Wanneer U
'n meter stof
koopt, neemt
U toch geen
genoegen met
een el!
1
IN EN OM
HAARLEM
ÜT U - i
Een jubileerende missie-bisschop
DONDERDAG 4 MEI
COUPON
De krachtmeting telJmuiden
Kruisweg 30, bij het station
TELEFUNKEN EN PHILIPS RADIO
i mi nun iiiii hi hi him in mi min miminium
IN LU-AN-FU
Bijna vijftig jaar in de
missie
Waarom zoudt U zich dan
op Uw licht tekort laten
doen door z.g. „goed-
koope" lampen, die
in vergelijking met
i
stroombesparende
Philipslampen veel
te weinig licht voor den ver
bruikten stroom leveren. Gebruikt onder
staande coupon om U te laten aantoonen,
hoeveel goedkooper het licht van Philips-
lampen is.
Apotheek begemann sneltjes
MUZIEK
LAATSTE BUITENGEWOON
CONCERT H.O.V.
Soliste: Hans Gruys, zang
TEL. 14024 - KONINGINNEWEG 6
Besmettelijke ziekten
„Het Volk" en de goedkoope taxi's
dat de „BLUE STAR"garage haar passagiers
heeft VERZEKERD tegen ongevallen?
Telef. 12953
In de bergen van China viert dezer
dagen Z.H. Exc. Mgr. Odoricus
Timmer zijn gouden
priesterfeest
Z.H. Exc. Mgr. Odoricus Timmer
O.F.M.
Zijn levensloop
Jfx
invullen wal verlangd wordt
lAan'de NV. Philips' Gloeilampen- Aan de N.V. Philips' Gloeilampen
fabrieken, Verkoopafdeehng Neder- fabrieken, Verkoopafdeling Neder-
land en Kolomèn, EINDHOVEN, land en Koloniën, EINDHOVEN.
Verzoeke mij Uw boekje over een Verzoeke bij mij als Verbruiker
doelmatige en economische verlich- van minstens twaalf lampen per
ting: Licht in Uwe woning jaar, een lichtmeting te doen ver-
gratis en franco te doen toekomen, richten. g_i5
Naam P=Ï5 Naam
Adres
Adres
De door de Federatie van Transportarbeiders
In IJmuiden geoefende stakingsterreur, een
terreur érger dan de beruchte Haarlemsche stu-
cadoorsrelletjes van verleden jaar en niet min
der weerzinwekkend dan de bekende Amster-
damsche steenzettersactie, dient zoo spoedig
mogelijk door een overwinning van den burge
meester van Velsen onderdrukt te worden. Zulks
óók in het welbegrepen belang van de vrije en
gezonde ontwikkeling der arbeidersbeweging in
Nederland.
Immers de heeren Brandsteder, bezoldigd
secretaris, en Baars de voorzitter van de Fede
ratie zijn bezig die beweging kapot te maken.
Wie niet begrijpt, hoe het mogelijk was, dat
de socialisten en communisten in Duitschland
neergeslagen zijn en dat hun leiders smadelijk
weggejaagd worden, moet zich eens even op de
hoogte stellen van wat er in IJmuiden gebeurt,
zich daar vergewissen van den machtswellust,
waaraan genoemde vakvereenigingsbestuurders
(het woord leiders mag ons hier niet uit de
pen) zich te buiten gaan. Zij zijn het, die door
hun optreden de vakvereenigingsactie in het
heele land in miscrediet brengen en een reactie
Uitlokken, waarvan Duitschland, Italië en straks
ook Spanje het voorbeeld leveren, een reactie,
waarin de arbeiders, zonder steun van hun or
ganisaties, wederom zullen worden overgeleverd
aan een willekeur, zooals die vroeger bestond.
Hun zuurverdiende en aan de vakvereenigingen
geofferde penningen loopen dan zelfs gevaar.
Men zie maar wat er met de strijdkassen in
Duitschland gebeurt, waar de leiders ze zonder
slag of stoot aan de nationaal-socialisten uit
leveren!
Het gevaar voor de Arbeidersbeweging zit hem
in leiders als nu in IJmuiden de lakens uit-
deelen. Het is daarom een algemeen en zeer
urgent belang, dat zij van hun voetstuk vallen,
dat hun terreur gebroken wordt.
