Mahatma Gandhi zit weer Misdadigerswezen in Amerika Het nieuws van heden ZIJN VERBLEEKENDE AUREOOL Balbo vliegt via de Azoren MOLEY MET ONDERZOEK BELAST DE BAROMETER VEREEN IG DE KATHOLIEKE PERS VRIJDAG 4 AUGUSTUS 1933 BUREAUX: NASSAULAAN 51 - TEL. 13866 ABONNEMENTEN: voor Haarlem en Agentschappen per week 25 cent; per kwartaal f 3.25; per post, per kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866 De strenge Engelsche nurse TWEE BEKENDE VLIEGERS Oeneraal Italo Balbo schudt de hand van den wereldvlieger Wiley Post, kort nadat deze van zijn vlucht rond den aardbol te New-York was geland Schepen lange de Noordelijke route begeven zich Zuidwaarts Gandhi vrij en weer gevangen Hij wil niet afzien van politieke actie Nieuw bombardement Hitier wenscht rust Het Weer Barricades te Straats burg Politie met messen aangevallen Communisten leiden de stakingsactie De sterilisatiewet BERLIJN BEGROET DE JONG-FASCISTEN Geheime bewapening van Duitschland? Fransche regeering zou bewijzen in handen hebben Noodweer aan de kust van New Foundland Balbo's vliegtuigen in gevaar Groote menschenmassa te Beauraing Roosevelt wil maatregelen nemen tegen het euvel der ont voeringen De jongste bandieten- streek Enorme toeloop op S Augustus DIT NUMMER BESTAAT UIT TIEN BLADZIJDEN Weer een geheime druk kerij ontdekt Talrijke communisten gearresteerd Bouw van 37 nieuwe oorlogsschepen Anti-Duitsche actie der communisten Te Praag en Goeteborg 35 Turksche bandieten neergeschoten Twee dienstweigeraars veroordeeld Door het militaire gerechtshof te Brussel Korte berichten NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT ZES EN VIJFTIGSTE JAARCANC No. 18444 Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct.; ingez. mededëelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek Er is een tijd geweest, dat de mahatma Gandhi de fanatieke ziel en leider was van de Britsch-Indische nationalistische Congrespartij, welke onmiddellijk en volledig zelfbestuur in haar opstandige vaan had ge schreven. In de zwarte oogen van zijn aan hangers droeg hij een aureool als Boeddha zelve. Zijn magere, onaanzienlijke verschijning, zijn ascetische levenswijze in uiterste soberheid met veel vasten en lange zwijgdagen werkten fascineerend. Hoe langer Gandhi gezwegen had. hoe kostbaarder zijn woorden schenen te wor den en hoe aandachtiger zijn volgelingen daar naar luisterden. Hij was voor de nationalisten de martelaar, voor wien geen persoonlijk offer te groot was, wanneer het erom ging zijn land en zijn volk van de Engelsche voogdij te bevrij den. In gevangenissen en ontberingen kweekte hij door zijn voorbeeld het lijdelijk verzet der massa's aan. Voor de Engelsche snobistische society was hij ten tijde van de Rondetafel conferenties te Londen een bezienswaardigheid, waarmede menige lady haar salon een exotische attractie dacht te verleenen. Voor de Britsche regeering echter was Gandhi een onhandelbare querulant, met wien zij noodgedwongen reke ning diende te houden. Drie jaar geleden begon Gandhi zijn campagne van burgerlijke onge hoorzaamheid tegen het Engelsche gezag. Hij trok met zijn discipelen naar de zee om eigen handig zout te winnen, een bezigheid, welke de Engelsche regeering zich als monopolie had voorbehouden. Zijn arrestatie toentertijd ver wekte een geweldige opschudding onder zijn geestverwanten. Thans, na drie jaren van bur gerlijke ongehoorzaamheid en boycot-actie tegen Engelsche goederen, is Gandhi voor de zooveelste maal wederom door de Engelschen gevangen gezet, en zelfs zijn meest verknochte volgelingen zijn daarbij betrekkelijk kalm ge bleven. Dit is een duidelijk teeken, dat de