Uit de industrieele wereld
Prikkeldraad
Anno Sancto
EEN NA TIONALE METAAL
NIJVERHEID
Van en over democratie
VRIJDAG 19 MEI
Naar verlaging kosten
van levensonderhoud
HOOFDGELD EN LANDRENTE
INSTEMMING ALLERWEGEN
,ALGEMEENE FRIESCHE"
Bedrijfswinst 1.746.531
(v. j. ƒ1.354.155)
HET RESTAURANTBEDRIJF
GEREED VOOR DE ONTVANGST
VREEMDE WERKKRACHTEN
Actie in het kappersbedrijf
INBRAKEN IN LANDHUIZEN
Complot voor de rechtbank
De 12e Katholiekendag
Zondag a.s. naar Delft
DEP. VAN ECONOM. ZAKEN
AMBACHTSBEDRIJVEN
IN NOOD
Geen aanschrijving aan de
gemeentebesturen
11
11
Frank Luns licht toe
T
Frank Luns
Het weer op Zondag
Mooi weerzeer geringe regenkans
en iets zachter weer, vooral
overdag
PASTOOR J. ZWART 80 JAAR
Reeds 35 jaar geestelijk herder
te Zaandam
Audiëntie
Prof. dr. Berger
Wijnkoop achter slot
HET MASSA-ONTSLAG
TE NIJVERDAL
Openbare bijeenkomst
ONTEVREDENHEID GROEIT
BIJ TER KUILE
En Nederlandsch-Indië. Be
schermende maatregelen
Was het zuiver toeval, dat de heer
Ir. L. Smulders directeur van de
Utrechtsche Machinefabriek, in het
onderhoud, dat hij ons welwillend toestond
over de misschien-mogelijke ekonomische
toekomst eener metaalnijverheid in Neder
land, aanving met bespreking van hetzelf
de probleem als waarmede de heer Ir. H.
Bekkers, directeur der Beijnes-fabrieken te
Haarlem, zijn onderhoud eindigde?
Of hebben wij hierin een aanwijzing te
zien, dat de handels-ekonomische verhou
ding tusschen Nederland en Nederlandsch-
Indië het begin en het einde, de ten slotte
allesbeheerschende factor is in het pro
bleem van een Nederlandsche metaal
industrie-met-een-toekomst?
Gerechtvaardigd is, zoo leidde de heer
Smulders zijn antwoord op de door ons
gestelde vragen in, onze eisch, dat Indië
koopt in het moederland; en dééd Indië
dat bij preferentie, dan zouden zich voor
de Nederlandsche industrie schoone per
spectieven openen; wij kunnen onzen
gerechtvaardigden eisch echter geen kracht
bijzetten, omdat wij de cultures-producten
bit Indië thee, koffie, enz. hier ook
allerminst vrij toelaten; de regeering durft
het niet aan, deze producten vrij te geven
omdat zij de groote revenuen daarvan niet
missen wil, wellicht ook niet missen kan,
maar 't is heel verklaarbaar, dat daardoor
een onjuiste handels-ekonomische verhou
ding tusschen moederland en overzeesche
gebieden bestaat: we leveren en koopen
niet als van moederland tot overzeesch
gebied (en omgekeerd), maar als van land
tot buitenland; zóó staat de zaak praktisch.
En dat is hoogst nadeelig voor onze in
dustrie; wil zich in Nederland b.v. een
groote metaalnijverheid ontwikkelen, dan
zullen wij Indië als afzetgebied niet kun
nen missen; in Nederland zelf is het afzet
gebied veel te klein.
En nu spreek ik van invoerrechten, gehe
ven door het Nederlandsch-Indisch gou
vernement, maar de moeilijkheden gelden
natuurlijk ook bij leveranties aan parti
culieren; dit laatste handicapt ons in hooge
mate; wij voor ons, wij leveren nog be
trekkelijk veel aan particulieren daarginds
(momenteel hebben wij zelfs belangrijke
opdrachten, zij het dan ook tegen „schund"-
prijzen), maar de concurrentie is niet vol
te houden, vooral waar de Chineezen (die
over een heel speciale koopmanschappelijk
heid beschikken!) het buitenland altijd en
overal tegen ons uitspelen.
Wanneer wij ten aanzien van het buiten
land maar eens een bevoorrechte positie
konden innemen, dan zouden wij er al ter
stond „stukken beter" voorstaan.
Wanneer er dan geen mogelijkheid be
staat om dit te bereiken door het onderling
opheffen der invoerrechten dan zou het
toch mogelijk en wenschelijk blijven den
Weg in te slaan van een preferentie van
Nederlandsch fabrikaat zoowel ten behoeve
van opdrachten van het Gouvernement als
van particulieren.
