Duitschland niet tevreden De parlementariërs te Rome r SNELTAX VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS St. Willibrordus Herriot afgereisd De Rijksdagbrand Vliegtuigwrakken gevonden Het nieuws van heden RO-TAX SiissswmmmttziP* AMENDEMENTEN OP HET ENGELSCHE PLAN d m OUCHY, HET BAKEN IN DE ZEE Bedient U vlugger TELEFOON 17031 DE BAROMETER ZATERDAG 29 APRIL 1933 Nadolny aan het woord Tolwapenstilstand Het Weer Grey tegen Duitschland Dezen zomer het proces Olie-accoord in Perzië De stad der congressen Geen aanslag op Hitier Grootsche plechtigheid in den St. Pieter Boess gearresteerd ZES EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 18366 BUREAUX: NASSAULAAN 51 - ltL. lJÖóó ABONNEMENTEN: Voor Haarlem en Agentschappen p. weelc 25 cent; per kwartaal f3.25; per post, per kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866 N.V. Ned. Verzek.-Maatschappij Utrecht, Catharijnesingel 48 Hoofdinspectie Amsterdam Adm.deRuijtervo.242, Tel. 82797 Kapitaal- en Volksverzekering Het verlangt dezelfde „verdedi- gings"-wapenen als de andere naties De middagzitting NOODGELD-VERBRANDING Nederlandsch voorstel Voorbereiding der economische wereldconferentie thans geëindigd Hij is het eens met Austen Chamberlain Nog meer arrestatieswaarover echter stilzwijgen wordt bewaard HET JONGE DUITSCHLAND KUNST EN CULTUUR IN DUITSCHLAND Minister Dr. Goebbels in de ateliers van de U.F.A., waar hij zijn opvattingen over de film uiteenzette Het gaat er maar om dat de parle mentariërs in eigen land toe passen, wat zij te Rome toejuichten Vijf dooden in een Fransch vlieg tuig; het lijk van Hinkler gevonden Twintig millioen papieren dollars, die tij dens de bankvacantie in Amerika werden uitgegeven, zijn in Chicago verbrand. AARDBEVING OP CHALCIDICE De nieuwe regeling DIT NUMMER BESTAAT UIT ZESTIEN .BLADZIJDEN ONTVANGLAMPEN VANAF F 2.50 N.V. Gloeilampenfabriek „Radium NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT GENÈVE, 28 April. (V. D.) Hedenmorgen zijn bij het presidium van de Ontwapeningsconfe rentie de Duitsche wijzigingsvoorstellen inge diend, die bestaan uit de volgende acht pun ten: 1. De Rijksregeering is van meening, dat de kwestie der uniforme legersystemen nog niet rijp is voor een onmiddellijke beslissing. De Duitsche delegatie stelt derhalve voor een nieuw artikel 15 op te nemen, dat inhoudt, dat de in de conferentie voorziene permanente ontwape ningscommissie deze kwestie onmiddellijk in studie moet nemen. 2. Tegenover de in de Engelsche tabellen opgenomen numerieke sterkte der landstrijd krachten voor Duitschland van 200.000 man, staat de Rijksregeering op het standpunt, dat de definitieve vaststelling van het troepen effectief voor Duitschland in verhouding tot de bewapening der overige staten en met waar borging van de Duitsche nationale veiligheid jnoet geschieden. 3. Tegenover de in de Engelsche voorstellen geheel ontbrekende bepaling der Duitsche mili taire luchtvaart en van Duitsche onderzeeboo ten eischt de Rijksregeering principieel dezelf de wapencategorieën te mogen gebruiken, die voor de verdediging van andere staten worden gebruikt. 4. Geoefende reservisten dienen bij het vast stellen van het definitieve troepen-effectief in tegenstelling tot het Engelsche plan te worden meegeteld. De particuliere afweer- en sport organisaties kunnen naar Duitsche meening niet als semi-militair worden beschouwd en behooren dan ook niet bij de legersterkte te worden meegeteld. 5. Politiekrachten kunnen bij de vaststel ling der legersterkte slechts dan worden mee geteld, wanneer zij over een vergaande mili tair-technische opleiding en organisatie be schikken. voorzoover deze kan worden toege past voor militaire doeleinden zonder vooraf gaande mobilisatie. 