aureool van Gandhi danig aan het verbleeken is, ook in de oogen van zijn politieke mede standers. Zijn lijdelijke verzetscampagne heeft niet het beoogde resultaat gehad. Gandhi zelve moge bij het verloopen van het getij zijn bakens al niet verzet hebben, de meerderheid der leden van de illegaal verklaarde Congrespartij is zijn onvruchtbare halsstarrigheid moe. Trouwens be halve zijn politieke drijverij heeft ook zijn één- en-twintig-daagsche vasten ten behoeve van de verheffing der paria's verbittering gewekt, vooral bij de orthodoxe Brahmanen, die geen inbreuk dulden op het meedoogenlooze kasten stelsel. Het huwelijk van Gandhi's zoon met een meisje van een hoogere kaste heeft deze verbittering nog vergroot. Hoeveel populariteit de Mahatma in Britsch-Indië den laatsten tijd heeft in geboet, bewees het pan-Indische congres te Poona. Vóór de bijeenkomst van dit congres trachtte Gandhi contact te krijgen met den Engelschen onderkoning lord Willingdon om in ruil voor het opheffen der burgerlijke onge hoorzaamheidsactie intrekking der strenge or donnanties te verkrijgen. Lord Willingdon acht te het echter beneden de waardigheid van het Engelsch gezag om een dergelijk ruilobject te aanvaarden. De burgerlijke ongehoorzaamheid was en is nu eenmaal als een strafbare wets overtreding gequalificeerd, en moet dus vrijwil lig en zonder eenig voorbehoud gestaakt wor den. De bedreiging van den Mahatma, dat de campagne weer in al haar hevigheid hervat zou worden, indien de onderkoning niet op zijn voorstellen zou ingaan, kon Lord Willindon niet vermurwen. Hij hield voet bij stuk, zooals Gandhi voet bij stuk hield. Dat Willingdon van uit zijn standpunt daarin volkomen gelijk had, bleek te duidelijker, toen het congres te Poo na uiteen viel in gematigden, die niets meer voor de burgerlijke ongehoorzaamheid voelen en liever in vreedzame samenwerking met de Engelsche regeering tot een geleidelijke ver leening van zelfbestuur aan Britsch-Indië wil len komen, en in extremisten, die met Gandhi alles op haren en snaren willen blijven zetten. De verdeeldheid in de Congrespartij versterkt de positie der Engelsche regeering. Gandhi, die zich bewust was, dat de massa hem ging ont glippen, en inzag, dat er van een massale her vatting der burgerlijke ongehoorzaamheid geen sprake meer kon zijn, gaf het consigne uit van vrijwillige, individueele ongehoorzaamheid om zoodoende langs een omweg toch weer een al- gemeene campagne in het leven te kunnen roepen. Lord Willingdon doorzag zijn bedoe lingen en liet hem met vrouw en leerlingen gevangen nemen. De verhouding tusschen Engeland en Britsch- Indië is als die tusschen een strenge Engelsche nurse en onder haar gezag gestelde bruine kin deren, die op eigen beenen moeten leeren loo- pen. Zoodra de bruine kinderen haar slaan, slaat zij terug, maar indien zij gewillig aan haar hand stappen vooruit trachten te doen, is zij bereid hen daarbij zoo goed mogelijk en volgens haar eigen inzicht te helpen. Britsch- Indië is inwendig te zeer verdeeld om geheel aan zichzelf te worden overgelaten. Vandaar dat Engeland het meent te moeten leiden en opvoeden. Dat het daarbij zijn eigen belangen scherp in het oog houdt, spreekt vanzelf. Nu Gandhi zijn gebit blijkt stukgebeten te hebben op de harde hand van de Engelsche miss, zal deze het verstandigst doen haar strengheid langzamerhand in vertrouwenwekkende goed heid om te zetten. Indien echter de „diehards" de plannen tot bestuurshervorming in Britsch- Indië saboteeren, zou Gandhi wel eens nieuwe en gevaarlijke tanden kunnen krijgen. ROME, 4 Augustus (Reuter) Met het oog op de blijvend slechte weersgesteldheden tus