DE TROONREDE
1
Het bisdom Berlijn
Discontoverlaging
Het nieuws van heden
Aardbevingen in
China
DE BAROMETER
In de Vereenigde Zitting der Staten-Generaal heeft H.M. de Koningin
hedenmiddag volgende Troonrede uitgesproken:
S
iJI
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
DINSDAG 19 SEPTEMBER 1933
BUREAUX: NASSAULAAN 51 - TEL. 13866
ABONNEMENTEN: voor Haarlem en
Agentschappen per week 25 cent;
per kwartaal f 3.25; per post, per
kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling
DAGBLAD UITCECEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866
De opvolger van Mgr.
Schreiber Kardinaal?
De rede van Von Neu-
rath
Londen acht zijn eischen moreel
gerechtvaardigd
De scheepsbotsing nabij
Malmö
Vreeselijke tooneelen aan boord
van Deensch schip
Orkaan in N.-Carolina
Vijftien personen gedood
Dc moeilijkheden in het begin dezes jaars ondervonden met een
deel van het personeel der Zeemacht, hebben ingrijpende maatregelen
noodig gemaakt om te verkrijgen, dat onder alle omstandigheden zal
kunnen worden gerekend op trouw aan de overheid en gehoorzaam
heid aan het wettig gezag. Mochten zich ook elders teekenen voor
doen, die wijzen op verzwakking of ondergraving van juiste gezags
verhoudingen, dan zal de regeering het overheidsgezag met gelijke klem
handhaven.
5000 Chineezen zouden om het
leven zijn gekomen
Zal Cuba's president
aftreden
Algemeene staking te Manzanello
Het Ween
minui1
Gaat Sir Simon heen?
Irwin of Eden minister van
Buitenl. Zaken
Aardschokken in Italië
Te Antwerpen liep de nieuwe mailboot
„Prince Baudoin" van stapel. Prins Boude-
wijn, het zoontje van den hertog en herto
gin van Brabant, Kapte den laatsten
Kabel door
Nat.-soc. vergadering te
Dijon
Door de Nederlandsche
Bank
Razzia te Heidenheim
Politie ontdekt een „intellectueele
school" tegen het nationaal-
socialisme
Zij, die zich tegen 1 October
op ons blad abonneeren, ontvan
gen de tot dien datum verschij
nende nummers gratis.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN
De herstelcampagne in
Amerika
Roosevelt onderteekent de
steenkool-code
Stakende binnenschip
pers veroordeeld
Razzia in den Harz
Korte berichten
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ZES EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 18482
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct.; ingez.
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroeperszie de rubriek
Het bisdom Berlijn is zonder opperherder.
De dood rukte zijn eersten Bisschop,
Mgr. Schreiber, weg. De „vacantia
sedis" za vermoedelijk lang duren. Het Prui
sisch concordaat, dat naast het Rijksconcor
daat van kracht is gebleven, geeft den weg der
verkiezing aan. Het Domkapittel niet alleen,
maar ook het Pruisische episcopaat stelt een
lijst van candidaten op. Uit deze candidaten
kiest de H. Stoel er drie en zendt hun namen
aan het Domkapittel, hetwelk uit dezen den
bisschop moet kiezen. Dan wordt aan l et Mi
nisterie van Eeredienst gevraagd, of er wellicht
politieke bezwaren tegen den gekozene bestaan.
Is dit niet het geval of kunnen deze worden
weggenomen, dan benoemt de Paus den geko
zene tot Bisschop. Een lange weg dus!
Door de tegenwoordige ontwikkeling van
Duitschland en door de nieuwe, nauwe
re samenwerking tusschen Kerk en
Staat is het bisdom van Berlijn, de hoofdstad
des Rijks, van groote importantie geworden.
De Romeinsche correspondent van de „Temps"
seint in dit verband een interessant bericht.
Volgens zijn informatie zou het Vaticaan ge
neigd zijn, Berlijn in de Katholieke hiërarchie
der groote steden een hoogeren rang te geven.
Voorloopig zou de Bisschop van Berlijn Aarts
bisschop worden en later ook Kardinaal. Het
bericht is interessant. Wij geven het echter met
het voorbehoud, dat tegenover berichten van
dit soort past.
LONDEN, 19 Sept. De mededeelingen van den
Duitschen rijksminister van buitenlandsche za
ken von Neurath aan de buitenlandsche pers
vertegenwoordigers in Berlijn over de doelstel
lingen van de Duitsche politiek aan het einde
van de vorige week hebben in officieele krin
gen te Londen een goeden indruk gemaakt. Men
erkent, dat de door hem uitgesproken eischen
moreel gerechtvaardigd zijn.
