De nekslag aan de S. P. D.
FRANS PERQUIN
UI!
Wesselisig - Wafelen - Poffers
St. Willibrordus
Herstel van Oostenrijk-Hongarije?
Vreemde vliegers
boven Berlijn
Het nieuws van heden
RADIO
RECORD
OPRUIMING VAN ROODE
RESTANTEN
GEEN VERDAGING, ZEGT
MACDONALD
ER STAAN VOOR WEENEN
4 WEGEN OPEN
LAAGSTE ZOMERPRIJZEN
PRIMA BELGISCHE ANTHRAC1ET
DE BAROMETER
GROOTE HOUTSTRAAT 155
TELEFOON 10737
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
ZATERDAG 24 JUNI 1933
ZES EN VIJFTIGSTE JAARGANG No 1841G
BUREAUX: NASSAULAAN 51 - TEL. 13866
ABONNEMENTEN:
Voor Haarlem en Agentschappen p. week
25 cent; per kwartaal f3.25; per post,
per kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling
DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866
N.V. Ned. Verzek. -Maatschappij
Utrecht, Catharijnesingel 48
Hoofdinspectie Amsterdam
Adm. de Ruijterw. 242, Tel. 82797
Kapitaal- en Volksverzekering
Komt ook het Centrum
aan de beurt?
De ontwapenings
conferentie
Verdaging tot October
Het Weerimuiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuii1111111111!
Ondanks Amerika''s houding in
zake valuta's is pessimisme
misplaatst
g
MacDonald
Engeland acht een herstel der
dubbel-monarchie
aanvaardbaar
Duitschland maakt
bezwaar
NAZI-BETOOGING TE BERLJN
Een imposant gezicht op de massa-betooging in den Berlijnschen Lustgarte, die door
de N.S.B.O. als protest tegen de behandeling der Duitsehe vertegenwoordigers op de
arbeidsconjerentie te Genève plaats vond.
Jeftitsj bij Boncour
Geen Mussolini-voorstel
Afm. 30-50 f 2.20 per H.L. Afm. 20-30 f 2.30 per H.L.
Hollandsche en goede Belg. Anthraciet f 0.10 lager
Deze prijzen gelden nog slechts tot 30 Juni
PRIMA BRECHCOKES VOOR CENTRALE VERWARMING
HAARLEM
TELEFOON 10212
ONRUSTIG SPANJE
Strooibiljetten met beschimpingen
der Hitlerregeermg
uitgeworpen
Morgen kunnen 't gas
bommen zijn"
Opvallende arrestaties
Zijdie zich tegen 1 Juli op
ons blad abonneerenontvangen
de tot dien datum verschijnende
nummers gratis.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN BLADZIJDEN
ONTVANGLAMPEN VANAF F 2.50
N.V. Gloeilampenfabriek „Radium"
Spaansche vliegers niet
verongelukt
ALCOHOLCONSUMPTIE
IN BELGIË
Commissievoorstel aangenomen
E HAARLEMSCHE COURANT
De splitsing der Duitsehe sociaal-democra
ten in twee groepen, waarvan de eene de
plooibaarheid van slappe wasch wilde
aannemen om nog een donker en achteraf
plaatsje te behouden in Hitler's linnenkast, van
waaruit hij met een hakenkruis gemerkte
lakens uitdeelt, en de andere naar het buiten
land uitweek om vanuit den vreemde het nieuwe
régime in Duitschland met onverzwakte felheid
te kunnen bestrijden en bestoken, heeft den
rijksminister van binnenlandsche zaken een
welkome gelegenheid geboden om de socialisti
sche party-Duitschland den nekslag toe te die
nen. Het heeft den in Duitschland achtergeble
ven socialisten niet gebaat, dat zij op hun te
Berlijn gehouden vergadering alle verantwoor
delijkheid voor de actie der naar Praag ge
vluchte leiders van zich afschoven en nadruk
kelijk dezen leiders het recht ontzegden om in
den vervolge namens de S. P. D. op te treden.