Het zal dus vóór alles noodig zijn, dat
Wij Nederlandsch-Indië tot ons afzetgebied
maken?
Zeer zeker! Reeds nu met ons den
laatst en tijd zoo sterk geïndustrialiseerd
land is zulks noodig; willen wij de me
taalindustrie dus wederom op peil brengen
en daarna nog hooger opvoeren, nog meer
uitbreiden, dan zal deze annexatie van ons
eigen afzetgebied dubbel noodig zijn.
Wat is uw meening omtrent een min
of meer onafhankelijke staal-industrie in
Nederland?
Die vraag is niet licht te beantwoor
den; ik voorzie daarbij groote moeilijkhe
den, we zouden ons niet buiten de groote
concerns kunnen houden, maar wie weet!
een eigen staal-industrie zou inderdaad
groote voordeelen bieden, doch als eerste
eisch moet ook hierbij gesteld worden: af
zetgebied in Nederlandsch-Indië! Zonder
dat zullen staalwerken in Nederland eko-
nomisch nooit productief kunnen zijn.
Verwacht u voor de metaalnijverheid
ook heil van een sterkere productie der
half- en heel-fabrikaten?
Zeer zeker zou er over het algemeen
meer gedaan kunnen worden; ik denk hier
aan landbouwwerktuigen, zaaimachines,
ploegscharen, dorschmachines, aan hand-
Werktuigen, schoppen, harken, aan machi
nes voor de textielnijverheid, ook alweer
voor Indië; de groote moeilijkheid is
hier de welhaast oneindige differentiatie
DJOKJOKARTA, 18 Mei (Aneta). Tot dus-
Verre verschilt de opbrengst van hoofdgeld en
landrente in Djokjakarta weinig *met die van
verleden jaar, niettegenstaande de actie, welke
in het begin van het jaar werd gevoerd door
enkele voormannen van de Pakoempoelan Ka-
Woelonga Jogjakarta, die aanzetten tot het niet-
betalen van hoofdgeld.
Aan deze actie werd een einde gemaakt door
het Binnenlandsch Bestuur en de voorzitter van
genoemde organisatie Pangeran Soerjodiningrat,
die een verklaring afgaf, waarin hij de actie
desavoueerde.
Enkele aanstokers werden in preventieve hech
tenis gesteld. Zeer spoedig zal de Landraad de
eerste zaak in deze kwestie behandelen.
der artikelen en der onderdeelen; hoe
méér gedifferentieerd werk een fabriek
leveren moet, des te grooter gevaar looper,
de finantieele resultaten.
Maar indien wij ons op meer fabrikatie
van metaalwaren gaan toeleggen, hoe zal
onze houding dan tegenover het exportee
rend buitenland moeten zijn?
Wij zullen alle mogelijke maatregelen
dienen te nemen, waardoor wij onze eigen
industrie beter kunnen beschermen; zóó
kan het niet langer duren; gaan wij aldus
voort, dan plegen wij wetens en willens
ekonomisch zelfmoord.
Wij hadden over de middelen tot be
scherming der industrie nog een
onderhoud met de directie der
Haarl. Machinefabriek v.h. Gebr. Figee,
waaruit ons bleek dat er t.o.v. beschermen
de maatregelen verschillende meeningen
bestaan.
De heeren gaven als hun meening te ken
nen, dat h. i. de metaalindustrie over het
algemeen niet door protectie-maatregelen
geholpen kan worden; integendeel, zij is in
vele gevallen genoodzaakt onderdeelen in
het buitenland te koopen, zoodat door ver
hoogde rechten de kosten stijgen en daar
door ook weer de mogelijke export, waarop
wij toch voor de toekomst altijd moeten
blijven rekenen, verder wordt bemoeilijkt.
Reeds de tegenwoordige rechten aldus
de directie van Figee werken belemme
rend, omdat in de meeste gevallen het on
mogelijk is restitutie van invoerrechten
voor ingevoerde materialen, welke hier ver
der bewerkt zijn, te krijgen. Daarbij komt
nog de groote onbillijkheid, dat de meeste
werktuigen in hun geheel ingevoerd vrij
van rechten zijn.
Wil de regeering de industrie helpen, dan
onthoude zij zich van alles wat tot verhoo
ging van de kosten van het levensonder
houd moet leiden. Het is uit den aard der
zaak onmogelijk tot lagere loonen te ko
men, wanneer niet de dagelij ksche kosten
dalen en de hooge bedragen, welke op het
oogenblik voor huishuur en belasting moe
ten worden besteed, verminderen.
