HET GELD EN DE POLITIEK
De Daitsche pers
Oorlogsgeruchten
Filmkoningin en jury uitgejouwd
Kerkdiefstal
Vechtpartijen te
Oss
EEN STERRENFEEST IN
DE RESIDENTIE
MAANDAG 4 SEPTEMBER
De Jonge Middenstand
te Rome
Drietal bekroningen
Tabernakel geforceerd
Een klompenfabriek in
brand
Broodwinning ont
nomen
De dader gearresteerd
MEVROUW SARRASANI
OVERLEDEN
Een verlies voor het circus
STAKING IN EEN AMERIKAANSCHE NAALDENFABRIEK
De stakende arbeidsters van een naaldenfabriek in Philadelphia verbreken de
politie-afzetting voor de fabriek
BRAND OP EEN KERMIS
Stoomcaroussel te Winsum
vernield
Kippen- en eendenhoudery
Een helsch spektakel met een Salo-
mo's oplossing tot slot
Voor den derden keer binnen
enkele maanden is inge
broken in de R.K. kerk
te Abcoude
AUTO DOOR DEN TREIN
GEGREPEN
Bestuurder bijtijds uit zijn wagen
gesprongen
O. M. F. HAFFMANS t
Examen
Oud-lid der Eerste Kamer
Twee woningen werden mede een
prooi der vlammen
Slachtoffer kreeg messteken in de
hartstreek en overleed spoedig
AUTOBUS TE WATER
Geen persoonlijke ongelukken
EEN GROOT SUCCES VOOR
HET WESTLAND
Groot aantal bezoekers der
tentoonstelling
VALSCHE RIJWIELPLAATJES
STAKING OPGEHEVEN
Beslag gelegd op de netten van een
aantal Urker visschers
Een goede vangst
De nieuwe Rijksweg Amsterdam
Den Haag
Geheime distilleerderij ontdekt
Examens Ned. R.K. Schoolraad
i.
Langs verschillende wegen trachtte, naar
wij zagen, het geld in Duitschland in
vloed uit te oefenen op de politiek.
Nog één weg moeten wij beschouwen, en
dan nemen we afscheid van Duitschland, om
eens een kijkje in Frankrijk te gaan nemen.
Die weg loopt over de pers.
De invloed ten goede of ten kwade op
het politieke leven van een volk, uitgeoefend
door de pers, kan moeilijk worden overschat.
De felle partij-propaganda, in dagen van
verkiezingen, heeft ongetwijfeld invloed op den
uitslag. En wijl die propaganda uiterst kost
baar is, ligt dus ook daar een weg, waarlangs
men met geld op de politiek invloed kan
uitoefenen. Maar veel grooter, veel intenser is
de invloed, die van de pers uitgaat, hetzij het
groote dagbladen betreft, hetzij lokale bladen
en weekbladen. Niet ten onrechte is beweerd,
dat de invloed van de groote pers geringer is,
dan die van de kleine. Men ziet dit vooral zeer
duidelijk in ons eigen land. De meeste groote
dagbladen behooren tot de liberale richting. En
wat blijkt van hun invloed bij de verkiezingen?
In het algemeen kan men wel dit zeggen: naar
gelang een dag- of weekblad zich richt tot
meer eenvoudige lezers, is zijn invloed groo
ter. En dat vooral in Duitschland en in ons land
waar regel is, dat men zich op een dagblad
abonneert. En de meesten zijn slechts geabon
neerd op één dagblad, dat daardoor op de denk
wijze van die lezers vanzelf en schier onge
merkt een grooten invloed krijgt. Anders is dit
in landen als Frankrijk, Engeland, België, enz.,
waar het aantal vaste abonné's op de dagbla
den betrekkelijk gering is. Men koopt wel ge
woonlijk eenzelfde blad, maar komt er toch veel
gemakkelijker toe, ook eens een ander dag
blad te lezen. Vandaar de ren, om zoo vroeg
mogelijk uit te komen, en op de eerste blad
zijde een of ander sensatie-nieuwtje te plaat
sen. Artikelen verhuizen in die bladen dan ook
gewoonlijk naar de binnenzijde.
Maar, eenmaal vaststaande, dat de pers op
de vorming der publieke opinie grooten invloed
heeft, en daardoor op de politiek, is het begrij
pelijk, dat ook langs dezen weg men met geld
heeft getracht invloed te koopen.
