Sociale studieweek te Amersfoort
DE TAAK DER STANDS
ORGANISATIES
De tweede dag
OPEN BRIEF VAN MGR.
CIRIACI
Het contraproces
te Londen
MARKTEN
MAANDAG 18 SEPTEMBER
Inleidingen van het Kamerlid
Henri Hermans en van
pastoor Hooyman
Het leekenapostolaat
De algemeene taak van de
standorganisatie in heden
en toekomst
De taak van de standsorgani
satie ten opzichte van het
godsdienstig leven
Redevoeringen van A. C. de Bruyn
en pater mr. dr. Beaufort O.F.M.
Op sociaal gebied
Op economisch gebied
Standsorganisatie en staat
kundig leven
De taak van de standsorgani
satie inzake het gezin
R.K. Middenstandsbond
Vernieuwing van het beginsel- en
werkprogram
DE ELFDE OLYMPIADE TE BERLIJN
Burgemeester geslagen
Werklooze gaat er met de steunkas
vandoor
Gedupeerden halen het geld terug
Groote verontwaardiging
bij de bevolking
DE MILIIOENENZAAK
TE MIJDRECHT
Behandeling in hooger beroep
De Rijksdagbrand
Mr. Stomps stelt zich thans be
schikbaar als verdediger van
Van der Lubbe
Aan den leider der Slowaakschè
Volkspartij Prelaat Hlinka
Regeering hevig veront
waardigd
Bombardementsvlieg
tuig neergestort
Op de auto-renbaan van Brookland
Explosie in munitie
depot
Dr. Philippsborn acht de brand
stichting niet het werk der
communistische partij
463e STAATSLOTERIJ
Prijzen van f 70.
In de stemmige zalen van het St. Alphon-
sus-Retraitenhuis te Amersfoort kwamen Za
terdag de afgevaardigden bijeen van de R. K.
Werkiiedenvereenigingen in het Aartsbisdom,
om in een aantal Studiedagen de middelen
onder de oogen te zien, welke kunnen leiden
naar een wereldordening, waarin rechtvaardig
heid en naastenliefde weer in toepassing wor
den gebracht, zooals het voorbeeld werd gege
ven door de encyclieken „Rerum Novarum" en
„Quadragesimo Anno".
Niet het program behoeft daarvoor te wor
den gewijzigd dit blijft ook thans nog de
richtsnoer van de actie doch de uitvoering
ervan kan en moet in overeenstemming met
den huidigen stand van zaken gebracht wor
den.
Het laten belichten der taak van de stands
organisatie en het bespreken der middelen om
deze ten uitvoer te brengen door hoogst be
kwame sprekers is het doel van deze Studie
week. Immers, de kern van onze arbeiders leeft
en werkt voortdurend in een omgeving van
andersdenkenden, waar zjj alle dagen in woord
en schrift moeten aanhooren, dat alléén bij
doorvoering van socialistische, communistische,
fascistische of nationaal-socialistische ideeën
een oplossing van den wereldchaos is te ver
kregen. De sprekers in deze dagen zullen ech
ter aantoonen, dat alleen door het toepassen
der katholieke beginselen, neergelegd in het
program der katholieke arbeidersbeweging, op
bouw van een betere maatschappij mogelijk is.
Toen omstreeks twee uur de bescheiden kle
peltjes van de kapel door de strak-blauwe
lucht deinden, vereenigden zich de ruim 80 af
gevaardigden uit alle deelen van het diocees
om gezamenlijk de gezangen te zingen van het
Lof, gecelebreerd door den Eerw. Pater-Direc-
teur van het Retraitenhuis, waarna in een der
zalen de bondsvoorzitter, de heer H. Brouwer,
de studiedagen opende met een hartelijk wel
kom aan allen, aan Rector v. d. Berg, den Di
recteur van den Jonge Werkman en aan de
sprekers van deze dagen.
Het program biedt niets nieuws, veel meer
is het een verdieping der kennis omtrent de
taak der standsorganisaties.
De heer Henri Hermans, lid van de Tweede
Kamer der Statien-Generaal, opende de serie
besprekingen met een beschouwing over
Deze beschouwing verdeelde spr. over twee
stellingen.
I. De standsorganisatie, zich als beweging
aanpassende aan veranderde denkbeelden (op
komst van cultuur-socialisme en fascisme)
veranderde verhoudingen (ontwikkeling der
vakorganisatie naar bedrijfsorganisatie) en
veranderde behoeften en belangen (goede be
steding van loon en vrijen tfjd) staat in een
nieuw tijdvak van haar geschiedenis.
In een vorige sociale week heeft spr. de ont
wikkeling van de werkmansorganisatie ver
deeld in drie perioden. Thans staan we aan
het begin der 4e periode. Hervormingen op so
ciaal gebied zijn voorbereid, doorgevoerd. Met
verouderde systemen is afgedaan.
De storm van een revolutionnaire geest
giert over Europa en kan niet meer bezwaren
worden, ook niet door hen, die aan de christe
lijke beginselen hebben vastgehouden.
Daarom zal de organisatie uit veel oude
sleur moeten worden opgehaald en tot nieuwe
actie moeten worden opgewekt in den geest
van de encycliek „Quedragesimo Anno".
