Gömbös en Henderson op stap m f Balbo te Shediac m Ramp op de Wolga Het nieuws van heden HET DONAU-PROBLEEM SCHMITT'S ECONOMISCH PROGRAM WESSELING DE BAROMETER VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS VRIJDAG 14 JULI 1933 BUREAUX: NASSAULAAN 51 - TEL. 13866 ABONNEMENTEN: voor Haarlem en Agentschappen per week 25 cent; per kwartaal f 3.25; per post, per kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866 Reizigers in vrede en vriendschap Alle vier en twintig vliegtuigen vlot geland Lindbergh heeft pech Het Weer1iiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii iiiiiiiiiiiinii De moord op een S.A.- man De drie beschuldigden ter dood veroordeeld DE VRIJLATING VAN FACTOR Kerk en Staatsraad in Pruisen Paratyphus-epidemie in Iserloh 100 personen naar de ziekenhuizen overgebracht HET EUCHARISTISCH CONGRES TE ANGERS De Pauselijke nuntius, Mgr. Maglione, draagt het Allerheiligste. Ook Z.Em. Kardinaal Verdier was aanwezig MASSA GYMNASTIEK-DEMONSTRATIE fel „Als 't gelukt de werkloozen in het productie-proces terug te voe ren, dan zijn alle pro blemen opgelost" Men moet orde in eigen huis scheppen Het pact-van-vier Zaterdag waarschijnlijk de onderteekening Von Papen over de Duit sche revolutie Een nieuwe historische ontwikke ling is begonnen Een pleizierboot met 250 personen gezonkenzeventig lijken geborgen Een streng onderzoek gelast De wereldconferentie Een Amerikaansch voorstel tot verkorting van den werktijd Internationale werk verschaffing DIT NUMMER BESTAAT UIT TIEN BLADZIJDEN Gandhi wil weer in de gevangenis Politieke misdadigers Worden niet meer aan Oostenrijk uitgeleverd Aartshertog Otto van Habsburg Peetoom van een drieling Wij beginnen de VACANTIE met Wafels en Poffers van 155 Gr. Houtstraat - Telefoon 10737 WUIIIII I NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT ZES EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 18427 Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct.; ingez. mèdedeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek De nationalistische politiek belemmert zoowel de politieke als de economische internationale samenwerking, en de onmogelijkheid om tot internationale samen werking te komen bevordert weer de natio nalistische en autarkische gezindheid van ver schillende mogendheden. Zoo draait de wrakke wereld in een vicieusen cirkel rond en er is weinig uitzicht, dat zij voorloopig daaruit zal geraken. Het onderling wantrouwen is tenge volge van de groote, maar vrijwel mislukte conferenties eerder verscherpt dan verminderd. Men heeft er elkanders standpunten of zweef- punten zóó grondig leeren kennen, dat men er sterker dan te voren van overtuigd is, dat het vrijwel ondoenlijk is een voor allen aanvaard baren grootsten gemeenedeeler eruit te formu leeren. Niettegenstaande dezen teleurstellenden stand van zaken zijn er nog eenige reizigers in internationale vriendschap en vrede, die moe dig op pad gaan met hun offertes. Zoo trok de Hongaarsche ministerpresident generaal Julius Gömbös naar Berlijn om te zien of er voor zijn noodlijdend vaderland aan het Derde Rijk economisch wat te verdienen viel. Het tijdstip voor dit opzienbarend bezoek aan Hitlerland scheen slecht gekozen. Vooral in Oostenrijk, dat met Duitschland op voet van politieken oorlog leeft, werd Gömbös' reis naar Duitschland beschouwd als een bepaald hoogst verdachte en onvriendelijke daad. Gömbös, die onmiddellijk na zijn optreden als minister-president op ondubbelzinnige wijze