Nieuw seminarie te Apeldoorn
VERKORTING
ARBEIDSDUÜR
Van de Perstribune
De nieuwe Fokker
Het socialisme
EERSTE STEENLEGGING
VRIJDAG 9 JUNI
Rapport van den Hoogen
Raad van Arbeid
Hoe het verschuift
Het weer op Zondag
Grootsche plechtigheid
De brand te Megen
Het snelste verkeers
vliegtuig
Spoorwegtekort
Aanhoudend mooi, droog, doch
misschien iets koeler
HET DEPARTEMENT VAN
SOCIALE ZAKEN
Instelling Maandag te verwachten
18 JUNI NAAR AMSTERDAM
De Extra—treinen
DE DIETSCHE BOND
Jaarvergadering
HET ONGELUK TE ABBEGA
Autobestuurder overleden
Audiëntie
De bezemin eigen gelederen!
Door den uitgroei van het priester-
werk en door het toenemend
aantal roepingen is deze
bouw noodig geworden
De oorkonde
Rede van den Aartsbisschop
Raadselachtig geval, omdat dief
stal niet de drijfveer was
Met de F. XX in vier dagen
naar Indië
Wonderlijk goed afgeloopen
W A.. M. PEEK OVERLEDEN
Bekend figuur in de kleding-
branche
Weer vlot gebracht
Z. H. Exc. Mgr. J. H. G. Janssen
De Staat moet over het afgeloopen
jaar ruim 17 millioen bij
betalen
ROEIBOOTJE OVERVAREN
Zooals bekend maakt het vraagstuk
der verkorting van den arbeidsdag
ter bestrijding van de crisis-werk
loosheid reeds geruimen tijd het onder
werp uit van besprekingen en onderzoe
kingen, nationaal en internationaal. Wat
dit laatste betreft verwijzen we naar de
discussies ter internationale Arbeidsconfe-
rentie, die op de deze maand beginnende
conferentie zullen worden voortgezet. Het
nauwe verband, dat noodzakelijk moet be
staan tusschen arbeidsdag en productie
kosten maakt het op zichzelf beschouwd
uitermate gewenscht dit vraagstuk inter
nationaal aan te pakken.
De ontzaglijke, we kunnen wel haast zeg
gen onoverkomelijke moeilijkheden, aan
iedere internationale regeling noodzakelijk
verbonden, maken de totstandkoming
daarvan echter zeer dubieus. Het is vol
doende, in dit verband te herinneren aan
de afwijzende houding, aangenomen door
twee der belangrijkste industrielanden:
Engeland en Japan. Wat zal een conventie
mocht het tot de sluiting daarvan ten
slotte komen beteekenen zonder de
medewerking van tenminste alle belang
rijke industrieele landen?
Het behoeft daarom niet te verwonderen,
indien men van die internationale rege
ling niet veel verwacht, en nationaal
tracht tot stand te brengen wat interna
tionaal niet mogelijk althans zeer moei
lijk bleek. Het was daarom een zeer
goede gedachte van de Nederlandsche Re
geering, het vraagstuk der verkorting van
den arbeidsdag ter bestudeering aan den
Hoogen Raad van Arbeid voor te leggen.
Het resultaat van deze studie is het thans
voor ons liggende interessante rapport.
De voornaamste conclusie, waartoe dit
hooge adviseerend college komt is, dat het
niet gewenscht is, tot een algemeene wet
telijke regeling over te gaan. Dit stand
punt sluit echter allerminst in, dat voor
de Nederlandsche Regeering ten aanzien
van het aanhangige vraagstuk geenerlei
taak zou zijn weggelegd. „De meerderheid
van den Raad meent echter, dat deze re
gelingen een bedrijfsgewijs karakter zullen
moeten dragen."
Er zit in deze stelling de inderdaad kern
gezonde gedachte, dat het principieel een
dwaasheid is, te komen tot een uniforme
regeling van den arbeidsdag. Het is op
zichzelf beschouwd een anomalie, indien
men alle bedrijven over één kam scheert.
Het is tenslotte het bezwaar, dat men
kan aanvoeren tegen ieder stuk sociale
wetgeving, voorzoover dit centraal wordt
vastgesteld en uitgevoerd. Dit beteekent
geenszins, dat wij de heilzame gevolgen
van een Arbeidswet-Aalberse b.v. zouden
willen ontkennen; zoolang het bedrijfsle
ven zelf nog geen organen gevormd heeft,
die dergelijke regelingen met vrucht kun
nen totstand brengen en uitvoeren, moet
men zich wel met wetten als de arbeids
wet behelpen. Nu we echter aan mogen
nemen, dat tal van bedrijfstakken zeer
zeker diegene, die rijp te achten zijn voor
de instelling van een bedrijfsraad zoo
danig georganiseerd zijn, dat aan hen
autonoom de regeling van eigen belangen
kan worden overgelaten, is het goed ge
zien van den Raad, dat hij een bedrijfsge-
wijze regeling van den arbeidsduur aan
beveelt. Een van de eerste eischen van de
katholieke maatschappijleer is immers
met dezen gedachtengang volkomen in
overeenstemming: niet door een hooger
orgaan laten verrichten, wat evengoed
door een lager kan worden gedaan.
