Onderhoud met Kard. Innitzer Het Partijcongres der Nazi's Italië en Rusland Het nieuws van heden GROOTE WAARDEERING VOOR HOLLAND OOSTENRIJKS MILITAIR HULPCORPS De ramp op Cuba DE BAROMETER VEREENIG DE KATHOLIEKE PERS BUREAUX: NASSAULAAN 51 - TEL. 13866 ABONNEMENTEN: voor Haarlem en Agentschappen per week 25 cent; per kwartaal f 3.25; per post, per kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling MAANDAG 4 SEPTEMBER 1933 DACBLAD UITCECEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866 t,Hoe meer Duitsche katholieken naar de Oostenrijksche hoofd stad komen, hoe liever het ons zal zijn" Doel van Weenens Katholiekendag Het WeeruiiKiiiuioiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiii Z. Em. Kard. Innitzer Dr. Goebbels houdt een rede over rassenkwesties en wereld- propaganda Hitlerjeugd demon streert De inhoud van het tusschen beide landen gesloten vriendschaps- en non-agressie-verdrag Pact geldt vijf jaar Boncour over den vrede Bij gelegenheid der onthulling van een gedenksteen ter eere van Briand Gevangenisoproer te Basra RONDOM DEN BRAND IN DEN RIJKSDAG WmmmÊê. Engeland, Frankrijk en Italië keu ren het goed, dat Dollfuss het bondsleger tijdelijk op volle sterkte brengt De Nota-wisseling ge publiceerd Herriot te Moskou 80 dooden, 450 gewonden De Valera wil geen verkiezingen Hij hoopt nog op den steun der Labour-afgevaar digden De overstrooming der Gele Rivier Regeering stelt vier millioen dollar beschikbaar voor de getroffen bevolking Barthelomeus-nacht in Spanje? Dreigement der socialisten DIT NUMMER BESTAAT UIT TWAALF BLADZIJDEN De vlieger De Pinedo verongelukt Bij een poging het afstandsrecord van Codos en Rossi te breken Leygues overleden Fransche Minister van Marine Sneltrein grijpt auto Acht inzittenden gedood Explosie in een steen groeve Acht personen gedood HENDERSON WEER LID VAN HET LAGERHUIS NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT ZES EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 18469 Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 cf.; ingez. mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek (Van onzen Weenschen correspondent) Kort na de benoeming van prof. dr. Th. Innitzer tot aartsbisschop van Weenen, schreven we: „Wanneer men nu zijn ooren spitst en luis tert naar wat de pers zegt de geheele pers van iedere richting en schakeering naar de stemmen uit het volk en uit den clerus, vooral den lageren clerus, dan hoort men slechts één opvatting verkondigen, n.l. prof. Innitzer is de juiste man op de juiste plaats." Zijn menschelijkheid, zijn liefde voor het volk. zijn uitgebreide kennis, zijn hooge opvatting van het priesterschap, zijn genialiteit als ziel zorger, zijn natuurlijk organisatietalent, zijn aanpassingsvermogen, wars van elke extremis tische neiging, vooral ten opzichte van de stu- deerende jeugd, zijn heldhaftige zelfverlooche ning en offervaardigheid en zijn zeer mensche- lyk begrijpen van de moeilijkheden van anderen, hebben de grootsche verwachtingen niet teleur gesteld. Er bestaat maar één gevaar, n.l. dat de aartsbisschop van Weenen te veel vergt van zijn overigens taaie gezondheid. Drie-, vier-, vijf maal per dag spreken is voor hem heudfch geen zeldzaamheid. Hij ziet er ook „angegriffen" uit, zooals men hier zegt. Kardinaal dr. Innitzer is dezelfde eenvoudige natuurlijke mensch ge bleven, die hij vóór zijn verheffing tot kardinaal aartsbisschop was. Fijne kuituur gepaard met uitersten eenvoud treft men trouwens in Oostenrijk bij vele voor aanstaande figuren in het openbare leven aan. Naar aanleiding van den a.s. Weenschen Katholiekendag mochten wij het onderhoud met den kardinaal-aartsbisschop van Weenen hebben, dat wij hieronder