Nieuw succes van Litwinov Kritieke situatie te Londen Kleine Entente en Moskou Een interview met mr. Het nieuws van heden Concordaat met Duitschland EEN VERDEDIGINGSWAL TEGEN DUITSCHLAND Ét®iS BUREAU VERDAAGD TOT DONDERDAG DE BAROMETER VEREENIG DE KATHOLIEKE PERS WOENSDAG S JULI 1933 BUREAUX: NASSAULAAN 51 - TEL. 13866 ABONNEMENTEN: voor Haarlem en Agentschappen per week 25 cent; per kwartaal f 3.25; per post, per kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling Concordaat op komst met het Vaticaan? DE DEUTSCHE LUCHTPOST Pact te Londen onderteekend Balbo werkt aanste kelijk 25 Fransche vliegtuigen naar de koloniën Balbo's vlucht Vermaning van Mussolini Henderson op rondreis Het Weer niiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiin;§ Katastrofale gevolgen gevreesd van Amerika's valutapolitiek MIJNCONFLICT IN ROEMENIË 10 a 15.000 arbeiders ontslagen Sperrmarken in ons land Interpellatie in het Lagerhuis Litwinov naar Weenen Besprekingen met Dollfuss? De mijnexplosie te Reck linghausen STAAT VAN BELEG IN GEORGIE BrfmrnmS. Een laatste poging van Roosevelt tot in standhouding der conferentie? Commissies niet bijeen Mr. Trip huiswaarts V erdedigingscomité Onafhankelijkheidsdag in de Ver. Staten 44 Personen gedood, honderden gewond bij het feestvieren De zangeres, kroonprins en de sigaret Von Papen bij Mussolini DIT NUMMER BESTAAT UIT TIEN BLADZIJDEN De besprekingen beëindigd. Nog slechts een definitief antwoord verwacht van Berlijn Gedeelte van Moskee ingestort Eenige personen ernstig gewond 25 dooden op Cuba NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT ZES EN VIJFTIGSTE JAARCANC No. 18419 Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct.; ingez. mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM TELEFOON 13866 de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek 9 Terwijl men te Londen de economische we reldconferentie nog niet officieel dood durft verklaren, heeft de Russische volkscommissaris voor buitenlandsche zaken Litwinov een nieuw succes bij de reeds be haalde weten te voegen. In aansluiting bij de non-agressie-conventie, waarover wij gisteren Uitweidden, blijkt er een conform pact te zijn geteekend tusschen de Sovjet-Unie, de Kleine Entente en Turkije, waarin het begrip „aanval ler" op precies dezelfde wijze wordt gedetermi neerd als in de conventie der Acht. De wal, welken Sovjet-Rusland opwerpt tegen het uit het nationalistische Duitschland dreigende ge vaar, is daardoor wederom aanzienlijk ver sterkt. Dat het beruchte memorandum van Dr. Hugenberg, te Londen gepubliceerd, de zich zelf beschermende activiteit van den slimmen Mcscoviet, die de kunst verstaat om het ijzer te smeden, wanneer het heet is, heeft aange wakkerd, lijdt geen twijfel. Immers in dit me morandum werd duidelijk gezinspeeld op Duitsehlands behoefte aan meer ruimte en Sovjet-Rusland maakte zich geen illusies om trent de richting, waarin bevrediging van deze behoefte te gelegener ure zou worden gezocht. Dat de Duitsche delegatie zich haastte Hugen- berg's politiek en diplomatiek onhandig memo randum onmiddellijk te désavoueeren, was voor Rusland eerder een bewijs, dat het Duitseh lands meest wezenlijke verlangens al te open lijk verried, dan dat het met deze verlangens niet zou overeenstemmen. Het ver-Hitleri- aanschte Duitschland tracht sympathie te win nen door zich op te werpen als kampvechter tegen het bolsjewisme, Moskou poogt interna tionale veiligheid voor zichzelf te verwerven door de leiding te nemen bij de actie tot het beperken van de mogelijkheid, dat de bruine pap in het Derde Rijk zal overkoken en over de grenzen zal gaan stroomen. Het moet gezegd worden, dat