In den „goeden ouden tijd" ging dat vrij on
gegeneerd, door feitelijke omkooping van de
journalisten. Zoo was het weinig loffelijk ge
bruik in Duitschland, van Metternich tot in
Bismarcks tijd. Maar meer nog dan voor de
binnenlandsche politiek waarop men al door
middel van de censuur invloed kon uitoefenen,
had men met deze omkooperij het oog op
de buitenlandsche politiek. Zoo ontvingen de
meeste Duitsche bladen geheime ondersteunin
gen van de Lands-regeeringen. Bij het vast
stellen der salarissen hield de uitgever er al
vast rekening mee, dat de redacteuren derge
lijke doceurtjes plachten te ontvangen; vaak
echter was de uitgever tevens hoofdredacteur.
Maar moeilijker werd dit, toen in de tweede
helft van de 19e eeuw verschillende bladen in
handen kwamen van kapitaalkrachtige, en dus
ook meer onafhankelijke uitgevers.
Het dagblad, vroeger de tribune van enkele
politieke publicisten, of het werktuig van ver
mogende politici, werd nu een finantieele on
derneming, die aan de abonné's niet veel ver
dienden, maar des te meer aan de adverteer
ders. Het gevaar ontstond daardoor, dat de dag
blad-uitgever finantieel afhankelijk werd van
de groote adverteerders, waaronder ook. althans
vroeger, behoorden industrieelen en bankiers,
die in de dagbladen de balansen, oproepingen
tot aandeelhoudersvergaderingen, emissies e.d.g.
publiceerden, en daardoor ook wel invloed
trachtten uit te oefenen op den inhoud van die
kranten.
Maar ook die invloed daalde, naarmate de
dagbladen in steeds kapitaalkrachtiger handen
kwamen. Thans is dan ook het publiek wel ge
neigd, den invloed van de adverteerders op
den inhoud der kranten te overschatten. Wel
bestaat die invloed nog op kleinere bladen, die
er finantieel moeilijk voorstaan. Een dagelijks
adverteerend groot warenhuis kan wel onwelge
vallige artikelen en berichten uit zulk een dag
blad verwijderd houden.
In Duitschland behoort tot de groot-adver
teerders ook de Overheid. Aan onwelgevallige
bladen worden deze advertenties onthouden.
Zoo hebben de Pruisische Landraden steeds
grooten ook politiekeii invloed op de plaat
selijke bladen gehad: de conservatieven maak
ten daar in verkiezingsdagen stevig gebruik
yan!
Zoo blijkt, dat de beste waarborg voor de on
afhankelijkheid van de pers is een goede fi
nantieele grondslag en een behoorlijke sala-
rieering van de journalisten. En wijl de goede
finantiën moeten voortkomen uit de adverten
tie-kolommen, is juist een breede en sterk ge
varieerde kring van adverteerders de beste
de abonné's. Maar het groote gevaar, dat hier
in schuilt, is, dat de krant, aldus geëxploiteerd,
geneigd is met den waaienden wind mee te
gaan, en zich willoos overgeeft aan de massa
psychose, wat vooral bij dreigend oorlogsgevaar
niet zonder ernstige bedenking is.
Daarom waren voor krantenuitgevers vooral
geliefd, de zgn. neutrale plaatselijke en dis-
tricts-bladen. In 1925 waren er van de 3152 in
Duitschland verschijnende dagbladen 1635 par
tijloos, het type „Generalanzeiger", dat wij in
ons land van oudsher ook kennen. In politiek
opzicht zijn ze echter juist daarom van zoo
groot belang. De groote partijbladen worden
door een in totaal veel kleiner aantal, en dan
ook nog meer kritische, lezers gelezen. De
plaatselijke „neutrale" bladen die vaak on
bemerkt toch een bepaalde politieke richting
protegeeren, hebben veel meer lezers en daar
door ook veel meer advertenties; ze zijn de
meest winstgevende dagbladondernemingen
Juist bij deze bladen deed zich reeds voor den
oorlog het concentratie-verschijnsel voor. De fa
milie Huck bijv. bezat reeds een dozijn groote
Generalanzeigers. Het vermogen van den stich
ter van dit concern, August Huck, werd bij zijn
dood in 1911 op tien millioen Mark geschat.
De meest geniale van de Duitsche dagbladon
dernemers was August Scherl, die 'n klein week
blad te Berlijn in dertig jaren opgewerkt had tot
een dagblad met meer dan 200.000 abonnés, de
Berliner Lokal-Anzeiger. Van het kapitaal (20
millioen M.) van de August Scherl G.m.b.H. be
zat hij de meerderheid: 11.920.000 M. Maar hij
was een echte plannen-maker, wat hem tenslot
te veel geld kostte. In 1913 bood hij dan ook voor
nominaal 8 millioen M. aandeelen te koop aan.