De rijksminister voor propaganda en volksvoor
lichting, dr. Göbbels had onmiddellijk reeds te
verstaan gegeven, dat de thuis gebleven socia
listen als gijzelaars zouden moeten boeten voor
Wat hun partijgenooten in het buitenland tegen
het nationaal-socialisme zouden misdrijven. Dit
duidelijk dreigement is thans omgezet in een
daad. Een daad. welke volkomen logisch past
in het kader van den vernietigingsoorlog, Welken
de overheerschers van het Derde Rijk tegen het
marxisme voeren. De S. P. D. is thans met de
hoog- en landverraderlijke communistische partij
„gleichgeschaltet" en eveneens verboden. Hadden
de thuiszittende Duitsehe socialisten de uiterste
consequentie van hun houding tegenover de
agitatoren te Praag aanvaard en hen officieeJ
uit hun partijverband gestooten, de Nazi's zou
den een argument voor het thans afgekondigde
verbod minder hebben gehad. Practise!) zou dat
voor hen weinig verschil hebben gemaakt, want
de aanbidders van het hakenkruis zitten niet
verlegen om een argument meer of minder. De
sociaal-democratie blijft het voorportaal van
het communisme, en waar de Nazi's het huis
hebben afgebroken, hebben zij thans vanuit
hun standpunt volkomen terecht ook het zwaar-
gehavende en wankel staande voorportaal om
vergehaald. Evenals de communisten worden
thans alle socialisten, die nog lid zijn van volks
vertegenwoordigingen en gemeenteraden in
Duitschland van de verdere uitoefening van hun
functies ontheven, dus ook de socialistische
Rijksdagleden, die de regeeringsverklaring van
Hitler over de buitenlandsche politiek en het
Duitsehe ontwapeningsstandpunt met hun stem
hebben gesteund. De Nazi's wenschen alles zelf
en alleen te doen in het Derde Rijk en dulden
zelfs geen hulp of instemming van wie dan ook.
De algeheele opruiming van roode restanten,
welke zich op het oogenblik voltrekt, is slechts
een onderdeel van het totale liquidatie-program,
dat de nationaal-socialisten stap voor stap uit
voeren.
Hoezeer wij ook de vernietiging van den
staat ontbindende elementen in Duitsch
land moeten toejuichen, wij betreuren
het, dat de nationaal-socialisten zoo weinig
onderscheidingsvermogen blijken te bezitten. Be
paalden zij zich tot de uitroeiing van het
Marxisme, wij zouden hen zonder voorbehoud
kunnen prijzen, maar helaas, gaan zij in hun
blinden partij-ijver veel verder, ja onverantwoor
delijk en onrechtvaardig ver. Ook de elementen,
die van waarde zijn of zouden kunnen worden
voor den nationalen opbouw van Duitschland
vinden geen genade in him oogen. De aanvang
van 't offensief tegen de Duitsch-nationalen, aan
wie zij het voor een groot deel te danken
hebben, dat Hitier als rijkskanselier door pre
sident von Hindenburg werd geaccepteerd, de
actie tegen een aantal afdeelingen van den Stahl-
helm, en nu de oorlogsverklaring aan alle vak
bonden en vereenigingen, die niet nationaal-
socialist zijn, met name den christelijken
vakbond én de katholieke en de evan
gelische arbeidersvereenigingen, bewijzen hoe
mateloos en onbeheerscht de machtshonger der
Nazi's is. Dr. Ley, de leider van het Duitsehe
„arbeidersfront", die tengevolge van zijn hoogst
ontactisch optreden op de internationale ar-
beidsconferentie te Genève de kous op den kop
kreeg en om zijn „eer" te redden zich genood
zaakt zag de conferentie uit eigen beweging te
verlaten, heeft in een felle oekase den christe
lijken vakbond èn de katholieke en evangelische
arbeidersvereenigingen zonder meer als „vijan
den van den staat, die den grooten opbouw hin
deren en remmen" veroordeeld en bepaald, dat
alle bureaux der christelijke vakvereenigingen en
beambtenorganisaties door nationaal-socialisten
moeten worden bezet. Zelfs mannen van alge
meen erkende verdiensten als den katholieken
vakvereenigingsleider Dr. Stegerwald, heeft hij
uit 't Duitsehe arbeidsfront gestooten, terwijl hij
aan alle instanties van dit front verboden heeft
nog eenigerlei connectie met deze „outcasts" te
onderhouden. Gezien dezen „rücksichtslosen"
gang van zaken in 't nieuwe Duitschland behoe
ven wij ons niet te ontveinzen, dat na de com
munistische en de socialistische partij ook ten
slotte de Duitsch-nationale partij en het Cen
trum aan de beurt zullen komen om in den over
verhitten smeltkroes van 't nationaal-socialisme
te worden versmolten, en voor zoover dit onmo
gelijk mocht blijken, als onbruikbare slakken
en sintels op den puinhoop te worden geworpen.