de Russische di plomatie beter in haar opzet slaagt dan de Ber- lijnsche. De non-agressie-conventie en het thans geteekende pact met de Kleine Entente leveren daarvan het overtuigende bewijs. Na een kortstondig bezoek aan Parijs, zal Litwinov naar Weenen reizen om met Dollfuss te confereeren en te zien of in de anti-nationaal-socialisti- Eche gezindheid der Oostenrijksche regeering nog nieuw versterkingsmateriaal te vinden is voor de verdedigingslinie, welke hij in Oost- Europa tegen Duitschland heeft geconstrueerd. Het internationale isolement, waaruit Hit- Ier met zijn verzoeningsgezinde rijksdag rede Duitschland definitief verlost meen de te hebben is door het toedoen van Litwinov Weer tot stand gebracht. Duitschland, dat zich bij de aanvaarding van het Viermogendheden- verdrag met handen en voeten heeft moeten la ten klinken in het Volkenbondsblok, zal zijn ruimte-honger moeten bedwingen, indien het tenminste door dien honger nog gekweld wordt. Niettegenstaande de internationale positie van Duitschland er den laatsten tijd niet beter op is geworden, blijft in het binnenland de ontwik keling naar den totalen nationaal-socialistischen eenheidsstaat zich voltrekken met de systema tische regelmaat van het onafwendbare. De Beiersche Volkspartij heeft zichzelf ontbonden en het Centrum staat op het punt dit voorbeeld te volgen. Door zelfontbinding hoopt het Cen trum nog enkele plaatsen in de actieve politiek te kunnen reserveeren voor zijn meest begaafde figuren. Of de nationaal-socialisten deze hoop Bullen verwezenlijken, dient nog te worden afge wacht. De „Germania", eens het actieve partij orgaan van het Centrum, heeft reeds in een Wonderlijk, hoofdartikel verzekerd, dat door op heffing van het Centrum de katholieke politieke belangen niet in het minst zouden worden ge schaad, maar in tegendeel zouden worden bevor derd. „De kerk van Christus", aldus doceert het blad, „is niet onbeschermd, wanneer er geen ka- Duitsehlands luchtvaart' in nood. S. A.- 7nannen maken op straat propaganda voor de luchtpost tholieke partij en geen georganiseerde kiezers massa's meer zijn. In den nieuwen staat is de actieve medewerking van goede katholieken on afhankelijk van het bestaan van het Centrum. Slechts één voorwaarde is er, en wel dat men de wetten van opbouw van het nieuwe Duitschland begrijpt en de leiding blindelings volgt." Indien dit juist zou zijn, mag men zich afvragen, waar om elders de hooge geestelijkheid steeds zoo met klem heeft aangedrongen op georganiseerde een heid der katholieken. En de ééne voorwaarde, welke de „Germania" signaleert nJ. het blinde lings volgen van de staatsleiding, vormt juist 't grootste bewaar. Van blindelings volgen kan voor de katholieken alleen sprake zijn wanneer het kerkelijk gezag dit eischt. Trouwens den heer von Papen, die een groot deel van de ondergra ving van de machtspositie van het Centrum op zijn verantwoordelijkheid heeft en thans te Rome vertoeft om een concordaat tus schen het Vaticaan en Berlijn tot stand te bren gen, is dit ook duidelijk aanhet verstand ge bracht, want in het ontworpen concordaat, dat nog door Berlijn moet worden goedgekeurd, moe ten met het oog op den tegenwoordigen toestand in Duitschland zwaardere eischen door den Paus zijn gesteld dan in normale omstandigheden ge bruikelijk zijn. LONDEN, 4 Juli. (Reuter.) Hedenmiddag is de onderteekening van een pact tot omschrij ving van een „aanvallerstaat" geschied door Rusland, Roemenië, Joego-Slavië, Tsjeeho-Slo- vakije en Turkije. De tekst is dezelfde als dien van het gisteren door Rusland met zijn nabuurstattn gesloten pact. De onderteekening wordt beschouwd als een stap naar erkenning van