6. De contracteerende mogendheden ver plichten zich de in de koloniën liggende troe pen slechts voor de handhaving van de orde in en de verdediging van de koloniën in de koloniën zelf te gebruiken. 7. De Duitschland toegekende gelijkgerech- tlgheid dient in de Ontwapeningsconventie prac- tisch verwezenlijkt te worden. 8. De zware aanvalswapenen dienen verbo den en vernietigd te worden. GENÈVE, 28 April. De hoofdcommissie der ontwapeningsconferentie begon hedenmiddag met de beraadslagingen over de practische En gelsche ontwapeningsvoorstellen. Artikel 7, waarin de verdragsluitende landen overeenko men, hun bewapeningen volgens de verhoudin gen van de te scheppen overeenkomst te be grenzen, werd zonder debat aangenomen. Hierop kwamen de voorstellen over de effec tieven in behandeling. Norman Davis (V. S.) nam de voorstellen ongewijzigd aan, ofschoon het ontwerp ook naar Amerikaansche opvat ting in vele opzichten verder had kunnen gaan. Eden (Engeland) dankte Davis voor zijn grootmoedige houding en verklaarde, dat de Engelsche regeering er naar gestreefd heeft, bij haar ontwerp den middenweg te bewande len. Nadolny (Duitschland) motiveerde uitvoerig de door de Duitsche delegatie voorgestelde (en boven weergegeven) wijzigingen. Duitschland zou ook ten aanzien van de andere hoofdstuk ken van het Engelsche plan wijzigingen voor stellen. Verder ging Nadolny in op de op 27 Maart in de Hoofdcommissie door Sir John Simon uitgesproken woorden, waarmee hij Duitschland had aangespoord tot geduld en vertrouwen. Duitschland heeft steeds gema tigdheid getoond aldus Nadolny en hope lijk zullen nu ook de andere naties bewijzen, dat zij van goeden wil zijn, opdat wij tot een overeenkomst komen. Massigli (Frankrijk) betreurde het, dat Na dolny zich er niet toe beperkt had de Duitsche wijzigingsvoorstellen kort te motiveeren, doch daarenboven weer zekere principieele kwesties naar voren had gebracht. Hij hoopte, dat de heden door Nadolny gehouden rede niet het laatste woord van Duitschland was. Massigli noemde de Duitsche wijzigingsplan nen het Duitsche plan tot herbewapening, Het richt het Engelsche plan ten gronde. Het is ontoelaatbaar dat de Duitsche regeering wenscht te profiteeren van het verdrag van Versailles en aan de andere zijde nieuwe voor- deelen wil behalen. Eden (Engeland) verklaarde, te blijven ge- looven, dat Duitschland den wensch heeft, even als de andere naties, de ontwapening tot wer kelijkheid te maken. Hij verzocht de Duitsche delegatie niets na te laten om met de andere delegaties den weg te vervolgen, dien de Hoofd commissie bijna eenstemmig was ingeslagen. In zijn antwoord -prak Nadolny voor het eerst Duitsch. Duitschland streefde geenszins naar bewape ning, doch naar algemeene ontwapening. Het ging echter niet aan steeds maar van Duitsch land concessies te eischen. Henderson herhaalde zijn verzoek, om spoed te maken en aldus de economische conferentie het werk te verlichten. Maandagmiddag komt de Hoofdcommissie opnieuw bijeen. GENÈVE, 28 April. (V. D.) Ook de Oostenrijk- sche, Nederlandsche en Hongaarsche delegaties ter Ontwapeningsconferentie hebben wijzigings voorstellen op het Engelsche plan ingediend. Oostenrijk, dat volgens het Engelsche plan een leger van 50.000 man zou mogen hebben, eischt 60.000. Nederland stelt voor alle staten van de beteekenis van Nederland een leger van 25.000 man voor, afgezien van het leger in de kolo niën. Hongarije eischt, dat bij de vaststelling van de legersterkte rekening zal worden gehouden met de bewapening der nabuurstaten en de nationale veiligheid. WASHINGTON, 28 April. (Reuter) Herriot is heden naar New-York vertrokken. In een gemeenschappelijk door hem en Roosevelt uit gegeven communiqué wordt verklaard, dat bei den een openhartige gedachtenwisseling heb ben gevoerd, welke ongetwijfeld de op de eco nomische wereldconferentie te nemen