Het socialisme is ondergegaan in zijn eigen
principes. Het fascisme is een natuurlijke
reactie op de infectie der massa door het
Marxisme.
De „sterke man" van het fascisme is een
nieuw gevaar van tyrannie. Sterke mannen
worden beulen, wanneer zij niet steunen op
de sterke macht van zedelijke beginselen.
Wij willen ordening door samenwerking;
geen corporatieve staat, maar een corporatieve
maatschappij.
De standsorganisaties hebben voortreffelijk
gewerkt, waardoor echt katholieke, zelfbewuste
arbeiders zijn gevormd. Hiermede is de grond
slag gelegd voor de maatschappelijke hervor
ming in Christelijken geest. De zedelijke ver
nieuwing moet voorafgaan aan de econo
mische hervorming. Daarvoor is noodig de
kath. beginselen uit te dragen, ook buiten onzen
eigen kring. Te lang is onze houding ten op
zichte van het socialisme defensief geweest.
We moeten nu overgaan tot het offensief!
De nieuwe taak der standsorganisaties is
dus het leekenapostolaat door de arbeiders
zelf.
De idealen van het socialisme gingen ver
loren. In hun kamp wordt beraadslaagd over
den te volgen weg, terwijl de leiders geen raad
weten. Twee wegen kunnen worden ingesla
gen. Links leidt naar het communisme; rechts
onafwijsbaar naar ons.
Met een offensief van Chr. liefde moeten
wij de socialistische arbeiders bestormen. Geen
verdediging tegen, maar verovering van het
socialisme.
De menschheid moet opgevoed worden van
klasse tot stand.
De standen geven een positieve solidaire
verhouding; de klassen maken aanspraak op
alleenheerschappij en zijn dus verderfelijk.
Een der grootste dwalingen is de meening,
dat uit de zee van haat door den klassenstrijd
komt een Rijk van liefde. Dit laatste is alleen
te bereiken door het solidariteitsbeginsel, even
anti-kapitalistisch als anti-socalistisch.
Oostenrijk zal de eerste practische toepassing
gaan geven van dit beginsel in den geest van
Q. A.
Na een eeuw van liberalisme, na 80-jarige
propaganda van het socialisme, moet het een
voldoening voor ons zijn, dat reeds na 25 jaar
de inwerking van de pauselijke encyclieken op
sociaal gebied zich doet gevoelen.
Zeer dicht zijn we nu gekomen aan het tijd
perk der bedrijfsorganisatie, waarmede de eco
nomische basis voor een nieuwe maatschappij
is gelegd.
Nooit zal echter de komende standsorgani
satie de verheven waarde van het individu uit
het oog moeten verliezen.
Het jonge geslacht heeft afgedaan met het
systeem hooren, zien en zwijgen; het wil wer
ken als een reactie op de kudde-geest. Kern
vorming moet plaats vinden, doch dor geheel
de organisatie, waarbij alle leden in actie zijn.
In 't kort komt het dus neer op:
1. uit defensief naar offensief;
2. geen klassenstrijd, ontwikkeling van klas
sen tot stand;
3. ordening van het bedrijfsleven; de corpo
ratieve maatschappij;
4. geen valsche democratie, geen kuddegeest;
5. juiste werkverdeeling;
6. sociale verbondenheid met steun aan per
soonlijke voorzorg.
Na de inleiding werd het gesprokene door on
derlinge bespreking van alle zijden bekeken,
waarbij talrijke vragen uit de practijk door den
inleider werden beantwoord.
In verband met de bedrijfsorganisatie noemt
spr. het een groote fout van de werkgevers, die
toch ook zien, dat we een anderen toestand
krijgen, dat zij niet de beste onder hun arbei
ders hebben opgekweekt voor die medezeggen
schap in de bedrijven.
Bij het Leekenapostolaat zal de Pastoor der
parochie moeten medewerken. Zij kunnen o.a.
de arbeiders-apostelen wijzen op de beantwoor
ding der meest gestelde vragen door socialist en
fascist-
Na de thee werden de besprekingen voortge
zet, waarbij de zeereerw. heer J. H. Hooyman,
pastoor te Amersfoort, besprak:
De Standsorganisatie moet het godsdienstig
leven bevorderen door aan haar leden bij te bren
gen een aangepaste kennis van den godsdienst,,
vooral van zijn waarde voor het geluk van den
arbeider.
De eerste vereischte is, dat het aangepaste
kennis moet wezen aan de levensomstandigheden.
Tot nu toe is bijna altijd individueel kennis
bijgebracht door de adviseurs, die daarvoor hun
tijd moesten afnemen van het gewone parochie
werk.
Ook in dit geval is van toepassing; qui ac-
cendit sine labore, descendit sine honore! In
dien van boven af in deze leiding gegeven
zal worden, ziet spr. betere resultaten in de
toekomst.