laten volgen. „Het verheugt ons zeer en het zal zeer zeker ook de Katholieken van Holland verheugen, dat Uwe Eminentie ons toe staat naar aanleiding van den grootschen Katholiekendag een paar vragen te stellen. Mag ik vragen?", aldus openden wij het gesprek. „Vragen staat vrij. In casu verzoek ik u zelfs, te vragen," antwoordde de Kardinaal. „Ons zijn de liefdadigheid, de offervaardigheid, het katho- •licisme van de daad, de hoogontwikkelde orga nisatie der Nederalndsche katholieken wel be kend. Wy hechten er waarde aan, dit by deze gelegenheid uitdrukkeiyk te verklaren. Indien onze woorden van erkenning en opwekking de deelname aan onzen niet alleen historisch- interessanten, maar ook, en veel meer nog, voor de practische beleving van het Chris tendom zoo belangryken katholiekendag zullen bevorderen en in uw cultureel zoo hoogstaand land weerklank zullen vinden, zullen wy dit hoogeiyk waardeeren!" „Dat de woorden van Uwe Eminentie weer klank zullen vinden, kunnen wy nu al met be slistheid verzekeren. In Holland en met name in de harten van Hollands Katholieken werd steeds een warme sympathie voor Oostenrijk ge voeld. Bewust of onbewust steekt daar een stuk oude traditie in. Voor het veel gesmade Habs- burgsche Huis en in 't bijzonder voor den per soon van den jryzen Frans Jozef en diens op volger keizer Karei, heeft de Hollandsche pers en het Hollandsche volk steeds veel belangstel ling getoond en in tyden van nood heeft het door christeiyke daden bewezen, hoezeer het met het lot van Oostenrijk begaan was." „Dat zullen wy nooit vergeten. Ook daarom zyn de katholieken uit Holland ons zoo van harte welkom." „Op het oogenblik zyn de verhoudingen tus- schen Duitschland en Oostenryk wel zeer be droevend," merkten wy op. „Dat de van meer- r dere kanten aangewende pogingen om nog vóór den katholiekendag de oude, broederlijk-vriend- schappelyke betrekkingen tusschen Duitschland en Oostenrijk te herstellen, zullen slagen, is wel zeer twijfelachtig." „Onze eerlijke Duitsche gezindheid kan nie mand in twijfel trekken en trekt ook niemand in twyfel. Juist als eerlijke Duitscher en als aartsbisschop van de Duitsche stad Weenen be treuren wij den tegenwoordigen toestand, waar door tienduizenden Duitsche broeders verhin derd zyn, aan de dagen van christelyke boete en herstel deel te nemen. Hoe meer Duitsche Katholieken naar weenen komen, hoe liever het ons zal zyn. Wij willen allen den weg openen en gemakkelük maken. Wy hebben echter niet alleen de broeders en zusters „Deutscher Zunge" uitgeroodigd, doch ook de nakomelin- ken dier helden, die voor 250 jaren meegewerkt hebben aan de bevrijding der stad Weenen van de dreigende overweldiging door den Islam. Wy vieren immers de zege van het christe lyke avondland, waardoor niet alleen de Duit sche christenheld, doch heel de Westersche cul tuur werd gered. Daarom verwachten wij pel grims niet alleen uit de successie-staten, doch ook uit geheel het christelyke Westen en zeer zeker ook uit uw vaderland. Onze katholieken dag is geen politieke betooging, hy is een be tooging, waaraan alle echte katholieken deel kunnen nemen. Onze H. Vader Pius XI heeft het Heilige Jaar afgekondigd. Voor iederen ka. tholiek moet dus dit jaar een jaar van ver-, nieuwing zijn, een jaar van gemeenschappelyke beraadslaging over de gewichtigste problemen van dezen tyd, om uit de formuleering der ge dachten richtlynen te trekken voor den reli- gieus-cultureelen arbeid der katholieken." „Uwe Eminentie heeft met dezen éénen zin de doelstelling van den katholiekendag zoo scherp geteekend, dat wy daarover verder geen vragen meer behoeven te stellen." „Zoo is het. Dit doel is het doel aller goede katholieken van uw vaderland, die