blijk had gegeven van een grenzenlooze ver eering voor Mussolini, zou ook wel eens al te veel sympathie kunnen gevoelen voor Hitier. Oostenrijk vond het zorgwekkend en gevaarlijk, dat hij met een regeering praten ging, die zich ten opzichte van Oostenrijk ontegenzeglijk incorrect had gedragen. Maar al heeft Gömbös ook veel op met den Duce, van wien hij poli tieken steun verwacht, in zijn regeeringsverkla- ring heeft hij indertijd duidelijk te verstaan gegeven een parlementariër te zijn en te wil len blijven, zij het ook van een ietwat forscher kaliber dan dat van de meer en meer verdwij nende soort. Bovendien moet men zijn onder scheidingsvermogen wel heel erg onderschatten, wanneer men vreest, dat hij Hitier op één lijn met Mussolini zou stellen. Het was Gömbös louter en alleen te doen om de economische re laties met Berlijn zoo mogelijk te verbeteren en hij had allerminst de bedoeling Oostenrijk voor het gevoelige hoofd te stooten. Integendeel. Hij ziet zeer goed in, hoe noodzakelijk het voor Hongarije is met Oostenrijk de meest vriend schappelijke betrekkingen te onderhouden. Daarom heeft hij zich gehaast ook aan Wee- nen een bezoek te brengen en hij is erin mogen slagen het gewekte Oostenrijksche wantrouwen weg te nemen. Hij heeft er niet alleen de oude vriendschapsbanden bevestigd, maar ook db gedachte gelanceerd van een middel-Europee- sche conferentie, waarin op groote en niet op klein-politieke wijze een oplossing gezocht zou moeten worden voor het economische Donau- probleem, zoodat zijn land bevrijd zou worden uit de knellende banden van het opgedrongen autarkische systeem. In Oostenrijk heeft dit denkbeeld warmen weerklank gevonden. Men ziet daar in, dat het Donau-probleem niet enkel een Oosten- rijksch-Hongaarsche kwestie is, maar een aan gelegenheid van belang voor gansch Europa, om dat de vier Europeesche groote mogendheden Duitschland, Frankrijk, Italië en Engeland in het Donaubekken vitale interessen hebben, wel ke elkander kruisen. Theoretisch zijn alle Euro peesche staten het erover eens, dat de econo misch onhoudbare toestand in het Donauge- bied dringend verbetering behoeft, doch de po litieke tegenstellingen hebben tot nu toe elke effectieve steunactie verhinderd. Alle geopper de denkbeelden als van een Duitsch-Oosten rijksche tolunie, van een Donau-unie a la Tar- dieu, ja zelfs de aanbevelingen van de Euro- peesche-commissie te Genève, bleken niet voor verwezenlijking vatbaar, omdat wat van de eene zijde werd voorgesteld door de andere zijde om politieke redenen werd afgeslagen. Thans ech ter, nu het vier-mogendheden-pact tot stand is gekomen en er een merkbare toenadering tusschen Italië en Frankrijk valt te bespeuren, hoopt Gömbös het Donauprobleem, dat op de allereerste plaats van economischen aard is, te kunnen brengen buiten de giftige sfeer der po litiek. Of hij hierin zal slagen, mag vooralsnog betwijfeld worden. Niettemin wil hij het pro- beeren. In het worstelperk der eer is zelfs het pogen schoon. Door deze gedachte heeft ook die andere befaamde reiziger in vriendschap en vre de, de voorzitter van de verdaagde ont wapeningsconferentie Arthur Henderson, zich laten leiden, toen hij besloot om op tournée naar de voornaamste hoofdsteden van Europa te gaan, in de hoop door persoonlijke onder handelingen met de diverse regeeringen de op ontwapeningsgebied bestaande tegenstellingen te kunnen overbruggen. Na Londen en Parijs be zocht te hebben, is hij thans naar Rome ver trokken om