Men heeft de katholieken kunnen wijzen op
hun schoone leer, maar tevens ook kunnen
wijzen op de slechte beleving daarvan in de
praktijk. Hierdoor zijn vele katholieke arbei
ders overgegaan naar het socialisme, tevens
omdat men geen voldoende kennis had van
den katholieken godsdienst. De ware beteeke-
nis van den godsdienst voor arbeid en huis
houding is verloren gegaan. Daarom moet de
standsorganisatie den arbeider leeren om prac-
isch door den godsdienst zijn gewone leven in
den arbeid en in het gezin een hooge betee-
kenis te geven, vooral door de genademidde
len der Kerk, n.l. de H. Mis en Sacramenten,
waardoor vergankelijkheden als liefde en trouw
worden beschermd en gelouterd en duurzaam
de plichten bevestigd worden tusschen ouders
en kinderen.
Spr. gaf hierna een dieper inzicht in het
H. Misoffer en H. Communie, welke de vervol
making is van het offer der H. Mis. In dit
verband noemt spr. het jammer, dat zoovele
werkloozen deze Genademiddelen niet gebrui
ken.
Niet alleen wijzelf hebben de genademidde
len noodig, ook anderen behoeven die.
Hiermede komt Pastoor Hooijman op het
gebied van het leekenapostolaat.
Er is een onrust onder de menschen, doch
zij weten niet, wat hen ontbreekt. Wij hebben
de taak hen te zeggen, wat zij noodig heb
ben. Voor ons, Katholieken, is het in dit op
zicht een mooie tijd. Wie moet zich belasten
met het leekenapostolaat? De standsorganisa
tie. De vorming van de leekenapostelen is ech
ter opgedragen aan de geestelijken, die ze zui
len zoeken in de standsorganisaties.
De eischen, gesteld aan die leekenapostelen,
zijn niet gering; spr. zet die nader uiteen,
voor de offermoed, die hun moet bezielen.
Ook naar aanleiding van deze rede werden
vragen gesteld en beantwoord.
De tweede dag, Zondag, begon met een H.
Mis, waaronder zeer velen ter H. Tafel nader
den. Pater van Kempen C.S.S.R., Directeur van
het Retraitenhuis bracht nog eens uitvoerig de
geestelijke voordeelen van een retraite onder 't
oog.
Om tien uur hield de voorzitter van het R.K.
Werkliedenverbond, de heer A. C. de Bruyn een
rede over „De taak van de standsorganisatie op
sociaal en economisch terrein" aan de hand van
de volgende stellingen:
Indien kan worden aangenomen, dat onder
sociaal terrein mag worden verstaan het gebied,
waarop een complex verhoudingen tusschen
(onvolmaakte) menschen moet worden geregeld;
indien bedacht wordt, dat de verhoudingen
tusschen zoo goed als alle standen en rangen
doortrokken zijn van den onchristelijken indivi-
dualistischen geest;
indien als een onomstootelijke waarheid geldt,
dat het sociaal terrein, wil het aan zijn doel be
antwoorden, moet worden gedragen door de hei
palen van godsdienst en christelijke zedenleer;
indien het oordeel van Pater Weisz juist is:
„Alles is ziek, niet alleen het huishoudelijk, niet
alleen het zedelijk leven, maar de maatschappij
zelve", dan is de taak van de standsorganisatie
wel reeds duidelijk aangegeven.
De meening bestaat, dat de standsorganisatie
geen taak heeft te vervullen op economisch of
sociaal gebied, doch uitsluitend dient om de cul-
tureele beschaving bij te brengen van den indi-
vidueelen mensch.
Na de gebeurtenissen in Duitschland is die
meening nog versterkt geworden om geen ge
vaar te loopen „gleich geschaltet" te worden.
De Katholieke Arbeidersbeweging is echter
ingesteld op de behartiging van de belangen
van den geheelen mensch met alle gods-
dienstig-zedelijke, cultureele, sociale en econo
mische belangen.
Alleen tyranniek geweld zou deze taak kunnen
vernietigen of denatureeren.
De taak van de standsorganisatie op dit ge
bied is nu het door en door verknoeide sociale
terrein met den meesten spoed Christelijk te
maken; het werk dient gericht te zijn op de
Christelijke ordening van onze maatschappij.
De klassenstrijd moet beëindigd worden en al
les gericht op het herstel der sociale bedrijfs-
schappen en juiste verhouding tusschen sociaal
en economisch leven.
Spr. wil een aantal zeer ernstige en urgente
vragen stellen:
1. Moet de K. A. B. misschien iets van haar
program wijzigen of andere middelen gebrui
ken; de bakens verzetten;
2. heeft ze wat te leeren uit den klassenstrijd
en corporatieven staat;
3. heeft ze haar tijd voorbij laten gaan en
4. is ze berekend voor haar zware toekomst-
Spr. gelooft, dat hij zonder kans op gerechte
tegenspraak, kan zeggen:
Ten eerstehetgeen de Paus als volmaakt her
stel der sociale orde voorstelde de laatste 20 jaar
(vooral na 1919) het leven der K. A. B. heeft
gevuld;
Ten tweede: dat de vorm van het door den
Paus voorgesteld sociale herstel wonderwel over
eenkomst met dien van de K. A. B.;
Ten derde: dat de katholieke leiders sinds
1919 geen gelegenheid ongebruikt hebben gelaten
en er krachtig voor geijverd hebben;
Ten vierdedat de K. A. B. een der krachtig
ste promotors is geweest tot de instandkoming
van de Bedrijfsraden-wet en daardoor Nederland
aan de spits heeft gezet op den weg, door den
Paus gewezen.
