Het verloop van de formatie
Het conflict bij de K.L.M.
QrnimUxdtt
Hd leed van eiken dag
i,RADIO-PROGRAMMA
Het pact der vier
mogendheden
MEDEDEELINGEN VAN
PROF. AALBERSE
DE ONTSLAGAANVRAGEN
TERUGGENOMEN
ZATERDAG 27 MEI
Zondag 28 Mei 1933 Maandag 29 Mei 1933
Door ervaring wijs
De intern, economische
conferentie
Dr. Colijn naar Londen
W9 75ct
Kleine Entente wacht rustig af
De katholieke fractie heeft dr.
Colijn geen spaak in het
wiel gestoken
R.K. Fractie eensgezind
Geen overleg met
de partijen
De lange golf in gevaar?
Een aanvaldie verwacht werd
MINISTER VAN SCHAIK
Kamervoorzitter af
De vliegers bereid hun grieven
voor te leggen aan een Com
missie van Advies
Zekerheid verlangd!
Vliegtuig botst tegen
een mast
Onverwacht goed afgeloopen
Gandhi nog in gevaar
Niet onrechtvaardig?
Te goeder trouw
Vliegtuig gevallen
De Valera te Rome
Ontvangst bij Z.H. den Paus
Sir Simon prijst Hugo
de Groot
Wolkbreuk boven Brabant
HUIZEN, 1875 M. 8.30 K.R.O. Morgen
wijding door Marlus Monnikendam. N.C.
R.V. 9.50 Kerkdienst uit de Ned. Herv. Kerk.
KRO 12.15 Het KRO-orkest o.l.v. Joh. Ger
ritsen. 2.10 Dr. C. Jasper „Zuid-Limburg als
toeristenland 2.30 Het Budapest Trio. Paul
Schramm, piano. Nic. Roth viool, George
Roth cello. 4.30 Zlekenhalfuurtje. 5.00 N.C.
R.V. Gewijde muziek. Mej. A. Geest, so
praan Mevr. A. R. Eclaire, alt. Ferd. Kloek
orgel. 5.50 Kerkdienst uit de Ger. Kerk te
Nijverdal. 7.45 KRO Stichters der Groote
Orden Pastoor W. Nolet. 8.10 Voetbaluitsla
gen. 8.15 Stedelijk orkest van Maastricht,
0.1.v. Henri Hermans. 10.15 Vaz Dias. 10.20
Gram.muziek 10.40 Epiloog door het Klein
Koor o.l.v. Jos H. Plekkers. 11.00 Sluiting.
BLOEMEND AAL 246 M. 10.00 Kerk
dienst uit de Ger. Kerk. 5.00 Kerkdienst uit
de ger. Kerk. Predikant Ds. J. C. Brussard.
HILVERSUM, 296 M. 8.45 VARA Tuin-
bouwhaliuurtje door S. S. Lantlnga: Treur-
boomen. 9.15 Voetbalmededeelingen. 9.18
Orgel door Johan Jong. 10.00 VPRO Kerk
dienst uit den N.P.D. te Baarn Spreker Ds
J. J. Thomson, Baarn. 12.00 Filmpraatje
door J. L. Jordaan. 12.30 Lunchconcert door
het Ensemble Rentmeester, afgewisseld door
gramofoonmuziek. 2.00 Boekenhalfuurtje
door Dr. P. H. Ritter Jr. „De vuistslag van
Constant van Welsem" 230 Kamermuziek
door 't Concertgebouw-Trio, bestaande uit
J. Spaanderman, piano. Marix Loevensohn.
cello, L. Zlmmermann, viool. 3.00 Gramo
foonmuziek. 3.15 Radio-tooneel. „Drie we
ken op proef" door Fr. Lonsdale, vertaald
door C. M. Mulder-Kok. Regie Cor v. d. Lugt
Melsert. 4.45 Gram.muziek, sportuitsla
gen van Vaz Dias. 5.00 VARA Kinderuurtje
„Op het booze eiland" 6.00 Amsterdamrch-
Salon-orkest o. 1. v. Dirk Kiekens. 6.40 Al-
bert de Booy zingt met orgelbeleiding van
Joh. Jong. 6.50 Uitzending v. d. alg. bond
van Handels- en kantoorbedienden. 7.10
Amsterdamsch salon-orkest o.l.v. D. Kie
kens .7.50 Alb. Booy. 8.00 AVRO Vaz Dias.
8.15 Kovacs Lajos en zijn orkest, refreinzang
Bob Scholte. 9.00 Causerie door W. Vogt.
„Startschot voor de Zesweeksche.' 9.10 Gra
mofoonmuziek. 9.15 Omroeporkest o.l.v. Nico
Treep. Ferdinand Helmann, viool. 10.00 In
ternationale chansons door L. W. Nijland.
10.20 Omroeporkest. 11.00 Gramofoonmu
ziek. 12.00 Sluiting.
LUXEMBURG, 1191 M. 7.00 Lichte gra
mofoonmuziek; 7.45 weeroverzicht; 7.50
symphonieconcert; 830 causerie over een
actueel onderwerp in het Engelsch; 8 40
lichte gramofoonmuziek; 9.00 nieuwsber.
in het Fransch; 910 voortzetting lichte
gramofoonmuziek; 9.45 nieuwsberichten in
het Duitsch: 9.55 dansmuziek (in pauze;
siotnoteering en sportberichten).
BRUSSEL, 509 M. 1.20 gramofoonmuziek.
1.30 concert; 2.00 concert; 2.50 concert;
5.20 dansmuziek; 6.35 gramofoonmuziek;
10.30 concert.