Sinds Januari duurt nu de visschersstaking
in IJmuiden. De heeren Brandsteder en Baars'
hebben er geen last van. Zij genieten hun in
komsten en zij zorgen er wel voor, dat degenen
onder de stakers, die vroeger werkloos waren en
nu door de staking een hooger weekinkomen
hebben, de werkwilligen op de vergaderingen
overstemmen, zoodat „Het Volk" kan berichten,
dat met groote meerderheid van stemmen be
sloten werd „de staking voort te zetten". Zij,
de leiders, hebben niet den meesten last van
deze staking, maar wel de arme drommels in
IJmuiden, die, rechtstreeks of middellijk, van
de visscherij moeten bestaan. Sinds Januari is
een bron van inkomen voor ons land en voor
IJmuiden, in een tijd, dat bijna iedereen snakt
naar een dubbeltje verdienste, moedwillig door
de heeren der Federatie drooggelegd. Is dat
goede burgerschap? Is dat medehelpen om den
grooten nood, dien wij beleven, door te komen?
En waarom wordt er gestaakt?
Wel, de inzet van de staking onze lezers
mogen hun verontwaardiging bedwingen de
inzet van de staking is op dit moment nog
slechts een onbeduidende wijziging in het aan
tal opvarenden van de visschersschepen en de
vraag of de zeelieden, na afloop van hun reis,
een zootje visch mee naar huis zullen krijgen,
De reeders willen voor dat zootje visch twee
gulden in contanten geven, de heeren Brand
steder c.s. willen het zootje visch. En daarvoor
moet IJmuiden millioenen aan inkomsten der
ven.
Laten wij juister zijn: het gaat niet om het
zootje visch, maar het gaat om de macht, om
de vraag of de heer Brandsteder opperreeder en
tevens burgemeester zonder keten van Velsen
zal zijn.
De heeren Brandsteder en Baars dicteeren van
het Bureau der Federatie uit waar en hoe door
de stakers moet worden geterroriseerd. Zij boy
cotten al wie in verbinding staan met trawlers,
die niet aan de staking meedoen. Niet meedoen,
niet omdat zij onderkruipers zijn, maar omdat
de opvarenden, leden der Christelijke organi
satie, als vrije Nederlanders, beslist heb
ben, dat er voor hen geen reden is om te staken,
een recht, even stevig als dat van de Federa
listen om te meenen, dat zij niet behoeven te
arbeiden. De hêeren der Federatie boycot
ten, zoowel degenen, die op de trawlers varen
als degenen, die de gevangen visch lossen of
koopen of victualiën leveren aan de uitvarende
visschersschepen; werkwilligen worden hinder
lijk door posters gevolgd; vrouwen en kinderen
van de visschers, die op zee zijn, worden be
dreigd of lastig gevallen door groepen stakers,
ruiten van woningen en winkels worden in
gegooid, enz.
Van een der trawlers vervoegde zich een
stoere, breedgeschouderde, stevige schipper met
knuisten als nijptangen, aan 't Bureau der Fe
deratie en vroeg de heeren Brandsteder en Baars
te spreken. Toen de twee vlak vóór hem ston
den, hield hij hun een dreigenden vinger on
der den neus en sprak ze ongeveer als volgt
toe: „Over een uurtje vaar ik met mijn traw
ler de haven uit, en nou wil ik jelui even dit
komen vertellen: als er tijdens mijn afwezig
heid ook maar het minste leed aan mijn huis
of mijn familieleden gebeurt, dan kom ik, na
mijn reis, hiér terug en dan spreek ik jelui
tweeën nader. Neen, klets me nou niet over je
„stakers" en dat je er niets aan zult kunnen
doen"; ik heb alleen met jèlui tweeën te ma
ken. Ik zeg je: als er het minste gebeurd is, dan
kom ik hiér terug en dan sla ik jelui allebei
of een van jelui dood. Goed begrepen." En hij
ging.
Er is, geachte lezer, tijdens de afwezigheid
van dien schipper met zijn familie niets on
aangenaams gebeurd. Zij blijven echter door
gaan met van achter hun bureau hun „man
netjes" op hinderlijke wijze te laten posten
en de Velsensche politie gaat door met die
uitgestuurde „mannetjes" rake klappen uit te
deelen. Dapper wordt (van het bureau der Fe
deratie uit) door het bestuur leiding gegeven
aan boycotacties.
