Gouden feest van den A.N.W.B.
I.V.C.B.overzicht
Missie-finale
PROGRAMMA VAN ZONDAG
Tocht rondom het IJselmeer
K.N.V.B.-Overzicht
GEEN WEDSTRIJD WEZEN
HET DAMSPEL
DOOR VIJF PROVINCIËN
ZATERDAG 13 MEI
Water- en luchttoerisme
Het mooie in eigen land
e»
i<
SPORT EN SPEL
Het aangewezen lichaam om het
toerisme in den uitgebreidsten
zin des woords te be
hartigen
u
Wegwijzer langs den bekenden weg
AmsterdamAmersfoort.
Laantje bij Oisterwijk, waar de Brabantsche
Bondswand&lweg langs leidt.
Zal Amsterdam zijn vierden eerste
klasser krijgen?
Wederom Den Bosch tegen het
Haarlemsch elftal
I. V. C. B,
K. N. V. B,
Afdeeling I
Afdeeling II
Afdeeling III
Afdeeling IV
Niet minder dan 66 plaatsen pas
seert men op de meestal goed
berijdbare wegen
"o' ,Z.
utmcwt
Kampioens- en promotie-wed
strijden in vollen gang
ÉR
ÉL m.
Nadat het wedstrijdwezen, waarin misbrui
ken waren geslopen, welke de ontwikkeling der
vereeniging als Toeristenbond belemmerden, in
1898 was afgevoerd van de lijst der Bondswerk-
zaamheden, kon de A. N. W. B. zich uitsluitend
Wijden aan de bevordering van het toerisme.
In snel tempo werden de Bondsbemoeiingen
Uitgebreid. Het is niet doenlijk hiervan een vol
ledig denkbeeld te geven in een kort bestek.
Doch enkele grepen uit de zoo rijke Bondsge-
schiedenis mogen niet achterwege blijven, om de
lijn aan te geven, waarlangs de A. N. W. B. zich
in de eerste jaren ontwikkelde.
1889. Instelling der Wegen-commissie, welke
in 1898 een afzonderlijke tak van dienst van den
A. N. W. B. werd.
1892. Proeven met een stoomwals op een nieuw
aangelegden grintweg te Maastricht.
1899. De Bond verleende een crediet van
1500.om van Bondswege een proef van ver
betering te geven van de route Hillegersberg
Bergschenhoek.
1900. Een Bondssubsidie beschikbaar gesteld
als bijdrage in de kosten van verharding van een
zandweg tusschen Hoogezand en Slochteren
(Knijoslaan), mits op dien weg nimmer tol van
Wielrijders zou worden geheven.
Aan de gemeente Schoterland kende de
Bond een bijdrage toe in de kosten voor de
vervanging van vlonders door bruggen in een
Wegje in de Boven-Knijpe.
1904. Eerste proeven met het stofvrij maken
van wegen, welke proeven steeds werden uitge
breid, langer dan tien jaar aaneen.
Wanneer wij in het archief de mededeeling
vinden, dat in 1906 in de Tweede Kamer bij
den Minister erop aangedrongen werd, om te
doen onderzoeken, hoe de wegen ingericht kun
nen worden voor het gebruik van automobielen,
door deze wegen aanmerkelijk te verbreeden, dan
zou men, nu, 27 jaar later, oppervlakkig be
schouwd, aan een grapje denken!
Tegen wegenvernielingen en wegenverontreini
ging trok de Bond herhaaldelijk te velde.
De demonstratie van wegenverbetering en
wegenonderhoud en van trekproeven op ver
schillende soorten van wegen bij gelegenheid
van de groote landbouwtentoonstelling te
Deventer, was niet alleen een buitengewone
propaganda voor den Bond, maar ook een uit
nemend middel om opnieuw belanghebbenden en
belangstellenden een denkbeeld te geven van het
verband, dat bestaat tusschen wegen en ver
keersmiddelen.
De verbreeding van den rijksweg Den Haag
Den Deyl, waarvan het toenemende verkeer de
noodzakelijkheid duidelijk aantoonde, vormde
sedert 1908 een der punten van het rijkbeladen
programma der Wegen-Commissie.
In 1912 werd door het Bondsbestuur een
Hoefbeslag-Commissie ingesteld om tot een voor
paarden en wegen beter hoefbeslag te komen.
De urgentie der wegenverbetering deed het
Bondsbestuur ertoe besluiten in 1914 een aan
vraag te richten tot den Rijkswaterstaat om
25.000 beschikbaar te stellen voor het aan
leggen van modelwegen in een zestal provinciën,
ter lengte van 1 K.M. elk. Jammer genoeg werd
deze aanvraag afgewezen, zoodat elke aan
schouwelijkheid, elk tastbaar voorbeeld voor de
richting, die men op het gebied van wegen
verbetering moest inslaan, bleef ontbreken.