In Beieren zijn de eerste aanvallen op de lei
ders der Katholieke Beiersche Volkspartij reeds
achter den rug. In plaats van herstel van het
diepgeschokte vertrouwen bewerkt het nieuwe
bewind in Duitschland een steeds groeiende
bezorgdheid bij allen, die niet besmet zijn met
het tot hakenkruis-fetischisme angstwekkend
ontaardend nationaal-socialisme!
LONDEN, 23 Juni. De Geneefsche ont
wapeningsconferentie zal, naar door
hooge Volkenbondsambtenaren, die aan de
beraadslagingen der Economische wereld
conferentie deelnemen, officieel bekend ge
maakt werd, op 3 Juli, tot October a.s. ver
daagd worden.
1 VERWACHTING: Matige, in 't Noorden 1
s= krachtige Zuidwestelijke tot Noordwe'te-
lijken wind, zwaarbewolkt tot betrokken,
regenbui en, zelfde temperatuur.
Verdere vooruitzichten: onzeker.
Nachtvorstverwachting: geen nachtvorst. EE
1 STORMWAARSCHUWINGSDIENST 1
Geseind 23 Juni te 14.50 uur aan de pos-
ten van Delfzijl tot Hoek van Holland:
Weest op Uw hoede.
g MEDEDEELING AAN DEN LANDBOUW 1
In 't etmaal van 's avonds 21 Juni tot
's avonds 22 Juni zijn de weersomstandig- EE
E heden in Friesland gunstig geweest voor EE
't optreden van aardappelziekte!
LONDEN, 23 Juni. (V.D.) Het verluidt, dat
prof. Moley direct na aankomst in Londen nieu
we Amerikaansche voorstellen zal bekend ma
ken. Amerika zou op het standpunt staan, dat
economische moeilijkheden in de eerste piaats
zaak zijn van ieder land afzonderlijk. Voor het
economisch herstel van ieder land afzonderlijk
zijn de maatregelen in de desbetreffende lan
den belangrijker dan hulpmaatregelen van al-
gemeenen aard. Interne maatregelen, zooa's net
sluitend maken der begrooting, het besnoeien
der uitgaven, programma's voor openbare wer
ken e.d. moeten dan ook door ieder land afzon
derlijk onder oogen worden gezien. Internatio
nale maatregelen kunnen pas in de tweede
plaats effect sorteeren. Het standpunt van Huil
is met deze zienswijze niet geheel in overeen
stemming te brengen.
In verband met deze Amerikaansche voorstel
len wordt er nog eens op gewezen, dat men in
Washington ernstig ontstemd is geweest over de
poging van Frankrijk, alle oorlogsdebiteuren tot
betalingsuitstel te nopen.
De president der Economische Wereldconfe
rentie, MacDonald, heeft Vrijdag tegenover ver
tegenwoordigers van de wereldpers verklaard,
dat de werkzaamheden der conferentie ondanks
de moeilijkheden in de kwestie der stabi.isee-
ring zullen worden voortgezet. MacDonald waar
schuwde de pers voor misplaatst pessimisme,
dat volgens de ondervinding zich steeds doet
gelden tegen het einde der tweede week van
een internationale conferentie. Het belangrijk
ste is, dat de menschheid het gevoel van veilig
heid wordt gegeven, in dien zin, dat zij met
vertrouwen de werkzaamheden der staatslieden
gadeslaat. MacDonald moet evenwel toegeven,
dat in de tweede week zich een kleine terugslag
heeft voorgedaan tengevolge van de teleurstel
ling over de Amerikaansche weigering van een
voorloopige stabiliseering der valuta. Er moet
evenwel rekening worden gehouden met de
Amerikaansche situatie, welke thans met het
oog op een stabilisatie der valuta zeer moeilijk
is, daar de wensch is de prijzen te verhocgen.