KOPENHAGEN, 19 Sept. (V. D.) Vreeselij
ke tooneelen hebben zich afgespeeld aan boord
van het Deensche stoomschip „Malmö", na de
aanvaring met het Noorsche schip, waarvan wij
reeds eerder melding maakten. Ooggetuigen ver
halen, hoe alle opvarenden zich aan het dek
verdrongen, terwijl vrouwen gillend over boord
trachtten te springen.
Vooral ontzettend moet de angst geweest zijn
onder de passagiers in de eetzaal der le
klasse, waar juist het middagmaal gebruikt
werd. Enkele seconden na de aanvaring bood
deze zaal nog slechts een gruwelijk tooneel,
waar in een wilden chaos gebroken meubelen,
versplinterd glas en bloedende menschen cp
den grond lagen. Een passagier werd door de
groote ruit in het voorruim geslingerd. Door
angst en pijn geheel verwilderd, schreeuwden
de menschen als waanzinnigen. Zelfs toen het
stoomschip reeds aan de kade gemeerd lag,
werd nog door enkelen gepoogd overboord te
springen.
De reederij deelt mede, dat van de in totaal
60 gewonden elf met beenbreuken en hersen
schuddingen in het ziekenhuis liggen. Voor
geen hunner bestaat echter levensgevaar. Men
vreest evenwel, dat een als vermist opgegeven
student by de aanvaring overboord geslagen
is.
NEW BERN (Noord-Carolina)19 Sept. (Reu
ter). Bij den tornado, die dezer dagen aan de
kust voor Noord-Carolina heeft gewoed, zijn
vijftien personen om het leven gekomen, ter
wijl er nog. verscheiden worden vermist en
honderden dakloos zijn geworden. De schade
wcrdt op eenige millioenen dollars geschat.
Het op West-Indië varende s.s. „Morro-
castle" een vaartuig van 11.520 bruto ton, is
na een ontzettende worsteling met den orkaan
te New-York aangekomen. De draadlooze an
tennes van de boot waren door den storm
afgerukt. Ongeveer 140 passagiers waren in hun
wanhoop in de conversatiezaal bijeengekropen.
Dertig hunner waren licht gewond. In de ca
bines stond het water tot boven de enkels.
MEXICO CITY, 19 Sept. (Reuter). De or
kaan, die boven Mexico heeft gewoed, heeft aan
135 personen het leven gekost.
3000 personen zijn dakloos; de autoriteiten
doen bovcnmenscl'olijke pogingen om den nood
der slachtoffers te lenigen.
Leden der Staten-Generaal, mij' wederom in Uw midden be
vindende, gevoel ik mij allereerst gedrongen uiting te geven aan mijne
gevoelens van medeleven in de moeilijke omstandigheden, waarin
ons volk nog steeds verkeert. Voortbrenging, handel en verkeer bieden
over de geheele wereld nog
een beeld van grondige ver
warring, waaronder ook
ten onzent, de volkswel
vaart ernstig lijdt. Bij de
productie zoowel als bij
den ruil van goederen open
baren zich voorts overal
verschuivingen, die in me
nig opzicht een blijvend
karakter schijnen te dragen.
Onze Landbouw en Nijver
heid worden evenzeer als
onze handel en scheepvaart
door deze wijzigingen in
de economische wereld
structuur voor eischen van
aanpassing gesteld, waar
bij leiding, hulp, zelfs drang
van de zijde der regeering
in toenemende mate nood
zakelijk zullen blijken. Met
vermijding van gewaagde
proefnemingen op mone
tair en economisch gebied
zullen, nu ook de Londen-
sche Conferentie niets tot
stand kon brengen tot het verkrijgen van redelijke verhoudingen in
het goederenverkeer, verder gaande maatregelen moeten worden ge
nomen in het belang van den afzet onzer producten binnen de eigen
grenzen.
