11
De angstpsychose voor Duitschland
Hm™
Arbeidsconflicten
De moord op Prof.
Lessing
Het nieuws van heden
MOSKOU LACHT IN Z'N
VUISTJE
Hofer in Italië
-mat**»™***
DE BAROMETER
VEREENIGUt KATHOLIEKE PERS
VRIJDAG 1 SEPTEMBER 1933
BUREAUX: NASSAULAAN 51 - TEL. 13866
ABONNEMENTEN: voor Haarlem en
Agentschappen per week 25 cent;
per kwartaal f 3.25; per post, per
kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling
DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866
Herriot's luguber
plezierreisje
TREINONTSPORING
IBl
Herriot
T r oepenconcen tr a ties
in Oost-Siberië
Hoe de Japanners er over denken
Russisch dementi
Onderwijzeressen ont
slagen
Op Bulgarije's staatsscholen
De slaapziekte
Het Weeriiiiumiiuuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuii
iliumminimin mm
Vele Amerikaansche arbeiders
eischen hoogere uurloonen
Scheidsrechter in actie
De brand in den
Rijksdag
Van der Lubbe zou een volledige
bekentenis hebben afgelegd
HET GESCHENK AAN VON HINDENBURG
II 111
?.y h u
De ontvluchte gouwleider wil
thans naar Neurenberg
vliegen
Ongevallen in de Alpen
Tsjechische regeering besluit
nieuwe gendarmerie-for
maties naar de gren
zen te zenden
Twee Nazi's gearres
teerd
Explosie op tankschip
Vier dooden
Mgr. Schreiber
Gevangenisoproer te
Konitz
Gedetineerden verzetten zich
hevig tegen de politie
Het grensincident bij
Schaffhausen
Gearresteerde smokkelaar zal aan
Zwitserland worden uitgeleverd
De mysterieuze dood
van Brooks
Lijkschouwingsproces brengt geen
klaarheid
Was de regeering Ma-
chado corrupt?
26 millioen dollar verduisterd
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN
Polen en Joego-Slavië
Militair bondgenootschap?
Stakingsrelletjes te
Philadelphia
Werkwilligen overvallen
Jawaharlal Nehru in
vrijheid
Het graanaccoord
De onderlinge beperking van
den export
Lindbergh in Zweden
Gast van den Zweedschen
kroonprins
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ZES EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 18467
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct.; ingez.
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
De angstpsychose voor het door Hitier „ge
wekte" Duitschland beheerscht momenteel
geheel de Europeesche politiek. En al
moeten wij erkennen, dat de in Duitschland
stelselmatig van hoogerhand bevorderde en ge
propageerde geestesgesteldheid gegronde redenes
tot ernstige bezorgdheid biedt, toch zijn wij van
meening, dat de panische schrik voor een op
revanche zinnend „Derde Rijk" althans op het
oogenblik veelal ziekelijke afmetingen aan
neemt en in ieder geval verschillende mogend
heden in een richting drijft, welke door gezond
verstand en zedelijk bewustzijn definitief ver
sperd had moeten zijn met een categorisch:
„Verboden Toegang". Is het niet ontstellend, dat
van den in Duitschland dreigend opgerichten
swastica-boom Sovjet-Rusland de internationa
le politieke successen als rijpe vruchten in den
schoot vallen? De angst voor het Hitleriaan-
sche Hakenkruis heeft de afschuw voor den
bolsjewistischen sikkel en hamer overwonnen.
Het spookbeeld van een wraakgierig Duitschland
drijft de meest anti-communistische staten in
de noodend uitgestrekte, tot een Judas-omhel-
zing bereid gehouden armen van de Sovjet-Unie.
