Eindelijk krijgt Oostenrijk geld
St. Willibrordus
Balbo nadert het
eindpunt
Het nieuws van heden
Na de ramp met de „Georges Philippar"
DOLLFUSS' BELEID WEKT
VERTROUWEN
DE VERZEKERINGSSOM
TERUGGEEISCHT
VEREEN IG DE KATHOLIEKE PERS
ZES EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 18428
BUREAUX: NASSAULAAN 51 - TEL. 13866
ABONNEMENTEN:
Voor Haarlem en Agentschappen p. week
25 cent; per kwartaal f 3.25; per post,
per kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling
ZATERDAG 15 JULI 1933
DACBLAD UITCECEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866
N.V. Ned. Verzek.-Maatschappij
Utrecht, Catharijnesingel 48
Hoofdinspectie Amsterdam
Adm.deRuijterw.242, Tel. 82797
Kapitaal- en Volksverzekering
HET EINDPUNT VAN BALBO'S ESKADER-VLUCHT
Zoo zullen de Italiaansche vliegers Chicago zien als zij met
hun machines in de bocht bij de pier in het water dalen
Benito Mussolini als
beschermheer
SPELEN TE BAYREUTH
Centrumsafgevaardig
den en N.S.D.A.P.
Voor 1 Sept. zal de fractieloosheid
worden geregeld
De yvereldconferentie
Na 27 Juli voor goed verdaagd?
Zitting van het Rijks
kabinet
Een reeks wetsontwerpen
afgehandeld
TYPHUS IN SANTIAGO DE
CHILI
Het WeerimnixiiiiiiiiKiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
Het geheele eskader te Montreal
vlot geland
Nederlandsch Disconto
Verlaging op alle linies
Ontslag van commissa
rissen
Prins Philipp v. Hessen staatsraad
Dodd maakt kennis met
de pers
Pan-Indisch congres
Factor vertelt van zijn
ontvoering
Zwak en uitgeput teruggekeerd
Darré steunt den tuin
bouw
Maatregelen tegen den z.g. wilden
handel
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN BLADZIJDEN
ONTVANGLAMPEN VANAF F 2.50
N.V. Gloeilampenfabriek „Radium"
Het vermogen der S.P.D.
Voor goed onttrokken aan staats-
vijandig gebruik
„Noodweer"
Viermogendheden-pact
Verzekeringsbedrag van
115 millioen frs.
j
ONZE VALUTA-AFDEELING koopt en verkoopt vreemd bankpapier en
buitenlandsche chèques, tegen de scherpste noteeringen
HAARLEMSCHE COURANT
■"WW*?;
mm,juihi.i mum y.<u.;
Na een jaar lang tevergeefs gewacht te
hebben, schijnt Oostenrijk thans einde
lijk toch de bij herhaling toegezegde,
maar nimmer verstrekte internationale hulp
verleeningen te zullen krijgen. Toen Dollfuss in
Juni van het vorige jaar op de conferentie van
Lausanne de desbetreffende toezegging ontving,
omdat hy aan alle adviezen en voorwaarden
van den Volkenbond had voldaan, heeft men
hem vooral van nationalistische Duitsche zijde
verketterd. Immers hij had elke gedachte aan
een of anderen „Anschlusz" bij Duitschland moe
ten afzweren. Die eed viel hem gemakkelijk,
omdat hij niets van het Groot-Duitsche aanslui
ting-denkbeeld weten wilde, en dat was het
juist, wat men hem van bepaalde zijde zoozeer
kwalijk nam. Na tal van minderwaardige aan
vallen tijdens de discussies in den Nationalen
raad, waarbij hem door zijn tegenstanders ver
weten werd de „onafhankelijkheid" van Oos
tenrijk ter wille van Frankrijks vriendschap ce
hebben verkwanseld, doorstaan te hebben, be
haalde hij een minimale parlementaire overwin
ning voor zijn politiek. Hoe onrechtvaardig deze
verwijten waren, heeft Dollfuss sindsdien op
bewonderenswaardige wijze bewezen. Als een
kleine, maar moedige leeuw heeft hij Oostenrijks
zelfstandigheid verdedigd en zich zelfs schrap
gezet tegen den onbedwingbaar lijkenden bruinen
vloed, die vanuit het gelijkgeschakelde Beieren
zijn vaderland wilde verzwelgen. Trouwens nu
Duitschland door zijn toetreden tot het vier-
mogendheden-pact officieel zwart-op-wit van
den „Anschlusz" heeft afgezien, gaat het niet
medt aan, dat Dollfuss van die zijde wordt las
tig gevallen over zijn aanvaarden van de poli
tieke voorwaarden van het Lausanner-protocol.
