Nationalisme contra Nationalisme Den Oceaan over gestoken Het nieuws van heden de barometer HET PROGRAM VAN DE „BLAUWHEMDEN" De Valera in angst ONLUSTEN TE DUBLIN Danzig en Polen VEREENIG DE KATHOLIEKE PERS WOENSDAG 9 AUGUSTUS 1933 BUREAUX: NASSAULAAN 51 - TEL. 13866 ABONNEMENTEN: voor Haarlem en Agentschappen per week 25 cent; per kwartaal f 3.25; per post, per kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866 rAAN DE RADIO SUCCESVOLLE STAP VAN ITALIË Hitler-regeering verklaarde, ter reurdaden tegen Oostenrijk af te keuren Friedrich Ebert in een concentratiekamp Mulhouse volgt Straats- burgs voorbeeld Vier Duitschers veroordeeld Het Weer Balbo's eskader op de Azoren gedaald MARIAPOORT TE AKEN ALS EERE-GEDENKTEEKEN Bloedige gevechten Tusschen een grensleger van Irak en Assyriërs Uit Nazi-Duitschland Hulppolitie in Pruisen ontbonden Omroepleiders naar het concentratiekamp Blauwhemden door een reusach tige menigte uitgejouwd en met steenen bekogeld Heele politiekorps ge mobiliseerd Conferentie der „Brain- trust" Zal Woodin aftreden? Schilderijendiefstal te Cannes Zestien kostbare doeken gestolen DUIT SCH-OOST ENRIJKSCH GRENSINCIDENT Een Oostenrijker gedood Het Vickers-conflict in Turkije DIT NUMMER BESTAAT UIT ACHT BLADZIJDEN De gesloten overeenkomsten door den Volksdag goedgekeurd Lander's uitwijzing gemotiveerd Om den Oosterspoor weg Er is nog een tweede weg.... Oostenrijksche leening Morgen op Londens markt Gandhi's vrouw NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT ZES EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 18448 Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct.; ïngez, mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek President.de Valera is de schrik in de beenen geslagen, toen in de kelders van het stad huis te Dublin brand uitbrak, welke een kwalijk riekenden luister moest bijzetten aan de plechtigheid, welke zich in de bovenzalen voltrok n.l. de aanbieding aan het hoofd van den Ierschen Vrijstaat van zijn eigen portret in olieverf. Ofschoon dit brandje snel gebluscht kon worden, maakte de Valera zich geen illuzies erover, dat er een gevaarlijk vuur bleef door- smeulen in de harten van vele Ieren, 'n vuur, waarvan de brand in het Dublinsche gemeente huis, naar hij meende, slechts de zichtbaar uitslaande vlam was. Of die brand een toevallige of wel een moedwillig veroorzaakte gebeurtenis is geweest, kon tot nu toe nog niet worden uit gemaakt, doch de Valera hield het laatste voor zeker. Onmiddellijk liet hij alle openbare en gouvemementeele gebouwen bezetten om moge lijke aanslagen te voorkomen. De Valera, de nationalistische strijder voor een volkomen zelfstandige Iersche Republiek, de afschaffer van den eed van trouw aan de Engelsche Kroon, de voorvechter in den economischen oor log tegen Engeland en de achterhouder van de verschuldigde landannuïteiten, heeft niét als de nationalisten elders te strijden tegen interna tionaal georiënteerde Marxisten, maar tegen mannen nog nationalistischer dan hij. De oppo sitie van den meer gematigden Cosgrave. welke bij de laatste verkiezingen een zware nederlaag leed, is voor hem niet gevaarlijk. Maar wel de fascistische beweging der door generaal O'Duf- fy in het leven geroepen „Nationale Garde" of „Blauwhemden-organisatie". Wat het streven en doel dezer beweging zijn, heeft generaal O'Duffy, die er van overtuigd is, dat het aantal leden zijner organisatie aan het einde van dit jaar vertienvoudigd zal zijn, in een verklaring uiteengezet. De „Blauwhemden" willen le de nationale vereeniging van de bevolking, 2e het opruimen van de verschillende