Hij deelde aan den Rijkskanselier von Beth-
mann-Hollweg niet zonder bijbedoeling
mee, dat de waarschijnlijke kooper zou zijn Ru-
dolf Mosse. Ter afwering van dit Joodsche ge
vaar wendde de Regeering zich o.a. tot twee
Keülsche bankiers Simon von Oppenheim, (van
de firma Salomon Oppenheim) en Louis Hagen,
die echter voorheen Levy heette! Zoo brachten
59 geldschieters 10 millioen M. bijeen, om de
nominale 8 millioen M. aandeelen te koopen,
maar.... met recht van wederinkoop voor
Scherl, wat den heeren later nog enkelfe extra-
millioenen kostte, toen ze Scherl kwijt wilden.
Maar die 59 Regeeringsmaecenassén groo-
tendeels bankiers en groot-industrieelen had
den van krantenexploitatie weinig verstand. De
verliezen werden steeds grooter. De Pruisische
Regeering sprong met 2 millioen M. bij, om het
Scherl-bedrijf te saneeren.
Een druppel in den brouwketel. Tenslotte
wendde men zich in 1915 tot verschillende Rijn-
Westfaalsche grootindustrieelen, o.a. Krupp,
die door den oorlog! zijn nettowinst van
33.9 millioen in 1913 had zien stijgen tot 86.4
millioen in 1914, en deze heeren zeiden niet neen.
Ze belastten den Directeur-generaal van Krupn,
Alfred Hugenberg, met de reorganisatie van
de Scherl-uitgeverij, sinds eenigen tijd ge
naamd „Deutsche Verlagsverein". De heeren
namen er voor 6.1 millioen aandeelen in, maar
"met dubbel stemrecht en met de meerderheid
in het college van commissarissen. Zoo kreeg
de zware industrie de absolute meerderheid in
de grootste Duitsche dagbladonderneming, die
het kernstuk werd van het latere groote Hu-
genberg-concern.
Het politieke gevolg bleef niet uit. De vroe
gere neutrale, maar Regeeringsgezinde Berli
ner Lokal-Anzeiger, tot dan steeds achter von
Bethmann-Hollweg staande, kwam in 1917 te
gen hem in oppositie en streed met begeeste
ring, na de bekende Rijksdagmotie van 1917,
voor den veroveringsoorlog, wat wel het meest
overeenkwam met de doeleinden, nagestreefd
door de bewapenings-industrie, wier leden
toevallig! juist de meerderheid in deze uit
geverszaak hadden!
Ongeveer tegelijkertijd werd met geld uit
dezelfde beurzen de Ala opgericht, d.w.z. de
„Auslands-Anzeiger G.m.b.H.", opgericht,
een schijnbaar doodonschuldig advertentie-bu
reau. Men wilde daarmee bereiken, dat de ad
vertenties der zware industrie vooral geplaatst
zouden worden in bladen „die niet schromen,
met beslistheid het vaderlandsche standpunt te
verdedigen en een krachtige nationale politiek
te voeren, zonder steeds angstig te gewagen van
de uitwerking op het buitenland, of het massa-
iystinkt in het binnenland in het gevlij te ko
men."
Zoo trachtte men, door het al of niet gun
nen van advertenties, ook invloed uit te oefe
nen op de kleine, zwakkere pers. De bladen, die
in den geest der bewapeningsindustrie geschre
ven werden, kregen als belooning advertenties.
De Ala werd daarna vereenigd met het groo
te advertentie-bureau Haasenstein und Vogler,
waartoe het advertentie-agentuur Daube reeds
behoorde. De eerste subsidieerende industrieelen
maakten tenslotte er nog een aardig winstje
mee, om van het indirecte voordeel niet te
spreken!
