Md vetfiaal can den day
Sven Heden uit Midden-Azië terug
MANCHESTER GUARDIAN WEEKLY j
DE APOTHEEK
DE WITTE ZWAAN
GROOTE ONTDEKKINGEN
KONINGINNEDAG
ROBINSON CRUSOE'S AVONTUREN
In ROBINSONschoenen Is plaats
voor 5 teenen
Alleabonné'sff250.-125.-11,^1^150.-^^:^140.-^^?,
AANGIFTE moet, op straffe van verlies van alle rechten, geschieden uiterlijk drie maal vier en twintig uur na het ongeval
DONDERDAG 31 AUGUSTUS
Het mysterie lost zich op
Wonderklok te Messina
I READ THE
GUARDIAN BUILDING - MANCHESTER - ENGLAND
Chimeesche bandieten
Protestantendag
Een vliegrecord voor
duiven
Diphterie-epidemie
in de pampa's
Per zeilboot
De Hongaarsche Edison
Een rijke bedelares
Een enorme expeditie na zes jaren
arbeid schitterend beloond
Het wandelend meer
Chincfs lot
If you are interested in England I
Send your subscription to the Publisher
and the paper will reach you every Saturday morning
Specimen copies will De sent on request.
NAAR HET DUITSCH
VAN RUDOLF HERZOC
Zooals men weet is de beroemde Zweedsche
ontdekkingsreiziger Sven Hedin ongeveer
a a- tefen geleden naar het hartje van de
Aziatische binnenlanden vertrokken om er op
gravingen te doen en nog volstrekt onbekende
gebieden te exploreeren. Thans, na zes jaar
harden arbeid is Sven Hedin teruggekeerd in
Peking, vanwaar hij destijds vertrokken was.
Zijn naam werd ook in die 6 jaren afwezigheid
voortdurend vernomen in de pers en in de I
wetenschappelijke vakliteratuur en zelfs werd
aan hem het boek van Bengt Berg „De Lam-
mergieren van den Himalaya" opgedragen uit
eerbied en bewondering voor den grooten ont
dekker."
De roem van Hedin zal na zijn terugkeer uit
de mysterieuze gebieden van midden-Azië eer
toe- dan afnemen. Niet voor niets nam de
groote ontdekker 27 vakgeleerden mee, 75 hel
pers en 300 kameelen. Integendeel: zij hebben
een enormen arbeid verricht en zij deden, zulks
in tegenstelling met vele voorafgaande expe-
dities zonder de talrijke menschenoffers, die
ondernemingen als deze vrijwel steeds eischen.
Hedin had slechts twee dooden te betreuren:
een Chinees, die, door de eenzaamheid bevan
gen, krankzinnig werd en zelfmoord pleegde,
alsmede een andere Chinees, die aan de koorts
stierf. Deze „docdenlijst" steekt wel scherp af
bij zooveel voorgaande en men mag het beleid
en de ervarenheid van den leider prijzen, die
gijn troep zoo intact wist te houden.
De kameelenkudde kwam er slechter af. En
kele tientallen hebben er het leven bij inge
schoten, maar dit is te wijten aan het nood
zakelijke feit, dat de troep in verschillende
onderafdeelingen werd gesplitst, waarvan er
enkele goeddeels in de koude, in zand- en
sneeuwstormen en door watersnood zijn omge
komen.
Ziedaar de nadeelen. Maar hiertegenover
staan de voordeelen, die eenvoudig verbazing
wekkend zijn. Men heeft steenen en inschriften
gevonden, afbeeldingen van insecten op stee
nen enz., welke onnoemelijk ver in de oudheid
teruggrijpen. Berichten hierover spreken van
.millioenen jaren", doch wij zijn gaarne bereid
het met iets minder te doen. Gegevens omtrent
de klimaatsverschillen in de diverse gebieden
werden zoo volledig mogelijk vastgesteld. De
Lama-cuuitus in Thibet en Mongolië werd
bestudeerd. Kortom: Hedin en zijn helpers zul
len hun gegevens op schrift stellen (deden dit
reeds gedeeltelijk) en daarvoor zullen zij onge
veer dertig banden noodig hebben.
Een van de kameraden van Hedin was dr.
