Hitier voor MacDonald's plan
r
Vreemd geld - Credietbrieven - Assurantiën
ISNELTAX
(bedient u vlugger!
I TEL. 170311
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
St. Willibrordus
Basis voor een
conventie
Frankrijks budget
voor oorlog
Roosevelt voldaan
Bomaanslagen te
Tientsin
Het nieuws van heden
Tegen het fascisme
HEILIGVERKLARING VAN
BERNADETTE
DE BAROMETER
ZATERDAG 20 MEI 1933
ZES EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 18383
BUREAUX: NASSAULAAN 51 - TEL 13866
ABONNEMENTEN»
Voor Haarlem en Agentschappen p. week
25 cent; per kwartaal f 3.25; per post,
per kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling
DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866
N.V. Ned. Verzek.-Maatschappij
Utrecht, Catharijnesingel 48
Hoofdinspectie Amsterdam
Adm. de Ruijteruo. 242, Tel. 82797
Kapitaal- en Volksverzekering
Verklaring van Nadolny in de
hoofdcommissie der ontwape
ningsconferentie
Frankrijk werkt mede"
Nadolny spreekt
NEGEN-JARIGE COMPONIST
Nadolny
De negen jaar oude Oskar Rosmann uit
Weenen heefi? reeds een groot aantal com
posities vooral volksliederen geschre
ven. Zijn nieuwste compositie „Ein Bliek
vom Kahlenberg" werd Bondspresident
Miklas aangeboden
De voorgenomen verlaging gaat,
met instemming der regeering,
niet door
Eden aan het woord
Frankrijk werkt mee
Polens Weerbonden
„Nog geen illusies"
Dr. Schacht te Londen
Hij hoopt dat thans de daden
zullen volgen
Moskou ter crisis con
ferentie
JAPAN VIERT DEN STERFDAG VAN JOZEN SHONEN
Het station verwoest; één doode
De Paus naar Sint Jan
in Lateranen
Op Hemelvaartsdag
Bestuursvergadering der Tweede
Internationale
In het voorjaar 1934 waarschijnlijk
De melkoorlog ten einde
De wereld-valuta's
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ZESTIEN BLADZIJDEN
ONTVANGLAMPEN VANAF F 2.50
N.V. Gloeilampenfabriek „Radium
Het Weer
Goering weer te Rome
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
99
GENEVE, 19 Mei (V.D.) De hoofdcommissie
der Ontwapeningsconferentie is vanmiddag bij
eengekomen onder voorzitterschap van Hender
son om thans over te gaan tot de zakelijke
slotbesprekingen. Aan de zitting werd door alle
delegaties voltallig deelgenomen.
Henderson opende de bijeenkomst met de
voorlezing van de boodschap van Roosevelt en
behandelde hierna de redevoering van Rijks
kanselier Hitier, welke hij een buitengewoon
belangrijke gebeurtenis sinds de laatste zitting
noemde. Duitschland heeft de boodschap van
Roosevelt goedgekeurd en den president hier
voor dank gebracht. De conferentie moet thans
hetzelfde doen. De regeeringen kunnen thans de
meeste ingediende wijzigingsvoorstellen terug
nemen. Henderson legde er hierna den nadruk
op, dat Rijkskanselier Hitier de rechtsgelijkheid
van Duitschland heeft geëischt op grond van
de verklaring der groote mogendheden van 11
December, evenwel niet door wapening van
Duitschland, maar door de voortdurende ont
wapening der overige mogendheden. De bood
schappen van Roosevelt en Hitier geven de con
ferentie nieuwe groote verwachtingen. De con
ferentie kan niet eeuwig duren. Wat in de vol
gende dagen gebeurt, zal beslissend zijn. De
ontwapening en de eerste schrede tot de op
lossing van den huidigen ëconomischen chaos
is de beslissing over oorlog of vrede. Nog voor
de economische wereldconferentie moeten de
principes der ontwapening worden geregeld.
Henderson zeide dan: Niets in de redevoering
van den Rijkskanselier heeft zulk een indruk
op mij gemaakt als de referte, dat nieuwe da
den van geweld slechts de volkomen ineen
storting van de huidige sociale en politieke or
dening der wereld zou beteekenen.
Henderson besloot zijn groote, met pathos
Uitgesproken rede met een appèl tot alle regee
ringen door wederzijdsch begrijpen en conces
sies de totstandkoming van een algemeen ont
wapeningsverdrag mogelijk te maken.
De Duitsche ambassadeur Nadolny betuigd»
Henderson dank voor zijn vriendelijke woorden.
