Het woord is thans aan Hitier Het geïsoleerde Duitschland iepen Bafy-uiiaetten Hindet-meuBeBen SCHRODER Het nieuws van heden Nationaal front in Oostenrijk VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS VON PAPEN SPREEKT UHLAN 1 AANSLAG OP BEIERSCHE VOLKSPARTIJ m'M BESPREKING VAN DA VIS MET BONCOUR OPROEP VAN ROOSEVELT DE BAROMETER GROOTE HOUTSTRAAT 91 DINSDAG 16 MEI 1933 BUREAUX: NASSAULAAN 51 - TEL. 13866 ABONNEMENTEN: voor Haarlem en Agentschappen per week 25 cent; per kwartaal f 3.25; per post, per kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling DACBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866 Engelbert Dollfuss als „Heimatkünstler" Vice-kanselier Von Papen Fanatieke rede van minister Wagner. Nieuwe slachtoffers Wet op posities aange kondigd REGENSBURG, 15 Mei (W.B.) De Beiersche minister van Binn. Zaken, Wagner, verklaarde van morgen voor vertegenwoordigers der stedelijke gezagsorganen: Op mijn tocht door de Beiersche gou wen heb ik de overtuiging gekregen, dat het volk geen partijen, noch communistische en socialistische partij, noch Beiersche Volkspartij, meer wil. Er is nog slechts een Duit sche volksbeweging. Het Weer Luchtvaartwetgeving Ook de Vaticaansche Stad ter conferentie vertegenwoordigd ANARCHISTISCH SPANJE Schacht over de schul denkwestie „Een gemeenschappelijke weer- stand der drie groote democratieën Ongeduld voor Hitler's rede DRAMA OP DE KONINGINNEBRUG TE ROTTERDAM De gesloten personenauto, die te water raakte, bij welk onge luk twee menschen om het leven kwamen, wordt opgehaald Hij zal er bij de mogendheden op aandringen een algemeene ontwapeningsactie te beginnen Waartoe Amerika be reid is Herrie in de Grieksche Kamer Anti-Duitsche actie in Palestina Paul Boncour Het ontwapeningsdebat te Genève Het tolbestand Verklaring in het Lagerhuis Gandhi's staking GEZANTENWISSELING DIT NUMMER BESTAAT UIT TIEN BLADZIJDEN Groot-Duitschers sluiten zich aan bij de nazi's en de Duitsch- Oostenrijksche Heimat- schutz Eindstrijd begonnen NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT ZES EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 18379 Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 d.; ingez. mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek De ontwapeningsconferentie is verdaagd tot na de aangekondigde rede van Rijks kanselier Hitier, welke in de onver wachts bijeengeroepen Rijksdagzitting zal wor den gehouden. Zoowel de bijeenroeping van den Rijksdag als de aankondiging van de rede, waarin de leider der Nazi's een duidelijk ex posé belooft te geven ,van het Duitsche stand punt inzake de ontwapening en de Rijksregee- ring verdedigen zal tegen de aanvallen uit het buitenland op haar gedaan, bewijzen, dat het den nationaal-socialisten wél heel duidelijk is geworden, hoe weinig het nog in de bruine grondverf staande „Derde Rijk" door de Euro- peesche mogendheden over het algemeen be wonderd wordt. Zal deze wetenschap hen aan sporen tot grootere bezonnenheid en gematigd heid of zal zij hen aanhitsen tot een gevaarlijke opgewondenheid? De rede van Hitier zal het moeten leeren. De bedreigingen met sancties, door minister Hailsham in het Engelsche Hoo- gerhuis geuit, sancties, die overwogen zouden kunnen worden, wanneer Duitschland de ont wapeningsconferentie zou doen mislukken om daarin 'n gelegenheid te vinden tot herbewape ning, zün onzes inziens niet zeer diplomatiek en niet tactisch geweest, evenmin