Naar een gebonden economie
Jtliitohaedl'Boedecs
uecdcifuctr cdie pijnen,
Onveilig verkeer
Nijverdal in nood
Meisje verbrand
ONZE CRISISPOLITIEK
sRADIO-PROGRAMMA,
MAANDAG 22 MEI
Een vergelijking tusschen de oor
logsjaren en den huidigen
tijd van depressie
Rede dr. Kortenhorst
HET CONFLICT TE IJMUIDEN
Geknoei met leeningen
Tegen bankier anderhalf jaar
geëischt
Communisten wonnen
Financieele steun van Moskou
Dreigend conflict in de
steenindustrie
Op ,J)e Bahrsche Pol" te Lothum
Giesbeek
Uit het veenbedrijf
WIJZIGING DER KIESWET
Proeve van gelegenheidswetgeving
van Lou de Visser
Dinsdag 23 Mei 1933
Per stuk 8 ct. Doos 45 ct. Bij Uw drogist
De mooie lente-Zondag lokte velen
tot een tocht in de natuur
De dood langs den weg
Voorzichtig bij oversteken
Ernstige botsing
Knaapje overreden en
gedood
Motorrijder gedood
In het Westland
Ernstige auto-botsing te Heiloo
Agent op slag gedood
Op de Rozengracht te Amsterdam
VLAGKWESTIE VOORKOMEN
Het teeken van tegenspraak uit de
Zaandamsche haven
Dringend beroep van de geheele
burgerij op de Regeering
Gestoord nachtfeest
GLASRUITEN VERNIELD
Een windhoos boven het Westland
BRAND IN DE BOSSCHEN
Geen water om te blusschen
Groote manufacturenzaak te
Enschede in de asch
gelegd
Bewoners durfde haar
niet te redden
Dame overreden en
gedood
Tragisch ongeluk te Hilversum
VAN HET DAK GEVALLEN
Zeventienjarige jongen gedood
Dezer dagen kwam de Kring „Groningen"
der Algemeene R. K. Werkgeversvereeniging
onder voorzitterschap van den heer B. Schmidt,
te Assen bijeen.
Na afhandeling van eenige huishoudelijke
aangelegenheden sprak Dr. L. G. Kortenhorst,
lid van de Tweede Kamer der Staten-Gene-
raal, over „Gebonden economie als Crisis-poli
tiek",
Spreker achtte den tijd gekomen om meer
dan in het verleden geschied is de crisis-poli
tiek te beschouwen als één ondeelbaar geheel
en zich rekenschap te geven van den nood
zakelijken invloed van het ingrijpen der Over
heid op den gang van het bedrijfsleven. De
vraag dus omtrent vrijheid of gebondenheid in
het bedrijfsleven. Juist nu een regeering zal
optreden, die een front omspant van Amelink
tot Knottenbelt zal zonder twijfel in den boe
zem der Regeering allereerst deze vraag onder
de oogen gezien moeten worden en daarover
klaarheid moeten ontstaan.
Het is dezelfde vraag, die tijdens en na den
oorlog aan ons volk is voorgelegd.
Spreker herinnerde aan de maatregelen, die
toen zijn genomen. Aan de levensmiddelenwet,
die ten doel had het vasthouden en „hamste
ren" van goederen tegen te gaan en prijs
opdrijving te voorkomen, aan het stelsel van
maximumprijzen, aan de distributie van allerlei
levensmiddelen op kaarten en bonnen, aan de
voorschriften omtrent de verwerking van aller
lei grondstoffen van brood en vet.
Verder werd nog eens aandacht gevraagd
voor het Koninklijk Nationaal Steuncomité, de
werkloosheidsverzekering en de hulp aan
vluchtende vreemdelingen.
De ontreddering van het geld- en crediet-
wezen in oorlogstijd gaf aanleiding tot het uit
geven van zilverbons en tot uitzetting der bil-
jettencirculatie, tot de Beurswet en het Mid-
denstandscrediet.
Met een enkel woord werd ook melding ge
maakt van de noodmaatregelen voor de nij
verheid, den handel en het verkeer genomen:
Kolendistributiebureau, de oprichting van N.
O. T. en N. U. M. en de tallooze bureaux en
verplichte organisaties, die de voorziening van
grondstoffen regelden.
Het heeft niet aan pogingen ontbroken, om
al deze inbreuken op de vrijheid ook na den
oorlog permanent te verklaren en dienst te
laten doen voor wat men toen „socialisatie"
begon te noemen. Dat alles is weer verdwenen.
Wat echter bleef was: het inzicht, dat in moei
lijke tijden samenwerking, desnoods gedwon
gen, noodzakelijk is.
Spreker vergeleek de toestanden tjjdené den
oorlog met die van thans en kwam tot de con
clusie, dat ofschoon de feiten volkomen te
genovergesteld liggen de te volgen politiek
zich weer met onafwendbare noodzakelijkheid
jicht naar een meer gebonden economie.