hartelijk welkom zyn in de steeds nog katholieke stad Weenen." Aldus eindigde ons onderhoud met den inne- menden en energieken Kerkvorst, wiens vader- lyk hart smartelyk getroffen moet worden door de scherpte der bestaande tegenstellingen, wel ke enkel door een waren geest van christelyke naastenliefde en goeden wil zullen kunnen wor den overwonnen. Verwachting: Zwakke, Oostelijke tot Zuidelijken wind, nevelig tot licht be- ivolkt, weinig of geen neerslag, iets war- ES mer overdag. Hoogste stand: 770.1 te Groningen. ES Laagste stand: 154.8 te Isofjord. ES Zon op 6.17, onder 7.41. Licht op 8.11. Heden volle Maan. illlllllllllllllMillI NEURENBERG, 2 Sept. Sinds Zaterdag ochtend omstreeks vijf uur trekken tallooze op tochten met deelnemers aan den Partijdag van de N. S. D. A. P., begeleid door muziek, door de stad. In het midden van de Zeppelinwiese is een zilveren Adelaar, het souvereiniteitsteeken. op gericht. De Adelaar is 12 M. hoog en de span- wydte van zyn vleugels bedraagt 16 A M. Te gen tien uur hedenochtend waren ongeveer 180.000 personen in Neurenberg aangekomen. In totaal worden 11.000 vlaggen meegevoerd, die op één veld bijeen gebracht worden. Tegen tien uur kondigde fanfaregeschal de aankomst van Hitier aan. Vergezeld door dr. Ley schreed Hitler over het vrij gelaten midden gedeelte van het veld, waar hy met een drie werf „Heil Hitier" werd begroet. Hitier hield vervolgens een korte toespraak. Hierop volgde een herdenking der dooden, waar- by Dr. Ley een rede uitsprak en de vlaggen gestreken werden. Hedenmiddag hield drr. Goebbels een rede over rassenkwesties en wereldpropaganda. Hij zeide o.a. dat de nat.-soc. revolutie een typisch Duitsche gebeurtenis is. Als het Nationaal- Socialisme een einde heeft kunnen maken aan den crisis-toestand van geestelijken, economi- schen en politieken aard, dan kon dat alleen, omdat het 't volk weder tot zelfbezinning bracht. Het Nat.-Soc. kan slechts uit Duitsche omstan digheden worden verklaard. Toen wy de Jo denkwestie hebben getracht te regelen, heb ben wy daarin slechts den nieuwen tijd ge volgd. Daarbij is de afwending van het Jood- sche gevaar slechts een deel van ons plan en ons doel, tfflhneer die afwending in de discus sies der wereld gemaakt is tot het hoofdthema van het Nat.-Soc. dan ligt dat niet aan ons. maar aan het Jodendom zelf. De stryd tegen het jonge Duitschland is een strijd van de Tweede en Derde Internatio nale. De voortdurend voortschrydende invloed van het bolsjewisme in de economie, in de po litiek en op alle gebieden van het openbare leven, is de open wond van Europa. Wy verde digen ons daartegen, met de wapenen, die nog steeds tot succes hebben geleid. Aan onze zijde staat de waarheid. Onze resultaten spreken voor ons. Een wereldpropaganda tegen ons zal worden beantwoord met een wereldpropaganda voor ons. Nu het ons gelukt is, Katholieken en Protestanten, boeren en arbeiders, de ver schillende landen „tot een Duitsche eenheid te versmelten, wie zou dan denken, dat het ons niet gelukken zou, de wereld te overtuigen van de redeliikheid van ons optreden? Wy hebben gedaan wat noodig was Wij behoeven het oor deel der wereld niet te vreezen. De revolutie, die wy gemaakt hebben, is van belang voor dit tydperk van de geschiedenis- wy willen, dat zy in een consequente oplos sing van het rassenprobleem den sleutel der wereldgeschiedenis vindt." ROME, 2 Aug. (Reuter) In het Pa lazzo Venezia is hedenmiddag door den chef der Italiaansche regeering, Mussolini, en door den Russischen ambassadeur te Rome een vriendschaps-, niet aanvals- en neutraliteitsverdrag tusschen Italië en Sovjet-Rusland onderteekend. Het verdrag bevat een voorwoord en 7 artike len. In het