Erik Ncrin, een geoloog, die zich tot taair ge
steld had om de gletschersporen te onderzoe
ken, die in Thibet en in de dalen van den
Harakorum te vinden zijn. De gletschers die
duizenden jaren geleden vrijwel geheel Thibet
bedekten, zyn in oeroude tijden gesmolten en
hebben een groot meer gevormd, dat later het
Tarim-bekken vulde. Het was oorspronkelijk
enorm groot, doch droogde uit in den loop dei
eeuwen en liet enkele resten na in den vorm
van „wandelende" meren. Het beroemdste on
der deze meren is het meer Lop Nor, dat ten
gevolge van aardbevingen en verschuivingen
zich soms 60 tot 70 kilometer verplaatste, het
geen niets minder beteekent dan een oorver-
doovende sensatie in de wetenschappelijke we
reld, vooral in de geologie en de aardrijks
kunde.
Op het oogenblik ligt Lop Nor in de buurt
van de stad Lou Lan, die eertijds aan den oever
van het meer werd gebouwd, maar die door de
bewoners werd verlaten toen het meer „weg
gewandeld" was. Ook dit meer keert dus tot
zijn eerste liefde terug, doch het is de vraag,
of de bewoners van Lou Lan dit ook zullen
deen, nu zij de caprices van wandelende meren
kennen.
In deze omgeving heeft een ander collega
van Hedin, dr. Bergmann niet minder dan vijf
tigduizend werktuigen uit het steenen tijdperk
ontdekt, alsmede allerhande gebruiksvoorwer
pen, tienduizend handschriften op houten ta
fels aangebracht en dus stammend uit den tijd
vóór de uitvindini
van het papier.
Eenige van deze
manuscripten heef*
men kunnen ont
cijferen. Zij han
delen over den
strijd tegen de
Hunnen, die de
zijde-karavanen be
dreigden, welke
naar het Zuidwes
ten trokken met.
Rome als einddoel.
Meer dan 2000 ja
ren zijn deze
inschriften oud en
Lou Lan was in
dien tijd nog een
groote stad.
Sven Hedin
Behalve Lou Lan werd nog een stad gevon
den n.l. Edsina, door de Mongolen Kara Koto
genoemd, een stad die nog een blioeiend be
staan leidde toen Marco Polo vóór zevenhonderd
jaren zijn beroemde Aziatische reis maakte,
die de eerste Europeesche reis in Azië was. Zij
lag aan den oever van het Gashon-meer, dat
op een goeden dag zich herinnerde een wan
delend meer te zijn enwegliep, terwijl het
een woestijn achterliet. Edsinas werd ontruimd
en bleef vergeten, totdat zij in 1907 weder ont
dekt werd. De muren staan nog ongedeerd
rechtop en maken den indruk een bewoonde
stad te omsluiten. Doch alles is dood en dor
bij gebrek aan water. Wel hebben de bewoners
tot het uiterste gevochten, eer zij zich gewon
nen gaven en zij hebben getracht een kanaal
door de zandwoestijn te graven, maar het wa
ter was hun telkens voor en vlood sneller weg
dan zij konden graven en metselen. Maar ook
al zou het water weer zijn oorspronkelijke plaats
innemen, dan nog zou het leven aan zijn oever
niet meer mogelijk zijn, omdat het water in
den totaal uitgedroogden grond eenvoudig zou
wegzinken. De streek is volkomen verdord,
eeuwen lang gebrand en maakt alle leven to
taal onmogelijk.
Dr. Bohlin had de leiding van de expeditie
naar Noord-West-Kansu, waar hij fossielen
vond van dynosarussen en van ongekende vis-
schen, insecten en vooral planten, die op dui
zenden jaren worden geschat. Bovengenoemde
dieren zouden volgens den geleerde omgeko
men zijn bij een zeer uitgebreide ramp, want
men vond hun geraamten dich op elkaar ge
pakt, hoewel uitstekend bewaard gebleven, zoo
dat zelfs de vleugels van reuzenvliegen nog in
tact waren gebleven.
Ook werden struisvogeleieren gevonden, die
hij op een paar millioen jaren schat. Dat we
hier de jaren als een andere tijdrekening moe
ten zien dan onze gebruikelijke jaren, lijkt ons
op zijn minst waarschijnlijk, maar dit neemt
niet weg, dat men aan de ontdekkingen dezer
expeditie het grootste gewicfit kan toekennen.