De Boodschap van Roosevelt
De R.K. Vredesbond, afd. Maastricht, heeft
heienmorgen aan H.M. de Koningin een tele
gram gezonden, luidende als volgt:
„Bestuur R.K. Vredesbond, afd. Maastricht,
brengt Uwe Majesteit hulde en dank voor steun
en vredesgedachte, neergelegd in Haar telegram
aan President Vereenigde Staten".
W.g. GRONEMAN.
De Nederlandsche Maatschappij voor Nijver
heid en Handel heeft aan de Koningin een
telegram gezonden van den volgenden inhoud:
„De Nederlandsche Maatschappij voor Nijver
heid en Handel betuigt H. M. de Koningin haar
groote dankbaarhgid voor de treffende woorden,
waarin H. M. in haar antwoord aan president
Roosevelt uiting heeft gegeven aan een overtui
ging, die in het overgroote deel van het volk
leeft.
„Moge deze daad van Uwe Majesteit mede
van invloed zijn op het wederkeeren van ver
trouwen tusschen de volkeren en op het her
stel van een daaruit voortkomend vrij handels
verkeer."
In de jaarlijksche algemeene vergadering
der leden van de Algemeene Friesche Levens
verzekering-Maatschappij te Leeuwarden wer
den jaarverslag en verlies- en winstrekening
over 1932 benevens de balans per ultimo 1932
goedgekeurd. Aan de gepubliceerde cijfers wordt
na samenvoeging van sommige bedragen, het
volgende ontleend.
Bruto afgesloten werd f23.701.573 (v jaar
26.596.452), afgevoerd f 16.875.704 (14.366.897).
De netto-toename beloopt f 6.825.868 (12.229.554),
zoodat de stand ultimo 1932 f 254.232 638
(247.406.769) was.
De gemiddeld gekweekte interest bedroeg 4.93
pCt., terwijl 25.4 pCt. der premiereserve bere
kend is tegen 3 y2 pCt., en 74.6 pCt. tegen 4
pCt., derhalve gemiddeld tegen 3.87 pCt., zoo
dat een ruime marge aanwezig is.
De sterfte was voor de maatschappij gunstig.
Van het voor doorloopende onkosten beschik
bare bedrag ad f 1.492.007 werd slechts ver
bruikt f 902.574.
De onderlinge verhouding tusschen de ver
schillende beleggingssoorten is als volgt: hy
potheken 30.79 pCt. (v. j 33.40 pCt.), leeningen
prov., gem. enz. 31.18 pCt. (29.90 pCt.), effecten
30.92 pCt. (29.85 pCtj, leeningen polishouders
5.43 pCt. (5.42 pCt.)diversen 1.47 pCt. (1.12
pCt.), vaste eigendommen 0.21 pCt. (0.31 pCt.)
De effecten zijn gewaardeerd tegen den 31
Dec. koers, maar uitlootbare niet boven pari. De
koerswinst ad f2.159.960 (v. j. verlies f4.271.780)
is geheel bij de extra reserve gevoegd.
Van de hypotheek-lesningen is 58 pCt. ver
strekt op land, uitstaand bedrag gemiddeld
37.5 pCt. der laatste taxaties en 42 pCt. ver
strekt op gebouwd, uitstaand bedrag gemiddeld
45.3 pCt. der laatste taxaties.
Er kwamen vier executies wegens hypotheek
schuld voor. Op twee daarvan werd een klein
verlies geleden.
De bedrijfswinst is als volgt verdeeld: af
schrijving gebouwen f 51.500 (26.500), storting
in extra reserve f 1.145.110 (1.164.534), voor
verzekerden f 549.920 (163.120), voor verzekerden
is thans in totaal beschikbaar f 1.218.766.
Voor de afdeeling levensverzekering is een
3-jarig winsttijdvak met 1932 aangevangen.
Voor de afdeeling volksverzekering (tijdvak aan
gevangen 1928) geschiedt een winstverdeeling,
zoodra de verzekerde bedragen met 5 pCt.
kunnen worden verhoogd. Belasting en onkos
ten op die winstverdeelingen vallend, zijn on
der crediteuren gereserveerd.