De weergalcoze beginselloosheid en het kort
zichtige opportunisme van vele „groot" gehee-
ten staatslieden wordt daardoor op onrustba
rende w«ze gedemonstreerd. Wat kan het den
dictator spelenden proletariër in Moskou sche
len, of zijn volgelingen in Hitler's Rijk te vuur
en te zwaard worden vervolgd en hun party
wordt verboden, wanneer zelfs de mo
gendheden, die deze actie der nationaal-socia-
listen tegen het communisme uitbundig loven,
toenadering tot hem zoeken en de internationale
positie van den Sovjet-Staat bevestigen eij ver
sterken? Stalin heeft zich nimmer veel laten ge
legen liggen aan het lot van zijn aanhangers
in het buitenland. Het belang van het indi
vidu, ook al is het zijn aanhanger, staat voor
hem op een zeer late plaats. Bovendien weten
zijn satellieten in den vreemde ondanks alle
strenge geweldmaatregelen hun duister mollen-
werk ondergronds voort te zetten. De aanhou
dende reeks onthullingen en ontdekkingen van
geheime communistische centrales en organisa
ties in Duitschland levert daarvan het bewijs.
Het groote doel dat Stalin voor den despoti-
schen Aziatischen geest zweeft, n.l. de conso
lideering en beveiliging van den communisti-
schen Sovjet-staat te midden der kapitalistische
landen, het vestigen van een onaantastbaar
bolsjewistisch bolwerk, van waaruit eenmaal de
wereldrevolutie kan worden ondernomen, wordt
door de redeloos op hol geslagen reactie op
het Hitler-bewind ten zeerste gediend.
De gordel van non-agressiepacten, waarmee
de Sovjet-Unie zich heeft weten te be
veiligen, en waaraan zelfs de Russi
sche erfvijand Polen heeft medegewerkt, zou
nooit zoo volledig tot stand zijn gekomen, indien
het nationaal-socialisme in Duitschland niet
had gezegevierd.
Men mag dit echter niet wijten aan de natio-
naal-socialisten, want dezen hebben dit gevolg
van hun optreden niet beoogd en niet gewild.
Integendeel. De volle verantwoordelijkheid
daarvoor dragen de staten zelf, die in hun
angst liever naar Moskou dan naar Berlijn
togen. De anti-Duitsche gezindheid in Engeland
begunstigt ontegenzeglijk de onderhandeling
met Sovjet-Rusland over een nieuw handelsver-
j
Luchtfoto van den door een tornado in
Amerika venooesten spoordijk bij de Ana-
costrarivier, waardoor de New York—New
Orleans express ontspoorde.
drag. Het proces tegen de Engelsche ingenieurs
van de Vickerscompany te Moskou schijnt ver
geten en vergeven, en de maatschappij, die
haar employé's volgens haar eigen getuigenis,
door de Sovjet-rechters onrechtvaardig veroor
deeld zag, doet thans weer zaken met Rusland.
Wanneer het in de maak zijnde handelsver
drag tusschen Engeland en de Sovjets voor deze
laatste niet zoo gunstig zou pitvallen als dat,
wat indertijd door Engeland werd opgezegd,
dan zal dat uitsluitend aan de Engeland binden
de overeenkomsten van Ottawa en niet aan een
runcune tegenover het perfide Moskou toege
schreven moeten worden. Frankrijk, dat zich er
op heeft verheft een der laatste citadellen te
zijn van de ware democratie, heeft niet alleen
de rigoreuze dictatuur van het zgn. proletariaat
officieel erkend, maar heeft er ook verreikende
verdragen mee gesloten, Edouard Herriot maakt
op het oogenblik in Sovjet-Rusland, volgens zijn
zeggen, een dood-onschuldig pleizier- en studie
reisje, maar wij zullen dienen af te wachten,
welke Fransche credieten er naar aanleiding van
deze reis verstrekt zullen worden ten behoeve
van den economischen opbouw van den Sovjet-
Staat. De Fransche minister van luchtvaart
Pierre Cot zal binnenkort per vliegtuig eveneens
een visite in Moskou gaan maken en hij zal dat
wel evenmin uitsluitend voor zijn pleizier en
zonder economische en politieke bijbedoelingen
doen. Ten slotte zoekt zelfs Mussolini' economi
sche toenadering tot Rusland. Buiten Europa
zijn het de Vereenigde Staten, die onder invloed
van den uit het imperialistische Japan waalen
den wind, steeds meer naar het vaarwater van
Sovjet-Rusland drijven. En zoo kan Stalin ten
gevolge van de economische en politieke wereld
crisis tevreden in zijn vuistje lachen, ook al
lacht hy daarmee den déplorabelen toestand
binnen de grenzen van zyn machtsgebied niet
weg.