vandaar naar Berlijn te reizen. Men kan den energieken en vasthoudenden Hender son alleen maar prijzen voor zijn onverwoest- baren ijver, die waarlijk heroïsch wordt naar mate er minder kans bestaat, dat hij met suc ces beloond zal worden. Frankrijk staat met het oog op de politieke ontwikkeling in Duitsch land vaster dan ooit op zijn veiligheidseischen. Amerika schijnt niet van zins te zijn de vloot- overeenkomst van Londen, die in 1936 afloopt, te verlengen en bereidt een machtige versterking en uitbreiding van zijn vloot voor, vooral in verband met de gebeurtenissen in het Verre Oosten. Onder deze omstandigheden is de op gave, welke Henderson zich zelve gesteld heeft, vrijwel illusoir. Noch politiek, noch economisch wenschen de mogendheden te ontwapenen. Hoe hoog het internationale idealisme ook geprezen wordt, in de practijk laat men zich uitsluitend leiden door het meest kortzichtige en volkomen verkeerd begrepen eigenbelang. En zoolang deze psychose duurt, zal Henderson niet meer kun nen oogsten dan een practisch waardeloos „suc ces d'estime" voor zijn nobele persoonlijkheid. SHEDIAC, 13 Juli (Eigen be- j richt) Balbo's eskader is heden middag alhier vlot geland. Kort na elkander daalden de vier en twintig vliegtuigen op het water. De landing geschiedde bij mooi helder weer. (United Press) Reuter seint nog, dat het vliegtuig van Balbo her eerst arriveerde, achter hem volgden de overigen in formatie van drie. Vele duizenden juichten de koene vliegeniers toe. CARTWRIGHT, 13 Juli. Het Italiaansche eskader, onder leiding van Generaal Balbo, is hedenmiddag te 14.40 uur (Amst. Zomertijd) van Cartwright aan de kust van Labrador ver trokken voor de duizend Kilometer lange 5e etappe van de vlucht over den Atlantischen Oceaan, naar Shediac in Nieuw Brunswijk. De start van het eskader Italiaansche vlieg tuigen is bij helder weer gemaakt. Generaal Balbo steeg als eerste op met twee vliegtuigen van zijn groep. Op gezette tijden volgden de overige toestellen van het eskader. Het geheele eskader was om 14 uur 57 Gr. Zomertijd in de lucht. De weerberichten zijn voor de vol gende etappe gunstig. BERLIJN, 13 JuU (V.D.) Rijksminister Dr. Goebbels heeft den Italiaanschen minister van luchtvaart, Balbo, het volgende telegram ge zonden: „Heb groote innerlijke vreugde door Uw succes en breng U, evenals het fascistische Italië, met dit grootsche resultaat mijn harte lijkste gelukwenschen over." ST. JOHNS (New Foundland) (Reuter). Lindbergh, die gehoopt had vandaag naar Cart, wright te kunnen vliegen om het Balbo-eskader te groeten, is door het slechte weer verhinderd verder te vliegen. Verwachting: Meest matige Westelijke tot Zuid-Westelijken wind, =j zwaar bewolkt met tijdelijke opklarin- gen, aanvankelijk nog regenbuien, later iets warmer. H Hoogste stand: 764.1 te Biarritz. jE Laagste stand: 745.3 te Shields. Zon op 4.56, onder 9.15. Licht op 9.45. Laatste Kwartier 1.49 n.m. stoel van den H. Wiho en werd leider van een diocees, dat gesticht is door Karei den Grooten. Sedert 1921 is hij president van de St. Rafaels- vereeniging ter bescherming der belangen van Duitsche landverhuizers. In 1930 droeg de Paus hem de zorg op voor de Duitsche katholieken in de Oostelijke gebieden van Europa en voor die over den oceaan. Op reizen naar Amerika en Australië knoopte hij betrekkingen aan met de Duitschers aldaar. Naast deze actie nam hij zich vooral het schoolvraagstuk ter harte. In de katholieke schoolorganisaties bekleedt hij een leidende stelling. Deze bisschop heeft groote geestes gaven en een liefdevol hart. Zijn wapenspreuk luidt: Caritas Christi urget. „De nieuwe Duit sche staat heeft in hem een medewerker, die even Duitsch als katholiek is," zegt de „Köln. Volksz." DESSAU, 13 Juli. De jury van Dessau heeft Donderdagmiddag de arbeiders Karl Hans, Kahlmann en Bieser uit Hecklingen die er van beschuldigd worden op 1 Februari den S.A.