De Studieweek te Rolduc
De gebeurtenissen in Indië
%tet leed van eiken dag
PRIESTER EN LEEK
.RADIOPROGRAMMA
VREEMDE OPSCHRIFTEN
#®f
DINSDAG 8 AUGUSTUS
Dr. Poels overweegt de vijf gehei
menissen in het socicde
rozenhoedje
Groote belangstelling
Openingsrede dr. Poels
De Kerk als Gemeenschap
De Koloniale Reserve
Dienstneming weer opengesteld
HET STRAPERLO-SPEL
Alleen in de badplaatsen
HET GOUD ONDER WATER
De werkzaamheden verloopen vlot
Woensdag 9 Aug. 1933
De voorzitter van de Persatoean
Moeslim Indonesia in preven
tieve hechtenis
Geen belemmering van studie van
Nederlandsche studenten
Mariabond
Bep Dumée gymnastiekleèrares
Manifest P.P.P.K.
Overtreding vergaderverbod
Manifest
Auto te water
De drie inzittende geestelijken
konden zichzelf redden
Felle fabrieksbrand te
Vlaardingen
Het geheele gebouw stond weldra
in vlammen
Gevaar voor uitbreiding
geweken
Indische pensioenen
SMOKKEL-INCIDENTEN
Veldwachter aangereden
Het kortingsvoorstel door den
Ministerraad aangenomen
KIND AANGEREDEN
De automobilist reed door
HOFSTEDE AFGEBRAND
De oorzaken
Vreemde arbeiders
Wetsontwerp bijna gereed
VERKORTING ARBEIDSDUUR
Ter bestrijding van de
werkloosheid
HET RAADSEL OPGELOST
De verdwenen Engelschman te
Rotterdam
(Eerste dag)
Rolduc, 6 Augustus
De vol-zomersche Zondag van 6 Augustus had
het ongekend hooge aantal van 550 deelnemers
naar Rolduc gelokt, ter bijwoning van de ne
gende Limburgsche Sociale Studieweek.
Ditmaal voor het eerst zullen twee onder
werpen worden behandeld: vijf lessen zijn ge
wijd aan „Priester en Leek", twee aan „Gezag
en Vrijheid".
Omdat deze beide onderwerpen zoo buiten
gewoon actueel zijn, was het de bedoeling van
de initiatiefnemers, ze te laten bespreken door
lesgevers van naam. Zij waren uitgenoodigd, om
een goed gefundeerd oordeel te brengen tot hen,
die rechtstreeks of onrechtstreeks invloed uit
oefenen op het vormen van de openbare mee
ning in Katholiek Nederland.
Bij den aanvang van dit jaarlijksche samen
zijn op de piek van de oude Kerkraadsche ab
dij, had de gastheer, dr. Poels, reeds meerdere
gasten te verwelkomen: jhr. Ruys, den Minis
ter van Staat, Minister Verschuur, Mr. Gose-
ling den voorzitter van de R. K. Staatspartij,
het Kamerlid Henri Hermans, Mgr. v. d. Venne,
directeur van Rolduc en eenige anderen, onder
wie de studenten, de jongens en dames van de
jeugdbeweging.
Dr. Schiphorst van Heerlen, had ook nu
wederom post gevat aan de piano, en zette
de begeleiding van Schaepman's „Aan U, Ko
ning der Eeuwen" in.
Ter inleiding hield dr. Poels een van zijn
grootste en kenschetsende redevoeringen. Hij
legde uit, waarom de beide bovenaangegeven
onderwerpen zijn gekozen. Het is, omdat we
hebben te overwegen de vijf geheimen van een
sociaal rozenhoedje.
Die geheimen, waaraan de doctor een ma
gistrale beschouwing vastknoopte, definieerde
hij in het volgende vijftal ongeveer aldus:
le. beseffende de diepte en breedte van deze
ontkerstende maatschappij, moeten we tegelij
kertijd weten, dat er bestaat een diametrale
tegenstelling tusschen de katholieken en de
moderne wereld.
2. Geven we ons rekenschap van de ontzet
tende problemen in onzen tijd, en vinden we
een oplossing van de vraagstukken, welke hee-
ten: de moderne wereldcrisis.
3. Laten we in dezen grooten tijd niet komen
onder den indruk van sommigen, die een lijk
lucht speuren en denken aan het einde van
de dagen.
4. De roeping der Katholieken is, door mid
del van de standsorganisaties een nieuwe struc
tuur te bouwen voor de nog katholieke maat
schappij.
5. Het is de vraag, of de oudere generatie
de geweldige problemen zal kunnen oplossen;
eerder is dit de taak van de jongeren. Daar
voor is nocdig een diep beleefd geloof, de Eu-
charistischen geest.
Op deze vijf punten gaf dr. Poels een toe
lichting, waaraan we het volgende ontleenen:
Welke zijn de oorzaken van de crisis?
De moderne mensch verklaarde zich auto
noom onder den invloed van het liberalisme.
God is uitgeschakeld; het licht in de mensche-
lijke ziel is uitgedoofd.
Met de oplossing van de wereldcrisis moeten
we nationaal beginnen en doen wat wij na
tionaal kunnen doen. Dat kan aan de inter
nationale oplossing vooraf gaan.