De manifestaties van rijkskanselier en president
Roosevelt zijn een sterke erkenning van de
noodzakelijkheid van algemeene ontwapening,
zonder welke een veiligheid der naties niet kan
worden gewaarborgd en een sterke getuigenis
van den wil er met alle kracht toe bij te dra
gen, om deze conferentie nog voor het begin
der economische wereldconferentie te brengen
tot een positief resultaat.
Het Duitsche volk verwacht van deze
conferentie nog steeds twee resultaten:
veiligheid en ontwapening der sterkst be
wapende staten en verwezenlijking van de
Duitsche rechtsgelijkheid. Het gelooft, dat
het Britsche ontwerp een mogelijke basis
zal kunnen bieden voor de oplossing der
problemen. Daarom kan ik hiermede na
mens mijn regeering verklaren, dat wij dit
ontwerp, niet slechts zooals tot nu toe als
basis voor onderhandeling, maar als basis
voor de te sluiten conventie aannemen. Voor
zoover wij wijzigingen hebben voor te stellen,
zullen deze in overeenstemming zijn met
onze nieuwe houding.
Ik hoop, dat deze verklaring U opnieuw zal
aantoonen met welk een geest van gematigd
heid en begrijpen wü medewerken aan de tot
standkoming van het verdrag. Ik spreek de
hoop uit, dat ook de andere Staten zich thans
binnen het kader van een positief resultaat,
zooals dit zich thans schijnt te voltrekken op
de basis van het Britsche ontwapeningsontwerp,
zullen aansluiten.
Vervolgens werd nog het woord gevoerd door
de vertegenwoordigers van Engeland, Frankrijk
en Turkije.
De Engelsche onderstaatssecretaris Eden
noemde de boodschap van Roosevelt en de ver
klaring van den Rijkskanselier gebeurtenissen
van groote draagwijdte voor de geheele ontwa
peningsconferentie.
Het voorstel der Engelsche regeering vormt de
eerste ontwapeningsetappe en tracht een voor
alle mogendheden aanvaardbare oplossing te
vinden. Eden begroet de verklaring van den
Rijkskanselier in zake de bereidwilligheid met
alle mogendheden samen te werken tot oplos
sing van het ontwapeningsprobleem. De vroe
gere besprekingen met den leider der Duitsche
delegatie hebben helaas niet juist tot vergaan
de successen geleid. Des te meer begroet de
Engelsche regeering de verklaring van den Rijks
kanselier, die thans tastbare resultaten moge
lijk maakt. De Engelsche regeering stelt voor,
zoo spoedig mogelijk een algemeene formule
aan te nemen, waarin de mogendheden het eens
worden de principes van het tweede deel van
het Engelsche ontwapeningsplan, waarin de
kwesties der effectieven en van het materiaal
worden behandeld.
Naar Wolff meldt, legde de Franschman
Massigli een zeer korte verklaring af. De Duit
sche vertegenwoordiger zoo sprak hij heeft
de rede van den Rijkskanselier zoo geïnterpre
teerd, dat zij hem in staat stelde het werk, dat
zich hier voltrok, onvoorwaardelijk te steunen.
Onder deze omstandigheden is de hinderpaal
weggenomen en de weg open. De conferentie
moet thans arbeiden; de Fransche delegatie is
er toe bereid.
Massigli verklaarde dat het doel der alge
meene ontwapening slechts kan worden bereikt
onder volledige erkenning en waardeering van
den juisten stand van zaken. Het Fransche
volk heeft de boodschap van Roosevelt ten
volle gewaardeerd. De Fransche regeering wil
thans de door Duitschland aangekondigde voor
stellen afwachten.
De Turksche minister van Buitenlandsche
Zaken Tewfik Roesjdi Bey juichte de boodschap
van Roosevelt toe en deelde mede dat Turkije
het Amerikaansche voorstel zonder reserves zal
aannemen.
Tenslotte deed Henderson nogmaals eenbe
roep op de gedelegeerden, om snel te arbeiden.
Voor de economische wereldconferentie moesten
alle belangrijke beslissingen gevallen zijn.
Zaterdagochtend is de volgende zitting.
In conferentiekringen is de verklaring van
Nadolny met groote aandacht aangehoord.
In de Duitsche houding is in zooverre een
zekere wijziging getreden, dat thans het Engel
sche ontwapeningsplan niet alleen als basis
van onderhandeling, maar ook als basis van
het toekomstige ontwapeningsverdrag zal wor
den aangenomen. De kwestie van den duur
Ivan het eerste ontwapeningsverdrag, na welks
afloop-de volkomen rechtsgelijkheid op alle ge
bieden' zal gelden, wint hiermede op besliste
wijze aan beteekenis. Bij de andere wapenen
wordt de eisch eener volledige materieele gelijk
stelling van Duitschland met de overige mo
gendheden ten volle gehandhaafd.