maat regelen zal helpen bepalen. Zy hopen, dat de onderhandelingen te Parijs en Washington voortgezet kunnen worden, nadat Herriot zijn regeering rapport heeft uitgebracht. Nooit was een overeenstemming inzake het behoud van den vrede, een geleidelijke econo mische ontwapening en een herstel van sta biele monetaire toestanden noodzakelijker. Aan de pers verklaarde Herriot o.a.: Op dit oogenblik, dat brutaal geweld en ver volgingen ons terug schijnen te drijven naar het barbarendom, zal ik mijn landgenooten vertellen, dat de Amerikaansche natie slechts richt naar de wetten van rede en rechtvaar digheid. Nader wordt gemeld dat Roosevelt de voor bereiding der economische wereldconferentie thans als geëindigd beschouwd. Het voornaamste resultaat is, dat Frankrijk en Engeland hun oorlogsschulden in zilver kunnen betalen, hetgeen een vermindering met ongeveer 1/3 beteekent. In de veiligheidskwestie is Roosevelt blijkbaa.' het Fransche standpunt ver tegemoet ge komen. Of het congres de afspraken zal goedkeuren, staat nog niet vast. Zaterdag zal Norman Davis te Londen voor stellen, voor den tijd der economische wereld conferentie een tolwapenstilstand te sluiten. WASHINGTON, 28 April (V. D.) Omtrent het voorstel van Roosevelt, dat de Vereenigde Sta ten zich bereid zullen verklaren voor de beta ling der oorlogsschulden 200 millioen dollar in zilver te ontvangen, wordt nader gemeld, dat in dit geval bij betaling in zilver de zilverprijs zal worden berekend op 50 dollarcent per ons. Aangezien de zilverprijs ongeveer 30 pCt. lager is, komt deze betaling neer op een practische vermindering der oorlogsschulden met 30 pCt. LONDEN, 28 April. (Reuter). Lord Grey, die tijdens den oorlog minister van Oorlog was. verklaarde dat de tendenz van de politieke mentaliteit in Duitschland de publieke opinie in Engeland, die na den oorlog gunstig was voor Duitschland, geschokt heeft. Enkeie maanden geleden zou een rede als die van Austen Chamberlain niet de algemee ne instemming hebben gevonden, welke haai thans gewerd. Ook Grey zelf sloot zich bjj Chamberlain aan. Wij kunnen niet voortdu rend de hand van vrede reiken, wanneer de andere zijde niet een dergelijk gebaar maakt Verwachting: Zwakke tot matigen zul- delijke tot westelijken wind, gedeeltelijk bewolkt, kans op eenigen regen, waar- schijnlijk iets kouder. jjj De verdere vooruitzichten zijn: langza- merhand iets kouder, Vachtvorstverwachting: weinig of geen nachtvorst. BERLIJN, 28 April. (W. B.) In verband met hetgeen in de „Manchester Guardian" is ge schreven over den brand in den Rijksdag, waarbij gezegd werd, dat de brandstichter in het kabinet moet worden gezocht, heeft de perschef van de nat.-soc. Rijksdagfractie den rechter van instructie Vogt gevraagd naar den stand van het onderzoek. Het voor-onderzoek richtte zich alleen te gen v. d. Lubbe. die, zooals bekend, in den nacht van den brand werd gearresteerd. Eerst later stuitte men bij het onderzoek op drie Bulgaarsche communisten, die gearresteerd werden, terwijl ook de verdenking toenam te gen den communisti-chen Rijksdagafgevaar digde Torgler. Ten slotte werden relaties ont dekt tusschen een groot aantal Duitsche en buitenlandsche communisten. In dit verband hebben nog verscheidene arrestaties plaats gehad, waarover thans nog niets kan worden gepubliceerd. Het vooronderzoek zal spoedig zoover be ëindigd zijn, dat het materiaal aan de be voegde instanties kan worden toegezonden. Men verwacht, dat het proces nog dezen zo mer zal beginnen, en wel voor den vierden strafsenaat van het Rijksgerechtshof. Het is waarschijnlijk, dat het proces gedeeltelijk te Berlijn plaats heeft, daar het voor de rechters van belang zal zijn zich een oordeel te vor men op de plaats waar de brand is gesticht. Ten slotte zeide Vogt, dat in aansluiting aan