Herinnerend aan de praeadviezen en de de
batten voor de Nationale Vereeniging tegen de
werkloosheid van 15 October 1932, ging spreker
na wat door Dr. Wibaut en Prof. Veraart ge
dacht werd over de vraag, of verbetering van
de conjunctuurwerkloosheid meer dan vroeger
aanleiding geeft tot bedrijfsorganisatie, socia
lisatie of Planwirtschaft over te gaan, behan
delde spreker de structuurveranderingen, die
bezig zijn zich te voltrekken en die inderdaad
aanleiding zijn geworden tot een zekere Plan
wirtschaft, al is het dan van een soort, waar
tegen de sociaal-democraten zich herhaaldelijk
hebben verzet.
De crisispolitiek beschermt nJ. den producent
tegen den consument anders dan in den oor
logstijd, toen de consument het kind van de
rekening dreigde te worden. In zijn wezen is
deze politiek gericht op het tenietdoen van het
deflatieproces. De Overheid heeft hierbij de
leiding, rechtstreeks of zijdelings. Aan de hand
van de ervaringen, opgedaan met de steun-
wetten voor de tarweverbouwers, de zuivelboe-
ren en de varkenshouders, constateerde spre
ker een onverbreekbaar verband tusschen de
internationale handelspolitiek en ons land en
de nationale Planwirtschaft.
De exportmogelijkheden bepalen voor het
grootste deel de nationale economie. Vandaar
dan ook, dat getracht is zij het met vol
komen ondeugdelijke middelen tegenover
Duitse hland een actieve handelspolitiek in
praktijk te brengen.
De hulp aan de agrarische bevolking wordt
meer en meer gezocht in een van boven af
gedicteerde harmonie tusschen vraag en aan
bod. De vrije markt wordt uitgeschakeld. Zeer
merkwaardig zijn in dit verband de plannen
omtrent het afslachten van een groot kwantum
vee en omtrent de binnenlandsche contingen-
teering van de maxgarineproductie.
Zoowel de binnenlandsche als de buitenland-
sche economische politiek gaat in de richting
van meer gebondenheid en meer gecentrali
seerde regeling: de goederenruil, de werking
van de Crisisinvoerwet, de technische herzie
ning der Tariefwet, de deviezenwet werken of
zullen werken ieder op eigen terrein in die
richting. Zelfs een verdrag als dat van Ouchy
houdt een element van planmatige vergrooting
van afzetmogelijkheden in.
Het sterkste voorbeeld van Planwirtschaft is
wel de oorspronkelijke Machtigingswet voor
den landbouw met den daarin opgenomen or-
ganisatiedwang.
Meer en meer wordt in het bedrijfsleven ge
roeid, dat de moordende onderlinge concur
rentie plaats moet maken voor gebondenheid
door samenwerking.
Komende tot de vraag of de Bedryfsraden-
wet voor dat doel bruikbaar is, kwam Dr. Kor-
Het hoofdbestuur van den Centralen Bond
ran Transportarbeiders deelt ons mede:
Ten aanzien van de mededeeüngen der ree-
ders omtrent het verhandelde bij den Rijks
bemiddelaar moet worden volgehouden, dat als
tijdstip, waarop het conflict zou afloopen door
den Rijksbemiddelaar aan de arbeidersdelegatie
werd medegedeeld: tot 1 Mei, hetgeen is ver
staan als eind April. Van 1 Jan. 1934 af zou
dan een verlaging van 10 pet. der gages plaats
vinden.
Van een weigering tot het aangaan van een
overeenkomst voor de vischlosregeling is niet
gesproken.
Van de bereidheid tot een nadere overweging
door de werkgevers, om de overeenkomst zooals
gesloten met den Christelijken bond, te ver
lengen tot 31 Maart 1934, heeft de arbeiders
delegatie geen kennis gekregen. Slechts scheen
de Rijksbemiddelaar bereid een dergelijk voor
stel aan de reeders te doen, indien vooraf de
Centrale Bond daaraan zijn instemming hecht
te, hetgeen niet het geval was.
tenhorst tot een ontkennend antwoord. De
ontwikkeling der verhoudingen wijst op nog
grootere trust- en kartelvorming, nationaal en
internationaal.
Met betrekking tot de taak der nieuwe Re
geering, sprak spr. de hoop uit, dat Dr. eolyn
het verband tusschen een doelbewuste econo
mische politiek en de saneering van de open
bare financiën niet uit het oog zou verliezen.
Het herstel van de volkswelvaart is een nood
zakelijke vereischte voor het op peil houden
van den gulden. Een sluitend budget is op zich
zelf niet voldoende.
Zonder een zeer grondige wijziging der han
delspolitiek achtte Dr. Kortenhorst het onmo
gelijk om het economisch herstel te bereiken.
Regeeren Deteekent in dezen tijd het beheer-
schen van de factoren, die de verhoudingen in
ons land bepalen. Of het Crisiskabinet van Dr.
Colijn voldoende homogeniteit zal blijken te
bezitten om de problemen verbonden aan het
stelsel der gebonden economie tot een goede
oplossing te brengen, moet sterk worden be
twijfeld, gezien de diametrale meeningsver-
schillen, die in het jongste verleden hierover in
de Kamer aan den dag zijn getreden.
De Officier van Justitie bij de Haagsche
rechtbank eischte Zaterdag een gevangenisstraf
van anderhalf jaar tegen den 41-jarigen ban
kier I. L., die terecht stond als verdacht van
verduistering, meermalen gepleegd, met be
trekking tot kerkelijke leeningen.