schen New Foundland en de Iersche kust, heeft Generaal Balbo volgens een heden gepubliceerd officieel communiqué, besloten, voor den terug tocht naar Italië den weg te kiezen over de Azoren en den Noordelijken koers, in weerwil van de te Valentia getroffen toebereidselen, op te geven. De schepen, die zich langs de Noordelijke rou te hadden gestationneerd, hebben reeds bevel gekregen, hun standplaats te verlaten en zich langs den Zuidelijken koers op te stellen. Men neemt aan, dat alle voorbereidingen voor den tocht over de Azoren vóór 10 Augustus zullen zyn voltooid. POENA, 4 Augustus (Reuter) Gandhi werd vanmorgen in vrijheid gesteld, doch kort daarop wederom gearresteerd, omdat hij weigerde te beloven, dat hij te Poena zou blijven en zich van politieke actie zou onthouden. De Mahamatma verwacht thans veroordeeld te worden tot gevangenisstraf. Het is mogelijk, dat hij, als gewoon gevangene, twee jaar ge vangenisstraf krijgt. SIMLA, 4 Augustus (Reuter) Britsche mi litaire vliegtuigen hebben gisteren tweemaal het dorp Kotkai gebombardeerd, waardoor, naar men vreest, bijna alle hutten vernield zijn. BERLIJN, 4 Aug. (V.D.) De „Völkische Beobachter" meldt uit München, dat de Rijks leider der S-S. en de commandant der politieke politie in Beieren een bekendmaking hebben uitgevaardigd, waarbij het verkeer langs de we gen BerchtesgadenObersalzberg en Berchtes- gadenAug. Obersalzberg in verband met het verblijf van den Rijkskanselier in laatstgenoem de plaats wordt beperkt tot die automobilisten en voertuigen, die een speciale vergunning heb ben, terwijl voor alle andere voertuigen het be rijden van genoemde wegen ten s trengste is verboden. Een sterke politieafzetting zal voor handhaving van dit verbod zorgen. Van de bevolking wordt verwacht, dat zij in het belang van de rust van den Volkskanselier zich strikt aan de voorschriften houdt en dat ieder er toe zal bijdragen, het verblijf van den kanselier te Obersalzberg zoo aangenaam mo gelijk te maken. Het is noodzakelijk, dat elk onnoodig lawaai voor het huis, zooals spreek koren of uitroepen onder alle omstandigheden achterwege blijft. In strijd met den goeden toon moet het worden geacht, wanneer voort durende elke beweging van den Rijkskanselier met den veldkijker wordt gevolgd. Verwachting: Zwakke tot EE matigen wind uit Noordelijke richtingen, EE gedeeltelijk bewolkt, weinig of geen re- gen, warm. M Hoogste stand: 770.8 te Malinhead. EE Laagste stand: 750.6 te Röst. S Zon op 5.26, onder 8.45. Licht H op 9.15. 5 Augustus Volle Maan. illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllli i PARIJS, 4 Aug. (V. D.) Te Straatsburg kwam het gisteravond laat tot hevige straatgevechten tusschen stakers en politie. De staking heeft een volkomen revolutionnair karakter aangeno men en af en toe was de politie machteloos. Te gen één uur 's nachts werden in de arbeiders wijken alle lantaarns gedoofd. Toen de politie van de wapens gebruik ging maken, werd zij met messen aangevallen. Vijf politiebeambten werden door messteken zoo zwaar gewond, dat zij naar een ziekenhuis moesten worden over gebracht. Op verscheidene plaatsen in de stad zijn bar ricaden opgeworpen. De leiders der staking zou den zelf geen meester meer van den toestand zijn. Communisten, die uit Parijs naar Straats burg zijn gekomen, maken van den toestand voor propagandistische doeleinden gebruik, in het bijzonder wordt gewezen op de aanwezigheid van den communistischen afgevaardigde Mon- jauvis, die dezer dagen uit Parijs is gearriveerd. Het aantal stakers wordt geschat op 20.000. In den loop van gisteren heeft een groot aan tal inwoners hun vuilnisemmers, die