Wij moeten de menschen hervormen; door
woorden moeten wij de daden voorbereiden,
waardoor de wereld kan worden hervormd.
Diep is de wereld ontkerstend. Ter verbete
ring moeten we bij ons zelf beginnen. Maar
dat kan jaren duren niet in vier jaar!
Wij zullen ons niet laten opzweepen door
demagogen.
Hoe moeten wij ons deze wereldcrisis voor
stellen? Niet als een conjunctuur-crisis! Uit
voerig werd dit aangetoond.
We beleven thans de plutocratie. Millioenen
menschen zijn gedwongen te werken in de
fabrieken en in de mijnen. En nu heeft een
valsche interpretatie in den eigendom doen ont
staan de alleenheerschappij over de bedrijven.
Doch elk bedrijf is toch de coöperatie van deze
drie groepen: zij, die hun kennis, die hun ar
beid en die hun geld geven?
Het liberalisme beschikt over geld, over de
pers en over invloed. Wat het communisme
opbouwt, doet meer aan de hel dan aan den
hemel denken. Het socialisme teert voor een
groot gedeelte op de beginselen van het libe
ralisme en kan daarom geen antwoord geven
op de tijdsvragen.
De roep is thans om ons. Wat zal Rome,
wat zal het katholieke volksdeel zeggen? Het
Christendom zou nooit kunnen voortbloeien,
wanneer naast Paus en Bisschoppen er geen
leeken waren, die op wereldlijk terrein de Chris
telijke beginselen toepas,ten en verdedigden.
In onze standsorganisaties moeten cellenbou-
wers zijn, die de publiekrechtelijke bedrijfs
organisatie voorstaan en er de Christelijke be
ginselen binnendragen, ter hervorming van
onze ontkerstende maatschappij.
Voor de oplossing der geweldige problemen
hebben we de jongere generatie noodig, be
zield van een diep geloof; niet een overgeërfd
geloof, dat in eikenhouten kisten wordt over
genomen! Dr. Poels zeide vertrouwen te heb
ben in het heilig enthousiasme der jongeren;
de ouderen zien met blijdschap wat onder
de jongeren tot uiting komt.
Er gaan weliswaar enkele stroomingen in de
verkeerde richting, doch hierover zal in de ko
mende lessen nog wel iets, worden gezegd.
Dr. Poels besloot zijn lang toegejuichte rede
met de vermaning, dat een volk, dat zijn ver
trouwen verliest in de priesters, ook de Kerk
zal verliezen en zijn geloof.
Over dit onderwerp gaf prof. dr. P. Hendrikx
S.J. te Maastricht als volgt de bedoeling van
den titel weer: de Kerk moeten we beschouwen
als éénheid tegenover de natuurlijke en onna
tuurlijke gescheidenheid.
Die eenheid van de Kerk noemde de spreker
«n eenheid van wezen, van leven, van leer, van
cultus en van gezag ook 'n eenheid van orga
nisme en organisatie.
De hoogleeraar stelde vast, dat de eenheid,
welke hij besprak, allerminst de Kerk als insti
tuut wilde uitsluiten.
In een geleerd, doch voor de groote massa niet
steeds te volgen betoog, verklaarde spr., dat de
Kerk als gemeenschap op de eerste plaats be-
teekent de innerlijke, organische eenheid, die se
in een geheel eigenaardige, alle andere over
treffende gemeenschap vertoont. Spr. noemde:
het lichaam van Christus de gemeenschap der
Heiligen, de afbeelding der Allerheiligste Drie
vuldigheid.
Met de beantwoording van de vraag naar het
verschil van begrip tusschen socialisme (zooals
de socialisten dat verstaan) en gemeenschap,
werd deze eerste les beëindigd.
De eerste dag werd besloten met een predi
katie in het Lof door den Zeereerw. heer K.
Roucken, den aalmoezenier van sociale werken
te Venlo.
De praatavond stond ook nu weer op het
zelfde aangename en hartelijke peil van an
dere jaren. Er werden in alle vrijheid verschil
lende actueele vragen van den dag besproken,
die evenwel zooals gebruikelijk als van
vertrouwelijken aard werden beschouwd en dus
niet aan de publicatie kunnen worden prijs
gegeven.
De werving van militairen bij de Koloniale
Reserve te Nijmegen, die eenige jaren gesloten
is geweest, is nu weder opengesteld. Het ligt in
de bedoeling in den loop van dit jaar 125 man
schappen naar Indië te zenden, terwijl de aan
neming waarschijnlijk het volgend jaar wordt
voortgezet.
In de eerste plaats komen in aanmerking
zij, die zich eenige jaren geleden voor dienst
neming hebben aangemeld, voor zoover zij daar
toe nog bereid zijn of de leeftijdsgrens niet
hebben overschreden.
Vermoedelijk zal het vereischte contingent op
deze wijze voor dit jaar worden verkregen, zoo
dat voorloopig geen publieke oproeping noodig
is. Verder zal het instituut van aanbevolen mi
litairen voorloopig worden opgeheven, zoodat
voor ieder, die thans bij het Ned. Indisch le
ger dienst neemt, de kans bestaat, den hoog-
sten onderofficiersrang te bereiken, hetgeen,
practisch gesproken, tot nu toe alleen het ge
val was voor de aanbevolen militairen. Door
dezen maatregel zal de geest in het leger beter
worden.