Echter vermocht deze teleurstelling niet den
ijver der Wegen-Commissie te doen luwen; in
hetzelfde jaar werd in Wassenaar door den Bond
en de gemeente een teersteenslagweg aange
legd.
Ondanks den oorlog bleef de commissie nut
tig werk verrichten. In 1916 verscheen haar rap
port omtrent het maken van verharde wegen
ten bate van de landen, gelegen ten oosten van
het B. L. Tijdens-kanaal in de provincie Gronin
gen. Zij bleef voortgaan met het uitgeven van
brochures, welke de vruchten waren van dege
lijke studie en veeljarige practische ervaring.
Niet alleen door particulieren, doch ook door
officieele lichamen, zooals gemeente-, water-
schaps-, en verschillende wegbesturen, wordt
advies bij haar ingewonnen, terwijl in van
overheidswege ingestelde commissies haar advie
zen op prijs worden gestéld.
De Bond gaf ten behoeve der wegenverbete
ring uit een bedrag van rond 400.000.
Aan den aanleg van rijwielpaden heeft de
Bond sedert 1892 zijn bijzondere aandacht ge
wijd en schatten gelds besteed.
De oprichting van rijwielpadvereenigingen, op
initiatief van den A. N. W. B„ heeft ten ge
volge gehad, dat in verschillende gedeelten van
ons land netten van vrijliggende rijwielpaden
zijn aangelegd met subsidie van den Bond, welke
paden zich slingeren door bosschen en duin
streken en over heide. Op deze paden vindt de
wielertoerist zichzelf terug; vèr van het stads
gewoel en het enerveerende moderne verkeer
op de groote wegen; hij vindt daar rust en voelt
zich één met de natuur..
Sedert 1910 aanvankelijk op bescheiden
voet, doch later meer en meer georganiseerd en
intensief heeft de A. N. W. B. aandacht ge
schonken aan de belangen der ruiters, voor wie
tengevolge van het toenemende snelverkeer op
de groote wegen, afzonderlijke paden steeds
meer urgent werden.
De A. N. W. B. is de eenige toeristen- en
raSWi.pjREN
verkeersbond, die de ontwikkelings-geschiedenis
van den auto heeft beleefd.
In 1886 meldde het Bondsorgaan: „Voor vrien
den van de vélocipède-sport zal het van belang
zijn te vernemen, dat een groote vooruitgang op
dit gebied te vermelden is, n.l. door een uitvin
ding van de firma Benz en Co., te Mannheim.
Er wordt in deze fabriek tegenwoordig een drie-
wielige vélocipède gemaakt, die door een motor,
in constructie overeenkomend met den gasmotor,
gedreven wordt. Het heele voertuig is niet veel
grooter dan een gewone tricycle en maakt een
zeer aangenamen en eleganten indruk".
In artikelen, berichten en in de vragenbus
van „De Kampioen" en later in het Technisch
Bijblad, dat na enkele jaren werd omgedoopt in
„Motorkampioen" en weer later „Autokampioen",
werd ruimschoots aandacht geschonken aan de
techniek van de automobiel, en zoo was ook in
dit opzicht de Bond de eerste, die aan het
zich in vlug tempo ontwikkelend snelvcrvoer-
middel aandacht schonk en de eerste beoefe
naars van het automobilisme en van de motor
sport leverde.
En al mogen er sedert andere vereenigingen
met meer beperkte taak vöor automobilisten
en motorrijders zijn opgericht, het meerendeel
der Nederlandsche toeristen en weggebruikers,
die van auto of motorfiets gebruik maken, is lid
van den A. N. W. B., die voor een luttele con
tributie het meest geeft en op het gebied van
wegenverbetering, verkeer en toerisme van zijn
oprichting af gangmaker is geweest.
De Bond heeft den Nederlander, die verwend
was geworden door fiets en auto, de aantrekke
lijkheid van het wandeltoerism'e duidelijk ge
maakt en weer leeren wandelen.
Het rijwiel, dat de menschen naar buiten
bracht en hun de wonderen der natuur leerde
kennen; het rijwiel, dat hun spieren staalde,
hun blik verruimde, deed het verlangen ont
staan ook de intieme schoonheid der natuur op
te zoeken, op plekjes, waar men met de fiets
niet kon komen.