De bakens behoeven dus in genendeele te wor
den verzet; de K. A. B. is tot den dag van he
den bij. Het verleden der beweging heeft be
wezen, dat de K. A. B. haar toekomsttaak met
succes zal kunnen verrichten.
Het groote werk zal binnen 25 jaar zijn vol
trokken. Daardoor is het nnodig dat de K. A. B.
zal hebben te beschikken over voor hun taak be
rekende leiders. Hiervoor heeft ze zorg gedragen
door de instelling van de Ontwikkelingscentrale.
Spr. vraagt den aanwezigen er vooral den jon
geren op te wijzen, dat het vertrouwen in de
K. A. B. zoowel voor heden als toekomst vol
komen zal zijn gerechtvaardigd! (applaus).
Indien men onder economisch terrein verstaat
al hetgeen voortbrenging en distributie van stof
felijke goederen ter bevrediging van 's menschen
behoeften omvat en men bedenkt daarbij, het
geen St. Thomas van Aquino leerde, n.l. dat
men naar het bezit van aardsche goederen mag
streven, doch stellig niet om het bezit alleen,
niet om dat bezit als einddoel na te streven,
doch om het te benutten tot het bekomen van
het eeuwig geluk;
indien men bedenkt, dat de voortbrenging een
zedelijk geoorloofd doel moet hebben, dat
haar doel is: dienstbaar te zijn aan den mensch,
wijl de mensch de macht heeft over de uiter
lijke cultuur, dan spreekt uit dit alles weer dui
delijk de taak, welke de standsorganisatie (met
de vakbeweging) heeft in den komenden tijd.
Wat is dan het leidend beginsel op economisch
terrein? Niet de vrije concurrentie of de econo
mische dictatuur, doch de sociale rechtvaardig
heid en de sociale liefde, welke zich in daden
uiten.
Heeft de standsorganisatie een taak op eco
nomisch terrein? Zeker, en deze taak moet zijn
de nieuwe juridische en economische orde met
alle beschikbare middelen in woord en geschrift
te propageeren; door plaatselijke voorlichting
te geven, door vat te krijgen op en het vertrou
wen te wekken van de massa.
De conclusie uit het voorgaande moet zijn:
taak, doel en streven der standsorganisatie, op
zich, maken haar tot een onontbeerlijk middel
in den strijd der Kath. arbeiders, welke gericht
is op hetgeen aangeduid wordt met: christelijke
toekomstmaatschappij.
Daaruit volgt, dat 'n noodzakelijk werk wordt
verricht, indien voor de Standsorganisatie voort
durende en daadwerkelijke belangstelling wordt
getoond!
werd in de middagbijeenkomst belicht door Pa
ter mr. dr. Beaufort O.F.M., directeur der Ont
wikkelingscentrale van het R.K. Werkliedenver
bond.
Het staatkundig leven is van zeer groote be-
teekenis voor de Kath. Arbeiders Beweging, om
dat ter bereiking van het veelomvattend doel
dier beweging talrijke maatregelen van staat
kundigen aard onmisbaar zijn.
Al ligt hierin een rechtsgrond voor bemoeie
nis van de Kath. Arb. Beweging met het staat
kundig leven terwille van de eenheid, onze
groote kracht, moet zij echter in Nederland on
der de huidige omstandigheden van rechtstreek-
sche bemoeiing met het polietieke leven afzien,
in dien zin, dat zij geen personen aanwijst voor
de vertegenwoordigende lichamen. Ook geen po
litieke propaganda, geen verkiezingscampagne
moet zij voeren.
Dit neemt natuurlijk niet weg, dat vooral
de standsorganisatie aan haar leden, door con
crete punten van de katholieke politiek hen voor
oogen te houden, voorlichting geven en kennis
bij brengen kan en moet. Kennis omtrent de be-
teekenis van een gezond, staatkundig leven,
omtrent het wezen van de principieel katholieke
politiek en bepaalde sociale maatregelen in het
bijzonder. Juist thans, nu allerlei staatkundige
denkbeelden als de eenige juiste worden gepro
pageerd, is deze taak van voorlichting uiterst
belangrijk en urgent.
Ter beïnvloeding op de samenstelling van het
beginsel- en urgentieprogram, alsook ter verkrij
ging van een deskundige en veelzijdig samen
gestelde fractie in de vertegenwoordigende li
chamen, dient de standsorganisatie de leden
aan te sooren lid te worden van de politieke
organisatie in ons land, de R.K. Staatspartij.
Na het lof nam rector J. P. A. Bots, geeste
lijk adviseur van den Ned. Volksbond het woord
en zette in duidelijke bewoordingen uiteen:
Spr. schilderde de verworden toestanden, ont
staan door het dooden van het gezinsleven.
Het gezin wordt langzaam maar zeker door
de tegenwoordige economische wanverhouding
gedood en toch zal vanuit het gezin het her
stel der maatschappij moeten uitgaan.