Door het lange aarzelen der mogendheden om
hun te Lausanne aan Dollfuss gegeven woord
practisch gestand te doen, is de strijd tegen
hen, die slechts heil in een aansluiting van Oos
tenrijk bij Duitschland zagen, voor hem uiter
mate verzwaard. Maar Dollfuss versaagde niet,
overtuigd ais hij was, dat de aanhouder op den
duur winnen moet. Wetend wat er voor Oos
tenrijk op het spel stond, ontdeed hij zich van
het te groote risico's en te veel belemmeringen
met zich meebrengende parlement, dat tot een
spotbeeld geworden was van wat het diende te
zijn. Het parlement zelf gaf hem daartoe de
kans. Zoodra hij zijn handen vrij had, bond hij
op twee fronten tegelijk den strijd aan. De ha-
neveer, waarmee de Heimwehren, die zijn re
geering steunen, zich tooien, is symbolisch ge
werden ook voor den persoon van Dollfuss zelf.
Want als een echte kemphaan heeft hij zich
zoowel tegen het marxisme als tegen het na-
tionaal-socialisme verweerd.
Dat hij tot nu toe dezen hachelijken strijd
heeft kunnen volhouden, heeft hij voor
een groot deel te danken aan het poli
tieke- en moreele beschermheerschap, dat de
machtige Mussolini, die het nationaal-socialis-
tische Duitschland slechts op een behoorlijken
afstand en dan nog slechts tot op zekere hoog
te kan waardeeren, over Oostenrijk op zich heeft
genomen. Men beweert zelfs, dat de Hongaar-
sche minister-president Gömbös na zijn on
rustwekkend bezoek aan het internationaal ge
ïsoleerde Berlijn op uitdrukkelijk bevel van den
Duce hals over kop naar Weenen moest rei
zen om den onaangenamen indruk van zijn
Berlijnsch uitstapje weg te nemen. Maar beter
dan alle internationale sympathie en moreele
en politieke steun, welke Dollfuss, de kampioen
van Oostenrijks integrale zelfstandigheid, thans
in ruime mate deelachtig wordt, is de finan-
tieele en economische hulp, die hem nu werke
lijk gegeven gaat worden. De economische ont
reddering van het verminkte Oostenrijk is tot
nu toe de beste bondgenoot geweest van de poli
tieke desperado's, die Dollfuss' gezag trachtten
te ondermijnen. Met de economische en finan-
Winifried Wagner, Karl Elmendorff en
Rudolf Bockelmann tijdens een "bespreking
van de Richard Wagner-feestspelen, welke
den 21en Juli te Bayrenth beginnen
tieele saneering van Oostenrijk wordt ook de
positie van den kordaten bondskanselier aan
zienlijk versterkt. Het is een geluk, dat de
Europeesche mogendheden, die niet het minste
vertrouwen in de min of meer geheime bedoe
lingen van het Derde Rijk hebben, dit eindelijk
blijken te hebben ingezien. En het is een groot
succes voor Dollfuss, dat hij door zijn
krachtig bewind het vertrouwen dier mo
gendheden heeft weten te winnen. Naar ver
luidt, zal Frankrijk binnenkort zijn tranche van
de internationale Oostenrijksche leening vol
doen, ook Engeland, Italië, en Zwitserland zul
len eerlang hun deel betalen. Daardoor zal
Oostenrijk de beschikking krijgen over 238 mil-
lioen goudschilling, waarmee het op de eerste
plaats de uiterst bezwaarlijke op korten termijn
verleende credieten zal kunnen aflossen. Indi
rect zal de economische positie van Oostenrijk
daardoor aanmerkelijk verbeteren, zoodat het
weer met meer vertrouwen de nog geenszins
rooskleurige toekomst tegemoet zal kunnen
zien.