De Raad wil zooveel mogelijk streven
naar vrijwillige regelingen in bepaalde be
drijfstakken. De regeering moet hierbij een
stimuleerende rol spelen. Een deel van den
raad wilde zelfs veel verder gaan, en de
mogelijkheid openen, dat in bepaalde
gevallen de Overheid een verkorting van
den arbeidstijd dwingend oplegt.
Een groote waarschijnlijk wel de
allergrootste moeilijkheid, verbonden
aan een verkorting van den arbeidsdag, is
wel gelegen in den invloed daarvan op de
hoogte van het loon. Het is a priori duide
lijk, dat verkorting met behoud van het
oude loon de dood zou beteekenen voor
alle bedrijven, die met de internationale
concurrentie hebben rekening te houden.
Het behoeft dus niet te verwonderen, dat
de Hooge Raad op dezen kant der kwestie
uitvoerig ingaat. De meerderheid van den
raad is van meening, dat de Overheid er
zoo mogelijk toe dient mede te werken, dat
het loonverschil bij verkorting van den
arbeidsdag gedeeltelijk wordt overbrugd.
Dit moet geschieden door de toekenning
van een overbruggingssubsidie.
Het rapport merkt op, dat indien de
raad tenslotte adviseert tot het treffen
van een wettelijken maatregel, welke het
opleggen van een verkorten arbeidstijd aan
bepaalde bedrijfstakken zal mogelijk ma
ken, hij er zich van bewust is, dat dit voor
velen groote bezwaren zal meebrengen!
„Men zou zich namelijk kunnen afvragen
of een dergelijke inbreuk op de persoonlijke
vrijheid van den individueelen arbeider
nog wel geoorloofd is, nu het immers niet
gaat om arbeidersbescherming in engeren
zin, doch uitsluitend om het tewerkstellen
van werklooze arbeiders."
Men vroeg zich af, wat de rechtsgrond
voor het ingrijpen der overheid in dit ge
val zou zijn? Het is ons inziens als een ge
lukkige evolutie der geesten te beschouwen,
dat de meerderheid van oordeel was, voor
deze bezwaren van principieelen aard niet
uit den weg te moeten gaan. Het algemeen
belang toch is bij een vermindering der
werkloosheid in zulk een belangrijke mate
betrokken, dat hierin een voldoende rechts
grond gelegen is. Zeer terecht werd boven
dien herinnerd aan het feit, dat reeds
meermalen over dergelijke bezwaren was
heengestapt, in welk verband men wees op
het verbod van nachtarbeid van den alleen
werkenden bakker en de winkelsluitings
wet. We herinneren hier aan de bekende
uitlating van mr. Van Schaik, den tegen-
woordigen minister van Justitie, dat de
grenzen van het publiek recht behooren te
worden uitgezet ten koste van het private.
Onze eindindruk van het rapport is, dat
het vooral van groote algemeene beteeke-
nis is, en getuigt van een juist aanvoelen
van de toekomstige rechtsontwikkeling.
Wat het vraagstuk zelf aangaat, meenen
we, dat een dergelijke wet een „fair chance"
behoort te worden gegeven. Zonder het
ook maar eenigszins te beschouwen als een
panacee tegen alle kwalen, meenen we
toch, dat in dezen tijd geen middel onbe
proefd mag blijven, dat misschien eenig
soulaas kan brengen.
Er schijnt toch wel iets aan het ver
schuiven in de S.D.A.P. Bij velen
gaat het de richting-Duys uit,
en de officieele partij zoekt zoo goed mo
gelijk te volgen. De heer Albarda heeft in
„De Soc. Gids" nieuw onderzoek van het
partij-standpunt bij oorlogsgevaar aan de
orde gesteld, en „Het Volk" verdedigt de
koers-wijziging met een beroep op den so-
cialistischen „diepen realiteitszin, om de
wereld-ontwikkeling niet blind en doof
langs zich heen te laten gaan, doch er
scherp op te letten en er haar conclusies
uit te trekken."
Ook heeft het Congres van den rooden
Landarbeidersbond besloten, de commu
nisten, die zich aan cellenbouw schuldig
maken, uit te werpen. En zelfs wordt nu
erkend, dat het kapitalistische stelsel niet
op zijn laatste beenen loopt, maar volgens
inzicht van Wijlen Mgr. Nolens nog lang
duren kan. Dr. F. M. Wibaut hoopt gister
avond in de Arbeiderspers van de Econo
mische Wereldconferentie tenminste, „dat
zij de werking van het kapitalisme in een
aantal opzichten zal verbeteren." Natuur
lijk zou „het stelsel, waarmede de arbei
dersbeweging het moet stellen, zoolang zij
niet zelve de macht gevormd heeft, om
het door een beter te vervangen" op zich
zelf wenschelijker zijn. Maar het zou toch
al „heel veel zijn", indien de wereld-ellende
ging verminderen door „bij handhaving van
de grondslagen van het kapitalisme allerlei
te verbeteren."
