De vredelievende politiek van de Nazi's De Nazi-overwinning te Danzig Het nieuws van heden Mahatma Gandhi De Graal in Rome AANVAL OP DEN PAUS EN DOLLFUSS Loebe en Brüning REDE VAN RAUSCHNING DE BAROMETER VEREEN IG DE KATHOLIEKE PERS BUREAUX: NASSAULAAN 51 - TEL. 13866 ABONNEMENTEN: voor Haarlem en Agentschappen per week 25 cent; per kwartaal f 3.25; per post, per kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling DACBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866 DINSDAG 30 MEI 1933 Wat gij niet wilt, dat U geschiedt JAPANSCH HUWELIJK De 20-jarige dochter van den Japanschen Minister van Oorlog, generaal Arake, is in het huwelijk getreden met luitenant Hideo Shibafer. Het bruidspaar in de officiersclub te Tokio Gouden standaard offi ciéél afgeschaft De goudclausule Er zouden besprekingen worden gevoerd over een oppositie-blok Kleine Entente bijeen Het pact van Vier Het Weer iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiig Peking hoofdstad van Mands joekwo Wensch van Poe-ji Bandieten terechtgesteld Jodenkwesties spelen te Danzig geen rol; grondwet en ver dragen moeten gehand haafd worden Nazi's laten zich niets voorschrijven DE PAUS NAAR ST. JAN VAN LATERANEN Een overzicht der menschenmassa in afwachting van den Pauselijken Zegen. In den inzet: Z. H. Paus Pius XI op het balcon der Basiliek De eerste woorden die hij sprak, waren een uiting van dank aan God, de doktoren en z'n vrienden Hij lijkt een geraamte Na een voorspoedige reis in de Eeuwige Stad aangekomen Zoo zag Danzig eruit Alleen de Schupo is militair Besluit der Effectieven-commissie Communisten-proces te Altona Vijf doodvonnissen geëischt De D.A.Z. voor 3 maan den verboden Opheffing Nazi-partij geëischt DIT NUMMER BESTAAT UIT TIEN BLADZIJDEN De wet op de orden der religieuzen Disconto-verlaging in Griekenland Amnestie voor politieke gevangenen Eindelijk! Een massa-protest NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT ZES EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 18390 Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 d.; ingez. mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor de kleine annonces „Omroepers zie de rubriek De Duitsche nazi's, die moord en brand schreeuwen, zoodra in het buitenland iemand onomwonden zijn weinig enthou siast oordeel uitspreekt over zekere practijken der nationale revolutie, en die onmiddellijk klaar staan om zoo iemand te beschuldigen van een poging tot onduldbare inmenging in de Duitsche binnenlandsche politiek, gaan zelf ten opzichte van enkele vreemde mogendheden en autoriteiten heel wat verder. Zoo heeft b.v. de „Wartburg" het weekblad van de nationaal- socialistische partij in Noord-Duitschland in de week van 5 tot 10 Mei j.l. een artikeltje gepu bliceerd tegen den Heiligen Vader, dat in in- famiteit voor de schandelijkste scheldpartijen van de bolsjewistische beroepsgoddeloozen niet in het minst onderdoet. Zijne Heiligheid de Paus wordt daarin „de slavenhandelaar van alle slavenvolkeren" genoemd en „de kampioen van het kapitalisme". Zou de encycliek „Quadragesi- mo Anno" misschien ook op den boekenbrand stapel zijn geworpen, zoodat de Nazi's niet meer van den inhoud van deze Pauselijke encycliek kunnen kennisnemen? Na deze hoog-fraaie qualificaties aan het adres van Christus-stede- houder op aarde te hebben gericht, doet het blad in den trant van de verachtelijkste chan- tage-blaadjes moeite om zijn lezers wijs te ma ken, dat Paus Pius XI op hoogst bedenkelijke Wijze zou afstammen van eenHollandsche Jodin. Den letterlijken tekst van