De rijksmiddelen in Augustus
Prikkeldraad
Na 10 jaar eigen Universiteit
H
O
Slachtoffers van
het verkeer
De roode jongeren
Ruim twee millioen minder
dan in Augustus 1932
RECTORAAL OPTIMISME
'n Lastig geval
w|i
MAANDAG 18 SEPTEMBER
Sociale wetgeving
Mr. C. P. M. Romme benoemd tot
lector te Tilburg
DRIE SPORTVLIEGERS NAAR
FRANKRIJK
Zondag van Schiphol vertrokken
Motor tegen auto
INTERN. EUCH. CONGRES
Voorbereiding te Buenos-Aires
ALGEMEENE TOESTAND IN DE
TRAMBEDRIJVEN
In één woord: allerbedroevendst
MANNELIJKE JEUGD IN HET
BISDOM HAARLEM
Het bestuur der K.J.C. gevormd
HOE DE STORM IN FLORIDA HUISHIELD
Ik heb vertrouwen in den geest der
Nijmeegsche studenten
gemeenschap
KATHOLIEKEN IN DRENTE
Het zeventigjarig bestaan van
Erica
WOONWAGENBEWONERS
VRAGEN STEUN
Ordeverstoring te Zaandam
Intellectueel prole
tariaat
DE AANGEREDEN SOLDATEN
Een van hen overleden
DE DIETSE SPELERS
Naar Nederland terug
NATRIUMVERLICHTING TE
APELDOORN
Int. spoorwegconferentie
Naar de missie
Geen voorbeeld
BEDEVAART NAAR HEILOO
Van den Mariabond in het
bisdom Haarlem
Het moet voor velen, die na de Juli-ont-
vangsten, welke maar liefst 4 y2 millioen
hooger waren dan die van 1932, een he
vige en welicht onverwachte ontgoocheling
zijn, dat Augustus het gewone beeld der laatste
jaren te zien geeft: een daling ten opzichte
van de overeenkomstige periode van vorige
jaren. Vooral, nu deze onaangename verras
sing komt slechts enkele etmalen, vóórdat de
millioenennot zal verschijnen. Natuurlijk zou
het feit, dat een paar maanden méér oplever
den dan haar voorgangsters, uitgelegd zijn als
een bewijs, dat de crisis in de rijksmiddelen
over haar dieptepunt heen was en dat de on
getwijfeld harde saneringsmaatregelen, welke
minister Oud zal moeten voorstellen, gedeelte
lijk overbodig worden.
Zoo redeneert echter slechts de leek die niet
anders ziet dan de totaalcijfers en geen kijk
heeft op de samenstellende deelen van de mid-
delenstaat.
Nu is het wel eigenaardig, dat zij die wat
dieper in deze materie schouwen vorige maand
erecht een domper hebben gezet op al
te uitbundige blijdschap, maar nu ook even
zeer terecht een waarschuwend woord zullen
doen hooren tegen te veel pessimisme.
Het is n.l. zóó, dat men maar niet zonder
meer tegenover elkaar kan zetten: vorig jaar
Augustus 31.838.000, nu 29.568.0000, alzoo een
teruggang van 2.170.000.
Allereerst zij opgemerkt, dat Augustus '32 na
den diepen val van Juli, de gewone reactie ver
toonde van een ruimer vloeien van die mid
delen welke de maand daarvoor zoozeer waren
achtergebleven. Maar er kwam nog een zeer
bijzonderen factor bij. Oogstmaand '32 gaf een
ongelooflijke opbrengst der dividend- en tan
tième-belasting ^e aanschouwen van maar liefst
5 J4 millioen (veroorzaakt door de toen moge
lijk geworden voorloopige aanslagen). Stel daar
nu naast de Augustus-opbrengst van dit jaar
ad 1.337.000 en men ziet een nadeelig ver
schil van meer dan 4 millioen gulden. Scha
kelt men dus deze toevallige 4 millioen uit,
dan zou Augustus 1932 slechts opgebracht heb
ben 27 y2 millioen en maakt 1933 daarnaast
zelfs een accrès van ongeveer 2 millioen.
Zóó mooi is het echter óók weer niet. Er
behoort in de vergelijking nóg een correctie te
worden aangebracht. Er vloeiden n.l. dit jaar
enkele middelen, welke vorig jaar nog niet be
stonden (opcenten op invoer, suiker en bier).
Deze brachten in Augustus op 2.172.000, zoo
dat per saldo de overige middelen ongeveer
evenveel opbrachten als in Augustus '32.
