BOMMEN OP
NEDERLAND!
De begrafenis van den Hoogeerw. Pater Wouters C.S.S.R.
KING-PEPERMUNT I
HOE KUNNEN WIJ ONS
VERWEREN?
Wij behoeven ons tegenover het
gevaar uit de lucht niet mach
teloos te gevoelen
Een nationaal betoog
PANDER'S POSTJAGER
ANNO SANCTO
INBRAAK TE ZWOLLE
De opgelegde straf verminderd
tot 2 jaar
HANDEL MET RUSLAND
CONCOURS VOOR KOETS
WERKEN TE ZANDVOORT
DUMONCEAU BEKERRIT
Landgoed opengesteld
BBiiniiimiiniiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiinng
aiiiiiiiiiniiiiiimiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiinniiiiiijiiiiiiiiiiiiiiiiniiis VRIJDAG 19 MEI 1933
yiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimi,I,,,!,,l,|l,|l,1IIIII||II1||||I||)I[,!„„||I„JI|||1|(l|iini||)
^IIINIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll,1,11,11
HET WIELERSE1ZOEN op de Amsterdamsche Stadion-baan is Donderdagavond de president van frankrijk, Lebrun,
met een serie wedstrijden geopend. a,s belangstellend toeschouwer bij een demon
Bommen op Nederland?
Voorspellen wij een lucht-razzia boven
ons landje aan de zee, met alle onbe
schrijflijk vreeselijke gevolgen daarvan?
De geachte lezer moge zich gerust stellen: hij
kan zljü hoofd voorloopig 's avonds nog kalm
te rusten leggen, hij behoeft voorloopig niet
te vreezen, dat bommen uit de iucht met he'sch
gekraak zullen uiteenbarsten, zijn huis zullen
doen Ineenstorten ën ëlles wat er leeft en
ademt den verstikkingsdood zullen doen ster
ven.
Geen onnoodige onrust, welke alleen maar
schade berokkenen kan aan onze nationale
geestelijke en moreele krachten, aan onze zelf
verzekerdheid, voor zoover die gerechtvaardigd
is!
Geen onnoodige onrust!
Maar ook: geen onverantwoorde rust!
Het grootste gevaar voor iederen mensch en
voor iedere samenleving bestaat hierin, dat men
zich plaatst buiten de werkelijkheid.
En die werkelijkheid is heiaas! nu pen-
maal niet zóó, dat de oorlog voorgoed van de
wereld is uitgebannen.
Als we nagaan, wat er in de tot op heden
gehouden Ontwapeningsconferenties om van
vredesconferenties maar te zwijgen bereikt
is, en als we daarnaast opmerken, hoe het met
de vredelievendheid der naties in en buiten
Europa gesteld is, dan mogen wij ons geen al
te schoone illusies maken.
Dan moeten wij er rekening mee houden, dat
een nieuwe oorlog, nieuwe wereldoorlog zal
uitbreken,
dat Nederland de nationale plicht zal heb
ben, zijn inwoners zooveel mogelijk te behoeden
voor dood en verderf.
Och, wij zullen niet aanvallen, wij zul
len alleen maar moeten verdedigen doch
t vervullen van dien nationalen plicht tot zelf
verdediging, zal dan slechts met redelijke kans
op succes kunnen geschieden, wanneer ieder
Nederlander ten volle beseft welke en hoe groot
de gevaren zijn. die ons bedreigen, maar tevens
wanneer tijdig al de maatregelen ter afweer
genomen zijn, welke wetenschap, techniek en
organisatievermogen aan de menschheid ter
beschikking stellen.
Er is dezer dagen een boekje verschenen,
dat op voortreffelijke wijze enkele der
hierboven aangeduide problemen benan-
delt. Het is geschreven door den Amsteraam-
schen politie-inspecteur en reserve-eerste luite
nant M. J. M. Gemmeke.
Het is geen opgewekte lectuur, welke deze
deskundige schrijver zijn lezers voorzet, maar
toch zouden we dit uitstekend geschreven werk
je in handen wenschen van iederen landgenoot.
Van iederen Nederlander, zoowel van de
autoriteit, die tot plicht heeft kennis te nemen
van alles, wat het welzijn van land en volk
kan bevorderen, als van den gewonen burger,
die niet opzettelijk blind wil zijn voor minder
aangename toekomstmogelijkheden.
De titel van het boekje wijst er reeds op
't is vooral de luchtoorlog, waaraan deze schrij
ver zijn lezenswaardige beschouwingen wijdt.