het bewuste ar tikel kunnen wij onzen lezers niet voorzetten, want deze is zoo lasterlijk en schaamteloos, dat wij daarmee hun teerste gevoelens zouden kren ken. Nu weten we wel, dat men de hoogste lei ders van het „Derde Rijk" niet rechtstreeks verantwoordelijk mag stellen voor alles, wat in de nationaal-socialistische pers geschreven wordt, doch de heeren, die op eiken anti-natio- naal-socialistisch slakje in de pers ijverig het zout van een verbod leggen, hebben dit „Schund- artikel" niet gezien of niet willen zien, al stond het ook in een geheel Noord-Duitschland be strijkend partij-orgaan. In Duitschland is de persvrijheid wel-is-w'aar tot stikkens toe gekne veld, maar daarnaast schijnt een nationaal- socialistische persvrijheid te worden getolereerd, welke tot misdadige bandeloosheid is ontaard. Zouden de heeren-nazi's, die den mond propvol nemen met de woorden „orde" en „tucht" en beweren den staat op „Christelijk-cultureelen" grondslag te willen reorganiseeren, hun ener gieke aandacht misschien ook eens aan derge lijke uitingen van wanorde en tuchteloosheid willen, wijden? Ten opzichte van Oostenrijk en den Oos- tenrijkschen bondskanselier Dr. Dollfuss, die de onafhankelijkheid van zijn vader land met hand en tand verdedigt tegen de van uit Berlijn gedirigeerde actie der Nazi's in Oos tenrijks binnenlandsche politiek, is de natio naal-socialistische pers weinig vriendelijker, ter wijl van de zijde der Oostenrijkers de eerste schimpscheut aan het adres van Adolf Hitler nog moet vallen. Niettegenstaande de uitdruk kelijke verklaring van den Rijkskanselier, af gelegd in zijn geruststellende Rijksdagrede over de Duitsche buitenlandsche politiek en het Duitsche ontwapeningsstandpunt, dat Duitsch land oprecht naar vrede en vriendschap met de naburige staten streeft, heeft de nationaal- socialistische minister van justitie in Beieren Dr. Frank tijdens zijn verblijf in Oostenrijk de Nazi's aldaar op ongehoorde wijze tegen de Oostenrijksche regeering opgezet. Daar hij vóór zjjn bezoek zoo vriendelijk was geweest aan te kondigen, dat hp dit zou doen, gaf de Oosten rijksche regeering hem te verstaan, dat zij hem als een „ongewenschten gast" beschouwde. Toen hij zijn voornemen ook uitvoerde, vatte zij het plan op hem over de grens te geleiden, iets wat alleen niet gebeurd is, omdat Dr. Frank tenslotte uit eigen beweging vertrok. Dr. Frank, die zich in Oostenrijk heeft gedragen op een wijze, welke Hitler in eigen land van geen bui tenlander zou hebben geduld, speelt nu den ver ontwaardigden verongelijkte en de Duitsche rijks- regeering, die hem volgens haar eigen leerstel lingen betreffende ongeoorloofde inmenging in binnenlandsche politieke aangelegenheden van vreemde mogendheden een stevige reprimande zou hebben moeten toedienen, houdt hem krachtdadig de hand boven het hoofd. Zij straft thans practisch met een boete van 1000 Mark eiken Duitscher, die naar Oostenrijk reist, om zoodoende Oostenrijk te treffen in zijn vreem delingenverkeer. Zoolang Oostenrijk nog als zelfstandige staat eenig zelfrespect bezit, kan het niet zwichten voor de aanmatiging der Duitsche nationaal-socialisten en Dr. Dollfuss is dat dan ook heelemaal niet van pan. De Oos tenrijksche regeering overweegt krasse economi sche tegenmaatregelen, want de officieele mo tiveering van de Duitsche bepaling is zóó hoo- nend ironisch voor Oostenrijk, dat er geen twijfel meer mogelijk is aan de beteekenis der Duitsche bedoelingen. Indien Adolf Hitler en zijn medebestuurders van Duitschland er we zenlijk prijs op stellen, dat het