De Duitsche delegatie komt Vrijdagavond bij
een, om de gedetailleerde voorstellen uit - te
werken op grond van de rede van Hitier.
GENEVE,19 Mei (V.D.) In de Commissie
voor de Effectieven der Ontwapeningsconfe
rentie te Genève werd heden de kwestie van
de sterkte dér Poolsche Weerbonden besproken.
De Poolsche regeering heeft opgegeven dat hier
voor 9300 man in aanmerking komen. De ver-
tegénwoordiger van Italië stelde voor om de
sterkte op 13,000 man te bepalen. Het Italiaan-
sche voorstel werd met 4 tegen 5 stemmen ver
worpen, voor stemden Italië, Duitschland, Hon
garije en Oostenrijk. Tegen stemde de Fran
sche statengroep, terwijl Engeland en de Ver-
eenigde Staten zich van stemming onthielden
De door de Poolsche regeering zelf aangegeven
cijfers werdén aanvaard.
LONDEN, 19 Mei (V.D.) Sir John Simon
zal Maandag in Genève aankomen om daar
deel te nemen aan de zitting van den Volken
bondsraad" en aan de bijeenkomsten van de
Algemeene Commissie. Waarschijnlijk zal hij
Zaterdag uit Londen vertrekken.
PARIJS, 19 Mei (Reuter). De Fransche
Senaat heeft hedenochtend amendementen van
generaal Bourgeois c.s. op de militaire begroo
tingen aangenomen, welke ten doel hadden de
verlaging met 5 pCt., welke ten aanzien van
bepaalde staatsuitgaven onder het oog was ge
zien, niet toe te passen op de credieten voor
het onderhoud van de troepen, die bij de op
leiding zijn, op den aanmaak van nieuw ma
teriaal en op zekere credieten, die op de maiine-
begrooting voorkomen.
Bij de motiveering der amendementen werd
o.a. betoogd, dat de verlaging der vlootcredieten
met 5 pCt. de uitrusting van de kruisers „Pro
vence" en „Bretagne" zou vertragen, schepen,
die Frankrijk volstrekt niet missen kan, zoo
lang de „Dunkerque" niet van stapel is ge-
loopen.
De premier Daladier, die instemming be
tuigde met de amendementen, verklaarde o.a.,
dat op deze hoofdstukken der begrooting reeds
flinke bezuinigingen zijn aangebracht onder
veelal smartelijke omstandigheden. „Misschien
zal", aldus Daladier, „indien de ontwapenings
conferentie slaagt ondanks de moeilijkheden,
die ik niet onderschat, maar waarvan ik het
belang ook niet wil overdrijven, en indien de
volken begrijpen, dat het tijd is te ontkomen
aan helsche sferen, die aan Dante doen denken,
een vermindering van het oorlogsmateriaal
mogelijk zijn, maar alleen in dat geval zal men
daartoe kunnen overgaan. Onder de huidige
omstandigheden zouden wij ons aan illusies
overgeven, als wij onze militaire voorbereiding
vertraagden. Morgen eerst zullen wij weten of
de volken bereid zijn te ontwapenen."
Een voorstel om ook op de sociale uitgaven
de korting van 5 pCt. niet toe te passen, werd
verworpen.
Het Rijksdaglid Karl Kaufmann, de door
de Rijksregeering benoemde stadhouder
van Hamburg
LONDEN, 19 Mei. De president van de Rijks
bank, dr. Schacht, is in Londen aangekomen,
waar hij een onderhoud had met Montagu Nor-
man, den gouverneur van de Bank of England.
WASHINGTON 19 Mei (Reuter). President
Roosevelt liet zich heden zeer bevredigd uit
over de ontvangst, welke zijn boodschap en de
rede van Rijkskanselier Hitler in de geheele we
reld hebben gevonden.
Hij hoopt stellig op een goeden vooruitgang,
als maar „deze momenteele stemming in daden
kan worden omgezet."
Onafhankelijk van het resultaat van Genè
ve zal Roosevelt het aantal officieren in leger en
marine verminderen, daar er in beide strijd
machten teveel zijn.
Verder seint Reuter uit Moskou, dat, ofschoon
officieel-hieromtrent nog niets verklaard is, de
Sovjetregeering aan de economische wereldcon
ferentie zal deelnemen.