TOKIO, 31 Aug. (Reuter.) In Japansche mi
litaire kringen blijft men groote aandacht
schenken aan de concentratie van Russische
troepen in Oost-Siberië.
Deze concentratie wordt beschouwd als het
resultaat van de non-agressie pacten die de
Sovjet-Unie onlangs met Polen en andere sta
ten aan zyn Westelijke grens heeft gesloten.
Nu Rusland niet meer bevreesd behoeft te zyn
voor de veiligheid aan de Westelijke grens, con
centreert zich de aandacht op de veiligheid in
het Oosten.
De Japansche autoriteiten gelooven dat deze
samentrekking van troepen uit voorzorg ge
schiedt, doch in verband met den toestand in
Mandsjoerije, is men hier niet geheel gerust.
TOKIO, 31 Aug. (V. D.) De Russische am
bassadeur heeft een bezoek afgelegd bij den
onderstaatssecretaris van buitenlandsche zaken
Hij verzekerde, dat de Sovjet-grenswacht niet
over de Mandsjoerijsche grens is gedrongen en
dat er geen bijzondere troepenconcentraties
plaats vinden.
SOFIA, 1 Sept. (Reuter) Met ingang van
1 October a.s. zullen in Bulgarije alle onderwij
zeressen bij de staatsscholen door mannelijke
leerkrachten worden vervangen.
Verder zullen de vrouwelijke geëmployeerden
op het ministerie van Onderwijs door werklooze
onderwijzers worden vervangen.
ST. LOUIS, 1 Sept. (Reuter) Het aantal
gevallen met doodelijken afloop bij de alhier
heerschende slaapziekte-epidemie is thans tot
52 gestegen.
Verwachting: Zwakke tot
matigen, Noord-Westelijke tot Zuid-
Westelijken wind, gedeeltelijk bewolkt,
waarschijnlijk enkele regenbuien, weinig
verandering in temperatuur.
Hoogste stand: 768.8 te Scilly.
Laagste stand: 753.3 te Vardö.
Zon op 6.12, onder 7.48. Licht
op 8.18. 4 September Volle Maan.
WASHINGTON, 31 Aug. (V. D.) Tegelijker
tijd met de invoering van de nationale her
stelcodes in verschillende industrieën zijn op
vele plaatsen, vooral in het Zuiden, arbeids
conflicten ontstaan omdat de arbeiders tege
lijkertijd met de verkorting van den werktijd
een verhooging van de uurloonen eischen, aan
gezien hun week-inkomens anders te sterk zc .-
den dalen. Generaal Johnson heeft thans den
voorzitter van net Nationale Scheidsgerecht
voor Arbeidszaken, senator Robert Wagner, be
last met het bijleggen der conflicten in de
scheepsbouw-industrie, de bruggenbouw-in-
dustrie, eenige papier-industrieën en in de da-
mes-kleedingindustrie. Vooral het conflict in
den scheepsbouw, dat dezer dagen te Phila
delphia en andere steden is uitgebroken, draagt
een ernstig karakter en hoopt men spoedig te
kunnen bijleggen.
WASHINGTON, 31 Aug. (V. D.) Officieel
wordt medegedeeld dat de dienst voor de uit
voering van publieke werken in overleg met de
havenautoriteiten van New-York een ïeening
heeft toegestaan van 37 millioen dollar voor het
graven van een tunnel onder de Hudsonrivier,
die Manhattan zal verbinden met de dichtbe
volkte buitenwijken van New-York aan den
kant van New-Jersey. Deze tunnel zal de derde
directe verbinding vormen, die ook toegankelijk
is voor auto's, tusschen het centrum van New-
York en New-Yersey.
LEIPZIG, 31 Aug. (V. D.) Naar aanleiding
van de publicaties der enquête-commissie in
zake den brand in het Rijksdaggebouw wordt
van Duitsche zyde medegedeeld:
Beklaagde Van der Lubbe heeft een volledig
onderzochte bekentenis over de daad zelf en
over zyn beweegredenen afgelegd. Het is ook
bekend, uit welk milieu Van der Lubbe komt.