Nu wilde men ook trachten, op de finantieel
waarborg voor de onafhankelijkheid van een sterkere pers invloed uit te oefenen. Daarvoor
dagblad. Bij Ullstein, Mosse, en vroeger ook bij
Scherl, deed zich dan ook zelfs het geval voor.
dat eenzelfde uitgever bladen van ver uiteen
loopende richtingen uitgaf. Hij wilde een zoo
groot mogelijken lezerskring: het aantal lezers
bepaalt de waarde der advertenties. Daarom
moesten zijn dagbladen zóó geschreven worden,
dat de inhoud naar den smaak der abonné's
was. Zoo kwam er deze wisselwerking: de abon
né's oefenen invloed uit op den inhoud der
kranten, en deze oefenden weer invloed uit op
AMSTERDAM, 3 Sept. Naar wij vernemen
is de echtgenoote van den circus-directeur Sar-
rasani na een zeer smartelijk lijden Vrijdag te
Breslau overleden. Voor de onderneming is de
dood van deze vrouw een zwaar verlies, daar zij
de verzorgster der dieren was. 's Morgens was
zij steeds het eerste in de stallen en 's avonds
laat na de voorstelling was zij de laatste die
een rondgang langs de hokken van de dieren
maakte. Zjj was een ware dierenbeschermster.
werden opgericht of overgenomen bureaux, die
de kranten voorzien van nieuwsberichten, (zoo
als onze Vaz Dias), waarin al een zekere ten-
dez zou kunnen worden gelegd, maar ook met
artikelen, die de uitgevers, kant en klaar ge
zet, in hun drukkerij voor een klein prijsje ont
vingen. Zoo konden ze op zetterij en redactie
besparingen maken,
Het centrum van dezen correspondentie- en
nieuwsberichten-dienst vormde de „Telegra-
phen-Union", staande onder leiding van
Hugenberg.
Om niet al te duidelijk te laten blijken; van
waar het geld kwam, nam hij van het Westend
Verlag Gm.b.H. de meerderheid der aandeelen
voor de zware industrie over, en finan
cierde zoo, langs een omweg, de Telegraphen
Union.
De zaak werd echter eerst groot, toen hij in
1921 een ander Berlijnsch Correspondentie-bu
reau, de Dammert Verlag G.m.b.H. kon opkoo-
pen en met de T. V. vereenigen. Deze Dam-
mert-Verlag had 75 journalisten in haar dienst,
en 250 correspondentie-bureaux werden hier
omheen gegroepeerd, zoo de in 1922 door Hu
genberg opgerichte „Wirtschaftsstelle der Pro-
vinzpresse" (Wipro).
Dit alles bedoelde: openbaar-meeningsfabri-
catie engros. De Telegraphen Union verzorgde
niet minder dan 1600 bladen, dus de helft van
alle Duitsche kranten.
Aldus werd in Duitschland stemming gemaakt
tegen de Republiek, tegen de democratie en
andere bü Hugenberg niet in den smaak val
lende instituten. Zoo schreef een Journalist
Adolf Stein in ratelenden stijl zijn weekbrie
ven, met feuilletonistische, maar zeer politiek
toegespitste, schilderingen over het onzedelijke
Berlijnsche leven en over de wangedragingen
van de Republiek. Die brieven werden aan de
bladen gezonden door den „Deutsche Presse-
dienst", een der onderdeelen der T. U.
Maar Hugenberg trachtte zijn invloed op de
pers en daardoor op de openbare meening,
nog op andere wijze te versterken door geld
te leenen. (Slot volgt).
M
Het weekblad de „Vrijzinnig-Democraat"
maakte in zijn Jongste nummer gewag van
oorlogsgeruchten uit den jongsten tijd.
Een Amerikaansch gedelegeerde ter tarwe-
conferentie te Londen heeft, volgens Reuter, bij
zijn terugkeer in de Ver. Staten niets meer of
minder verklaard, dan dat de oorlog in Europa
dreigt en niet is te vermijden.
Hij zou daaraan o.m. nog hebben toegevoegd,
dat de toestand gelijk is aan dien van 1913 en
dat er geen oprecht verlangen naar den vrede
in Europa is.
pe groote massa's willen geen oorlog, maar
zij, die aan het bewind zijn die „zij" klinkt
wel wat erg algemeen! willen den vrede
slechts, om zich op den komenden oorlog te
kunnen voorbereiden.
Ook de „Times" van 4 Augustus zag naar
dr. V. D. schrijft een onrustbarende overeen
komst tusschen het heden en 1914.
En in een ander blad van bevriende zijde
aan dr. V. D. toegezonden stonden allerlei
bijzonderheden te lezen over de omvangrijke
wijze, waarop Duitschland zich toelegt op de
fabricage van oorlogstuig, met name van gas
sen en vliegtuigen, terwijl voorts een lijst werd
overgelegd van buitenlandsche firma's, die even
eens oorlogstuig fabriceeren.
De „Vrijzinnig Democraat" teekent hierbij aan:
Wij kunnen de juistheid van die mede-
deelingen niet beoordeelen. Maar dat onom
wonden wordt geschreven, dat Duitschland
zich op die wijze voor den oorlog voorbereidt,
geeft te denken. Te meer nu ook van andere
zijde het dringend gevaar van een oorlog
wordt erkend.
