Dreigend machtsvertoon Spanning op Cuba neemt toe Staat van beleg in Ierland Het nieuws van heden HENDERSON DEKT ZICH TOCH INTERVENTIE VAN AMERIKA DE BAROMETER VEREENIG DE KATHOLIEKE PERS VRIJDAG 11 AUGUSTUS 1933 BUREAUX: NASSAULAAN 51 - TEL. 13866 ABONNEMENTEN: voor Haarlem en Agentschappen per week 25 cent; per kwartaal f 3.25; per post, per kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866 Bewapeningswedloop hervat 50 JAAR VRIJHEIDSBEELD Het Weer De Valera zal waarschijnlijk tot het laatste oogenblik wachten met het verbieden van den opmarsch Tegen de Nazi-terreur in Oostenrijk De plannen van O' Duffy DUBLIN, 11 Aug. (V. D.) In verband met de toenemende poli tieke spanning in den Ierschen Vrij staat verwacht men algemeen, dat de regeering De Valera gebruik zal maken van de in 1931 door Cos- grave uitgevaardigde Anti-Terreur- wet en in geheel Ierland den staat van beleg zal afkondigen. DE JONGSTE ZEPPELINTOCHT NAAR ZVID-AMERIKA Berlijn en Weenen Reorganisatie van het Japansche kabinet? De leger autoriteiten meenen, dat 15.000 man voldoende zijn om Cuba te bezetten Het Vrijheidsbeeld aan den ingang der New-Yorksche haven bestaat dezer dagen 50 jaar. Het is een werk van den Franschen beeldhouwer Bartholdi Een waarschuwing van Roosevelt Machado Balbo spreekt zijn man schappen toe Allen verhooging van rang Zegetocht door Rome Het Goerreshaus-proces Beklaagde Fath pleegt zelfmoord Cosyns niet naar de stratosfeer Tocht tot voorjaar '34 uitgesteld De staking teApenrade Denemarken zal de hakenkruis- vlag beschermen BERICHT De NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT zal Dinsdag, feestdag van Maria ten Hemelopneming, niet verschijnen. DE DIRECTIE DIT NUMMER BESTAAT UIT TIEN BLADZIJDEN Politieke inbraak in Oostenrijk Bij minister Schumy Nazi's op Zwitser sch gebied Oostenrijksche leening te Parijs Lindbergh niet ver ongelukt NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT ZES EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 18450 Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct.; ingez. mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek hoofdsteden van Europa, waar hü door per soonlijke onderhandelingen met de diverse re geeringen getracht heeft op te sporen over welke punten van het ontwapeningsprogram men het eventueel eens zou kunnen worden, heeft hy zelfs verklaard optimistisch gestemd te zyn. Niettemin heeft hy by een tusschen- tydsche verkiezing in Engeland opnieuw een mandaat voor het Lagerhuis aanvaard en is zoodoende weer teruggekeerd in de actieve po litiek van zijn land. Men heeft van verschil lende zyden Henderson daarvan een ernstig verwijt gemaakt, omdat hy daardoor de ont wapeningszaak min of meer zou hebben ver raden. Hij zelf echter beweerde juist dezen stap gedaan te hebben om de ontwapeningszaak beter te kunnen dienen, daar hij als lid van het Engelsch parlement meer invloed zou kun nen doen gelden. Deze redeneering maakt ech ter een ietwat scheeven indruk. Want is een idealistisch particulier als voorzitter van de ontwapeningsconferentie niet te verkiezen bo ven een actieven doctrinairen partij-socialist die deel uitmaakt van een tot machteloosheid gedoemde oppositie, vooral nu het socialisme over vrijwel heel de wereld „en decadence" is en nationalisme en fascisme hand over hand toenemen? Henderson behoorde tot de Labour- ministers, die den nationalen omzwaai van Ramsay MacDonald niet wenschtev mee te ma ken en hun portefeuille neerlegden terwille van hun socialistische orthodoxie. Henderson was niet als politicus, maar om zijn persoon tot voorzitter van de ontwapeningsconferentie ge kozen. Hy zelf heeft zich