Rusland door Roe menië en Tsjecho-Slowakije, welke landen tot dusver geen betrekkingen met Moskou onder hielden. Het heden onderteekende pact staat voor alle staten open; dat van gisteren is beperkt tot de buurstaten. PARIJS, 4 Juli. (V. D.) De minister van Luchtvaart, Pierre Cot, heeft besloten in de eerstkomende weken een Fransche esquadrille- vlucht te ondernemen naar de Fransche kolo niën, ten einde te bewijzen, dat de Fransche luchtvaart niet ten achter staat bij de Itaiiaan- sche. Een vlucht gaat slechts boven land en dan nog wel boven Fransch gebied. De Fransche luchtvaart is bovendien geens zins in staat een eskadervlucht te ondernemen op de wijze als de Italianen, daar Frankrijk tot nu toe nog geen vaste lijn volgt op luchtvaart gebied. Er zijn thans geen eerste klasse Fran sche watervliegtuigen, welke het tegen de Ita- liaansche zouden kunnen opnemen. De door den minister van luchtvaart vastge stelde eskadervlucht, welke zal worden uitge voerd met 25 toestellen, zal via Istris-Rabat- Cao-Dakar-Ninmy-Fort Lamy naar Bangui en vandaar teruggaan. Men is reeds bezig lan dingsplaatsen gereed te maken en proviand te verzenden. LONDEN, 4 Juli. (V.D.) De start van het Italiaansche luchteskader naar IJsland is voor- loopig uitgesteld tot Woensdagochtend. De weerberichten hebben Dinsdag eerst bui tengewoon ongunstig geluid. Er werd op het traject naar IJsland sterke bewolking en ten deele regen en mist gemeld. Dinsdag in den loop van den dag werd het beter. Mussolini heeft Balbo telegrafisch verzocht niets te riskeeren. De vlucht moet worden uit gevoerd om ondervinding op te doen. Levens mogen niet op het spel worden gezet, om door een snelle voortzetting van de vlucht opzien te baren. Ook de start van het echtpaar Mollison is voorloopig uitgesteld. BREMEN, 4 Juli. (V. D.) De Norddeutsche Lloyd te Bremen heeft alle schepen der maat schappij, welke dienst doen op Noord Amerika, opdracht gegeven in geval van vertrek van het eskader van Balbo uit Ierland radiotelegrafi- sche berichten der vliegtuigen met bijzondere aandacht te volgen en zich ter beschikking te stellen voor de doorzending van berichten. De Minister van Defensie ontving het vol gende telegram van Minister Balbo: „Diep getroffen door de voorzorgsmaatregelen van de Regeering en de ontvangst door de Ne- derlandsche bevolking verzoek ik Uwe Excel lentie de gevoelens van mijn levendige herin nering en dank te willen aanvaarden." GENèVE, 4 Juli. (Reuter.) Henderson zal de volgende week zijn ontwapeningskruisvaart be ginnen. Het eerst zal hij zich naar Parijs, Rome en Berlijn begeven. Verwachting: Meest zwakke wind uit Oostelijke richtingen, afnemende be- wolking, droog warm weer. H Hoogste stand: 773.1 te Yarmouth. Laagste stand: 748.6 te Jan Mayen. Zon op 4.47, onder 9.21. Licht op 9.51. 7 Juli Volle Maan. LONDEN, 4 Juli. De president der Nederland- sche Bank, mr. Trip, gaf heden als zijn per soonlijke meening te kennen, dat Roosevelt's weigering tot medewerking aan een valuta- stabiliseering wellicht er toe zou leiden, dat de Amerikanen in een wilde speculatie worden ge dreven. Z.i. zou Amerika's valutapolitiek ver derfelijke gevolgen hebben voor miillioenen menschen, wanneer zij zelfs tenslotte niet tot katastrofale gevolgen zou leiden. Zou Amerka inderdaad den dollar zijn eigen koers laten vinden, dan zou de dollar zijn eigen pariteit weer verkrijgen. Om den dollar op de internationale deviezenmarkt te doen dalen moest de Amerikaansche regeering tot directe inflatiemaatregelen overgaan, welke onoverzien bare gevaren daaraan ook vastzitten. Het Amerikaansche volk maakt zich illusies, wanneer het gelooft met dergelijke methoden weer tot