Heel onze sociale actie zal meer en meer ge
baseerd moeten worden op de handhaving en
het herstel van het gezin. Daartoe kan zeer ze
ker de standsorganisatie met machtige midde
len medewerken.
Op deze rede van Rector Bots hebben wij reecs
eerder de aandacht gevestigd, weshalve wij hier
volstaan met de bemerking, dat den aanwezigen
zoovele middelen aan de hand werden gedaan,
dat zij via den voorzitter aan Rector Bots zijn
inleiding op schrift vroegen ter nadere bestu
deering.
Op Woensdag 27 en Donderdag 28 Sept. a.s.
houdt de Ned. R. K. Middenstandsbond een al
gemeene vergadering en zfjn 10e tweejaar-
lijksch congres in Breda.
De algemeene vergadering begint op Woens
dag 27 Sept. des ochtends te 11 uur in de
groote zaal van den St. Joseph Kring in de
Waterstraat.
In behandeling komt alsdan het nieuwe „Be
ginsel- en Werkprogram van den N. R. K. M.
waarover door dr. J. van Beurden een lijvig
prae-advies is uitgebracht.
Deze vergadering waartoe zijn uitge-
noodigd de volledige hoofdbesturen der Dio
cesane Middenstandsbonden en der Nationale
Vakbonden, aangesloten bij den N. R. K. M.,
benevens de voorzitter (of hunne plaatsvervan
ger) van alle R. K. Middenstandsvereenigingen
in den lande zal worden vereerd met een be
zoek van Z. H. Exc. Mgr. P. Hopmans, Bisschop
van Breda.
Op Donderdag 28 September wordt, als een
ééndaagsch congres, het 10e congres van den
N. R. K. M. gehouden in de groote zaal van
het gebouw „Concordia", begin om half elf.
Ten congresse komt na de aanbieding van
het verslag over de werkzaamheden van den
N. R. K. M. sinds het 9e congres in behan
deling het onderwerp: „Wettelijke Bescherming
van het Kleinbedrijf", waarover prae-adviezen
zijn uitgebracht door prof. dr. W. M. J. Koen-
raadt van het Groot-Seminarie te Hoeven en
drs. H. L. Jansen, leider der Economische af-
deeling van het Bureau van den N. R. K. M.
In den avond van Woensdag 27 September
zullen de deelnemers aan het congres ten stad-
De Berlijnsche beeldhouwer Walter E. Lemcke heeft bovenstaande klokken ont
worpen, die te Berlijn in den Marathon-toren de 11de Olympiade 1936 zullen
inluiden.
huize door het gemeentebestuur van Breda
worden ontvangen, waarna hun door de reci-
pieerende vereeniging in „Concordia" een ge
zellig samenzijn wordt aangeboden.
Zaterdagmiddag omstreeks twee uur was de
burgemeester van Assendelft, de heer J. J. de
Boer in tegenwoordigheid van den heer J.
K o o m e n, agent van de arbeidsbemiddeling,
bezig steun uit te betalen aan de werkloozen.
In verband met de bekende stucadoorsstaking
te Amsterdam mocht aan een viertal federatie-
menschen geen steun uitbetaald worden, het
geen aan dezen bekend was. Nochtans kwa
men twee van hen op het kantoor. Toen de
burgemeester hen aan het verstand wilde
brengen dat zij geen steun kregen, gaf een
van hen, F. W., den burgemeester een klap in
het gezicht, waardoor deze bloedend werd ge
wond. De andere, P. V., maakte van de gele
genheid gebruik om een stapel bankbiljetten
te stelen en er vandoor te gaan, waardoor de
burgemeester zich genoodzaakt zag het uitbe
talen van steun te staken. De andere werk
loozen, hierdoor hevig gedupeerd, zetten den
dief na en brachten al spoedig al het gestolen
geld weerom, na welk intermezzo het uitbe
talen van de steungelden rustig voortgang
vond.
Onze correspondent meldt ons hierover nog
het volgende:
Het is de eerste maal dat in deze plaats iets
dergelijks is voorgevallen. Burgemeester de Boer
staat bij de werkloozen op de eerste plaats en
bij alle noodlijdenden aangeschreven als iemand,
die een warm hart heeft voor de slachtoffers
der slechte tijden. Is hij in de gelegenheid te
helpen, dan kan men er van verzekerd zijn,
dat hij helpt.
De verontwaardiging onder de bevolking is
dan ook groot. De daders zijn geen geboren
Assendelfters, maar hebben zich eenige jaren
geleden in Assendelft gevestgid. Dat zij in het
vervolg wel meer eerbied voor hun burgervader
zullen hebben, mag wel worden aangenomen.
Want ondanks het voogevallene, toonde de Bur
gemeester ook nu nog zijn goedheid, door uit
eigen zak de vier Federatie-leden een uitkee-
ring te geven. „Vrouw en kinderen moeten toch
ook eten, die kunnen toch niet het slachtoffer
worden," aldus de Burgemeester.