Litwinoff zal waarschijnlijk delegatieleidei
zijn.
Prachtig uitgedoste meisjes, die aan de plechtigheden in de Zozoji-tempel te Shiba
ter eere van den 751 jaar geleden gestorven beroemden Boeddhistischen priester Jozen
Shonen, deelnam.
SJANGHAI, 19 Mei (Reuter). Op het spoor
wegstation van Tientsin is heden een bom
aanslag gepleegd. Daar het station gevuld was
met soldaten en vluchtelingen zijn vele men-
schenlevens te betreuren. Men spreekt van hon
derden dooden en gewonden. Het stationsgebouw
vloog in brand en werd grootendeels verwoest.
De daders zijn onbekend ontkomen.
Een andere bomaanslag werd gepleegd bij het
Chineesche politiebureau.
Van de bevolking heeft zich een paniek mees
ter gemaakt.
Vermoedelijk zijn de. aanslagen het werk van
felle nationalisten, die willen protesteeren tegen
dc beweerde mogelijkheid van een Chineesch-
Japansch compromis.
SJANGHAI. 19 Mei (Reuter). Thans wordt
gemeld, dat bij den bomaanslag op het station
te Tientsin slechts één doode te betreuren is.
Het reeds meermalen aangekondigde bezoek
des Pausen aan Sint Jan op Hemelvaartsdag
is nu officieel bevestigd.
Dit jaarlijksche bezoek, dat vroeger met groo-
ten luister in plechtige processie plaats had,
deze „corteo papale" was een der grootsche
schouwspelen van het Rome van dien tijd
werd in 1870 voor de laatste maal gebracht.
Het aloude gebruik zal nu in eere, zooal niet
in de oude vormen, hersteld worden. De Paus
zal zich met hofhouding en gevolg van kar
dinalen en prelaten naar Sint Jan begeven om
er de plechtige „Cappella papale" bij te wenen
Na de pontificale Hoogmis zal de Heilige Vader
vanuit het balkon der basiliek de geloovigen op
het voorplein zegenen.
PARIJS, 19 Mei (V.D.) Gisteren hield het
Executief Comité der Socialistische Arbeiders
Internationale onder voorzitterschap van den
Belgischen oud-minister Vandervelde een verga
dering, waarin men zich uitvoerig bezig hield
met den toestand in Duitschland.
Vertegenwoordigd waren de sociaal-democra
tischepartijen van Frankrijk, Engeland, België
Oostenrijk, Rusland en Italië en Nederland,
vanwaar de S.D.A.P. vertegenwoordigd was door
de heeren Wibaut en Albarda. De vertegenwoor
diger der S.P.D. Hilferding zal slechts aan het
economische gedeelte der zitting deelnemen.
Na een uitvoerige discussie werd een resolutie
aangenomen, waarin o.a. wordt uitgesproken
dat de gelijkgerechtigdheid van Duitschland niet
verwezenlijkt zou worden door een wederbewa-
AARIME
BANK
pening, die in geen geval goedgekeurd kan wor
den op het oogenblik, nu het geheele land door
het fascisme getiranniseerd wordt. Het executief
Comité spreekt als zijn overtuiging uit, dat de
goedkeuring van een deel der sociaal-democra
tische Rijksdagafgevaardigden van de regee-
ringsverklaring niet overeenkomt met de gevoe
lens van de meerderheid der arbeiders en de
houding van deze afgevaardigden wordt geacht
in strijd te zijn met de beginselen der S.AJ
Ook het bestuur van het Internationaal Ver
bond van Vakvereenigingen vergaderde gisteren
voor de eerste maal te Parijs en nam een reso
lutie aan, waarin het I.V.V. zijn houding vast
stelt tegenover de vakvereenigingspolitiek der
Duitsche regeering.
Heden komen de besturen van S.A.I. en I.V.V.
in een gezamenlijke vergadering bijeen tot het
beramen van strijdmaatregelen tegen het fas
cisme in Duitschland.
Onze Rom. correspondent meldt ons:
Dezer dagen heeft in het Vaticaan de ple
naire zitting van de Ritencongregatie plaats
gehad, waarin de kardinalen in tegenwoordig
heid van den Paus hun stem "hebben uitge
bracht over de geldigheid van de beide wonde
ren, die zijn voorgesteld in het heiligverkla
ringsproces der Zalige Bemadette Soublrotv
die op 14 Juni 1925 door den regeerenden P
is zaligverklaard.