BERLIJN, 14 Juli (V.D.). Vóór 1 September
zal de kwestie der „fractieloosheid" der vroegere
Centrumsafgevaardigden in Rijksdag en de
Landdagen worden geregeld. Het is zoo goed
als zeker, dat alle vrouwelijke leden der voor
malige Centrumsfractie van hun mandaten zul
len moeten afzien, evenals de afgevaardigden,
die uit vakvereenigingskringen stammen. Het
zelfde zal waarschijnlijk ook gelden voor alle
afgevaardigden boven de 60 jaren. Zij zullen
door anderen worden vervangen. Verwacht kan
worden, dat daarbij geen rekening zal worden
gehouden met de oorspronkelijke volgorde van
de candidatenlijsten.
LONDEN, 14 Juli (Reuter). De beslissing om
27 Juli een plenaire zitting en 25 Juli een zit
ting van de economische commissie te houden,
is genomen op de zitting van het klein-bureau,
hedenochtend onder voorzitterschap van Mac
Donald.
Tengevolge van het algemeene gevoelen van
onvoldaanheid achtte men het beter dat de tot
niets voerende besprekingen beëindigd werden.
Men acht het waarschijnlijk, dat de plenaire
zitting aan het bureau overlaat te beslissen
wanneer de conferentie weer bijeen komt na
de verdaging.
Het bureau zal dan worden belast met het
bijeenroepen van de gedelegeerden zoodra de
wereld-toestand meer geschikt is om de vraag
stukken, welke op het oorspronkelijke program
ma voorkomen, te bespreken.
Volgens sommige gedelegeerden beteekent dit
besluit van het klein-bureau het einde der con
ferentie aangezien hun regeering het waren
voornamelijk de gedelegeerden van verafgelegen
landen, die dit zeiden hen geen tweeden keer
naar Londen zou laten gaan.
Dr. Colijn is vanavond om 7 uur per vlieg
tuig naar Den Haag teruggekeerd.
BERLIJN, 14 Juli. Officieel wordt medege
deeld: Het Rtjkskabinet is hedenmorgen reeds
om 11 uur met zijn zitting begonnen. Afgehan
deld werd een wetsontwerp betreffende de in
trekking van volks- en staatsvijandige vermo
gens, een wetsontwerp betreffende de herroeping
van naturalisatie, voorts een wetsontwerp, waar
bij de oprichting van politieke partijen strafbaar
wordt gesteld, zoomede een wetsontwerp betref
fende de toelating van openbare speelbanken.
Zulk een speelbank is voorloopig slechts voor
Baden-Baden te verwachten. De ontvangsten
dezer speelbanken zullen slechts mogen worden
besteed ten algemeenen nutte.
Het Rijkskabinet heeft voorts een voorstel van
den Rijksminister van Binnenlandsche Zaken
goedgekeurd, volgens hetwelk nieuwe wettelijke
bepalingen kunnen worden uitgevaardigd na
petitionnement.
Het Rijkskabinet heeft om half vijf vanmid
dag zijn zitting hervat. Deze zitting zal wel tot
vannacht duren. O.m. behandelde het kabinet
het wetsontwerp inzake het Rijksconcordaat,
dat met algemeene stemmen werd aangenomen.
Vice-kanselier von Papen werd dank gebracht
voor zijn onderhandelingen. De inhoud van het
concordaat zal pas na de onderteekening worden
gepubliceerd. Voorts handelde het Rijkskabinet
het ontwerp af van de wet op de Duitsche
evangelische kerk; bovendien wetsontwerpen be
treffende de beperking van het gebruik van
machines in de sigarenindustrie, de woningen,
wijzigingen op de kartelverordening, betreffende
de taak en bevoegdheden van den Rijkscommis
saris voor de prijzencontröle, een wet tot aan
vulling van de wet ter bescherming van den
kleinhandel, openbare werken, zoomede maat
regelen voor den tarweverbouw, een verordening
inzake de toelating van advocaten en octrooi
bezorgers en een wet inzake arbeidsrechtspraak.