De eerste Bondswandelweg (Amsterdam-
Arnhem) kwam in 1914 tot stand en was dadelijk
een groot succes; het Bondsbestuur zag hierin
een duidelijk-spj^kende aanwijzing, dat dit werk
zich in veler sympathie verheugde en ging voort
met het uitzetten van nog meer wandelwegen;
in Friesland, Groningen, Drenthe, Overijsel, Gel
derland, Limburg, Brabant, Utrecht en Noord-
Holland, welke tezamen ongeveer 2000 K.M. lang
zijn.
Het beschavend en opvoedend element van
het wandeltoerisme zal wel niemand ontkennen.
Steeds groeide het werk in beteekenis en
omvang. Steeds kwam de aandrang uit den
boezem der leden zelf, zoodat het bestuur, de
stem der leden beluisterend en rekening hou
dend met hun wenschen, zich gedragen wist
door „den wil des volks". Terecht schreef de
„Ned. Sport" destijds; „Wij beschouwen nog
altijd den A. N. W. B. als het aangewezen
lichaam om het toerisme in den uitgebreidsten
zin des woords te behartigen."
En zoo kwamen als vanzelf ook de bemoeiin
gen op watertoeristisch gebied tot stand. De
Bond lieeft zijn taak ook op dat terrein naar
zijn beste weten en kunnen gediend en met
hard werken en groote geldelijke opofferingen
vervuld. Het eere-lid en oud-lid van het dage-
lijksch bestuur, de heer J. C. Redelé, leidt deze
Bondsbemoeiingen op energieke en sympathieke
wijze.
De A. N. W. B. behartigt sedert de laatste
jaren de belangen van het watertoerisme samen
met de Kon. Verbonden Nederlandsche Water-
sport-Vereenigingen, een samenwerking, welke
goede vruchten afwerpt.
En het luchttoerisme?
Ook daaraan wordt nu in samenwerking met
de Kon. Ned. Ver. v. Luchtvaart sinds het voor
jaar van 1933 gewerkt.
De wedstrijden om het R. K. F. kampioen
schap hebben den vorigen Zondag niet be
paald groote verrassingen gebracht. Wilhel-
tnina zette de Zuidelijke kampioensronde uit
stekend in door in Helmond van Kolping te
winnen, terwijl D. H. L. in Volendam de Wes
telijke voorronde heel goed begon en den wijd-
broeken een 20 nederlaag bezorgde.
De strijd wordt morgen voortgezet met den
wedstrijd WilhelminaValkenburg in Weert.
Wilhelmina heeft niet alleen terreinvoordeel,
maar is ook moreel gesterkt door zijn zege op
Kolping, zoodat we Valkenburg een zeer zwa-
ren strijd voorspellen. Weet de club uit Weert
ook thans te winnen, dan zal Wilhelmina
hoogstwaarschijnlijk het Zuiden mogen verte
genwoordigen.
De wedstrijden in de promotie- en degrada
tiecompetitie zijn overeenkomstig onze ver
wachtingen geëindigd. In het Oosten wist
E. M. O. S. den tweeden wedstrijd tegen Dene
kamp met 30 te winnen en wisselt het vol
gende jaar dus van plaats. Aan de club uit
Enschede onze gelukwenschen.
Limvio kon het niet bolwerken tegen V.V.IJ.
maar dat de Amersfoortsche club maar even
tjes met 6—0 zou worden geslagen, hadden
velen niet gedacht.
De kampioen der tweede klasse N, het Am-
sterdamsche V. V. A. zal dan ook de handen
vol hebben aan de IJselsteiners. Morgen wordt
deze wedstrijd te Amsterdam gespeeld en in
dien V. V. A. op beide punten beslag weet te
leggen openen zich gunstige perspectieven voor
een vierden Amsterdamsche eerste klasser.
Voorspellen is echter onder deze omstandighe
den zeer moeilijk, hoewel we de kansen van
V.V.IJ. na de fraaie zege op Limvio wel iets
hooger noteeren.
Het overige programma in het Westen is
weinig belangrijk. Voor I. G. ontvangt Spar
taan het Goudsche D. O. N. K., waarbij de
Rotterdammers wel aan het langste eind zullen
trekken.
Zondag wordt te Delft de Missie-finale Haar
lemDen Bosch gespeeld. De activiteit welke
door het organiseerend comité is ontwikkeld,
waarborgt ons een succes.
Dit soort wedstrijden zijn meestal van goed
gehalte, terwijl uit het feit dat de Missiege
dachte er door bevorderd wordt, de belangstel
ling grooter doet zijn.
Wij wenschen Delft veel succes.
Het komt ons voor, dat men bij de samen
stelling van het Haarlemsche elftal wel wat
geografisch te werk is gegaan.