door de staking van het gemeentepersoneel niet worden geleegd, op de binnenplaats van het Stadhuis voor de ramen van het vertrek van den com munistischen burgemeester geleegd. De prefect van politie heeft besloten met in gang van heden alle vergaderingen in de open lucht te verbieden. De ordedienst is versterxt. ROME, 3 Aug. (Reuter). In een aantee- kening gewijd aan de sterilisatie-wet in Duitschland, citeert de „Osservatore Ro mano" een uittreksel uit de encycliek „Casti Connubii," waarin maatregelen als die, ge nomen door de genoemde wet, worden ver oordeeld. Op het Anhalter station te Berlijn kwamen met een extra-trein 440 Italiaansche jong-jascisten aan. Zij werden stormachtig begroet door een duizendkoppige me nigte. Hierboven: de jong-jascisten banen zich een weg door de geestdriftige menschenmassa LONDEN, 3 Augustus. (V.D.) De „Daily He rald" van heden meldt, dat het Fransche mi nisterie van buitenlandsche zaken in het bezit is van een nieuw, geheim, dossier, waarmede het voor den volkenbond afdoende hoopt te bewijzen, dat de Duitsche rijksregeering het verdrag van Versailles heeft geschonden en in Duitschland verboden wapens laat fabriceeren. De verschillende gegevens zijn in de laatste maanden verzameld en moeten als zeer be trouwbaar worden beschouwd. De Fransche regeering zou met de Engel sche in verbinding zijn getreden om gezamen lijk stappen bij den volkenbond te doen, doch de Britsche regeering zou dit voorstel voor barig hebben geacht. Het is echter waarschijnlijk dat de Fransche regeering alleen zal handelen en het dossier bij den volkenbond aanhangig maken, teneinde een onderzoek naar de feiten te eischen. Volgens de „Daily Herald" zou het dossier aangeven, waar en hoe in Duitschland tanks, gevechtsvliegtuigen, munitie, enz. worden ge fabriceerd en onthullingen doen omtrent een bestaand plan, waardoor de rijksweer in kor ten tijd verdrievoudigd zou kunnen worden. Kapitein Baur, die Hitler's vliegtuig be stuurt, heejt de Kroonorde van Italië ontvangen. SHOAL HARBOUR (New Foundland), 3 Aug. (Reuter). Aan de kusten van New Foundland woeden twee cyclonen, welke hevige stormen en rukwinden veroorzaken. Het water in de haven van Shoal Harbour is zoozeer in beroe ring, dat men vreest, dat de vliegtuigen van het eskader-Balbo daar niet meer veilig zijn. De weersgesteldheden schijnen geen enkel uitzicht te geven op de mogelijkheid om voor Zaterdagmorgen te starten voor den tocht over den Atlantischen Oceaan naar de Iersche kust. PARIJS, 3 Aug. (V. D.) De minister van oor logsmarine heeft het marinesteunpunt in het bekken van Berre bij Marseille ter beschikking gesteld tot het treffen van voorbereidingen voor de ontvangst van het Italiaansche eska der. Eenige Italiaansche vlieg-officieren, die reeds in Amerika hun diensten hebben ver leend, zijn aan boord van de „Bremen" te Cherbourg aangekomen en hebben zich naar Berre begeven, om bij het treffen der voor zorgsmaatregelen te helpen. In een kort on derhoud met een Parijsch blad dementeerde de Italiaansche vlieger-officier Gardenghi het be richt, als zou een deel der bezetting op New- Foundland worden achtergelaten. NEW YORK, 3 Aug. (V.D.) Van Roose velt's buitengoed Hyde Park wordt gemeld, dat de president der Vereenigde Staten den onder staatssecretaris Prof. Moley opdracht heeft gegeven gedurende een half jaar het misdadi gers- en ontvoeringswezen in de Vereenigde Staten nauwkeuri te bestudeeren, opdat richt lijnen kunnen worden gevonden ter bestrijding van het zich steeds meer uitbreidende euvel der ontvoeringen. In politieke kringen vestigt men de aandacht erop, dat deze opdracht aan Moley samenvalt