als de waar schuwing van Paul-Boncour, die in het voor uitzicht heeft gesteld, dat hij eventueel een ge heim boekje over het Duitsche militairisme en de werkelijke bedoelingen van de Nazi's zou opendoen. Op deze manier moet het heetgeba kerde Duitschland wel het gevoel krijgen, dat het onder pressie gezet wordt. Het uitoefenen van pressie veroorzaakt bij den gepresseerde vaak een onbedwingbare zucht om zijn prestige te handhaven, en terwille van het sacrosancte prestige is men niet zelden be reid zelfs een breuk te riskeeren. Het conflict tusschen Engeland en Sovjet-Rusland uitge broken door het tot een prestige-kwestie opge voerde sabotage-proces tegen de ingenieurs dar Metropolitan Vickers Company te Moskou heeft dit bevestigd. Naar officieel wordt medegedeeld, moet Hitier een helder inzicht hebben in de onverbreekbare samenwerking tusschen de ontwapeningsconfe- rentie en de economische wereldconferentie. En het is dan ook vooral met het oog op deze laatste, dat hij zich over de eerste uitspreken wil. Ook hij heet het noodzakelijk te achten, dat te Genève tastbare resultaten worden be reikt, opdat de weg tot internationale economi sche samenwerking te Londen zal kunnen ge opend worden. Maar deze noodzakelijke resul taten zullen niet met ultimatieve eischen aan Duitschland kunstmatig mogen worden ge kweekt, doch natuurlijk moeten groeien aan den boom van besprekingen tusschen volkomen vrije en gelijkgerechtigde partners. Voor deze opvatting is alles te zeggen, mits de partners wederzijds bezield zijn van een volstrekte eer lijkheid en een vertrouwenwekkenden goeden wil. Hitier zal de hem onwelwillend gezinde en wantrouwige wereld hebben te overtuigen, dat Duitschland inderdaad vervuld is van een uit deze twee componenten bestaande mentaliteit. Een moeilijke taak, die nog moeilijker gewor den is door de inleiding, welke de vice-kanse- lier von Papen thans reeds op de groote Hitler- rede heeft gegeven. De wijze waarop deze merk waardige politicus front heeft gemaakt tegen het pacifisme, en diens uitspraak, dat de -dood op het „veld van eer" niet als een onnatuurlijke dood beschouwd mag worden en dat, wat voor den man het slagveld is, het moederschap voor de vrouw is, verraden een geestesgesteldheid, welke inderdaad voorbeschikt schijnt om, wat de Duitschers van vandaag noemen „miskend" te zullen worden. De klacht, dat het „Derde Rijk" deerlijk „miskend" wordt door de andere mogend heden en zelfs door Oostenrijk, dat in de oogen der Nazi's, volgens Dr.'Frank II, den Beierschen minister van Justitie, slechts „een voorpost van Duitschland" is, schijnt gerecht vaardigd te worden door de wijze, Waarop de Oostenrijksche bondskanselier Dr. Dollfuss den Nazi-bonden te Weenen te verstaan heeft ge geven dat zij in Oostenrijk ongewenschte gas ten zijn. Dollfuss heeft zich onvoorwaardelijk aan de zijde van Prins Stahremberg's Heim- Wehre geschaard en van majoor Fey, die als minister voor het veiligheidswezen met kracht Oostenrijks zelfstandigheid tegen de Hakenkrui sers zal verdedigen. Het parlement zal in Oos tenrijk voorloopig uitgeschakeld blijven, opdat Dollfuss als dictator met alle hem ten dienste staande middelen zijn „Heimat" zal kunnen beschermen tegen een al te bruine invasie. De strijd tusschen Duitschland en Oostenrijk zal hard tegen hard gaan. Of Dollfuss zal over winnen, zal meer van Italië's en Frankrijks ver zet tegen een „Anschluss" afhangen dan van