Inderdaad, er is iets aan het verschuiven,
en de S.DA.P. schuift mee. Haar „diepe
realiteitszin"' trekt haar „conclusies".
Gelukkig!
Hoewel in de meteorologische annalen van
Nederland perioden van mooi weer te vinden
zouden zijn, die langer hebben geduurd dan
de nu nog niet geëindigde, komt het toch in
ons klimaat niet dikwijls voor, dat het weer een
paar weken zoo zonnig en droog blijft als het
nu is geweest. De algemeene meteorologische
omstandigheden in een groot gebied rondom
moeten daartoe buitengewoon gunstig zijn. Dit
is tot nu toe het geval geweest. Ongetwijfeld
is dat alleen mogelijk geweest tengevolge van
buitengewone en zeer stabiele weerstoestanden
in de ons omringende werelddeelen en wij mo
gen daarbij aannemen, dat de neiging tot sta
biel en mooi weer niet spoedig geheel zal op
houden te bestaan, ook al kunnen min of meer
locale storingen een kort durende weersver-
slechtering brengen.
In het midden der week kwam in de lucht
z.g. eenige werking, d.w.z., de hemel bleef niet
meer geheel helder, er begonnen zich wolken
te vertoonen. Deze kunnen den indruk geves
tigd hebben, dat storingen ophanden waren,
die een einde zouden kunnen maken aan het
zeer mooie weer. Inderdaad dreigde een kleine
storing in het Westen, die echter gaandeweg
uitstierf. Daar zich vanaf Donderdag een nieuw
gebied van hoogen druk ten Westen van Ierland
ontwikkelde, valt voor een uit het Westen ko
mende storing niet te vreezen. Wel zal de ont
wikkeling van dien hoogen druk samengaan
met iets koeler weer, maar niet met regen, in
het ongunstigste geval met toenemende hooge
bewolking.
Boven Frankrijk bevindt zich echter nog een
vlakke depressie, die Donderdag nog iets in
beteekenis was toegenomen. Het is echter niet
waarschijnlijk, dat deze veel invloed op het
weer bij ons zal krijgen omdat zij in haar be
weging Noordwaarts niet door de overheer-
schende droge luchtstroomen ondersteund
wordt. Het is dus wel zeer waarschijnlijk, dat
wij bij den week-overgang nog zeer mooi, doch
wellicht iets koeler weer zullen hebben. Geheel
in het Zuiden en Zuid-Oosten van ons land is
de kans op onweer iets grooter.
(Nadruk verboden).
Tegen as. Maandag is, naar de „Maasbode"
verneemt, het Kon. Besluit te verwachten,
waarbij het nieuwe departement van Sociale
Zaken wordt ingesteld en waarbij prof. dr. J. R.
Slotemaker de Bruine tot hoofd van dat depar
tement wordt benoemd.
Voorloopig zal minister Slotemaker de Bruine
zijn intrek nemen in het departementsgebouw
aan den Bezuidenhoutscheweg no. 30, waar een
kamer voor hem in gereedheid is gebracht. In
dat gebouw zullen dan, zij het ook tijdelijk, 3
ministers zetelen, n.l. die van Economische Za
ken, van Onderwijs en van Sociale Zaken. Waar
echter straks de verschillende afdeelingen van
het nieuwe departement zullen worden gehuis
vest, is een vraag, waarmede de Rijksgebouwen
dienst zich thans druk bezig houdt. Op het
oogenblik zijn de afdeelingen, welke onder den
minister van Sociale Zaken zullen ressorteeren
over drie gebouwen verspreid. Eenige bevinden
zich in het departementsgebouw Bezuidenhout
scheweg 30, andere aan de overzijde, n.l. aan
den Bezuidenhoutscheweg 97, en weer andere
op het Binnenhof in het gebouw van het depar
tement van Binnenlandsche Zaken.
Wij laten hieronder de uren van vertrek en
aankomst der extra-treinen volgen.
Extra-trein TilburgA'dam W. P. en terug.
Heenreis: Tilburg vertrek 10.06 uur; den Bosch
vertrek 10.28, aankomst A'dam W. P. 11.37 uur.
Terugreis: A'dam W. P.: Vertrek 19.51 uur;
aankomst den Bosch: 21.06 uur; aankomst Til
burg 21.45 uur.
Extra-trein Arnhem—A'dam W. P. en terug.
Heenreis: Arnhem vertrek 9.35 uur; Ede ver
trek 9.51 uur; aankomst A'dam W. P. 10.49 uur.