Zal de waanzin van 1914 in 1934 worden
herhaald?
Laten wij van onzen kant al het mogelijke
doen om dit te voorkomen, in de eerste plaats
door de internationale organisatie, welke op
den duur alleen in staat is den vrede te
handhaven, te versterken.
Dat is natuurlijk uitstekend. En ook is het
nuttig en noodig de werkelijke gevaren te signa-
leeren, welke den vrede bedreigen.
Maar laat men van den anderen kant ook
niet S! te veel en èl te dikwijls alarm slaan.
Men werkt daardoor juist het oorlogsgevaar
in de hand, zooals de ervaring van vóór 1914
heeft geleerd.
De wapen-industrie voer er wel bij, wanneer de
wereld telkens werd opgeschrikt en voortdu
rend in onrust gehouden door sensatie-berich
ten. En regeeringen, die het noodig oordeelden
de strijdkrachten in het eigen land weer eens
wat hooger op te voeren, maakten ijverig van
die berichten gebruik om hun doel te bereiken,
waaruit de fatale wedloop in bewapening ont
stond.
Daarom, al is waakzaamheid in onzen roerigen
tijd geboden, die waakzaamheid brengt ook mee,
dat niet al te ontijdig en al te goedgeloovig
wordt aanvaard, hetgeen over een komenden
oorlog wordt beweerd en met aplomb voorspeld.
Wie in waarheid den vrede wil denkt en spreekt
niet steeds over oorlog.
En wie hem reeds in de naaste toekomst
zelfs onvermijdelijk noemt, laadt zij het
dan onbedoeld koren op den molen van
militairisten en wapenfabrikanten, die niets
liever willen, dan zijne onafwendbaarheid te
hooren verkondigen.
Het was o.m. Struycken, die daarop indertijd
met nadruk gewezen heeft en die hij was
lang niet de eenige waarschuwde tegen de
bedenkelijke mentaliteit, welke uit de telkens
herhaalde oorlogsgeruchten ontstaat.
P. S.
Onze Romeinsche correspondent seint ons
d.d. 2 Sept.
De pelgrims der K.J.M.V. zijn gisteravond te
Rome aangekomen. Zij brachten heden de
jubileumsbezoeken aan St. Pieter en Santa
Maria Maggiore.
Morgenochtend zal er een H. Mis worden op
gedragen in de Catacomben. Alles wel!
In den nacht van Zaterdag op Zondag om
één uur, juist na het sluiten van de kermis,
ontstond brand in den stoomcaroussel van den
heer J. Sipkema te Winsum. In een oogwenk
sloegen de vlammen zoo hoog op, dat de ge-
heele caroussel een reusachtige vuurzee was.
Doordat de caroussel gelukkig apart stond,
hebben de vlammen zich niet aan de andere
kramen medegedeeld. De brandweer richtte
vier stralen op de vuurzee, doch moest zich
weldra beperken tot 't nat houden van de be
lendende huizen en kramen. De inrichting is
geheel uitgebrand. De oorzaak van den brand
is niet bekend. Men vermoedt, dat een bran
dende sigaar is weggeworpen en in een hoop
serpentines is terecht gekomen. Verzekering
dekt de schade.
Namens den Minister van Economische Za
ken maakt de Regeeringscommissaris voor de
uitvoering van de Garantieregeling 1933 ten
behoeve van de kippen- en eendenhouderij be
kend, dat de uitkeering volgens de garantie
regeling voor de week van 4 t./m 9 Septem
ber is vastgesteld op 30 cents per 100 stuks uit
te voeren versche kippeneieren, tot een gewicht
van maximum 50 K.G, per 1000 stuks en op 30
cents per 100 stuks uit te voeren versche een
deneieren.
Het met veel tam-tam aangekondigde film-
sterrenfeest, ter verkiezing van nieuwe Neder-
landsche filmsterren, door een locaal filmblad
uitgeschreven, is niet zonder incidenten verloo-
pen. De zalen van den Dierentuin, waar het
festijn werd gehouden, waren Zondagavond
goeddeels gevuld met adspirant-filmsterren en
hare families, die allen in groote spanning wa
ren wie de gelukkige zou zijn, welke door een
uitgebreide jury tot filmkoningin zou worden
gekroond, met het oanlokkelijke vooruitzicht
een engagement bij een Nederlandsche film
maatschappij te krijgen en wie weet.... Neu-
Babelsberg ofHollywood in het verschiet!