In Sneevliet's „Baanbreker" lezen wij:
„Dat het stemmencijfer van de C.P.H. met
een flinken sprong omhoog ging. is in niet ge
ringe mate te danken aan de financieele hulp
aan de C.P.H. uit Moskou, waardoor het voor
deze party mogeiyk was ongeveer 60 heele en
halve betaalde krachten het pad op te sturen,
teneinde langs dien weg de toenemende ellende
der arbeiders in verkiezingswinst om te zetten.
Daarnaast moet worden geconstateerd, dat het
bankroet der me Internationale, gezien haar
passiviteit tijdens den Hitler-opmarsch in
Duitschland tot de massa der Nederlandsche
arbeiders nog niet is doorgedrongen."
Er dreigt, volgens de „Volkskr.", een ernstig
conflict op de steenfabriek „De Bahrsche Pol"
te Lothum-Giesbeek van de Maatschappij tot
Verkoop van Waalsteen te Nijmegen.
Op een dezer dagen gehouden vergadering
met het personeel bleek, dat de directie de
loonen belangrijk verlaagd heeft. Voorts is de
ploegsterkte gewyzigd, zoodat de arbeidspres
tatie werd verzwaard. Bovendien is aan arbei
ders, die vermeenen rechtmatige aanspraak te
mogen maken op vergoeding van christeiyke
feestdagen en vacantie-dagen in 1932, deze
vergoeding niet betaald.
Blijkens de door de arbeiders aan de organi-
satiebesturen verstrekte gegevens, is de directie
in gebreke gebleven de loonen te betalen
waarop de arbeiders aanspraak konden maken
krachtens de C. A. O.
De stakende veenarbeiders in het veenrayon
Nieuwe Krim, Steen wij ksmoer en Dalerpeel
hebben het voorstel van den Burgemeester van
Coevorden aanvaard. Dit beteekent dat de sta
king wordt opgeheven en de loonen met 5 pCt.
ten opzichte van die van 1932, worden verlaagd.
De verveners hebben bedoeld voorstel reeds
aanvaard by besluit van 17 dezer.
Aan het Voorlooplg Verslag der Tweede Ka
mer nopens het voorstel van wet van den heer
de Visser tot wyziging der Kieswet wordt het
volgende ontleend:
Naar het oordeel van vele leden moet in dit
voorstel een proeve van gelegenheidswetgeving
worden gezien. Zij meenden zich op dien grond
van medewerking aan het tot stand brengen
van de voorgestelde wyzigingen der Kieswet te
moeten onthouden. Sommigen hunner waren te
minder geneigd aan die wyzigingen hun stem
te geven, wyl de voornaamste bedoeling der
voorstellers schynt te zijn, een gezagondermy-
nend Nederlandsch onderdaan in staat te stel
len lid der Volksvertegenwoordiging te worden.
Intusschen bevonden zich onder deze leden
verscheidene, die mèt den voorsteller in de ar
tikelen 129 en 132 der Kieswet leemte aan
wezig achtten.
Sommige leden achtten in het byzonder ook
daarom geen reden voor het aanbrengen van
de voorgestelde wyzigingen op dit oogenblik
aanwezig, wyi de moeilykheden, welke thans
met betrekking tot een der benoemden zyn
ontstaan, toch vóór de verkiezingen hadden
kunnen zijn voorzien en de betrokken groep óf
de candidaatstelling van dezen persoon had
kunnen achterwege laten óf reeds toen een wy
ziging van de Kieswet had kunnen uitlokken.
Eenige leden meenden in dit verband niet te
mogen nalaten er op te wyzen, dat, Indien met
dit voorstel zou worden bereikt hetgeen de
voorsteller daarmede kennelyk bedoelt te be
reiken, daarmede tevens de mogelykheid zou
worden geschapen, dat verschillende politieke
groepen zeer ongeiyk worden behandeld.
Verscheidene leden gaven als him meening te
kennen, dat het zeer twyfelachtig is, of bet
voorstel, tot wet vei heven, het benoemde lid
der Kamer, te wiens gunste het in hoofdzaak
schynt te strekken, wel zou kunnen baten, In
dien aan de ontworpen bepalingen er niet een
wordt toegevoegd, welke aan de eerstgenoemde
terugwerkende kracht verleent.
HUIZEN, 1875 M. 8.00 Morgenconcert.
10.00 Gramofoonmuziek. 11.30 Godsdien
stig halfuurtje door Pastoor L. H. Perquin.
12.00 Politieberichten. 12.15 Het KRO-ork.
o. 1. v. Johan Gerritsen. 1.45 Verzorging zen
der. 2.00 Vrouwenuurtje. 3.00 Gramofoon
muziek. 4.00 Orgelconcert door Alphons
Dreissen. In de Standaardfabrieken te
Schiedam. 4.25 Gramofoonmuziek. 5.00 Het
KRO-Sextet O.I.V. Piet Lustenhouwer. 7.00
Politieberichten. 7.15 Mej. Dr. P. Sluyter:
„IJsland". 7.35 Gramofoonmuziek. 7.45 Ver-
bondskwartiertje. 8.00 „Elias", Oratorium
van Felix Mendelssohn-Bartholdy. De R K.