Een resultaft dat, de omstandigheden in aan
merking genomen, nog niet zoo kwaad mag
hee^n, al verheelen we niet, dat met dit al
het saldo te kort op 8/12 der raing toch maar
opgeloopen is tot ruim 7 millioen gulden!
Wat het gedistilleerd betreft, gaf Augustus
weer een daling zoowel ten opzichte van '32
als van Juli '33. Anders was het met het bier,
dat 78 mille boven de raming kon komen. Onze
voorspelling, dat in de komende maanden de
gevolgen van den warmen zomer bij dit middel
zullen te bespeuren zijn, zal wel uitkomen.
De suiker was ook weer zeer behoorlijk. Met
4.639.000 kwam deze accijns boven de maand-
raming en slechts iets beneden Juli 1932.
Tabak herstelde zich van den val in Juli,
teen werd hiervan slechts 1.663.000 ontvan
gen tegen 2.031.000 nu.
Wat de resteerende middelen betreft, zij en
kel opgemerkt, dat de zegel en registratierechten
beide juist de raming konden halen; (de va-
cantie en ongeanimeerde stemming ter beurze
heeft op een onderdeel der zegelrechten, de
beursbelasting, natuurlijk invloed gehad) de
successierechten bleven 4 ton onder de ra
ming, doch kwamen boven vorig jaar en bo
ven Juli 1933.
Het scheepvaartverkeer ging zooals de loods
gelden aanwijzen vergeleken bij vorige maand
iets achteruit, maar toch werd hiervan 40.000
meer ontvangen dan in Augustus '32.
Tot slot van dit overzichtje meoreeren we
nog, dat na 8 maanden de volgende middelen
méér opbrachten dan 1932: grondbelasting, ge
slacht, registratierechten, staatsloterij en loods
gelden.
Naar wij vernemen is mr. C. P. M. Romme
benoemd tot lector aan de R.K Handelshooge-
school te Tilburg.
Het betreft hier de vacature van Sociale
Wetgeving, ontstaan door het overlijden van
prof. mr. dr. L. Triebels.
Wanneer we nu nog een oogenblik de
verschillende middelen afzonderlijk be
schouwen, valt het onmiddellijk op, dat
uitgenomen de dividend- en tantièmebelasting
de schommelingen binnen enge grenzen blij
ven.
De grondbelasting blijft zich goed houden,
nog 355.000 werd ontvangen. Men moet er
zich over verwonderen, dat van het uitgemer
gelde platteland dat zöo'n voornaam deel in
deze belasting bijdraagt nog zooveel inge
vorderd kan worden. Komt het misscmhien hier
door, dat zooals wij van boerenzijde wel eens
hoorden klagen die invordering zoo „rück
sichtlos" geschiedt?
De inkomstenbelasting, van ouds de groote
voedingsader van de schatkist, bracht het in
Augustus tot 2.376.000 .Dit is 1.800.000 bene
den 1/12 der raming. Men vergete hierbij niet,
dat in de middelperiode van het jaar dit mid
del het traagst vloeit. De oude aanslagen zijn
goeddeels voldaan, en over het nieuwe jaar
komen enkel nog maar wat voorloopige aan
slagen. Het voordeelig saldo ten opzichte van
de raming is nu, na 8 maanden, nog ruim 7
millioen. Vermoedelijk zal dit saldo nog be
langrijk inkrimpen, misschien wel tot nul ge
reduceerd worden. Toch is er een lichtpuntje.
Vorig jaar 1 Sept. was het surplus boven de
raming slechts 6 pet., dit jaar echter niet min
der dan 21 pet. Reden om te wanhopen is er
voor dit voorname middel dus niet.
De dividend- en tantièmebelasting geeft deze
maand een reactie te zien. Na de schitterende
Juli-opbrengst van 3.167.000 steekt Augustus
met 1.337.000 wel wat poovertjes af.
We schreven ter verklaring in ons vorig
overzicht dit toe aan het vroeger declareeren
van dividenden. De Augustus-opbrengst beves
tigt deze theorie. Het is een totaal in 8 maan
den van bijna 8 millioen in deze tijden nog
heel behoorlijk.
Dat de invoerrechten in meerdere mate en het
statistieki echt (in mindere mate) zouden stijgen,
is geen nieuws voor wie den loop onzer han
delsbeweging over Augustus nauwkeurig gevolgd
heeft.