De samenstelling luidt:
Haarlem
W. Alsemgeest
(DHL)
L. Strieder M. Gigengack
(Leonidas) (Geel-Wit)
R. Kamer
(TYBB)
A. v. d. Sande
(Leonidas)
Den Bosch
R. v. Lingen A. Slok
(Excelsior) (DEM)
G. Lint G. Kemperman
(GDA) (Graaf Willem)
C. Alsemgeest K. v. d. Lans
(DHL) (Gr. Willem)
v. Bree
(Kolping)
Filippini
(Kolping)
J. v. Beek Mauritz
(Union) (RKTVV)
A. Colen
(MULO)
Jos. v. Laarhoven
(MULO)
F. v. Eekeren Somers
(MULO) (RKTW)
J. v. Dorst Goossens
(Brabantia) (Zwaluw)
J. v. d. Linden
(Kolping)
Reserves: C. Penn (Union), R. Veneman
(Brabantia), Smits (Kolping).
Scheidsrechter: H. Bokstart, Deventer.
Kampioenscompetitie
zuidelijke voorronde:
WilhelminaVal
kenburg
Promotie-degradatie-
competitie
WA-WY
le klasse
A KNVCaesar
Volh.RKONS
MarsanaWH
B DEVGennep
G SpartaanDonk
2e klasse
Al OudenboschDova
terr. Dova
SchuttersBSC
O L en SPFC, terr.
PFC. zonder publ.
Kampioenschap van
Nederland
FeijenoordStormv.
PSV—Go Ahead
Promotiecompetitie
2e klasse
HFCZeeburgia
2e klasse B
AFCAlphen
2e klasse A
WFC—TOG
3e klasse A
KWPurmersteijn
Promotiecompetitie
3e klasse
DECOWO
UWBaam
Promotiecompetitie
4e klasse
SDZ—Amstel
4e klasse A
DTSSdhagen
Promotiecompetitie
reserve 2e afd.
De Spartaan 2
AFC 2
Reserve 2e klasse A
'Alcm. Victrix 2
VSV 2
Promotiecompetitie
Reserve 3e klasse
TOG 2—OSV 2
De Volewijckers 2
DEC 2
Reserve 3e klasse A
Hollandia 2—WFC 3
Reserve 3e klasse B
DSV 2WA 2
Meerv. 2—HEDW 2
Zeeburgia 3SLTO 2
Reserve 3e klasse C
DEC 3—AFC 3
SDW 2—Amstel 2
Reserve 3e klasse E
Voorw. 2Baam 2
Promotiecompetitie
2e klasse
HVV—West-Frisia
2e klasse A
UnitasD C L
2e klasse B
VOC—VIOS
terr. VUC
FortunaOvermaas
Promotiecompetitie
3e klasse
The Rising Hope—
Steeds Hooger
De Hollandiaan
Vriendenschaar
3e klasse B
ASCTransvalia
MAAS't Noorden
3e klasse C
DHSEDS
Steeds Volharden
Concordia
De MusschenCoal
3e klasse D
CulemborgDOSB
terr. Leerdam
Promotiecompetitie
4e klasse
RijswijkHillegom
4e klasse B
BTCArchipel
4e klasse C
Schoonh.Moordrecht
terr. GSV
DDCCrooswijk
4e klasse D
Delfia-DVK—WIK
4e klasse E
OSSTe Werve
VNDSFC
Promotiecompet itie
2e klasse
SCHRobur et Vel.
2e klasse A
Zwolsche BoysDOTO
2e klasse B
UDDoetinchem
Promotiecompetitie
3e klasse
Apeld.Zutphania
Eendracht—Rheden
Promotiecompetitie
4e klasse
LochemLa Première
De GazelleNijverdal
Apeld. BoysOBIOD
TheothornOost Arnh.
Boys
4e klasse A
Oldenzaal Unisson
4e klasse D
GVCOosterbeek
Promotiecompetitie
Reserve 2e klasse
Wageningen 2
Rigtersbleek 2
Reserve 2e klasse B
NEC 2—TEC 2
Theole 2Gelria 2
Promotiecompetitie
2e klasse
HeroMiddelburg
VW—Juliana
2e klasse A
BredaRBC
DongenTSC
Alles betreffende deze rubriek te adresseeren
aan den Damredacteur van dit blad.
Dé wedstrijd om het kampioenschap van Ne
derland is dit jaar uiterst belangwekkend door
den strijd tusschen den titelhouder J. H. Vos en
twee der meest op den voorgrond tredenden der
jongere meesters, Rustenburg en Raman.