voorwoord wordt gezegd, dat het verdrag ten doel heeft, den algemeenen vrede te dienen en de wederzijdsche betrekkingen tus schen de beide landen te versterken, alsmede het zich onthouden van inmenging in de binnen- landsch-politieke aangelegenheden. Par. 1 bepaalt, dat geen der teekenende sta ten met een derde mogendheid verdragen mag sluiten, waaruit voor de andere partij nadeel zou kunnen voortvloeien. Par. 2 bevat de non-agressieverplichting en de verplichting tot neutraliteit in het geval, dat de andere partij met een derde mogendheid in con flict raakt. Par. 3 sluit de wederzydsche economische blokkade uit. Par. 4 bevat de verplichting, met andere lan den geen economische of politieke verdragen te sluiten, waaruit voor de andere partij economi sche nadeelen zouden kunnen voortvloeien. Een andere paragraaf vergunt beiden partijen, met andere staten overeenkomsten op economisch ge bied te sluiten, zoowel als op politiek gebied, wanneer dat den algemeenen vrede ten goede komt. Het verdrag is geldig voor 5 jaar. Daarna kan het worden opgezegd met een termyn van een jaar. Plaquette, ter gelegenheid van den Katholiekendag te Weenen, vervaar digd door den beeldhouwer Edwin Grienauer PARIJS, 4 September (Reuter) Paul Bon cour heeft gisteren te Trebeurden, een kleine Bretonsche havenplaats, een gedenksteen ont huld ter nagedachtenis van Aristide Briand. Boncour constateerde op de eerste plaats, dat ondanks het intieme karakter der plechtigheid, een zoo groote menigte was samengestroomd om hulde te brengen aan Briand. Welk een verschil tusschen deze manifestatie, verre van de grenzen aan de kust van den Oce aan, waar de menigte roept om vrede en de agi tatie, welke heerscht tot zllfs naby onze gren zen. Frankryk weert zich echter sterk en het stille bezoek, dat de minister-president bracht aan de verdedigingswerken is een passend ant woord op een- gedragslijn, welke meer dan ge zegd kan worden, den vrede in gevaar brengt, welke zoo noodig is voor het herstel van Europa. Vervolgens wees Boncour op de vruchtbaar heid van Briands werk, want het pact van Vier sluit, in zijn definitieven vorm, aan op dat van Locarno, welke beide passen in het kader van den Volkenbond. Tenslotte toonde Boncour de noodzakelykheid voor de staten van Centraal Epropa aan om hun evenwicht te herstellen door het sluiten van vrye economische verdra gen en niet door het stellen van politieke en territoriale eischen. Evenals Briand is Boncour van oordeel, dat het best de vrede kan worden georganiseerd is de sfeer van Genève. BASRA, 4 Sept. (Reuter) By een aanval van een aantal gevangenen op hun bewakers, die met steenen en flesschen werden bekogeld, wer den 7 gevangenen door de bewakers gedood en 20 gewond. De gevangenen overweldigden de be wakers en namen eenige geweren, waardoor het personeel genoodzaakt werd op de gevangenen te schieten. Zaterdag j.l. kwam in het Palais de la Mutualité te Parijs de internationale juris tencommissie, die te 's-Gravenhage of te Londen een tweede Rijksdagproces wil houden, voor de eerste maal bijeen. Van links naar rechts: Auber (Zwitserland), Kermeyler (België), mevr. BekkerVogt (Nederland)de zoon van den Zweedschen minister-president Branting, Vald Hui (Denemarken), Moro-Grafferi (Frankrijk) en Niti (Italië). WEENEN, 2 Sept. (W.B.) In het staats blad wórdt de verordening gepubliceerd over de invoering van een contingent soldaten met kor ten diensttyd naast het bestaande bondsleger. De manschappen vallen onder de militaire wet ten en voorschriften, hun actieve dienst duurt in het algemeen hoogstens 6 maanden en hun diensttijd met verlof een jaar. Zij worden krach tens vrijwillige aanmelding aangeworven, waar mee in de eerstvolgende