daarop beroepen, toen sommigen meenden, dat hy met zijn minis tersportefeuille ook den presidentshamer zou neerleggen. Thans echter doet hy zyn vroegere motiveering te niet door weer een actieve po litieke rol te gaan spelen. Het lijkt ons daar om niet onwaarschynlijk, dat heel het be weerde optimisme van Henderson maar „pour besoin de la cause" wordt vertoond. Trou wens voor ontwapeningsoptimisme is waarach tig nauweiyks nog een reëelen grond te vinden. De ervaringen op zyn tournée opgedaan zyn veeleer van dien aard geweest, dat Henderson zich heeft gemeend te moeten dekken. Beter een actief pohticu. dan een ambtelor voor vechter van een verloren zaak, zal hy in zyn hart wel hebben gedacht. Men mag hem daar niet al te zeer over lastig vallen, want het is zeker niet zyn schuld, dat de ontwapeningsge dachte vrijwel een illusie is gebleken. De ontwikkeling der politieke verhoudingen in de wereld heeft helaas een zóó onge lukkige wending genomen, dat algemeene ontwapening vrywel onmogelijk is geworden. Dat Roosevelt den Amerikaanschen ontwape- ningsdeskundige Hugh Gibson uit de legatie te Brussel heeft teruggeroepen, is heusch niet alleen geschied, omdat hy hem voor het bekok stoven van een nieuw handelsverdrag met Ar gentinië wil gebruiken, maar ook omdat Roose velt alle vertrouwen in een succes te Genève heeft verloren. Sinds Japan Mandsjoekwo en Jehol heeft bezet, heeft Amerika geen lust meer in ontwapening, voor zoover deze zijn eigen strijdmachten zou betreffen. Integendeel. Op demonstratieve wyze heeft het zün vloot geheel in den Stillen Oceaan geconcentreerd gehouden ter waarschuwing van het steeds verder opdrin gende Japan. Bovendien is Amerika van plan - „by wijze van werkverschaffing en werkloosheid- bestrijding" zyn vloot op te voeren tot aan de uiterste grens, welke door de vlootverdragen van Washington en Londen werd toegestaan terwijl er geen schijn van kans bestaat, dat deze verdragen na expiratie zullen worden geprolon geerd. Japan van zijn kant heeft een verbaste rend kostbaar vlootversterkingsprogram ontwor pen en houdt op het oogenblik in de Pacific formidabele vloot-manoeuvres, waarbij de man daat-eilanden als basis dienst doen. De Mikado zal persooniyk aan de leiding van deze als machtsvertoon tegenover de Vereenigde Staten óedoelde manoeuvres deelnemen. Als slot-apo- theose van dit krygsspel, dat aan duidelijkheid helaas niets te wenschen overlaat, zal een schijn-aanval vanuit de lucht op Tokio worden georganiseerd. Ook Engeland beraamt plannen voor een aanzienlijke vlootuitbreiding met het oog op de uiterst gespannen verhouding in het Verre Oosten, dat door vele politici beschouwd wordt als het nieuwe economische en politieke zwaartepunt van de wereld. In Europa zelf is de toestand, vooral door het wantrouwen, dat het Hitleriaansche Duitschland heeft gewekt, ook allerminst geruststellend. Oostenrijk ver langt terecht naar een grootere weerbaarheid om zich zelf tegen de verraderiyke aanvallen van zijn „Duitschen broeder" te kunnen ver dedigen. In Frankryk valt zelfs onder de link- sche partijen een kentering naar vergrooting der nationale verdedigingsmiddelen te bespeu ren, terwyi de bezetting van Huningue, Kembs en Chalampe aan de Elzasche grens door Fransche troepen wel meer beteekenis zal heb ben dan die van een simpelen politie-maatregel. Het kan Frankrijk onmogeiyk ontgaan, dat alleen in het Duitsche Roergebied een angst wekkende opleving der industrieele bedryvig- heid valt waar te nemen en Krupp ongeveer 50.000 nieuwe arbeiders heeft aangenomen. In het internationale hoenderpark schudden de kemphanen hun veeren en dat is voor de vre desduif een weinig plezant gezicht. Verwachting: Zwakke tot matigen wind, aanvankelijk meest uit Oostelijke richtingen, later mogelijk ver- a.nderlijk en gedeeltelik bewolkt, moge- lijk aanvankeiyk eenigen regen of on- H weer, weinig verandering in temperatuur. Hoogste stand: 768.3 te Groningen en =s Haparanda. Laagste stand: 752.8 te Hannover. Zon op 5.37, onder 8.33. Licht op 9.03. 