welvaart te kunnen komen. De we reld heeft rust, veiligheid en internationale sa menwerking noodig, om weer betere tijden te krijgen. Onder de gegeven omstandigheden is voortzetting der conferentie doelloos. Overigens kan de samenwerking, waartoe de goudlanden hebben besloten, een groot succes worden genoemd. Wij bezitten 50 pCt. van alle goudvoorraden ter wereld en zullen in staat zijn onze politiek te verdedigen, die mijns in ziens tot wereldwelvaart zal leiden. (United Press.) BOEKAREST, 4 Juli. De groote kolenmijnen in Petrosal (Zuid-Transylvanië) en Suina (Ba naat) zullen wellicht tot staatseigendom wor den verklaard, wanneer een verdere exploitatie door de huidige eigenaars onmogelijk zou blij ken. Enkele dagen geleden is het geheele per soneel ten getale van 10 a 15.000 man ontslagen. De regeering streeft ernaar, onder alle om standigheden de arbeiders aan het werk te houden. (United Press). LONDEN, 4 Juli. (Reuter.) In het Lagerhuis werd er heden over geïnterpelleerd, dat som mige Britsche firma's bestellingen uit Neder land verloren, doordat Nederlandsche firma's dezelfde goederen uit Duitschland koopen met sperrmarken, die in Holland onneveer 20 pCt. beneden pariteit te verkrijgen zijn. Namens de regeering werd geantwoord dat deze sperrmarken slechts gebruikt kunnen worden voor den aankoop van goederen, die be schouwd worden als additioneel xport uit Duitschland. De moeilijkheid ontstaat door de bestaande valuta-restricties, op de afschaffing waarvan de Engelsche delegatie ter wereldconferentie aandringt. LONDEN, 4 Juli. (Reuter.) Morgen vertrekt Litwinov via Parijs naar Weenen. Het .schijnt voor de hand liggend, dat Litwinov diplomatieke besprekingen zal voeren met Dollfuss, ofschoon hi1 te Weenen gaat kuren. Gegeven de gespannen verhouding tusschen Hitier en Dollfuss, zou dit zeer belangwekkend zijn. RECKLINGHAUSEN, 4 Juli (V.D.) ïn den loop van vanmorgen zijn in het ziekenhuis aan de gevolgen van hun verwondingen overleden de 39-jarige mijnwerker Brackhahn en de 15- jarige Franz Holtroeder, waarmee het aantal slachtoffers van de ontploffing in de mijn „Ge neral Blumental" tot twaalf is gestegen. Nog twee gewonden verkeeren in zorgwekkenden toestand. -9 BMiiihïhi- mmmm aMCiMroaïïiii De gouverneur van den Noord-Amerikaanschen staat Georgië, Eugène Talmadge, heeft voor de gevangenen, die bij den bouw van wegen werk vinden, den staat van beleg afgekondigd. Het conflict gaat om de uitbetaling van twee mïllioen dollar voor loonen en salarissen. Bewapende posten, voor het departement van Wegenbouw LONDEN, 4 Juli. (V. D.) Wij meenen te weten, dat de Engelsche Kanselier voor de Schatkist Chamberlain het voorstel van dr. Colijn tot ver daging der conferentie zal steunen. De Amerikaansche delegatie verzet zich tegen verdaging der conferentie, daar zij niet verant woordelijk wenscht te zijn voor het afbreken der Conferentie. Het verluidt zelfs, dat president Roosevelt een laatste poging zal doen om verda ging der Conferentie te voorkomen. Reuter spreekt zelfs van een sensationeel voor stel van zoodanigen aard, dat het een onver wijlde stijging der wereldprijzen zou kunnen ver oorzaken. Kenmerkend voor de situatie schijnt te zijn, aldus V. D. dat een aantal vooraanstaande Amerikaansche journalisten reeds tegen Don derdag plaatsen heeft gereserveerd op naar Ame rika vertrekkende schepen. LONDEN, 4 Julia (Reuter). Hedenavond om 6 uur kwam het bureau der economische wereld conferentie bijeen. Na afloop verklaarde de Amerikaansche minister Huil, dat met algemeene stemmen een voorstel van Chamberlain was goedgekeurd, om de zitting tot Donderdagmorgen 10 uur te verdagen. Zelf had hij een verdaging tot