de gezindheid der Oostenrijkers zelf, want vooral onder de Oostenrijksche jeugd heeft het nationaal-socialisme veel veld gewonnen. In West-Duitsche oogen maakt Dollfuss zichzelf schuldig aan miskenning van het „broedervolk" maar Dollfuss zelf meent zijn bruine broeders maar al te goed te kennen. Als verantwoordelijke persoon voor Beieren's binnenlandsch staatsbestuur en politiemacht verklaar ik daarom, in de toekomst geen par tijen meer te zullen dulden. Wat van de leiders dezer partijen zonder volk nog overgebleven is. moet zijn gevolgtrekkingen maken. Of zij bui gen zich voor wat de natie wil, of zij treden af. Wij maken de poorten wijd open voor allen, die aaneensluiting willen. Wie echter niet wil aftreden, is een gek of een misdadiger. Wij zullen de het volk gegeven autoriteit weten te handhaven. De eenvoudigste S. A.-man heeft meer recht, om iets van den staat te verwachten, dan zekere burgemeesters. Ik verwacht dat de hee- ren bijtijds hun ontslag zullen indienen. Bin nenkort zal ik bij wet een principieele wijziging brengen voor wat betreft posities en dienst- contracten. Levenslange posities bestaan er voor de Duitschers niet; de Duitschers hebben een gemeentebest te leiden. ROME, 15 Mei (Reuter) Hedenochtend vond de opening plaats van de internationale con ferentie voor luchtvaartwetgeving. De verte genwoordigers der 44 naties, w. o. de Vati caansche Stad, zijn bijeen om verschillende privaatrechtelijke conventies aan te nemen. -S Verwachting: Zwakke tot mati- gen wind uit Westelijke richtingen, ge- deeltelijk bewolkt, weinig of geen regen, iets zachter overdag. Hoogste stand: 770.6 te Ingö. EE Laagste stand: 753.6 te Dantzig. H Zon op 5.06, onder 8.48. Licht op 9.18. Laatste Kwartier 2.10 v.m. ^lllllllllllllllllllllllllllllllllllllinillllllllllllllllilllllllllllllllllllllllllli NEW-YORK, 15 Mei. (V.D.) De president van de Rijksbank, dr. Schacht, die Zaterdag met de „Europa" naar Europa vertrokken, heeft een telegram gezonden aan den te New-York achtergebleven directeur van de Rijksbank Nordhoff, waarin Schacht zegt dat de Rijks bank geen voorstel zal doen inzake een verla ging van de particuliere buitenlandsche schul den of staking der betalingen of vermindering van de renten. Het ligt, aldus Schacht, in onze bedoeling de crediteuren in elk opzicht te be schermen. Een moratorium voor betalingen in marken der debiteuren zal niet geëischt wor den. Het eenige probleem is, hoe deze mark in buitenlandsche valuta omgerekend zal worden, daar er gebrek is aan deviezen in verband met het voortdurend inkrimpen van den buiten- landschen handel. Voorts zal van onze zijde geen voorstel komen om onderscheid te maken tusschen de crediteurgroepen. Wij wenschenden toestand slechts met alle groepen te bespreken en raadgevingen te ontvangen. BERLIJN, 15 Mei (V.D.). Volgens mededee- ling der Rijksbank heeft 't directorium van de Rijksbank de Stillhalte-commissies, zoomede de emissiehuizen en trustees van Duitsche buiten landsche leeningen uitgenoodigd voor een be spreking over het transferprobleem op 26 Mei. PARIJS, 15 Mei. (Reuter) Ruim een uur hebben Paul Boncour en Norman Davis heden middag particulier geconfereerd op den Quay d'Orsay. Davis gaf een uiteenzetting van zijn jongste besprekingen te Londen aangaande den door de Duitsche houding te Genève geschapen toestand, waarbij men naar een zoo dicht mo gelijke Engelsch-Amerikaansche toenadering zocht in de