De sterkte van de Koloniale Reserve was den
laatsten tijd erg geslonken en bedraagt hans,
de officieren meegerekend, ongeveer 25 man.
Naar aanleiding van de Ministerieele circu
laire d.d. 1 Augustus jL, waarin een uitbreiding
van het z.g. behendigheidsspel hier te lande ge
constateerd en betreurd wordt, deelde de heer
Jules Perel, die het Straperlo-spel te Scheve-
ningen, Noordwijk en Zandvoort introduceerde,
óns mede, dat ditzelfde spel nergens elders in
den lande gespeeld mag of kan worden.
Op alle aanvragen om levering van tafels is
afwijzend beschikt, omdat aanstonds het stand
punt is ingenomen, dat dit behendigheidsspel
beperkt moest blijven tot de grootere badplaat
sen.
Na de pertinente weigering om in tal van
andere plaatsen in den lande dit spel te komen
exploiteeren, is men er toe overgegaan imitatie-
spelen te organiseeren, zoodat thans ook hier
te, lande om. het Spiralo-spel wordt beoefend.
Dit spel is intusschen in Duitschland verboden,
alwaar tot in de hoogste rechterlijke instantie
is uitgemaakt, dat dit geen behendigheidsspel
is.
De heer Perel zou het inderdaad toejuichen,
indien er een verordening in het leven zou kun
nen worden geroepen, waarbij elk behendig
heidsspel in den lande verboden wordt met uit
zondering zooals o.a. ook in België en Frank
rijk geschiedt van enkele groote badplaatsen
en dan nog natuurlijk alleen gedurende het
zomerseizoen.
In een interview heeft dezer dagen de burge
meester van Zandvoort reeds gewezen op de
uitzonderings-positie, die de Nederlandsche
badplaatsen innemen, doordat tengevolge van
de valuta-moeilijkheden slechts een gering aan
tal vreemdelingen ons land kunnen bezoeken.
Ook voor Scheveningen geldt ditzelfde. Voor
het eerst sedert vele jaren waren Zaterdag j.l.
alle hotels der Maatschappij Zeebad Schevenin
gen geheel bezet.
Bewezen is nu toch wel, zoo meent de heer
Perel, dat onze badplaatsen een bijzondere at
tractie noodig hadden, waarvan bovendien in
direct tal van neringdoenden en leveranciers
profiteeren.
Men bericht ons van Terschelling:
Maandagmiddag is men wederom begonnen
om den toren, welke op het Lutinewrak is ge
plaatst, leeg te zuigen, om hem zoodoende die
per te doen zakken.
De toren is thans ongeveer twee meter ge
zakt. Heden zal men bij gunstig weer den twee
den cylinder op den toren plaatsen.
Het is nu een kwestie van eenige dagen, in
dien het weer althans gunstig blijft, dat de
toren het wrak van de Lutine zal hebben be
reikt. Het geheele werk verloopt precies zooals
de heer Beckers zich dit had voorgesteld.
HUIZEN, 296 M.: 8.00 NCRV: Schriftle
zing en meditatie, 8.15 Gramofoonmuziek,
10.30 Morgendienst door Ds. G. Laarman,
11.00 Trio v. d. Horst. Mevr. Ravenzwaay-
Möllenkamp, 12.00 Politieberichten, 12.15
Gramofoonmuziek, 12.30 Orgelspel door S.
P. Visser, 1.15 Trio v. d. Horst, 2.00 Rust
poos, 2.30 Gramofoonmuziek, 3.00 Lezen
van Chr. lectuur, 3.30 Uurtje voor onze
zang- en muziekver. Kinderver. „De Jon
ge garde" te Rhoon. onder leiding van
A. C. Riethoff, 4.00 Gram. muz., 4.30 Verv.
concert, 5.00 Kinderuurtje d. J. Kooiman,
mej. N. Evenblij zang, mej. C. Koeman,
piano, 6.00 gram. muz., 7.00 Politieberich
ten, 7.15 Ned, Chr. Persbureau, 7.30 Decla
matie door mej. N. Nobach, 8.00 Amster-
damsch Salonorkest onder leiding van
D. H. Ph. Kiekens, 9.00 S. M. v. d. Galen:
„Waar het blanke water blinkt". 9.30 Ver
volg concert, 10.00 Vaz Dias, 10.30 Gramo
foonmuziek, 11.30 Sluiting.
HILVERSUM. 1875 M.: VARA: 8.00 Gra
mofoonmuziek, 10.00 VPRO: Morgenwij
ding, 10.15 VARA: Uitzending voor de ar
beiders in de continubedrijven: Hetty
Beck draagt voor. Trio Favoriet onder lei
ding van W. Drukker, 11.00 R. V. U. Mej.