SANTIAGO (Chili), 14 Juli. (Reuter.) Alhiei
is een typhus-epidemie uitgebroken.
De regeering heeft den staat van belegd af
gekondigd.
Matige, later toenemende Zuid-Westelijke s
tot Zuidelijken wind, zwaar bewolkt tot be-
trokken, later waarschijnlijk weer regen,
iets warmer.
H Verdere vooruitz.: weinig verandering.
Zon op 4.57, onder 9.14. Licht 11
op 9.44. 22 Juli Nieuwe Maan.
MONTREAL, 14 Juli (Reuter)
Het eskader van generaal Balbo is
hier hedenmiddag op de St. Lau-
rens-rivier geland. Het eerste vlieg
tuig streek neer om 18.45 uur.
Hedenochtend om 9.47 uur was het vliegtuig
eskader te Shediac gestart.
Nader meldt V.D. dat de belangstelling voor
de aankomst van Balbo's eskader zeer groot
was.
Op het oogenblik van de daling van het
eskader zonk evenwel een tankschip Of daar
bij personen om het leven zijn gekomen, is nog
niet bekend. Dit schip zou overbelast zijn
geweest.
Volgens .United Press" zal het eskader heden
morgen vroeg de vlucht naar Chicago voort
zetten.
Professor William E. Dodd, vriend van
president Roosevelt, is benoemd tot gezant
bij de Duitsche regeering.
De rentestand is door de directie van de Ne-
derlandsche Bank N.V. als volgt vastgesteld:
Wisseldisconto, verlaagd tot 4 pCt. Promessen-
disconto, verlaagd tot 4% pCt. De leening van
Effecten, verlaagd tot 4pCt. Beleening van
goederen, verlaagd tot 4% pCt. Voorschotten in
rekening-courant, verlaagd tot 4% pCt. De dis
contoverlaging gaat 15 Juli in.
BERLIJN, 14 Juli (W.B.). Het rijksministerie
van economische zaken deelt mede, dat. aange
zien volgens order van den rijkskanselier op het
gebied van het bedrijfsleven geen commissaris
sen meer noodig zijn, de rijksminister de be
noemingen van de rijkscommissarissen dr. Wag
ner en Moeller heeft herroepen. Daarmede ver
vallen alle door deze rijkscommissarissen ver
strekte volmachten.
De Oberprasident van Hessen-Nassau, prins
Philipp von Hessen is benoemd tot lid van den
Pruisischen Staatsraad.
De gisteren te Berlijn aangekomen nieuwe
ambassadeur in Duitschland, Dodd, had heden
een persconferentie georganiseerd om kennis te
maken met de Duitsche pers. Dodd herinnerde
er aan dat hij van 1897 tot 1900 oan de Universit.
van Leipzig geschiedenis had gestudeerd en de
Duitsche cultuur indertijd een diepen in
druk op hem had gemaakt.
Dodd antwoordde op eenige hem gestelde vra
gen, dat de berichten over de gebeurtenissen
in Duitschland zoo talrijk en onderling afwijkend
waren, dat hij zich daarover nog geen oordeel
had kunnen vormen.
POENA, 14 Juli (Reuter). Het pan-Indisch
partijcongres heeft met overweldigende meer
derheid een motie aangenomen, waarbij wordt
afgezien van de burgerlijke ongehoorzaamheid,
mits tusschen den onderkoning en Gandhi een
waardige overeenkomst tot stand komt.
LONDEN, 14 Juli. (V. D.) De „Daily Express"
had een onderhoud met den door de bandieten
ontvoerden millionnair uit Chicago, James Fac
tor, bekend als „Jake the Barber," die gisteren
zwak en uitgeput door de doorgestane emoties
in zijn woning te Chicago is teruggekeerd.
Factor vertelde o.a.: „Toen ik uit den auto
stapje, waarin mijn ontvoerders mij hadden ge
zet, werd ik geblinddoekt, doordat over mijn
oogen stukken linnen met pleisters werden
vastgeplakt. Ik werd in een kelder gebracht en
mij werd gezegd, dat ik het beste deed te pro-
beeren het geld te krijgen. Ik moest den heelen
nacht in een stoel zitten en kon mij niet bewe
gen omdat mijn handen aan elkaar waren ge
bonden.