met den terugkeer van staatssecretaris Cordell Huil uit Londen, aangezien het bekend is dat Huil en Moley ernstige meeningsverschillen hebben op het terrein der werkzaamheden, waaraan Moley thans door zijn nieuwe opdracht wordt onttrokken. Officieel wordt dit verband echter ontkend. NEW YORK, 3 Aug. (V.D.) Uit Coffeyville in den staat Kansas wordt een brutale roofover val gemeld op het filiaal van de Citizens Bank te Weir in Kansas. Gewapend met machinege weren reed een groot aantal bandieten in ver scheidene auto's tegen één uur 's nachts het plaatsje Weir binnen. Een der auto's stopte voor het gebouw van de bank en de nachtportier werd bij verrassing overweldigd. Men drong de kamer van de telefoniste binnen, die eveneens verrast werd en van haar post verwijderd, waar na men het geheele telefoonnet van Weir on bruikbaar maakte. Voorbijgangers en automo bilisten werden aangehouden en eveneens ui arrest gesteld, waarna de bandieten hun ge vangenen, in totaal 22, opsloten in de gevange nis, nadat men den eenigen dienstdoenden politieagent eveneens bij verrassing had over weldigd en hem de sleutels van de gevangenis had afgenomen. In de Citizens Bank zelf werden de kassier en zijn zoon, die onraad hoorden, toen zij zich naar de bankkluis wilden begeven, eveneens gevangen genomen. De Vrouw van den kassier, die ont dekte wat aan de hand was, bemerkte al spoe dig dat de telefoon in haar particuliere woning niet werkte. Ongemerkt wist zij zich naar een naburig huis te begeven, doch ook hier werkte de telefoon niet en weldra begreep men dat men uit Weir niet telefonisch om assistentie zou kunnen vragen. Nadat de bandieten een groote safe met 3000 dollar aan kasgeld en papieren in een hunner auto's hadden geladen en vertrokken waren, kon men van een vijf mijl verwijderde plaats af telefonisch om assistentie bij de politie in de omliggende steden vragen. Zonder veel kans op succes tracht men thans de bandieten op te sporen. Naar wij vernemen hebben niet minder dan 2000 ernstige zieken een verzoek ingediend bij Familia te Beauraing om te warden toegelaten in den tuin der Zusters op Zaterdag 5 Augus tus. Slechts de ernstigste zieken dan nog kon den worden toegelaten, dat ts nog 1500, waar mede de tuin reeds dicht zal gevuld zijn. Daarenboven zijn met alle tremen zieken aangekondigd. Wat er toch ook op wijst, mede naast het feit dat alle speciale treinen door georganiseerde bedevaartgroepen zijn aange vraagd, dat het tenslotte minder uit sensatie en meer om een grootsche Mariahulde en een uiting van betrouwen op Maria Is, dat deze ontzaglijke massa zich op 5 Augustus naar Beauraing begeeft. De laatste mededeelingen omtrent tremen en omtrent aangekondigde groepen hebben het Comité Familia na een rustig opgemaakt over zicht doen vreezen, dat er minstens 350.000 per sonen zich naar Beauraing begeven Zaterdag a.s. Men berekent dat er voor zulke massa 40 H.A. oppervlakte noodig is, terwijl er slechts 7 8 H.A. ruimte is op de straten en banen van Beauraing zelf, zoodat de menigte na processiegang voorbij kerk, tuin en grot, ver der in de richting van Vignée zal worden ge leid. Moley belast met een onderzoek naar misdadi gers- en ontvoeringswezen in Amerika. Noodweer aan de kust van New Foundland; vliegtuigen van Balbo in gevaar. D-trein KeulenBrussel bij Luik ontspoord; zes personen gewond. Dijkdoorbraak aan den Colorado. Geen Volkenbondscommissie naar den Gran Chaco. De Eerste Kamer aanvaardde z. h. s. het wets- ontwerp-Marchant. Nieuwe maatregelen der Regeering in Indië, De slotzitting van het Internationaal Congres voor Katholiek Middelbaar Onderwijs. Nationale Bedevaart naar