het onderzoek vermoedelijk nog meer relaties moeten worden onderzocht, die van buitenge wone beteekenis zijn. Hermann Droge, 21 jaar oud, lid van den Brunswijkschen Landdag, gemeenteraadslid, kring-leider der N.S.D.A.P. voor Brunswijk- NAPELS, 28 April. (Reuter.) Het wrak van het Fransche vliegtuig, dat sinds 24 April ver mist wordt, is gevonden op een hoogte van 5000 voet in een onbewoonde streek nabij Cas tro Villari (Calabrië). Drie inzittenden, o w. een vrouw en de radio-telegrafist, waren nog in leven, de andere vijf waren dood. FLORENCE, 28 April. (Reuter.) In een 4600 voet hooge. eenzame streek in de Apennijnen is het wrak gevonden van den Australiër Bert Hinkler, die in Januari j.l. een recordvlucht Engeland—Australië wilde maken. Het lichaam was verbrand. Hinkler's paspoort is gevonden. ATHENE, 28 April. (Reuter). Opnieuw is Ohalcidice door een aardbeving geteisterd. Vele dorpen moesten ontruimd vyorden. TEHERAN, 28 April. (Reuter). Nadat de Sjah zelf de onderhandelingen als het ware over het doode punt heenhielp, is er in beginsel een accoord berecht tusschen de Perzische regee ring en de Anglo-Persian Company. Perzië ont vangt voortaan 4 shillings goud per ton gewon nen olie in plaats van 16 pet. van de opbrengst als tot dusver. De maatschappij moet jaarlijks minstens 5 millioen ton olie oppompen, het geen voor Perzië een jaarlijksch bedrag van minstens 1 millioen pond sterling aan goud oplevert. Verder betaalt de maatschappij 2 millioen pond sterling wegens achterstallige belastingen. (Van onzen correspondent) De groeiende aantrekkingskracht, die het inwendig en uitwendig vernieuwde Rome uitoefent, de vorstelijke gastvrijheid der Italiaansche regeering, en tenslotte de zuide lijke lente maken, dat in deze maanden te Rome een aantal congressen bijeenkomt, dat zoo nu en dan niet meer bij te houden is. Het handelscongres van parlementsleden was onder al deze en de overige ongenoemde con gressen het belangrijkste voor het groote pu bliek. Deze onderlinge gedachtenwisseling tus schen parlementsleden van alle naties, die wel iswaar geen officieel mandaat hebben en hun land niet kunnen verplichten, is desondanks of misschien juist daarom een soort van barometer, die den atmosferischen druk ver raadt, waaruit het officieele weer van morgen zal voortkomen. Maar ditmaal had het congres het 18e in zijn soort een bijzondere belangrijkheid voor Nederland, omdat het verdrag van Ouchy bij een groot deel van de besprekingen in het middelpunt stond. De vergaderingen werden gehouden in het elegante parlementsgebouw van Montecitorio. De openingszitting werd door den koning en Mussolini bijgewoond en overigens had het ontvangende comité het program van werk zaamheden afgewisseld met een program van feestelijkheden, dat niets te wenschen over liet. Zoo er parlementariërs waren, die van het „anti-parlementaire" regiem misschien iets anders verwacht hadden werden zij zeer aan genaam teleurgesteld. De werkzaamheden verliepen vaak met die schijnbare achteloosheid, die alle parlementen ter wereld gemeen hebben. Bij wetenschappe lijke congressen heerscht doorgaans een zooal niet gespannen, dan toch uiterlijke aandacht- De parlementsleden daarentegen schijnen er oo uit te zijn, vooral den schijn van luisteren te vermijden. De oningewijde toeschouwer, die gedurende de redevoeringen een groot deel der toehoorders" ziet zitten lezen of prentbrief kaarten schrijven, vraagt zich af, hoe dat goed kan gaan. Maar deze congressisten zijn het vergaderen zóó gewend, dat een zesde zintuig hen waarschuwt, wanneer het critieke moment nadert. En zooals een slapende kat die dreigt overreden te worden, naar men zegt, door de aanraking van de wielen gewekt, nog tijd vindt om weg te springen, zoo komen ook deze ach- telooze toehoorders steeds op tijd om