politieke par tijen, en 3e een vastberaden strijd tegen het communisme. Een politiek, die deze drie pun ten in zich vereenigt, zal volgens hem het meest geschikt ztfn om een vreedzame vereeniging tus- schen Noord- én Zuid-Ierland tot stand te brengen. De Blauwhemden vormen geen afzon derlijke politieke partij in den striksten zin des woords, want zij, die bij deze organisatie zijn aangesloten, behouden hun volledige vrijheid om tot een andere politieke partij, behalv# na tuurlijk de comunistische te behooren, mits zij zich verplichten in deze partij propaganda te maken voor de Nationale Garde. Zij passen dus het systeem van den cgjlen- bouw toe en dit maakt het moeilijker hen af doende te bestrijden. De Valera en zijn aanhangers, die een snel len groei van de Nationale Garde vree zen, omdat vele leden van de „Army Comrades' Association", de Cosgrave-partij, de Centrumpartij en vele partijloozen erdoor zul len worden aangetrokken, hebben een bevel uit gevaardigd om alle wapenen in te leveren, ook wanneer men voor het bezit daarvan indertijd een vergunning heeft gekregen. Aan dit bevel hebben echter verschillende personen, onder wie vooraanstaande politici, geweigerd te gehoor zamen op grond van het recht tot zelfverde diging. Bovendien hebben zij een nieuwe gewa pende garde opgericht ter aanvulling en verster king van het Irsch Republikeinsche leger. Welke organisatie zal op den duur sterker blijken, de gouvemementeele van de Valera of de blauw- gehemde van generaal O'Duffy? Zondag a.s. wordt de eerste krachtproef verwacht. De Blauwhemden zijn n.l. van plan dan bij de cenotaaf te Dublin een parade te houden. Het staat nog niet vast, of de regeering deze pa rade zal verbieden om wanordelijkheden on- mogelijk te maken. Maar verbod of geen verbod, generaal O'Duffy heeft zich stellig voorgeno men in ieder geval de parade te laten doorgaan, wat er ook van komen moge. Met belangstel ling dient dus die dag tegemoet te worden ge zien. De binnenlandsche politieke toestand in Ierland heeft altijd te lijden gehad onder het bestaan van verschillende „particuliere legers' naast de officieele gezagsorganen van den staat. De Valera zelf heeft zich op dit punt veel te verwijten, want hij was het, die het indertijd onder president Cosgrave ontbonden Iersch republikeinsche leger weer toestond zich te or- ganiseeren. Indien de teekenen niet bedriegen, gaat het inwendig verdeelde Ierland weer moei lijke tijden tegemoet, niet uit gebrek aan, maar uit overmaat van extremistisch nationalisme. LONDEN, 8 Aug. (Reuter). Naar thans be kend is geworden, heeft de Duitsche regeering ter gelegenheid van den vriendschappelijken stap verleden week door de Italiaansche regee ring bij haar gedaan naar aanleiding van de Duitsch-Oostenrijksche spanning, de verzekering gegeven, dat zij al het mogelijke zou doen, om te beletten, dat vliegtuigen van Duitsch gebied af zouden opstijgen met het doel in Oostenrijk tegen de regeering-Dollfuss gerichte propaganda- lectuur uit te werpen en dat zü tevens zou verhinderen, dat Duitsche radio-redevoeringen aanvallen op Oostenrijk zouden bevatten. Toen de Britsche regeering gisteren deze kwestie te Berlijn ter sprake bracht, deed zij dit slechts om van haar belangstelling voor de onderhavige aangelegenheid te doen blijken. In verband met de door de regeering-Hitier aan Italië gegeven verzekeringen neemt men de uit Berlijn ontvangen berichten, volgens welke de rijksregeering het pact van vier op de bedoelde kwestie niet toepasselijk zou achten, in talrijke kringen te Londen dan ook niet „au sérieux." Aan den Oostenrijkschen