Hoe F. v. en P. V. dan ook tot hun dolle
daad Zijn gekomen, mag een raadsel worden
genoemd. Bij alle werkloozen was men er van
overtuigd, dat zij toch op de een of andee wijze
zouden zijn geholpen.
Zaterdag werden eenige ingezetenen, waar
onder burgemeester Padmos en Notaris van der
Heijden gedagvaard om op 3 October a.s. als
getuige ter openbare terechtzitting van het
gerechtshof te Amsterdam te verschijnen, waar
op dien dag zal worden behandeld de zaak
tegen het raadslid J. B. te Mijdrecht, contra
de erven van mevrouw van Wieringen. Zooals
men zich zal herinneren, werd B. door de
rechtbank te Utrecht veroordeeld tot iy2 jaar
gevangenisstraf wegens het plegen van valsch-
heid in geschrifte (het hebben en gebruiken
van geschriften, waarop voorkwamen nage
maakte handteekeningen van wijlen mevrouw
van Wieringen), tengevolge waarvan zouden
verdachte's manupulaties zijn gelukt, hem
eenige honderdduizenden guldens benevens vele
bezittingen, in totaal voor een waarde van
enkele millioenen in den zak zouden zijn ge
gleden.
Verdachte heeft tegen het vonnis appèl aan-
geteekend.
AMSTERDAM, 16 September (V.D.) Nu
Mr. F. Pauwels te Amsterdam uit Berlijn een
telegram heeft ontvangen, dat Van der Lubbe
hem als verdediger weigert, heeft zijn familie
Mr. B. W. Stomps uit Heemstede aangezocht als
verdediger te willen optreden. Deze heeft zich
hiertoe bereid verklaard.
In verband hiermede heeft een broer van Van
der Lubbe namens de geheele familie gisteren
een brief aan Marinus gezonden waarin deze
verzocht wordt mr. Stomps, als verdediger te
aanvaarden.
Volgens dit schrijven staat deze niet in dienst
van politieke partijen en zal hij het belang van
beklaagde alleen behartigen, zooals deze het
wenscht. In elk geval wordt Marinus verzocht
Mr. Stomps te ontvangen.
De brief is in triplo verzonden en wel een
exemplaar naar de strafgevangenis te Berlijn,
naar de strafgevangenis te Leipzig en aan den
Officier van Justitie van het Rijksgerechtshof
te Leipzig, alle vergezeld van het verzoek den
brief aan Van der Lubbe ter hand te willen
stellen.
(Reeds geplaatst in een gedeelte van onze
vorige oplaag).
PRAAG, 16 Sept. (W.B.) Het kabinet heeft
heden in een buitengewone zitting een open
brief behandeld, die de Apostolische Nuntius,
Mgr. Ciriaci, aan den voorzitter der Slowaak
schè Volkspartij, Prelaat Hlinka, gericht heeft.
Het kabinet heeft besloten den H. Stoel te
verzoeken Mgr. Ciriaci naar het Vaticaan te
ontbieden om rapport uit te brengen.
Dit incident heeft de volgende voorgeschie
denis: Prelaat Hlinka, een der leiders der te
gen de overheersching van Praag gerichte Slo
waakschè beweging, had naar aanleiding van
een groote betooging der Slowaken te Neutra
een scherpe autonomistische rede gehouden. In
de Tsjechische dagbladen heeft men in
verband hiermede den Nuntius op heftigen
toon verweten, dat hij Hlinka hiertoe had aan
gespoord. Na een scherp protest van Mgr. Ci
riaci en nadat de regeering in verband daar
mee pressie had uitgeoefend op de pers, scheen
het conflict te zijn bijgelegd. Thans is dit ech
ter opnieuw uitgebroken, daar de Nuntius aan
Hlinka een brief geschreven heeft, waarin o. a.
het volgende voorkomt:
„Terwijl te Praag de H. Vader in den per
soon van Zijn vertegenwoordiger beleedigd
wordt op een wijze, die in strijd is met alle
regels der internationale hoffelijkheid, hebt
gij, Slowaken, aan het hooge gezag van den
H. Vader den eerbied betoond, die hem toe
komt. Ik dank U en de Uwen ook daarvoor, dat
gij den Pauselijken Nuntius, die gehoorzamend
aan den H. Vader, gedwongen is te Praag te
vertoeven, in zijn bittere droefheid getroost
hebt. Ik zal dat nooit vergeten.
De edele Slowaakschè natie zal steeds in
mijn herinnering blijven."
Deze brief is voor het kabinet aanleiding ge
weest om in een bijzondere zitting bijeen te
komen.
LONDEN, 16 Sept. V. D.) Op de auto
renbaan van Brookland is heden gedurende
groote wedstrijden, die door duizenden toe
schouwers werden bijgewoond, een bombarde
mentsvliegtuig neergestort. De piloot werd ge
dood, terwijl een officier en drie mannen
zwaar werden gewond.
Later sloeg een suïto om, die in brand
vloog. De bestuurder werd zwaar gewond.
BELGRADO, 16 Sept. De „Prawda" bericht
uit Mostar over een explosie van buitengewone
hevigheid die daar in het munitie-depot heeft
plaats gehad. Door de explosie werden twee
soldaten, die zich in het depot bevonden en
een boerin gedood terwijl drie boerinnen die
op het veld werkten, zwaar werden gewond.