Als attractie voor het filmfeest, aldus vertelt
„,De Telegraaf", kwam eerst het optreden van
Charlotte Ander, de Berlijnsche filmster, die
een liedje zong en een paar vriendelijke woor
den zei.
Inmiddels had de vrijwel onbekende jury
zich achter veel paperassen op het tooneel aan
een lange tafel genesteld en kwam het groote
moment van het feest. De voorstelling der 23
adspirant-filmsterretjes in: strandpyama's!
Een voor een werden de meisjes op het podium
aan den volke vertoond waarbij de aardigsten
met luid applaus werd enbegroet en de minder
door de natuurgezegenden in een pijnlijk stil
zwijgen voorbijgingen. Er werd vervolgens ge
danst en gezongen, waarna de candidaten voor
het „filmsterkampioenschap van Nederland"
opnieuw ten tooneele werden gevoerd, nu naar
de laatste mode gekleed, terwijl de jury, met
groote potlooden gewapend, in moeizaam pein
zen de kwaliteiten der 23 mededingstars naar
den eere-titel beoordeelden.
Nadat in den loop der week Inbraak was ge
pleegd in het theehuis van Amsta te Abcoude,
waar slechts enkele dubbeltjes meegenomen
werden, is in den nacht van Zaterdag op Zon
dag ingebroken in de R.K. Kerk aldaar. Dit is
de derde keer binnen enkele maanden tijds. Dit
keer zijn de dieven binnengedrongen door het
uitsnijden van een dakvenstertje, waardoor zij
zich naar beneden hebben laten zakken. De deur
naar de kerk was gemakkelijk te openen. Ach
tereenvolgens hebben zij alle offerblokken open
gebroken en het zich daarin bevindende geld
meegenomen. De blokken waren juist een paar
dagen van tevoren geledigd. Het voornaamste
doel van deze inbraak is blijkbaar geweest de
heilige vaten, die in het Tabernakel opgeborgen
zijn te rooven. Met alle macht hebben de daders
getracht het tabernakel open te breken, hetgeen
niet gelukt is. De deuren waren echter later
met den gewonen sleutel onmogelijk meer open
te krijgen, zoodat dit groote moeite gaf bij het
uitdeelen der H. Communie op Zondagmorgen.
Het Tabernakel van het Maria-altaar is ge
heel opengebroken en daaruit hebben de dieven
de H. Oliebusjes, voor de zieken bestemd, mede
genomen.
Zaterdagnacht hebben voorbijgangers een paar
verdachte individuen bij de kerk zien staan en
daarvan aan den nachtwacht kennis gegeven.
Vrijdagnacht had de onbewaakte overweg
nabij Stompwijk bijna weer een menschenleven
geëischt. Toen de rijwielhandelaar M. K. uit
's Gravenzande tegen middernacht met zijn
auto den overweg tusschen Nootdorp en Stomp
wijk wilde passeeren, zag hij plotseling den
laatsten trein uit Gouda aankomen. Een bot
sing was niet meer te vermijden. Juist bijtijds
zag de bestuurder nog kans uit den wagen te
springen; zijn auto echter werd totaal ver
splinterd. Gelukkig had K. geen letsel bekomen,
doch begrijpelijk was hij van het gebeurde zeer
overstuur.
Thans kwam het óp de filmische eigenschap
pen aan. De 23 meisjes moesten stuk voor stuk
een proef afleggen, waaruit haar kwaliteiten
aan de jury moesten blijken. De opdracht van
de filmsterretjes was uit te beelden hoe zij
voor de film zouden reageeren, als zij in de
zaal.... haar denkbeeldigeh echtgenoot met
een andere vrouw zagen zitten! Het was geen
kleinigheid waarvoor de „a.s. Greta Gar bo s
zich a bout portant geplaatst zagen. De mees
ten zochten het in „.verpletterende blikken.,
enkelen in huil- en lachbuien, welke de zaal
ongetwijfeld hevig zouden hebben ontroerd, als
het niet zoo belachelijk was geworden.
Tot slot moesten de dames net doen of zij
een echte filmkoningin waren en demonstree-
ren hoe zij zouden reageeren op een grootsche
ontvangst door het publiek en daarbij een
kleine toespraak houden. Van de zenuwen wist
bijna geen der meisjes zich verstaanbaar te
maken, te meer waar het in de zaal al rumoe
rig begon te worden doord al die poppekast.