ontwapeningskwestie. Davis wees Boncour op de ongerustheid, die in de V.S. door de eischen van het Reich gewekt wordt, op het ongeduld, waarmede Hitler's Rijksdagrede wordt ver wacht, en op de z.i. bestaande noodzakelijk heid, om een gemeenschappelijke positie van weerstand te vinden voor de drie groote democratieën ten overstaan eener zoo moei lijke situatie. De discussie in de algemeene ontwapenings commissie op Donderdag a.s. zal de leiders der Amerikaansche, Engelsche en Fransche delega tie waarschijnlijk in de gelegenheid stellen, om ieder voor zich de opvattingen hunner respec tieve regeeringen uiteen te zetten. Deze uiteen- a* "x. v v Te Madrid en in andere Spaansche steden kwam het weer tot anarchistische uitspat- tinaen. Electrische geleiding, welke door een hom vernield werd. WASHINGTON, 16 Mei (V.D.) President Roosevelt heeft gisteravond na een bespreking met een aantal chefs van het Staatsdeparte- ment in verband met den toestand in Europa besloten een oproep aan de mogendheden te publiceeren voor een algemeene ontwapenings actie en voor de eerste maal definitief te be palen in welke mate de Amerikaansche regee ring bereid is bij te dragen tot het bereiken van dit doel. Sedert Wilson is dit de eerste maal dat een Amerikaansch president zich op zoo breede en coöperatieve basis met de buitenlandsche poli tiek bemoeit. De oproep zal zich waarschijnlijk bewegen in de richting van het Britsche ont wapeningsplan en het plan van een consulta tief pact. Van welingelichte zijde wordt vernomen, dat Roosevelt in zijn oproep het volgende zal ver klaren: 1. De Amerikaansche regeering zal evenals Engeland en Frankrijk in een wederbewapening van Duitschland een schending van het ver drag van Versailles zien. 2. De Amerikaansche regeering is bereid inge val van dreigend oorlogsgevaar met de overige mogendheden overleg te plegen om de aanval lende mogendheid te kunnen vaststellen. 3. De Vereenigde Staten zijn bereid een ef fectieve ontwapeningsovereenkomst aan te gaan. 4. Publicatie van de laagste ontwapenings- grens voor de Vereenigde Staten. In leidende kringen weigerde men mede te deelen of Roosevelts oproep in den vorm van officieele nota's aan de groote mogendheden of in den vorm van instructies aan Norman Davis gepubliceerd zal worden. De kwestie der oorlogsschulden komt in den oproep niet aan de orde. In verband met dezen oproep acht men ook het feit belangrijk, dat de Senaatscommissie voor buitenlandsche zaken nog deze week moet stemmen over het door het Huis van Afgevaar digden reeds aangenomen voorstel inzake een wapenembargo. De nieuwe wet machtigt den president, om zonder het congres te raadplegen tegen elk als aanvaller aangeduid land een wapenembargo uit te vaardigen. De kwestie der Amerikaansche neutraliteit ingeval van conflicten wordt hiermede prac- tisch in handen van den president gelegd. ATHENE, 16 Mei. (V. D.) In de Grieksche Kamer is er bij de debatten over de kwestie of een aanklacht zal moeten worden inge diend tegen Venizelos in verband met den Maart-Putsch een wild tumult ontstond. Ve nizelos trachtte in zijn verdedigingsiredevoe- ring den gevluchten vcormaligen dictator Pias tiras te verdedigen. De Kamer geraakte hierop in buitengewone opwinding. Verscheidene af gevaardigden barsttend woedend uit. Men hoorde uitroepen als „Weg met de sluipmoor denaars". De zitting werd hierop tot Dins dag verdaagd, teneinde handtaslelijkheden onder de kamerleden te