De burgemeester van Velsen, de heer Ram-
bonnet, die zich in dit geheele conflict als een
voor alle partijen behulpzaam magistraat heeft
doen kennen, treedt flink en doortastend op
om groote excessen te weren. Hij heeft dezer
dagen zeer scherpe maatregelen uitgevaardigd
tegen het onduldbaar optreden der Federatie
bestuurders. In een manifest aan de Velsensche
burgerij, schrijft hij:
„De zeer betreurenswaardige gebeurtenissen,
welke de laatste dagen in deze gemeente
plaats vonden, in verband met het conflict in
het IJmuider Visscherijbedrijf en de
toestanden, welke daardoor in het particuliere
bedrijfsleven en op verschillend ander ge
bied dreigen te ontstaan, of reeds zijn ont
staan, nopen mij een zeer ernstig woord tot
alle weldenkende en goedgezinde inwoners
dezer gemeente te richten.
Aan zekere zijden bestaat de meening, dat
men door bedreiging, vreesaanjaging of ge
welddadig optreden zijn zin inzake het con
flict kan doordrijven en zijn doel zal be
reiken. Het behoeft niet gezegd te worden,
dat al deze genoemde middelen onwettig zijn
en elk op zichzelf genomen zelfs strafbaar. In
feite vormt de behandeling, welke momen
teel een deel van den winkelstand en der
neringdoenden in deze gemeente van zekere
zijde ondervindt, een ernstige aanranding
GOED en GOEDKOOP Telef. 10043.
Geheel nieuw ingericht en verplaatst naar
Recepten worden gaarne van huis gehaald
van de persoonlijke vrijheid en van die van
zaken te doen. Het ligt in mijn bedoeling dit
kwaad op de allerscherpste wijze te onder
drukken, waartoe mij nog zeer veel middiélen
ten dienste staan, en men zij verzekerd, dat
door mij voor toepassing der allerkrachtigste
niet zal worden teruggedeinsd. Ik doe in dit
verband een beroep op alle winkeliers, ne
ringdoenden en andere particuliere perso
nen in deze gemeente, om den Commissaris
van Politie en andere ambtenaren van po
litie steeds en direct op de hoogte te brengen
van elke door hen ondervonden overlast of
bedreiging en ik verzeker hun bij deze tevens,
dat al het mogelijke zal worden gedaan om
hun vrijheid van zaken doen te verzekeren.
Ik maak van deze gelegenheid gebruik om
er de aandacht op te vestigen, dat ik orde,
gezag en vrijheid van handelen in elk geval
wensch te verzekeren en met alle mij ten
dienste staande middelen zal beletten, dat
binnen deze gemeente onbevoegde organen
of personen, op welke wijze ook, gezag of
vrijheid zouden aanranden of bedreigen. Men
bedenke goed, dat alleen het Overheidsgezag
gehoorzaamheid eischt, maar dat elk ander
zich opdringend gezag of invloed, die het
overheidsgezag of de vrijheid van handelen
der inwoners bedreigt, alleen om de krach
tigste onderdrukking en de scherpste bestraf
fing vraagt."
Die houding van Velsens burgemeester'mag
aanspraak maken op de waardeering van allen,
die gezag en orde wenschen te steunen en
voor zooveel noodig, wekken wij niet alleen
onze lezers in IJmuiden, maar alle gemeente
naren van Velsen op, zich achter hun burge
meester te stellen.
De krachtmeting tusschen de Federatie, juis
ter tusschen den heer Brandsteder en den bur
gemeester, moet in het voordeel van dezen laat
st eindigen.
Niet alléén, omdat het gezag moet worden
hoog gehouden, maar ook om de allerellendig
ste gevolgen te voorkomen, die de Arbeiders
beweging te verduwen zal krijgen als methodes,
die thans te IJmuiden worden toegepast, ge
meen gebruik zouden worden in Nederland.
Ook dit laatste buitengewoon Concert der
Haarlemsche Orkestvereeniging werd wederom
per radio uitgezonden, en we achten het zoo
mogelijk nog beter geslaagd dan het vorige.
Jammer, dat de belangstelling slechts gering
was.