morgen voorgesteld. Huil verklaarde, dat Amerika tegen verdaging der conferentie is. De raderen der conferentie hielden vandaag op te functioneeren, toen alle vergaderde sub commissies terstond besloten zich te verdagen totdat de atmosfeer zou zijn opgehelderd. LONDEN, 4 Juli. Naar United Press meldt, zal minister Huil mor genochtend om 11 uur een nieuwe verklaring van president Roosevelt publiceeren over de politiek der V. S. op het gebied van economie en valuta-politiek. Volgens Reuter zal het bureau, wanneer zich geen nieuwe feiten voordoen, Donderdag ver daging der conferentie voorstellen. Men wil echter het bureau en zekere subcommissies laten functioneeren tot de hervatting der con ferentie. In Amerikaansche kringen hoopt men dat de „levendige" woorden van Roosevelt Donder dag vergeten zullen zijn. Roosevelt wenscht dat de conferentie wordt voortgezet om het herstel der prijzen in landen buiten de V. S. te bespreken. Engeland zou deze meening deelen. Macdonald scheen na de zitting van het bureau zeer vermoeid en neerslachtig. LONDEN, 4 Juli. (Reuter). IVpr. Trip verklaar de, dat hij vanavond naar Nederland terugkeert zonder de bijeenkomst van het conferentiebu reau af te wachten, daar er voor hem thans niets meer te doen was. Hij voegde eraan toe, dat Zaterdag te Parijs een bijeenkomst plaats vindt tusschen de vertegenwoordigers van de centrale banken der gouden-standaardlanden. Deze bijeenkomst was het onvermijdelijke gevolg van de verklaring van het goudbloc. Dr. Colijn en de andere Nederlandsche gedelegeerden blij ven voorloopig nog te Londen. Minister Neville Chamberlain had vanmid dag een lang onderhoud met den Franschen minister Bonnet. Verder had een bespreking plaats tusschen Chamberlain, Jung, Colijn en Bonnet. Ook de Scandinavische landen hielden een bijeenkomst. Zij achten een onmiddelllijke ver daging der conferentie niet wenschelijk. BERN, 4 Juli. (Reuter). Te Bazel is een in ternationaal comité tegen verwerping van den gouden standaard gevormd uit vertegenwoordi gers van de „Belgische associatie voor de ver dediging van houders van publieke fondsen", van de „Nationale associatie van Fransche houders van mobiele waarden", van de „Vereeniging voor den Effectenhandel Amsterdam" en van de „Zwitsersche Bankiersassociatie". Het comité zal de noodzakelijke schikkingen treffen, om zooveel mogelijk de belangen te verdedigen van houders van waarden, die door de verwerping van den gouden standaard door talrijke debiteurs nadeelig beïnvloed zijn. PARIJS, 5 Juli (Reuter) De eenig mo gelijke uitkomst voor de Economische We reldconferentie, is verdaagd te worden. Het door de Amerikaansche delegatie geformu leerde verzoek tot uitstel van de verdaging wordt uitsluitend geïnspireerd door het ver langen der Amerikaansche delegatie, niet de volle verantwoordelijkheid voor het misluk ken der conferentie te dragen. Dit is de eensluidende meening van alle spe ciale berichtgevers der Parijsche bladen te Lon den. Met zekere verbittering bespreken de bladen de handelwijze der Amerikanen, die, naar de bladen zeggen, het fiasco van deze conferentie, waarop groote verwachtingen waren gesteld, op hun geweten hebben. Alle bladen, zelfs zij die gewoonlijk de regee ring bestrijden, wenschen den Franschen gedele geerde Bonnet van harte geluk voor de krach tige houding door hem ingenomen ter verdedi ging van een gezonde valuta-politiek. WASHINGTON, 5 Juli Reuter verneemt uit betrouwbare bron, dat Roosevelt in de telegra fische instructies aan de delegatie te Londen heeft verklaard, dat hij vol vertrouwen is in het voortzetten van de conferentie en dat de delega tie zoo moet optreden, dat de conferentie haar