Waarom?
Lees de volgende uitspraak van een autoriteit
als maarschalk Foch:
„De openbare meening gelooft misschien, dat
in een toekomstigen oorlog op dezelfde manier
zal worden gevochten als in den laatsten goi-
log. Dit is nooit het geval geweest en zal ook
ditmaal niet het geval zijn. De nieuwe factor
van den volgenden oorlog zal het vliegtuig
zijn."
Moeten, neen mogen wij met deze zekerheid
voor oogen, werkeloos blijven afwachten?
Of is het misschien waar, wat S.D.A.Psche
hoofdlieden zeggen: dat op dit gebied niets
moet worden gedaan omdat het tóch niet
helpt?
Dat de voorschriften van minister Deckers
dwaas en onuitvoerbaar zijn?
Neen en nogmaals neen!
„De strijd tegen luchtaanvallen is geen strijd
tegen natuurkrachten, maar tegen aanvalsmid
delen, die door menschen zijn uitgevonden en
waartegen het menschelijk vernuft ook afweer
middelen gevonden heeft."
Wij kunnen er niet aan denken in het kort
bestek van een dagbladartikeltje de bewijzen te
citeeren, waarmede de heer Gemmeke deze stel
ling waar maakt.
Evenmin is het mogelijk hier te releveeren den
rijken schat gegevens waaronder van den
meest recenten datum welke de schrijver
verstrekt om aan te toonen, dat in het buiten
land niet verzuimd word de burgerbevolking te
beschermen tegen het gevaar uit de lucht.
Oók niet in het roode paradijs, Rusland!
Wordt daër niet in vele steden des Zondags
op sportterreinen oorlogstheater gespeeld, waar
bij luchtaanvallen een groote rol spelen?
Met ingang van 1 Dec. 1932 werd op alle
Russische scholen een verplicht nieuw leervak
ingevoerd. Alle leerlingen, zelfs de kinderen der
bewaarscholen, ontvangen een gasmasker, waar
mee gezamenlijk wordt geoefend. Iedere week
moet er een geheele voormiddag worden besteed
om den kinderen te leeren, hoe zij hun gas
masker moeten gebruiken bij een eventueelen
gasaanval in een toekomstigen oorlog.
Uitvoerig wordt in de studie van den heer
Gemmeke nagegaan, wat er gedaan kan wor
den, om de gevaren van een eventueelen lucht
aanval zooveel mogelijk af te wenden.
Zooveel mogelijk, want de volle 100 procent
veiligheid, kunnen zelfs de zorgvuldigst getrof
fen maatregelen niet garandeeren.
Evenmin als de beste verkeersvoorschrtften
ongevallen op den weg geheel kunnen voor
komen.
Maar dat met goed voorbereide veiligheids
maatregelen veel te bereiken is, wordt aange
toond met feiten en cijfers uit den wereld
oorlog.
Op een mogelijk misverstand dienen we nog
te wijzen.
Dit boekje is niet bedoeld als een miltair-
technische handleiding en is óók geen pleidooi
voor zwaardere bewapening.
Het behandelt dus niet wat van militaire zijde
tot afweer van lucht-raids kan worden gedaan.
Heel logisch maakt de schrijver onderscheid
tusschen de militaire luchtverdediging en de
civiele luchtbescherming. De eerste is actief
(jachtvliegdienst, luchtwachtdienst) en behoort
tot de zorg van het departement van Defensie:
de tweede is passief en moet maatregelen treffen
om de gevolgen van een eventueelen luchtaan
val voor de burgerbevolking tot de geringste
proporties terug te brengen.
Deze gaat het geheele Nederlandsche volk
aan, wijl er behalve menschenlevens ook het
geheele materieele bezit van ons volk mee ge
moeid is.
Is het na dit alles niet duidelijk, dat het door
dezen schrijver behandelde vraagstuk er een
is van de eerste grootte?
Oók voor ons land, of liever juist voor ons
land.
Zeer terecht schrijft de auteur:
,De kwetsbaarheid van ons volk en het ge
vaar voor ons land om in een toekomstLgen
oorlog te worden betrokken, zijn grooter dan
voor andere landen. Dichtheid van bevolking
verhoogt de kwetsbaarheid; een groot deel is
werkzaam in de industrie en woont daardoor
in de onmiddellijke nabijheid van belangrijke
centra voor luchtaanvallen. Wij beschikken wel
is waar over een actieve luchtverdediging, doch
de diepte van ons land is zóó gering, dat al
onze voornaamste industrie- en bevolkingscentra
binnen een kort tijdsverloop te bereiken zijn;
enkele zelfs in de onmiddellijke nabijheid van
onze grens gelegen."