Heel gunstig zijn de invoerrechten met
6.748.000, weer 3 ton boven Juli en ruim 7
ton boven Augustus '32. Hierdoor is het totaal
van dit middel over 8 maanden gestegen tot
ruim 45 millioen en staat het weer aan de
spits onzer belastingen. Bedenkt men hierbij dat
aan opcenten op dit middel nog ruim 10 mil
lioen binnenkwam, dan blijkt daaruit wel, van
hoe groot gewicht zelfs in een vrijhandelsland
als het onze, deze rechten voor den fiscus zijn.
Over de accijnzen valt ditmaal al heel weinig
op te merken.
Het zout vertoont na maanden goed te zijn
gegaan een lichte daling. Geslacht blijft nog
Immer stijgen. Juli met 528.000 was reeds vrij
gunstig, en nu zijn de 6 ton overschreden. De
rundveepryzen zijn dus wel wat beter. Wijn is
nog steeds allerdroevigst: 28.000, slechts iets
boven het laagterecord. Zet daar nu eens naast
de maandraming van 2 ton!
Zondag zijn drie Nederlandsche sportvlieg-
tuigen naar Frankrijk vertrokken. De vliegers
zullen gedurende een week de gast zijn van de
Fransche sportvliegers.
Van Schiphol vertrokken Zondagochtend te
half twaalf K. de Geus, Van den Heuvel en
jhr. O. A. E. E. L. Wittert van Hoogland
per P. H. A. L X., een Multripo-Fandertoe-
stel.
Van Waalhaven startte het Pandertoestel
P.H.-A.K. A. met den heer R. van Romunde
en mej. I. Jantsen. Het derde toestel vertrok
uit Eindhoven, nJ. P.H.-B.B.C., de Civilian
Coupé, bestuurd door den heer H. J. P.
Boon.
De vliegers gaan achtereenvolgens naar
Reims, waar de champagne-kelders worden
bezocht, naar Orly - met logies te Parijs
naar Buo en via Lyon nar Cannes. Van Can
nes uit worden boottochten gemaakt naar de
111 es des Lérins en St. Raphaël, waar op 23
September de 20ste verjaardag zal worden
gevierd van het oversteken van de Middel-
landsche Zee door Roland Carros.
Op 24 September a.s. zullen de vliegers naar
Nederland terugvliegen.
verschenen reglement de taak van het bestuur
uiteen en deelde mede, dat speciaal een verte
genwoordiger van het onderwijs in het bestuur
werd opgenomen om het contact tusschen jeugd
beweging en onderwijs, dat in vele gevallen te
wenschen overliet, nauwer te bevestigen. In
verband hiermede worden directeuren van scho
len en avondcursussen (uitgezonderd L. O. en
Middelb. O.) verzocht, zich met den heer Koot
(p.a. St. Wilibrordus-patronaat, St. Willibror-
dusstraat Amsterdam-Zuid) in verbinding te
stellen en opgave te doen van adressen, lestij
den enz.
Zaterdagavond is de 35-jarige kantoorbe
diende A. F. Reymer, gewoond hebbende aan
de Hooidrift op den Schiedamschenweg, onder
een auto geraakt en met een hersenschudding
naar het ziekenhuis gebracht, waar hij Zon
dagmorgen is overleden.
Zondagochtend is de 82-jarige mevr. de
wed. H. Rienks, gewoond hebbende aan de
Roode Rijschelaan te Rotterdam, op de Berg-
schelaan onder een tramwagen van lijn 5 ge
raakt, toen zij onverwacht den rijweg overstak.
Met zware verwondingen werd zij naar het
ziekenhuis-Bergweg overgebracht, waar zy
kort daarop is overleden.
Zondagmorgen omstreeks half elf heeft op
den Rijksstraatweg nabij de Vechtbrug te Mui
den een aanrijding plaats gehad. Een motor
rijder, zekere V. R., reed tegen een luxe-auto,
welke uit de richting Bussum naderde en plot
seling de bocht nam, zonder acht te slaan op
den aankomenden motorrijder. R. werd tegen
den grond geslingerd. Met een beenbreuk
werd hij opgenomen en naar het ziekenhuis
te Amsterdam vervoerd.
Zijn toestand is niet ernstig.
De voorbereidende werkzaamheden voor het
32ste Internationaal Congres dat van 10 tot 14
October in Buenos Aires, de hoofdstad van Ar
gentinië, gehouden wordt, zijn reeds ver gevor
derd.
In de Bisschopsteden Rosario, Cordoba, Pa-
raua en Tucuman zullen plaatselijke Eucharis
tische Congressen worden gehouden ter voor
bereiding van het Internationaal Eucharistisch
Congres.
Bij het uitvoerend comité zijn reeds berich
ten binnengekomen dat er georganiseerde bede
vaarten worden ondernomen door de katho
lieken van Duitschland, Spanje, Holland, Chili
Brazilië, Ierland, Canada, Ver .Staten, Frank
rijk en Engeland.