In de stad zijn talrijke vensterruiten vernield.
De militaire autoriteiten gelooven dat de ex
plosie is veroorzaakt door een weggeworpen
sigaret.
Dr. Adolf Philippsborn, parlementair redac
teur van de „Vossische Zeitung", die daarna
werd gehoord, verklaarde dat hij na een in
terview met Torgler er van overtuigd was, dat
er geen grond bestond voor de suggestie, dat
de brandstichting het werk der communistische
partij was. De voorzitter zeide, dat mr. Giaf-
feri het als vaststaand beschouwde, dat mede
plichtigheid of relaties tusschen Van der Lubbe
en Torgler niet mogelijk zijn, daar Van der Lub_
be sinds April 1931 geen betrekkingen met de
communistische partij onderhield.
LONDEN, 16 Sept. (V. D.) Voor de Interna
tionale Commissie van Juristen verklaarde een
anoniem blijvend journalist, dat de Berlijnsche
journalist dr. Bell hem had verteld van een
bestaand complot tot het vermoorden van le.
den van de Nationaal-socialistische partij.
Dr. Bell had hem een lijst laten zien, van
personen, die bij dat beweerde complot betrok
ken zouden zijn en waarop ook de naam van
Van der Lubbe voorkwam.
AMSTERDAM, 18 Sept. Veemarkt. 442 vette
koeien: le kwal. 0.560.65, 2e kwal. 0.480.54,
3e kwal. 0.360.46, mindere soorten 0.250.34
p. K.G. slachtgewicht. 130 melk- en kalfkoeien
130.00180.00 per stuk. 157 vette kalveren: le
kwal. 0.50—0.60, 2e kwal. 0.400.48, 3e kwal.
0.320.36 per K.G. levend gewicht. 83 nuchtere
kalveren 4.008.00, 47 schapen 9.0014.00 per
stuk. 665 varkens: vleeschvarkens, wegende van
90—110 K.G. 0.42—0.44, zware varkens 0.39
0.41, vette varkens 0.380.39 per K.G. slacht-
gewcht. 30 paarden 50.0090.00 per stuk.
Marktverloop. Koeien zeer ruime aanvoer,
handel zeer traag en terugloopende prijzen,
veel vraag naar beste slachtrunderen, handel
zeer stug en oploopende prijzen. Vette kalveren
minder aanvoer, handel vlug en oploopende
prijzen. Nuchtere kalveren sleepende handel,
matige aanvoer, schapen verminderende aan
voer, tamelijke handel en weinig veranderde
prijzen. Varkens tamelijke aanvoer, stijgende
prijzen en tragen handel. Slachtpaarden ge
ringe aanvoer en handel zeer stil.
ALKMAAR, 18 Sept. Veemarkt. Aange
voerd werden 87 vette koeien 100210, handel
matig, 28 graskalveren 20—32, 9 vette kalveren
40100, idem p. ned. pond 0.701.00, 31 nuchte
re kalveren (slacht) 616, 358 vette varkens
0.340.39 per ned. pond. Handel goed.
BROEK OP LANGENDIJK, 18 Sept. 1400
Kg. aardappelen; 700 kg. wortelen 2.602.80;
30.000 kg. roode kool 12.10; 6000 kg. gele
kool 11.20; 80.000 kg. vrcege witte kool 1.25
1.50; 14.000 kg. Uien: gele uien 1.70—2;
gele drielingen 11.10; gele nep 2.502.70;
10.600 stuks bloemkool: le soort f 3.209.80;
2e soort 0.752.40; 3000 kg. slaboonen 2
—6.70; 7500 kg. bieten 0.60—1.70.
HOORN, 16 Sept. Veemarkt. 2 Zeugen 60.00
100.00, 49 Schrammen 16.0022.00, 96 Biggen
9.0015.00, 97 Schapen 9.0016.00, 5 Paarden
200.00300.00 per stuk. Handel goed.
NOORD-SCHARWOUDE, 18 Sept. Aange
voerd werden: 1400 Kg. aardappelen: Schot-
sche muizen 1.60, groote Schotsche muizen 1.00,
BI. Eigenheimers 22.10, 4800 Kg. Spercieboo-
nen 2.607.10, 5300 Kg. uien: gele nep 2.80
2.90, drielingen 1.101.30, uien 1.701.90, grove
uien 2.30, 100 Kg. kroten 0.601, 6000 Kg. roo
de kool 1.30—1.50, 22500 Kg. gew. witte kool
1.30—1.50, 3900 Kg. gele kool 1—1.40 per 100 Kg.
OUDEWATER, 18 Sept. Kaasmarkt
Aanvoer 64 partijen, 288 stuks, 14.300 K.G.;
le soort f 2325, 2e soort f 2022.
Handel matig.
(Niet officieel)
5e Klasse, 1ste Lijst.