Dra, S. C. T. Ten Dam Ham: „Ontstaan
en ontwikkeling der vrouwenbeweging",
11.30 VARA: Trio Favoriet onder leiding
van W. Drukker, 12.00 Amsterdamsch sa
lonorkest onder leiding van D. Kiekens,
2.00 Voor de kinderen. VARA-tooneel on
der leiding van W. van Capellen. De reis
van Teddy en Wolly van Fr. van Duin,
4.00 Rustpoos, 4.15 Zomer en zon in de
muziek. (Gramofoonplaten)5.30 VARA-
mandoline-ensemble onder leiding van
Joh. B. Kok, 5.45 Albert de Booy zingt
d. vleugel, begeleid door Jan Vogel,
б.00 VARA-mandoline-ensemble onder lei
ding van Joh. B. Kok, 6.15 Albert de Booy
zingt, a. d. vleugel J. Vogel, 6.30 R. V. U.
Het leven in de natuur. Dr. Mulle Eisma:
„Het strand", 7.00 VARA: S.D.A.P.-kwar-
tiertje. Overzicht V. d. afgeloopen week
door J. Oudegeest, 7.15 Socialistische lie
deren door J. Vogel op het VARA-orgel,
7.25 Het anti-semitlsme, critisch be
schouwd door Dr. D. H. Lew, 7.45 Or
gelspel door J. Vogel. 8.00 Herh. S.O.S.-
berichten, 8.02 Vaz Dias, 8.10 The Three
Harrysons, accordeon, 8.40 Henry Mar-
chand zingt levensliedjes van Mr. W. van
Reimerswaal, a. d. vleugel de componist
Jan Joosten, 9.00 Eddy Walis en zijn en
semble, 10.00 Henrv Marchand, 10.15 Eddy
Walis, 11.00 Gramofoonmuziek, 12.00 Slui
ting.
BRUSSEL, 509 M.: 12.20 Concert door
Sykes en zijn orkest, 1.30 Gramofoonmu
ziek, 6.35 Gramofoonmuziek, 7.20 idem,
8.20 Gramofoonmuziek, 9.20 Concert onder
leiding van Candael.
VOOR NADERE BIJZONDERHEDEN
KATHOLIEKEN
LUXEMBURG, 1191 M.: 7.00 Lichte gra
mofoonmuziek, 7.45 Weeroverzicht, 7.50
Symphonisch concert van gramofoonpla
ten, 8.30 Causerie over een actueel onder
werp in het Fransch, 9.10 Voortzetting
concert, 9.45 Nieuwsberichten in het
Duitsch, 9.55 Dansmuziek. In diverse pau
zes: slotnoteeringen der wisselkoersen en
sportberichten.
KALUNDBORG, 1153 M.: 12.20 Uitzen
ding uit .restaurant „Wlvex", strijkorkest
onder leiding van A. Bendix, 3.20 Gra
mofoonmuziek, 3.50 Omroeporkest onder
leiding van Emil Reesen, 11.35 Valencia's
orkest, 1.20 Orkest van „Nimb" onder lei
ding van Jens Warny.
BERLIJN, 419 M.: 4,50 Militair concert,
5.55 Pianorecital, 9.10 Gevarieerd pro
gramma.
HAMBURG, 372 M.: 11.50 Concert, 1.35
Gramofoonmuziek, 2.30 idem, 4.20 Con
cert door het Noragorkest onder leiding
van Gerhard Maasz.
KÖNIGSWUSTERHAUSEN, 635 M-: 12.20
Gramofoonmuziek.
LANGENBERG, 472 M.: 12.20 Populair
concert, 1.20 Concert onder leiding van
Eysoldt, 5.20 Kamermuziek, 6.20 Populair
Concert, 10.50 Populaire en dansmuziek
onder leiding van Eysoldt.
DAVENTRY, 1554 M.: 12.20 Orgelconcert
1.05 Concert door het Schotsche Studio
orkest onder leiding van Guy Daines, 1.50
Concert, 2.35 Dansmuziek, 3.20 Pianospel,
3.35 Concert, 5.05 Orgelspel, 6.50 Concert,
8.20 Concert door het radio-militair-orkest.
PARIJS EIFEL, 1446 M.: 8.20 „Aida" ope
ra van Verdi in vier bedrijven.
PARIJS R., 1725 M.: 8.05 Gramofoonmu
ziek, 12.35 idem, 7.30 Gramofoonmuziek,
9.05 Operette-fragmenten, 9.50 Vervolg
concert.
MILAAN, 331 M.: 8.00 Gramofoonmuziek,
8.55 „Die lustige Witwe" operette van
Lehar.
ROME, 441 M.: 9.05 Orkestconcert onder
leiding van Marchesini, 10.20 Vervolg con
cert.
WEENEN, 517 M.: 5.40 Solistenconcert,
7.20 Concert door het Weensche sympho-
nie-orkest onder leiding van Pahlen, 10.10
Populair concert door het omroeporkest.
WARSCHAU, 1411 M.: 5.35 Vocaal concert
6.55 Solistenconcert, 8,20 Kamermuziek,
9.30 Populair concert, 10.20 Dansmuziek.
BEROMtiNSTER, 460 M-: 5.50 Gramo
foonmuziek, 7.30 idem, 9.30 Concert door
het omroeporkest.