Een groote helsch spektakel als ontstond
toen eindelijk te middernacht de jury den uit
slag bekend maakte, hebben wij nimmer bijge
woond. De keus, welke de heeren, na uren
peinzen, ten slotte hadden geaaan, was naar
het algemeen oordeel van het publiek wel de
slechteste welke zij had kunnen doen. Toen de
„gelukkige" film sterkampioene voor het voet
licht werd gebracht om met een toespraak te
worden gehuldigd, brak een waar pademonium
los. Ooverdoovend geschreeuw en gefluit, dat
minutenlang aanhield, overstemde alle wan
hopige pogingen der- verschrikte juryleden om
zich verstaanbaar té maken. Het geloei om een
adre dame, die men wel de eer waardig keurdé,
hield aan, terwijl de gekozene luid werd uit
gefloten.
De op alle mogelijke wijze uitgejouwde jury
nam eindelijk in arrenmoede een kloek besluit
en verscheen met.... drie dames filmkampioe
nen tegelijk, die alle drie werden bekroond.
Eén filmster voor schoonheid, één voor charme,
en één voor tooneelspeelkunst. Een oplossing
Salomo waardig.
Het geloei der toeschouwers hield nog even
aan, maar aangezien men grootendeels zijn zin
had gekregen, verstomde het rumoer allengs.
Uit protest weigerden echter verschillende ad
spirant-filmsterretjes aan het daarop volgend
filmbal mee te doen. Zoo eindigde het film
sterrenfeest, dat stellig geen propoganda voor
de filmkunst kan worden genoemd.
Op bijna 74-jarigen leeftijd is, na voorzien te
zijn van de laatste heilige sacramenten, te
Helden overleden de heer O. M. F. Haffmans,
notaris te Helden en oud-lid der Eerste Kamer.
De heer Oscar ..iaria Franci-jus Haffmans
werd geboren op 5 September 1859 te Helden-
Dorp. Hij bezocht het gymnasium te Katwijk
en studeerde vervolgens voor candidaat-notaris.
De thans ontslapene werd gekozen tot lid der
R. K. fractie der Prov. Staten van Limburg
en den gemeenteraad van Helden. In 1903 werd
hij benoemd tot lid der Eerste Kamer.
Vrijdagavond omstreeks half tien brak een
felle brand uit in de klompenfabriek van den
heer Vincken te Stevensweerd. De fabriek
brandde totaal uit, evenals het daarnaast ge
legen woonhuis van den heer Van Riet. De
woning van de weduwe Sangers werd gedeel
telijk door het vuur vernield.
In den afgeloopen nacht ruim 12 uur heeft
zich in de St. Willibrordusstraat nabij het café
van Netten in de Heide te Oss weer een ern
stig drama afgespeeld. In genoemd café schijnt
twist te hebben plaatsgehad tusschen eenige
personen en toen na sluitingstijd te midder
nacht het café moest worden ontruimd werd
de ongeveer 40-jarige gehuwde G. van Lieshout
uit Oss overvallen. Het slachtoffer kreeg eenige
messteken in de hartstreek en zakte ineen. Hij
overleed spoedig.
De marechaussee uit Oss en dokter Stolz uit
Oss waren spoedig ter plaatse, doch laatstge
noemde kon geen hulp meer verleenen en slechts
den dood constateeren. Het lijk van het slacht
offer is pier brancard naar het St. Anna zieken
huis te Oss overgebracht.
De verslagene laat een vrouw en vier kin
deren achter.
Als vermoedelijke dader heeft de marechaus
see gearresteerd een zwager van het slacht
offer, een zekere P. v. R. uit Oss, die naar de
marechaussee-kazerne is overgebracht.
Nabij den Bergschenweg heeft eveneens een
vechtpartij plaatsgehad, waarbij een zekere Koo
ien zoodanig werd gewond, dat hij naar het
St. Anna ziekenhuis moest worden overgebracht.
Hij kon evenwel, na verbonden te zijn, naar
huis worden gebracht.
Zondagavond omstreeks kwart over acht is te
Schiebroek ter hoogte van „Buitenzorg" een
T.O.D.-bus welke in de richting Rotterdam reed,
in de Ringvaart gereden.
De acht passagiers, vijf dames en drie heeren,
benevens de chauffeur C. Boonder uit Rotter
dam slaagden er in, met behulp van den heer
P. Blanken, die vanuit zijn woning het ongeval
zag gebeuren, den vasten wal te bereiken.
Niemand bleek letsel te hebben bekomen. De
oorzaak van het ongeval moet worden geweten
aan een gebroken stuurstang. De bus is niet be
schadigd en is in den loop van den avond ge
licht.