De Aartsbisschop van Montevideo Mgr. Dr
•Juan Francisc1 Aragone heeft dezer dagen een
herderlijk schrijven uitgevaardigd, waarin ver
schillende commissies worden benoemd ten
einde een talrijke deelname aan het Con
gres van 1934 vanuit Uruguay zoo goed moge
lijk te organiseeren. De georgafische ligging
van Argentinië en Uruguay is van dien aard
dat de katholieken van Uruguay in grooten ge
tale naar Buenos Aires zullen optrekken om
deel te nemen aan de wereldhulde van den
Christus Eucharisticus.
De Aartsbisschop zal in een herderlijk schrij
ven dat met Kerstmis in alle kerken van Roe
menië zal worden voorgelezen, de aandacht
vestigen op de gewichtige gebeurtenissen die
zich in October 1934 in Buenos Aires afspelen.
Het huisvestingscomité, dat alle mogelijke
inlichtingen verschaft omtrent reis en verblijf-
gelegenheid zal dezer dagen gevormd worden
en gepubliceerd.
In de bovenzaal van de Poort van Cleef te
Breda had Zondag j.l. de halfjaarlyksche ver
gadering plaats van den Ned. Bond van Tram
wegpersoneel St. Raephael. In zijn openingsrede
wees voorzitter Geers op de vele ontslagen die
in den laatsten tijd bij de Tramwegen hebben
plaats gehad en waarvoor noodzakelijk steun
verleend moet worden.
Alvorens tot bestuursverkiezing werd overge
gaan kwam de vraag naar voren of een ambte
naar lid kan zijn van de vakgroep.
Van bestuurszijde wordt hierop geantwoord
dat het hoofdbestuur voor het geval Geers die
als ambtenaar en tevens als voorzitter fungeert,
dispensatie wordt verleend.
Bij het bspreken van de candidaten wordt
door verschillende afdeelingen het woord ge
voerd: ten slotte worden de aftredenden heeren
Geer, van Galen en de Bont bij acclamatie her
kozen.
Door den heer Horvers werd daarna een be
langrijke lezing gehouden over „den algemeenen
toestand in de trambedrijven" die in één woord
allerbedroevendst is te noemen. Volgens spre
kers overtuiging zou het trampersoneel er veel
beter hebben voorgestaan als minister Reijmer
aan het bewind ware gebleven. Immers dan
ware de Fusie een voldongen feit geweest. Bo
vendien heeft min. Kalf de subsidies ingetrok
ken met als gevolg reorganisatie der bedrijven
en ontslag van personeel.
Niet de autobus-concurrentie is de corzaak
van den slechten toestand in de Spoor- en Tram
wegen maar de economische wereldpositie en de
verarming van het Nederlandsche volk, waar
door er minder per spoor en tram gereisd wordt.
Ook in het trambedrijf zal de toestand nog
slechter worden ofschoon er toch al hongerloo
nen van li en 12 gulden worden betaald. Toch
meende spreker dat het trambedrijf onmisbaar
is ook al beschouwen sommigen de tram als
ouderwetsch, maar voor het goederenvervoer
van 500 millioen K.G., 50' millioen K.G. suiker
bieten en 30 millioen K.G. pulp in West-Brabant
is de tram nog het aangewezen vervoermiddel.
Nadat nog enkele inlichtingen betreffende
steunverleening aan het ontslagen tramperso
neel waren verstrekt en de rondvraag tot genoe
gen der leden was afgehandeld sloot de voorzit
ter deze welgeslaagde bijeenkomst.
In het Centraal Jeugdhuis voor het Haar,
lemsche diocees aan de Laan Copes van Cat-
tenburgh te 's-Gravenhage vergaderde onder
presidium van den directeur voor net Mannelijk
Jeugdwerk, rector J. Mol, het nieuwbenoemde
bestuur van de Katholieke Jongens Centrale,
Dit bestuur is, na de benoeming der districts
directeuren, een nieuwe schrede op den weg om
eenheid te brengen in de jeugdorganisatie van
het bisdom.