Terugreis: A'dam W. P. Vertrek 22.55 uur;
aankomst Ede 23.55 uur, aankomst Arnhem
0.11 uur.
De Dietsche Bond heeft dezer dagen te
Utrecht zijn gewone jaarlijksche Algemeene
Vergadering gehouden, onder leiding van prof.
H. Burger, die in zijn openingswoord met
droefheid gewag maakte van het plotseling
overlijden van den eersten gezant der Unie
van Zuid-Afrika bij de Nederlandsche Regee
ring, Dan. J. de Villiers en er aan herinnerde,
hoezeer diens benoeming als een Dietsche over
winning is gevoeld.
Een groot gedeelte der vergadering werd in
beslag genomen door de behandeling van een
viertal voorstellen van een groep leden, in
hoofdzaak beoogende de doelstelling, zooals
deze is neergelegd in de Standregelen, meer in
overeenstemming te brengen met de thans in
den bond levende opvattingen, en de mogelijk
heid te openen bepaalde personen, voor wie
de huidige contributie te hoog is, als lid aan
te nemen. Al deze voorstellen werden, enkele
gewijzigd, aangenomen.
Nadat een motie, waarin werd uitgesproken,
dat het lidmaatschap van den bond onvereenig-
baar is met dat der Jong-Nederlandsche Ge
meenschap, met meerderheid van stemmen was
verworpen, werd een groot aantal nieuwe le
den benoemd.
De aftredende bestuursleden, t. w. de heeren
mr. A. Loosjes, dr. M. A. Loosjes, dr. M. Min-
naert, prof. dr. S. R. Steinmetz en mr. A. J. M.
van Wessem, werden herkozen. Voor de twee
opengevallen plaatsen in het bestuur werden
gekozen de heeren G. Kortman (Utrecht) en
J. van der Veen (Amsterdam).
De 24-jarige autobestuurder A. Smit uit Ab-
bega, die Donderdagavond rijdende met een
vrachtauto over den onbewaakten overweg nabij
Abbega door den sneltrein van Leeuwarden werd
gegrepen en ernstig verwond, is in het St. An-
tonius Ziekenhuis te Sneek overleden.
Z. H. Exc. de Aartsbisschop van Utrecht zal
de volgende week alleen Woensdag audiëntie
verleenen.
Het is en blijft met onze fascisten en na
maak Nazi's een vreemde boel, schrijft G. P. D.
in „De Vrijheid":
„Dat voert den bezem, acht zich geroepen
schoonmaak te maken en op te ruien tegen bur
gers, op wie niets te zeggen valt, en.... wat
is men zélf?
Hoemeer de heeren elkaar te lijf gaan, hoe-
meer men den neus dicht knijpt. Hoe denken
om een voorbeeld te noemen, de „leiders" Baars
gewezen achterstuk van Buziau's tooneelpaard
en Haighton over elkaar? En zij kennen
elkaar!
Iedere nieuwe publicatie is als 't ware een nieu
we waarschuwing tegen deze fascisten.
Er is weer wat nieuws.
Een zekere dr. E. H. van Rappard, niet te
verwarren met den liberaal mr. A. G. A. van
Rappard, een groot man in de hevig anti-se-
mietische beweging der Hitier-vereerders, is....
zoek. Deze heer is uitgever en redacteur van een
schimpblaadje „De Nationaal-Socialist", waar
mee in Gelre's hoofdstad de bevolking tegen
de Joden werd opgehitst. Als adres vermeldde
het blaadje een vereenigingsgebouw aan den
Velperweg te Arnhem. Het bestuur van dit ge
bouw heeft den heer Van Rappard bij deur-
waardersexploit gesommeerd dit adres achter
wege te laten. Nu is in de bladen een nieuw
deurwaardersexploit geplaatst, waarin naar aan
leiding van een civiele actie, ingesteld door een
industrieel te Arnhem, de Nazi-leider gedag
vaard wordt voor den president van de Arnhem-
sche rechtbank te verschijnen. De verblijfplaats
van dezen „leider" is echter onbekend! Vandaar
een verzoek tot opsporing in het Politieblad.
Er is nog meer. De heer J. G. A. van Zijst te
Leusden, eerste candidaat van de „Oranje-fas
cisten" bij de jongste Kamerverkiezing, is aan
het onthullen gegaan. Het wordt waarlijk steeds
fraaier!
In de „Amersfoortsche Courant" vertelt deze
lijstaanvoerder, dat de z.g. Oranje-fascisten ge
wone Bezem-fascisten waren, die tijdelijk een
anderen naam voerden. Het citaat is wat lang,
maar het is te mooi om het niet te geven.