Hoewel geen sporen van menschen werden ge
vonden, neemt dr. Bohlin aan, dat onder de
vele voorwerpen die hij ontdekte, verschillende
producten van menschenhanden afkomstig
moeten zijn. Bovendien is het waarschijnlijk,
dat in den oertijd Centraal-Azië getuige is ge-
=<iiiiiiiiii
Een der populairste dagen
Is de koninginnedag
Dien wij uitgelaten vieren
En met nationale vlag!
's Morgens vroeg begint de drukte
En dat duurt tot 's avonds laat
Voet voor voetje, serpentines
En een feestrumoer op straat!
Haringkarren, limonade,
i Feestterrein, amusement.
Dan is Neerland opgetogen,
Zooals niemand Neerland kent!
Doorgaans zijn wij stijf en deftig,
Daar zoo dit en dat niet past,
Maar op koninginnedagen
Zijn wij altijd enthousiast.
Onze landsvorstin is jarig!
En, wat in de harten leeft,
Brengt den mensch nu in een
i stemming,
Dat hij daaraan uiting geeft.
Onze landsvrouw heeft de harten
Van ons volk in Hare hand,
Want wij weten: Haar regeering
Is tot welzijn van het land!
MARTIN BERDEN
(Nadruk verboden)
5llllllllllllllllllllllliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii||||iiiii|iiiiii|iiiiii=
weest van groote volksverhuizingen, een ver
onderstelling, die dr. Sven Hedin met alle
kracht deelt en die trouwens wordt bevestigd
door de vondst van steenen werktuigen, die een
paar honderdduizend jaren oud moeten zijn.
Men ziet het: de resultaten van'Hedin's ex
peditie zijn niet gering eri wat wij hierboven op
noemden, is slechts een fractie van het geheel.
Vermelden we nog enkele losse feiten. Met de
gevoeligste apparaten werd de lucht gemeten,
en meer dan driehonderd ballons wérden op
gelaten tot op een hoogte van 18.000 meter, om
de windbewegingen te bestudeeren. Ontelbaar
echter zijn de kleinere vindingen, die ieder on
derzoeker voor zich heeft genoteerd en die te
zamen een enorme verrijking van de kennis
van Midden-Azië vormen. En zoo verzamelden
Sven Hedin en zijn mannen een massa gege
vens, die van de grootste beteekenis zijn voor
de studie van de menschheid in het verleden
en, wie weet, wellicht ook in de toekomst. De
duisternissen van Midden-Azië, die eeuwen lang
als een nacht over de geschiedenis hebben ge
hangen en die ontelbare vorschers hebben aan
getrokken enten gronde gericht, gaan
langzamerhand opklaren en trekken traag weg
voor het vernuft en de taaie volharding van
den mensch....
Gedurende de Augustusfeesten is de groote
astronomische klok in den toren van de ka
thedraal te Messina ingewijd. Het uurwerk
heeft aan elke zijde een wijzerplaat, met een
middellijn van 4<^ M. Een der bijzondere be
zienswaardigheden van de klok is een leeuw,
die eiken dag om 12 uur zich drie maai op
richt, met zijn staart zwaait, om zich heen
kijkt en brult, 's Morgens, 's middags en
's avonds laat een haan zijn gekraai over de
stad weerklinken. De opeenvolging der uren
wordt mede aangegeven door symbolische voor
stellingen van geboorte, jeugd, rijperen leeftijd
en ouderdom. De betreffende figuren trekken
langzaam voorbij, elk uur een andere, aan het
eind van den weg worden zij opgewacht door
den dood, die door het opheffen en weer doen
dalen van zijn zeis, eraan herinnert, dat alweer
een uur Torbij is. Verder bevinden zich aan
het uurwerk nog andere figuren, die zich in
tegenovergestelde richting voortbewegen en de
dagen van de week voorstellen.
^niiiniiiiiiiiiiiiiiHiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiniiiiiitiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiinj.
It gives a summary of the week's news combined
with such expression of liberal thought on British 1
and international affairs as has made the Man- 1
Chester Guardian so highly regarded In contemporary
Journalism.
The Manchester Guardian Weekly Is published
every Friday and is sent to any address post free
for 12 months for 13s. Od.
Tiiiiiiiitiiiiitiiiititiiiiiiiiiiniiiiiiitt'miiiiiiitmiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiim
Naar men ons uit Szechoean seint, hebben
de cdmmunisten acht priesters gevangen geno
men: n.l. 3 missionarissen van de vreemde mis
siën te Parijs en 5 inlandsche priesters. Mgr.