dagen zal worden be gonnen. Het hoogste actief van bondsleger en assi- stentieleger, dat als tydelyke instellingen is ge dacht, te zamen zal samen 30.000 man bedragen. Overeenkomstig den momenteelen stand van het bondsleger zullen er voor het assistentieleger ongeveer 8000 man worden aangeworven. WEENEN, 2 Sept. Heden is ook te Rome en te Parijs het Oostenrijksche verzoek betreffen de oprichting van een militair hulpcorps ge publiceerd. De antwoord-nota's van de Itali aansche en Fransche ministeriën van buiten- landsche zaken komen overeen met het ant woord van den Engelschen minister van bui- tenlandsche zaken. LONDEN, 2 Sept. (V.D.) Het accoord met Oostenryk inzake de vorming van een militair hulpcorps is van Engelsche zijde bevestigd m een nota-wisseling, welker inhoud door het Engelsche ministerie van buitenlandsche za ken wordt gepubliceerd. Oostenrijk wyst in zijn nota op den buiten gewonen binnenlandsch- en buitenlandsch- politieken toestand, die byzondere maatregelen eischt en legt er den nadruk op, dat de be staande gendarmerie en politie op den duur niet voldoende zyn, om de orde en de open bare veiligheid te handhaven. Na de verkla ring, dat een aanvulling van gendarmerie en politie uit financieele overwegingen niet in aanmerking komt en dat een versterking van het bondsleger niet doelmatig is, wordt de vorming van een militair hulpcorps voorge steld. De duur van 1 jaar zou dan verlengd kunnen worden. Het militaire hulpcorps zai een deel der bewapende macht vórmen en res sorteeren onder den minister voor leger we zen. De duur van den diensttijd zou bedragen 5, hoogstens 6 maanden en zou bij wyze van uitzondering verlengd kunnen worden tot 1 jaar. De Engelsche minister van buitenlandsche zaken dankt in zijn nota voor de inlichtingen betreffende den ernstigen toestand in Oosten rijk, die het voor Oostenryk noodig maakt, het bondsleger tijdelijk op de volle sterkte van 30.000 man te brengen en zegt dan verder: „Onder byzondere inachtneming van het ty delyke en buitengewone karakter van de ver melde militaire troepen, alsmede ook met het oog op het feit, dat het leger uit vrijwilligers wordt gerecruteerd en dat de sterkte en de De- wapening niet de grenzen van het verdrag van St. Germain zal overschrijden, zal de En gelsche regeering geen bezwaar maken tegen de oprichting en de instandhouding van dit militaire hulpcorps, zoolang de bijzondere om standigheden, waarop in de Oostenryksche nota wordt gewezen, bestaan, onder welke om standigheden de terroristische veldtocht tegen de tegenwoordige Oostenrijksche regeering. alsmede de door bondskanselier Dollfuss geno men verdedigingsmaatregelen tegen de betref fende onrustverwekkende elementen een eer ste plaats innemen." MOSKOU 4 Sep. (Reuter) Het Russisch Telegraaf Agentschap meldt, dat Herriot en zyn gezelschap achtereenvolgens een bezoek hebben gebracht aan het mausoleum van Lenin, aan het museum in de vroegere kathedraal van den H. Basilius, en aan het museum der revolutie. In den namiddag bood Litwinof hem een maaltijd aan, waar ook de leden der Russische regeering aanzaten .waaronder ook Molotof. 's Avonds hield Litwinof receptie, waarop, be halve Herriot en zyn gezelschap ook verschenen de hoofden der diplomatieke missies, de leden der Russische regeering en de voornaamste ver tegenwoordigers van kunsten en wetenschap, beneveens van de buitenlandsche en de Russi sche pers. HAVANA, 4 Sept. (V. D.) Uit de geteisterde gebieden wordt gemeld, dat tot nu toe tachtig dooden en vierhonderdvyftig gewonden te be treuren zyn. De suikerplantages hebben buiten gewoon ernstig geleden. In de haven van Sagua la Grande zyn acht schepen gezonken. Uit Puerta de Caibarie wordt