zaakgelastigde, die vanmiddag een bezoek bracht aan het ministerie van Buit. Zaken, werd dan ook medegedeeld, dat het gisteren te Berlijn gegeven antwoord niet van invloed was op de verklaring, welke de Duitsche regeering Zondag j.l. aan den Italiaan- schen ambassadeur heeft afgelegd. De Italiaansche regeering deelde de Engelsche regeering Zondag n.l. mede dat de regeering te Berlijn aan Italië's vertegenwoordiger haar afkeuring heeft uitgesproken over de tegen de Oostenrijksche regeering begane terreurdaden, waarvoor de Duitsche regeering nochtans niet verantwoordelijk kon worden gesteld. Onder deze omstandigheden was dus het onmiddellijk door de Engelsche regeering beoogde doel bereikt, hetgeen de Engelsche zaakgelastigde te Berlijn gisteren dan ook mededeelde waarbij hij nochtans herinner de aan de uiteenzettingen, welke zouden zijn gedaan indien het anders was geweest. Gegeven de Duitsche verzekeringen, hoopt de Engelsche regeering, dat de incidenten niet herhaald zullen worden. BERLIJN, 8 Aug. (W.B.) De vroegere so ciaal-democratische afgevaardigde Friedrich Ebert, (de zoon van den vroegeren Rijkspresi- dent), Franz Kuenstler en de vroegere fractie leider der S.P.D. Heilmann, zijn naar het con- centratiekomp Oranienburg overgebracht. Mevrouw Rossi (links) en mevrouw Codos, de echtgenooten van de bekende Fransche lange-afstand vliegers, volgden aan de radio plaatsaanduidingen PARIJS, 9 Aug. De staking te Straatsburg heeft zich thans uitgebreid tot Mulhouse, waar de bouwvakarbeiders gistermiddag het werk hebben neergelegd. In de avonduren vond een door de communistiscljp en socialistische vak- vereenigingen gemeenschappelijk bijeenge roepen zitting plaats, waarin werd voorgesteld de algemeene staking uit te roepen. De politie heeft reeds vérstrekkende voorzorgsmaatrege len genomen. De arbeiders in de drukkersbe- drijven hebben zich weliswaar tegen een sym pathiestaking verklaard, doch tot steun aan de staking een crediet van 20.000 francs toegestaan. PARIJS, 9 Aug. (Reuter) De „Echo de Paris" meldt uit Straatsburg, dat de vier naar aanleiding van de stakingsonlusten gearresteer de Duitschers aldaar hebben terechtgestaan. De advocaat Kaufmann werd wegens net dragen van wapens en medeplichtigheid tot drie weken gevangenisstraf veroordeeld; de overige beklaagden ieder tot acht dagen gevangenis straf en allen bovendien tot 50 frs. boete en ide kosten van het proces. Verwachting: Matige tot zwak- ken, Zuid-Westelijke tot Noord-Westelij- ken wind, gedeeltelijk bewolkt, weinig of geen regen in het Zuiden, in het Noor- den aanvankelijk kans op eenigen regen, weinig verandering in temperatuur. Hoogste stand: 765.6 te Le Havre en Brest Laagste stand: 744.9 te Stinsele. Zon op 5.34, onder 8.36. Licht op 9.06. 13 Aug. Laatste Kwartier. HORTA (Azoren) 8 Aug. (Reuter) Negen vliegtuigen van het Balbo- eskader zijn in de haven van Horta neergestreken, terwijl de 15 andere waaronder het toestel van generaal Balbo, naar Ponta Delgada zijn doorgevlogen. Alle toestellen daalden in uit stekenden vorm. De overtocht over den Oceaan is volbracht in 11 uur en 45 minuten. NEW-YORK, 8 Aug. (V.D.) Generaal Balbo is met 15 vlieg tuigen om acht uur (Gr. T.) van avond te Ponta Delgada aange komen en gedaald. Balbo is voornemens, na een verblijf van twee dagen op de Azoren, verder te vliegen naar Lis sabon. Van de Azoren wordt goed weder gemeld. Drie ton post met bizondere Balbo- zegels zijn op de vlucht medege nomen. De beroemde cultuur-historische Mariapoort te Aken is omgebouwd tot een eere- gedenkteeken voor de gesneuvelden in den wereldoorlog BAGDAD, 8 