- man Cieslick te hebben doodgeschoten, over eenkomstig den eisch van het O.M. ter dood veroordeeld. De zoon van Jacob Factor die zooals men weet door zijn ontvoerders te Chicago in vrij heid is gesteld, heeft medegedeeld, dat een los prijs van 50.000 dollar is betaald voor zijn vader. Z. H. Exc. Mgr. D. Wilhelm Büning, die door den Pruisischen minister-president Goering is benoemd tot lid van den Staatsraad als ver tegenwoordiger der Katholieke Kerk, was reeds langen tijd delegaat aan de Fuldasche Bisschop penconferentie bij de Pruisische regeering en heeft in deze kwaliteit herhaaldelijk met deze onderhandeld. In 1914 werd hij, pas 37 jaren oud, bisschop van Osnabrück. Hij besteeg den episcopalen Volgens oud gebruik krijgt het kleinkind van den Franschen troonpretendent, den hertog de Guise, een slok wijn van den vader, den graaf van Parijs ISERLOH, 13 Juli (V.D.) In het district Iserloh is een paratyphus-epidemie uitgebroken. Tot dusverre zijn bijna 100 personen in de zie kenhuizen gebracht. Alle scholen, kinderbewaar plaatsen en badinrichtingen zijn op bevel van den districtsarts gesloten. Van overheidswege zijn alle maatregelen genomen om uitbreiding der ziekte te voorkomen. 'sW-KWM 1G.000 Italiaansche sportbeoefenaren voerden in tegenwoordigheid van Mussolini, op de Piazza di Siena te Rome gymnastische oefeningen uit BERLIJN, 13 Juli. Voor een aantal vooraan staande persoonlijkheden uit economische krin gen heeft de Rijksminister voor Economische Zaken, dr. Schmitt, een exposé gegeven van zijn programma op economisch gebied. Hij zeide o.a.: „Rijkskanselier Hitier heeft mij zijn vertrou wen geschonken en mij aan het hoofd van het ministerie van Economische Zaken geplaatst. Ik doe mijn plicht en geef mijn beste krach ten, zoolang ik het vertrouwen van den leider heb. Ik ben het met den Rijkskanselier eens, dat het onmogelijk de taak van den staat, het mi nisterie van Economische Zaken of van eenig ander orgaan kan zijn, de economische ontwik keling in details verantwoordelijk te regelen. De problemen, waarvoor zich het Duitsche econo mische leven ziet geplaatst, kunnen slechts door dat economische gebeuren zelf, d.w.z. door de daaruit gegroeide leiders worden opgelost. De staat moet beheeren en door zijn economisch po litiek het economische leven leiden, maar hij moet niet zelf aan dat economische leven deel nemen. Het beslissend probleem is het terugbrengen van 5 millioen menschen in het productieproces. Als het de regeering gelukt en daaraan twij fel ik niet deze taak te volbrengen, dan zul len daardoor tevens alle andere problemen zijn opgelost. De bestrijding van de werkloosheid kan niet alleen door kunstmatige werkverschaf fing geschieden. Maar men kan ook niet er op wachten, dat de natuur zelf de verhoudingen weer gezond maakt. In zooverre ben ik van meening, dat de regeering alles moet onder nemen om de depressie terzijde te stellen. De voornaamste taak van mijn ministerie zie ik niet in het maken van economische con structies en plannen, maar veeleer in de orga nisatie van de bestaande