Met het Derde der Zes Concerten dat in
G gr. t. welke Bach in 1721 aan den vorst
Ludwig von Brandenburg opdroeg, werd ge
opend. Het ©enigszins versterkte strijkorkest
was in drie orkesten onderverdeeld, zooals dit
werk het eischt. Geschreven in sterk geconcen-
treerden stijl, met een weelderige contrapun-
tische bewerking, samen voerend tot één
krachtbeweging vol élan, is het tweedeelige werk
uitermate boeiend. Ware 'n enkele inzet hier
en daar wat solieder, en het onderlinge con
trast wat grooter geweest, dan hadden we kun
nen spreken van een volmaakte herschepping.
Desondanks was het een alleszins loffelijke
prestatie, waarmee dirigent Schuurman en ae
strijkers veel en terecht verdiend applaus moch
ten inoogsten.
Voor ons lag het hoogtepunt van dezen avond
evenwel in de prachtig gespeelde Mozart-Sym-
phonie, de middelste van Mozart's drie voor
naamste symphonieën. Een hemelsch werk, vol
pure muziek, waarin telkens weer andere dé
tails den hoorder opvallen en een muzikale
rijkdom zich aan ons openbaart, welke zijns
gelijke niet heeft. Dirigent Schuurman liet deze
heerlijke muziek spelen met al de charme en,
waar ze aanwezig is, met al de gesluierde
hartstochtelijkheid, welke bijna in geen enkel
opus van Mozart geheel ontbreekt. Bijzonder
troffen de fijn afgewerkte clarinet- en fluit-
passages in het wonderzoete Menuet. Het ge
heel evenwel viel een keurig en tot in détails
verzorgde vertolking ten deel, waarvoor we den
heer Schuurman en zijn musici nog dank weten.
Ook de andere orkestnummers, het mooie,
imposante voorspel tot de Opera „Vorst Igor"
van den Rus Borodin, en het levendig gekleurd
werk van Berlioz, Le Carnaval Romain, werden
met toewijding en geestdrift verklankt, terwijl
de Suite van Russische Volksmelodieën, van
Ljadow zelfs buitengewoon geraffineerd werd en
subtiel van klankwerking.
De soliste van dezen avond, de sopraan Hans
Gruys, veroverde met haar zangkunstige pres
taties een groot en welverdiend succe# We
hoorden het Notre Père en Je vous Salue uit
Les Prières van André Caplet in het begin van
dit jaar door een tenor vertolken met orgel-
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiimiiiiiiiiiii
C. C. KROUWELS
begeleiding. Maakte deze waarlijk verheven re
ligieuze muziek reeds toen diepen indruk op
ons, nog sterker sprak ze in deze uitvoering
met orkestbegeleiding, door de uiterst intelli
gente wijze, waarop Hans Gruys Caplet's com
positie met al haar eenvoud, maar ook met al
haar diepe overtuiging in het Credo
weergaf.
Ook de Vijf Spaansche Volksmelodieën, in de
bewerking en orkestratie van Frits Schuurman,
welke ze op verzoek herhaalde, werden door de
zangeres subtiel en temperamentvol voorge
dragen, en door hét orkest met toewijding be
geleid. De zangeres kreeg bloemen en liet in
haar groot succes dirigent Schuurman en het
orkest hartelijk en welverdiend deelen.
J. S.
In de afgeloopen week is in deze stad 1 geval
van roodvonk voorgevallen.
In „Het Volk" heeft Zaterdagavond een
groot artikel gestaan, waarin frisch van leer
werd getrokken tegen de dubbeltjes-taxi's.
Daar deugt, volgens het blad, zoo goed als
niets van. Ook de Nieuwe Haarlemsche Cou
rant kreeg haar portie vriendelijkheden, maar
daarover nu niet.
Maandagmiddag werd op het N.A.S.B.-ter-
rein door de Haarlemsche S.D.A.P. 1 Mei ge
vierd en tijdens de opvoering van een tooneel-
stuk werd een der aanwezigen zóó ernstig on
gesteld, dat even gestopt moest worden. Nadat
den patiënt de eerste zorgen waren gegeven,
klom de voorzitter van den Haarlemschen Be-
stuurdersbond, de welbekende heer Henk Luij-
ken, S.D.A.P.'er en waarschijnlijr "rouw
van „Het Volk" op een stoel en ver
zocht met luider stem, dat een der aanwezigen
een „sneltaxi" zou halen, „maar denk er om,
het moet een „sneltaxi" zijn!" riep hij den
vertrekkenden motorrijder nog eens extra na.