buitenland ver trouwen krijgt in de vredelievende politiek, welke in den Rijksdag werd verkondigd, dan zullen zij hun actie tegen Oostenrijks onafhan kelijkheids wil moeten staken. Immers, wat gij niet wilt, dat u geschiedt, doe dat ook aan een ander niet. WASHINGTON, 30 Mei. (Reuter.) Het Representantenhuis heeft de wet, waarbij de gouden standaard officieel wordt afge schaft, aangenomen, met 283 tegen 57 stemmen, nadat het Huis verschillende Re- publikeinsche amendementen had ver worpen. WASHINGTON, 30 Mei. (V.D.) Het Huis van Afgevaardigden heeft het voorstel inzake de goudclausule, waardoor alle door particuliere overeenkomsten ontstane betalingsverplichtin gen worden opgeheven, met 283 tegen 57 stem men goedgekeurd. Naar verluidt heeft Roosevelt maatregelen getroffen waardoor het schuldenaars is veroor loofd van den vervallenden Juni-termijn hun ner schulden slechts een gedeelte te betalen, om te voorkomen dat met het oog op de Eco nomische Wereldconferentie de oorlogsschulde naars zich insolvent zullen verklaren. Zoo zou men Engeland toestaan inplaats van den ver vallenden termijn van 75 millioen dollar slechts 10 millioen te betalen en naar verhouding zou den de betalingen der andere schuldenaars op dezelfde wijze gereduceerd worden, behoudens latere goedkeuring van den Senaat. Onder alle voorbehoud geven we hier een bericht van „Het Volk" uit Berlijn: Als politieke sensatie doet te Berlijn het ge rucht de ronde, dat Paul Loebe, de vroegere sociaal-democratische Rijksdagpresident, op ver zoek van Brüning met den leider van het ka tholieke Centrum politieke besprekingen voert. Inderdaad bevat dit gerucht waarheid. Er heb ben tusschen Loebe en Brüning reeds twee besprekingen plaats gevonden. Het onderwerp van deze besprekingen wordt echter streng ge heim gehouden, zoodat zelfs degenen, die Loebe het meest na staan, er niet over zijn ingelicht. Uit katholieken kring komt de mededeelir.g, dat Brüning tracht de Duitsche sociaal-demo cratische partij tot een positieve nationale hou ding over te halen met de bedoeling, van de Hitler-regeering gedaan te krijgen, dat uit het Centrum en de S. D. P. een toegelaten oppositie groep wordt gevormd. Hierover is echter nog geen nadere mededeeling te verkrijgen. Het is ook Loebe geweest, die in de sociaal-democra tische fractie de deelneming aan de Rijksdag- zitting heeft verdedigd, daarbij krachtig ge steund door Ebert Jr. WARSCHAU, 30 Mei. (Reuter.) Het Foolsch Telegraaf-agentschap meldt, dat in de vandaag beginnende conferentie der ministers van de kleine Entente te Praag, o. a. het viermogend- heden-pact besproken zal worden. Volgens geruchten in regeeringskringen zou de Kleine Entente haar negatieve houding ten opzichte van het pact gedeeltelijk wijzigen. De houding der Foolsche regeering tegenover dit pact heeft echter verandering ondergaan en blijft negatief. Verwachting: Meest zwakke, Noor- EE delijke tot Westelijken wind, half tot EE EE zwaar bewolkt, weinig of geen regen, EE EE iets warmer. Hoogste stand: 765.6 te Thorshaven. Laagste stand: 757.5 te Budapest. Zon op 4.48, onder 9.07. Licht op 9.37. Eerste Kwartier 1 Juni. illllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll TSJANTSJOEN, 29 Mei (V.D.). Naar uit krin gen der Mandsjoerijsche regeering verluidt, heeft rijksbestuurder Poe-ji in een schrijven aan den keizer van Japan den wensch uitge sproken, dat Mandsjoekwo in plaats van Tsjangtsjoen de stad Peking als hoofdstad van het land zou willen maken, daar Tsjangtsjoen niet geschikt is als hoofdstad van Mandsjoe kwo. Het