Aug. (Reuter). Aan de grens tusschen Irak en Syrië is de oorlog uitgebroken tusschen de Assyrische christenen, die onlangs naar Syrië trokken, en een grens leger van Irak. Totdusverre telt dit leger 20 dooden en 45 gewonden, terwijl de Assyriërs 95 dooden zouden tellen, gevallen in een veldslag aan het eind der vorige week, en talrijke gewonden. De gevechten duren voort. BERLIJN, 8 Aug. De onderwijzers en leer lingen aan de Pruisische scholen moetsn elkaar voortaan wederzijds en onderling elkaar den Hitlergroet brengen Te Aken zijn verschillende pakketten met anti-Duitsch drukwerk in beslag genomen, dat vanuit Parijs via Duitschland naar de Scan dinavische staten werd verzonden. Te Berlijn werd heden een communist in ver band met een vuuroverval op een S.A.-huis tot 10 jaar tuchthuis veroordeeld. De andere be klaagden kregen 2 jaar gevangenis. In Wurtemberg moet de politie tegen aan- plak-colonnes en pamfletverspreiders, die op heeterdaad worden betrapt en vluchten, ter stond van de wapens gebruik maken. De vroegere particulieresecretaris van Kurt Eisner is bij een ontvluchtmgspoging doodge schoten. Ter begunstiging van den vlasbouw in Pruisen wordt er in een ministereel rondschrijven op aangedrongen om voor uniformen en andere uitrustingsvoorwerpen vooral linnen te gebrui ken. Ook het gebruik van Duitsch leer moet worden vergroot. BERLIJN, 8 Aug. (V.D.) De Officieele Prui sische Persdienst deelt mede, dat de Pruisische Minister-President en Minister van Binnen landsche Zaken Goering de hulppolitie, aange zien zij ten volle haar taak, die thans als ge ëindigd beschouwd kan worden, heeft vervuld, met ingang van 15 Augustus a.s. heeft ontbon den. De uitgegeven machtigingen en bevoegd heden zijn na 15 Augustus as. vervallen. BERLIJN, 8 Aug. De geheime staatspolitie deelt mee, dat de voormalige intendant van den Berlijnschen radio-omroep, Flesch, de voormalige radio-verslaggever Alfred Braun, de vroegere directeur van de Reichsrundfunkgesellschaft Magnus en de oud-Ministerialrat Giesecke, die eveneens bij den omroep werkzaam was, zijn gearresteerd en naar het concentratiekamp Oranienburg overgebracht. De voormalige direc teur van den Berlijnschen radio-omroep Knöpfe, die eveneens gearresteerd was, kreeg tijdens zijn DUBLIN, 9 Aug. (Reuter). Gisteravond heb ben in het centrum der stad ernstige vechtpar tijen plaats gehad in verband met een door de Blauwhemden georganiseerd bal. Voor het gebouw, waarin de feestelijkheid zou plaats hebben, hadden zich ruim 10.000 personen verzameld, die de aankomende blauwhemden uitjouwden. De menigte wierp ook met steenen naar het gebouw, waardoor verscheidene personen ge troffen werden. De politie greep toen in, voerde eenige char ges met den gummistok uit, waarbij rake klappen vielen en verdreef de menigte uit de nabijheid van het gebouw. Toen de vroegere president Cosgrave voor het feestgebouw aan kwam, bleek zijn chauffeur gewond en zijn auto door steenworpen be schadigd. Een aantal personen moest met verwondin gen in het ziekenhuis worden opgenomen. Nader meldt V.D., dat de onlusten tot van morgen vroeg voortduurden. Het geheele politie corps werd gisteravond gemobiliseerd en in het centrum der stad samengetrokken. Verschillende fascistische leiders, o.a. de secretaris der organi satie, generaal Cronin, en overste Ryan werden gewond en moesten door de politie in veiligheid worden gebracht. Meer dan vijftien personen werden gewond en velen werden gearresteerd. Oud-minister-president Cosgrave moest tot vroeg in den ochtend in het danslokaal blijven, aangezien de menigte een dreigende houding bleef