werkzaamheden kan vervolgen. Men verwacht, dat Roosevelt binnen 24 uur een belangrijke verklaring zal afleggen. NEW-YORK, 5 Juli (Reuter) In tegen stelling met de „Herald Tribune" zegt de New-York Times" uit goede bron vernomen te hebben, dat men verwachten kan, dat de conferentie zal worden verdaagd. NEW YORK, 5 Juli (Reuter) De Onafhan kelijkheidsdag, die gisteren in de Vereenigde Staten werd gevierd, heeft talrijke slachtoffers geëischt. Tengevolge van ongelukken met auto's, bij 't baden en bij het afsteken van vuurwerk, zijn in de verschillende deelen van het land niet min- der dan 44 personen gedood en eenige honder den gewond. ROME, 5 Juli (V. D.) Terwijl de bekende Italiaansche opera-zangeres Rosa Ponselle gis terenavond te Napels een uitvoering gaf, staak te zij plotseling het zingen en vroeg: „Wie rookt hier?" Kroonprins Umberto, die dicht bij het podium de uitvoering bijwoonde, vroeg verlegen: „Hindert de rook U?" en toen de zangeres zei, dat ze een doodelijke angst had voor rook als ze zong, trapte de Kroonprins, terwijl alle oogen op hem gevestigd waren, de sigaret uit. De Concordaatsonderhandelingen met Duitsch land ten einde. Definitief antwoord van Berlijn verwacht, Litwinov naar Weenen. Besprekingen met Dollfuss? Lagerhuis-interpellatie over sperrmarken in Nederland. De Beiersche Volksparty practisch ontbonden. Vandaag het Centrum? De kritieke situatie te Londen. Het bureau tot morgen verdaagd. Heden een nieuwe verklaring van Roosevelt Pact onderteekend tusschen Rusland, de kleine Entente en Turkije. De Tweede Kamer aanvaardde z.h.s. wijziging en aanvulling van de H.O.-wet. Het stoffelijk overschot van korporaal Quin- tavalle naar Rotterdam overgebracht. Het R. K. Werkliedenverbond vraagt verbete ring van de toepassing der Rijkssteunregeling. Bezuiniging bij de Spoorwegen door reorgani satie der werkplaats bedrijven; Middenstandscongres te Vlissingen. Ontspoorde locomotief veroorzaakt aanzienlijke vertraging tusschen Amsterdam C.S. en M.P. Relletjes in Haarlem en Gouda. Een zonderling te Lienden heeft getracht zijn oude moeder te worgen. ROME, 4 Juli. (W.B.) Vice-kanselier von Papen had heden een particuliere audiëntie bij Mussolini ROME, 4 Juli. (Reuter.) Z. H. de Paus heeft vice-kanselier von Papen heden ont vangen; de audiëntie duurde een half uur. Vervolgens bracht von Papen een bezoek aan Z.Em. den kardinaal-staatssecretaris Pacelli. De onderhandelingen betreffende het slui ten van een concordaat met Duitschland zijn beëindigd Men wacht nog slechts op het definitief antwoord van Berlijn. In Vaticaansche kringen verklaart men, dat de Paus in het bijzonder ruimere waarborgen wilde verkrijgen ten aanzien van de werkzaam heid van het Duitsche episcopaat. Ook gelooft men, dat het accoord, dat ge ïnspireerd is door verschillende bestaande con cordaten met zekere Duitsche staten, wegens den huidigen toestand in Duitschland grootere eischen aanwijst dan anders. Voor wat betreft de houding der Duitsche katholieken ten opzichte der Hitier regeering, merkt men op dat de bisschoppen reeds begon nen zijn met het aangeven van richtlijnen. BELGRADO, 4 Juli. (Reuter.) Tijdens een dienst is de vrouwengalerij in de 400 jaren oude moskee van Vlasenitz nabij Sarajewo in gestort. Verschillende vrouwen liepen kwetsuren op en tien mannen, die onder de galerij hadden plaats genomen, werden ernstig gewond. NEW YORK, 4 Juli. (V. D.) Het aantal per sonen, dat ten gevolge van den tornado op het eiland Cuba om het leven is gekomen, be draagt volgens de laatste berichten 25. Hoogste stand op Woensdag 1 uur n.m.: 764 Vorige stand 766

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1933 | | pagina 1