voorkomen. J.l111J Iiüm.ft.1*I! f. JU.I.W «11.11 IK JERUZALEM, 16 Mei. (V.D.) De op het Duitsche consulaat te Jaffa geheschen Zwart- wit-roode en Hakenkruis-vlaggen zijn door on bekenden afgerukt en meegenomen. In geheel Palestina wordt de boycot tegen Duitsche goederen krachtiger aangepakt. Tal van firma's adverteeren in de bladen, dat zij geen Duitsche waren meer verkoopen. De pa pierhandel, die tot nog toe al het in Palestina ingevoerde papier uit Duitschland betrok, heeft thans eene boycot-commissie ingesteld. zettingen zullen waarschijnlijk geinspireerd zijn op de gemeenschappelijk tijdens Davis' jongste besprekingen te Londen en Parijs vastgelegde beginselen. PARIJS, 15 Mei (Havas). Volgens de „Jour nal" heeft Norman Davis aan Boncour niet verborgen gehouden het alarm, dat in Amerika en in de politieke opinie van Engeland is ver wekt door de jongste uitingen der Hitleriaan- sche politiek. Boncour kon zijnerzijds met ab soluut onpartijdige en geloofwaardige infor maties bewijzen, dat Duitschland metterdaad met herbewapening is begonnen en reeds open lijk door Versailles verboden wapenen fabri ceert. Het blad besluit: „Zoo kwamen Boncour en Davis er toe, de kwestie van mogelijke sancties te onderzoeken en dit vraagstuk maakt, naar wij gelooven, momenteel een voorwerp van zeer aandachtige studie uit bij alle bjj de hand having van den vrede geïnteresseerde regee ringen." Naar Reuter uit Washington seint, verklaar de minister Huil geen enkel rapport van Davis te hebben ontvangen aangaande een Fransch- Engelsch-Amerikaansch accoord. GENEVE, 15 Mei. In de zittting der com missie voor de effectieven heeft de Engelsche vertegenwoordiger vandaag een compromis voorstel ingediend. Een militaire vooropleiding zal, volgens dit voorstel toegestaan kunnen worden voor twee lichtingen, zonder dat deze worden meegerekend bij de vaststelling der effectieven. De Duitsche vertegenwoordiger generaal Schoenheinz, legde t.a.v. het militaire karakter der Duitsche weer- organisaties een principieele verklaring af. Een definitieve beslissing zal slechts kunnen worden genomen, indien is vastgesteld: 1. Het militaire karakter. 2. Het aantal personen en het aantal uren, dat dezen dagelijks deze militaire opleiding ge nieten. De Fransche kolonel Lucien protesteerde tegen de verklaring van Schoenheinz, waarna een Italiaan nog het woord voerde over de militaire vooropleiding in Frankrijk, waarvan hij ove rigens zonder succes meer manschappen bij de vaststelling der effectieven wenschte te zien aangerekend. De Engelsche onderstaatssecretaris Eden is Maandagmiddag onverwacht naar Londen ont boden. Hij zal waarschijnlijk Donderdag weer in Genève terug zijn. In Engelsche kringen ver luidt, dat de Engelsche en Fransche ministers van Buitenlandsche Zaken en de Amerikaan Norman Davis zich einde der week naar Ge nève zullen begeven, indien de Duitsche regee- ringsverklaring de mogelijkheid zal openen voor verdere onderhandelingen en Duitschland van 'n zekere bereidwilligheid blijk geeft. Men verwacht dat dan ook een verantwoor delijk lid van het Duitsche kabinet naar Genève zal gaan. Reeds thans worden door de meeste delegaties voorbereidingen getroffen om Woens dagmiddag de redevoering van Hitler met luid sprekers te kunnen beluisteren. LONDEN, 15 Mei (Reuter). Minister Cham berlain verklaarde in het Lagerhuis, dat de ad- viseerende tarievencommissie haar taak tijdens het tolbestand zal