telegraafagentschap Sjimboen Rengo deelt mede, dat het Japansche kabinet de kwestie van het ontslag der marxistische pro fessoren aan de Japansche universiteiten heeft behandeld. Het betreft voorloopig prof. Togikawa van de universiteit Kioto, die bij de studenten pro paganda zou hebben gemaakt ten gunste van het Marxisme. Op instignatie van nationale kringen heeft het Japansche kabinet Maandag besloten prof Togikawa van de universiteit van Kioto te ver wijderen en hem ook voor iedere andere uni versiteit den toegang te ontzeggen. NANKING, 29 Mei (Reuter). In tegenwoor digheid van duizenden nieuwsgierigen heeft al hier de terechtstelling plaats gehad van zes beruchte bandieten, die op klaarlichten dag een brutalen roof-overval hadden gepleegd, waarbij drie politiebeambten gedood werden. De executie had plaats op de plek waar de misdaad had plaats gehad en na afloop liet men de zes lijken op den grond liggen als af schrikwekkend voorbeeld voor andere bandieten. DANZIG, 29 Mei (W.B.) De president van den Landbund en vermoedelijk toekomstige pre sident van den Senaat van Danzig, Rausch- ning, heeft heden een rede gehouden, naar aan leiding van den uitslag der verkiezingen voor het parlement. Spreker legde er den nadruk op, dat het ook voor een nieuwe nationale regeering noodzake lijk zou zijn, onder alle omstandigheden de grondwet en de bestaande verdragen te hand haven, daar zij de juridische basis vormen, op grond waarvan de onafhankelijkheid der vrije stad Danzig kan worden gewaarborgd. Jodenkwestie en dergelijke problemen spelen te Danzig geenerlei rol, verklaarde Rausch- ning; van een arisch artikel kan geen sprake zijn. Ook bestaat er geen aanleiding, de strijd- maatregelen, waartoe Duitschland tijdelijk zijn toevlucht nam, in Danzig toe te passen, daar Danzig niet zooals Duitschland is blootgesteld aan boycotteering door het buitenland. Maar ook al houdt Danzig absoluut vast aan de bestaande verdragen en aan de constitutie, toch hoopt het in laatste instantie een nieuwen vorm voor het sociale en economische leven te zullen vinden. Wat de betrekkingen met Polen aangaat, verklaarde spreker hetzelfde standpunt in te nemen als Hitier, volgens hetwelk een op den voorgrond schuiven van den eigen volksaard inhoudt, dat men achting koestert voor andere volken. In het Oosten kan, vervolgde Rausch- ning, de bestaande situatie slechts worden ge handhaafd op basis van gelijkgerechtigdheid en waardeering der beide naties. De nationaal-socialisten zijn bereid, samen met de Polen te komen tot een algemeene op- POONA, 29 Mei (Reuter). Zooals we reeds meldden heeft Gandhi hedenmorgen zijn vas ten beëindigd door een glas sinaasappelsap te drinken. Een honderdtal vrienden van Gandhi wacht te op het oogenblik, dat hij het eerste voedsel tot zich zou nemen, bestaande uit sinaasap pelsap, dat door een paria-knaapje was toebe reid. Gandhi's vrouw, die in de afgeloopen we ken slechts wat melk en eenige vruchten tot zich heeft genomen, zal 24 uur vasten uit dank voor de redding van haar echtgenoot. Daarna zal zij de resten van den sinaasappel, waaruit het sap voor Gandhi is bereid, nuttigen. De eerste woorden, die Gandhi sprak waren een uiting van dank aan God, de geneesheeren en zijn vrienden. Ik weet niet, wat God thans van mij ver wacht, zeide hij, maar wat het ook zij, ik weet dat God mij er de kracht toe zal geven. In Gods naam begon ik met vasten, zeide Gandhi, en in Gods naam ben ik er mede op gehouden. Ik kan niet de geneeshereen en an dere vrienden vergeten, die mij deze dagen hun genegenheid schonken. Hun