Geven wij dus het woord aan dezen lijstaan
voerder:
De Fascistenbond „De Bezem" zou aanvanke
lijk op grootscheepsche w'ijze aan de verkiezin
gen deelnemen, met mr. dr. Westerman als no. 1
op de lijst. Vijf zes dagen vóór de candidaat-
stelling werd plotseling bekend gemaakt, dat
„De Bezem" niet aan de verkiezingen zou deel
nemen, maar H. M. Kempenaar en ik kregen
toestemming, om in de Kieskringen Utrecht en
Arnhem toch met een lijst uit te komen onder
den naam „Oranje-Fascisten" (aangezien de
„Bezem" als organisatie niet aan de verkiezingen
meedeed), teneinde de Kamerverkiezing aan te
grijpen als een welkome gelegenheid, om een
Donderdagmiddag om half zes heeft Mgr. J.
H. G. Jansen, Aartsbisschop van Utrecht, op
pontificale wijze de plechtige eerste-steen-
legging verricht voor de kapel en het gebouw
van het nieuwe klein-seminarie te Apeldoorn.
De eerste steen was een steen van de H. Deur.
Voor deze plechtigheid bestond groote be
langstelling. Tegenwoordig waren ook de Vi
caris-Generaal van het Aartsbisdom, Th. Huur-
deman, de secretaris J. v. d. Burg, Mgr. H. J.
Koopmans, president van het klein-seminarie,
plebaan J. B. A. Batenburg, Pastoor B. F. Over
maat, welke drie laatstgenoemden de bouw
commissie vormen; eere-kanunnik R. J. A.
Janssen, vrijwel alle kanunniken en dekens uit
het aartsbisdom; dr. J. de Jong, voorzitter van
het groot-seminarie; Proost J. G. van Schaik,
officiaal F. v. d. Loo. De wethouders mr. J. A.
H. Coops en C. H. Weverink vertegenwoordig
den het gemeentebestuur van Apeldoorn.
De Hollandsche tekst van de oorkonde, die
in den" steen werd ingemetseld, luidt als volgt:
In het jaar O.H. 1933, welk jaar wegens de
eeuwherdenking van den dood van onzen God-
delijken Verlosser door den roemrijk regeeren
den Paus Pius XI tot Heilig Jaar was uitge
roepen, terwijl Wilhelmina van Nassau in dit
land regeerde in een tijd van nijpend gebrek en
groote werkloosheid is door Z. H. Exc. Mgr. J.
H. G. Jansen, Aartsbisschop van Utrecht, tot
meerderae eer van God en tot heil der zielen
tot verheffing en nut der Kerk van Utrecht,
deze steen op plechtige wijze gelegd op den
achtsten Juni, in tegenwoordigheid van de
Hoogeerw. Heeren Kanunniken van het
Utrechtsche kapittel en de Zeereerw. Dekens
van 't geheel Aartsbisdom, in tegenwoordigheid
van de drie leden der commissie, met het alge
meen toezicht op den bouw van deze kerk en
van dit Seminarie belast, n.l. H. J. Koopmans,
president van het Klein-Seminarie, J. B. A.
Batenburg, Plebaan der Kathedraal en B. F.
Overmaat, Pastoor te Maarn, voorts in tegen
woordigheid van de Zeereerw. Heeren Provisoren
van het Utrechtsche Seminarie en de Profes
soren van de beide afdeelingen van dit Semi
narie, alsmede van de Priesters, die aan de
kerken en kapellen van deze stad verbonden
waren.
Architect van de kerk en van dit heele ge
bouw was J. M. Hardeveld; aannemers waren
de vier gebroeders Struyken; opzichters waren
J. G. M. Peters en W. Gosselink.
Nadat de eerste-steenlegging pontificaliter
was geschied, richtte Mgr. Jansen zich met een
toespraak tot de genoodigden, belangstellenden,
priesters en leeken.
Onder staag vertrouwen op Gods bijstand en
zeer belangrijken steun van geestelijken en
leeken van het Aartsbisdom, aldus Z. H. Exc.,
hebben wij de eerste spade durven steken in
dezen bodem en daarmede een symbolisch begin
durven maken met dezen grootschen bouw in
dit gezond natuurschoon oord, om ruimere ge
legenheid te scheppen voor een grooter aantal
studenten, die zich voorbereiden voor het pries
terschap.
In ons aartsbisdom zijn door uitgroei van
vele parochies, den aanwas van vele sociale
vereenigingen en vooral door ontplooiing der
jeugdorganisaties, hoe langer hoe meer priesters
noodig en hoe langer hoe meer verwekt God
intensieve propaganda-campagne voor het Fas
cisme te gaan ondernemen in Utrecht en Gel
derland. Tevens zou elke stem, die wij verwier
ven, voor J. Baars verloren gaan.
Geld werd toegezegd en gedeeltelijk vooruit
aan v. Zijst c.s. gegeven, maar plotseling zette
de leiding der „Bezem"-fascisten „de zaak stop".
Wat gebeurde toen?