voortzetten. Tijdens dit be stand zal de regeering echter geen verordening uitvaardigen tot verhooging van douanerechten, die betrekking hebben op aanvragen, welke na 12 Mei door de commissie ontvangen zijn. POONA, 15 Mei (Eigen bericht) De Indische dichteres mevrouw Naidoe verklaarde, dat de Indische vrijheidsbeweging slechts versterkt zou worden, wanneer Gandhi tijdens zijn honger staking sterft. Overigens was zij er zeker van, dat hij de staking overleven zaL (United Press). LONDEN, 15 Mei. (Reuter) De Engelsche gezant te Berlijn, Sir H. Humbold, zal aftre den en vervangen worden door den Engelschen gezant te Weenen, Sir E. Phipps. AANSLAG OP DE BEIERSCHE VOLKSPARTIJ Groot-Duitschers sluiten zich aan bij het Na tionaal-eenheidsfront in Oostenrijk. Duitsch protest te Weenen. Duitschlands isolement. Een Fransch-Engelsch- Amerikaansch front? Norman Davis spreekt met Boncour. De nieuwe salarisregeling in Ned.-Indië. Boycot van Duitsche artikelen door S.D.A.P. en N.V.V. Belangrijke verklaring van dr. Schacht; hij wil de obligatie-houders bijeenroepen. Centrumbestuur vergadert onder voorzitter schap van dr. Brüning. Ongeregeldheden te Enschede. De Nederlandsche Bank keert geen dividend uit. Het Schouwtooneel failliet verklaard. De Nederlandsche afvaardiging naar de Arbeids- conferentie te Genève. De nieuwe Fordfabriek te Amsterdam officieel geopend. Ernstig auto-ongeluk te Rotterdam. O WEENEN, 16 Mei (W. B.) Bij het nationale eenheidsfront, dat onlangs door de nat.-socia- listische partij en de Duitsch-Oostenrjjksche (Stiermarksche) Heimatschutz werd gevormd, hebben zich thans ook de Groot-Duitschers aangesloten. De landelijke leider der nat.-socialistische partij, Proksch, en de leider der Groot-Duit- sche Volkspartij, Poppa, hebben een desbetref fende overeenkomst gesloten, waarin o.a. wordt gezegd: „Gezien onze gemeenschappelijke ideeën (in nationaal opzicht onvoorwaardelijke aanhan gers van een Groot-Duitschland, in sociaal op zicht een volksgemeenschap in plaats van klas senstrijd) sluit de Groot-Duitsche Volkspartij zich, met waarborging van haar zelfstandig heid. bij de door de nat.-socialistische partij en de Heimatschutz gevormde strijdgemeenschap aan. De onverzettelijke wil tot aansluiting bij het huidige Duitschlaand bewijst den hang van het Oostenrijksche volk tot het nieuwe Duitsch land. Dit sluit echter in, dat men zich onder Adolf Hitler als leider van het geheele Duit sche volk moet plaatsen. Op dit voor het lot van Duitschland zoo ernstige oogenblik besluit het nationale Duitsche eeenheidsfront aaneen gesloten tegen alle vijanden van de Duitsche eenheid en vrijheid te volharden en den strijd tot de overwinning voort te zetten." De eindstrijd om Oostenrijk is begonnen, zoo heet het verder. Aan de eene zijde staat een re. geering, die thans slechts een kleine minder heid van het volk achter zich heeft. Daartegen over staat het nationale front, dat de overwe gende meerderheid van het Duitsche volk in Oostenrijk omvat en dat ondubbelzinnig en be wust een zelfstandigheid van Oostenrijk in dea geest van het dictaat van St. Germain van de hand wijst. Het eenheidsfront wil lotsgemeen- schap van alle Duitschers en aansluiting van Oostenrijk bij het Duitsche rijk. De beslissende strijd tusschen beiede fronten vereischt een vol komen eenheid. Hoogste stand op Dinsdag 1 uur da: 761 Vorige stand: 758

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1933 | | pagina 1