13 Aug. Laatste Kwartier. ïllllllIlllllllillllllllllllllllllllllllllll LONDEN, 10 Aug. (Reuter). De diploma tieke Correspondent vón de „Daily Telegraph" zegt vernomen te hebben, dat de Oostenryksche regeering kort geleden tot de Fransche, Engel- sche en Italiaansche regeeringen het verzoek gericht heeft, een bijzondere legermacht van 8000 man op de been te mogen houden ter be striding van de thans bedreven daden van ter reur in Oostenryk. Naar verluidt, zouden de drie genoemde re geeringen bereid zyn, onder zekere voorwaar den hun toestemming aan dit verzoek te geven. Deze voorwaarden houden in: De gevraagde legermacht mag slechts gedu rende een bepaalden termyn onderhouden wor den en moet, in weerwil van haar Dolitionee) karakter, onder de bevoegdheid staan van den minister van oorlog, en dus onderworpen zyn aan de militaire discipline. Verder mag dê sterkte van deze 'egermacht tezamen met het geregelde leger, net in het vredesvedrag voor de Oostenryksche troepen vastgestelde aantal van 30.000 man niet over schrijden. Daar het Oostenrijksche leger op het oogenblik slechts ongeveer 22.U00 man telt zou aan deze voorwaarde voldaan :yn. Polen en de staten der Kleine Entente zou den, in hun eigenschap van mede-onderteeke naars van het vredesverdrag om oun meening gevraagd worden. De tot dusver binnengekomen antwoorden zouden gunstig luiden. Volgens te Dublin de ronde doende geruch ten worden door het Iersche Republikeinsche Leger en door de communisten uitvoerige voorbereidingen getroffen voor een aanval op de fascisten. In politieke kringen verwacht men, dat De Valera uit tactische overwegingen met het verbod van den fascistischen opmarsch op Zondag a.s. tot het laatste oogenblik zal wachten. Generaal O'Duffy verklaarde gisteren op nieuw, dat de opmarsch, indien hy Zondag as- verboden zou worden, misschien Zaterdag of Maandag zou Worden gehouden, zyn Nationale Garde zou niet meedoen aan een burgeroorlog, aangezien zy ongewapend was. Omtrent zün toekomstige politieke plannen zei O'Duffy, dat hy een parlementair systeem van de modernste soort wilde scheppen, zon der dat een dictatuur bedoeld was. De partijen en kiesdistricten moesten afgeschaft worden en in de plaats hiervan dienden permanente vertegenwoordigingen te komen van landbouw, wetenschap en industrie. Door massa-vergade ringen wilde hü het Iersche volk met behulp van 100.000 jongeren in 2 a 3 jaar tot het fascisme opvoeden. wmw.m v. Het luchtschip vliegt hoven de stad Victoria aan de Oostkust van Op den voorgrond, op een hoogte, een klooster, op den achtergrond de achtig gelegen stad Brazilië, schïlder- LONDEN, 10 Aug. Reuter verneemt tn wel ingelichte kringen, dat de radio-redevoeringen van den uit Oostenryk gezetten dr. Habicht be schouwd worden als de ernstigste incidenten ten aanzien van de Duitsch-Oostenryksche situatie. De door de anti-Oostenryksche propaganda ontstane toestand biedt Hitier thans gelegenheid het bewys te leveren van de oprechtheid zijner bedoelingen waar hy in zijn verzoeningsgezinde RÜksdagrede op 17 Mei jJ. van sprak. Gegeven de verwachtingen van haar vurigste aanhangers wordt erkend, dat de Duitsche re geering voor een moeiiyke taak staat, omdat ze van haar aanvankelijk aangenomen houding terug moet komen. Daarom bestaat er geen