Rouchouse, die zich met zijn priesters in ver
binding heeft trachten te stellen, heeft van
hen tot nog toe geen antwoord gekregen.
Heel de bevolking van Szechoean is met angst
en ontzetting geslagen sinds generaal Lieou-
Liang den strijd heeft opgenomen tegen zijn
oom generaal Liu-Cuen-Houi.
De leider van de Rijkswerkcommissie voor
den Duitschen Lutherdag, Alfred Bierschwale,
heeft verklaard dat van het jaar 1934 af de
31 October als dag der reformatie de groote
Protestantendag zal zijn. De Rijksregeering is
reeds verzocht dit jaar op 10 November en voor
de volgende jaren den 31 October tot staats-
feestdag te verklaren, omdat Luther niet alleen
de stichter der Evangelische Kerk zou zijn.
doch ook door de schepping der Duitsche taal
ook de wegbereider der Duitsche eenheid zou
zijn.
Een duivenhouder te Moskou maakt gewag
van een interessant geval met een postduif, die
het vliegrecord voor duiven in de Sovjet-Unie,
dat 480 K.M. bedroeg, verbeterd heeft tot 2352
K.M., waarmede van een wereldrecord gespro
ken mag worden.
Deze duivenhouder had in Odessa een post
duif gekocht, welke hij mee naar Moskou nam
en weer verkocht aan iemand in Saratow.
De duif ontsnapte echter bij haar nieuwen
meester, vloog terug naar Moskou en vandaar
naar haar eersten eigenaar in Odessa.
De geheele afstand van Saratow naar Moskou
en vandaar naar Odessa bedraagt 2352 K.M.
Sant Isabella, een gemeente van 2.000 inwo
ners, midden in de Amerikaansche pampa's is
door een zware diphterie-epidemie bezocht.
Doctoren en geneesmiddelen ontbreken geheel
in dit afgelegen land. De toestand van de vele
honderd zieken is verschrikkelijk. Vele zieken
hebben, door vertwijfeling aangegrepen, ge
waagd te voet of te paard een bewoonde plaats
te bereiken, waar men hun hulp zou kunnen
verschaffen. De meesten kwamen in de woeste
wildernis om het leven, anderen, d e na ontzet
tende moeilijkheden en vreeselijk lijden de ver
afgelegen plaatsen bereikten, hebben de ziekte
verbreid. Vliegtuigen en automobielen, die voor
hulpverleening gemobiliseerd werden, konden
na drie dagen het oord hunner bestemmir.g nog
niet bereiken, daar zware wolkbreuken elk ver
keer onmogelijk maakten.
Drie officieren van het Poolsche leger zijn
met een 10 M. zeilboot aangekomen op de Ber-
mudas-eilanden, nadat zij den Atlantischen
Oceaan hadden overgestoken. Zij waren 15 Juli
uit Plymouth vertrokken en wilden eigenlijk
naar Chicago. Op den Atlantischen Oceaan
hebben zij hevige stormen doorstaan. Zij ver
loren zij den mast van de boot en toen zij tenslotte
aan land stapten, wisten zij niet waar zij wa
ren. De namen der officieren zijn: Witkomski,
Bohomoletz en Swiechowski.
De „Anne Boheme" stoomde de haven van
Singapore uit op weg naar Shanghai. De
alles doordringende oliestank, die het
heele havencomplex van Singapore doortrekt,
maakt plaats voor versche, zij het dan tropisch-
heete zeelucht en de passagiers haalden vrijer
adem.
Maar zij hadden te vroeg gejuicht, want voor
hun verbaasde oogen verschenen enkele ma
trozen, een kok en een stoker, die onder leiding
van een bootsman een aantal geweren en re
volvers op het voordek brachten.
De passagiers werden ongerust. Wat hing hun
boven het hoofd?
Mr. Jackson, de tweede stuurman, keurig in
tropen-wit gekleed, voegde zich bij de matro
zen en op zijn bevel werden de vuurwapenen
nagezien, ingevet en vervolgens geladen.
Toen de eerste schoten werden gelost, vergat
mevrouw Megan, een struische Amerikaansche
weduwe, alle mogelijke gevaar en begaf zich
naar den tweeden stuurman om te vragen, wat
dat gevaarlijke gedoe te beteekenen had.