Wat zegt „Het Volk" daarvan? Zou het niet
beter doen met zich wat te matigen in zijn
„gezwam" tegen de Nieuwe Haarlemsche Crt?
fliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiii aiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiii, miiimimiitmiiiMiiiiiiiimiiiiimiMuinmn,, mini mum,
Een gouden jubel-feest wordt dezer dagen
gevierd ergens ver weg, in Azië, in
China, in de bergen van Shan-sei, in
Lu-an-fu, het Vicariaat der Nederlandschc-
Minderbroeders.
Op 10 Maart j.l. herdacht Z. H. Exc. Mgr.
Odoricus Timmer O. F. M. zijn gouden priester
jubileum. De feestviering is echter uitgesteld
tot na de Vasten. In 't begin van deze maand
zal dit jubileum te Lu-an-fu plechtig worden
gevierd.
Zeker, ik weet het, aldus schrijft ons fr.
Ludolphus Bosse O. F. M. te Weert, de uit
wendige glans en schittering van dat feest zal
het niet halen bij de schittering, waarmee ju
bilea in ons vaderland plegen gevierd te wor
den. Want de Missie is arm.... en de Chinee-
sche christen-gemeenten.. Ach! die goede men-
schen, ze zouden zoo graag aan Mgr. 'n schitte
rend feest aanbieden. Maar 't volk moet reeds
zooveel opbrengen aan belasting, moet zoo zui
nig leven door het vooruitzicht op misschien
komenden hongersnood. Hebben ze zelf eens 'n
jaar een goeden oogst gehad, dan is het een
naburige provincie, waar de oogst weer is mis
lukt. Meldden dezer dagen de kranten niet,
dat er weer groote hongersnood heerscht in de
provincie Shen-si. Die menschen zijn dan aan
gewezen om te gaan bedelen. Ze komen weer
naar Shan-si en daar moet weer steun ver
leend worden aan den hongerenden mede-
mensch. Eindelijk: binnenlandsche oneenigheid'
schept een atmosfeer, waarin men niet kan
gaan denken aan een grootsch opgezette feest
viering.
Toch zullen ze feestvieren! En het eenvou
dige, goede volk zal optrekken naar Lu-an-fu,
uren en uren ver, sommige dagen en dagen
lang, om te getuigen van hun eerbied en hoog
achting, om te getuigen van hun dankbaarheid
en aanhankelijkheid aan Hem, Die zooveie
jaren de Herder was van het Vicariaat. Liefde
vlamt in hun harten en Mgr. zal lezen de
blijheid in de oogen van hen, die eens zijn
schapen waren.
Vijftig jaar priester en wel priester-Francis
caan in den vollen zin van het woord.
Bij het zilveren Bisschopsjubilé schreef „De
Tijd" over „Een groot man". Groot is Mgr. om
zijn gave van hart en geest en om het gebruik,
dat Hij van die gaven heeft gemaakt. En dat
alles gedragen door zijn Franciscus-zoon-zijn,
door zijn priester-zijn, door zijn missionaris
zijn. Want dit geeft aan dit jubilé een eigen
cachet, het cachet van den Hollander, ik zou
zeggen van den onversaagde. Als ideaal van
zijn religieus- en priesterleven had Odoricus
Timmer zich gesteld, zich te geven aan de
Missie. Welnu: Hij heeft volgehouden; want dit
50-jarig priesterjubilé wordt in October tevens
een 50-jarig Missionaris-jubilé.
Al kennen de meesten Mgr. Timmer slechts
van naam of van portret (slechts eenmaal, n.l.
in 1909 is Mgr. in Holland terug geweest), zijn
persoon, noch zijn hoedanigheden zijn onbe
kend gebleven in Rome. In 1901 werd hij im
mers aangesteld tot opvolger van Mgr. Hof
man. Zijn persoon en zijn hoedanigheden zijn
ook niet onbekend gebleven in een groot deel
van China.
Geboren te Haarlem 18 December 1859 ont
ving Fredericus Albertus Timmer, na de hu
maniora te Megen te hebben volbracht, het
kleed van St. Franciscus 8 Oct. 1871 te Maas
tricht. In Weert ontving hij 10 Maart 1883 de
H. Priesterwijding.
Den lOen October 1883 vertrok hij naar
China met bestemming voor Hou-pe, waar hij
in 1884 werd aangesteld als rector van het
klein-seminarie. Tot 1900, het uitbreken van
den Bokser-opstand bekleedde hij nog ver
schillende functies.