KALUNDBORG, 1155 M. 4.20 parkcon
cert door harmonieorkest; 8.35 omroepor
kest o.l. v. Launy Gröndahl; 11.20 dansmu
ziek
BERLIJN, 419 M. 12.35 middagconcert;
3.50 concert; 10.20 dansmuziek.
HAMBURG, 372 M. 10.20 vocaal concert;
12.35 populair concert. 4.20 populaire en
dansmuziek door het Norag-kamerorkest;
6.05 concert.
KÖNIGSWUSTERHAUSEN, 1635 M. 1.00
concert door het operaorkest. 3.20 popu
lair concert. 6.05 gramofoonmuziek; 9.35
populair- en dansmuziek. 9.35 populaire
en dansmuziek.
LANGENBERG, 472 M. 1.40 concert o.l.v.
Wolf; 6.20 uitzending uit een kerk; 9.20
mandolineorkest.
DAVENTRY, 1554 M. 12.50 planorecital;
1.20 studio-orkest; 2.20 gramofoonmuziek;
3.20 Radio Militair orkest; 4.35 B.B.C.-
Theater-orkest o.l.v. Stanford Robinson;
9.25 „Samson", een oratorium; 10.50 epi
loog.
PARIJS, Eifel 1446 M. 1.50 concert. „.50
gramofoonmuziek.
PARIJS. R. 1725 M. 8.05 gramofoonmu
ziek; 12.40 gewilde muziek. 1.20 gramo
foonmuziek; 2.20 populair concert; 5.20
gramofoonmuziek; 6.50 idem; 9.05 Music-
Hall-programma.
MILAAN, 331 M. 7.30 gramofoonmuziek;
8.50 „Siberio". opera in drie actes.
ROME, 441 M. 8.35 gramofoonmuziek;
9.05 concert; 10.50 gramofoonmuziek.
WEENEN, 517 M. 1.00 feestconcert door
de Weensche Philharmonie o.l.v. Kabesta;
2.30 populair concert door het Joseph Hol-
zerorkest; 4.20 kamermuziek; 5.20 Harmo-
niemuzlek.
WARSCHAU, 1411 M. 12.35 concert door
het Philharmonleorkest van Warschau o.
1. v. J. Oziminski; 3.25 populair concert;
4.45 gramofoonmuziek; 5.20 piano-recital;
6.20 populaire en dansmuziek; 8.50 con
cert door het omroeporkest o.l.v. J. Oz-
minski; 10.50 dansmuziek; 11.20 dansmu
ziek.
BEROMÜNSTER, 460 M. 5.20 concert;
7.25 omroeporkest.
HUIZEN, 1875 M. 8 uur NCRV Schrift
lezing en meditatie 8.15 Gramofoonmuz.
10.30 Morgendienst door ds. N. P. E. G. v.
Uchelen 11 uur Chr. lectuur: ,,'s Levens
gang van J. C. Homoet" 11.30 Gramo
foonmuziek 12 uur Politieberichten
12.15 Gramofoonmuziek 12.30 Orgelcon
cert door Jan Zwart in de Luth. Kerk, te
Amsterdam 2 uur A. J. Herwig „De Gloxi
nia en de andere kamerplanten voor de
zomermaanden" 2.45 Knippen en naaien
3 uur Stofversieren en hoedmaken
3.15 Zenderverzorging -3.30 Uitzending
van een gedeelte der 18e Maranatha-Con-
ferentie, te Zeist 5 uur Amsterdamsch
Salon-orkest o.l.v. D. H. Ph. Kiekens 6.30
Vragenuurtje 7 uur Politieberichten
7.10 Ned. Chr. Persbureau 7.20 Vragen
uurtje 7.45 Vervolg uitzending van een
gedeelte der 18e Maranatha-conferentie, te
Zeist 9 uur Het Thomanerkoor, te Leip
zig, o.l.v. den Thomaskantor prof. dr. D.
Karl Straube 9.40 Gramofoonmuziek
10.10 Vaz Dias 10.20 Gramofoonmuz.
11.30 Sluiting.
HILVERSUM, 296 M. 8 uur VARA Gra
mofoonmuziek 10 uur VPRO Morgenwij
ding 10.15 VARA Carel Rijken draagt
voor 10.30 VARA klein orkest o.l.v. H.
de Groot 11.45 Carel Rijken 12 uur
De Notenkrakers o.l.v. Daaf Wins 2 uur
Zenderverzorging 2.30 Oostersche mu
ziek met toelichting naar gegeven van prof.
Hornborstel, door Piet Tiggers 3.45 W. v.
Capellen draagt voor 4 uur Gramofoon
muziek 4.30 De Flierefluiters o.l.v. Jan v.
d. Horst 5 uur Na Schooltijd. Netty Beck
vertelt 5.30 De Flierefluiters o.l.v. J. v.
d. Horst 6 uur Gramofoonmuziek 6.15
Orgelspel door Joh. Jong 7 uur Muzikaal
babbeltle door Piet Tiggers 7.59 Herha
ling SOS-berichten 8 uur VARA-orkest
o.l.v. Flor Bosman. Fernando Hougaerts. so
praan, Jef Sterkens, tenor, Irma de Borger,
mezzo-sopraan, Jules Heirstrate, bas 8.45
VARA-Tooneel o.l.v. W. v. Capellen. Frag
menten uit Faust, van Goethe. Margaretha,
Janny van Ogen. Faust, A. Bouwmeester.
Mefistofeles. Jan Lemaire. 9.15 Orkest
o.l.v. Flor Bosmans 9.45 Vaz Dias 10
uur Orkest o.l.v. Flor Bosmans 10.30
Gramofoonmuziek 12 uur Sluiting.