enkele wensch, om haar te vernederen of haar taak nog moeilijker te maken. Men is er in welingelichte kringen nagenoeg van overtuigd, dat dr. Habicht reeds instructies uit Berlün heeft ontvangen, waarmee aan de Zondag j.l. aan Italië gegeven verzekering zou zyn voldaan. Intusschen moet men niet veronderstellen, dat het voorbeeldige geduld der mogendheden be duidt, dat zy den toestand niet zeer nauwlettend gadeslaan. WEENEN, 10 Aug. (W.B.). De vereeniging van Engelsche en Amerikaansche correspondenten te Weenen heeft in verband met de bestraffing van correspondenten van Duitsche bladen de Weensche regeering een protestschryven doen toekomen. De vereeniging komt op tegen be dreiging der persooniyke vrijheid der correspon denten, wanneer zy berichten publiceeren, welke de regeering niet aangenaam zyn. TOKIO, 11 Aug. De leiders der regeering zyn hoopvol gestemd ten aanzien van de uit voering der plannen betreffende reorganisatie van het kabinet met het doel het tot een waar lijk nationaal kabinet te maken door Soegoeki, den voorzitter van de Seüoekai-party en Wakat- soeki, voorzitter van de Minseito-partij, over te halen zitting te nemen in dit kabinet als minis ters zonder portefeuille. Deze kwestie zal waarschijnlijk de volgende maand haar beslag krijgen, by de opstelling van de begrooting voor het volgende jaar. Hatoya- ma, de minister van Opvoeding en een der lei dende figuren van de Seijoekai, heeft heden morgen een bezoek gebracht aan den premier Saito, tijdens welk bezoek naar verluidt door hem, een uiteenzetting is gegeven van het stand punt van de Seijoekai in dit opzicht. Verder verluidt, dat de Seijoekai-leden gunstig gestemd zyn ten aanzien van het aanvaarden van een ministerpost zonder portefeuille door den par tyvoorzitter. WASHINGTON, 10 Aug. (Reuter) Gis teravond heeft Roosevelt een boodschap tot Cuba gericht, waarin hü vraagt af te zien van de politieke oorlogvoering, met het oog op het economisch leven. De president en de ambassadeur van Cuba hebben den toestand en speciaal het econo misch aspect, besproken. wy zijn van oordeel, aldus Roosevelt, dat de problemen van voedselgebrek en depress e van zoo een groot belang zün, dat zelfs de politieke problemen met de meeste vader landslievendheid onder de oogen moeten wor den gezien, ten einde den toestand zooveel mogeiyk te verbeteren. De ambassadeur „Cintas" heeft zich thans met zyn regeering in verbinding gesteld. Te Hydepark is men van meening, dat Roo- seveld bereid is om nog verder te gaan. indien fit noodig zou zyn om de orde op Cuba te herstellen. Hü laat zich voortdurend telefonisch op de hoogte houden met den gang van zaken op Cuba. Cintas is intusschen weer naar New- fork teruggekeerd. HYDEPARK, 10 Aug. (Reuter) De bood- chap van Roosevelt, waarin hü Cuba ver- zoekt den politieken strijd te beëindigen, m wordt uitgelegd als een waarschuwing aan Machado, dat hy moet aftreden als hü niet kan regeeren, zonder geweld te gebruiken. Men is van oordeel, dat Roosevelt een on- middeliyke actie tot herstel van de orde op Cuba wil ondernemen, doch niets wijst er op, dat hü een militaire interventie op het oog heeft. NEW YORK, 10 Aug. (Reuter) Politie auto's zouden patrouilleeren door de straten van Havana en uit dc machinegeweren het vuur richten op alle gesloten winkels, waaronder een groot aantal buitenlan- sch bezit zün. Ten gevolge van de bakkersstaking, hebben dc aimen der stac'. in büna 48 uur niets te eten gehad en men vreest voor plundering der win kels. Staatssecretaris Ferrara heeft bekend ge maakt. dat de Volksparty en de Liberalen Ma chado nog steunen. De bemiddelingspogingen van den Ameri kaanschen