Indien de conferentie succes wil sorteeren,
dan moet iedere delegatie het standpunt der
andere delegaties ten volle willen begrijpen.
Geen enkele delegatie mag zeggen, dat haar
standpunt het eenig juiste is.
LONDEN, 23 Juni. (Reuter) De sfeer van
rust waarin de economische conferentie momen
teel verkeert, vormt een frappante tegenstelling
met de agitatie, welke de conferentie by de
opening kenmerkte.
De geheele morgen werd in beslag genomen
door bijeenkomsten van commissies en sub
commissies.
Litwinof en zijn echtgenoote, alsmede de ge
delegeerde van Finland Hackzell en dr. Benesj
hebben de lunch by MacDonald in Downing-
street gebruikt.
In Sovjet-kringen is men zeer voldaan over
de Amerikaansche resolutie in zake de tolmu
ren. Litwinof, zoo zegt men, zal niet nalaten
deze resolutie krachtig te ondersteunen.
Men meent te weten, dat Litwinof a.s. Maan
dag Sir John Simon zal bezoeken.
Op de receptie in Mausion House, aangeboden
door Londens Lordmayor aan de confereiitae-
gedelegeerden, waren bijna 2000 personen aan
wezig.
LONDEN, 23 Juni. (V.D.) De Nederlandsche
delegatie zal een voorstel indienen betreffende
de beste wijze om te voorzien m de technische
moeilijkheden by de geleideiyke afschaffing van
het aanbrengen op producten van een merk,
aangevende wat het land van herkomst is.
De financieele subcommissie is van opvatting,
dat de gouddekking voor den Dinnenlandsolien
betalingsomloop onder de moderne omstandig
heden niet noodzakeiyk is.
LONDEN, 23 Juni (Reuter) Colijn vertrekt
vanavond uit Londen om de loopende zaken aan
zijn ministerie te behandelen.
Maandag a.s. wordt hy te Londen weer terug
verwacht.
LONDEN, 23 Juni. (W.B.) Omtrent de Oos-
tenrijksche kwestie verneemt Reuter van onaf
hankelijke bevoegde zyde:
Voor Oostenrijk staan vier wegen open, wan
neer het economisch werkzaam wil zyn, en de
tegenwoordige toestand verplicht het, een be
slissing over de te volgen politiek te nemen:
1. Het kan zich onderwerpen aan een „An
schluss" met Duitschland, maar deze mogelijk
heid schynt thans verder van een verwezen:y-
king vèrwüderd dan twee jaar geleden, toen
Frankrijk definitief weigerde, zulk een unie te
ondersteunen. De factor der binnenlandsche
politiek heeft het probleem nog gecompliceerder
gemaakt en de houding van Mussolini tegenover
een vereenigde Duitsehe macht aan de Itaiiaan-
sche grens is bekend:
2. de mogeiykheid bestaat, dat Oostenryk op
eigen beenen kan blijven staan tot in Europa
een herleving intreedt, waarby het ondersteu
ning van andere mogendheden in den vorm van
leeningen moet krügen, zooals de leening "an
acht millioen pond sterling, welke het zoo juist
in Londen heeft opgenomen. Algemeen bestaat
echter het gevoel, dat Oostenryk een meer duur
zame hulp noodig heeft, wanneer het tegen de
politieke en economische stormen stand wil
houden;
3. een andere mogeiy'kheid is de vorming van
een Donau-blok, dat Groot-Brittannië gunstig
zou opnemen, maar van Duitsehe zyde op sterke
oppositie zou stuiten;
4. ten slotte bestaat de mogeiykheid van een
herstel der Oostenrijksch-Hongaarsche monar
chie; hetgeen thans ernstig overwogen wordt.