De gunstige uitslag dezer stemming zal bin
nenkort worden gepubliceerd en de plechtige
heiligverklaring zal naar alle waarschijnlijkheid
in het jubeljaar, en wel in het aanstaande voor
jaar plaats hebben.
MADISON (Wisconsin) 19 Mei (Eigen be
richt). De melkoorlog, die in de afgeloopen
week tot een aantal ernstige botsingen tusschen
melkleveranciers en politie leidde en hier ec
daar een ernstig karakter droeg, zal thans De
eindigd worden. Deze mededeeling werd gedaan
na een conferentie van vertegenwoordigers der
melkerijen, die hoogere prijzen verlangden, en
der regeering.
De regeering beschuldigt de voormalige bier
smokkelaars, de onrust te hebben gewekt. Zij
beweert dat door de weer-toelating van den
bierverkoop de werkloos geworden biersmok
kelaars getracht hebben de melkvoorziening de'
groote steden als Chicago en Milwaukee in hun
macht te krijgen en door terreurmaatregelen
de melkboeren te hebben gedwongen, hun melk
tegen lagere prijzen van de hand te doen.
Van onbekende zijde werd de gouverneur van
den staat Wisconsin telefonisch bedreigd we
gens zijn bemoeiingen inde melkkwestie. Het
regeeringsgebouw wordt daarom door de politie
beschermd uit vrees voor optreden der voor
malige biersmokkelaars.
(United Press)
WASHINGTON, 19 Mei. (Reuter) Volgens
een bericht uit Washington heeft Roosevelt
echter het bericht, als zou het in de bedoeling
liggen, nog vóór de economische wereldconfe
rentie tot een stabiliseering der deviezenkoer-
sen te komen, tegengesproken.
LONDEN, 19 Mei. (Reuter) Uit Washington
wordt gemeld: Deswege ondervraagd, herinner
de minister Huil er aan, dat de hoofdgedele
geerden der betrokken groote mogendheden tij
dens de jongste besprekingen te Washington
niet van te voren konden zeggen, of de stabi
lisatie hunner respectieve valuta's kon plaat":
hebben vóór de economische wereldconferentie
Wel waren ze het eens over de noodzakelijkheid
hiervan.
DUITSCHLAND AANVAARDT HET PLAN-
MACDONALD ALS BASIS VOOR EEN ONT
WAPENINGSCONVENTIE.
Geen verlaging op de Fransche oorlogsbegroo-
ting. Verklaring van Daladier.
Minister Goring weer onverwachts te Rome
gearriveerd.
Bestuursvergadering der Tweede Internationale
te Parijs.
Dr. Schacht te Londen.
De melkoorlog in Wisconsin ten einde.
De wet op den Ëconomischen Raad treedt heden
in werking.
De commissieWeiter ontbonden.
Eenige opleving in de industrie te Hengelo.
De dader van den doodslag te Numansdorp tot
tien jaren gevangenisstraf veroordeeld.
Oud-Pastoor G. J. Mol te Utrecht overleden.
De dienstweigeraars in hooger beroep voor het
Hoog Militair Gerechtshof te Batavia.
Wordt minister Reijmer burgemeester te Be
verwijk?
r
n
TILBURG
5 Verwachting: Zwakke tot matigen Oov E
g telijke tot Z.-Oostelijken wind, licht tol E
half bewolkt, droog weer, iets warmer. E
Verdere vooruitzichten: Aanvankelijk
M droog weer.
ij Nachtvorstverwachting: Mogelijke lich-
te nachtvorst op beschutte plaatsen.
iiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiin?
ROME, 19 Mei (Reuter) De Pruisische premier
Göring is hier onverwacht per vliegtuig gearri
veerd. Göring is voornemens een bezoek te
brengen aan prins Philipp van Hessen, den
schoonzoon van den koning van Italië.
Men kent aan Görings reis een bijzondere
beteekenis toe in verband met Hitler's Rijksdag
rede.
Morgenavond komt de Groote Fascistische
Raad bijeen, om in het licht der jongste ge
beurtenissen Italië's houding vast te stellen
inzake de buitenlandsche politiek.
VOOR 60 CENT PER WEEK huurt U Uw
stofzuiger, met 2 jaar uw eigendom.
W. BRAKEL Jr. - BOTERMARKT 17
HAARLEM - TEL. 12897.
iiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiimiimmiiiiiiiiiiitiimiiiimiiHimiiM
TiiiiiiiiiiiimmiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiimmiiiuiiimtmmMMiiiiiiiimiMiiuT
Hoogste stand op Zaterdag 9 uur van.: 759
yorige stand: 760