practische, realiseer bare mogelijkheden. Ten slotte nog een enkel woord over de we reldeconomie. Het is duidelijk, dat ieder volk tracht zichzelf te helpen. Daarom blijft ons niets anders over, dan ook dezen weg te be wandelen, orde in ons eigen huis te scheppen. Dat beteekent natuurlijk niet, dat wij de kan sen om onze betrekkingen met het buitenland te bevorderen, zullen laten voorbijgaan. Het is de taak van het ministerie, alles te doen om het verband met de wereld en de wereld economie zoo te onderhouden, dat onze eigen natie daarvan voordeel heeft". PARIJS, 13 Juli (Reuter) Volgens na afloop van den heden gehouden ministerraad verkre gen inlichtingen vindt de onderteekening van het pact-van-vier waarschijnlijk overmorgen te Rome plaats. De Jouvenel zal voor Frankrijk onderteekenen, waarmee zijn zending te Rome een einde neemt. DRESDEN, 13 Juli. Op een bijeenkomst van de Stahlhelm, afdeeling Saksen, heeft Von Papen een rede gehouden, waarin hij o.a. zeide „De moeilijkheid der politieke oriënteering ligt voor cns daarin, dat de Duitsche revolutie verschillenze tendenties in zich vereenigt. De problemen der ontwikkeling van ons vplk zijn te groot dan dat wij moedwillig de banden van duizendjarige traditie zouden verbreken en de herinnering aan de strijd- en bloedgemeen- schap in den grootsten aller oorlogen vergeten Duitschland verlangt op het oogenblik van zijn broeders ia het Zuid-Oosten niets anders dan de erkenning, dat een nieuwe historische ont wikkeling is begonnen, die Europa heeft gered van den geesel van het Bolsjewisme. Men treeft vaak gezego, dat het Nat.-socialisme een Pro- testantsche aangelegenheid is en dat het Ka tholieke Zuid-Oosten er derhalve geen liefde voor kan hebben. Daarover kan ik zeggen: wanneer het Vati- caan besloten heeft met het Duitsche Rijk een concordaat te sluiten, dan ligt in deze erken ning van het jonge Rijk tegelijkertijd de erken ning door de bovennationale macht der Kerk, dat het doel der beweging is, de beide godsdien stige richtingen te verzoenen. Onze revolutie moet niet begrepen worden als een opstaan van de massa tegen de hoogere klassen. De standen en kringen, die zich tot nu toe uitgesloten voelden van volk en vaderland, zullen in de volksgemeenschap terugkeeren In dezen zin is Adolf Hitler de volkskanselier.'' MOSKOU, 14 Juli (Reuter). Op de rivier de Wolga is in de nabijheid van Jaroslaw een boot met 250 vacantie-gangers omge slagen en gezonken. De meeste passagiers konden gered wor den, doch het ongeluk heeft ook talrijke slachtoffers geëischt. Tot dusver werden reeds zeventig lijken geborgen. Als oorzaak van het ongeluk wordt aange nomen, dat de boot te zwaar belast was. Het Openbaar Ministerie van de Sovjet-Unie heeft onverwijld een nauwgezet onderzoek in gesteld. Degenen die voor het ongeluk verantwoorde lijk kunnen worden gesteld, zullen zonder dra len aan het gerecht worden overgeleverd. De familieleden van de slachtoffers hebben zich naar Jaroslaw begeven. LONDEN, 13 Juli (Reuter). In de economische commissie der wereldconferentie heeft de Ame- rikaansche delegatie een resolutie ingediend ten gunste van verkorting van den arbeidstijd en van een loonschaal, die stijgt al naar mate de productiviteit toeneemt. De commissie heeft besloten deze resolutie tegelijk met de Fran- sche voorstellen in zake de werkverschaffing te bestudeeren. LONDEN, 13 Juli, (V. D.) In de plenaire zit ting van ue Economische Commissie neeft de Fransche gedelegeerde Salvador aangedrongen