hun woord in de weegschaal te werpen. Een pittoreske noot in dit internationale ge zelschap bracht de eerste afgevaardigde van het Japansche parlement, die bjj plechtige ge legenheden in kimono en sandalen verscheen, voorzien van een dichtgeknoopten zijden zak doek, waarin hij kleine geschenken voor zijn dischgenooten meebracht. De werkzaamheden van het congres waren, met uitzondering van een verhandeling over de radio-uitzendingen, geheel aan economische en financieele vraagstukken gewijd en bedoel den, zooal geen richtlijnen, dan toch nadruk kelijke aanbevelingen te formuleeren voor de economische wereldconferentie van Londen. Behalve uitvoerige beschouwingen over den internationalen steun aan den landbouw con centreerden de verhandelingen zich op twee punten. In de eerste commissie, voorgezeten door mr. Heerkens Thtjssen die in zijn be groetingswoord een vergelijking kon trekken tusschen het Rome, dat hij veertig jaar gele den voor het eerst leerde kennen, en het Rome van heden werd verhandeld over de contin- genteering en de belemmeringen van het in ternationale handelsverkeer; de tweede com missie behandelde vooral het vraagstuk der in ternationale schulden. In de zittingen van deze eerste commissie nu stond het verdrag, te Ouchy tusschen Neder land, België en Luxemburg gesloten, in het middelpunt der discussies. Een resolutie, door den Franschen rappor teur oud-minister Landry en de Fransche de legatie ingediend, betoogde de noodzakelijkheid van een volkomen ommekeer in de huidige richting der handelspoltiek en de bevrijding van het handelsverkeer uit zijn vele belemme ringen en beval tevens de sluiting van over eenkomsten aan, die tusschen bepaalde groe pen van landen een voorkeursregiem scheppen en zoo mogelijk voor derden moeten worden opengesteld. De Italiaansche delegatie droeg een tekst voor, die „een tweezijdige overeenkomst met meestbegunstigingsclausule, aangepast aan de eischen der huidige economie, als heC vrucht baarste instrument voor overeenkomsten tus schen de naties beschouwt en als het meest passende middel om een rechtvaardige weder- keerigheid in het internatte«ïale verkeer te verzekeren." Het Nederlandsche standpunt werd op krach tige wijze uiteengezet door den Commissaris der Koningin in Noord-Brabant, Mr. van Rijckevorsel, die betoogde, dat de door Landry aanbevolen regionale verdragen onuitvoerbaar zijn, zoo de groote landen geen uitzonderingen toestaan op de meestbegunstigingsclausule, en dus zonder tegenpraestatie willen profiteeren van de gunstige verhoudingen, die zulk een verdrag tusschen bepaalde landen schept. De Belgische afgevaardigde Kaelman kwam dit betoog van zijn kant bevestigen en ver sterken. Den volgenden dag was het een Belg, sena tor Catteau, die de verdediging van Ouchy voer de, en een Nederlander, het Kamerlid Schaeo- man, die hem ondersteunde. Catteau vroeg, dat de resolutie in haar laatste lid uitdrukke lijk de wenschelijkheid van een aanpassing der meestbegunstigingsclausule aan de door haar gevorderde regionale verdragen zou vermelden. Schaepman herinnerde aan de economische wereldconferentie van 1927; Nederland en Bel gië hebben te Ouchy in practyk gebracht, wat de groote mogendheden toen theoretisch heb ben verkondigd. Maar nu staan zij zelf de door voering van dit practisch voorbeeld in den weg. De heer van Rijckevorsel stelde tenslotte in een belangrijk betoog den volgenden tekst voor: „De conferentie uit den wensch, dat de poging van het verdrag van Ouchy niet on mogelijk gemaakt wordt door weigering van de noodige verzachtingen der meestbegunstigings clausule". Een klein comité, waarin ook van Rijckevor sel zitting had, kreeg opdracht een tekst samen te stellen, die de verschillende standpunten zou vereenigen. Het resultaat was een resolutie, die op het hier