de
schulden tusschen hun beide landen.
WASHINGTON, 26 April. (V. D.) Naar ver
luidt, heeft Roosevelt na een maaltijd, die geen
officieel karakter droeg, MacDonald en Herriot
VV;''.ij
'"„V .1
S?
«jat
1'
Het Witte Huis te Washington, waar momenteel belangrijke besprekingen plaats
hebben tusschen Roosevelt en de Europeesche staatslieden
LONDEN, 25 April. (Reuter.) Zooals steeds
bestaat ook dit jaar voor de begrootingsrede in
het Lagerhuis zeer groote belangstelling. De
minister van Financiën, Neville Chamberlain,
begon met te verklaren, dat het tekort in het
afgeloopen begrootingsjaar 32.678.989 pond ster
ling bedraagt. Hiervan zijn 28.900.000 pond san
Amerika betaald en netto 14.600.000 pond. ter
wijl 14.600.000 pond in het amortisatiefonds is
gestort.
lil de begrooting van dit jaar voorziet geen
enkele post in schuldenbetaling aan Amerika
of ontvangst van onze buitenlandsche debiteu
ren. Ofschoon de toestand, zooals deze zich den
laatsten tijd heeft ontwikkeld, eenige zorg wekt
en met de grootste aandacht eischt. zullen wij
hopen dat de nieuwe door president Roosevelt
in het oog gevatte maatregelen het herstel van
een nieuw vertrouwen zullen begunstigen.
De invoerrechten voor lucifers worden ver
hoogd van 4 shilling 4 pence op 4 shilling 9
pence per gros doosjes. De belasting op zware
vervoermiddelen zal met ingang van 1 Januari
1934 aanzienlijk verhoogd worden.
Met ingang van heden zal een belasting van
1 penny per gallon voor verschillende soorten
ruwe olie worden geheven.
De bierbelasting wordt verlaagd, waardoor
de inkomsten met 14 millioen verminderen.
De uitgaven voor defensie worden verhoogd
met 4.500.000 pond, doch blijven dan nog
1.500.000 beneden de uitgaven in 1930 en bijna
4 millioen beneden die in 1929.
De werkelijke bezuiniging in vergelijking roet
1931 bedraagt 116 millioen. waarbij zijn inbe
grepen 52 millioen, bezuinigd op de schuld
interesten tengevolge der conversie en andere
operaties.
Chamberlain keerde zich met alle beslistheid
tegen een vermindering der inkomstenbelastin
gen en tegen het idee van een drie-jaren-be-
grooting. Een post voor schulddelging is dit
maal niet aanwezig.
De inkomsten in de nieuwe begrooting zijn
geraamd op 698.777.000, de uitgaven op
697.486.000, het batig saldo dus op 1.291.000.
Het pessimisme aangaande de financieele
perspectieven noemde Chamberlain ongegrond.
Overigens hangt de terugkeer tot de welvaart
af van internationale samenwerking.
Namens alle afgevaardigden sprak de minis
ter den vurigen wensch uit, dat de missie van
MacDonald naar Washington vruchtbaar moge
zjjn voor de vestiging van een duidelijker in
zicht onder de naties aangaande de mogelijk
heid van gemeenschappelijke actie voor het
welzijn der wereld.
Nader wordt gemeld, dat de begrootings-
resoluties zijn aangenomen.
Naar verder nog bericht wordt kondigde
Chamberlain regelingen aan waarbij de re
geering gemachtigd wordt tot het ten uitvoer
brengen van eiken door de tarieven-commissie
aanbevolen maatregel betreffende protectie der
zijde- en kunstzijde-industrie.
uiteen gezet, in hoeverre de Amerikaansche re
geering met een consultatief veiligheidspact
accoord zou kunnen gaan. De „New-York He
rald Tribune" weet mede te deelen, dat binnen
eenige dagen te Washington of te Genève een
nieuwe Amerikaansche ontwapeningsformule
bekend zal worden gemaakt, die het midden
houdt tusschen de beginselen van het plan van
MacDonald en de consultatieve idee van het
plan van Mussolini. Het plan bevat geen détails
over de legersterkten doch het blad meent te
weten, dat het voorziet in een algemeene actie
tegen aanva'lers van Frankrijk, ten einde de
Fransche verlangens naar veiligheid te uevre-
digen.
MacDonald vertrekt vanavond naar New-
York, waar hij zich tegen middernacht aan
boord van de „Berengaria" zal begeven.
Pertinax meldt uit Washington, dat volgens
de waarnemingen van de tè Washington ver
toevende Fransche deskundigen nog geen for-
meele overeenkomst tusschen Engeland en
Amerika schijnt te bestaan. Herriot heeft uit
het onderhoud met MacDonald begrepen, dat
de Britsche Eerste Minister naar Engeland zal
terugkeeren zonder zijn vrijheid ten aanzien
van de stabilisatie van de valuta en van even-
tueele tariefwijzigingen prijs te geven. Het ge
vaar bestaat echter, dat Roosevelt door het
Congres ertoe gedwongen wordt, den dollar
verder te laten vaTen. Roosevelt is klaarblijke
lijk ertoe bereid, het traditioneele beginsel van
de vrijheid ter zee op te geven en de onmoge
lijkheid van het sluiten van wat voor overeen
komst ook te Genève in te zien, wanneer niet
een voortdurende, zich van tijd tot tijd her
halende en automatische controle, op elke be
wapening wordt georganiseerd.
PARIJS, 26 April. (V. D.) Evenals de „Echc
de Paris" keert dp geheele links gerichte pers
zich scherp tegen de vermeende Engelsch-Ame
rikaansche bedoeling om tot algemeene inflatie
te komen.