Oratoriumvereeniging van Nijmegen, m. m.
v. Miep Vroemen-sopraan, Victoria Binnen
dijk, alt, Marcus Plooyer, tenor, Jan van
Duuren, bas en de Arnhemsche orkestver-
eenlglng o. 1. v. Simon Terpstra. 9.15 Vaz
Dias en gramofoonmuziek. 11.00-Vaz Dlas.
11.05 Gramofoonmuziek. 12.00 Sluiting.
HILVERSUM, 296 M. AVRO. 8.00 AV
RO-Tijdsein. 8.01 Gramofoonmuziek. 10.01
Morgenwijding. 10.15 Gramofoonmuziek.
10.30 Solistenconcert door Alex van der
Laan, piano en Greet Hamtjes, zang. 11.00
Kook- en Bakpraatje door Mevr. R. Lotge
ringHillebrand „Gebakken en gestoofde
visch". 11.30 Voortzetting solistenconcert.
12.00 Tijdsein AVRO-klok. 12.01 Lunchcon
cert door het Omroeporkest o. l.v. Nico
Treep. 2.15 Verzorging zender. 2.30 Gramo
foonmuziek. Pianorecital door Alexander
Brailowski. 3.00 Knipcursus door Mevr. Ida
de Leeuw van Hees. 29e les. 4.00 Vioolrecital
door Boris Lensky. Bekende composities en
bewerkingen van Fritz Kreisler. 4.30 Radio
Kinder Koorzang o.l.v. Jacob Hamel. 5.00
Verhalen voor kleine kinderen door Mevr.
Ant. van Dijk. 5.30 VPRO Jeugdhalfuur.
6.00 AVRO Gramofoonmuziek. 6.30 Radio
volksuniversiteit. 7.00 Gramofoonmuziek.
7.25 Overschakeling van den zender. 7.30
Cyclus „Vacantlegangersattentie! J. G.
P. Sabel: „De fjorden van Noorwegen"^ 8.05
Orgelconcert door Pierre Palla op het stan
daard-orgel in het Kurhaus te Schevenin-
gen. Solisten Hen Viskil, tenor en Jan Se-
venstern, saxofoon. 9.00 AVRO-radiotooneel
„De gestolen documenten". Regie Kommer
Kleijn. 9.15 Kovacs Lajos en zijn orkest (re
freinzang Bob Scholte), m.m.v. de AVRO-
girls. 10.00 Gramofoonmuziek. 10.15 Vaz
Dias. 11.10 Gramofoonmuziek. 12.00 Tijd
sein en sluiting:
LUXEMBURG, 1191 M. 7.00 Gramo
foonmuziek; 7.45 weeroverzicht; 7.50 sym-
phonisch concert; 8.30 causerie in het
Fransch; 8.40 gramofoonmuziek; 9.00
nieuwsberichten in het Fransch.. 9.10
lichte gramofoonmuziek; 9.00 Nieuwsberich
ten in het Fransch; 9.10 voortzetting con
cert lichte gramofoonmuziek; 9.45 nieuws
berichten in het Duitsch; 9 uur dansmu
ziek (in de pauze koersen en sportberich
ten).
BRUSSEL, 509 M. 1.50 concert door "t
kleine orkest van het N.I.R. o.l.v. P. Lee
mans; 5.20 concert door het omroepsym-
phonieconcert; o.l.v. Arthur Meulemans;
6.35 orgelconcert; 8.20 populair concert;
0.1.v. Franz André; 10.30 gramofoonmuziek;
11.00 idem.
KALUNDBORG, 1153 M. 12.20 Strijk
orkest o.l.v. Harald Andersen: 3.20 Carl.
Bydahl's instrumentaal ensemble; 10.55
omroeporkest o.l.v. Fritz Mahler; 11.25
dansmuziek.
BERLIJN, 419 RL 8.40 concert; 11.05
concert.
HAMBURG, 372 M. 1.35 Gramofoonmu
ziek; 2.30 idem; 4.20 concert; 8.20 populair
concert door het Norag-orkest o.l.v. Adolf
Seeker; 10.50 populair concert door een
symphonieorkest van werklooze musici o.l.v.
Otto Ebei von Sosen.
KÖNIGSWUSTERHAUSEN, 1635 M.
Gramofoonmuziek; 4.20 concert; 6.25 cello
recital; 11.20 concert.
LANGENBERG, 472 RL 1.20 concert o.
1.v. Wolf; 4.50 vesperconcert; 8.25 concert
door het stedelijk orkest van Munster.
DAVENTRY, 1524 M. 12.20 Gramofoon
muziek; 1.20 concert; 7.45 concert door het
Radio Militair orkest.
8.50 Fransche
PARIJS, Elfel 1446 M.
muziek.
PARIJS, R„ 1725 M. 12.20 concert; 1.55
concert door het Krettly-orkest; 9.05
,,Papa"-luisterspel.
MILAAN, 331 M. 8.05 gramofoonmu
ziek; 10.35 dansmuziek; gramofoonmuziek;
9.0# Suberial-opera in drie actes.
WEENEN, 517 M. 7.20 populair con
cert; 9.20 Weensch symphonie-orkest; 11.05
dansorkest.