LUXEMBOURG, 1191 M. 7 uur Lichte
gramofoonmuziek 7.45 Weeroverzicht
7.50 Symphonieconcert van gramofoonpla-
ten 8 uur Causerie over een actueel on
derwerp in het Italiaansch 8.40 Lichte
gramofoonmuziek 9 uur Nieuwsberichten
in het Fransch 9.10 Voortzetting lichte
gramofoonmuziek 9.40 Nieuwsberichten
in het Duitsch 9.55 Dansmuziek (in
pauze koersen en sportberichten)
BRUSSEL, 509 M. 12.20 Gramofoon
muziek 1.30 Concert door het kleine or
kest van N.I.R., o.l.v. P. Leemans 5.20
Populair concert door het Radio-orkest o.l.v.
Franz André 6.35 Gramofoonmuziek
8.20 Jopulalr concert door het radio-orkest
o.l.v. Franz André 10.30 Concert door
het Max Alexysorkest.
KALUNDBORG. 1153 M. 3.20 Omroep
orkest o.l.v. Emll Reesen 5.20 Gramo
foonmuziek 11.20 Dansmuziek.
BERLIJN, 419 M. 4.50 Berlijnsch om
roeporkest 5.30 Kamermuziek 6.40
Berlijnsch omroeporkest.
HAMBURG. 372 M. 11.50 Concert door
een symnhonieorkest van werklooze musici,
o.l.v. Otto Ebel von Sosen 1.35 Gramo
foonmuziek 4.20 Concert 6.20 Dames
koor o.l.v. Max Turn 10.50 Populair
concert door een orkest van werklooze mu
sici te Kiel.
KÖNIGSWUSTERHAUSEN. 1635 M.
2.20 Gramofoonmuziek 4.20 Concert
8.35 Opera in drie bedrijven 11.20 Con
cert.
LANGENBERG, 472 M. 12.20 Populair
orkest door een philharmonie-orkest 1.20
Concert o.l.v. Eysoldt 10.50 Populaire en
dansmuziek.
DAVENTRY. 1554 M. 12.20 Orgelcon
cert 1.05 Western Studio-orkest 2 uur
Gramofoonmuziek 4 uur B.B.C. dans-
orkest 4.50 Concert door het Schotsche
Studio-orkest; 10.50 Concert door het Bro-
sastrij kk wartet
PARIJS (EIFFEL), 1446 M. 8.50 Fransch
operettemuziek.
PAFIJS f RADIO), 1725 M. 8.05 Gramo
foonmuziek 12 20 Concert door het om
roeporkest 7.40 Concert door het om
roeporkest 8.20 Gramofoonmuziek.
MILAAN. 331 M. 8.05 Gramofoonmuz.
9.05 Kamermuziekprogramma 10.05
Radiotooneel.
ROME, 441 M. 8.35 Zangvoordracht
10.20 Populaire muziek.
WEENEN, 517 M. 5.45 Oude muziek
7.20 concert door het Weensche Symnhonie
orkest o.l.v. Schönherr 8.50 Weensche
muziek van moderne componisten.
VOOR NADERE BIJZONDERHEDEN
VERWIJZEN WIJ NAAR DEN
KATHOLIEKEN RADIOGIDS
laatsten die zekerheid te verschaffen. Dit reg
lement werd aangegaan voor den tijd van vijf
jaren.
Nu is het begrijpelijk, dat de directie met
het oog op niet te voorziene omstandigheden in
i een zeer modern bedrijf als hst onderhavige,
de mogelijkheid heeft willen openhouden, om
gedurende die vijf jaren een inmiddels nood
zakelijk geworden wijziging in het reglement
aan te brengen.
Mits van deze vrijheid geen verkeerd gebruik
gemaakt wordt, kan men dit op zich zelf juist
achten.
Indien zich een dergelijke onvoorziene om
standigheid, die tusschentijdsche wijziging
noodzakelijk maakt, echter niet voordoet, dan
zijn wij van oordeel, dat de onderteekenaars
directie en piloten zich hebben te gedragen
volgens de bestaande dienstvoorwaarden, ook
al zou artikel 26 van het R.V., zooals het is
geredigeerd, aan de directie vrijheid laten te
allen tijde en op elk punt te wijzigen, immers
dit artikel, aldus toegepast, miskent te eenen
male de bsdoeling, welke bij het teekenen der
arbeidsovereenkomst op basis van dat regle
ment bij de leden onzer vereeniging heeft voor
gezeten. namelijk stabiliseering en zekerheid te
verkrijgen gedurende vijf jaren. Het komt ons
voor, dat een dergelijke toepassing niet ver-
eenigbaar is met de goede trouw, welke bij de
ten uitvoerlegging van alle overeenkomsten
moet worden in acht genomen.
Dezekerheid, die dit reglement aan de leden
bedoelt te geven, is immers anders van nul en
geener waarde.
Doet zich nu naar de meening van de directie
een dergelijk urgent geval voor, dan is als
waarborg tegen willekeur aan de vliegtuigbe
stuurders de mogelijkheid opengelaten, het ad
vies eener commissie uit te lokken.
Die waarborg is echter van weinig beteeke-
nis, wanneer partijen niet gebonden zijn zich
naar een dusdanig advies te gedragen en wordt
zelfs volkomen illusoir, wanneer partijen zich
metterdaad aan dien raad niet storen.
Het is u bekend, dat de directie der KIM.
zich reeds den eersten keer den beste, dat bleek,
dat de commissie van advies het niet met een
door haar voorgestelde wijziging geheel eens
was, zich van dat advies niets heeft aange
trokken en zelfs verzuimd heeft aan de ver
eeniging haar gemotiveerde beslissing mede te
deelen. zooals het reglement dat voorschrijft.