Den volgenden nacht werd ik naar een boer
derij gebracht. Een der ontvoerders zei me dat
ik een ritje zou maken. Ik dacht dat alles ge
daan was, vooral toen mij twee revolvers in
mijn nek werden geduwd en mij gevraagd werd
„Hoe voelt dat?" Zij wilden dat ik brieven aan
mijn familie zou schrijven. Ik weigerde. Zij
probeerden mij ertoe te dwingen en urenlang
stond een man tegenover me met een ongela
den revolver, waarvan hij voortdurend de haan
spande en dan weer aftrok. Als ik ging slapen,
werden mij meestal weer de oogen dichtgeplakt
en mijif handen gebonden. De laatste vijf da
gen heb ik niets te eten gehad. Gisteren was
er een groot aantal menschen bijeen in mijn
kamer. De bandieten dronken veel. Zij bespot
ten me en lachten mij uit om m;jn zichtbaren
angst. Mijn oogen deden verschrikkelijk pijn
door de pleisters en mijn armen waren bijna
verlamd.
Gisterenavond werd ik plotseling naar bui
ten gebracht in een auto en toen werd ik er uit
gezet, waarna zij me zeiden een minuut lang
stil te blijven staan en dan de pleisters van
mijn oogen te verwijderen. Zij reden weg en ik
was vrij."
Naar een zoon van James Factor mededeelde,
heeft de familie veertigduizend dollar aan de
bandieten betaald voor de invrijheidstelling van
zijn vader.
BERLIJN, 14 Juli (V.D.). De Rijksregeering
heeft op voorstel van den Rijksminister van
Landbouw Darré haar goedkeuring gehecht aan
een wet tot bevordering van den afzet van
tuinbouwproducten. De z.g. wilde handel zal
daardoor onmogelijk worden en de verkoop van
fruit en groente zal worden geregeld, o.a. door
een z.g. bescherming van de markt in bepaalde
plaatsen en streken, waar bijzondere inrich
tingen voor den handel in tuinbouwproducten
bestaan. De handel buiten deze inrichtingen
en buiten de weekmarkten kan verboden of tot
bepaalde uren beperkt worden. De landsautori-
teiten, die de plaatselijke behoeften kennen,
kunnen deze zaken verder regelen. Het venten
met bloemen en groentezaden en de handel in
gewassen en heesters op weekmarkten wordt
verboden aangezien het op deze wijze koopen
van deze producten een vertrouwenszaak is en in
den regel veel minderwaardige producten op
die manier worden verkocht.
BALBO IS VRIJDAGOCHTEND TE SHEDIAC
GESTART EN VRIJDAGMIDDAG BEHOUDEN
MET ZIJN ESKADER TE MONTREAL GE
DAALD.
Al-Indisch congres heeft besloten de ongehoor
zaamheids-campagne voort te zetten.
Staat van beleg in Santiago de Chili in verband
met typhus-epidemie.
Britsche assuradeurs vragen de assurantiesom
terug, die ze na den ondergang van de „Georges
Philippar" hebben uitbetaald.
Voorloopig verslag over het wetsontwerp tot
verleening van retorsie-bevoegdheden aan de
Regeering
Verlaging van het disconto der Nederlandsche
Bank.
Prins Nicolaas van Roemenië naar Parijs ver
trokken.
Gemeentebegrooting van Zaandam niet goed
gekeurd.
Moordaanslag te Haarlem.
Het Nederlandsch hoogte-record vliegen werd
behaald door jhr. J. M. van Asch van Wück.
Maandag a-s. waarschijnlijk staking in de
steenindustrie.
Nieuw koude-record bereikt in het Kamerlingh
Onnes-Laboratorium te Leiden.