WARSCHAU, 1411 M. 5.20 symphonie-
concert; 6.20 populair concert; 8.20 con
cert door het omroeporkest; 11.05 gramo
foonmuziek. 11.20 dansmuziek.
BEROMiiNSTER, 460 M. 6.20 operette
fragmenten; 7.15 gramofoonmuziek; 7.30 po
pulair concert; 8.35 Der Barbier von Bag
dad, „opera van Cornelius".
VOOR NADERE BIJZONDERHEDEN
VERWIJZEN WIJ NAAR DEN
KATHOLIEKEN RADIOGIDS
Zondagavond omstreeks zes uur had op den
Ryksweg EchtRoermond onder de gemeente
Maasbracht, een doodelyk ongeluk plaats. -Het
zeven-jarig zoontje van den heer J. H. Smeets
stak aldaar plotseling spelenderwys den weg
over. Het werd door een juist passeerende luxe
auto, bestuurd door den heer M. Geytenbeek
uit Amsterdam gegrepen en overreden. De
kleine werd naar het ziekenhuis te Roermond
overgebracht, waar hij kort na aankomst is
overleden.
Zondagmorgen omstreeks half tien werd een
tot nu toe onbekend voetganger op de Ceintuur
baan by den Amsteldyk te A'dam, door een
motorryder overreden. De man werd zeer ernstig
gewond en stierf na enkele oogenblikken. Het
lyk is naar het Wilhelmina Gasthuis vervoerd.
Waarschynlyk treft den bestuurder geen
schuld, daar de voetganger plotseling den ry-
weg overstak.
De indentiteit van het slachtoffer is nog
onbekend.
De politie stelt een onderzoek in.
Zondagavond omstreeks zeven uur heeft te
Vries onder Zuidlaren een botsing plaats gehad
tusschen twee motorrijders. Dr. K. K. uit Gro
ningen botste met zyn motorrywiel tegen dat
van den heer R. A. uit Vries aan. Beiden werden
ernstig gewond, evenals de duorijder de heer
L. uit Groningen.
Zaterdagmiddag omstreeks half vier is het
vyfjarig zoontje van den heer v. d. Plas, wo
nende aan de Zwanenburgstraat te Katwyk
aan Zee, in Duinoord door een met steenen
beladen auto overreden. Het knaapje werd naar
het Academisch ziekenhuis te Leiden vervoerd,
waar het Zondagnacht aan de bekomen verwon
dingen is overleden.
In den nacht van Zaterdag op Zondag is op
de Mathenesserlaan te Rotterdam, de 59-jarige
J. van Beurden door den 24-jarige motorryder
J. van Beurden door den 25-jarigen motorryder
gereden. In ernstigen toestand is hy naar het
St. Franciscus Gasthuis overgebracht, waar hy
Zondagmorgen is overleden.
Zonuagmorgen is te Nymegen de veertien-
Jarige wielrijder K. op de Klein Stalschelaan
aangereden door een luxe auto. De jongen ver
voerde achter op zijn fiets zyn elfjarig zusje,
dat by de botsing zwaar werd gewond. In zeer
zorgwekkenden toestand is het meisje naar het
Canisius-ziekenhuis overgebracht.
De jongen zelf kwam er nog goed af.
In de laatste dagen hebben in het Westland
enkele ongevallen plaats gehad, die de aandacht
gevestigd hebben op gevaarlijke punten van de
Westlandsche wegen.
Te Naaldwijk werd een wielryder, die zich
naar het rywielpad wilde begeven en daartoe
dwars den weg overstak, door een motorryder
aangereden, waarbij eerstgenoemde ernstig werd
gewond.
Even na dit ongeval had op hetzelfde punt
by na opnieuw een botsing plaats tusschen een
wielryder en e n auto.
Te Monster geschiedde onder gelyke omstan
digheden een botsing tusschen een auto en een
driewielige bakfiets van den heer T. uit
's Gravenzande. De bestuurder kwam er in dit
geval goed af, doch het voertuig werd vrywel
vernield.
Deze voorvallen van de laatste dagen reeds
eerder hadden by het oversteken van den weg
op dezelfde punten ongevallen plaats wyzen
erop, dat noch wielryders, noch autobestuur
ders enz. voldoende acht geven by overpad voor
wielryders. In veel gevallen wordt door den
wielrijder telaat, of soms in *t geheel geen
teeken gegeven dat hy den weg zal oversteken,
terwyi autobestuurders op den rechten weg niet
voldcende daarop letten.
Intusschen blijkt wel het gevaariyke van
dezen toestand, waaraan helaas weinig te ver-
anderén zal zyn, anders door de weggebruikers
zèlveri. j';!"
Het plaatsen van borden, aanbrengen van
verkeersstrepen moge misschien medewerken de
aandacht op het gevaar te vestigen; maar zij
die van de drukke Westlandsche wegen gebruik
maken, mogen wel gewaarschuwd zyn door de
gebeurtenissen die hebben plaats gehad.
Zaterdagavond omstreeks zeven uur heeft op
den Rijksstraatweg te Heiloo, naby de St. Wille-
brordus-stichting, een botsing plaats gehad tus
schen een luxe-auto, bestuurd door den heer B.
uit Haarlem en den vrachtauto van den heer K.
uit Heiloo.