Ook is het u bekend, dat de directie den
laatsten tijd talrijke en naar onze meening
volgens den geest van het reglement ongeoor
loofde en willekeurige wijzigingen heeft inge
voerd.
geworden heeft de vereeniging hare bezwaren
niet meer bij de commissie van advies aanhan
gig gemaakt, terwijl de permanente afwezig
heid uit den lande van het meerendeel onzer
leden het trouwens niet wel mogelijk maakt
telkens weer hun meening daaromtrent tijdig
te vernemen.
De herhaalde zonder noodzaak door de di
rectie aangebrachte wijzigingen ondermijnen
den waarborg, die den leden onzer vereeniging
gegeven moest zijn en waarop zij recht hebben
Het reglement, dat is opgesteld om hen te
beschermen is een wapen greworden, dat zich
tegen hen keert.
Wanneer dan tenslotte de directie der
K.L.M., die eenerzijds een overeenkomst als
het R.V. met de vereeniging afsluit en zich
op dat reglement beroept als zij zulks dienstig
oordeelt, anderzijds, zooals u ongetwijfeld ook
bekend zal zijn, die vereeniging onder geen
voorwaarde als zoodanig wenscht te „erken
nen", valt er in het licht van het vorenstaande
niet in te zien, waarom de vliegtuigbestuurders
eenzijdig gebonden zouden zijn.
De Nederlandsche delegatie naar de inter
nationale econemische conferentie te Londen,
staat, volgens „De Telegraaf" onder leiding van
onzen nieuwen minister-president Dr. H. Colijn.
Eveneens zullen tot de delegatie behooren de
president van de Nederlandsche Bank, Mr. L.
J. A. Trip en de heer F. H. Fentener van Vlis-
singen.
Zooals reeds gemeld, kan de heer Colijn thans
de benoeming tot president der Internationale
Kamer van Koophandel, welke binnenkort te
Weenen bijeenkomt, niet aanvaarden. Men
heeft zich nu tot den heer Fentener van Vlis-
singen gewend, die bereid bleek als voorzitter
op te treden. De heer Fentener van Vlissingen
zal zich naar Londen begeven, ook in zijn
kwaliteit van voorzitter der Internationale Ka
mer van Koophandel.
V er regend
Verregende Hemelvaartsdag. Een
les! Niet te vast vertrouwen op een
mooien dag. Niet te zeker rekenen
op iets prettigs. Dagjesmenschen
hadden in gedachte hun spoor
kaartje naar Zandvoort-Bad al geno
men; waren reeds met hun plannen
op rivier of zeedwaalden vol verlan
gen door de bosschen. En de café
houders, de restauranthouders, de
hoteliers hadden hun maatregelen
getroffen om den stroom" bezoekers
te herbergen en te voeden. Maar....
de regen kwamHet werd een
trieste dag van donkere wolken en
zware stortbuien. Verregend werd
alle watersportillusie, verkild was alle
verlangen naar zee en bosch. De za-
kenmenschen bleven met hun inge
slagen mondvoorraad „zitten"....
Verregend, verregend: de Zondag-
in-de-week.
Voor de stadsmenschjes was de
bioscoop nog een uitkomst. Laten we
niet te vast rekenen op een mooien
dag.
PARIJS, 27 Mei. (Reuter). De bespreking, die
de Engelsche zaakgelastigde, Campbell, giste
renavond met minister-president Daladier heeft
gevoerd, betrof de kwestie van het vier mogend-
heden-pact.
Ofschoon het „Jourpal" zegt, dat Engeland
nog steeds tegenstander is van het vermelden
van artikel 16 van het Volkenbondsstatuut (be
treffende de sancties) in het pact. verklaart
Havas, dat de stemming daaromtrent in de
Engelsche regeering niet meer eensgezind is.
De „Echo de Paris" schrijft, dat de Engelsche
zaakgelastigde aan Daladier heeft verklaard, dat
Engeland zich met het opnemen van artikel 16
in het vier-mogendheden-pact accoord verklaard
heeft.
PARIJS, 27 Mei. (Reuter). De Commissie voor
buitenlandsche zaken uit den Senaat heeft gis
terenmiddag het ontwerp voor het viermogend-
heden-pact besproken.
Daar bleek, dat Duitschland en Italië zich
nog niet accoord verklaard hadden met het
Fransche standpunt over de voorwaarden tot
verwezenlijking van de ontwapening en dat
Engeland nog niet heeft toegestemd in het op
nemen van het artikel nopens het nemen Van,,,
sancties tegen een aanvaller, besloot de commis
sie, na levendige discussies, aan Berenger, oen
voorzitter der commissie, op te dragen cm
minister-president Daladier geluk te wenschen
met de totdusver verkregen resultaten, doch zijn,
aandacht te vestigen op de gevolgen, die het
eventueele afsluiten van het viermogendheden-
part zoude hebben.
Daladier zal waarschijnlijk Donderdag as.
nadere inlichtingen verstrekken aan de com
missie over den staat der besprekingen
PARIJS, 27 Mei. (Reuter). De Geneefsche
correspondent van de officieuse „Petit Parisien"
meent omtrent den inhoud van de gemeen
schappelijke verklaring, die de kleine entente
op de te Praag gehouden bijeenkomst ten aan
zien van het vier-mogendheden-pact zal op
stellen, te kunnen melden, dat de Kleine Entente
ten opzichte van dit pact een houding van
rustig afwachten kan aannemen, daar de
toestand sedert het plan voor het eerst gepu
bliceerd werd, eenigszins gewijzigd is.
Een redacteur van „de Maasbode", aan den
stijl af te leiden de parlementaire, heeft een
onderhoud gehad met den leider van de R. K.