In het nieuwe bestuur is het Juvenaat verte
genwoordigd door Rector S. Braakman en den
heer A. Backhuys, de Verkenners door de hee
ren dr. L. Berger en J. A. van Scnijndel, het St,
Franciscus Liefdewerk door Pater A. Went en
den heer mr. H. van Os, de Diocesane Haarlem-
sche Voetbal Bond door Pater F. Esser O.E.S.A,
de Dioc. Haarlemsche Athletiek Bond door
Rector J. Doeswijk, de Dioc. Haarl. Gymnastiek
Bond door den heer H. Goris en het onderwijs
De Directeur zette aan de hand van het pas
Èen jacht werd in de nabijheid van Palmbeach door een geweldigen storm op
het strand geworpen
Erica, de plaats waar in de groote gemeente
Emmen' het langst een R. K. kerk heeft ge
staan, (thans is een heel nieuw kerkgebouw
in aanbouw) heeft Vrijdag en Zaterdag zijn 70-
jarig bestaan gevierd. De loco-burgemeester
an Emmen woonde het feest bij en gaf blijk
van zijn belangstelling. Men hield een optocht
en er werden verschillende volkspelen gehou
den. De vaderlandsche vlag wapperde van vele
huizen.
De eerste bewoner van Erica kwam van
Slagharen en het is opmerkelijk, dat de eerste
bewoners van Erica bijna allemaal katholieken
waren. Zij behoorden tot de parochie Nieuw
Schoonebeek. In 1866 kreeg men een eigen pa
rochiekerk, eerst een noodkerk en toen een
fraaie steenen kerk, welke echter te klein werd
en nu vervangen wordt door een ruimer kerk
gebouw. Vanuit Erica en later vanuit Barger.
compascuum, waar veel Duitsche deserteurs
woonden, is gegroeid de omvangrijke katholieke
nederzetting in de Veenkoloniën. Daar vindt
men thans, terwijl men in geheel midden,
Drente bijna geen enkelen katholiek vindt, 7
parochiekerken, terwijl de katholieken in de
emeente Emmen 4 raadszetels bezetten.
In Erica, waarvan men mag zeggen, dat het
is het eenigste overwegend katholieke dorp in
de gemeente Emmen, heeft altijd het hart ge
klopt van het katholieke leven en op vrijwel
elk terrein van katholiek leven bezetten perso
nen uit Erica, of zij die daar hun jeugd door
brachten, een vooraanstaande plaats.
Bij de overdracht van het rectoraat der Ka
tholieke Universiteit heeft de aftredende rec
tor magnificus prof. dr. Titus Brandsma O.
Carm. een rede uitgesproken, waarin hij her
innerde aan het woord van Le Sage ten Broek:
„Dat men ons een vrije Catholyke Universiteit
toesta.... dan spreken we elkaar na verloop
van tien jaar nader" en dit woord toepaste op
zijn eigen rede. Tien jaren immers zijn ver
vlogen sinds de stichting der Nijmeegsche
Alma Mater. Thans zien wij beter dan 10 jaar
geleden de waarde in van deze instelling,
schatten vooral de positieve waarde.
Van meer belang immers dan het aantal
ouders dat hun kinderen nog naar openbare
universiteiten zendt, is het toenemend aantal
ouders dat hun kinderen naar Nijmegen zendt.
Het aantal studenten overtreft de verwach
tingen.
Het zijn er 530 in het laatste jaar.
Hierover is te meer te juichen, omdat dit
hooger aantal studenten niet zijn grond vindt
in het gemakkelijker tot een academischen
graad komen hier dan elders.
Het zou onjuist zijn, indien Nijmegen hierin
te ver ging en daardoor studenten van zich af
stiet, die er thuis hooren, maar binnen rede
lijke grenzen is het toch verblijdend, dat men
te Nijmegen de eischen hoog stelt en algemeen
in universitaire kringen erkend wordt, det te
Nijmegen de gestelde eischen en hoog peil van
academisch onderwijs waarborgen. Dit strekt
de Universiteit tot eer.
Heeft de Katholieke Universiteit zich in de
tien eerste jaren van haar bestaan een eervol
len naam verworven door de eischen, welke
zij aan de verkrijging harer graden stelt, zij
mag er zich ook over verheugen, dat aan haar
hoogleeraren erkenning en onderscheiding werd
geschonken en zij in de kringen van hoogleera
ren en van de mannen der wetenschap met
waardeering werden ontvangen en begroet.
Spr. memoreerde het veelvuldig contact der
Nijmeegsche professoren met hun collega's aan
de openbare universiteiten, de wetenschappe
lijke onderscheidingen enz. en vervolgens de
overleden collega Prof. v. d. Grinten; de
nieuwe hoogleeraar prof. Kamphuysen, die op
3 October a.s. zijn inaugurale rede zal houden,
Kard. van Rossum's overlijden, het aftreden
van jhr. Bosch van Oud-Amelisweerd als se
cretaris der St. Radboudstichting, en het op
treden van mr. de Jong en prof. v. d. Heyden
als secretaris resp. van de St. Radboudstichting
en van den academischen senaat. Spr. somde
verschillende autoriteiten op die in den loop
van het jaar de Universiteit met een bezoek
vereerden. Hij memoreerde nog de belangstel
ling in Rome voor Nijmegen.