Jaarvergadering van den Neder-
landschen Bond te Rotterdam
Woensdag en Donderdag hield de Nederland
sche Bond van Koffiehuis-, Restauranthou
ders en Slijters in „Fschorr" te Rotterdam
zijn jaarvergadering, waar vertegenwoordigd
waren, 93 afdeelingen met ongeveer 400 afge
vaardigden. Uit het jaarverslag bleek, dat,
niettegenstaande vele leden uit het bedrijf wa
ren getreden, het aantal leden door nieuwen
aanwas vrijwel stationnair was gebleven. Op 1
Januari j.l. boekte de Bond 6541 aangeslote
nen, verdeeld over 113 afdeelingen.
De vergadering besloot tot statutenwijziging,
waardoor het Dagelijksch Bestuur bevoegd is
besluiten te nemen, welke voor de leden bin
dend zijn, ook nog gedurende eenigen tijd na
de uittreding als lid.
De Drankwetinspecteur, de heer de Breij,
woonde een gedeelte der vergadering bij en
nam de gelegenheid te baat om nog eenige op
merkingen te maken, betreffende een punt der
agenda, n.l. de bestrijding van den clandestie-
nen verkoop van gedistilleerd.
De afgevaardigden werden 's morgens ten
stadhuize ontvangen, waar ter eere van de gas
ten in de groote burgerzaal het orgel werd be
speeld. De burgemeester ontving in zijn kamer
het bondsbestuur.
's Avonds werd een gemeenschappelijke maal
tijd gehouden en de afdeeling Rotterdam bood
daarna den afgevaardigden met hun dames
een avondfeest aan. Nadat de vergadering op
den tweeden dag 's middags om half twee was
gesloten, werd een tocht door de havens ge
maakt, waarvoor door de gemeente een drietal
-ooten beschikbaar was gesteld. Men legde ook
aan op het vliegveld, waar van de gelegenheid
tot een vlucht boven de stad een zeer druk ge
bruik werd gemaakt.
Vermoedelijk zal in 1934 de jaarvergadering
te Eindhoven worden gehouden.
Het Algemeen Comité van Kapperspatroons
en Personeel, waarbij aangesloten de Federatie
van Kapperspatroonsvereenigingen in Neder
land, de R.K. Bond van Kapperspatroons, de
Nederlandsche Bond van Kapperspersoneel en
de Ned. R.K. Bond van Kappersbedienden „St.
Cosmas", welk Comité zich ten doel stelt de
wering van buitenlandsche arbeidskrachten en
de beperking van het aantal leerlingen in het
Kappersbedrijf, besloot een adres te richten tot
de Nederlandsche Regeering met het verzoek
sluiting der landsgrenzen voor vreemde werk
krachten in het kappersbedrijf en verbod van
particulier vakonderwijs.
Bij het adres is een uitvoerig rapport gevoegd
met een overzicht van het in Nederland werk
zame vreemde kapperspersoneel (bijna uitslui
tend Duitschers) en het aantal werklooze kap
sters en kappers (bijna uitsluitend Hollanders)
alsmede een overzicht van het aantal gevestigde
kappers in Nederland in verband met de be
volking.
In een, in enkele tienduizenden te versprei
den circulaire zal een beroep worden gedaan
op de krachtige medewerking van het publiek
om zich bij voorkeur te laten bedienen in kap
perszaken met Hollandsch personeel uitge
zonderd die zaken, waar reeds enkele jaren bui-
tenlandsch personeel werkt en een waar
schuwing tegen het deelnemen aan particulier
vakonderwijs.'
Biljetten met een speciale aansporing als bo
vengenoemd aan alle georganiseerden zullen
uitgereikt worden aan alle organen der mo
derne en katholieke vakbeweging met verzoek
deze op te hangen in alle vereenigingslokalen.
De Commissie (A.C.K.P.P.) overweegt ten
slotte speciale maatregelen tegen die werkge
vers, die steeds weer opnieuw vreemde werk
krachten aannemen.
De vlaggenstraat bij den ingang van de wereldtentoonstelling te Chicago: „De
eeuw van den vooruitgang"Men rekent erop, dat de expositie door verscheidene
mïllioenen menschen bezocht zal worden
In den tijd van drie maanden werden vijf
inbraken gepleegd in landhuizen rondom Eind
hoven en eindelijk kon het complot dat zich
gevormd had voor deze brutale nachtelijke in
braken, gegrepen worden.
De officier van justitie te Den Bosch bracht
bij de behandeling der strafzaak hulde aan
de politie van Eindhoven voor haar activiteit.
Een der inbrekers pleegde twee jaar geleden
inbraak in het buitenhuis van Mr. van \Val-
sum te Aalst. Op 3 Maart heeft hij met de ge-
heele bende het bezoek herhaald. Een partij
wijn en sterken drank werd ontvreemd.