Tweede Kamerfractie, prof. mr. P. J. Aalberse,
aan wien hij eetuge vragen stelde over het
verloop der onderhandelingen, welke leidden
tot de samenstelling van dit kabinet.
Wat velen het meest interesseert, zoo
luidde de eerste vraag, is, hoe het gekomen is,
dat dr. Colijn zijn aanvankelijke opdracht* een
parlementair Kabinet te formeeren, niet heeft
kunnen vervullen.
De eerste, alles beheerschende oorzaak van
deze mismkking, is, zoo antwoordde prof. Aal
berse, het verkeerde begin geweest. De forma
teur is begonnen met een opzet, waarvan hij
van te voren wist, dat hij er niet in zou kun
nen slagen.
Maar waarom is hij dan op die wijze be
gonnen?
Dat weet ik ook niet. Onmiddellijk nadat
dr. Co'ijn met de formatie was belast, heb ik
op zijn verzoek een lang onderhoud met hem
gehad. Voor den formateur was het volkomen
duidelijk, dat de bezwaren, welke de Katho
lieke Kamerfractie vóór de verkiezingen tegen
eventueele meerderheidsvorming door een
samenwerking met de Vrijheidsbondsche frac
tie had, ook nó, de verkiezingen onveranderd
door haar werden gehandhaafd. Ik had dan
ook heelemaal niet den indruk, dat Colijn
naar een samenwerking van de 5 fracties zou
streven. Ons onderhoud had plaats op Dins
dag 2 Mei. Gij begrijpt, hoe onaangenaam mijn
verrassing was, toen ik Vrijdag daarop het
concept-Regeerings-program van den forma
teur ontving met de vraag, of de Katholieke
Kamerfractie bereid was een door hem op de
aangegeven grondslagen te vormen Kabinet m
de komende parlementaire periode steun te
verleenen. In dezen brief kwam ten slotte een
p. s. voor, aldus luidende: „Een ge'ijke uitnoo-
diging is gericht aan de Voorzitters van de
A.-R. Kamerfractie, C.-H. Kamerfractie, V.-D.
Kamerfractie en de Kamerfractie van den
Vrijheidsbond."
Zoo werd dus, zonder eenige motiveering,
terloops" meegedeeld, dat de formateur, hoewel
wetende, dat de Kath. Kamerfractie tot een
dergelijke samenwerking niet bereid was. toch
"t voornemen had een Kabinet te vormen op
de basis van de 5 in het naschrift genoemde
Kamerfracties.
Maar waarom deed Colijn het dan?
Daarop herhaal ik mijn antwoord, dat ik
dat niet weet. Het is natuurlijk. zooals gij
zegt, dat uw liberale collega's hebben gemeend
mogelijk, dat hij er op gespeculeerd heeft,
dat de Vrijheidsbondsche fractie het aangebo
den concept-program niet zou willen aanvaar
den, of eischen zou stellen, die hij niet zou kun
nen vervullen, zooals gij zelf al zegt, inzake
radio- of winkelsluitingswet bijv. In dat geval
zou dan Colijn, die van deze specifiek liberale
dingen niets schijnt te willen weten, zijn goe
den wil getoond hebben en verder een Kabi
net, berustende op de 4 andere fracties, of al
leen op de 3 rechtsche fracties, hebben kun
nen vormen Mogelijk is ook. dat hij er op spe
culeerde, dat. als de Katholieke Kamerfractie
er maar voor gezet werd, het odium op zich te
nemen, dat zij oorzaak zou zijn. dat 'n „Natio
naal Kabinet" niet tot stand kwam. zij nog wel
onder het Caudijnsche juk zou doorgaan. Mocht
dit het geval geweest zijn. dan heeft de for
mateur zich naar beide zijden vergist.
Daarop is weer een briefwisseling en vervol
gens een onderhoud gevolgd tusshcen den Ka
binetsformateur en prof. Aalberse.
In dit onderhoud heeft prof. Aalberse mede
gedeeld, dat de Kath. Kamerfractie nog steeds
op het standpunt stond, dat met 't oog op de
kleine meerderheid (52) welke in de huidige
Kamer de drie groote rechtsche Kamerfracties
met elkaar kunnen vormen, het t meest ge-
wenscht zou zijn de Vrijzinnig-Democratische
fractie in de meerderheidsvorming te betrek
ken, indien met haar voldoende overeenstem
ming over het program, en inzonderheid over
's lands defensie, zou zijn te bereiken.
De formateur schreef ons toen, dat hij van
plan was aan de Koningin ontheffing van zijn
opdracht te vragen. Mondeling had hij mij
medegedeeld, dat hij dan zou adviseeren een
Katholieken formateur aan te wijzen om een
rechtsch parlementair Kabinet te vormen. Over
dezen brief vergaderde andermaal de Kath. Ka
merfractie. Namens haar schreef ik toen aan
den heer Colijn 'n brief.
De voornaamste passage daaruit is wel deze:
Uwe meening, dat het beter ware, wanneer
hiervoor een Katholiek formateur werd aange
wezen, kon men niet deelen. Algemeen werd
verklaard, dat men bereid was een door U te
vormen rechtsch parlementair Kabinet te steu
nen.
Een Katholieke formateur heeft in de ge
geven omstandigheden al aanstonds dit tegen,
dat hij den schijn wekt, alsof hij op een plaats
gaat zitten, waarvan zijn fractie eerst U heeft
afgedrongen.
Dat die schijn volkomen valsch zou zijn, geeft
U ongetwijfeld toe. De Katholieke fractie heeft
U volstrekt niet een spaak in het wiel gestoken.
TT is, tot haar verwondering, gaan draaien aan
een wiel, waar reeds naar U bekend was, een
spaak in zat.