„Wel, mevrouw," antwoordde mr. Jackson met
een kort, grimmig lachje. „Het beteekent niets
anders, dan dat wij ons gereed maken voor een
mogelijken anval van Chineesche zeeroovers."
„Zeeroovers?" vroeg de Amerikaansche ver
wonderd.
„In negentienhonderd drie en dertig?"
„De Chineesche heeren zijn thans nog even
gevaarlijk en vermetel als hun beruchte voor
vaderen," gaf Jackson ten antwoord. „Soms
komen ze in jonken, maar meestal bevinden zij
zich onder de tusschendeks-passagiers. Het is
voorschrift om na Singapore eiken dag de be
manning te oefenen in het schieten."
„Maar dat is geweldig interessant," zuchtte
de Amerikaansche dame, terwijl haar oogen
achter de glinsterende brilleglazen glansden van
aandoening. „Zouden we dat werkelijk kunnen
meemaken, mr. Jackson? Als ik dat in de Sta
tes vertel.
,,'t Is minder interessant dan u wel denkt,
madame," zei een zachte stem achter haar. Het
was monsieur Vidirante, een jong, modieus
Franschman, met wien mevrouw Megan het
reeds eerder aan den stok had gehad. Oogen -
blikkelijk brak de dame de conversatie met den
stuurman af en trok tegen Vidirante ten aan
val.
„En ik zeg u, meneer," begon ze agressief,
„dat ik het ontzettend romantisch vind. Maar
u heeft daar natuurlijk geen gevoel voor."
Jacques Vidirante haalde de schouders op
„Romantisch of niet, maar gevaarlijk is het
zeker en als het gebeurt, wat niet te hopen
is dan kost het geld ook!"
„Bah," zei de Amerikaansche verachtelijk. „U
bent bang."
„Zooals u wilt, madame," antwoordde de
Franschman met een spottend lachje in zijn
oogen.
„Ik wou dat de zeeroovers maar kwamen op-
i Freddy Vrijdag vermaakte zich met
het blazen van rookkringen over den
snavel van Muriel, doch men kon
zien, dat de lepelaar het niet prettig
vond.
„Muriel vindt het niks aangenaam,
wat je doet," zeide Topsy, „kun je
niet zien, dat de rook in zijn oogen
komt?"
„Och, die arme lepelaar," spotte de
zeeman, „die kan niet tegen een beet
je rook." En Freddy maakte weer
nieuwe kringen.
Maar Muriel had er genoeg van. De
lepelaar trok plotseling de pijp uit de
hand van Freddy en liep er mede weg.
„Je krijgt je verdiende loon," zeide
Topsy, „omdat je den armen vogel
hebt geplaagd. Nou kun je niet roo-
ken."
„Keer terug, Muriel," riep de zee
man, „ik beloof je dat ik het niet weer
zal doen."
(Morgenavond vervolg.)
dagen," ging mevrouw Megas voort. „Nooit heb
ik kunnen denken dat er nog zeeroovers be
stonden. Maar nu bestaat de kans dat ik die
vermetele kerels zal zien. Het is een avontuur,
meneer Vidirante, een grandioos romantisch
avontuur. En als ik dat thuis in Amerika ver
tel....!" Haar hart zwol van trots. Ze kon
het zich indenken welk een opzien het zou
baren, wanneer ze in geuren en kleuren aan
haar kennissen en natuurlijk aan de
reporters en klankfilmoperateurs het ver
haal deed van een
overval door een
woeste bende
piraten, die met Zeeroovers j
revolvers en mes-
sen tusschen de
tanden over de
reeling klommen!
„U hebt geen gevoel, meneer" herhaalde ze
nog eens en daarna liet ze den Franschman in
den steek en stapte met kordate, soldateske
stappen naar haar hut.
Monsieur Vidirante keek haar glimlachend
na.
„Toe-toe! Toe-toe!" zei hij zachtjes, hetgeen
beteekende dat hij bij het zien van de onver
schrokken wegstappende Amerikaansche dacht
aan een van stapel loopende locomotief.
Hij stak een sigaret op en wandelde naar het
tentdek.
De oefeningen van de bemanning werden ge
regeld iederen dag gehouden en door mevrouw
Megan bijgewoond. De kordate dame met het
romantische hart hoopte steeds dat de zee
roovers zouden komen. Zij begon belang te stel
len in de bewoners van het tusschendek. waar
zij tuschen de ondoorgrondelijke, glimlachende
en starende Oostersche gezichten een koelbloe-
digen piratenkop hoopte te ontdekken.