diensten waren een deel van Gods mededoogen en God alleen kan hun naar waarde beloonen. Ik ben verheugd, dat de onaanraakbaxen met ons zijn. Gandhi vertoont de teekenen van zijn vree- selijke beproeving. Hij heeft diepliggende oogen en ingevallen wangen. Zijn armen gelijken wel lucifershoutjes en zijn schouderbladen steken naar buiten. Hij zou er verschrikkelijk uitzien, als hij niet zoo'n stralende persoonlijkheid was en zijn wil zijn lichamelijke gesteldheid niet zoo schitterend beheerschte. Men seint ons uit Rome: Na een voorspoedige reis ls in de Eeuwige Stad een gezelschap van vijf-en-twintlg Ne- derlandsche, tien Duitsche en vijftien Engel- sche Graalmeisjes aangekomen. De Nederland- sche meisjes vertrokken Woensdagmorgen uit Amsterdam en vereenigden zich in Bazel met de Duitsche en de Engelsche. Donderdag werd Milaan, Vrijdag Florence bezocht. In beide steden werden op het plein voor den Dom een drietal koortjes uit het Graalspel „Pinksterzegen" in het Italiaansch uitgevoerd. In overeenstemming met het doel van de reis wordt de tijd welken het gezelschap te Rome doorbrengt, geheel gewijd aan het bezoek der voor het verdienen van den Jubileum-aflaat voorgeschreven Basilieken. Zondagochtend gin gen de meisjes naar de Basiliek van Maria de Meerdere en 's middags naar de Sint Jan van Lateraan. Zondagavond waren zij in Sint Pie- ter toen Z.H. de Paus in de Basiliek afdaalde. Hedenmorgen brachten zij een tweede bezoek aan de Sint Pieter. Onder de meisjes heerscht een uitstekende stemming en zij verkeeren alle zonder uitzon dering in den besten welstand. lossing van alle hangende kwesties, evenwel op basis van gelijkgerechtigdheid. Bereid om vrede te sluiten beteekent niet be reidheid tot onderwerping. Onvervreemdbare rechten kunnen onder geen beding worden prijsgegeven. De economische situatie van Danzig is bijna nog moeilijker dan die van Duitschland en ge tracht zal moeten worden, tot een samenwer king tusschen de onderscheiden takken der in dustrie te komen. In het belang van de veiligheid in Danzig zal zoo spoedig mogelijk met den uitslag der ver kiezingen rekening moeten worden gehouden, besloot spreker. Samen met het Centrum en de Duitsch-nationalen kunnen de nationaal-socia listen een tweederde meerderheid bereiken, hetgeen voor alle nieuw te nemen maatregelen voldoende is. De Hitlerianen kunnen zich ech ter geen voorwaarden laten voorschrijven, maar zy moeten integendeel hunnerzijds eischen, dat de anderen zich op zyn minst genomen de groote denkbeelden der nationaal-socialisten eigen maken. Voorts heeft de gouwleider der Hitlerianen te Danzig, Forster, een proclamatie gepubli ceerd, waarin hy verklaart, dat de wereld op grond van den uitslag der verkiezingen zal moe ten erkennen, dat Danzig door onverbreekbare banden met het moederland is verbonden. Geen macht ter wereld zal hierin verandering kun nen brengen, aldus de proclamatie. GENèVE, 29 Mei. (Reuter) Het technische comité van de effectieven-commissie heeft he den besloten dat van alle politie-formaties bijna alleen de Duitsche Schupo eer militair karakter heeft. By de vaststelling van de effectief-sterkte van Duitschland zal met 39.000 man hiervan rekening worden gehouden. Verder werden als militair-bruikbaar nog slechts de in de verschillende landen bestaande grenswacht en de militair-uitgeruste gendar merie genoemd. ALTONA, 29 Mei (VD.) In het proces tegen de communisten te Altona eischte de procu reur-generaal Behrens hedenmiddag tegen de beklaagden Luetgens, Tesch, Wolff, Moelier en Wolter wegens gemeenschappelijk