De conclusie van het antwoord van dr. Colijn
op dezen brief was, dat hij dankte voor de
vriendelijke bedoelingen en voor den door de
Kamerfractie toegezegden steun aan een door
hem te vormen kabinet, maar dat hij toch tot
zijn leedwezen moest berichten, dat hij een
Kabinet alleen steunend op de rechtsche groe
pen, niet in staat achtte de reuzetaak te vol
brengen, die voor ons ligt, althans niet een
Rechtsch Kabinet, dat onder zijne leiding zou
staan.
Niet onder zijn leiding? Onder een an
deren leider dus?
„Inderdaad, in verband met het vroeger be
sprokene moesten wij dezen slotzin zoo begrij
pen, dat de heer Colijn nu aan de Koningin
zou adviseeren een katholiek als formateur aan
te wijzen. Over deze mededeel.ng heeft de Ka
tholieke Kamerfractie toen weer vergaderd. Zij
stond toen voor deze keuze: ofwel een parle
mentair Kabinet steunende op de 5 fracties,
ofwel een rechtsch parlementair Kabinet. Zij
meende op haar vroeger genomen en wel over
wogen besluit niet terug te kunnen komen, ik
deelde dit weer op 16 Mei schriftelijk aan den
formateur mede. Deze heeft daarop aan de Ko
ningin ontheffing gevraagd van de opdracht
een parlementair Kabinet te vormen."
In de bladen heeft gestaan, dat mr. de Geer
en u nog eens door de Koningin zijn gehoord
vlak voor de tweede opdracht aan dr. Colijn.
Kunt u daaromtrent nu ook niet iets mee-
deelen, want hier juist kan een gewichtig keer
punt in het verloop der zaak hebben gelegen
Men vraagt zich b.v. af, waarom werd op dit
moment geen katholiek of c. h. staatsman met
de formatie beiast?
Ik kan alleen zeggen, dat ik juist op dien
dag op het allerlaatste oogenblik kennis kreeg
van het voor mij beslissend feit, dat de Anti-
Revo'utionnaire Kamerfractie, niet bereid was
ook maar eenige verantwoordelijkheid voor het
optreden van een Rechtsch Kabinet te aanvaar
den, en dat ook geen van haar leden in zulk
een Kabinet zou zitting nemen. De fractie van
dr. Colijn zou alleen bereid zijn zulk een Kabi
net te steunen, zooals ook Lohman indertijd
het Kabinet-Kuyper had gesteund. Daarmee
was de door u geopperde mogelijkheid verval
len.
Staat dit feit werkelijk vast en zou de
anti-rev. fractie zulk een houding blijvend
hebben aangenomen?
Ik moet uw beide vragen bevestigend be
antwoorden.
Maar, is er dan heelemaal niet overwo
gen tot een samenwerking tusschen de 4 par
tijen te komen, dus zonder de Vrijheidsbond
sche fractie?
Inderdaad is daar ernstig over gedacht,
maar de formateur stond op het standpunt, dat
hij alleen een Kabinet, dat op de 5 fracties
steunen zou, kon formeeren Het is alles bij
elkaar zeer te betreuren, dat de zaken zoo ge-
loopen zijn Naar mijn vaste overtuiging was,
hoe moeilijk de omstandigheden ook zijn,
thans de mogelijkheid aanwezig voor de vor
ming van een Parlementair Kabinet, hetzij
steunende op 4 fracties, hetzi) steunende op de
3 groote fracties der Rechterzijde. De Katho
lieke Kamerfractie was bereid, aan beide haar
volle medewerking en steun te verleenen. Zelfs
een parlementair minderheidskabinet zouden
wij aangedurfd hebben. Een accoord met ae
sociaal-democraten was in de gegeven omstan
digheden natuurlijk uitgesloten. Het is dus vol
strekt onhoudbaar, wanneer in een deel der
pers beweerd is. dat de Kath Kamerfractie er
de schuld van draagt, dat er thans weer een
extra-parlementair Kabinet optreedt.
Prof. Aalberse besloot het interview aldus:
Natuurlijk zal tegenover dit Kabinet onze
houding dezelfde zijn als die tegenover het ex
tra-parlementair-kabinet Ruys de Beerenbrouck.
De Kath. Kamerfractie is van oudsher —reeds
Schaepman beroemde er zich op gouverne
menteel geweest. Wij zullen ons niet, na hetgeen
gebeurd is, en wat ook voor ons hier en daar
nog eenige opheldering zal behoeven, aan het
voeren van een kleingeestige of rancuneuze
politiek bezondigen. Drie van onze allerbeste
menschen zullen in dit Kabinet zitting nemen.
Het Kabinet kan er van verzekerd zijn, dat de
Kath. Kamerfractie, gelijk steeds, ook thans
een loyale houding zal aannemen en ook even
als in de vorige periode, den moed zal hebben
om impopulaire maatregelen, indien wij mee-
nen, dat deze in het belang van land en volk
beslist noodig zijn, goed te keuren. Ik ben er
van overtuigd zei professor Aalberse met
nadruk dat aldus de houding zal zijn van
de geheele fractie. Maar, men zal er weer steeds
rekening mee moeten houden, dat wij nu weer
'n extra-parlementair Kabinet hebben. Natuur
lijk zal in de komende tijden bij de vraag, welke
en in hoever loyale steun moet worden gebo
den, zeer zwaar mede moeten wegen de uiterst
moeilijke omstandigheden, waarin dit Kabinet
optreedt. Dit is dan ook de reden, waarom ik
respect heb voor de mannen, die bereid zijn ge
vonden in dit Kabinet zitting te nemen.