Op 30 Maart maakten verdachte in het land
huis van P. Otten te Valkenswaard een partij
tafelzilver buit.
Tegen M. S. 38 jaar, rondzwervend grond
werker te Eindhoven, gedetineerd en H. v. L.
20 jaar, chauffeur te Eindhoven, gedetineerd,
luidde de eisch twee jaar gevangenisstraf. Het
O.M. eischte tegen den medeplichtigen, minder
schuldigen G. L. grondwerker te Aalst, negen
maanden gevangenisstraf voorwaardelijk.
Zooals wij bereids hebben gemeld wordt Zon
dag te Delft de I2e Katholiekendag in het dio
cees Haarlem gehouden.
Des morgens om half 11 zal Z. H. Exc. Mgr.
J. D. J. Aengenent in de St. Hippolytuskerk een
H. Mis opdragen, waarna op het kerkplein een
huldebetooging aan Christus plaats vindt.
Des middags worden yi de Stads Doelen, Ver-
wersdijk, een drietal afdeelingsvergaderingen
gehouden, waar het woord gevoerd zal worden
door het Tweede Kamerlid Henri Hermans, door
rector J. P. A. Bots en mr. G. A. J. M. Mut-
saers. Om 4 uur spreekt pastoor P. Roovers van
Haarlem op de algemeene- en slotvergadering,
waar ook Mgr. Aengenent nog een toespraak zal
houden. Deze bijeenkomst wordt opgeluisterd
door een mannen- en knapenkoor, onder leiding
van den heer Nic. Verhoef.
De belangstelling voor dezen Katholiekendag
is zoo groot, dat de plechtige slotvergadering
niet zal plaats vinden in Stads Doelen (zooals
het programma aangeeft), doch in de kerk van
den H. Hippolytus aan de Voorstraat te Delft.
Dat de deelname de verwachtingen zoozeer
overtreft, stemt wel tot groote voldoening. Bij
aankomst der treinen in Delft zullen (zoowel
des morgens vóór de door Z. D. H. Mgr. Aen
genent op te dragen H. Mis als des middags
voor de plechtige slotvergadering) leden van
het corps Jonge Wachters met vlaggen staan
opgesteld langs de straten van het station naar
de St. Hippolytuskerk, om de van elders ko
mende deelnemers den weg te wijzen.
Vestiging te Bandoeng?
BANDOENG, 18 Mei (Aneta) De bur
gemeester deelde mede, dat in een geheime
raadszitting aan de regeering de helpende hand
was geboden om het Departement voor Econo
mische Zaken te Bandoeng te vestigen.
Deze mededeeling werd met applaus begroet.
Een motie, ingediend door den heer Visser,
waarin hulde gebracht wordt aan het optreden
van het gemeentebestuur te dier zake, werd bij
acclamatie aangenomen.
Op de vragen van het Kamerlid I. H. J. Vos
betreffende het zooveel mogelijk doen verstrek
ken van opdrachten door gemeentebesturen
aan zelfstandige ambachtspatroons luidt het
antwoord van de Ministers Ruys de Beeren-
brouck en Verschuur als volgt:
Ontegenzeglijk is ten gevolge van den alge
meen slechten economischen toestand de po-
Na een persgesprek met mr. A. J. H. Hendrix
hebben wij de vorige week een eersten indruk
kunnen geven van wat het Sacramentsspel
„Anno Sancto" beteekent en brengen zal. Dezer
dagen hadden wij een conferentie met den ar-
tistieken leider Frank Luns, waarbij nog tal van
nieuwe bijzonderheden werden verstrekt over
het verloop van den middag van 18 Juni in het
Amsterdamsche Stadion.
Zooals men reeds weet is het centrale punt,
waarom zich alles beweegt een altaarbouw in
het midden van het veld, een podium, metende
ongeveer 15 bij 15 Meter. In de vier hoeken van
het terrein worden verder aangevende décors
geplaatst: een kathedraal in aanbouw, verbeel
dend de 'bouwende kerk, een kloosterschool: de
bespiegelende kerk; aan den anderen kant: een
tentenkamp der kruisvaarders: de strijdende
kerk en tenslotte een stadspoort: de arbeidende
kerk.
In het midden van het podium onder een ka
tafalk van zeildoek, gesteund door dunne pilas
ters, neemt, na een plechtigen intocht, onze
Nederlandsche Paus Adrianus VI plaats. Bur
gers en burgeressen in de kleedij der 15e eeuw
uit welken tijd ook de te reconstrueeren Mi
rakelprocessie dateert komen onder fanfares
van den Marathon-toren rond zijn troon teza
men om hem hulde te brengen.