De heeren Haighton, Marseille en Hollander
waren op een moment bevreesd, dat ik met fi-
nancieelen steun van anderen mijn propaganda
campagne tóch zon^doorzetten en dus moest ik
uit den weg worden geruimd. Naar ik zeker
weet (evenals dit den politioneelen autoriteiten
bekend is), is toen door het bestuur van „De
Bezem" aan een duister element, een door mij
geroyeerd lid van de „Bezemorganisatie", op
dracht gegeven, om mij te ontvoeren en tot 26
April (den dag der stemming) ergens gevangen
te houden, zoo noodig met behulp van anderen.
Doordat dit fraaie plan tijdig aan mij werd
uitgebracht, heb ik in samenwerking met de
Amersfoortsche politie en de maréchaussée, de
noodige maatregelen kunnen nemen, ten einde
mijn persoon te beveiligen tegen de samenzwe
ringen van mijn zoogenaamde „geestverwan
ten" en „kameraden".
Dr. Haighton heeft tot dusverre de waarheid
van deze beschuldiging niet ontkend, nóch zijn
plaatsvervanger P. Marseille, nóch de officieele
propagandist J. Hollander. Het staat voor my
dan ook vast, dat men mij juist heeft ingelicht.
Over die opdracht om den heer van Zijst te
ontvoeren, deelt J. Q. van Doom in hetzelfde
blad mede: Dat de „heeren" van „de Bezem"
den heer van Zijst hebben willen ontvoeren is
waar, want te mijnen huize heeft de tegenvtoor-
dige inlichtingsverstrekker, H. Blom, Schim
melpenningstraat 60, zich uitgelaten over even-
tueele ontvoering op den 20en April IJ., waar
voor hij ons vroeg, of wij tegen vergoeding dit
baantje op wilden knappen. Ook vroeg hij ons
om een vergadering te Nijkerk, dewelke geleid
werd door den heer v. Zijst, in de war te schop
pen, door met rotte sinaasappelen te gooien en
zoodra de vergadering afgeloopen was, de auto
van den heer v. Zijst op te wachten en hem
dan nogmaals te bekogelen.
Als klap op de vuurpijl heeft de heer Van
Zijst nu een proclamatie de wereld ingezonden,
waarin hij de Bezemfascisten Haighton cs. be
schuldigt het fascisme te willen saboteeren en
kapot maken en hen noemt „de door Moskou
betaalde misdadigers van de Bezem".
Ziedaar een beeld van het Nederlandsch fas
cisme
Deze heeren plegen te schimpen op de politie
ke partijen, die zeker niet volmaakt zijn.
Maar wij vragen, of er ook maar één be
hoorlijke partij is te noemen, waarin het zulk
een smerige bende is als hiervoor werd ge
schetst?
Het wordt tijd, dat dit vuil vfordt weggebe-
zemd."
Betreffende het geval van brandstichting te
Megen verneemt „Het Handelsblad" nog eeni
ge bijzonderheden, waaraan we ontleenen, dat
de politie er tot nu toe niet in geslaagd is
de daders op het spoor te komen.
De veertienjarige Johanna van der Rijdt,
die tijdens het uitbreken van den brand in de
woning van den heer Benkers vertoefde, is
zeer positief in haar verklaringen.
Volgens haar hebben twee mannen den
brand aangestoken. Het geval is des te raad
selachtiger, omdat diefstal naar alle waar
schijnlijkheid niet de drijfveer tot het misdrijf
was. Veeleer moet worden gedacht aan de om
standigheden, waaronder de brand uitbrak; deze
wijzen in de richting van wraak.
Een merkwaardige omstandigheid is, dat de
heer Benkers, die de bakkerij beheerde, des
avonds omstreeks zes uur uit Veghel is opge
scheld met het verzoek om onmiddellijk bij zijn
vader te komen, die daar ernstig ziek zou lig
gen. De oude heer Benkers is sinds eenigen
tijd lijdende, maar zijn toestand is ook thans
niet verontrustend. De mogelijkheid is niet uit
gesloten, dat het telefoongesprek door een an
der is gevoerd met de bedoeling, de familie
Benkers uit de woning te lokken. Zekerheid
daaromtrent heeft de politie, die door afwezig
heid van den burgemeester bij het onderzoek
ten zeerste belemmerd was, niet gekregen. De
heer Benkers had voor zijn vertrek naar Veghel
al het groote geld meegenomen. Slechts in de
cassa, die onaangeroerd is gelaten, bevond zich
eenig klein geld, dat na den brand is terugge
vonden. Alleen een busje van de K. R. O.,
waarin zich ook eenig geld bevond, wordt ver
mist. Dit is vermoedeijk door het vuur ver
teerd.
De brandstichting moet wel zeer zorgvuldig
voorbereid zijn, daar het vuur zoowel in het
achterhuis als in het voorhuis ongeloofelijk
snel om zich heen heeft gegrepen. Beide dee-
len van de woning waren door een brandgevel
gescheiden.