Aan een hoofdartikel in „De Standaard" on
der den kop „Gunstig Vooruitzicht", handelend
over het nieuwe kabinet, ontleenen wij, in ver
band met opmerkingen in de liberale bladen,
welke wij in ons persoverzicht over het nieuwe
ministerie citeerden, de volgende passage:
Den 17en Mei werd de tweede opdracht
gegeven en den 24en werden de nieuwe mi
nisters benoemd.
Deze tweede stap vorderde dus slechts
één week.
Vqpr dit verschil in tijd tusschen de twee
perioden is een zeer redelijke verklaring
aanwezig. De eerste maal moest overleg
worden gepleegd met fracties, die tel
kens opgeroepen moesten worden voor ver
gaderingen; de tweede maal geschiedde dit
niet en had de formateur uitsluitend
met personen te maken. Vandaar dat
de tweede poging in zooveel minde: tijd kon
afloopen.
Te Luzera wordt op het oogenblik de interna
tionale radio-conferentie gehouden, waar ook
een delegatie der Nederlandsche P. T. T. aan
wezig is.
Zooals werd verwacht, is de van Roemeensche
zijde verwachte aanval op onze 1875 M.-gclf
niet uitgebleven.
Zoowel „De Telegraaf" als „Het Handels
blad" bevatten Vrijdagavond het bericht, dat
het gevaar niet denkbeeldig is, dat we de 1875-
M.-golf zullen moeten afstaan.
Plannen worden genoemd voor den ruil met
Luxemburg of Spanje.
Wij konden echter omtrent deze berichten
nog geen zekerheid verkrijgen. Het resultaat
der onderhandelingen zal waarschijnlijk zeer
spoedig officieel bekend worden.
Op verzoek is mr. J. R. H. van Schaik met
ingang van den dag waarop hij het ambt van
minister van Justitie zal aanvaarden eervol ont
heven van de functie van voorzitter der Tweede
Kamer met dankbetuiging voor de vele en ge
wichtige diensten als zoodanig bewezen.
Te Halsteren, bij Bergen op Zoom, is een drie
jarig kind door een hond aangevallen.
Het jongetje bekwam verschillende zware
hoofdwonden. De toestand van het knaapje is
ernstig.
In de Ringvaart bij Aalsmeer is een roeiboot
door een motorboot overvaren en gezonken. Van
de vier opvarenden werden er drie gered, ter
wijl de B. jammerlijk verdronk.
De piloten van de K. L. AL hebben besloten
bun op 5 Mei j.l. ingediende ontslagaanvragen
terug te nemen, op grond van een ontvangen
mededeeling van de directie der K. L. M„ dat
hun grieven en verlangens ernstig en welwil
lend onder de oogen zullen worden gezien.
Het bestuur der Vereeniging van Verkeers
vliegers heeft aan den Raad van Bestuur ber
K. L. M. het hierna volgende, uitvoerige schrij
ven gericht, waarin gemotiveerd wordt, waarom
destijds in strijd met de considerans de ont
slagen werden aangevraagd.
„De inhoud van Uw brief d.d. 23 dezer werd
op de algemeene vergadering onzer leden, welke
op 24 dezer plaats vond, besproken.
Bij ons schrijven van 17 dezer hebben wij U
bericht, dat wij, om redenen als daarin vermeld,
in principe bereid zijn onze grieven voor te
leggen aan een Commissie van Advies, en als
resultaat der besprekingen op vorenbedoelde
vergadering, berichten wij U thans, dat de Ver
eeniging Uw inzicht deelt, dat het ondoelmatig
is te achten dat die Commissie onze grieven in
behandeling zou nemen, zoolang het grootste
deel onzer leden bij zijn voornemen blijft den
dienst Uwer Vennootschap met ingang van 1
Juli as. te verlaten!
Om mogelijk te maken, dat de Commissie
van Advies, hare werkzaamheden zal kunnen
aanvangen en in het vertrouwen, dat dit zoo
spoedig mogelijk zal geschieden, deelden wij
mitsdien namens de in onzen brief d.d. 5 Mei
j.l. genoemde vliegtuigbestuurders aan de di
rectie der K. L. M. mede, dat zij de op dien
datum gezonden individueele ontslagaanvragen
tegen 1 Juli 1933 intrekken.
Copie-doorslag van het desbetreffende schrij
ven sluiten wij te Uwer oriënteering hierbij in.
Daar bedoelde ontslagaanvragen door de di
rectie der K. L. M. tot dusverre niet aanvaard
zijn, zijn deze ontslagen derhalve, in afwach
ting van de in te winnen adviezen, voorloopig
van de baan.
POONA, 27 Mei. (Reuter) In een gisteren ge
publiceerd bulletin verklaren de geneesheeren,
dat Gandhi's toestand nog eenigen tijd kritiek
zal blijven en dat het ten minste nog drie we
ken zal duren voor hij buiten gevaar is.
In Uw opgemeld schrijven van 23 dezer her
innert Gij ons opnieuw eraan, dat naar Uwe
meening de ontslagaanvragen, zocals die zijn
geschied onrechtmatig zijn. Daar wij, naar U
uit de feiten gebleken is, die meening niet dee
len, meenen wij goed te doen ons standpunt te
dien opzichte nader uiteen te zetten.
Wij zijn het in het algemeen eens met de
overweging voorafgaande aan het Reglement
Vliegtuigbestuurders, dat de aard van het bedrijf
der K. L. M. medebrengt, dat dit ongestoord
en regelmatig voortgang moet hebben en dat
derhalve een collectief neerleggen door de
vliegtuigbestuurders van hun opgedragen ar
beid niet kan worden geduld.