De in nauwe relatie met de regeering staan
de „Ere Nouvelle" schrijft, dat het schijnt, dat
men Frankrijk onder den dekmantel der soli
dariteit tot depreciatie van den franc, respectie
velijk tot inflatie wilde brengen. Men kon er
echter verzekerd van zijn, dat Frankrijk reeds
thans een krachtig en duidelijk antwoord ge
reed heeft, n.l. een categorische weigering.
GENÈVE, 25 April. De werkzaamheden ter
Ontwapeningsconferentie zijn hervat onder
voorzitterschap van president Henderson. Aan
de orde was het door MacDonald ingediende
ontwerp-verdrag. Aan de zitting werd deelge
nomen door Norman Davis, Massigli, Eden
Dowgalewaka. Er hadden geen algemeene be
schouwingen plaats.
Norman Davis huldigde Henderson naaraan-
'eiding van de hem vanwege het Carnege-
fonds ten deel gevallen onderscheiding, waar
na direct het eerste deel van het Engelsche
plan werd besproken, dat kwesties betreffende
de veiligheid behandelt.
President Henderson beperkte zich er toe
den vertegenwoordigers der naties, welke amen
dementen hebben ingediend, het woord te ver-
leenen.
Van politieke beteekenis zijn de voorstellen
van Polen en Frankrijk. Polen wil den Volken
bond sterker inschakelen in het door Enge
land voorgestelde consultatieve pact en de rol
der groote mogendheden hierin verminderen.
Frankrijk probeert ook in dit veiligheids
systeem het Europeesche hulpverleeningspact
in te bouwen.
Éden (Engeland) gaf te kennen dat Enge
land ernaar streeft zijn voorstellen zooveel mo
gelijk in hun oorspronkelijken vorm te hand
haven.
De voorzitter, Henderson, verzocht de ver
gadering om meer spoed in het werk opdat
binnen 2 maanden een ontwapeningsconventie
kon worden opgesteld.
De Fransche delegatie te Genève heeft een
nota gepubliceerd waarin wordt voorgesteld de
kwestie van een consultatief pact welke
door Frankrijk als voorwaarde voor ontwape
ning is gesteld aan de ontwapeningscom
missie voor te leggen. Frankrijk stelt verder
voor dat alle Europeesche staten gebonden zul
len worden door een verklaring, dat zij geen
gebruik zullen maken van geweld en dat een
lgemeene conventie wordt gesloten om de mid
delen tot voorkoming van oorlog te ontwikke
len.
Azana dictator in Spanje; hij Iaat zich niet
door den uitslag der raadsverkiezingen beïn
vloeden.
Bi) de aardbeving op het eiland Kos zijn 119
personen om het leven gekomen, terwijl 600
menschen ernstig gewond werden.
Dr. Schacht per 5 Mei naar Washington.
Italië's vertegenwoordiger vertrokken.
De ontwapeningsbesprekingen te Genève her
vat.
De Engelsche millioenen-nota in het Lagerhuis
ingediend.
Scherpe aanval van Benesj op Italië's revisie
plannen. Naar een vriendschapsverdrag tus
schen Praag en Warschau.
Pater dr. L. Bender O. P. benoemd tot pro
fessor aan het Angelicum te Rome.
De katholieken en de Joden; roode toeleg mis
lukt.
De omroep naar Indië; leden van de program
ma-commissie benoemd; voorwaarden voor de
omroeporganisaties.
Schrijven van Minister Deckers aan de com
mandanten en hoofden van diensten van land
en zeemacht over de burgerlijke ambtenaren
bij Defensie.
Polemische afscheidsrede v«n den oud-voor
zitter van den Indischen Volksraad.
Het drama te Putbroek; acht mille schade
vergoeding geëischt.
Geen rubberfabriek te Roermond.
Hevige bosch- en heidebrand aan de Lira-
burgsch-Duitsche grens.
Nieuwe spoorbrug te Zaltbommel; gedeelte
van den middelsten boog geplaatst.
O
PRAAG, 25 April. In de plenaire zitting van
het Huis van Afgevaardigden heeft de minis
ter van Buit. Zaken, dr. Benesj, een lange re
devoering gehouden over den politieken toe
stand. De vraag is te berde gebracht, of wij in
Europa voor een gewapend conflict staan. Te
gelijkertijd is de revisiekwestie opgeworpen.
Voor Italië, aldus Benesj. is de revisiepolitiek
een middel om een wijziging der Europeesche
toestanden ten gunste van Italië te bewerken.
Geen zelfstandige staat zal toelaten, dat een
ander over zijn geoied beschikt. Wanneer
iemand zoo iets met Tsjecho-Slowakije zou wil
len uithalen, dan zou hij daartoe zijn leger
moeten gebruiken. Wij zullen Tsjecho-Slowakije
weten te verdedigen.
Verder verklaarde Benesj dat Tsjecho-Slowa
kije een verdrag wil sluiten met Polen, dat een
eeuwige of tenminste een langdurige vriend
schap zou bewerkstelligen.
Met Duitschland hoopte Tsjecho-Slowakije
ook in den vervolge op goeden voet te blijven
leven, ofschoon het altijd een netelige omstan
digheid is, zich in de nabijheid van een staat
te weten, die in een toestand van revolution-
naire gisting verkeert.
WASHINGTON, 25 April. (Eigen bericht).
Tot opvolger van den chef der Amerikaansche
marineleiding, admiraal Pratt, die wegejis het
bereiken der ouderdomsgrens aftreedt, is be
noemd vice-admiraal William Standley.
(United Press).
VOOR 60 CENT PER WEEK huurt U Üw
Stofzuiger, met 2 jaar üw eigendom.
W. BRAKEL Jr. BOTERMARKT 17
HAARLEM TELEF. 12897
Hoogste stand op Woensdag 1 uur n.m>: 757
Vorige stanud 755