Op de prijsvraag van de Faculteit der Let
teren en Wijsbegeerte in 1932 door den senaat
uitgeschreven voor een dialect-geographisch
onderzoek naar de grens en eenige der be
langrijkste verschillen tusschen het West- en
Oost-Noord-Brabantsch dialect was in den
loop van dit jaar een antwoord ingekomen van
den heer Antonius Weynen, student te Nijme
gen, welk antwoord bekroond werd met den
gouden eerepenning.
De rector overhandigde deze hooge onder
scheiding aan den bekroonde.
Op de prijsvraag van de faculteit der god
geleerdheid werd geen bekroning toegekend
doch wel een twee schrijvers een eervolle ver
melding uitgereit, en wel aan Pater H. Corne-
lisse O. P., student van het Albertinum en Fr.
M. D. Vergeer O. S. Crucis te St. Agatha.
De Studenten
Komend tot de studenten van Nijmegen
verklaart de rector:
„Ik had liever gezien, dat de stroom van
radicaal integralisme onze studentenkringen
niet had beroerd en nog liever, dat deze bij
die beroering er onontvankelijk voor zou zijn
gebleken, maar men kan ook te veel verlangen
en ik kan me best verklaren, dat deze stroo
ming hier verwante, maar edeler gestemde
geesten een oogenblik meenam. Ik maak er mij
weinig bezorgd over. Ik heb genoeg vertrou
wen in de Nijmeegsche studenten-gemeenschap,
dat ik verklaren durf, dat de geest, die er leeft
en aan kracht wint, een goede is, een die moed
geeft voor de toekomst en de schoonste ver
wachtingen van onze jonge studenten doet
koesteren.''
Door de verplaatsing van het woonwagen
kamp in Amsterdam naar Osdorjf, is een groote
trek ontstaan van de woonwagenbewoners naar
Zaandam, aangezien het Osdorperkamp te af
gelegen wordt beschouwd.
Tengevolge daarvan telt Zaandam thans 76
woonwagens, waarvan de bewoners bij het ge
meentebestuur aankloppen om steun.
Hierbij hebben zich Zaterdag moeilijkheden
voorgedaan, omdat in dit opzicht niet voldaan
werd aan de verlangens der betrokkenen.
De politie moest er aan te pas komen en wist
met groote moeite de orde te herstellen.
zijn en een intellectueel proletariaat winnen,
omdat er geen arbeidsgelegenheid genoeg be
staat, wijst spr. van de hand omdat er geen
gevaar hoeft te bestaan, dat het handwerk niet
gedaan wordt ter willen van de studie er
zijn millioenen arbeiders werkloos en omdat
een hoog peil van ontwikkeling een volk boven
zijn getal sterk kan maken.
Laten we toch voorzichtig zijn en de cul
tuurgoederen ons geboden niet van de hand
wijzen en zoo de bronnen stoppen, waaruit de
warre welvaart moet voorspruiten. Ik vrees dan
ook in het geheel niet den grooteren toeloop
tot onze Universiteit, grooter dan verwacht
werd. Ik juich dien oe, omdat het mij de ver
zekering geeft, dat daarmede de vitaliteit en
de energie van ons katholieke volksdeel in
hooge mate zal toenemen.
Na een herinnering aan het optreden der
hoogleeraren naar buiten, waanneer prof. van
Ginneken's opmerking van enkele jaren gele
den,, dat men de hoogleeraren niet in het volle
leven zette, is weerlegd droeg rector Brands
ma zijn waardigheid aan prof. v. d- Heyde
over met de volgende woorden:
Mij is in den loop van dit jaar veel onver
diende eer geschonken, hooge eer, omdat ik de
Rector was van de Katholieke Universiteit van
Nijmegen. Dat woord heeft een goeden klank.
Ik verheug er mij over, vooral op dezen dag,
nu ik het rectoraat mag overdragen aan U,
Hooggeachte Collega van der Heijden. U past
die eer meer dan mij. Ik verheug er mij over,
dat door deze waardigheid uw aanzien in den
lande, reeds zoo groot, nog stijgen zal en zij
U de gelegenheid zal geven uw vele gaven, uw
scherpzinnig beleid, uw helder inzicht en bo
venal uw groote liefde voor de Katholieke zaak
in dienst te stellen van de leiding onzer Uni
versiteit. Zij zal van uw bestuur mooie vruch
ten plukken. Gij hebt als Rector het voorrecht,
het tweede lustrum der Universiteit te leiden.