Hieronder een der interessante partijen:
Gespeeld in den wedstrijd om het
kampioenschap van Nederland 1933.
B. DUKEL, Wit F. RAMAN, Zwart
(32-28-opéning)
1. 32-28 17-21
2. 31-26 12-17
Dit is een der interessantste varianten van
deze opening. Positioneel heeft Wit eenig voor
deel, doch het zwarte spel is zeer kansrijk.
3. 36-31 7-12
4. 34-30
Sterker is o.i. 37-32, 31-27 enz. Wel kan Zwart
dan de opsluiting verbreken (door 17-22 enz),
doch na den grooten uitruil heeft hij dan een
verzwakten korten vleugel.
4. 20-25
Hier kwam 4. 19-24; 5. 30:19, 14:32;
6. 37:28, 21-27! ènz. in aanmerking.
5. 30-24!»
Wel ondernemend gespeeld, maar bü goed
spel van Zwart zal het witte centrum het nu
hard te verantwoorden krijgen.
5. 19:30
6. 35:24 21-27!
7. 31:22 18:27
Zwart's korte vleugel, die zeer sterk is en uit
muntend is opgesteld, vormt een voortdurende
bedreiging» voor het witte centrum, vooral in
verband met de zwakke randschijf 26, waardoor
Wit steeds rekening moet houden met dreigin
gen als 27-32; 17-21! enz., of, als de
linie 28/50 wat verzwakt is (bijvoorbeeld door
herhaaldelijk aanvallen op schijf 24 door
14-20, enz.) onmiddellijk 17-21! enz. Wit
kan verder niet spelen als volgt: 8. 37-32, 1-7;
9. 32:21, 16:27; 10. 33-29?, 25-30 11. 24:35, 17-21!
enz.
37-32 1-7
32:21 16:27
40-34 11-16
44-40 17-21
Hierdoor wordt Wit vrijwel gedwongen 28-23
te spelen, doch de voorposten 23 en 24 zullen
Zwart meer last veroorzaken dan Wit. Zwart
had o.i. 11. 7-11 moeten spelen en daarna
den aanval tegen het witte centrum beginnen
door 14-20 enz. Indien Wit, na Z. 14-20 voortzet
met 34-29, dan Z. 10-14, gevolgd door 4-10! en
Wit heeft zeer moeilijk spel.
12. 26:17 12:21
13. 50-44 7-12
14. 28-23
Vrijwel gedwongen, doch, zooals uit het ver
volg blijkt, lang niet zwak. Indien, in plaats van
den tekstzet, 14. 34-29? dan Z. 14-20! gevolgd
door 9-14 enz. en de positie van den voorpost
op 24 is zwak.
8.
9.
10.
11.
Stand na 14. 28-23
g
'{88S22 S8É552
ITanr XoV VTryV 5f,
14. 14-20
15. 33-29!
Indien 15. 34-29? dan Z. 9-14! en Wit moet
tenslotte een schijf verliezen.
15. 13-18
16. 41-37 8-13
17. 37-32 21-26
18. 32:21 26:17
19. 40-35 17-21
20. 34-30!
De consequentie van Wit's voorgaanden zet
38-33 zou den linkervleugel te veel verzwakken
en 39-33 gaat niet wegens Z. 25-30.
20. 25:34
21. 29:40 20:29
22. 23:34
De opening is hiermede ten einde en Wit
ROUT6
PROV. <SR£NS
De Vereeniging voor Vreemdelingenverkeer
te Medemblik heeft in samenwerking met de
V.V.V.'s van Amersfoort, Amsterdam, Enkhui
zen, Zwolle en de Provinciale Friesche V.V.V.
te Leeuwarden een vijf-Provinciën-tocht om
het IJsselmeer uitgeschreven, die gelfouden zal
worden op 25, 26, 27 en 28 Mei a.s.
Deze tocht wil niet zijn een betrouwbaar-
heidsrit en nog veel minder een snelheidswed
strijd, maar bedoelt alleen:
a. het houden van een propagandistischen
nationalen toeristen tocht;
b. het vieren van den eersten verjaardag van
het sluiten van den afsluitdijk Wieringen
Friesland op 28 Mei verleden jaar en den her
doop van Zuiderzee in IJsselmeer;
c. het houden van een tocht door den Wie-
ringermeerpolder, nu deze dit jaar voor het
verkeer van alle luxe-wagens is opengesteld;
d. het houden van een tocht over den afsluit
dijk, ter kennismaking hiermee als verkeers
weg en bezichtiging van de kunstwerken in en
aan dien dijk gelegen;
e. het brengen van een bezoek aan Gaaster-
land, Veluwe, Eemland, Gooi, Broek in Water
land en de Streek, en
f. bezoek aan Medemblik met bezichtiging
van het Electrisch Gemaal „Lely" en de ten
toonstelling over de Zuiderzeewerken.