Dan trekken de groepen op uit het katholieke
leven van alle eeuwen wij schilderden ze de
vorige maal reeds uitvoerig en dragen bouw
stoffen aan op het podium, waar zij in het ge
raamte van zeildoek en kale pilasters langzaam
doen verrijzen een kleine kapel met koepel.
Er ontwikkelt zich nu een tusschenspel, waar
in optreden de moderne, geüniformeerde orga
nisaties: Verkenners, Graal, Kolping's Lijf
wacht, verpleegsters, gymnasten, afgevaardig
den van leger en vloot, deputaties van politie,
post, tram en brandweer, twee honderd kinde
ren, terwijl mede worden gedragen alle vlaggen
en vaandels der Amsterdamsche organisaties.
Fanfares verkondigen hierna het uittrekken
van de Mirakel-processie, welke door den Ma
rathon-poort links om opgaat naar de eere
tribune. Hier staan de priesters, de vertegen
woordigers van zoo mogelijk alle Orden van Ne
derland, opgesteld, waarbij zich voegt de deken
met het Allerheiligste. Het geheel sluit zich
aan bij het profane gedeelte van de processie.
Hierin zullen behalve de reeds genoemde groe
pen ook medetrekken Malthezer- en Gregorius-
ridders, kamerheeren van den Paus, professoren
in toga; voorts afvaardigingen van de 5 broe-
m
dercongregaties en 30 zusterhuizen in de hoofd
stad.
Wanneer tenslotte het pontificaal Lof aan
vangt, hebben zich al de duizenden deelnemers
in harmonieus opgestelde groepen over 't veld
tterdeeld. Paus Adrianus heeft den altaarkoepel
verlaten en bevindt zich temidden van het 15de-
eeuwsche volk. Rondom het altaar waar 't Al
lerheiligste is uitgesteld vormen zich drie con
centrische cirkels, de eerste van kinderen, de
tweede van zusters, de derde van de orde-gees
telijken. Daaromheen staan de overigen op de
hun aangewezen plaatsen.
Vier groote muziekkorpsen, St. Caecilia uit
Nieuwendam, Haarlem, Grootebroek en Lutje
broek en de harmonie der St. Josephs-gezellen
wisselen elkaar voor het muzikale gedeelte af.
Verder werken mede de R. K. Oratorium-Ver -
eeniging o. 1. v. Theo v. d. Bijl en de Amster
damsche kerkzangers, dirigent Alphons Vran-
cken. Onder 't Lof wordt gezongen het Magni
ficat, Salve Regina, Gregoriaansch Tantum Er-
po en na het Lof het meerstemmig „Te Deum"
van Alphons Vrancken.
De technische commissie van voorbereiding,
die Frank Luns terzijde staat, wordt gevormd
door de heeren H. B. J. van Bossum, dr. Jac.
J. van Dael, Herman v. d. Eerenbeemt en kape
laan Steph. Linthorst.
sitie van vele ambachtsbedrijven, ook op het
platteland, niet gunstig. Gelijk voor de hand
ligt, ondervinden deze bedrijven, evenals andere
ondernemingen in ons land, den invloed van de
malaise.
De Ministers behoeven zeer zeker geen uit
eenzetting te geven van den ongunstigen fi-
nancieelen toestand, waarin tal van gemeenten
verkeeren.
Aangenomen mag worden, dat de gemeente
besturen, voor zoover zij financieel daartoe in
staat zijn, opdrachten aan het bedrijfsleven
niet achterwege laten.
Onder deze omstandigheden achten de mi'
nisters aangenomen, dat de strekking van de
vraag is, dat meer werk door de gemeentebe
sturen zal worden uitgegeven, het niet ver
antwoord, een aanschrijving aan de gemeente
besturen te doen uitgaan.
Dat het weer al wekenlang nogal veel kou
der is geweest dan met het jaargetijde over
eenstemt, daarover zullen alle menschen het
wel met elkaar eens zijn. Waaraan dit koele
weer moet worden toegeschreven is iets waar
over de meeningen waarschijnlijk uiteen zulien
loopen. Toch behoeven wij we naaste oorzaak
niet ver te zoeken. Hoe warm het is of hoe koud
hangt n.l. hoofdzakelijk af van de temperatuur
van de lucht, die door den algemeen heerschen-
den wind wordt aangevoerd. Komt deze lucht
heel uit het hooge Noorden, dan is het weer
altijd koel. Dit nu was vele weken echtereen
het geval en al was de richting van den wind
niet altijd precies Noord, uit de weerberichten
uit verschillende landen kon borden nagegaan,
dat de door den wind aangevoerde lucht mees
tentijds van hoog Noordelijken oorsprong was.