gepleegder. moord en poging tot moord alsmede verzet en landvredebreuk de doodstraf. Tegen de overige beklaagden werden tuchthuisstraffen van vyf tot vyftien jaar geëischt. BERLIJN, 29 Mei (W.B.) Naar wy vernemen is de „Deutsche Algemeine Zeitung" wegens het hoofdartikel in het avondblad van heden, voor den tijd van drie maanden verboden. WEENEN, 29 Mei (VD.) Staatssecretaris dr. Odo Neustadter-Stürmer, die lid is van de onder Starhemberg staande Heimwehr, heeft zich volgens de „Montagspost" uitgesproken voor een verbod der Oostenrijksche nationaal- socialistische party. Hy gaf als zijn meening te kennen, dat een partij-organisatie die onder leiding van een buitenlandsch staatsman staat, niet toegelaten kan worden, terwijl herhaalde- lyk inmenging van Duitschland in interne Oos tenrijksche aangelegenheden kon worden gecon stateerd. DE MISLUKKING VAN EEN PARLEMENTAIR KABINET: DE BRIEFWISSELING TUSSCHEN DR. COLIJN EN PROF. AALBERSE. In het communisten-proces te Altona heeft de proc.-generaal tegen vyf beklaagden de doodstraf geëischt. Onrust bij de katholieken in Duitschland. De Effectieven-commissie besluit, dat de Duit sche Schupo een militair karakter draagt. Mahatma Gandhi's eerste woorden. Zamora en de wet op de religieuze orden. Rauschning, de toekomstige senaatspresident van Danzig, legt een verklaring af over de houding van de nieuwe regeering. De „Deutsche Algemeine Zeitung" gedurende drie maanden verboden. Het vier-mogendheden-pact reeds morgen on derteekend? Benoemingen in het Aartsbisdom. Nederlandsche winnaars in de Sweepstake. Dr. Posthuma over de inkrimping van den vee stapel. Volgens de „Telegraaf" deelt de „Daily Tel. Serv." het volgende mede uit Madrid: De Spaansche president, Zamora, die ge woonlijk de hem ter teekening toegezonden wetten onmiddellijk afdoet, heeft de wet ter regeling der religieuze orden, waarbij aan deze orden wordt verboden onderwijs te geven, nog steeds niet geteekend. Men acht het mogelijk, dat Zamora de wet, die hem tien dagen geleden ter hand is ge steld, ongeteekend naar de Cortes zal terug zenden, nu de Paus haar openlijk heeft beti teld als een onbillykheid jegens God en de menschen. De commentaar van den Paus heeft onder de katholieken, waartoe ook Zamora be hoort, diepen indruk gemaakt, zoo zeer zelfs, dat de vrouwelijke leden van Zamora's familie, naar vernomen wordt, pressie op den presi dent zouden uitoefenen, om in geen geval de wet te teekenen. Niet minder dan 5000 kloosters en talrijke duizenden individueele personen hebben tegen de wet geprotesteerd. Indien de president de wet ongeteekend re tour zendt, is het waarschynlijk, dat hy den eisch zal stellen, dat zy wordt aangenomen met 2/3 meerderheid. Dit kan worden verlangd in alle gevallen, waarin een wet niet als nood maatregel is aangenomen. ATHENE, 29 Mei (Eigen bericht). De bank van Griekenland heeft haar disconto van 9 op 7 procent verlaagd. (United Press) SCHWERIN, 29 Mei (W.B.) De Rijksstadhoü- der voor Mecklenburg en Lübeck, Hildebrandt, heeft verordend, dat alle politieke gevangenen, voor zoover zij niet aan hoogverraad en andere feiten schuldig zyn, binnenkort zullen vrijge laten worden. AJACCIO, 29 Mei (Reuter). De bandiet Spada is hedennacht gearresteerd in de naby- heid van het dorpje Goggio. MONTPELLIER, 30 Mei. (Reuter.) In het departement Gard zyn 99 gemeentebesturen af getreden uit protest tegen het plan der re geering inzake den wijnbouw. Hoogste stand op Dinsdag 1 uur n.m.: 1565 Vorige stand: 759

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1933 | | pagina 1