En om nu weer propaganda voor dezen pro-
pagandatocht te maken, heeft het V.V.V.-be-
stuur yan Medemblik, daartoe in staat gesteld
door de medewerking van verschillende andere
V.V.V.'s en geldelijke bijdragen van eenige ge
meentebesturen, de pers uitgenoodigd reeds nu,
maar dan in twee dagen, denzelfden tocht per
autobus te maken.
Deze tocht heeft Woensdag en Donderdag
plaats gehad.
Het was, al hadden we ook niet veel mede
werking van het weer, een zeer aangename
tocht, maar voor de aanstaande deelnemers
itiu£3
A,*' v
i, A A»i
SetDEO
LAND
aan den echten tocht ben ik toch blij, dat ze
er vier dagen over mogen doen en niet in twee
al die indrukken in zich hoeven op te nemen,
daar dat voor velen wel een beetje te ver
moeiend zou kunnen blijken te zijn. Want al
was de groote reiswagen van de Hollandsche
Autobus Onderneming, die voor dezen pers-
tocht was ter beschikking gesteld, ook nog zoo
keurig en zoo gemakkelijk en al reed ze ook nog
zoo prettig, dank ook den uitnemenden chauf
feur, van 's morgens 9 tot 's avonds 9 in een
auto zitten is ten slotte geen ontspanning
meer, waarbij dan nog komt, dat er van het
bezichtigen van wat men onderweg voor merk
waardigs tegenkomt geen sprake kan zijn. Voor
de persmenschen was dat echter niet zoo erg,
die hadden al wat er alzoo te zien was al vroe
ger, bij verschillende andere gelegenheden,
kunnen zien en, zooals gezegd, de deelnemers
aan den eigenlijken tocht krijgen er vier da
gen voor, wat zeker genoeg is.
Ik zal hier niet den heelen tocht gaan be
schrijven en ook niet precies gaan vertellen,
wat door verschillende burgemeesters en an
dere autoriteiten ons alzoo over hun gemeenten
is verteld, maar meer een algemeenen indruk
geven van den tocht, die door zoo verschillende
streken gaat en daardoor dus vol afwisseling
is de automobilist, die, zooals zoovelen dat
doen, gewoonlijk met dergelijke feestdagen (de
tocht vangt op Hemelvaartsdag aan) het bui
tenland intrekt, zal door aan dezen tocht deel
te nemen weer eens te meer kunnen zien, hoe
mooi het ook in eigen land is en er tevens toe
bijdragen, dat het geld, door hem uitgegeven,
in eigen land blijft, wat onder de tegenwoor
dige omstandigheden een niet gering te schat
ten voordeel is, waarvan niet alleen het restau
rant, waar hij eet en het hotel, waar hij slaapt,
maar indirect ook heel onze samenleving pro
fiteert.
„Koopt Nederlandsch fabrikaat", hooren we
in den laatsten tijd met meer aandrang dan
vroeger aanraden en velen zien het ook in, dat
daarmee, in dezen tijd vooral, het volksbelang
gemoeid is. Welnu, ook het Nederlandsche na
tuurschoon is Nederlandsch fabrikaat. Laten
we dat dan ook de voorkeur geven boven het
buitenlandsche.
De auto heeft al heel veel gedaan om den
Nederlander Nederland beter te doen kennen,
de afsluitdijk van de Zuiderzee zal er het hare
toe bijdragen, dat vooral de Noord-Oostelijke
provinciën meer door den landgenoot bezocht
zullen worden dan tot nu toe, omdat ze door
dien afsluitdijk zooveel gemakkelijker zijn te
bereiken.
Maar bovendien zijn die afsluitdijk en al
wat er verder in verband met de droogmaking
van de Zuiderzee is gedaan, bezienswaardighe
den op zichzelf en daarom zal deze Vijf-Pro
vinciën-tocht een groote bekoring hebben voor
velen, die daardoor niet alleen het nieuw aan
ons grondgebied toegevoegde gedeelte, maar
ook een hoogst belangwekkend deel van het
oude gebied van Friesland voor het eerst te
zien zullen krijgen.
Niet minder dan 66 plaatsen passeert men op
dezen tocht en al zijn deze nu ook niet alle
even belangrijk, er, zijn er toch bij, die uit
een of ander oogpunt merkwaardig zijn, of ten
minste merkwaardigheden bevatten, hetzij in
den vorm van oude gebouwen, hetzij om her
inneringen aan de grootheid van weleer.