Waarschijnlijk hebben de brandstichters
groote hoeveelheden benzine door het geheele
pand geworpen. Het gevolg was, dat de ver
woesting volkomen is, waardoor het onderzoek
zeer wordt belemmerd. In verband met het
buitengewoon groot aantal branden, dat de
laatste maanden in deze streek heeft gewoed
en waarvan de oorzaak steeds onopgehelderd
bleef, acht men het niet uitgesloten, dat hiep
misdadigers aan het werk zijn geweest, die
meer branden gesticht hebben.
Het meisje, dat de mannen met elkaar heeft
hooren spreken, ontkent met stelligheid, dat
zij over het stelen van geld gesproken hebben.
Slechts hebben zij gezegd: „Er is niemand
thuis, steek nu den boel maar aan."
De politie heeft nog gisterochtend twee in
woners van Megen aan een verhoor onder
worpen, doch deze verdachten konden hun alibi
bewijze.
Thans wordt een vaag spoor gevolgd, dat
in de richting Oss gaat. De oude Benkers zou
nl. eenigen tijd geleden met een bewoner van
deze plaats hoogloopende ruzie hebben gehad.
Twee jeugdige jongens van 5 en 6 jaar van
de familie P.V.R. en van H. te Warmond, waren
in een roeiboot gaan varen op de rivier de
Leede, toen plotseling een groote motortjalk op
dook, welke in vollen gang over het roeibootje
voer. Dit verdween onder het schip en kwam
aan de achtereinde van het schip weer boven
water, doch zonder de kinderen.
Gelukkig hadden de heeren J. K. en v. d. Z.
het ongeluk vanuit de verte gezien en liepen
snel naar de plaats waar de aanvaring plaats
vond. Ook de schipper, die het ongeluk ver
oorzaakt had, was reeds te water gesprongen,
doch zonder resultaat. De heer J. K. sprong
eveneens te water en na eenig zoeken mocht het
hem gelukken de knaapjes te vinden onder het
kroos. Hij greep een der jongens vast, waarbij
bleek, dat de andere zich aan zijn kameraadje
had vasgeklampt. K. mocht dus het genoegen
smaken twee jeugdige menschen van een wissen
dood te hebben gered, waarvoor hem zeker een
woord van welverdiende hulde toekomt.
De beide knaapjes bleken wonder boven won
der geen enkel letsel bekomen te hebben.
In den afgeloopen nacht is te 's Gravenhag©
op 56-jarigen leeftijd overleden de heer W. A.
M. Peek, commissaris van de N. V. Maat
schappij tot Exploitatie van Heeren- en Kin-
derkleeding, voorheen fa. Peek en Cloppen-
burg.
De teraardebestelling van het stoffelijk over
schot zal Maandag a.s. plaats hebben na de
H. Requiem-Mis, welke om tien uur begint in
de parochiekerk van den H. Antonius Abt aan
den Scheveningscheweg, omstreeks half twaalf
op de R. K. begraafplaats aan de Kerkhoflaan,
aldaar.
De logger K.W. 4, welke zooals wij reeds meld
den te Wijk aan Zee tengevolge van den mist
op het strand liep, is Donderdagmiddag door
den motorlogger K.W. 3 vlot gebracht en in de
Visschershaven te Umuiden gesleept.
uit de hem trouw aanhangende vaders en
moeders roepingen tot het H. Priesterschap.
Dit maakte uitbreiding van het klein-semina
rie noodig. Zoo zal thans een nieuw gebouw ver
rijzen, dat aan alle eischen ten volle kan be
antwoorden.
In deze voor ons moeilijke tijden is niet noo-
deloos een beroep gedaan op kerkcollecten, noch
op kassen van kerk- en schoolbesturen; wij
blijven alleen voor deze breed en grootsch op
gezette onderneming met vaderlijk vertrouw n
uitzien naar vrijwillige giften van priesters en
volk, om onder Gods zegen met die milddac g-
heid het werk te kunnen voltooien tot eer van
God en van heel het aartsbisdom. Mgr. Jansen
wees er op, dat bij de steenlegging voor de
kapel meer wijding was gegeven.
Geen wonder, want al wordt het Seminarie
gebouw stoffelijk veel grooter, de kapel over
treft het geestelijk verre in beteekenis.
De kapel immers zal worden vooreerst het
huis van God niet alleen omdat het door de
kerkwijding zal worden onttrokken aan het ge
woon menschelijk gebruik en geheel specifiek
zal worden toegewijd aan den dienst van God,
maar meer nog omdat God in dat Huis Hem
toegewijd werkelijk wezenlijk en persoonlijk
komt inwonen onder de gedaante van brood in
het H. Sacrament des Altaars, om zich te offe
ren en zich te geven in liefde-offer en lieföe-
vereeniging door Heilig Misoffer en Heilige
Offerspijze
De kapel zal worden ten tweede voor de
leeraren en studenten huis des gebeds, waar
God wordt geloofd en gedankt en gesmeekt om
vergiffenis en ook om nieuwe genadegaven.