Een bedrijf met geregelde diensten als de
K. L. M„ is verplicht niet alleen ter wille van
zichzelf, maar ook ten aanzien van het alge
meen belang zorg te dragen, dat hare diensten
ononderbroken functionneeren. Hieraan kan de
K. L. M. het recht ontleenen om haar em-
ployé's te verbieden het bedrijf stil te leggen,
gelijk zulks bij overheids- en seml-overheids-
bedrijven eveneens het geval is. Tegenover dit
alles dient dan echter vast te staan, dat de
werknemers, in casu de leden der vereeniging,
een rechtspositie hebben, waaraan niet wille
keurig kan worden getornd. Indien men den
werknemers het laatste middel uit de handen
neemt, waarmede zij zich tegen willekeurige
aanslagen op hun positie kunnen verzetten,
dient deze positie behoorlijk gewaarborgd te
:ijn Is dit niet het geval, gelijk bij de K. L. M.
tot dusverre gebleken is, dan zijn de werkne
mers overgeleverd aan het goeddunken van hun
superieuren.
De leden der Vereeniging nu kunnen zich
niet meer in goed vertrouwen overgeven aan
de leiding van de directie, daar zij de overtui
ging hebben, dat deze er naar streeft, om hun
positie systematisch te verzwakken. Zij verlan
gen dus zekerheid, die hun gegeven moet wer
den, juist omdat de aard van het bedrijf dit
vereischt.
Het reglement, waaronder de vliegtuigbe
stuurders thans hun arbeid verrichten, is vast
gesteld In 1931 na de moeilijkheden, die toen
tertijd tusschen directie en vliegtuigbestuur
ders waren gerezen en had ten doel, om dezen
De Almelosche sportvlieger F. ten Bos is Vrij
dagavond tegen half negen, toen hij in gezel
schap van drie andere sportvliegers over Al
melo vloog, tegen een grooten seinmast aan de
spoorlijn naar Hengelo, vlak bij het Aimelosche
station, gev.ogen en neergestort in een tuin van
een villa.
Het vliegtuig werd zwaar beschadigd, doch
I de cabine was vrijwel intact gebleven. Eenige
omwonenden snelden toe en trokken den vlie
ger, die alleen in het toestel zat, en die op zijn
zij lag, uit den stuurstoel. Hoewel zijn gelaat
hevig bloedde tengevolge van een wonde boven
het rechteroog, had hij overigens zoo goed als
geen letsel bekomen. De seinmast brak in vier
stukken af en viel over de spoorlijn. Het duur-
j de ruim een kwartier eer de lijn weer vrij was,
tengevolge waarvan de sneltrein naar Amster
dam, die juist in aantocht was, vertraging on
dervond.
i De heer ten Bos was boven de woning, waar
zijn moeder en zijn echtgenoote wonen, gedaald
om uit de lucht een groet aan ,zijn familie te
brengen. Bil het zwenken vloog hij toen tegen
den seinmast.
Op het vliegveld Eelde is Vrijdagmiddag om
vier uur een vrij ernstig vliegongeluk gebeurd,
dat, wat de inzittenden betreft, gelukkig goed
is afgeloopen.
Omstreeks genoemd tijdstip verscheen boven
het vliegveld een les-vliegtuig van de K. L M„
een Koolhoven-toestel, gemerkt F. K. 43, dat
te twee uur van Schiphol was opgestegen. Door
dat de machine bi) het landen een verkeerde
zwenking maakt, gleed het toestel af, tenge
volge waarvan het op een naast het vlieg
terrein gelegen bouwland met den kop in den
grond terecht kwam. Het vliegtuig is nagenoeg
geheel vernield. De inzittenden, de leerling
vliegers Steensma en Lilders, beiden van de
Kweekschool voor de Zeevaart te Amsterdam
kwamen er gelukkig slechts met lichte verwon
dingen af. Steensma, die het neusbeen had ge
broken. moest zich onder geneeskundige Be
handeling .aten stellen en is naar het Aca ~e-;
misch Ziekenhuis te Groningen vervoerd. Lil-'
ders kon ter plaatse worden verbonden.
ROME, 27 Mei. (V. D.) Paus Pius XI heeft
den president van Ierland, de Valera, ontvan
gen, die begeleid werd door den Ierschen gezant
bij den Heiligen Stoel, Bewley. In aansluiting
op de ontvangst bij den Paus bracht de Valera
een bezoek aan staatssecretaris Pacelli.
LONDEN, 26 Mei (Reuter). In de rede, d)t
Sir Simon heden in het Lagerhuis heeft ge
houden, prees hij den grooten Nederlander
Hugo de Groot in de volgende bewoordingen:
„Feitelijk is de klassiek genoemde neutrali-
teitsleer niet zoo oud als menigeen wel denkt.
In de zeventiende eeuw heeft een eminent Ne
derlander geschreven, dat een neutrale mo
gendheid niets behoorde te doen, dat een strijd
lustige natie, die zonder juiste beweegreden
oorlog voerde, kon versterken en ten tweede,
dat in een oorlog, waarvan het niet vaststond
of hij om een goede beweegreden gevoerd werd,
de neutrale mogendheid beide oorlogszuchtige
naties hetzelfde zou behandelen.
Onze Amerikaansche neven die altijd bij den
vooruitgang aan de spits stonden vinden het
misschien wel interessant, dat men schijnt te
rug te keeren tot de principes, bepleit door
dien schrijver van de zeventiende eeuw.'"
wen Oostelijk Noord-Brabant heeft zich
V: 'agnamiddag een zware wolkbreuk ontlast.
3 -rende eenigen tijd viel het water zóó bij
sti omen neer, dat in verschillende dorpen stra-
ter. en pleinen blank werden gezet. De bui ging
van hagelslag vergezeld.