VERWIJZEN WIJ NAAR DEN
RADIOGIDS
Bij de regeering zijn maatregelen in over
weging om te voorkomen, dat de studie van
Nederlandsche studenten belemmering zou on
dervinden door een in verhouding tot de be
schikbare ruimte in de college-localen en la
boratoria te grooten toeloop van vreemdelingen.
Nog geen mededeeling kon worden gedaan in
hoeverre de regeering het noodig zal achten
de studie van vreemdelingen aan bepaalde
voorwaarden te onderwerpen.
Den Curatorencolleges der Rijksuniversiteiten
is door den Minister van Onderwijs te kennen
gegeven dat buitenlanders niet in aanmerking
komen voor benoeming tot assistent- Slechts bij
hooge uitzonderingen en dan bij wijze van over
gang zijn dit jaar nog enkele plaatsen van assi
stent door buitenlanders bezet
De Mariabond in het bisdom Haarlem heeft
in klein-brochure-formaat doen verschijnen een
„beknopt overzicht van het werk van den Ma
riabond in het bisdom Haarlem over het tijd
vak 1908—1933".
De bekende Nederlandsche athlete Bep Du
mée, die o.a. heeft deelgenomen aan de Olym
pische Spelen te Los Angeles, Is Maandag ge
slaagd voor het diploma M. O. gymnastiek.
BATAVIA, 7 Aug. (Aneta) Op het stations
emplacement Boekit Doeri (Meester Cornells)
werden op vijf muren opschriften aangetroffen,
waarin de Indonesische proletariërs met hun
vreeselijk lot worden beklaagd. De muur van
het terreindepot op hetzelfde emplacement
droeg het opschrift: „Hier gaat niets boven de
Partai Indonesia".
Vermoedelijk zijn deze opschriften afkomstig
van personeel van de S.S.
Bij het laatste opschrift werd de naam van
een Europeeschen depot-opzichter gebruikt,
tegen wien verdenking is uitgesloten.
Vijf cursusvergaderingen tegelijk werden voor
11 Aug. as. door de Partai Indonesia alhier bij
het Binnenlandsche Bestuur aangevraagd.
Wij vernemen, dat daarvan, in verband met
politie-technische redenen hoogstens twee kun
nen worden toegestaan.
SOLO, 7 Aug. (Aneta) De politie heeft bij de
drukkerij Persatoean een 730-tal geschriften in
beslag genomen, getiteld „Kita poeasa Sampei
Indonesia" (Wij vasten totdat Indonesia vrij zal
wezen)
De schrijver van deze brochures is Samsoe
Sadiwioto.
PADANG SIDEMPOEAN, 7 Aug. (Aneta) De
voorzitter van de Persatoean Moeslim Indone
sia, de heer Iljas, is in preventieve hechtenis
gesteld op grond van artikel 153 bis van het
Wetboek van Strafrecht.
MEDAN, 7 Aug. (Aneta) Gisteren vond een
openbare vergadering plaats van de Inlandsche
zettersvereeniging Sakti.
Deze vergadering werd bijgewoond door circa
500 personen.
Nadat vanwege de politie een der sprekers
was gewaarschuwd, nam de vergadering een
rumoerig karakter aan, waarop de politie de
bijeenkomst ontbond.
MENADO, 7 Aug. (Aneta) De heer Tumbel,
die alhier werd gearresteerd, is voorzitter van
de afdeeling Menado van de Partai Indonesia.
Deze afdeeling gaf strooibiljetten uit en ver
spreidde deze, in verband met de toepassing
van de beperking van het vergaderrecht.
In deze strooibiljetten werd opgewekt den
moed niet te laten zakken onder aanhaling van
de bekende uitspraak van Sarojini Naidu „Wie
kan een volk ketenen, resp. vernietigen, als zijn
geest niet wil geketend, resp. vernietigd wor
den."
SOERABAJA, 7 Aug. (Aneta) Het Landge-
recht veroordeelde den voorzitter van de Plaat
selijke afdeeling der P.I., den heer Hoessein,
wegens overtreding van het vergaderverbod tot
een maand hechtenis.
BATAVIA, 7 Aug. (Aneta) De conferentie te
Solo van de Persatoean Perhimpoenan Politiek
Kebangsaan Indonesia gaf een manifest uit,
waarin het volgende wordt overwogen: le. het
passenstelsel in Menangkabau, Tapanoeli en
Banka beteekent beperking der vrijheid; 2e. de
overwegingen waarop de persbreidel voor de
Soeara Oemoem is toegepast zijn ontoereikend;
3e. het verbod van ambtenaren om lid van een
bepaalde vereeniging te zijn, is belemmerend;
4e. het verbod der Regeering voor ambtenaren
om lid van bepaalde vereenigingen te zijn is
een verdere beperking der bewegingsvrijheid;
5e. het verbod, zooals toegepast op de P.I.,
P.N.I., P.M.I, en P.S.S.I. is een nog scherpere
inperking van de rechten van het Indonesische
volk, terwijl de grondslagen en de actie van
genoemde vereenigingen zulks niet rechtvaar
digen; 6e. de gevangenneming van Ir. Soekarno
op grond van artikel 153bis van het Wetboek
van Strafrecht en de overweging van de Regee
ring om hem te interneeren, is een verwonding
van het rechtsgevoel.