Het is Duitsch recht op grond van dergelijke
bewijzen een aanklacht in te dienen in een
hoofdbehandeling de daad volledig op te hel
deren en den dader te veroordeelen. Dat zal
geschieden met Van der Lubbe en zyn mede
beschuldigden. Al het andere, dat inzake de
brandstichting in het Rijksdaggebouw in het
buitenland wordt gezegd, kan slechts dan voor
de behandeling in Duitschland in aanmerking
komen, wanneer de beweerde feiten voor het
gerecht zoo geloofwaardig worden gemaakt dat
het van die feiten gebruik kan maken als ma
teriaal voor de verdere behandeling der zaak
in juridischen zin.
-
:«w
LiijaayaÜi8&
Het heerenhuis van het domein Lange nau, dat bij de herdenking van den
Tannenbergslag aan Von Hi ndenburg werd aangeboden
BOLZANO, 31 Aug. (V.D.) De Tirolsche
gouwleider der N.S.D.A.P. Franz Hofer, die Dins
dagavond door medestanders uit net Huis van
Bewaring te Innsbruck is bevrijd, is gisteravond
te 10 uur aan het Italiaansche grensstation
aan den Brenner aangekomen. Er werd een of
ficieel proces-verbaal van zijn aankomst ge
maakt, waarna hij onder politiegeleide naar
Brixen en vervolgens naar Bolzano werd ge
bracht.
Tengevolge van een schot tijdens de achter
volging in den auto heeft Hofer een vleesch-
wond aan de rechterknie opgeloopen, waardoor
de tocht over den pas zeer moeilijk was, om
dat Hofer gedurende het grootste gedeelte van
den weg gesteund of gedragen moest worden.
Hofer is voornemens met zyn partijgenooten
nog vandaag naar Neurenberg te vliegen om aan
BOLZANO. 31 Aug. De nat.-socialistische
gouwleider Hofer, die in den afgeloopen nacht
hier is aangekomen, is naar het ziekenhuis
overgebracht. De schotwond aan zijn voet is
een zuivere vleeschwond en heeft het been niet
geraakt.
INNSBRUCK, 31 Aug. Terwijl de meeste
nat.-soc., die na de ontvluchting van Hofer
werden gearresteerd, weder op vrije voeten zijn
gesteld, is gouwleider dr. Lenz, die eveneens in
den nacht van Dinsdag op Woensdag is in
hechtenis genomen, veroordeeld tot 7 weken ge
vangenisstraf.
INNSBRUCK, 31 Aug. (Reuter). In de Oos-
tenryksche Alpen zyn aan verschillende touris-
ten doodelijke ongevallen overkomen. Een Al
pinist uit Weenen is omlaaggestort van den
„Winklerturm" in de „Rosengartengruppe".
Een bergbeklimmer uit Freiburg in Breisgau
stortte, vermoedelijk ten gevolge van uitput-
PRAAG, 31 Aug Omtrent den moord op den
Duitschen professor Lessing te Mariënbad ver
nemen wy van officieele zijde nog het vol
gende:
Prof. Lessing was medewerker van het „Pra-
ger Tageblatt" en hield in Tsjecho-Slowakije
voordrachten over het Joodsche vraagstuk.
Naar uit het onderzoek der politie is komen
vast te staan, bevond zich eenige dagen ge
leden te Mariënbad een zekere Eckert, die in
gezelschap was van een Duitscher, wiens iden
titeit niet bekend is. Beiden hebben toen over
prof. Lessing gesproken en men neemt aan,
dat toen door hen de aanslag is beraamd Men
wordt in deze overtuiging versterkt door het
feit, dat Eckert sinds hedenochtend spoorloos
verdwenen is.
De Tsjechische politie is het onderzoek in
zake den moordaanslag op prof. Lessing met
een speurhond begonnen. De hond hield stil
voor een hofstede in het plaatsje Schanz, waar-
Hit eenige uren geleden de bekende 31-jarige
strooper Max Eckert was vertrokken. De huis-
genooten werden streng verhoord, maar kon
den geen inlichtingen geven over het verblijf
van Eckert. Tegen Eckert is een arrestatie
bevel uitgevaardigd. De politie verklaart te
hebben vastgesteld, dat minstens 5 personen
aan den overval deel hebben gehad. De scho
ten zijn gelost door twee mannen, die op een
ladder stonden. De gebruikte ladder is uit
Schanz afkomstig. Het touw was het eigendom
van Eckert. De daders zijn naar de meening
van de politie gevlucht in de richting van Eger.