ambassadeur .Welles geschieden thans meer door tusschenkomst van Ferrara, dan van Machado. Het Cubaansche departement van binnen- landsche zaken heeft gisteravond door de radio bekend gemaakt, dat samenscholingen en het rijden in auto's met te groote snelheid absoluut verboden is. Indien auto's die gesommeerd wor den te stoppen, hieraan niet terstond voldoen, zal op hen geschoten worden. NEW-YORK, 10 Aug. (Reuter.) Machado's afkondiging van den staat van oorlog wordt hier op twee manieren uitgelegd: ofwel, hü is bereid heen te gaan en ging tot deze actie over, om rust te verzekeren tüdens de bestuurswis seling, ofwel het beteekent een uitdagend ant woord aan de Amerikanen, die hem tot aftre den willen nopen, en een poging het president schap door militair geweld te behouden. Het Cubaansche congres, dat vanmorgen bü- eenkomt, zal het lot van den president bezege len, tenzy er militaire interventie komt. Ferrara wordt de komende man en het Cu baansche volk wacht met spanning op eenig nieuws inzake de interventie van Amerika, wel ke thans als de eenige oplossing van de crisis beschouwd wordt. HAVANNA 10 Aug. Naar United Press meldt heeft president Machado den opstandelingen een ultimatum gesteld, om zich voor hedenmiddag 5 uur over te geven. Intusschen duurt de algemeene staking voort meldt Reuter. Te Santiago gelastte de militaire commandant de winkels, binnen 5 dagen weer te openen. Onwilligen zouden als revolutionnairen worden beschouwd. Het bestuur der liberale partij welke Macha do steunt, bestudeerde vanmiddag het Ameri kaansche verzoeningsvoorstel, volgens hetwelk Machado zich zou terugtrekken ten gunste van een tydeiyk president die voor alle partyen aanvaardbaar was. Volgens V. D. heeft de regeering van Cuba de levensmiddelen gerantsoeneerd, om een gszins tegemoet te komen aan het gebrek aan voe dingsmiddelen, dat zich sterk doet gevoelen. Biykens een mededeeling van den Cubaan- schen minister van Buit. Zaken heeft de Ame rikaansche ambassadeur hem verklaard, dat noch hyzelf noch de Amerikaansche regeering ooit hadden gedacht aan een interventie op Cuba. LISSABON, 10 Aug. (Reuter) De bemanning van het Balbo-eskader werd heden bijeengeroe pen; de officieren en de mecaniciens werden in carré opgesteld. Vervolgens verscheen generaal Balbo, die een toespraak hield, waarin hy een groet bracht aan het vaderland en den Duce en vaststelde, dat de tocht de Italiaansche kleu ren zeer hoog had gehouden. Hy eindigde met den uitroep: Voor het vaderland, voor den ko ning, voor den Duce. waarop de manschappen met een bravo antwoordden Balbo beloofde allen deelnemers verhoogmg van rang. LISSABON, 10 Augustus (V. D.) Generaal Balbo heeft Donderdag allen vliegers van zijn eskader de medaille voor den Oceaantocht uit gereikt. Donderdagmiddag werd Balbo door president Carmona ontvangen. Donderdagavond heeft ter eere van de Italiaansche vliegers een stierengevecht plaats gehad. Balbo is voornemens pas Zaterdag naar Italië te vertrekken, omdat het stoffeiyk overschot van den zoo rampspoedig om het leven geko men luitenant Quaglia, dat per boot naar Rome zal worden overgebracht, niet eerder te Lissa bon zal kunnen worden verwacht. Generaal Balbo verklaarde verheugd te zyn over het resultaat, doch zeide dat er geen excuus is. dat hy met 24 toestellen uit Amster dam is vertrokken en slechts met 23 te Ostia zal terugkeeren. De laatste etappe zal via Kaap St. Vtncentius ten Zuiden der Balearen door de zee-engte van Bonifatio naar Ostia voeren. Uit Rome wordt gemeld, dat aldaar alles in gereedheid wordt gebracht voor een feesteiyke ontvangst van de leden van het eskader van Balbo. Het zal een triomftocht worden, welke zal herinneren aan de voorbeelden uit den Romeinschen Keizertyd. KEULEN, 11 Aug. (W. B.) Bü het begin van het Goereshausproces deelde de voorzitter mede, dat de beklaagde Fath zich vannacht in zün cel had opgehangen. BRUSSEL. 