Dat zou voor Groot-Brittannié aanvaardbaar
zyn, met Ijet oog op zijn bezorgdheid voor de
tegenwoordige rol van Oostenriik als het ge
vaarlijke punt van Europa. Maar men heeft zich
in deze aangelegenheid nog niet tot Engeland
gewend.
Frankrijk zal ook toestemmen, daar dit de
dood voor den „Anschluss" zou beteekenen. Mus
solini zou de uitschakeling van een nationaal-
socialistische bedreiging aan de Italiaansche
grens toejuichen, en Duitschland zou waar-
schyniyk wel bezwaren hebben, maar zich wel
licht tegenover het fait accompli geplaatst zien.
Gezien de tegenwoordige politieke en econo
mische situatie in Oostenrijk gelooft men, dat
bondskanselier Dollfuss het in principe met het
laatste plan eens is, maar hij koestert zeer ern-
stigen twyfel over de raadzaamheid om de
Habsburg-monarchie met aartshertog Otto te
herstellen, daar dit waarschyniyk de vorming
van een vereend front der Oostenryksche na-
tionaal-socialistische en socialistische partijen
zou meebrengen.
Naar aanleiding van dit Reuter-telegram wordt
het Wolff-bureau van Duitsehe zyde o.a. mede
gedeeld, dat de Oostenrijksche kwestie in den
loop der besprekingen herhaaideiyk van alle
kanten bekeken is. Men is daarby steeds op
nieuw tot de conclusie gekomen, dat geen en
kele der voorgestelde wegen een oplossing be-
teekent, welke de levenskracht van Oostenryk
waarborgt. Alleen Duitschland kan Oostenryk
daadwerkelyke hulp bieden, en afgezien van al
het andere het Oostenrijksche economische le
ven dat geven, wat noodig is voor de sanecring.
Natuurlyk is het zaak van eiken staat, zelf te
beslissen over zyn staatsvorm, en de pogingen
van buiten af Oostenrijk de Habsburgsche mo
narchie tegen zijn wil in op te dwingen, moet
als een ontoelaatbare inmenging in de binnen
landsche aangelegenheden bestempeld worden,
welke ten scherpste afkeuring verdient. Noch in
Oostenrijk, noch in Hongarye bestaat, naar uit
de verklaring van minister-president Gcimbös
blykt, de wensch naar zulk een restauratie.
PARIJS, 23 Juni. (Reuter). Na een onder
houd, dat de Joego-Slavische minister Jeftitsj
heden had met Paul Boncour verklaarde hy. dat
gesproken was over economische kwesties aan
gaande Midden-Europa. De kwestie van "een
herstel der Oostenrjiksch-Hongaarsche monar
chie was niet opgetwrpen.
BOEDAPEST, 23 Juni (W.B.) Van bevoeg
de zyde wordt vastgesteld, dat het bericht, als
zou Mussolini een voorstel hebben ingediend
aangaande een Hongaarsch-Oostenryksche
politieke unie, eventueel in den vorm eener
monarchistische restauratie, eiken grondslag
mist.
Te Madrid is het proces begonnen tegen de
militairen die het vorig jaar Augustus ge
poogd hebben een opstand te verwekken.
De beklaagden worden onder zware.bewa
king naar het paleis van justitie over
gebracht.
BERLIJN, 23 Juni. Naar Wolff meldt, ver
schenen hedenmiddag boven Berlyn buiten
landsche vliegtuigen van een in Duitschland
onbekend model, die boven de regeeringswyk
en het Oosten der stad strooibiljetten uitwier
pen met een de Hitlerregeering beschimpenden
tekst.
Daar de luchtpolitie geen eigen toestellen ter
beschikking had en de op het vliegveld aanwe
zige sportvliegtuigen niet de snelheid bereikten
der buitenlandsche vliegtuigen, konden deze
onherkend ontkomen.
Aan dit bericht voegt het WS. het volgende
pathetische naschrift toe:
„Deze gebeurtenis belicht als een bliksemflits
den onhoudbaren toestand, waarin Duitschland
zich momenteel bevindt. Vliegtuigen van een
voorheen in Duitschland niet gezien model kun
nen ongehinderd boven de gebouwen der ryks-
regeering verschijnen en strooibiljetten met
ongehoorde beschimpingen van het Duitsehe
ryk uitwerpen.