Besloten werd op al deze gronden tegen deze
maatregelen te protesteeren, zoo hard mogelijk
te arbeiden om deze regelingen ongedaan te
maken en de bevolking op te roepen met meer
kracht voor de versterking der beweging werk
zaam te zijn en de rechten van vaderland en
ras te verdedigen.
Verder besloot de P.P.P.K.I. de actie van de
N.I.S. tegen de P.B.K.I. af te keuren en de be
volking op te wekken de P.B.K.I. in haar actie
tegenover de N.I.S. te steunen.
Tenslotte werd besloten overal commissies in
te stellen voor steunverleening aan werkloozen.
BATAVIA, 7 Aug. (Aneta) Naar wij verne
men zal in December te Solo het Indonesia
Rajah-congres worden gehouden, waarbij o.a.
zullen worden besproken de beperking van het
vergaderrecht, de malaise en haar invloed cp
de bevolking, de vakbeweging en de boeren
bonden.
BATAVIA, 7 Aug. (Aneta) De heer Thamrin
heeft een interpellatie aangevraagd over de op
1 Augustus j.l. namens de Regeering door den
Gemachtigde der Regeering voor de politie
zaken Mr. Vonk afgelegde verklaring.
De data van toestaan en eventueel houden
dezer Interpellatie zullen nader worden vastge
steld.
Op den Haarlemmerweg tusschen het kruit
huis en Amsterdam had Maandagavond tegen
half elf een auto-ongeluk plaats, dat nog be
trekkelijk goed is afgeloopen! Een auto, waarin
zich drie R. K. geestelijken uit Beverwijk be
vonden, reed in de richting Haarlem. Van de
tegenovergestelde richting naderde een vracht
auto, waarachter een personenauto reed. On
geveer op het oogenblik, dat de eerstgenoemde
twee auto's elkaar passeerden, wilde de personen
auto den vrachtauto voorbijrijden. Door dit ge
vaarlijke coupeeren kwam het linkervoorwiel
van den auto, waarin de geestelijken zaten, in
aanraking met het linkerachterwiel van den
coupeerenden auto. Het gevolg was, dat de be
stuurder van den auto met de geestelijken zijn
stuur kwijt raakte en via het rijwielpad in het
water reed. Gelukkig is het daar ter plaatse
niet diep, zoodat de geestelijken zich zelf in
veiligheid konden stellen en met den schrik vrij
kwamen. Minder goed verging het een Amster
damsch agent, die juist op dat punt op het
rijwielpad reed en die werd aangereden. Met
beenwonden moest de man door den G. G. en
G. D. naar het Tesselschadezièkenhuis worden
overgebracht. Het duurde nog geruimen tijd
voor de auto weer op het droge was gebracht.
Maandagavond tegen half twaalf is een he-
j vige brand uitgebroken bij de N.V. Vereenigde
Touwfabrieken te Vlaardingen. De brand is ver
moedelijk ontstaan achter de toonkamer. Het
vuur greep zeer snel om zich heen en in een
oogwenk stond het geheele gebouw in lichter
laaie.
Achtereenvolgens werd de opslagplaats van
hennep en de daarachter gelegen spinnerij aan
getast. Het vuur vond vanzelfsprekend gretig
voedsel in het licht brandbare materiaal en
woedde dan ook zeer hevig. De smederij kon
voorloopig nog gespaard blijven, doch omstreeks
half een liep deze, evenals de belendende per-
ceelen, groot gevaar.
De brandweer is met al het beschikbare ma
teriaal ter plaatse. Er wordt met negen stralen
water gegeven. Ook de drijvende spuit van het
Havenbedrijf Vlaardingen-Oost is gerequireerd.
Tegen half een breidde de brand zich steeds
verder uit. De vuurzee woedde over een totale
oppervlakte van 2000 M2. bij een diepte van
60 Meter. In het magazijn lagen 500 balen hen
nep opgeslagen, die een gretig voedsel vormden
voor het vuur. De kantoren en de smederij kon
den tot nu toe nog steeds gespaard blijven. Het
magazijn en de hekelarij brandden echter to
taal uit, terwijl de spinnerij danig door het
vuur aangetast was. Het vuur werd nog gevoed
door olie uit een zich in de smederij bevinden
de tank, waarvan een aftapkraan loopt naar de
fabriek.
Van de belendende perceelen had het dak van
de N.V. Autogarage „Vari" reeds vlam gevat.
In allerijl moest men hier eenige vaten ben
zine in veiligheid brengen. Men hoopt dit ge
bouw, evenals de banketfabriek „De Valk" en
de stoomkuiperij van de firma v. d. Burg en
Zonen te kunnen sparen.
Op het terrein van den brand bemerkten we
o.m. den loco-burgemeester, verschillende raads
leden en den commissaris van politie. De be
langstelling voor den brand, die door de hoog
uitslaande vlammen tot ver in den omtrek
zichtbaar is, was van de zijde van het publiek
zeer groot. De politie zorgde voor een goede
afzetting. Behalve de bedrijfsleider was ook de
hoofddirectie uit Rotterdam, die gewaarschuwd
was, bij den brand aanwezig.