Voor deze overheerschend e windrich
ting bestond natuurlijk een bijzondere reden
en zoolang deze niet wordt weggenomen kun
nen wij niet rekenen op zomersche warmte.
Gelukkig is er, wat de naaste vooruitzichten be
treft, voor ons land en zijn omgeving een gun
stige kans gekomen. Over een deel van Europa,
omvattende Frankrijk, West-Duitschland en
ons land heeft zich een mooi weer-gebied ge
vormd, dat zich naar het Oosten uitbreidt en
waarschijnlijk ten minste eenige dagen stand
zal houden. Daar tegelijkertijd in het Westen
zich een depressie-systeem bevindt, dat hoogst
waarschijnlijk zich naar het Noord-Oosten zal
uitbreiden, is de kans heel groot, dat de aan
voer van koude lucht zal ophouden en later
zal overgaan in toestrooming van warme lucht
uit het Zuiden. De temperatuur zal dus zeer
waarschijnlijk tegen Zondag wel wat stijgen,
vooral overdag, daar zwakke wind en droog,
helder weer te verwachten is. De nachten zul
len echter koud zijn en gevaar voor lichte
nachtvorsten opleveren.
Alleen wanneer de barometer weer gaat dalen
is er wat regen te verwachten, maar de kans
daarop schijnt heel gering te zijn.
(Nadruk verboden).
Een partij die uit de oppositie in de re
geering stapt, staat tusschen twee vuren.
Achter haar licht de ideologie die haar
zoo veel aanhangers gaf, dat haar leiders van
de straat naar de gebeeldhouwde zetels van
de groene tafel der ministerieele raadzaal
werden gedragen. Voor haar strekt zich de
w'eidsche werkelijkheid uit, waarin zij noodza
kelijkerwijze niet zoo heel veel meer mogelijk
heden ontdekken kan, dan de vorige regeering
die zij versloeg, er reeds in zag.
Hitler was de laatste Europeesche staats
man die dezen vuurdoop onderging.
Achter hem drong de partij op.
De millioenen werkloozen wien hij werk had
beloofd, vroegen om werk. De millioenen nood
lijdenden, wien hij brood had beloof^, vroegen
om brood. De millioenen frontsoldaten wien hij
een belooning had beloofd voor hun helden
moed, vroegen om een belooning. De millioe
nen grootere en kleinere zakenmenschen, wien
hij de uitroeiing had beloofd der Joden „te
gen wie zij niet óp konden," vroegen om de
uitroeiing der Joden.
De partij drong en drong, maar Hitier kon
slechts enkele schreden doen en stiet dan op
den muur der werkelijkheid.
De werkelijkheid is deze dat in het bin
nenland de middelen ontbreken om aan de
werkloozen voldoenden arbeid en aan de nood
lijdenden voldoende brood te geven, terwijl
men in het buitenland zeer verstoord was over
de nationaal-socialistische pogrom en zich
afvroeg wat toch wel de belooning zou zijn
welke Hitier den frontsoldaten ging aanbieden.
Hitier begon met toe te geven aan den bin-
nenlandschen drang, wat in zijn geheel betee-
kende dat hij toegaf aan het onvermijdelijke.
Daarna gaf hij ook het buitenland voor zoo ver
als hem dat mogelijk was, zijn zin. De rede
welke Hitler in den .Reichstag" hield, was een
geruststellende rede.
De partijen hebben zich aan het einde der
rede van Hitier achter de regeering geschaard.
Onder deze partijen was ook de Duitsche so
ciaal-democratische partij. „Het Volk" werd
daar woedend ever en in de „Populaire" trok
de leider der Fransche sociaal-democraten, Léon
Blum, tegen de Duitsche partijgenooten van
leer. Het bestuur der Socialistische Arbeiders
r Internationale dezelfde S. A. I. die de com
munisten een maand geleden voor elk aanne
melijk bod Konden overnemen heeft ten
slotte te Parijs vergaderd en de houding der
Duitsche sociaal-democraten veroordeeld.
Wij begrijpen dat niet. Hitier werkte tien ja
ren lang om, in 1929, den Reichstag te kun
nen binnenrukken met een fractie van be tee
kenis. Sinds 1929 werkte hij harder en har
der en met stijgend succes, en het was geen
staatsgreep die hem aan het bewind bracht,
maar een meerderheid behaald bij algemeene
verkiezingen.