Naar het ministerie van binnenlandsche za
ken mededeelt, is de aanslag op prof. Lessing
aanleiding geweest tot het versterken der
grenswacht. Morgen zullen nieuwe Tsjechische
gendarmerie-formaties naar de grenzen worden
gezonden, z.g. alarm-afdeelingen. Deze afdee-
lingen zullen waarschijnlijk worden gestation-
neerd te Bruex. Komotau, Eger, Peglitz, Scboe-
nau, Têtschen, Deutsch-Gabel en Trautenau.
De werklooze Eckert, verdacht van den
aanslag op Lessing, is volgens de politie
reeds eenige malen veroordeeld wegens beroo-
ving. Het vorige jaar is hy te Eger veroordeeld
tot 5 maanden zware kerkerstraf.
Te Mariënbad zyn 20 personen aangehouden,
die lid zyn van de nat.-soc. party. Voor het
grootste deel werden zij na een uitvoerig ver
hoor weder op vrije voeten gesteld.
Slechts twee verdachten blijven in arrest
hun namen worden door de politie geheim ge
houden. Ook te Praag zijn verscheidene per
sonen door de politie aangehouden.
BUENOS AIRES, 1 Sept. (Reuter) Uit
Comodora Rivadavia wordt gemeld, dat aan
boord van het tankschip „Santa Cruz" een
ontploffing heeft plaats gehad, welke gevolgd
werd door brand. Vier personen werden gedood
en ongeveer 10 gewond.
BERLIJN, 31 Augustus (V.D.) Naar de
Germania mededeelt is de gezondheidstoestano
van den bisschop van Berlijn, mgr. Schreiber
Donderdagavond weer achteruitgegaan. Thans
is de toestand van den bisschop zeer ernstig.
ting, van een terras en werd op slag gedood.
Nabij Martino di Ca'strozza in de Dolomieten
geraakte een Italiaansch geestelijke in gevaar.
Ook hy stortte omlaag en werd gedood. Bij
Ffunders in Puster-dal zijn eenige kampeeren-
de Duitsche trekkers een berghelling afgegle
den. Het ongeluk liep gelukkig goed voor hen
af. Slechts een hunner was er erg aan toe en
brak een kniegewricht.
In de Brenta-bergen is nog een Duitscher
omlaaggestort en later aan de gevolgen over
leden.
TREYTE, 31 Aug. (Reuter) In het gebied
der Dolomieten zijn drie Alpinisten, twee Duit
sche touristen en een Tsjecho-Slowaaksch
meisje, in een afgrond gestort. Allen werdi
gedood.
BROMBERG, 31 Aug. (Reuter.) In een tucht
huis te Konitz, waar 80 personen gedetineerd
zijn, ontstonden gisteren ernstige incidenten,
die ten slotte het karakter van een opstand aan
namen.
Tijdens het middagmaal wierpen de gedeti
neerden zich plotseling op de oppassers, over
weldigden dezen en barricadeerden de eetzaal.
In de vertrekken der inlichting ontstond ver
volgens een bittere strijd met de politie, waar
bij een groot aantal oproerkraaiers gewond
werd. Ook eenige politiebeambten en grens
wachters werden vrij ernstig gekwetst.
De aanstichters tot den opstand, ongeveer
twintig gedetineerden uit het district Warschau,
zijn gearresteerd en opgesloten in de gevange
nis bij het gerechtshof.
BERN, 31 Aug. (V. D.) Naar aanleiding van
het grensincident bij Schaffhausen, waar S. S.-
lieden op Zwitsersch gebied een smokkelaar
arresteerden en naar Duitsch gebied sleepten,
wordt medegedeeld, dat de stappen- die de
ZwitSersche gezant te Berlijn heeft gedaan,
ertoe hebben geleid, dat de Ryksregeering be
paalde, dat de gearresteerde smokkeiaai aan
Zwitserland uitgeleverd zou moeten worden.