Het is de groote verdienste van den heer
Gemmeke, dat hij, die in het buiteniand
op dit gebied zooveel leerzaams zag, zijn
landgenooten openhartig wijst op hun ontstel
lende kortzichtigheid.
Moge zijn gedegen studie er toe bijdragen,
dat er een einde komt aan een misdadig defai
tisme en de oogen openen van velen, die als de
struisvogel meenen de gevaren te kunnen ont-
loopen door ze niet te willen zien.
Van harte sluiten wij ons aan bij wat de heer
Gemmeke aan het einde van zijn nationaal be
toog schrijft:
„Laten wij tenslotte vurig wenschen, dat het
oogenblik, waarop de civiele luchtbeschermings
dienst aan de praktijk van den oorlog zal wor
den getoetst, verre zal zijn, doch mochten wij
onverhoopt in een toekomstig Europeesch con
flict worden betrokken, dat wij dan als natie
kunnen blijven leven, blijven werken en met
Gods hulp overwinnen."
,3ommen op Nederland" door M. J. M.
Gemmeke. Uitgave N.V. Drukkerij Jacob van
Campen, Amsterdam. Prijs 1.25.
De afdeeling Vliegtuigen van Pander en Zo
nen heeft omtrent het bij haar ontworpen snel
le posttoestel de volgende mededeelingen ver
strekt:
Sinds geruimen tijd is dit Posttoestel reeds
in aanbouw. De werkzaamheden vorderen naar
wensch. Ruim twee jaar geleden reeds is het
toestel ontworpen: er is plaats voor 2 piloten,
1 marconist en 500 kg. post. De maximum snel
heid van het ontwerp is berekend op 360 K.M.
per uur. Drie motoren worden ingebouwd. De
vleugel heeft de meubelfabriek in Den Haag
reeds verlaten en is in de vliegtuigfabriek te
Rijswijk opgesteld om gemonteerd te worden.
De vleugel van het sporttoestel, type P 3, dat
de firma gebouwd heeft voor een sportvlieger in
Twente, die een snel toestel wenschte, is het
prototype geweest van den grooten vleugel voor
den Postjager, want ook de vleugel van den
Postjager moest snel zijn in de vlucht en daar
bij toch langzaam in de landing. De dwarslig
gers in den vleugel hebben een vrij sterk op
waarts gerichten V-vorm gekregen ter wille van
de dwarsstabiliteit. Deze vleugel krijgt ook per
vierkanten meter meer belasting te torsen, dan
men in ons land gewend is, maar een proefstuk
van den langslegger heeft bij den Rijksstudie
dienst een belasting doorstaan van 22.800 kg.,
hetgeen belangrijk meer is dan geëiscth werd.
Twee-en-veertig ribben, in druppelvorm, ge
ven het verloop van de dwarsdoorsnede aan.
Een ribbetje weegt slechts 1% kg., maar door
stond een proefbelasting van 1450 kg.
Bij de constructie heeft dadelijk voorgezeten,
dat de motoren voor den vleugel moesten wor
den gebouwd, wilde men werkelijk een snel toe
stel krijgen.
Over de besturingsmethode kunnen nog geen
nadere mededeelingen worden gedaan. Natuur
lijk worden remklappen gebruikt. De fa. Pander
was de eerste die in Nederland met remklappen
werkte en beschikt dus reeds over ervaring.
De eisch snelheid impliceerde een intrekbaar
landingsgestel. De firma heeft een eigen systeem
geconstrueerd, waarop reeds buitenlandsche
vraag gekomen is om het te mogen nabouwen.
De romp is, bij den grooten vleugel vergele
ken, klein. Zij is glad en rond. Spanten hand
naven den uiterlijken vorm. De spanten worden
door zes gestrekte langsliggers in verband ge
houden.
Ten slotte zij medegedeeld, dat tunnel-proe
ven, genomen bij den Rijksstudiedienst voor de
Luchtvaart, hebben aangetoond, dat de ver
wachtingen van de bouwers zeker niet zullen
worden teleurgesteld.