Maar daar is nog iets anders; de kapel wordt
voor de studenten ook de leerschool tot vor
ming van een sterken onderbouw van priester
lijke deugd en tot inwendig verkeer van God
met Zijn toekomstigen priester en van den toe-
komstigen priester met zijn God, en zoo vindt
het dagelijksch leven, doorleefd in het semina
riegebouw die les en studie, het eten en drin
ken, de ontspanning en de rust, zijn Centrale in
de kapel van het seminarie. Van de kapel uit
wordt het dagelijksch seminarieleven vergeeste
lijkt en blijft het vereenigd met God.
Om al deze voorkeur van de kapel boven het
Seminariegebouw werd aan de steenlegging van
de kapel zooveel meer wijding gegeven. Hier
blijft sinds gisterenavond tot de voltooiing het
kruis geplant, het teeken der verlossing, en wij
vroegen, dat de engel des verderfs verbannen
blijve van deze plaats.
Wij vroegen, dat hier Gods huis op aarde
gebouwd moge worden, waarin Zijn Naam
wordt ingeroepen.
De kapel is gesteld onder de bescherming van
de Onbevlekt Ontvangen Moedermaagd.
Bij de wijding werd God gebeden nu reeds op
deze plaats te komen, haar te zuiveren en te
bewaren en de booze geesten te verdrijven.
Mgr. Jansen dankte tenslotte alle medewer
kenden.
Het ligt in het voornemen, dit klein-seminarie
in September 1935 te betrekken.
Tot slot metselde Mgr. Jansen nog een twee
den steen in de kapeL
Na een bezoek aan het bouwwerk begaf Z. H.
Exc. zich naar de pastorie van de kerk van O.
L. Vrouw ten Hemelopneming te Apeldoorn,
waar ververschingen werden gebruikt.
In den loop van den avond keerde Mgr. naar
Utrecht terug.
Wij berichtten reeds, dat het nieuwe drie
motorige Fokkervliegtuig, de F. XX bestemd
voor den dienst op Indië met goed gevolg
eenige proefvluchten heeft gemaakt.
De F. XX is een driemotorig vliegtuig, uitge
rust met motoren van 640 P.K- elk De maximum
snelheid zal 300 KM. per uur bedragen, waar
door de machine het snelste driemotorige vlieg
tuig ter wereld zal zijn. De uitwendige deelen
zijn alle in stroomlijn geconstrueerd, zoodat de
luchtweerstand tot een minimum wordt beperkt.
Om deze reden ook worden landingsgestel en
staartwiel onmiddellijk na den start ingetrok
ken, respectievelijk in de aan den vleugel han
gende motorgondels en in den romp.
Het toestel is bestemd voor de KIM., die er
op de Europeesche lijnen 12 personen mede kan
vervoeren, terwijl voor de Holland-Indië-vlucht
de cabine zal worden ingericht voor zes per-
sonen.
De kruissnelheid van de F. XX zal 250 KM.
per uur bedragen. Bij volle belasting wordt van
een defect aan één der motoren geen hinder
ondervonden en kan op twee motoren worden
doorgevlogen, waarbij zelfs nog een hoogte van
3100 M. kan worden bereikt.
De Holland—Indië-route die 14500 K.M. lang
is zal met de S. XX kunnen worden afgelegd
in ongeveer 60 uren. De KIM hoopt met deze
machine den reisduur, die thans 89 dagen is
terug te kunnen brengen tot 6 aagen en in de
naaste toekomst zelfs tot vier.
De vlucht van het nieuwe type bedraagt 25.7
M., de lengte 16.50 M„ hoogte 4.50 M.; dragend
vleugeloppervlak 96 M2.
Gewicht leeg: 5200 K.G., nuttige last 3500
K.G. totaalgewicht 8700 K.G., Werkingsfeest met
volle tanks c.a. 1630 M., stijg naar 1000
M. 3.6 min. stijgtijd naar 3000 M. 13.8 min.
Een nieuw succes voor den Nederlandschen
vliegtuigbouwer Anthony Fokker, die thans het
snelste verkeersvliegtuig ter wereld gebouwd
heeft.
De rekening van gemeenschappelijke baten
en lasten der Maatschappij tot Exploitatie van
Staatsspoorwegen en der Hollandsche IJzeren
Spoorweg-Maatschappij wijst een nadeelig saldo
aan van 15.694.916 (v. j. ƒ972.777).
Het aandeel van de S. S. en de H.IJ.S.M. in
dit nadeelig saldo bedraagt resp. 6.975.518
(V. j. ƒ432.345) en ƒ8.719.397 (v. j. ƒ540.431).
Om tot een winstsaldo te komen *an 4% van
het op aandeelen aan toonder gestorte en niet
terugbetaalde kapitaal moet de Staat bijbetalen
voor de S. S. 7.695.518 (v. JL 1.152.345) en
voor de HJJ.SM. 9.619.397 (v. j. ƒ1.440.431),
dus ruim 17 millioen gulden.