De Westlandsche bloemen- en fruittentoon-
stelüng te Honselersdijk de vorige week gehou
den, heeft het record geslagen van alle voor
gaande Westlandsche tentoonstellingen, wat
het bezoek betreft.
In het Westland zijn in de laatste jaren
reeds diverse tentoonstellingen gehouden, die
evenwel lang niet zooveel bezoekers hebben ge
trokken als ditmaal het geval was.
Toen Zaterdagavond de tentoonstelling werd
gesloten, was zij in de afgeloopen vijf dagen
door pl.m. 3500 personen bezocht. Uit alle oor
den van ons land zijn de belangstellenden ge
weest.
Het Westland heeft met deze tentoonstelling
wel eer ingelegd.
De Zaandamsche politie heeft in een kosthuis
aldaar de matrijzen gevonden voor het maken
van valsche rijwielplaatjes, benevens twee plaat
jes voor het dienstjaar 1933-1934 entwee van
1932-1933.
De vermoedelijke dader W. V., van huis Uit
een Rotterdammer, was echter gevlogen. Tot zijn
aanhouding is bevel gegeven.
Bij de Vrijdagmiddag gehouden conferentie
tusschen de directeuren der „Sujato"-sigaren-
fabriek te Culemborg en de hoofdbesturen der
drie werkliedenorganisaties, werd volkomen
overeenstemming bereikt en zegden de pa
troons toe, dat zij voortaan de arbeidsovereen
komst zullen nakomen. Door den Modernen,
den R. K. en den Federatieven Bond zal van
elk een arbeider worden aangewezen om de na
leving der contracten te controleeren.
De stakers hebben daarop besloten, op advies
hunner resp. hoofdbesturen, de staking op te
heffen, zoodat Maandagmorgen het werk is
hervat.
De Rijkspolitie heeft van 'n aantal Urker vis
schers, die zonder vergunning op het IJsselmeer
hun bedrijf uitoefenen, de netten in beslag ge
nomen. Het betreft hier een vergunning, welke
voor het visschen op het IJsselmeer vereischt
i en welke f 7.50 kost. Een aantal visschers,
die van meening waren, dat het IJsselmeer bin
nen eenige jaren zou zijn leeggevischt, heeft
deze vergunning niet aangevraagd binnen den
daarvoor gestelden termijn. Hoewel de meesten
na dien termijn wél een vergunning hebben
aangevraagd, wordt deze thans niet meer aan
hen verstrekt, weshalve zij strafbaar zijn. Er
wordt op het oogenblik op het IJsselmeer druk
gevischt en de vangst valt zeer mee. Het is
daarom te begrijpen, dat er groote verslagen
heid heerscht in de rijen van hen, wier brood
winning door de beslaglegging is ontnomen. Er
worden ernstige moeilijkheden verwacht.
Zondag werd door den heer H. Lindeboom te
Olst, terwijl hij aan het visschen was, uit de
IJssel alhier opgehaald een zakportefeuille, in
houdende een bedrag van 755.aan bank
papier.
De Rijkswaterstaat heeft aan de N.V. Chris
tian! en Nielsen's Gewapend Beton Maatschap
pij opgedragen het maken van twee gewapend-
beton viaducten in den nieuwen Rijksweg Am
sterdam-Den Haag bij Oegstgeest voor f 44.470.-.
De politie te Oostwold (Gr.) heeft bij een
inval in het huis van een arbeider aldaar een
geheime distilleerderij ontdekt. De aanwezige
toestellen en een hoeveelheid gedistilleerd wer
den in beslag genomen. De bewoner werd ge
verbaliseerd.
DEN HAAG, 2 Sept. Leidster A. Geslaagd
de dames: S. Schatteleijn, M. Jansen, Th. v. d.
Laan, W. Bart, H. Simis, H. Eykenbroek.
Coupeuse: B. M. J. Paardekooper, J. C. H.
Paardekooper, H. J. v. d. Veld, M. J. A. Rot
tier, S. C. C. Beyerbergen v. Henegauen, M.
Voorham, M. C. A. Zuyderwijk, M. J. Over-
gauw, te Den Haag; M. Bakker, Bergen; M.
C. Derriks, C. G. M. v. Niekerk, Warmond; M.
M. W. Versteege, C. M. Borst, M. C. Broers,
M. Koeman, L. Hylkema, Hoorn; G. C. v.
Loon, Bergen op Zoom; Th. v. d. Raadt, A. M.
C. Visser, Bennebroek; S. L. M. Daniëlsche,
Middelburg.