Een rookpluim aan den horizon deed haar
hart vol verwachting kloppen, maar haar te
leurstelling was onbeschrijfelijk toen de rook
pluim afkomstig bleek van een Britschen tor
pedojager.
Naarmate de „Anne Boheme" Shanghai na
derde, verdween haar hoop en toen het schip
de haven binnenliep zonder dat er wat was
gebeurd, was zij boos op den kapitein, op mr.
Jackson, op de bemanning en in het bizonder
op monsieur Vidirante.
Alsof die het helpen konden!
Maar toen zij haar koffers ging pakken oir
van boord te gaan, veranderde zij in een fu
rie. Haar juweelen waren weg! Verdwenen'
Gestolen! De roovers! De bandieten!
Ze schold den kapitein uit en zette het heele
schip in rèp en roer. Honderden keeren ver
telde zij hoe groot de waarde van het gestolene
was. Haar stem snerpte over het dek. Maar de
juweelen en de dief werden niet gevonden.
In een gruwelijke stemming reed mevrouw
Megan naar haar hotel.
Twee dagen later ontving ze een briefje, dat
door een onbekende bij den portier was afge
geven.
„Het was inderdaad niet romantisch," luidde
het epistel, „maar u kunt zich troosten. Als de
Chineesche zeeroovers uw juweelen gestolen
hadden, zou het resultaat toch hetzelfde ge
weest zijn. En thans heb ik tenminste weer ge
noeg geld in voorraad. Mijn besten dank.
V."
„Vidirante!" riep de Amerikaansche uit. Dan
viel ze verslagen in haar stoel terug.
(Ingezonden Mededeelingen.)
In Januari 1934 wordt in Hongarije de 200e
geboortedag herdacht van den beroemden Hon-
gaarschen uitvinder Wolfgang Kempelen.
Kempelen was de uitvinder van de „schaak
machine" in 1769. Deze machine bestond uit
een menschelijke figuur, welke aohter een lage
plank op een stoel zat en op een schaakbord
heel handig schaak speelde.
Kempelen reisde met deze machine door ge
heel Europa en wekte daarmede overal groot
opzien. In 1822 was de schaakmachine nog in
Parijs te zien. In 1854 is zij. naar men zegt,
in Philadelphia verbrand.
Kempelen heeft in 1788 ook een spreekma
chine geconstrueerd, die de stem van een klein
kind nabootste. Hij heeft nog verschillende an
dere technische uitvindingen gedaan en o. a.
het model van een primitieve schrijfmachine
geconstrueerd, zoodat men hem niet ten on
rechte noemt „De Hongaarsche Edison".
Een oude vrouw, die in een klein huisje bui
ten Parijs woonde, heeft reeds sinds 1930 geen
huur betaald. Zij scheen zeer arm en leefde als
een bedelares.
Daar de vrouw niet bereid bleek huur te
betalen, riep de eigenaar van het huisje de
hulp der politie in om haar het huis te doen
ontruimen.
Bij deze gelegenheid doorzocht de politie het
huisje en vond een groot aantal gouden mun
ten, 60 beurzen, 70 kannen gevuld met geld en
een aantal andere bezittingen. Na eenige uren
rekenen en cijferen deelde de politie mede, dat
de vrouw bijna 6000 gulden bezat
30
Naar Hannes vertelde, had de apotheker, die
de vaten en fusten wilde tellen, onder een plank
leege likeurflesschen ontdekt en daar hij met
zijn wantrouwigen gierigen aard direct aan dief
stal had gedacht, had hij ijverig verder gezocht.
Deze ontdekking had hem zoo opgewonden, dat
hij er absoluut niet meer aan dacht in wat voor
gevaarlijke ruimte hij zich bevond en gedreven
door zijn verlangen om nog meer te ontdekken,
had hij een lucifer aangestreken, die de in den
kelder aanwezige gassen had doen ontploffen.
Door den geweldigen slag, die daarop gevolgd
was, was de loopjongen, die uit angst voor de
woede van den apotheker zich naar de trap
had teruggetrokken (misschien omdat zijn ge
weten in verband met de vondst niet heelemaal
zuiver was!) naar buiten geslingerd, terwijl de
apotheker onder den instortenden tauur werd
bedolven.