10 Aug. (Reuter.) Ingenieur Co syns heeft besloten de derde opstyging van prof. Piccard's ballon naar de stratosfeer uit te stellen tot voorjaar 1934. De iwden is lat de herstelling van den gondel, wegens een sterke verbuiging der deuropening, verschei dene weken in beslag zal nemen. KOPENHAGEN, 10 Aug. (Reuter.) Zooais bekend wordt in de Deensche havenplaats Apenrade gestaakt in verband met het feit. dat de politie nat.-sociaüsten in bescherming nam, die een het hakenkruis voerend schip losten. Wegens beleediging van de hakenkruisvlag is tegen een communistisch parlementslid een strafvervolging ingesteld. De soc.-dem. minister-president Stauning keurde de staking te Apenrade af. Op een vraag, of en hoe de regeering ervoor zou zor gen, dat schepen die de hakenkruisvlag voeren voortaan in Deensche havens niet meer ge boycot worden, antwoordde de minister: De staatsmacht moet er natuuriyk voor zor gen, dat dergelyke onwettige handelingen niet vry kunnen worden verricht. Voor de noodige bescherming zal gezorgd worden, ingeval der gelyke gebeurtenissen zich zouden herhalen. De spanning op Cuba. Ultimatum van Machado aan de opstandelingen. Cosyns stelt zijn stratosfeertocht uit tot voor jaar 1934. Promotie voor alle deelnemers aan de Italiaan sche eskadervlucht. Invoering van een extra-belasting op vracht auto's en busverkeer. Twee arrestaties in verband met den brand te Rotterdam. Overeenstemming in het bloembollenbedrijf. Indexcijfer van groothandelspryzen der voedings middelen in Juli gestegen. De interpellatie-Thamrin nog deze maand in den Volksraad. WEENEN, 10 Aug. (V. D.) Uit Klagenfurth wordt gemeld, dat in den nacht op Donderdag in de woning van den Oosten» ijkschen minister van Binnenlandsche Zaken. Schumy. is inge broken. Aangezien geen voorwerpen van waar de zyn ontvreemd, doch de schrijftafel van den minister wél werd opengebroken, vermoedt men een diefstal van politieken aard. Tot nu toe kon nog niet worden vastgesteld of documen'en worden vermist. Van de inbraak neef' nie mand iets bemerkt. Opmerkelijk is dat de zeer waaksche hond vóór de misdaad tr» deh tuin is bedwelmd. Vingerafdrukken eD voetsporen der vermoedelyke daders zyn genomen BERN, 10 Aug. (Reuter). De geheele Zwitser- sche pers levert beschouwingen naar aanleiding van een grensincident, dat zich in de electri- sche centrale te August bij Bazel afspeelde. Zeven Hitlerianen drongen, ofschoon gewaar schuwd, op Zwitsersch gebied door en doorzoch ten een portiershuisje, waar zij drukwerken von den. De pers eischt dat geprotesteerd wordt te Berlyn en dat de schuldigen worden gestraft, om een herhaling van het gebeurde te voor komen. PARIJS, 10 Aug. (Reuter.) Overeenkomstig het protocol van Genève van 15 Juli 1932 werd hedenmorgen de Fransche tranche der Inter nationale leening aan Oostenryk uitgegeven. De koers was 93 pCt., zoodat obligaties van 1000 francs nominaal voor 930 francs en obli gaties van 5000 francs nominaal voor 4650 francs gegeven werden. De inschrijvingen verloopen normaal. KOPENHAGEN, 11 Aug. In Kopenhagen ging gisteren het gerucht, dat Lindbergh tüdens een vlucht boven Groenland was gevallen en ge dood. Naar Reuter ons echter mededeelt be vinden de vlieger en zijn echtgenoote zich ge zond en wel in Julianahaab op Groenland. Hoogste stand op VrUdag I uur n.m.: 760 .Vorige stand: 758

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1933 | | pagina 1