In dien tijd verliet Mgr. Hofman tijdelijk het
Vicariaat, waardoor de verantwoording van het
geheele Vicariaat neerkwam op de schouders
van P. O. Timmer. Zelf te sterven als marte
laar, dat was zijn hartewensch. Groot was ech
ter ook zijn bezorgdheid over het lot van de
aan zijn zorg toevertrouwde missionarissen en
Christenen.
In 1901 werd Pater Timmer bisschop gewijd.
Zijn wapenspreuk werd: „portio mea" „mijn
portie"; immers alles was verwoest en klein
geslagen, er was gemoord en gebrand, terwijl
allen vol angst waren.
Veel heeft de jubileerende missie-bisschop
tijdens zijn bestuur tot stand gebracht.
Zóó breidde alles zich uit, dat Mgr. op het
laatst van zijn zegenrijk Episcopaat de voor
bereiding kon en moest treffen, om een zeker
gebied klaar te maken voor eigen inlandsch
personeel met eigen inlandschen clerus.
Zestien Chineezen zijn door Mgr. priester ge
wijd, waarvan er een nu Bisschop is in Fen-
yang en een andere Apostolisch Prefect in
Hung-Tung.
Was het aantal christenen bij zijn Bisschops
wijding ongeveer 7.000; bijna 40.000 gedoopte
christenen gaf Mgr. in 1928 over aan zijn op
volger.
Monseigneur Odoricus Timmer O. F. M. is
een groot man en er bestaat ook voor den Ne
derlander reden om te jubelen bij het gouden
priester-jubilé van Monseigneur Odoricus Tim
mer O. F. M.
Uit Weert schrijft fr. D. v. G. ons nog over
den persoon en arbeid van dezen voortreffelij-
ken missiebisschop o.a. het volgende:
De persoon en 't werk van dezen bisschop
moeten minstens iederen katholieken Haarlem
mer interesseeren, al zullen er misschien velen
bij zijn, die nauwelijks ook maar één keer over
den jubilaris hoorden. Eerlijkheidshalve moet ik
echter een uitzondering maken voor de leden
van den F. M. B. (Franciskaanschen Missiebond)
en de lezers van „St. Franciscus" en „St. Anto-
nius", omdat die meer van de missies der Min
derbroeders (Franciscanen) kunnen weten. De
China-missie toch der Nederlandsche Minder
broeders is het, die zoo buitengewoon veel aan
den jubilaris te danken heeft, want als opvol
ger van Mgr. Hofman heeft hij de verwoestingen
moeten herstellen die de Boksers in het vica
riaat van Zuid-Shansi, daar midden in het
Hemelsche Rijk, aan den oever van de Gele
rivier hadden aangericht.
Odoricus. Een pracht-naam voor een missio
naris! Als patroon heeft hij den Z. Odoricus van
Pordenone, een Italiaanschen Minderbroeder
missionaris van naam, uit de 14e eeuW, die in
Peking missioneerde, toen z'n medebroeder
Joannes a Monte Cowino daar aartsbisschop
was.
Op een dag in Maart 1883 werd het verlan
gen van fr. Odoricus naar het H. Priesterschap
voldaan, door den bisschop van Roermond, Mgr.
Paredis. Geheel bevredigd was hij evenwel nog
niet; er bleef nog één verlangen te voldoen: als
minderbroeder-missionaris naar de missie. Nog
hetzelfde jaar kon hij naar China vertrekken,
met zijn klasgenoot pater Gerardus van Elk en
zijn eigen broer, broeder Bonifacius Timmer.
De Nederlandsche Minderbroeders hadden toen
no ggeen eigen missiegebied, maar werkten sa
men met missionarissen van andere nationali
teiten.
P. Odorius begon zijn werk te midden van de
Italiaansche Minderbroeders in Z. W. Hupeh.
Daarom legde hij zich behalve op het Chineescli
ook op het Italiaansch toe. Vooral in de moei
lijke landstaal verwierf hij zich een zeer groote
bekwaamheid.
Maar doordat den Nederlandschen Minder
broeders een eigen vicariaat werd toegewezen,
kreeg pater Odoricus anderen arbeid, hij werd
pastoor, en wel de eerste Nederlandsche, van
Kiangkow. Daarna was hij van 1889 af zes jaar
pastoor te Huntung, en tevens eenigen tijd
deken over vier parochies met 2000 christenen.