O
BERLIJN, 14 Juli. In de motiveering van de
wet inzake „staatsvijandige" vermogens wordt
o.m. gezegd, dat het niet voldoende is wanneer
het sociaal-democratische vermogen tijdelijk door
de politie in beslag genomen wordt. Het moet
veeleer voor goed onttrokken worden aan staats-
vijandig gebruik. Het vermogen van alle orga
nisaties welker leden in het buitenland opruien
tegen Duitschland of die in het binnenland
werken tegen de belangen van de rijksregee
ring en het vermogen van particulieren, die zich
aan deze dingen schuldig maken kan worden
„ingetrokken".
BERLIJN, 14 juli (W.B.) Wegens landver-
raderlijke hetze, door den soc. dem. oudrijks
kanselier in het buitenland bedreven, heeft de
staatspolitie uit noodweer vijf verwanten van
den oud-kanselier in een concentratiekamp on
dergebracht.
ROME, 14 Juli (V.D.) Het Viermogendhe-
den-Pact zal morgen, Zaterdag, officieel te Ro
me onderteekend worden. Voor Italië zal de
Italiaansche dictator, Mussolini, die tevens het
initiatief tot het sluiten van dit pact heeft ge
nomen, het protocol onderteekenen, terwijl
voor Engeland, Frankrijk en Duitschland de
ambassadeurs van deze landen te Rome hun
handteekening zullen plaatsen.
Hoogste stand op Zaterdag 9 uur v-m.: 750
.Vorige stand: 746
De Britsche assuradeurs hebben, naar de
„Telegraaf" aan de „Times" ontleent, tot een
actie besloten, die uiterst zeldzaam is in de ge
schiedenis van het verzekering-wezen, zy heb
ben zich nameiyk gewend tot de Messageries
Maritimes, met verzoek om terugbetaling van
het geweldige bedrag, door hen uitbetaald in
verband met den ondergang van de „Georges
Philippar' het 17.000 ton groote schip van ge
noemde maatschappij, dat verleden jaar Mei in
de Golf van Aden door brand werd vernield
Bij de uitbetaling van de verzekerde som was
de, op zichzelf reeds uitzonderiyke regeling ge
maakt. dat de assuradeurs een afschrift zouden
ontvangen van het volledige rapport, uitge
bracht door de commissie, welke een rapport
moest uitbrengen over de oorzaken van de
ramp De bedoeling hiervan was duideiyk: In
dien de assuradeurs by bestudeering van het
rapport tot de conclusie kwamen, dat het ver
loren gaan van het schip te wyten was aan oor
zaken. welke door de verzekerings-overeenkomst
niet werden gedekt, zouden zij hun houding
herzien, m.a.w. terugbetaling eischen van het
bedrag, dat. zy zoo prompt hadden uitbetaald.
Het rapport van de commissie van oncer-
zoek werd op 6 Augustus 1932 geteekend; de
assuradeurs wachtten geduldig maandenlang,
maar tot hun groeiende verbazing kregen zy
geen afschrift. In Maart van dit jaar kwam
een blad te Parijs met mededeelingen, die. zoo
werd beweerd, ontleend waren aan het rapport,
maar de verzekeraars hoorden nog altyd maar
niets. Op 11 April besloten zii eindelük. zich tot
de Fransche regeering te wenden, met verzoek
om toezending van het beloofde afschrift.
Op 15 Mei ontvingen zy een document, dat
het volledige rapport heette te zyn, van het
ministerie van Scheepvaart. Dat was toevallig
juist de laatste dag, waarop de eigenaars van
de lading zich krachtens hun cognossementen
tot de reeders konden wenden om schadeloos
stelling te vragen voor de door hen geleden ver
liezen; vele van die verzoeken om schadeloos
stelling waren uiteraard reeds voor dien 15den
Mei ingediend.
By bestudeering van het rapport bleek den
assuradeurs, dat vele van de documenten, waar
op de conclusies waren gebaseerd, waren ach
tergehouden; en zy richtten zich in dit verband
opnieuw tot het Fransche Scheepvaart-minis
terie.
In verband met de moeiiykheden, welke de
verzekeraars hebben ondervonden in het geval
van de „Georges Philippar" hebben zy besloten
geen verzekeringssommen uit te keeren met be
trekking tot de „Atlantique", die j.l. Januari
door bran-.l verloren ging, zoolang de omstan
digheden van deze ramp niet volkomen vast
staan.
RIME
IMK
i