Heinrich had nog gelegenheid gevonden zich
te reinigen van de sporen, die van het reddings
werk op zijn kleeren waren achtergebleven. Toen
de vreemde menschen de binnenplaats verla
ten hadden, ging hij zachtjes de woonkamer
van de familie Friedrich binnen. Mevrouw lag
stil en berustend op de sofa. De arme vrouw
was in de lange jaren van haar huwelijk zoo
uitgedoofd, dat de ramp, die haar gezin en haar
huls getroffen had, haar niet meer met écht,
mtens verdriet kon vervullen. Toen Heinrich
binnenkwam, bewoog zich in een van de ven
sternissen een gestalte. Het was Lisa en de
jonge man trad snel op haar toe.
Juffrouw Friedrich....
Ze fr f ^em ,een wenk. dat hij moest zwijgen.
Moeder slaapt, zei zij. Kom hier.
En zij ging, nadat zij Jette geroepen had,
hem voor naar haar kamer. Doodsbleek, maar
zonder ti anen, zat Lisa tegenover hem
Mijnheer Pfalzdorf, zei ze, u behoeft me
geen verdere deelneming te betuigen. Ik weet
immers, dat u met ons meevoelt.
Heinrich drukte de hand, die koud en bewe
gingloos in de zijne lag.
Vader is dood, vervolgde ze. Helaas had
hy zelf schuld aan het ongeluk. Wij zouden zijn
dood anders nog dieper kunnen betreuren. Wat
moet ik op dit oogenblik nog zeggen? u hebt ge
legenheid genoeg gehad om u een indruk te
vormen van ons gezinsleven. Er was veel, dat
niet was, zooals het moest zijn. Maar vandaag,
met mijn overleden vader voer mijn geest, moe
ten wy daarover zwijgen. Ik heb geen hart van
steen, zeker niet. Maar ik kan ook niet doen,
alsof ik radeloos van verdriet ben en niets kan
"'*>n schreien en jammeren. Neen, dat kan ik
niet Waarom zou ik huichelen? Ik betreur het
ongeluk, dat vanmiddag gebeurde, zooals iemand
het maar betreuren kan en als vader ons tijdens
zijn leven meer liefde had getoond, een beetje
meer liefde maar....
Ze draaide zich om en drukte haar voorhoofd
tegen het venster. Heinrich begreep haar. Hij
had eerbied voor haar oprechtheid: deze waar
deerde hij in haar karakter het meest.
Lisa keerde zich weer naar hem toe.
Ik ben niet zoo'n styfkop als u denkt. Ik
heb heel goed begrepen, dat u dat woord in
verband met zekere omstandigheden hebt ge
bruikt. Maar alleen tegen dwang verzet ik mij.
Heinrich antwoordde niet. Het scheen hem
nu niet klesch den naam van zijn vriend Ba-
renfeld te noemen en ook Lisa scheen dit onder
werp maar even terloops te hebben aangeroerd.
Maar wij moeten nu denken aan wat we
hebben te doen, ging ze voort. Wat denkt u,
wat er met de zaak moet gebeuren?
Ik ben maar leerling, antwoordde Hein
rich bescheiden. Dat kunt u beter met meneer
Rose bespreken.
Ik zal overleggen, met degene, die de
meeste energie heeft en dat bent u. (En ze wees
op zijn verbrande en besmeurde kleeren). Nu
zien we de verderfelijke gevolgen al van vader's
overdreven zuinig systeem. Sinds de chef weg is.
is hier behalve u geen serieuze kracht meer.
Meneer Rose vertelde mij vandaag, zei
Heinrich aarzelend, dat hij de apotheek en de
zaak wilde koopen. Dan zou u meteen van alle
mceiliikheden af zijn.
Er kwam een minachtende trek om Lisa's
mond.
Meneer Rose, antwoordde ze geringschat
tend, zal voorwaarden stellen. Liever zou ik
gaan bedelen dan dat ik dftérop in ga!
Heinrich haalde vryer adem. Het grootste ge
vaar voor zijn vriend, die Lisa immers lief had,
was bezworen.
Als ik u dan van advies mag dienen, zei hij
energiek, dan zou ik u het volgende willen
voorstellen. Meneer Rose zal onder de door u
aangeduide omstandigheden niet 'willen blijven
Maar hy moet twee maanden te voren opzeg
gen, voor hij vertrekken kan, zoodat hij voor-
loopig de apotheek moet blqven beheeren. Daar
na zult u een nieuwen provisor moeten nemen
of de zaak verkoopen. Met de grossierszaak is
het anders. Ik veronderstel, als we een adver
tentie plaatsen voor een goed-betaalde bedrijfs
leiders-positie, we wel spoedig iemand kunnen
krijgen, al is het dan ook maar voor den eersten
tüd.