Lourdes; afscheid aan de Grot. Het drama te Purmerend; vervoer der slacht offers. Het conflict bij de Sphinx; directie overweegt opnieuw. De missie op Bali. De Limburgsche mijnen Zaterdag niet in be drijf. WANDSBECK, 3 Aug. (V.D.) Donderdag ochtend heeft de politieke politie een inval ge daan in een geheime drukkerij waar de ver boden „Hamburger Volkszeitung" werd ge drukt. Drie persen en een groote hoeveelheid papier en matrijzen werden in beslag genoftien. Voorts werden schietwapenen, munitie en dolk messen aangetroffen. De voornaamste hierbij betrokken personen werden gearresteerd. HAMBURG, 3 Aug. (V.D.) Hier ter stede zijn wegens illegale communistische werkzaamheid veertien personen gearresteerd. Behalve een omvangrijke hoeveelheid drukwerk werd een zespersoons auto welke het eigendom was der K. P. D. in beslag genomen. WASHINGTON, 3 Aug. (V.D.) Het Ameri- kaansche ministerie van marine heeft thans opdracht gegeven tot den bouw van 37 nieu we oorlogsschepen. 21 oorlogsschepen, ter waar de van rond 130 millioen dollar, zullen door particuliere werven worden gebouwd, de re- geeringswerven zullen de overige 16 schepen bouwen. Gebouwd zullen worden 2 vliegtuigmoeder schepen, 5 kruisers, 24 destroyers, 4 onder zeeërs en 2 kanonneerbooten. PRAAG, 4 Aug. (Reuter) Even voor negen uur gisteravond verscheen een groep van on geveer 50 communisten voor het gebouw van het Duitsche gezantschap te Praag. De drie politie-agenten, die voor het gebouw surveilleer den, konden niet verhinderen, dat een vijfjtien- tal communisten doordrong tot vlak bij het ge bouw. De communisten schreeuwden aller e leuzen en een van hen vernielde met een klomp lood een vensterruit. Op het lood waren twee opschriften gekrast: „de arbeidersjeugd wreest de vermoorden" en „Rood Front! Nadat de be- toogers de ruit hadden ingegooid sloegen zij op den vlucht. De politie-agenten zetten hen na en slaagden er in dengeen aan te houden, die met den klomp lood gegooid had en twee van zijn helpers. De hoofdschuldige is een com munistische arbeider, de twee andere gearres teerden zijn een hulsschilder en een student in de medicijnen. GOETEBORG. 4 Aug. (Reuter) De politie heeft hier gisteravond twee mannelijke en een vrouwelijke Communist gearresteerd, die het hier in de haven liggende Duitsche linie-schip „Schleswig-Holstein" genaderd waren en ge tracht hadden Communistische strooibiljetten onder de bemanning uit te deelen. De biljetten, die beleedigende verwijten inhielden tegen de Duitsche rijksregeering, werden in beslag ge nomen. PARIJS, 4 Aug. (V. D.) Uit Istanboel wordt gemeld, dat vijfendertig Turksche bandieten door Turksche politie werden neergeschoten toen zü tijdens hun transport naar de Centrale gevangenis te Diarbekir bij een poging om te ontvluchten zich op het begeleidende politie- convooi wierpen. De bandieten waren korten tijd geleden in de buurt van Kozan gearres teerd, nadat zij maandenlang de streek onveilig hadderï gemaak'- BRUSSEL, 3 Aug. (Reuter). Het militair ge rechtshof heeft de twee dienstweigeraars uit gewetensbezwaren Dieu en Campion ieder tot drie maanden gevangenisstraf veroordeeld. In den ministerraad werd op voorstel van den minister van verdediging besloten om den beiden veroordeelden het recht om te dienen te ontzeggen. Zij zullen dus hun burgerlijke rech ten verliezen. De hertog d'Ursel, lid van den Belgischen Senaat, en graaf de Liedekerke zijn Donder dagochtend bij een auto-ongeval te Namen ernstig gewond. X L t t li I l l I I 11 II 1 7 I r r A&7 Hoogste stand op Vrijdag 1 uur n.m.: 762 Vorige stand: 762

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1933 | | pagina 1