gemeld, dat een Duitsch stoomschip en veertien kustvaartuigen, welke in de meeste gevallen met suiker waren geladen, in de haven zyn gezonken. Tal van kleinere booten zijn geheel vernield. DUBLIN, 4 Sept. (V.D.). De Valera heeft in een onderhoud verklaard; dat hij noch thans, noch in de naaste toekomst verkiezin gen zal uitschrijven. In geen geval zal hij ex- naar streven een Iersche republiek te stichten, tenzy hem daartoe een byzonder mandaat zal worden gegeven. SJANGHAI, 4 Sept. (V.D.) Wegens de he vige schade welke is toegebracht aan de te velde staande gewassen en de eigendommen in vijf provinciën, tengevolge van de overstroo mingen van de Gele Rivier, heeft de regeering vier millioen dollar beschikbaar gesteld ten bate van de getroffen bevolking. Er is een commissie benoemd en de regee ring heeft verklaard, van plan te zyn de rivier geheel in te dammen, daar edze wegens een onoordeelkundig onderhoud der dijken in een gevaarlijken toestand verkeert en een bedrei ging vormt voor den bevolking van tien mil lioen menschen. SANTANDER, 2 Sept. (Reuter) Op een massa-vergadering, welke door 11.000 jonge so cialisten werd bijgewoond, verklaarde Don Bruno Alonso, een socialistisch afgevaardigde, dat zijn partij genooten door de straten zullen trekken en een nieuwen Barthelomeus-nacht zullen maken, als de reactie de republiek tracht te vernietigen. Degenen, aie zich tegen ons verzetten, zullen verpletterd worden, aldus de spreker, die ver der zeide, dat Spanje waarschijnlijk het minst gedisciplineerde en meest oproerige land van Europa is. RUSSISCH-ITALIAANSCH VERDRAG TE ROME ONDERTEEKEND. Amenta's herstelactie. Afschaffing van den kinderarbeid. Oostenrijks leger wordt versterkt. Betreffende verordening afgekondigd. Fransche minister van Marine G. Leygues overleden. De Italiaansche vlieger De Pinedo verongelukt. Het partij-congres der Nazi's te Neurenberg; rede van dr. Goebbels. Jhr. mr. C. Feith gaat heen als secretaris generaal van het Departement van Onderwijs, Kunoten en Wetenschappen. De uitvoering van de aardappelsteunregeling oogst 1933. De nieuwe salariskorting voor het rijksperso neel; bezwaren van het Christelijk Overheids personeel. Amendementen van den heer IJsselmuiden op het wetsontwerp tot heffing van een omzet belasting. De verlaging der uitkeeringen aan de gemeen ten bij de regeering in voorbereiding. Het vliegongeluk in Indië; begrafenis der slachtoffers. De vleeschvergiftiging te Overloon; nog drie slachtoffers naar het Ziekenhuis. O NEW-YORK, 2 Sept. (V.D.) De Italiaansche oceaanvlieger generaal Francesco de Pinedo, die een vlucht naar Bagdad wilde uitvoeren om het afstandsrecord van Codos en Rossi te breken, is op het vliegveld FloydBennett by het starten doodelijk verongelukt, doordat hy op een hinder nis stiet. Het toestel vloog in brand en De Pine do is in de vlammen omgekomen. PARIJS, 2 Sept. (Reuter) De Fransche minister van Marine, Georges Leygues, is he den overleden. PARIJS, 2 Sept. (Reuter). De sneltrein Pa rijsMarseille greep nabij Quincey een auto met acht inzittenden. De auto werd eenige honderden meters meegesleurd, daar de trein, die met een vaart van negentig K.M. reed, niet zoo spoedig kon stoppen. Alle acht inzittenden kwamen om het leven. METZ, 2 Sept. (Reuter). Tengevolge van een explosie in een steengroeve by Merlebach wer den hedenmiddag een ingenieur en zes arbei ders gedood en negen gewond. LONDEN. 2 Sept. (Reuter). By de tusschen- tydsche verkiezingen te Clay Cross is Hender son, de voorzitter der ontwapeningsconferentie, gekozen tot lid van het Lagerhuis. Hoogste stand op Maandag 1 uur n.m.: 762 Vorige stand: 758

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1933 | | pagina 1