Naar aanleiding van hetgeen wij schreven
over het door Lou Asperslagh ontworpen en
door de handelsonderneming „Vehasy" te. Veur
in den handel gebrachte herinneringsbord voor
het „Heilig Jaar", maakt men er ons opmerk
zaam op, dat de woorden „Anno Sancto" van
het rondschrift wel degelijk als Latijn zijn be
doeld. In dat geval zouden zij dus opgevat
moeten worden als een tijdbepalende ablativus.
beteekenend: „In het Heilig Jaar" of als een
dativus beteekenen „Voor het Heilig Jaar."
Het Gerechtshof te Arnhem deed in hooger
beroep uitspraak in de zaak tegen G. B. H.,
schilder te Zwolle, thans gedetineerd, die door
de Rechtbank te Zwolle was veroordeeld tot 3
jaar gevangenisstraf, wegens een in het Degin
van October ji. te Zwolle gepleegden inbraak,
waarbij hij zich meester maaakte van een geld
kistje, inhoudende ongeveer 400.en eenige
effecten.
Het Hof heeft de aan verdachte opgelegde
straf verminderd tot twee jaar met aftrek van
een gedeelte van het voorarrest.
Terwijl in 1932 door de verschillende han
delsondernemingen der Unie van Socialistische
Sovjetrepublieken in totaal van 234.000 ton
Nederlandsche scheepsruimte werd gebruik ge
maakt, bereikte de tonnage Nederlandsche
scheepsruimte, die in de eerste vier maanden
van dit jaar, van Januari tot en met April 1933,
door Russische ondernemingen werd bevracht,
ruim 190.000 ton.
Van de inkoopen, die in den laatsten tijd
van Russische zijde in Nederland zijn gedaan,
worden, behoudens de reeds bekende orders,
als de belangrijkste genoemd een groote aan
koop van rubber ten bedrage van ongeveer
130.000.en van een hoeveelheid sisal ter
waarde van ruim- 425.000.
Op Zaterdag 17 Juni a.s. wordt op den Boule
vard te Zandvoort van 2 tot 5 uur een, door de
K.N.A.C. georganiseerd, concours voor koets
werken gehouden.
De deelneming staat open zoowel voor leden
als voor handelaren. Er komen drie afdeelingen,
namelijk voor open- en gesloten koetswerken en
voor koetswerken van het type cabriolet. In de
afdeeling open wagen zijn 6 klassen, in die der
gesloten wagens 9 klassen en In die der cabrio
lets 6 klassen, alle verband houdende met den
catalogusprijs.
Ter gelegenheid van dit concours wordt op
denzelfden dag een Sterrit naar Zandvoort ge
organiseerd. teneinde automobilisten uit alle
deelen van het land in Zandvoort te verzame
len. Deze sterrit zal uiterst eenvoudig van opzet
zijn.
De inschrijvingen zullen uiterlijk 9 Juni in 't
bezit van het Secrteariaat der K.N.A.C. moeten
zijn.
Voor den 14den Dumonceau Bekerrit, welke
Zaterdag en Zondag as. in België en Luxem
burg wordt verreden, schreven niet minder dan.
67 deelnemers in, onder wie 33 motorrijders en/
34 automobilisten.
Het landgoed „Hulshorst", groot ongeveer 65
H.A. en gelegen ten Zuiden van den Rijksweg
van Harderwijk naar Nunspeet, in de buurt
schap van dien naam, is onder de Natuur-
schocnwet 1928 gerangschikt. Dit landgoed, dat
met mooi oud bosch is bezet, is voor het publiek
open gesteld. De wegen en paden zijn voor alle
rij- en voertuigen gesloten.
KATHOLIEKE ILLUSTRATIE,
67ste jaargang No. 33.
In dit nummer wordt in een geïllustreerd ar
tikel de vraag beantwoord: „Is Spanje katho
liek?" Het vervolg-artikel over Rusland wordt
deze week voortgezet met „De roode Tsaar." Fe
lix Timmermans geeft een beschrijving van .De
processie van het H. Bloed te Brugge", waarbij
Herman Moerkerk de illustraties leverde, ter
wijl Sch. daarnaast de Maria-Genadeoorden san
Meerveldhoven en Renkum beschrijft.
Neré Valk vangt aan met een novelle, waarin
,De Eer van het regiment" geschetst wordt. Jet
de Bruin verhaalt ,,'n Glanzende toevalligheid"
en Otto Miller verhaalt een legende ,De valken
van Itten."