De fabriek, die op beurspolis verzekerd is, gaf
aan 110 menschen werk.
Omstreeks kwart voor twee had men den
brand zoo goed als onder de knie en was ge
vaar voor uitbreiding geweken.
Totaal uitgebrand zijn de toonkamer, het
magazijn, een pakhuis en de hekelarij. De spin
nerij, waarvan het voorste gedeelte reeds in
brand stond, kon zoo goed als behouden blijven.
Op den zolder van de hekelarij stond een aan
tal niet in gebruik zijnde motoren, welke een
prooi der vlammen werd.
Omstreeks half twaalf ontdekte de heer J.
Lagerwaard van de autogarage „Vari" kleine
vlammetjes in het tankgebouwtje van de fa
briek, die zich naar de spinnerij verplaatsten
en daar weldra hoog opschoten. In de tank be
vindt zich een mechanisme om de olie steeds
in beweging te houden. Vermoedelijk is de as
van het roerwerk warm geloopen en is zoo de
brand ontstaan.
Des avonds om tien uur hadden de laatste
arbeiders de fabriek, waarin des nachts niet
gewerkt wordt, verlaten.
De schade is momenteel nog niet vast te
stellen, doch zal waarschijnlijk eenige tonnen
bedragen, daar zeer vele machines verbrand
zijn.
Zooals reeds gemeld, was ook de drijvende
spuit gerequireerd. Deze kon echter geen dienst
doen, daar zij, doordat zij niet over den drem
pel van een sluis kon komen, het terrein van
den brand niet kon bereiken.
Zaterdagnacht heeft zich onder Overslag een
smokkelincident voorgedaan, waarbij een politie
man bijna het slachtoffer is geworden van zijn
plichtsbetrachting. Een vrachtauto, die in de
richting van de Belgische grens reed, heeft, na
dat de bestuurder op het sein van een rijks
veldwachter aanstalten had gemaakt om te stop
pen, doch plotseling weer vol gas gaf, den po
litieman, die op het laatste oogenblik nog op
zij sprong, met het achterdeel van den wagen
geraakt, waardoor de veldwachter in een sloot
terecht kwam. Een volgende personenauto reed,
ondanks de sommatie van den gemeenteveld
wachter om te stoppen, ook door en eerst een
derde auto, ook een personenwagen, voldeed aan
het stopsein. De drie inzittenden verklaarden
niets met de twee andere auto's te maken te
hebben. Een onderzoek wordt ingesteld.
Te Weert is gearresteerd de 25-jarige smok
kelaar J. v. d. H., verdacht in den nacht van
27 Juli in het Belgische grensplaatsje Maaseyk
met een gepantserden smokkelauto een kommies,
die den bestuurder aanmaande om halt te hou
den, omver te hebben gereden, waardoor deze
zwaar lichamelijk letsel heeft gekregen. De aan
gehoudene heeft bekend; hij is opgesloten.
Volgens het „Handelsblad" heeft de minister
raad de vorige week het voorstel inzake korting
op de reeds verleende Indische pensioenen aan
genomen, dat aan het parlement ter goedkeu
ring zal worden aangeboden. Het voorstel be
helst een algemeene korting van 17 pCt. op alle
pensioenen, met dien verstande dat bij de In
dische pensioenen, die in Nederland verteerd
worden, een bedrag van f 500 per jaar en bij de
pensioenen, die in Nederlandsch-Indië verteerd
worden, een bedrag van f 200 per jaar van de
korting zal zijn vrijgesteld.
De Pensioenbond van Indische Ambtenaren
te Den Haag heeft zich Zaterdag j.l. op een ver
gadering met deze quaestie bezig gehouden.
Het schijnt in de bedoeling te liggen de pen
sioenkorting vrij spoedig, wellicht reeds op 1
Januari a.s„ in te voeren.
Maandagavond omstreeks half zeven is op
den Amsterdamschen Weg nabij de uitspanning
„Het Blanken Wambuis" onder de gemeente
Ede het zesjarige zoontje van den heer De H.
uit Oosterbeek door een auto aangereden. Het
ventje werd in ernstigen toestand per zieken
auto naar het Diaconessenhuis' overgebracht.
De auto, die de aanrijding veroorzaakte, is
doorgereden.
De Commissaris van Politie te Ede verzoekt
den onbekenden automobilist, die deze aanrij
ding veroorzaakte, doch wien vermoedelijk geen
schuld treft, zich bij hem bekend te willen ma
ken.
Maandagmiddag is te Eist (Betuwe) tenge
volge van hooibroei brand ontstaan in de hof
stede van de wed. Van Ralen. Het geheele ach
terhuis ging in vlammen op, doch het voorhuis
kon door de brandweer, die met een motorspuit
aanwezig was, worden behouden. Alles is ver
zekerd. De 93-jarige bewoonster, die in zleke-
1 ijken toestand verkeert, is door omwonenden
uit het brandende perceel gered. Op last van
een geneesheer is zij naar het ziekenhuis over
gebracht.
Spanje is op 't oogenblik een
smartekind der Kerk. Onrechtvaardige
wetten tasten er de rechten van de
Kerk aan en het woord des Pausen
ivordt in den wind geslagen.