Deze uitlevering is inmiddels tot nog toe niet
geschied.
BERN, 1 Sept. (Reuter) De Tsjechische on
derdaan Weber, die op Zwitsersch grondgebied
door Duitschers is gearresteerd en naar Duitsch
land overgebracht, is naar Zwitserland terug
gekeerd.
LONDEN, 31 Aug. Het lijkschouwingspro
ces inzake den dood van commander Brooks
wiens lijk 17 Juli j.l. te Terschelling aan land
spoelde, is vandaag met een „open" vonnis ge
ëindigd, d. w. z. dat de rechtbank het in het
midden laat of Brooks verdronken is of niet.
HAVANNA, 31 Aug. (V. D.) De Cubaansche
regeering geeft het opzienbarende bericht, dat
de regeering-Machado een bedrag van 26 mil-
1 oen dollar heeft verduisterd. Het zou hier mid
delen voor openbare bouwwerken betreffen,
waarvan Machado en zijn ministers het groot
ste deel zich hadden toegeëigend.
Het nat.-soc. partijcongres te Neurenberg ge
opend.
De ontvluchte nazi-leider Hofer in Italië aan
gekomen.
Stakingsonlusten te Philadelphia.
De viering van den verjaardag van H. M. de
Koningin.
Te 's-Gravenhage is overleden mr. dr. J. H.
van Roy en, Nederlandsch gezant te Washing
ton.
Om een menschwaardig bestaan; redevoering
van het Kamerlid Kuiper en prof. mr. Pompe.
De Raadsmeerderheid van Oostzaan tegen uit
zending van werkloozen naar de Wieringer-
meer.
De vergiftiging te Overloon.
Vier woningen onder Hengelo afgebrand.
O
BELGRADO, 31 Aug. (V.D.) Uit betrouw
bare bron wordt vernomen, dat de Poolsche
regeering pogingen doet, de regeering van
Joego-Slavië te bewegen tot het sluiten van
een militair bondgenootschap met Warschau.
De pogingen in die richting van den Poolschen
gezant te Belgrado worden van Fransche en
Tsjechische zijde krachtig ondersteund. In Bel
grado schijnt men echter te aarzelen, aange
zien men om verschillende -redenen twijfelt
aan de voordeelen van een dergelijk bondge
nootschap met Polen voor Joego-Slavië.
PHILADELPHIA, 31 Aug. (V. D.) Vier
duizend stakende arbeiders hebben hier werk
willigen overvallen, die zich in vrachtauto's
naar het werk begaven. Een geheel bezette
vrachtauto en eenige andere auto's werden
vernield. De stakers wierpen met steenen naar
de werkwilligen. Twee personen werden gedood
en 'n groot aantal, waaronder verscheidene poli-
tie-agenten, gewond. De orde kon eerst worden
hersteld, nadat politie-versterkingen waren ec-
arriveerd.
ALLAHABAD. 31 Aug. (VD) De bekenct
radicale leider van het Al-Indisch Congres.
Pandit Jawaharlal Nehru die in Januari 1932
veroordeeld was tot twee jaar gevangenisstraf,
is uit de gevangenis ontslagen met kwijtschel
ding van de rest van zijn straf, teneinde zijn
moeder te kunnen bezoeken, die zeer ernstig
ziek is.
WASHINGTON, 31 Aug. (Reuter) Naar
Wallace mededeelt. Dehelst net internationale
graanaccoord, dat de export van Canada, de
V.S., Argentinië en Australië worden beperkt
tot resp. 200, 47, 110 en 105 millioen schepel.
Deze beperkingen gelden tot 31 Juli 1934.
STOCKHOLM, 31 Aug. (V.D.) Heden is het
echtpaar Lindbergh te Haelsingborg aangeko
men, waar het werd ontvangen door den adju
dant van den Zweedschen kroonprins, die het
geleidde naar Sofiero. het zomerverblijf van
het kroonprinselijk paar.
Hoogste stand op Vrijdag 1 uur n.m.: 756
Vorige stand 759