U bent een eeriyk en kiesch mensch, ant
woordde Lisa. Ik had een ander voorstel van u
verwacht, dat ik had moeten afwyzen. Ik dank
u hartelijk; zooals u my geraden hebt, zullen
we het doen. Het eenige wat ik u nog vragen
moet, is voor een advertentie te willen zorgen.
Heinrich boog. Hij had inderdaad aan Baren-
feld gedacht als redder in den nood. Hij
wenschte Lisa het beste met haar moeder en
ging, zacht en voorzichtig loopend naar buiten,
om Dores op te zoeken. Zonderling genoeg vond
hij by Dores ook meneer Rose, die kwam hoo-
ren wat voor nieuws er was.
Toen Lisa alleen achtergebleven was, barstte
ze in tranen uit. Nu haar vader, van wien zy
eigeniyk nooit innig gehouden had, overleden
was, merkte ze pas goed het byna ondraaglijke
verlies van een ander, die haar wel heel dier
baar was geweest! Ze voelde dat door zyn ver
trek een leegte in haar hart was gekomen en
voor het eerst moest zy zich bekennen, dat zy
van Barenfeld, dien ze door haar koppigen trots
steeds op een afstand had gehouden, hield.
Haar oogen brandden en het was haar alsof
haar hart ineenkromp. Maar ze wist eindeiyk
met alle kracht haar gevoelens te onderdrukken
en met een onbewogen gezicht ging ze de ka
mer van haar moeder binnen, die wakker ge
worden was en haar riep.
XIV
Het was nu winter, een koude winter, die de
sneeuw als een witte wade over de landen ge
worpen had. De menschen op straat zetten hun
kragen op en maakten dat ze thuis by de
warme kachel kwamen Ook de Witte Zwaan
boven de deur van de apotheek was bedolven
onder een dikke laag sneeuw, waaruit zijn kop
angstig te voorschijn kwam. Het was niet meer
de Witte Zwaan van anders. Het parmantig
uiteriyk van het dier was door de alles bedek
kende sneeuw verdwenen en het zag er be
droefd en vervallen uit in het kille winterlicht.
Het was alsóf het noodlot van het huis ook dit
symbool van vrede en geluk had getroffen.
Mevrouw Friedrich had op aanraden van haar
dochter gedaan zooals Hinrich geadviseerd had.
Tovisor Rose deed nog het werk in de apotheek,
al deed hy het ook tegen zyn zin. Nadat hy
nog vergeefsche pogingen had gedaan om in
druk te maken op de dochter des huizes, had
hy tegen 1 Januari zyn ontslag genomen. Een
':ooper voor de apotheek was nog niet gevon
den.
Voor de grossierderij was een nieuwe bedryfs-
leider aangesteld. Maar deze beschouwe zyn
nieuwe functie meer als een aardig tydverdrüf
en Heinrich had met behulp van een nieuwen,
flinken kantoorbediende de handen vol om de
zaak voor groote verliezen te bewaren. Dores
deed zijn best als altyd en had tot zyn groote
verbazing in Hannes een grooten steun gevon
den. Dit stuk galgenbrok was, nadat hy van
zyn brandwonden was hersteld, een ander
mensch geworden. Niet alleen dat hy het leven
van den huisknecht niet meer met zyn kwajon
gensstreken vergalde; hij deed zelfs precies wat
deze verlangde en hy liep in het spoor als een
trouwe jachthond. Doordat hy tusschen leven
en dood had gezweefd, was zyn verstokt ge
weten vermurwd en bij voelde zich voor goed
aan zijn redder verknocht. De verandering was
zoo groot, dat Dores hem gerust belangrijke
opdrachten kon geven. Zelfs kon hy hem zon
der gevaar naar het douanekantoor sturen om
een party Tokayer of anderen medicinalen wijn
te halen, zonder dat hij bang hoefde te zijn dat
de loopjongen het oppervlakkig onderzoek- van
de douane naar den inhoud van het vat met
behulp van een pijpje macaroni nog eens gron
diger zou herhalen.
(Wordt vervolgd).