Van de wegen kan in het algemeen gezegd
worden, dat zij goed berijdbaar zijn, al moet
daar dadelijk aan worden toegevoegd, dat er
bij zijn, die bedroevend smal zijn, zoowel in
Noord-Holland als in Friesland. Maar daartus-
schen, dat wil dus zeggen op den afsluitdijk,
rijdt men over een weg, zooals er misschien
geen tweeden in ons land is te vinden een
prachtige gladde, kaarsrechte betonweg van
behoorlijke breedte, behoudens een flauwe
bocht bij Kornwerderzand, die noodzakelijk
was met het oog op de daar gemaakte sluizen,
die in verband met de strooming van het wa
ter rechthoekig daarop geplaatst moesten wor
den.
Heeft men voor den afsluitdijk gereden door
het mooie Noord-Holland en het nu nog in de
kleurenpracht der bollenvelden prijkende West-
Friesland, aan den anderen kant van den dijk
zal Friesland voor velen eqn openbaring zijn.
Is daar, in Makkum, niet de eenige nog over
gebleven fabriek gevestigd van ons beroemde
Delftsche aardewerk, waarvan er eertijds in
ons land niet minder dan een kleine tachtig
bestonden? O, ja, er zijn ook nu nog wel meer
aardewerkfabrieken, maar daar staat niet aan
het hoofd iemand als de heer Tichelaar, die
een rechtstreeksche afstammeling is van den
geen, die in 1660 de fabriek, welke steeds van
vader op zoon overging, stichtte. Daar, in deze
fabriek, wordt dan ook nog steeds volgens het
oude Hollandsche recept het aardewerk ver
vaardigd, het recept, waardoor ons Holland
sche aardewerk zoo beroemd is geworden en
dat door geen enkele andere fabriek meer wordt
toegepast, omdat men algemeen een andere,
buitenlandsche werkwijze heeft overgenomen.
De voornaamste afwijking bestaat wel hierin,
dat de decoratie van het aardewerk, de teeke-
ning, hetzij in blauw, hetzij in kleur, daar niet
wordt opgebracht vóór, maar na het opbren
gen van het glazuur. De heer Tichelaar stelt
gaarne iedereen in de gelegenheid zijn fabriek
te bezichtigen, wat zeker niet een der minst
belangwekkende dingen is, waarvan men op
dezen tocht zal kunnen genieten.
En als we dan verder gaan langs de kust en
bij de Galamadamme, waar Van Lennep's „Roos
van Dekama" ontstond, het schitterend mooie,
boschrijke Gaasterland binnenkomen, dan zit
ten we ineens midden in een brok natuur
schoon, zooals men het zich stellig niet zou
hebben voorgesteld hier te zullen vinden.
Het is daar een uitgezocht vacantieoord, rus
tig, vrij, met prachtige weiden en heerlijke
bosschen en in de onmiddellijke nabijheid van
de zee. Er zijn daar hotels, die bosschen van
twintig H.A. grond bezitten, waar de gasten
ongestoord in kunnen dwalen, waar ze kun
nen genieten van de heerlijke zuivere bosch-
lucht en van den zang van allerlei vogels
ik hoorde er zelf in den korten tijd, die ik er
heb kunnen toeven, o.a. den nachtegaal, mees
jes en vinkjes, lijsters en vele andere; ook de
koekoek verhief er reeds zijn stem, naast die
van de houtduif en in een bepaald deel van
het bosch zat, hoog in de boomen, een groote
kolonie reigers te broeden.
Jammer, dat ik er maar zoo kort kon zijn,
maar we moesten verder, naar Zwolle, naar
Amersfoort en verder over Soest, Baam, Laren
en Naarden weer naar Amsterdam, waar de
tocht was begonnen.
Wie met Hemelvaartsdag den tocht wil ma
ken (propspecti zijn bij een aantal V.V.V.'s te
verkrijgen), dien wensch ik beter weer dan wij
getroffen hebben, al moet ik direct daaraan
toevoegen, dat ik ook bij het minder gunstige
weer van den tocht genoten heb.
ARTHUR TERVOOREN.
In de competitie om het landskampioenschap
is tot heden weinig fraais vertoond. De gega
digden voor den hoogsten titel schijnen een in
zinking door te maken en zoo vergaat het dat
b.v. Feijenoord's en P. S. V.'s kansen momen
teel reeds zeer gering zijn en Stormvogels en
Go Ahead favoriet. Het is nu maar de vraag
welke club zich het eerst herstelt. Indien Feijen
oord niet in veel beteren vorm speelt, dan zal
Stormvogels in Rotterdam zeker winnen en dan
zijn de Maasstad-bewoners uitgeschakeld. Ook
de IJmuidenaren dienen echter beter te spelen
dan tegen Velocitas.