aannemen. Tweemaal probeerde men het lokaal te bestormen, doch beide malen werd men door de politie teruggedreven. Op sommige plaatsen trachtten jongelui rails en leidingdra den van de tram te vernielen om het verkeer tot stilstand te brengen. Pas tegen den ochtend slaagde de politie er in de menigte naar alle kanten te verspreiden. HYDEPARK, 9 Aug. (Reuter) President Roosevelt heeft gisteren een bespreking van drie uur gehad met den bankier Warburg en de professoren Rogers en Warren van de „brain trust". Naar wordt vernomen zal Warren zoo spoedig mogelijk naar Europa vertrekken. De officieele kwalificatie die van deze con ferentie wordt gegeven, is, dat men den econo mischen toestand in het binnen- en buiten land de revue heeft laten passeeren. Van be voegde zijde wordt medegedeeld, dat er niet speciaal gesproken is over de stabilisatie van den dollar of van inflatie en dat geen enkele bepaalde beslissing is genomen. Het blijkt dat er geenerlei aanwijzing be staat, dat Roosevelt zijn verzet tegen een sta bilisatie verzwakt. Hij is nog steeds van plan den dollar „zijn eigen niveau" in het buiten land te laten vinden. Velen meenen, dat de uitvoering van het herstelprogram het althans noodig zal maken, dat aankoopen van staats fondsen door de federale reservebanken gedu rende den zomer worden uitgebreid. Vandaag zal de minister van Financiën, Woo din, een bezoek aan Roosevelt brengen. Ver nomen wordt, dat hij „de kwestie van zijn ai- treden" zal bespreken. Woodin zou willen af treden, omdat zijn gezondheid voortdurend te wenschen overlaat, doch Roosevelt wenseht, dat hij, indien mogelijk, althans voor het oogenblik, op zijn post blijft overbrenging een zenuwtoeval, zoodat hij naar een ziekenhuis moest worden overgebracht. De voormalige rijkscommissaris von Bredow heeft naar aanleiding van de arrestaties een telegram gericht aan het rijksministerie voor Voorlichting en Propaganda. Hierin zegt hij, dat de voormalige leiders van den radio-omroep mannen van groote verdienste zijn, waarom hij verzoekt, op gelijke wijze als zij te worden be handeld. Volgens Wolff werden de arrestaties „storm' achtig" geëischt door menschenmassa's, die zich herhaaldelijk voor de woningen der genoemde personen verzamelden. Zij zouden zich in enkele jaren millioenen uit openbare middelen hebben verschaft. PARIJS, 8 Aug. (V.D.) In den afgeloopen nacht hebben inbrekers zich toegang weten te verschaffen tot de villa van den bekenden kunstverzamelaar Eugene Geoffrey te Cannes. De dieven hadden het speciaal op de schilde rijen-collectie voorzien en namen zestien van de kostbaarste doeken mee. De doeken werden alle uit de lijsten gesneden. Tot de gestolen schil derijen behooren vier doeken van Corot. twee van Manet, twee van Fragonard en drie van Nenoir. MÜNCHEN, 8 Aug. (W.B.) De Beiersche politieke politie deelt mede: Wegens tot dusver onbekende reden ontstond Maandagochtend aan de Duitsch- Oostenrijksche grens nabij het Hechtmeer bij Kiefersfelden tusschen leden van de Oostenrijksche. Heimwehr en een groep nog onbekende personen een schietpartij, waarbij een Heimwehrman doodelijk gewond werd. De Beiersche politieke politie heeft alles in het werk gesteld, om de schuldigen te vinden, opdat ze gestraft kunnen worden. VLIEGBOOT VAN BALBO'S ESKADER VER ONGELUKT; VIER GEWONDEN. De uitwijzing van den Vickers-agent Lauder uit Turkije. Rechtmatige daad der Turksche regee ring. De hulppolitie in Pruisen per 15 Augustus ont bonden. Daitsch-Oostenrijksch grensincident; een Oos tenrijker gedood. Zondag j.L keurde de Berlijnsche regeering tegenover den Italiaanschen ambassadeur de