Gij begint uw Rectoraat in feest. Moge die
stemming van blijdschap en voldoening over
het verkre'gene niet slechts de hoop verleven
digen op verderen vooruitgang, maar het u ook
gegeven zijn, de wegen te vinden en te bewan
delen, welke daartoe voeren.
Onder de aanroeping van Maria, Sedes Sa-
pientiae, ter bemiddeling van Gods Zegen,
draag ik U met den keten ambt en waardig
heid over.
et is met den godsdienst een lastig ge
val: met verbod en onderdrukking kan
men in de wereld héél wat bereiken
(kijk maar naar Italië en Duitschland en Rus
land!); heele volken kunnen gedwongen wor
den op alles ja en amen te zeggen, ook als ze
precies 't tegenovergestelde bedoelen en wil
len; als men door Duitschland en Italië reist
zou men zelfs gaan vermoeden, dat vele men-
schen zelfs tot gedicteerde gedachten en gevoe
lens gecommandeerd kunnen worden, vooral
indien het commando telkens weer herhaald
wordt.
Met godsdienstige gedachten en ge
voelens, met godsdienstige overtuigingen
gaat het echter niet zoo gemakkelijk: de gods
dienst schijnt in de menschelijke ziel een al te
taai leven te hebben.
Zie naar Rusland!
Daar wordt nu al jaren en jaren de gods
dienst vervolgd, daar heette het al herhaalde
lijk, dat de godsdienst radicaal was uitgeroeid,
het werkelijke resultaat van al die edele
bemoeiingen?
t Is treurig!
Lees maar eens wat het „Handelsblad" uit
de Russische „PravdaT vertaalde:
„Groote zorgen bereiden den ouderen com-
munistischen leiders ook de religieuze stroo
mingen in den „Komsomol". Ofschoon de pro
paganda tegen de religie nog sterk is; ofschoon
men alles doet om den godsdienst uit de zie
len uit te roeien daarmee is de religie in den
„Komsomol" nog niet uitgebannen. Te Wjaz-
nikl (gouvernement Wladimir) heeft 35 pro
cent de# komsomolzen den bond uit godsdien
stige motieven verlaten. Bovendien moet men
niet vergeten, dat van de 2.250.000 Komsomol
zen slechts 100.000 lid zijn van den Bond der
Godloozen. De „Pravda" schrijft, dat de Gods
dienst op duizend wegen toegang vindt tot de
communistische en niet-communistische jeugd.
Ongeveer twee millioen jeugdige Russen zou
den tot allerlei secten behooren. Telt men
daarbij de jeugd, welke bewust tot de Ortho
doxe Kerk, tot het jodendom en den Moham-
medaanschen godsdienst behoort, dan krijgt
men een getal, dat dat der Komsomolzen verre
overtreft."
Men zal er in Rusland en overal elders,
waar men den godsdienst tot het verleden wil
laten behooren iets anders op moeten prak-
kizeeren om tot het gewenschte resultaat te
komen.
Men zal een nieuw geslacht moeten kwee
ken, een geslacht zonder.... menschelijke
natuur.
De dienstplichtige soldaat Al, die Vrijdag na
een avondoefening door een particulieren auto
te Amersfoort werd aangereden, is Zaterdag
avond door den aalmoezenier majoor Verstra
len van de laatste H.H. Sacramenten voorzien.
Hedenmorgen is hij overleden.
WILLEMSTAD, (Curacao), 17 Sept. (Aneta)
De Dietse Spelers, die onder leiding van
Willem van der Vee en Eduard Verkade een
succesvolle tournee hebben gemaakt, waarbij
opgetreden werd te Paramaribo, Maracaibo, op
Cura&ao en Aruba, zijn Donderdag jJ. met de
„Colombia" naar Nederland teruggekeerd.
De burgemeester van Apeldoorn, mr. W.
Roosmale Nepveu, zal Dinsdagavond de na
triumverlichting voor de Loolaan aldaar in
schakelen.
De natriumlampen zijn daar voor het eerst
hier te lande met behulp van staaldraden in
twee rijen, recht boven de op de rechterzijde
van den weg rijdende voertuigen opgehangen.
Apeldoorn heeft tevens de primeur der wis
selstroom natriumlampen.
Over 1.5 K.M. van de Deventerstraat te Apel
doorn wordt eveneens natriumverlichting aan
gebracht, welke medio October zal kunnen
worden ingeschakeld.