Kon Hitier democratischs! aan de macht
komen? Konden de Duitsche socialisten demo
cratischer handelen dan zich achter de regee
ring te scharen die het vertrouwen der kiezers
heeft?
Onze sociaal-democratie, we herhalen het,
begrijpen we niet meer. Al lang twijfelden we
aan haar socialisme. Wat te doen wanneer zij
ons thans dwingt ook nog te twijfelen aan
haar democratie?
Op 20 Mei viert Pastoor J. Zwart zijn 80sten
geboortedag.
Sinds 17 Maart 1.1. is de jubilaris reeds 35 jaar
de geestelijke herder van de parochie Sint Bo-
nifatius te Zaandam.
Een heele generatie heeft dus, aldus lezen we
in „St. Bavo", haar geestelijke opvoeding eri lei
ding aan hem te danken. Men kan zich de
parochie bijna niet meer voorstellen zonder
Pastoor Zwart. Met onverzwakten ijver wil hij de
lasten van het pastoraat blijven torsen, hoewel
de lasten van den ouderdom langzamerhand
steeds zwaarder zich daarbij laten gevoelen. Zijn
dankbare parochianen zullen dien dag zeker
niet onopgemerkt voorbij laten gaan. Of liever
heel Zaandam zal dit feest meevieren, want
iedereen kent hem daar en allen hebben eerbied
en achting voor zijn ouderdom en zijn bemin
nelijk karakter.
Moge God hem nog vele gelukkige jaren
schenken en hem eens rijk beloonen voor zijn
reeds ruim vijf en vijftig jaren trouwen dienst
in het belang der zielen.
Z. H. Exc. de Aartsbisschop van Utrecht zal
de volgende week alleen Woensdag audiëntie
verleenen.
In de openingszitting van het Internationaal
Instituut voor Veeziekten te Parijs, is de Neder
landsche gedelegeerde prof. dr. Berger, direc
teur van het Veeartsenijkundig Staatstoezicht,
door de afgevaardigden der 49 aangesloten lan
den gekozen tot vice-voorzitter der internatio
nale bijeenkomsten.
Reeds vorig jaar was prof. Berger benoemd
in de commissie van beheer en de commissie
die tot taak heeft het voorbereiden van onder
werpen die zullen behandeld worden.
Te Tiel wegens opruiing tegen het
openbaar gezag aangehouden
Het Tweede Kamerlid D. Wijnkoop, die Don
derdag te Tiel, naar aanleiding van de rechts
zitting aldaar, waar de heeren L. de Visser en
Roestam Effendi veroordeeld werden wegens
beleediging en opruiing, het woord voerde, is
door de politie aangehouden. Wijnkoop zou op-
ruiiende woorden tegen het openbaar gezag
hebben gesproken.
De Officier van Justitie te Tiel heeft den heer
W. in verhoor genomen, waarna hij is ingesloten
in het Huis van Bewaring.
Donderdagavond vergaderde de afd. van den
Ned. Christelijken Textielarbeidersbond, die al
leen reeds in Nijverdal 1000 leden telt, en hield
een bespreking van de plannen der K. S. W. om
het aantal arbeiders belangrijk in te krimpen.
De vergadering was zeer druk bezocht. Door de
fabriekscommissie werd verslag uitgebracht van
de met de directie gehouden conferenties. Me
degedeeld werd, dat de spinnerijen om de ande
re week zouden werken.
Hierna werden verschillende gedachten ge
lanceerd welke alle bedoelden zoo mogelijk het
massa-ontslag te voorkomen.
Aan het eind der besprekingen werd met
algemeene stemmen besloten het initiatief te
nemen tot een bijeenkomst der geheele bur
gerij van Nijverdal met de bedoeling als zoo
danig een beroep te doen op de regeering om
onverwijld maatregelen te treffen, dat het in
uitzicht gestelde massa-ontslag alsnog wordt
voorkomen.
Deze bijeenkomst zal Zaterdagmiddag op het
Marktplein worden gehouden.
Vrij mandaat voor de organisatie-
besturen
Hedenmorgen vergaderde de besturen van
St. Lambertus en Unitas met de leden-wevers,
werkzaam bij de firma Krub te Enschedé.
Voorbeelden werden genoemd, waaruit bleek,
dat er andere oorzaken zijn dan door de firma
genoemd.
Aan het einde der vergadering werd den
hoofdbesturen vrij mandaat gegeven om in
overleg met de Eendracht deze aangelegenheid
verder af te werken.