terreurdaden tegen Oostenrijk af. i De Volksdag van Danzig heeft de overeenkom sten met Polen goedgekeurd. BaIho"s eskader opnieuw de Oceaan overge stoken en in twee groepen op de .Azoren gedaald. Bloedige gevechten aan de grens van Irak en Syrië. Vele dooden. Mgr. Aengenent door Katholiek Haarlem ge huldigd. De actie der Nazi's in Zuid-Limburg stopgezet- Zweefvliegtuig te Soesterberg verongelukt. De piloot gedtood. Onze in- en uitvoer over Juli. l RoodvonkgewaUen onder de militairen in de Residentie. De interpellatie-Thamrin; een dertiental vra gen. - O LONDEN, 8 Aug. (V. D.) Het rapport van den Britschen ambassadeur in Turkije over de op zienbarende uitwijzing van den hoofdvertegen woordiger der Vickers Armstrong Ltd. Lander uit Turkije, "s te Londen ontvangen en door net Foreign Office bestudeerd. Uit een officieuze verklaring valt af te leiden, dat de uitwijzing van Lander waarschijnlijk niet zonder rechtmatige reden is geschied en niet onrechtvaardig was, zoodat vermoedelijk van Britsche interventie geen sprake zal zijn en het ij. ident voorloopig als gesloten kan worden be schouwd. De Engelsche regeering wacht thans nog het rapport van Lander zelf af, waarvan het defi nitief zal afhangen of nog diplomatieke stappen zullen worden gedaan. Lander is gisteren uit Sofia naar Londen vertrokken. PEKING, 8 Aug. (V.D.) Aangezien de onder handelingen betreffende den verkoop van den Chineeschen Oosterspoorweg te Tokio een reer langzaam verloop hebben, hebben de Mandsjoe- rijsche autoriteiten besloten de maatregelen, welke hun noodzakelijk voorkomen op eigen ge legenheid uit te voeren. Hiertoe behoort de in voering van de ter plaatse geldige munteenheid. Tot nu toe golden in Russische goudroebels te verrekenen tarieven. Voorts zouden eenige Sov- jet-empïoyé's zijn ontslagen, die naar de mee ning van Mandsjoewko ten onrechte verant woordelijke functies innamen. Hun plaatsen zouden door Mandsjoerijsche staatsburgers zijn bezet. DANZIG, 8 Aug. De senaat van Danzig publi ceerde Dinsdag de op 5 Augustus tusschen Dan zig en Polen gesloten overeenkomsten. Deze overeenkomsten gelden als voor-verdrag. De definitieve onderteekening zal midden Sep tember plaats vinden. Het betreft: 1. een overeenkomst inzake de exploitatie van de haven van Danzig; 2a een overeenkomst betreffende de behan deling van Poolsche staatsburgers in Danzig en 3. een correspondentie betreffende de rege ling van geschillen inzake ratificatieoorkonden, passen, consulaire aangelegenheden e.d. De Volksdag van Danzig heeft de overeen komsten, met de stemmen der communisten tegen, aangenomen. De nat.-soc. Senaatsvoorzitter Rauschning verklaarde heden in den Volksdag, dat de over eenkomsten geschikt waren, om een wending van historische beteekenis in te leiden in Dan- zigs politiek. Voor Danzig waren er slechts twee wegen: Een accoord met Polen te zoeken, dat Danzigs levensruimte en zelfstandigheid waarborgt. Ge lukt dit niet, dan zie ik nog slechts den twee den weg, welke zonder twijfel met ons Duitsche karakter rekening houdt en wijziging brengt in het statuut van Danzig. LONDEN, 8 Aug. (Reuter). Overmorgen wordt op de Londensche markt de internatio nale leening der Oostenrijksche regeering ten bedrage van 4.514.200 pond sterling uitgegeven in den vorm van sterlingbons van 3 pOt. De Engelsche regeering neemt de garantie op zich voor kapitaal en rente. AHMEDABAD, 8 Aug. (Reuter.) Mevrouw Gandhi is tot een half jaar gewone gevange nisstraf veroordeeld. Hoogste stand op Woensdag 1 uur n.m,: 756 Vorige stand: 754.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1933 | | pagina 1