In „De Witte Raaf" verhaalt Marie Koenen
„De legende van Prior Oswald," H. M. teekent
een „Benefiet-avond," E. van Brandenborgh
vertei t hoe ..Freddie het leven leert kennen,"
terwijl Karei de Breeuw „De lokstem van den
buiten" teekent.
HOOFDLIJNEN DER ECONOMIE.
Handleiding voor onderwijs en
zelfstudie door Mr. F. Vorstman.
H. D. Tieenk Willink te Haarlem.
Van dit door den bekenden Haarlemschen
leeraar in de Staatswetenschappen, mr. F.
Vorstman, in 1926 uitgegeven boek is thans een
tweede geheel herziene druk verschenen.
„Bleef het geraamte van het werk voor hel
grootste deel behouden, de inhoud werd geheel
nieuw geschreven. Met het oog op hun gewicht,
vooral in dezen tijd, werd bijzondere aandacht
gewijd aan de onderwerpen kapitalisme, oe-
drijfs-organisatie, rationalisatie en crisis, ter
wijl, met het oog op het onderwijs aan de
Middelbare Technische Scholen, langer werd
stilgestaan bij de onderwerpen mechanisatie,
loonstelsels en sociale wetgeving."
Dit citaat uit het „woord vooraf" bij dezen
nieuwen druk levert een bewijs van den prac-
tischen zin van den schrijver. Hij heeft 'n leer
boek geschreven voor ónzen tijd. Den scholier,
maar ook hij, die zich door zelfstudie wil ont
wikkelen en een goed inzicht wil krijgen m de
belangrijke hedendaagsche vraagstukken der
economie, kunnen wij het gebruik van deze
uitgave warm aanbevelen. De heer Vorstman
verstaat de kunst zijn leerstof in prettigen, be-
knopten en toch zeer bevattelijken en over
zichtelijken vorm te gieten.
Het leerboek mag daardoor zeker als een der
beste gelden, die op dit geebied in onze taal
zijn verschenen. Hoe up to date het is, kan
blijken uit het feit, dat zelfs met een enkel
woord over het nationaal-socialisme wordt ge
sproken.
De nuttige en prachtige grafieken en cijfer-
statistieken in het aanhangsel zijn, in vergelij
king met den eersten druk, nog uitgebreid. E3
als bekroning van de opsomming van al deze
goede hoedanigheden mogen we nog vermel
den, dat de typografische uitvoering van het
werk keurig is.
'Een voortreffelijk leerboek.
HET ZWARTE GOUD
Verschenen is het eerste nummer van „Het
Zwarte Goud", veertiendaagsch tijdschrift voor
den brandstoffenhandel en aanverwante be
drijven in Nederland, als eerste uitgave va»
de N. V. Uitgeverij en PubliciteitsmaatschappU
„Het Vakblad", i.o. te Amsterdam. «.Administra
tie-adres N. V. Drukkerij Levison, 'sGrj.ven-
hage).
„Het Zwarte Goud" wil zoowel den georga-
niseerden als den niet-georganiseerden kolen
handel bestreken. Het beoogt de belangen van
den geheelen zelfstandigen kolenhandel voot
te staan en draagt een neutraal karakter.
onder voortdurende scheikundige controle
van het Laboratorium Dr. v. Hamel Roos
Barmens, Amsterdam.
FOTOREPORTAGE
I Wat u BIJNA volbracht, waf U BIJNA gelukte, dat is I
I waardeloos. Om Uw werk steeds geheel te voltooien, om
Uw energie zoo voordeelig mogelijk te kunnen benutten, 1
moet U al,'id »fif" zijn. U bereikt dit door het geregeld ge' I
bruik van KINC-Pepermunt.
TE DEN HAAG ia Donderdag een bespreking gevoerd tusschen de rijksbemiddelaars en de ver
tegenwoordigers der reeders en visschers in verband met de staking te IJmuiden. Eenige der
afgevaardigden.
stratie op de Parijsche jaarbeurs, waar Lebrun
deze week een officieel bezoek bracht.
TE RIJSBERGEN
(N—Br.) werd deze
week een gouden hu
welijksfeest gevierd
en alle genoodigden
namen deel aan een
gezelschapsspel in de
openlucht, waarbij
zelfs het bruidspaar
niet achterbleef.
TE NIJMEGEN had Donderdag de begrafenis plaats van den HoogEerw.
Pater Wouters, Provinciaal der E. E. Paters Redemptoristen van Neder
land. De rouwstoet op weg naar het kerkhof. Op den achtergrond
h—i, klooster „K«ko",