De uitslag is een open vraag, maar er zal in
elk geval vinnig gestreden worden.
Philips ontvangt Go Ahead. De Eindhovena-
ren hebben o.i. wel een klein kansje en een
eventueele zege zou de spanning belangrijk ver-
hoogen.
In de promotie- en degradatie-wedstrijden
strijden de twee oudste clubs van Nederland,
H. F. C. en H. V. V. voor de herovering van
het eerste klasserschap.
Nu de Haarlemmers reeds van Blauw Wit
wonnen is er o.i. een groote kans dat de club
van Van der Meulen weer in de omgeving zal
terugkeeren, waarvan zij jarenlang een sieraad
is geweest. Jammer voor de hoofdstedelingen,
dat het ten koste van Blauw Wit gaat.
De wedstrijd H. F. C.—Zeeburgia zal ons
veel wijzer maken. Eerlijk gezegd rekenen wij
op een Haarlemsche-zege, maar de Zeeburgia -
nen, die al meer in dit soort wedstrijden uit
kwamen, zullen het zeker niet cadeau geven.
H. V. V.West Frisia zal moeten aantoonen
in hoeverre de Enkhuizenaars in staat zijn zich
te handhaven. Excelsior verloor reeds met 3-0,
maar de Wassenaarsche leeuw zal wel vinnig
van zich afbijten.
Robur et Velocitas begint aan de zware taak
om 't eerste klasserschap te verdedigen tegen
S. C. H. en Hengelo. Voor morgen is S. C. H.
—Robur vastgesteld. Het komt ons voor, dat Ro
bur een moeilijke karwei zal hebben.
vangt het middenspel aan onder zeer gunstige
omstandigheden: hij heeft o.a. meer bewegings
vrijheid op de vleugels dan Zwart.
22. 6-11
23. 35-30! IS"2"
24. 34-29! 20-25
25. 30-24!
Wit's laatste drie zetten waren zeer sterk en
hij heeft thans eenig voordeel.
25. 12-17
26. 46-41
En natuurlijk niet 39-33, wegens Z. 13-19! enz.
26. 10-14
27. 41-37 5-10
28. 38-32 21-26
29. 43-38 18-22
30. 38-33 17-21
31. 32-28
Dit leidt tot nieuwe moeilijkheden. 31. 33-28,
22:33; 32. 39:28 is sterker.
31. 22-27!
32. 28-23 H-17
33. 40-34 3-8
34. 48-43 17-22
Stand na 34.
17-22!
35. 23-19!
Een fraaie voortzetting en de eenig afdoende
verdediging tegen het dreigende 13-19.
35. 14:23
36. 29:18 10-14
37. 44-40 2-7
38. 24-20?
Maar thans faalt Wit. Hjj had 49-44 moeten
spelen, met ongeveer gelijk spel. Na den tekst
zet kan Zwart schijf winst forceeren als volgt:
38. 8-12; 39. 33-29 (a), 12:23; 40. 29:18,
26-31! enz. (a) 39. 20-15, 12:23 40. 34-30,
25:34; 41. 40:18, 13-19! enz.
38. 7-11?
Verzuimt de schijfwinst. Zwart mocht na
tuurlijk niet 14-19 spelen (in plaats van 7-11)
wegens W. 37-32! enz.
39. 43-38
40. 18:7
8-12
11:2
Hier vangt het derde gedeelte van deze moei
lijke partij aan. Wit heeft eenig nadeel door het
zwakke stuk op 20.
41. 49-44
2-7
42. 33-29
14-19
43. 20-15
19-24
44. 29:20
25:14
45. 39-33
7-12
46. 44-39
27-31
47. 34-30
31-96
48. 38-32
Sterker is 39-34, 34-29 enz.
Maar ook
heeft Wit nadeel.
48.
21-27
dan
49. 32:21 16:27
50. 39-34 27-31
51. 40-35 13-19
Er dreigde W. 33-28, 34-29! enz.
52. 34-29 22-27!
Stand na 52. 22-27!
53. 30-24
19:30
54. 35:24
27-32!
De rest is nu vrij eenvoudig.
55. 37:28
31-37
56. 42:31
26:37
57. 29-23
37-41
58. 28-22
12-18!
59. 23:12
14-19
60. 24:13
9-7
61. 22-18
41-46
60. 24:13
9:7
63. 45-40
46-14
64. 40-35
14-46!
Zwart won na een lang eindspel.