Spr. herinnerde eraan, dat ook de materieele
belangen der studenten met den nieuwbouw
van een eigen huis bevorderd zijn.
Weinig promoties
Vervolgens vestigt de rector er de aandacht
op, dat slechts weinigen hun studie voltooien
door een promotie.
Spr- dringt erop aan dat in de wet in nog
sterker mate hoogere waardeering wordt uit
gedrukt voor den academisch in .vollen zin ge
gradueerden.
De opwerping, dat de universiteiten overvuld
De jaarlijksche internationale spoorwegconfe
rentie ter vaststelling van de internationale
dienstregeling der spoorwegen, zal dit jaar te
Boekarest worden gehouden en 9 October be
ginnen.
Alle Europeesche staten zullen vertegenwoor
digd zijn en bovendien Japan en China.
Afgevaardigde voor de Ned. Spoorwegen is de
heer G. F. H. Giesbergen, hef van de dienst
regeling der N. S. te Utrecht.
Na een vacantieverblijf van ongeveer een
half jaar in het vaderland is via Marseille naar
de missie in Afrika vertrokken Broeder-mis
sionaris Avit, der Orde van de Witte Paters
uit Boxtel. De weder vertrokken missie-broeder
vertoefde tijdens zijn verblijf in patria in de
ouderlijke woning te Mill (N. B.)
Uit Someren (N. B.) vertrekt dezer dagen de
Afrikaansche Missie-Pater van der Heyden.
nder de brallende titels „Zegetocht
van de roode Jongeren" en „De Op
tocht een voorbeeld voor de natie"
beschrijft „Het Volk" de betooging, die
gisteren door de socialistische jeugd in de
hoofdstad gehouden, als „zoo'n staal van
voorbeeldige orde, zelfbedwang en bescha
ving geweest, dat heel de natie met reden
trotsch op een dergelijke manifestatie zou
kunnen zijn." Van deze „model-demonstra
tie" heet dan ook „de moreele beteekenis
onafzienbaar."
Alle waardeering voor de veerkracht, het
élan en de geestdrift van deze jeugd-be-
weging, maar een voorbeeld voor heel de
natie is zij niet geworden. Politiek werden
de roode jongeren misbruikt, en er mani
festeerden groepen, die onder de vlag der
S.D.A.P. als reclame voor de badpak-zeden
meeliepen.
Pas hebben sociaal-democratische Ka
merleden het gevaar, dat ook de A. J. C.
over de schreef van het uniformverbod
onder de wet komt, trachten te bezweren
met verzekeringen, dat zij met de politieke
partij niets te maken pleegt te hebben.
Maar Koos Vorrink riep gisteren op het
IJsclubterrein uit: „Wij marcheeren achter
onze eischen misschien voor het laatst
voor langen tijd onder de wapperende
roode vanen onzer sociaal-democratie."
Inderdaad werden de roode vanen ont
plooid en daarachter marcheerden de co
lonnes der roode jongeren, met opgestoken
knuisten en daverden: „Vrijheid, vrijheid,
vrijheid!"
De colonnes werden afgewisseld met spor
tieve, Venus-achtig gekleede groepen, zóó
van de badplaatsen naar de groote stad
geloopen. Geërgerde voorbijgangers wezen
hen met den vinger na: „die komen van
het Zandvoortsche strand, die van Muider-
berg, die van Scheveningen." En iemand,
die als volksopvoeder zijn verdienste heeft,
merkte op: „in de wet op het uniform ver
bod is nog één artikel vergeten, dat tegen
de manifesteerende badgasten en de niet-
gekleeden!"
Een „staal van voorbeeldige beschaving
en onafzienbare moreele beteekenis" ja,
maar laten die voorbeeldige moralisten zich
eerst wat behoorlijker kleeden!
De Katholieke drankbestrijders van Noord-
Holland zullen 8 October, de maand bijzon
der toegewijd aan de vereering van de H.
Maagd Maria, hun hulde en liefde betuigen
in het aan haar toegewijde genadeoord:
Oesdom-Heiloo. De slechte tijden doen in de
gederen der Katholieke drankbestrijders hun
funesten invloed ter dege gevoelen. Daarom,
allen op Zondag 8 October ter bedevaart naar
Onze Lieve Vrouw ter Nood!
De Noordhollandsche Propagandacommissie
van den Mariabond in het bisdom Haarlem,
hoopt dat vele buitenstaanders deze gelegen
heid zullen aangrijpen, om dien dag mee ter
Bedevaart te gaan. Slechts een vereenigd
gebed kan uitkomst brengen.