op het laten uitvoeren van groote publieke wer ken. Runciman verklaarde echter, dat de erva ring in Engeland heeft geleerd, dat dergelijke werken ongeschikt zijn voor de vermindering der werkloosheid en dat Engeland derhalve geen fondsen voor deze internationale werken kan verschaffen. Niettemin nam de commissie het voorstel aan, een commissie te benoemen ter onderzoek van het Fransche voorstel. Het Russische voorstel inzake een non-agres siepact lokte een incident uit tusschen den ler- schen gede.egeerde Connolly en den voorzitter Dr. Colijn Connolly richtte een aanval tegen de politiek der Britsche regeering jegens Ier land. Colijn verklaarde daarop, dat een derge lijke uitwijding ontoelaatbaar was. Het Sovjet-voorstel werd teruggewezen naar de betreffende commissie. BALBO GESTART VOOR DE 5DE ETAPPE VAN DEN TOCHT ORBETELLO—CHICAGO. BIJ SCHITTEREND WEER -TE SHEDIAC AANGEKOMEN. De drie beschuldigden var den moord op een S.A.-man zijn ter dood veroordeeld. De Duitsche Rijksminister Dr. Schmitt over zijn economisch program. Duitsche regeering levert geen politieke mis dadigers meer aan Oostenrijk uit. De aardbeving op Zuid-Sumatra. Een tocht door het geteisterde gebied. Het bezoek van Prins Nicolaas van Roemenië. De minister wijst op de moreele gevaren der openbare speelgelegenheden. Een auto-renbaan te 's Gravenhage? Drie bergbeklimmers in Italië omgekomen. Poolsch dorp door brand vernield. O POONA, 13 Juli (Reuter). De bijeenkomst van het Pan-Indisch Congres werd tot morgen verdaagd zonder dat een besluit genomen werd inzake de burgerlijke ongehoorzaamheids campagne. Naar „United Press" verneemt, zou Gandhi van plan zijn opnieuw een campagne van burgerlijke ongehoorzaamheid te organi- seeren. Verder meent men te weten, dat Gandhi het plan heeft opgevat, zich schriftelijk tot den onderkoning te wenden met het verzoek hem weer in de gevangenis te willen zetten. Tevens zou hij in dit schrijven zijn dank uitspreken voor de drie maanden van vrijheid, waarvan hij heeft mogen genieten. MÜNCHEN, 13 Juli (V.D.). De Beiersche mi nister van Justitie wijst er in een bekendmaking op, dat volgens de Duitsche uitleveringswet het geven van hulp in strafzaken jegens buiten- landsche staten slechts mogelijk is bij weder- keerigheid. De waarborg voor wederkeerigheid acht de minister evenwel t.a.v. Oostenrijk met name öy politieke misdaden met het oog op de huidige spanning niet meer aanwezig. Hiermede moet in de toekomst bij de behandeling van Oosten rijksche verzoeken om aanhouding en uitleve ring rekening worden gehouden. De minister bepaalt, dat tegenover Oostenrijk een uitleve- rings-„Sperre" moet worden toegepast. Hij be houdt zich de beslissing van geval tot geval voor. WEENEN, 13 Juli. (Reuter). Aartshertog Ot to van Habsburg is peetoom geworden van een drieling, kinderen van een Weenschen arbeider. Honderden monarchisten wachtten in stroomen den regen voor de kerk van den H. Antonius van Padua te Weenen, toen Aartshertog Otto's vertegenwoordiger de functie van peetoom waar nam. De kinderen kregen de historische Oostenrijk sche namen Otto, Karl en Franz. De vader is lid van de monarchistische partij van werk lieden en boeren, genaamd de „IJzeren Ring". De drieling kreeg een assurantiepolis, krach tens welke elk der kinderen op 20-jarigen leef tijd 250 gulden krijgt. Geopend tot 12 uur IL Hoogste stand op Vrijdag 1 uur n.m.: 746 Vorige stand: 752

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1933 | | pagina 1