In 1895 volgde p. Gerardus van Elk, zijn klas
genoot, hem op als pastoor, en weer Werd hij
rector van een klein seminarie, nu te Kantcheng.
Tevens Was hij superior regularis (religieus
overste) en vicarius van Mgr. Hofman.
Intusschen brak voor de China-missie het
rampjaar 1900 aan, met den Bokseropstand.
Praktisch was de kwestie zóó voor de christe
nen: geloofsafval of hongerdood.
Mgr. Hofman moest vluchten, maar z'n vica
ris heeft in Matchang, een bolwerk van de
christenen, het beleg door de heidenen meege
maakt. Gruwelijk is daaT toen gemarteld. Zuid
Shansi heeft uit die dagen niet minder dan
1635 slachtoffers van de vervolging, die vijf
maanden duurde. Tegen November hield zij op.
Het volgend jaar sloot de Chineesche regeering
vrede met de Europeesche mogendheden en
bracht ook deze voldoening, dat de regeering de
geleden schade der christenen zou vergoeden.
Mgr. Hofman vroeg ontslag als vicarius apos-
tolicus en 28 October 1901 kon hij z'n opvolger
p. Odoricus Timmer tot titulair bisschop van
Druzipare consecreeren. Algemeen waren de
missionarissen zeer ingenomen met dezen opvol
ger. Nu kwam ook monseigneur's groote kennis
van de Chineesche taal en gebruiken sterk naar
voren. Voor de regeling toch van de vergoedingen
kreeg de bisschop herhaaldelijk bezoek van re-
geeringsvertegenwoordigers en van mandarijnen
en dezen waren vol lof over hem. De goede ver
standhouding tusschen bisschop en hoogere
mandarijnen vergemakkelijkten niet minder de
samenwerking met lagere ambtenaren.
Meer dan 25 jaar is de bisschop vicarius-
apostolicus geweest. Hij herbouwde niet alleen,
maar trok ook nieuw op en bouwde uit.
Door Gods genade groeide het aantal chris
tenen met duizenden, 't aantal kerken en kapel
len steeg van 48 tot 300.
Toen de zorgen voor het vicariaat monseig
neur te zwaar vielen, vroeg hij ontslag. Ook
hy mocht zijn eigen opvolger consecreeren en
wel den tegenwoordigen vic.-apostolicus Mgr.
Fortunatus Spruit, den 25en April 1928.
Mgr. Aloysius Tchen, één van de eerste Chi
neesche bisschoppen, die in Rome gewijd Wer
den, was mede-consecrator.
Van rusten wilde de oud-vicarius nog niet
weten, als procurator en leeraar in 't Chineesch
voor de nieuwe missionarissen heeft monseig
neur nog een paar jaar gewerkt.
Nu heeft hij ook dat werk aan den kant gezet,
maar hij blijft de raadsman voor velen.
't Feit dat monseigneur in China wil blijven,
zegt veel en pleit echt voor zijn eenvoud. Kort
geleden beantwoordde hij een brief van een jon
gen medebroeder, dien hij zelf niet eens kent,
en schreef daarbij o.a.: dat Mgr. Spruit zoo
goed voor hem geweest was. Hij woonde nu dicht
bij de kapel, kon iederen dag nog de H. Mis
lezen en heel makkelijk zoo nu en dan bij O. L.
Heer een bezoek brengen.
Zijn eenvoud was soms een teleurstelling voor
de missionarissen, vooral voor de nieuwe. Was
dat nu de bisschop! Maar als ze dan kennis
maakten met z'n hartelijkheid, z'n echt vader
lijke goedheid, dan moesten ze toch toegeven
dat je zelfs een bisschop van een verschillend
standpunt uit kunt bezien, en dat het toch
veel waars is als de minderbroeder-bisschop de
trekken van een overste bewaart, zooals in den
ordens-regel door St. Franciscus Wordt uitge
stippeld.
Degenen, die maar iets van dit mooie, een
voudige leven begrijpen, zij zullen den ouden
bisschop zeker één ding niet willen weigeren,
een klein gebed voor den persoon van Mgr.
Timmer, maar vooral voor z'n geliefd missie
gebied Zuid-Shansi.
De missie-procureur der Paters Minderbroe
ders is gevestigd te Weert, postrekening 46316.