Trekking van Maandag 18 September 10"
Hooge Prijzen
f 1000 19007 19475
f 400 121 2759 14071 18387 20705
f 200 14806 15238
f 100 2062 4547 5073 6637 8799 13670 17802 19487
20355
72
652
793
1285
1320
1650
1679
1715
1722
1805
1952
1964
2350
2492
2525
2538
2635
2642
2748
2773
3035
3239
3286
3440
3528
3855
3916
4492
4571
4676
4695
4746
4897
5061
5086
5250
5319
5490
5637
5641
5747
5844
5870
5971
6002
6005
6017
6150
6169
6468
6817
6979
7007
7023
7430
7464
7567
7661
7673
7723
7754
7787
7870
8130
8148
8433
8636
8644
8696
8737
8886
9029
9143
9169
9202
9356
9470
9655
9665
9674
9729
9824
9842
9859
9919
9965
9985
9994
10052
10084
10435
10495
10625
10700
12004
12086
12124
12359
12733
12771
13300
13302
13581
13643
13735
13745
13995
14115
14116
14196
14224
14240
14331
14362
14370
14386
14417
14555
14625
14763
14797
14882
14977
15094
15398
15426
15480
15650
15723
15748
15755
15850
15899
16150
16180
16257
16549
16652
16679
16709
16761
16904
17050
17172
17248
17437
17458
17513
17590
17698
17919
17926
18005
18030
18114
18227
18385
18508
18601
18707
18755
18901
19034
19044
19154
19234
19390
19407
19646
19668
19824
19960
20001
20137
20257
20385
20571
20680
20745
20751
20840
20857
Nieten
25
239
255
256
327
381
405
433
439
446
508
606
623
639
654
668
690
693
732
749
757
804
827
846
922
1000
1048
1097
1123
1140
1257
1308
1313
1426
1459
1502
1586
1594
1599
1717
1721
1755
1771
1775
1819
1838
1860
1861
1879
1882
1891
1895
1932
2039
2051
2104
2151
2177
2190
2314
2452
2454
2583
2674
2803
2813
2894
2928
2959
3021
3022
3078
3133
3139
3170
3185
3230
3232
3421
3496
3517
3522
3563
3637
3658
3694
3697
3804
3867
3909
3926
4033
4136
4139
4141
4238
4263
4280
4302
4304
4359
4395
4417
4525
4527
4546
4554
4604
4675
4696
4792
4941
4961
4973
5010
5064
5102
5103
5111
5203
5321
5354
5362
5365
5384
5393
5416
5610
5654
5691
5698
5701
5759
5812
5856
5893
5959
6018
6033
6046
6063
6086
6106
6247
6259
6261
6265
6267
6399
6433
6486
6531
6533
6537
6573
6597
6612
6615
6643
6549
6713
6773
6797
6841
6888
6911
6930
6995
7004
7005
7012
7030
7062
7090
7286
7287
7372
7396
7495
7595
7649
7663
7679
7691
7725
7820
7828
7830
7850
7939
7950
8011
8077
8102
8108
8112
8274
8285
8423
8456
8481
8607
8633
8653
8655
8733
8775
8784
8862
8937
8941
8994
9001
9023
9069
9106
9129
9278
9286
9338
9344
9371
9472
9475
9516
9539
9565
9611
9635
9666
9673
9726
9870
9915
9917
9931
9983
10013
10024
10133
10213
10236
10347
10384
10398
10499
10505
10524
10561
10562
10685
10737
10739
10775
10830
10845
10857
10868
10869
10981
11012
11042
11060
11185
11231
11326
11370
11383
11408
11443
11459
11505
11590
11592
11594
11668
11805
11919
12091
12103
12177
12187
12190
12202
12215
12223
12225
12375
12452
12463
12486
12569
12664
12686
12760
12778
12845
12902
13022
13039
13040
13070
13081
13086
13119
13123
13159
13217
13232
13241
13271
13318
13397
13454
13470
13543
13544
13553
13574
13605
13619
13676
13762
13781
13790
13794
13801
13816
13877
13919
14008
14068
14097 14099
14141
14194
14220
14225
14279
14309
14334
14398
14469
14516
14572
14583
14590
14601
14648
14670
14742
14748
14764
14819
14822
14838 14852
14923
15083
15136
15153
15155
15157
15168
15260
15263
15286
15317
15387
15406
15418
15465
15569
15571
15575
15596
15692
15730
15826
15827
15865
15877
16029
16037
16142
16165
16182
16230
16266
16268
16352
16367
16388
16411
16505
16604
16650
16663
16677
16706
16708
16727
16771
16781
16857
16861
16922
17002
17042
17179
17218
17241
17268
17270
17281
17321
17336
17379
17425
17494
17587
17602
17695
17697
17706
17740
17794
17817
17943
17944
17945
18027
18094
18145
18157
18223
18258
18346
18481
18491
18506
18560
18628
18654
18712
18837
18893
18933
18956
18961
18981
19010
19012
19151
19236
19246
19247
19303
19309
19389
19442
19485
19711
19740
19755
19791
19852
19863
19879
19903
19924
19936
19946
20052
20063
20093
20104
20164
20188
20225
20304 20331
20388
20389
20442
20443
20542
20589
20602 20669
20682 20695 20733 20750 20803 20849 20865 20873
20888
20991