Vandaag zijn het nog strooibiljetten, morgen,
morgen kunnen het reeds gas- of brandbom
men zyn, die dood en vernietiging beteekenen."
Wolff wijst verder op het ontbreken van
Duitsehe politievliegtuigen als gevoig van het
verdrag van Versailles, zoodat Duitschland met
gekortwiekte vleugels moet toezien, wanneer zijn
nest besmeurd en weldra zelfs vernietigd wordt."
„Het Duitsehe volk eischt van een verant-
woordingsbewuste regeering terstond maatre
gelen, om aan de thans ondraaglijk geworden
beschermingloosheid van het Duitsehe lucht
ruim een einde te maken."
„Videant consules."
Uit een en ander wordt duidelyk, dat de
Duitsehe regeering er alles aan hecht, dat bo
venstaand bericht in de Duitsehe bladen op
in het oog loopende wyze zal worden gepubli
ceerd.
OLDENBURG, 23 Juni. De leider van
het Duitsch-Nationale Front in Oldenburg
heeft heden de volgende mededeeling ge
publiceerd:
„Hiermede ontbind ik het Landsverbond
Oldenburg van het Duitsch-Nationale
Front met al zijn onder-organisaties. Te-
gelykertyd ontsla ik alle leden der party
van al hun tegenover de party Aangegane
verplichtingen."
Te Karlsruhe zyn gearresteerd de vroegere
soc.-dem. minister in Hessen, Leuschner, en
de Badensche Centrumsafgev. Ersing. De laat
ste wordt beschuldigd van pogingen, om de
tegenstanders der nationale regeering onder
zekere parolen te verzamelen. Op bevel van
Staatsminister Esser is de R. K. „Bayerische
Kurier" voor acht dagen verboden. Het Mun-
chener blad had de berichten over de ontbin
ding der Duitsch-Nationale strydorganisaties
voorzien van een opschrift, dat deze maatrege
len in een belachelyk daglicht plaatste.
BERLIJN, 23 Juni. (VX>.). De „vroegere"
sociaal-democratische Ryksdagafgevaardigde
Loebe is hedenavond door de politie gearres
teerd.
De Londensche wereldconferentie. MacDonald
aarschnwt tegen pessimisme.
Herstel der Oostenrijksch-Hongaarsche mocar-
hie? Een Engelsche beschouwing met een
Duitsch bezwaar.
Buitenlandsche vliegtuigen werpen schimpbil-
jetten uit boven Berlyn.
Naar de nat.-soc. alleenheerschappij. Duitsch-
nationale front in Oldenburg vrijwillig ontbon-
en.
De ontwapeningsconferentie wordt op 3 Juli tot
October a.s. verdaagd.
Een commissie ingesteld voor den uitvoer naar
België en Luxemburg voor versche groenten en
ruit.
astoor dr. E. Hamer t
Groot tekort op de gemeenterekening van Zaan-
am.
Moordaanslag te Breda.
Ons bedryfsleven in het eerste kwartaal van
1933.
O
TILBURG
MEXICO-CITY. 23 Juni. (Reuter) Er bestaat
thans weer twyfel omtrent het lot van de vlie
geniers Co!'.art en Barberan.
Het bericht, dat zy verongelukt waren kwam
van Inlanders, die aan den voet van den berg
Maiinche wonen.
32 Militaire vliegtuigen hebber een onderzoek
ingesteld, doch tot nu toe is niets gevonden.
Het onderzoek wordt voortgezet.
BRUSSEL, 23 Juni (Reuter) De juridische
commissie van den Senaat heeft met 11 stem
men van katholieken en liberalen tegen 3 so
cialistische stemmen een voorstel aangenomen,
dat de strekking heeft, de consumptie van al
cohol in bars, café's en restaurants onder ze
kere controlemaatregelen toe te staan. Een
amendement werd eveneens aangenomen, het
welk den koning, provinciegouverneurs of bur
gemeesters het recht geeft, deze toestemming
voor verschillenden tydsduur in te trekken.
Hoogste stand op Zaterdag 9 nor v.m.746
Vorige stand: 747