besproken punt zoowel de Fransche aan beveling van regionale verdragen als de Ita liaansche aanbeveling der meestbegunstigings clausule bevatte, en omtrent deze laatste zei. dat zij „dient te worden aangepast aan de eischen der nationale economie." Maar ook deze tekst zou nog gewijzigd wor den. In de couloirs deden zich ongeruste stem men hooren, die in deze resolutie den „An schluss" begunstigd achtten of, van den an deren kant, de kleine Entente in haar exclusi viteit bedreigd. Het redactie-comité moest nog eens aan het werk. De tekst, die tenslotte werd aamgenomen. luidt, wat de hier behandelde punten aangaat, als volgt: Van meening zijnde, dat de meestbegunsti gingsclausule, aangepast aan de eischen der nationale economie, de grondslag moet vormen van de handelsbetrekkingen tusschen de naties, als het meest gepaste instrument om een recht vaardige wederkeerigheid in het internationaal ruilverkeer te verzekeren, is de conferentie echter tevens van oordeel, dat beperkte ver dragen, die tusschen de contracteerende landen een speciaal douane-regiem zooals dat van het verdrag van Ouchy in het leven roepen, met voorbehoud van de rechten van derden, nuttig kunnen zijn wanneer zij een verlaging der douanegrenzen tusschen de contracteerende landen brengen en niet een verhooging van de douane-barrières tegenover andere landen Zulke verdragen zullen bijzonder aanbevelens waardig zijn indien zij voor derden openstaan.' Is het een groot resultaat? Men voelt in deze resolutie twee verschillen de strevingen: de eene, die het ideale stand punt wil formuleeren en de andere, die elke practische verbetering wil waardeeren. In elk geval wordt het verdrag van Ouchy hier „bijzonder aanbevelenswaardig" genoemd, terwijl tevens de wenschelijkheid van aanpas sing der meest-begunfetigingsclausule is uitge drukt. En het gezonde recht van het Nederland sche en Belgische standpunt is in deze ver gadering klaar in het licht gesteld en met sympathie erkend. Herriot afgereisd. Voorbereidingen der econo mische wereldconferentie thans beëindigd. Da- vis stelt heden te Londen een tolwapenstil stand in. Twee vliegtuigwrakken in Italië gevonden. Zes dooden, o.w. Bert Hinkler. De Rijksdagbrand. Mededeelingen over het jus titioneel onderzoek. Duitsche amendementen op het Engelsche ont wapeningsplan. De Koningin ontving de voorzitters der beide Kamers van de Staten-Generaal en den vice- president van den Raad van State. Prof. Veraart optimistisch over het resultaat dezer verkiezingen. Vreeselyk familiedrama te Pijnacker; vrouw verdrinkt haar beide kinderen en slaat de hand aan zichzelf. Henri Barmat te Amsterdam gearresteerd. De schatkamer van de „Lutine" aangeboord. Steun in natura: de commissie-Lambooy ge reed. Vreeswijk krijgt een der grootste binnen vaart sluizen van Europa. Vreeselijk drama op Celebes. O MüNCHEN, 28 April. (W. B.) In verband met een in de dagbladen verschenen bericht over de arrestatie van een Indiër, deelt de politie te Mtinchen mede, dat het vermoeden, dat deze persoon van plan was een aanslag op den Rijkskanselier te plegen, niet juist is ge bleken. TILBURG Den llden Juni a.s., op Drievuldigheidszon- dag, zal Z. H. den Paus in den St. Pieter vijf in de missielanden werkzame inlandsche pries ters de H. Bisschopswijding toedienen en wel twee Chineezen, twee Indiërs en een Annamiet. Reeds in October 1926 heeft de H. Vader zes Chineesche geestelijken en een jaar later een Japanner tot bisschop gewijd. BERLIJN, 28 April (V. D.) Vrijdagmiddag is Boess, de vroegere eerste burgemeester van Berlijn, in arrest gesteld. TEL. 13613 - LORENTZGARAGE 10 cent per rit met ruimen 5 pers. wagen. i wwvwwwn i i'i 111 11 >77 Hoogste stand op Zaterdag 9 uur v.m.: 753.. Vorige stand 753 V

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1933 | | pagina 1