De vrachtauto werd, toen deze het plein voor
de stichting wilde opryden, door de luxe-auto,
die met groote snelheid reed, gegrepen. Een
naast den heer B. zittende dame werd uit den
auto geslingerd en moest, na door dr. Barnhoorn
te zijn verbonden, naar het St. Elisabeth-zie-
kenhuis te Alkmaar worden overgebracht.
De bestuurders kregen slechts lichte verwon
dingen. De luxe-auto was totaal vernield, ter
wijl ook de vrachtauto schade had opgeloopen.
Hedenmorgen omstreeks kwart over negen
reed te Amsterdam een jonge cursus-agent op
de Rozengracht over 'trechtertramspoor in de
richting Marnixstraat. Hy waarschuwde de wiel
rijders van de trambaan af te gaan en wilde
dit zelf ook doen. Op dat oogenblik naderde
van de kruising Marnixstraat een wagen van
lijn 13. De agent kreeg een klap van den kope
ren stang aan het voorbalcon. Hij verloor het
stuur, maakte een zwenking en werd gegrepen
door een vrachtauto, beladen met grind. De on
gelukkige kwam onder de wielen terecht en
werd op slag gedood. Het stoffelyk overschot
is naar het Binnengasthuis overgebracht.
Zondagavond arriveerde in de Zaandamsche
haven het Duitsche stoomschip „Erneta L. M.
Russ" met een lading hout uit Rasö (Finland).
De boot voerde op het voorschip de haken-
kruisvlag in top en op het achterschip de
Duitsche zwart-wit-roode vlag. Natuurlyk trok
deze vlag in de arbeiderswijk aan de haven
onmiddellyk de aandacht. Een spoedig bijeen-
gestroomde menigte gaf van haar afkeuring
duidelyk biyk. Men verlangde dat de haken-
kruisvlag omlaag zou worden gehaald. De voor
zitter van de bootwerkersvereeniging „Eensge
zindheid", C. Tel, heeft zich aldus lezen we in
„Het Volk", na de binnenkomst van de boot in
verbinding gesteld met een vertegenwoordiger
van het Cargadoorskantoor Vinke en Co. Tel
verzocht den kapitein van de houtboot er van
in kennis te stellen, dat het zeer gewenscht
was, de nazivlag te strijken, daar anders van
de zyde der bootwerkers moeilykheden waren
te vreezen.
De vertegenwoordiger van Vinke en Co. heeft
met den gezagvoerder van de „Russ"-boot ge
sproken en deze werd bereid gevonden om aan
het verlangen van de bootwerkers te voldoen.
De hakenkruisvlag werd gestreken en zal ge
durende het verblyf te Zaandam niet meer in
top komen.
In verband met den kritieken toestand van
het bedrijf der K. S. W. (Kon.-Stoom-Weef-
goederenfabriek) te Nyverdal en het massa
ontslag, dat hiervan het gevolg is, zijn duizen
den ingezetenen van Hellendoorn-Nijverdal Za
terdagmiddag op het Marktplein bijeengekomen,
om gezamenlijk den toestand onder de oogen
te zien en middelen te beramen, waardoor als
nog een vernietiging van de industrie ter plaat
se en algeheele werkloosheid der bevolking zou
kunnen worden voorkomen.
Onder meer werd op het Marktplein het
woord gevoerd door den burgemeester van Hel-
lendoorn, mr. L. C. v. d. Steen van Ommeren,
in wiens gemeente het plaatsje Nijverdal ge
legen is. Onder instemming der duizenden aan
wezigen stelde hij voor namens de geheele be
volking het volgend telegram te richten aan
den Minister van Staat, Minister van Binnen
landsche Zaken en voorzitter van den Minister
raad:
„De in duizendtallen te Nyverdal in verga
dering bijeengekomen bevolking der gemeente
Hellendoorn heeft zoo juist het voor deze ge
meente dreigend ontslag besproken van hon
derden arbeiders, werkzaam in de textiel
industrie. By de reeds heerschende groote
werkloosheid beteekent dit ontslag niet minder
dan een ramp voor de burgery van Hellendoorn
in al haar geledingen, waardoor ook de gemeen
te voor schier onoverkomelyke moeilykheden
wordt geplaatst.
Onder algemeene instemming wordt uitge
sproken, dat al het mogelyke moet worden ge
daan om te trachten dezen zwaren slag niet
alleen voor de arbeiders, doch voor heel de
gemeente te voorkomen. Betreurd werd, dat
nog steeds geen doeltreffende maatregelen wer
den getroffen, om byv. door tydelijke contin-
genteering van katoen en manufacturen in
Ned.-Indië aan de Nederl. katoen-industrie den
zoo noodigen steun te verleenen, mede ter be
strijding van de katastrophale werkloosheid, die
ook reeds nu onder de textiel-arbeiders ter
plaatse bestaat.
De geheele bevolking van Hellendoorn doet
een dringend beroep op Uw Excellentie en de
Nederlandsche regeering, om spoedig noodmaat
regelen tot steun aan het textielbedrijf te wil
len treffen, waardoor o.a. het nu weer dreigend
ontslag aan honderden textielarbeiders te Ny
verdal alsnog kan worden voorkomen en de
gemeente voor de ernstige ramp, die anders
daarvan het gevolg is, gespaard blijft."