Tusschen vroeger en nu en.... de
toekomst bestaat een causaal verband.
Op dit causale verband te letten is
plicht ten einde te waken voor het
komende.
In een oude krant van October
1893 lezen we in een hoofdartikel
„Anarchisme in Spanje."
„Uit dit beknopt overzicht ontwaart
men, dat de anarchistische beweging
in Spanje, althans voor zoover zij
zich buiten de groote steden open
baart, niet zoozeer het gevolg is van
onmiddellijke aanhitsing door bere
kende drijvers .de oorzaak ligt
dieper en is te vinden in het breken
met de christelijke en weldadige ge
bruiken van den voortijd."
Het verleden leere ook ons!
De oorzaak van veel kwaad en veel
ellende ligt in het zich afwenden
van den Christus, van den Godsdienst,
van de Kerk.
Het geeft niet alleen tegen oogen-
blikkelijke opruiing te ageer en: We
moeten den Christelijken grondslag
der samenleving verbeteren.
Naar wij vernemen, verkeert het wetsontwerp
tot regeling van 't in dienst nemen van buiten-
landsche arbeidskrachten, dat de minister
president bij de destijds gehouden regeerings-
verklaring heeft toegezegd, in een vergevorderd
stadium van voorbereiding.
Zooals men weet, heeft eenigen tijd terug
de Hooge Raad van Arbeid een rapport behan
deld van oen daartoe ingestelde commissie,
betrekking hebbend op verkorting van den ar
beidsduur als middel ter bestrijding van de werk
loosheid.
Het bestuur van het R. K. Werkliedenver
bond heeft thans den minister van Soc. Zaken
verzocht te willen nagaan of de regeering aan
leiding kan vinden maatregelen te nemen als
in bedoeld rapport worden bepleit.
In het begin van de maand Juni begaf zich
de 60-jarige Commander Cecil Brooks uit Lon
den, oud-commodore van de P. O. Lines, la
ter verbonden aan een Egyptische stoomvaart
onderneming, naar Rotterdam om als expert
onderhandelingen te voeren over den eventuee-
len aankoop van het stoomschip „Tjerimai" van
den Rotterdamschen Lloyd. Hij logeerde eenige
dagen in hotel Coomans en scheepte zich op
16 Juni te Hoek van Holland in op de Har-
wiehboot „Prague" om naar Londen terug te
keeren. Toen de boot te Harwich aankwam,
bevond hij zich echter niet meer aan boord,
hoewel zijn koffers in de hut werden gevonden.
Sedert dien hoorde men niets meer van hem,
zoodat zijn relaties zich ongerust begonnen te
maken. Na een paar dagen stak zijn vrouw naar
Rotterdam over. Zij beweerde dat haar man
reeds vroeger eenige malen aan geheugensto
ringen had geleden en dat het niet onmogelijk
was, dat hij, na te Hoek van Holland zijn kof
fers aan boord te hebben gebracht, nog naar
den wal was teruggekeerd en toen zijn geheu
gen verloren had, zoodat hij misschien in Ne
derland rondzwierf zonder te weten wie hij was
en waar hij thuis hoorde. De politie stelde een
zeer uitgebreid onderzoek in, dat zonder resul
taat bleef.
In het midden van de maand Juli spoelde
echter aan het strand van Terschelling het lijk
van een onbekende aan. Na geruimen tijd is
men er thans in geslaagd dit lijk te identifi-
ceeren als dat van den vermisten Engelschman.
Maandagmiddag is te Wageningen bij het
baden in den Rijn verdronken de negen
jarige P. den Uil. Het lijkje is nog niet opge
haald.
De heer Kakebeeke, leeraar aan de Ambachts
school te Goes, is Zaterdag op een fietstocht te
Dinant door de warmte bevangen
en kort daarop overleden.
Aan het Noorderstrand te Scheveningen is
Zondagmiddag de 31-jarige Duitscher J. M„ die
te 's-Gravenhage gelogeerd was, bij het zwem
men verdronken.
Maandagavond is in de Frogerstraat te IJmui-
den het driejarig dochtertje van den heer Van
Dorp onder een vrachtauto geraakt en
zoodanig gewond, dat het spoedig aan de gevol
gen is overleden.
Maandagavond omstreeks half acht is de 19-
jarige bakkersknecht J. C. van Bameveld uit
Amerongen bij het zwemmen in den Rijn onder
deze gemeente, verdronken. Na ongeveer drie
kwartier heeft men het slachtoffer opgehaald,
pogingen om de levensgeesten nog op te wekken,
bleven tevergeefsch.
Maandag is te Rotterdam de elfjarige jongen
H. van Hemsbergen, gewoond hebbende in de
Osseweistraat, bij het spelen aan den waterkant
van de Coolhaven te water gevallen. Een bur
ger heeft derr knaap na eenigen tijd dreggen
opgehaald, waarna de Geneeskundige Dienst
geruimen tijd is bezig geweest met te trachten
de levensgeesten weer op te wekken, hetgeen
echter niet mocht gelukken. Het lijkje is over
gebracht naar het ziekenhuis aan den Cool-
singel.