(Reeds geplaatst in een gedeelte van onze
vorige oplaag).
Tweemaal binnen een week heeft de Rotter-
daomsche politie een inval gedaan in een nacht
kroeg op Katendrecht; de eerste maal had den
exploitant blykbaar niet voldoende afgeschrikt
om zyn onwettig bedrijf te staken.
Reeds geruimen tijd was het surveilleerenden
agenten opgevallen, dat in een huis, dat geen
gunstige reputatie genoot, iederen avond en ook
's nachts na het sluitingsuur der café's veie
mannen en vrouwen binnengingen, die daar tot
vroeg in den ochtend bleven. Ook had men
meermalen personen van verdachte reputatie
zich in het huis zien begeven. De politie ver
moedde met reden, dat hier de Drankwet over
treden Werd, en het huis Werd daarom eenigen
tijd onder toezicht gesteld. Toen men -ten slotte
meende voldoende aanwyzingen te hebben, werd
tot ingrijpen besloten, en gedurende een nacht
van de vorige week werd een inval gedaan. Een
inspecteur en eenige agenten drongen het pand
binnen, en troffen op de eerste étage een groot
gezelschap, dat in zeer vroolyke stemming was
en lustig wijn, bier en whisky dronk. De vroo-
lijkheid verdween, toen men zoo plotseling de
politiemannen zag.
Alle gasten benevens den houder van de nacht
kroeg werden naar het politiebureau aan de
Nassaukade overgebracht en daar werden hun
namen genoteerd. Tegen den kroeghouder werd
proces-verbaal opgemaakt, en daarna konden
allen in minder pleizierige stemming naar huis
gaan. Ondertusschen was het huis aan een
grondig onderzoek onderworpen, en in een ka
mer vond men groote hoeveelheden drank, die
in beslag werden genomen.
De politie meende, dat nu wel aan het on
wettig bedrijf in dit pand een einde was ge
maakt, doch enkele dagen later bleek haar, dat
de exploitant zijn nachtkroeg w'eer had open
gesteld. Opnieuw werd tot een inval besloten, en
deze vond plaats Zondagochtend te half zes.
Een inspecteur en een aantal agenten slaagden
er in weer ongemerkt het pand binnen te drin
gen, en opnieuw vonden zy op de eerste étage
een, zy het kleiner, gezelschap in luidruchtige
vroolykheid byeen, zich te goed doende aan
drank. De mannen en vrouwen werden evenals
den eersten keer naar het politiebureau ge
bracht, en ook van hen werden de namen ge
noteerd. De kroeghouder kreeg een tweede pro
ces-verbaal wegens overtreding van de Drank
wet, en een hoeveelheid sterkedrank werd in
beslag genomen.
Een windhoos heeft in het Westland op ver
schillende plaatsen beteekenende schade aan
gericht.
De hoos naderde uit de richting 's-Graven-
zande en trof daar eerst enkele tuinderyen,
waar de schade niet zoo groot was.
Te Naaldwijk deed de windhoos zich sterker
gelden en werden bij den tuinder N. v. d. Berg
90 eenruiters losgerukt en vernield. By dèn
kweeker L. Valster moesten 45 eenruiters het
ontgelden, terwyl op enkele andere bedrijven
een kleiner aantal eenruiters of ramen van
kassen en warenhuizen werden vernield.
Ook in De Lier werd op enkele kweekeryen
schade aangericht.
De windhoos was zeer krachtig, sommige ra
men werden meters ver weggeslingerd, waar
door nieuwe verwoestingen werden aangericht.
Ook aan fruitboomen werd op enkele tunderijen
schade aangericht.
De windhoos heeft tenslotte in de omgeving
van Schipluiden zich nog laten gelden, hoewel
daar de schade niet zoo groot was.
Zondagmiddag omstreeks half drie heeft in
de Doornwerther bosschen tusschen den Rich-
tersweg en den Ouden Oosterhoekscheweg een
ernstige boschbrand gewoed. De boschbrand
weer uit Oosterbeek was spoedig ter plaatse met
de autospuit. Deze spuit kon echter geen dienst
doen, daar er geen water in de buurt aanwezig
was. De brandweer, geholpen door eenige bur-
bers, slaagde er in den brand te beperken. On
geveer 4 H.A. hakhout werd verbrand.
Tegen kwart over drie was men, den brand
meester.
„Wij zijn geen kinderen meer"
Dezer dagen bevatte een tijdschrift
een beschouwing, waarin betoogd
wordt, dat wij te veel moeite doen om
groote menschen te worden. De schrij
ver heeft niet heelemaal ongelijk. Hij
schrijft
„Waar zijn toch de kinderen geble
ven, die wij eenmaal waren? Hero
des deed honderden kinderen om
brengen om het kindergeschrei te ver
moorden van den Zoon Gods. Hooren
degenen, die lachen waar ze blozen
moesten, en die pochen, dat ze „geen
kinderen meer zijn," nog wel eens de
stem, die de kinderen tot zich riep en
allen van het geluk der hemelen uit
sloot, die niet werden als een van
deze kleinen?
„We zijn geen kinderen meer" zeg
gen deze ingebeelde flinkerds. Maar
er was een stem, die sprak: „Wie niet
gelijk wordt aan dit kind zal niet
binnengaan" en „wie deze kleinen
ergert, die in Mij gelooven, voorwaar,
het ware beter, indien hij met een
molensteen om den hals in de diepte
der zee werd geworpen."
Als wij weten in te keeren tot ons
zelf, moeten wij ontdekken, dat wij
nog altijd kinderen zijn. Dat is geen
schande!
In den afgeloopen nacht heeft in de manu
facturenzaak van den heer Lievendag in de
Altsteedschestraat te Enschede een hevige brand
gewoed, waarbij de 25-jarige dienstbode H. Fei-
kens, afkomstig uit Gronau (Westfalen) op tra
gische wijze om het leven is gekomen.
Omstreeks twee uur waarschuwden omwonen
den de politie, dat er brand was uitgebroken
in het perceel van de fa. Lievendag. Onmiddel
lijk rukten het personeel van de kazerne en de
manschappen van serie drie uit met een motor
spuit. Toen men arriveerde, stond het geheele
perceel, dat uit winkel, bergruimte en. woning
bestaaat, in lichter laaie. Met drie stralen op de
waterleiding tastte de brandweer het vuur aan,
doch men slaagde er niet in iets van het per
ceel te redden. Uitbreiding naar de belendende
gebouwen wist men echter te voorkomen.
Nader vernemen we, dat het echtpaar L., dat
reeds bejaard is, zich tegen 12 uur te bed had
begeven. Omstreeks 2 uur werd men-wakker door
een sterke rooklucht en onmiddellyk ging men
naar beneden, waar de achterkamer en een ge
deelte van de wankel reeds in vlammen stonden.
Mevr. L. haastte zich hakt- z&cfrrén de dienst
bode te wekken. Hoewel met moeite kon de
zoon zich nog bytijds in veiligheid stellen; de
dienstbode echter niet meer. Zy zag geen kans
meer naar beneden te komen, terwijl de bewo
ners het vanwege de rook en de geweldige hitte
niet aandurfden het meisje van boven te halen.
Akelig weerklonk het hulpgeroep van het in
doodsangst-verkeerende meisje, dat eenige
oogenblikken later in den rook moet zyn ge
stikt.
Zooals gezegd, stond het perceel reeds in
vlammen, toen de politie en brandweer arri
veerden. Men Slaagde er toen niet meer in het
meisje levend uit de puinhoopen te halen. Haar
lyk is later naar het ziekenhuis „Ziekenzorg"
vervoerd.
Naar we vernemen, was het perceel, dat
eigendom is van den heer L., voor 12.00D.—
en de inventaris voor 14.000.verzekerd.'
Zaterdagmiddag heeft te Hilversum op de
Groest éen tragisch ongeluk plaats gehad, dat
aan een bejaarde dame het leven heeft gekost.
De64-jarige mevrouw A. M. Kliek uit de
Orchideestraat te Hilversum, wandelde met haar
dochter op de Groest en zy wilden naby de
Spoorstraat oversteken. Aangezien het' op een
der spitsuren was omstreeks half een was
het druk op den weg.
Alhoewel haar dochter bleet staan, stak
mevr. K. den weg over. "Zy werd door een uit
de richting Stationsstraat komenden auto ge
grepen en een der wielen ging haar over den
buik. De bestuurder trachtte nog naar links
uit te wüken, doch kon ondanks zijn kalme
vaart, een aanrijding niet vermyden.
De oude dame was terstond bewusteloos en
de direct arriveerende dr. Stramrood moest
ernstige, inwendige kneuzingen constateeren.
Met een ziekenauto is de dame naar het
Diaconessenhuis vervoerd, waar medische hulp
vruchteloos bleek. Te ongeveer half vier is het
slachtoffer overleden.
Den autobestuurder treft in t geheel geen
schuld.
In de Bestevaerstraat te Amsterdam heeft
Zondagmiddag een ongeluk met doodelyken
afloop plaats gehad. Een jongeman van zeven
tien jaar, wonende op den Hoofdweg, was met
zyn zusters en een meisje gaan wandelen. EÜ
de woning van het meisje in de Bestevaerstraat
gekomen bleek, dat'de ouders van het meisje
niet thuis waren. De jongeman heeft toen bü
de naastwonende buren gescheld om over het
dak in de woning te komen. Toen hy wat lang
weg bleef, werd een onderzoek ingesteld. Bet
bleek, dat de jongeman aan de achterzyde van
het perceel vreeselyk gewond op de steenen
binnenplaats lag. Hij moet op het dak zün
evenwicht hebben verloren en naar beneden
zyn gevallen.
Een dokter en ziekenauto waren spoedig teT
plaatse en men bracht het slachtoffer naar he
Wilhelmma-Gasthuis over.
By aankomst aan het ziekenhuis was hu
reeds overleden.
De ouders en verdere familieleden waren tu'
dens het ongeluk niet thuis en vernamen l&te
in het middaguur, welke verschrikkelyke
hun had getroffen.