Tevens zal aan de bevordering van onzen uitvoer naast andere
in die richting werkende middelen onze invoer dienstbaar moeten
worden gemaakt. De reeds jaren aanhoudende afbrokkeling onzer
welvaart doet ook in sterke mate haar invloed gelden op den toestand
der publieke geldmiddelen en heeft het evenwicht tusschen uitgaven
en inkomsten op verontrustende wijze verstoord. De Regeering zal
daarom m het komende zittingjaar in de allereerste plaats Uw aan
dacht vragen voor een reeks van maatregelen, die onmisbaar zijn
voor het financieel herstel. Het streven is er voor alles op gericht
dit herstel te bereiken door aanzienlijke beperking der uitgaven. Die
beperking zal ten deele worden verkregen door eene redelijke ver
laging van de salarissen en loonen van het rijkspersoneel. Een nieuwe
salarisregeling, die op 1 Januari 1935 in werking zal dienen te treden,
is in vooi bereiding. Verdere inkrimping der uitgaven zal vooral moeten
worden bereikt door doelmatiger organisatie en door besnoeiing van
verschillende diensten. Ondanks de reeds aangebrachte en de op korten
termijn nog te verwachten verdere besparingen op de uitgaven is een
nadere versterking der middelen onmisbaar gebleken. Daartoe
strekkende voorstellen zullen onverwijld worden ingediend.
Aan het misbruik, dat in steeds toenemende mate wordt ge
maakt van den rechtsvorm der naamlooze vennootschap, ten einde de
betaling van belasting te ontgaan, zal paal en perk worden gesteld;
voorstellen te dier zake zijn in voorbereiding.
Met het doel den overgang van de eerste naar de tweede vijf
jarige uitkeeringsperiode meer geleidelijk te doen plaats hebben, zal
het vraagstuk der financieele verhouding tusschen het Rijk en de
Gemeenten opnieuw in onderzoek worden genomen. In afwachting
van de resultaten van dit onderzoek zal op de uitkeeringen uit het
gemeentefonds over het jaar 1934/35 een korting moeten worden
toegepast, welke verband zal houden met de gemeentelijke draag
kracht. Een daartoe strekkend wetsontwerp zal U dezer dagen
bereiken.
De geldelijke toestand van verscheidene gemeenten maakt voorts
een verscherpt toezicht op het financieel beleid der gemeenten nood
zakelijk. Dit brengt mede een versterking van den invloed van het
centraal gezag op de locale bezoldigingsregelen van personeel in
publieken dienst, mede met het doel uitwassen af te snijden en niet
te rechtvaardigen verschillen in de belooning van overheidspersoneel
weg te nemen.
Voorstellen tot wettelijke regeling van de afbetalingsovereen
komst, mitsgaders tot herziening van het in het Wetboek van Koop
handel vervatte Binnenvaartrecht zullen U worden aangeboden.
Op het gebied van het executierecht worden voorzieningen voor
bereid, welke in de bijzondere tijdsomstandigheden geboden zijn.
Daarbij zal. voor zooveel noodig, door bijzondere middelen, er voor
worden gewaakt, dat schuldeischers niet onredelijk worden benadeeld.
Zoodra het evenwicht in de Rijksbegrooting zal zijn verzekerd,
zullen U voorstellen worden aangeboden ten doel hebbende, door
uitvoering op ruime schaal van productieve publieke werken werk
verruiming in het leven te roepen, ten einde de ellende der werkloos
heid te lenigen.
Bevordering van woningbouw tegen verlaagde kosten zal van
deze plannen een deel uitmaken om voor arbeiders woningen te
verkrijgen, waarvan de huurprijs meer in overeenstemming is met het
loonpeil. Daarnevens zullen maatregelen worden getroffen om voor
bestaande woningen geleidelijke huurverlaging mogelijk te maken.
Zoolang werkverschaffing nog niet kan worden gemist, moet er
naar werden gestreefd het particulier bedrijf daarbij zooveel mogelijk
in te schakelen.
De economische omstandigheden en, in verband daarmede, de
financieele toestand in Nederlandsch-Indië blijven groote zorg eischen.
Het budgetair evenwicht is er vooralsnog niet verzekerd.
In verband met den reeds zoo uitputtenden belastingdruk, zal,
na de laatstelijk aanhangig gemaakte voorstellen tot nieuwe heffingen,
van beiastingverhooging nauwelijks meer eenig resultaat te ver
wachten zijn en zal het financieel evenwicht in Indië dus slechts
door voortgaande beperking der uitgaven zijn te herstellen. De ont
wikkeling der politieke verhoudingen aldaar vereischt voortdurende
aandacht en waakzaamheid. In het algemeen belang der bevolking
zijn nadere maatregelen getroffen ter beteugeling van het misbruik,
dat dooi sommige volksleiders wordt gemaakt van de vrijheid van
vereeniging en vergadering.
Suriname heeft nog bij voortduring met economische moeilijk
heden te kampen. Zoowel van overheidswege als van particuliere zijde
wordt het mogelijke gedaan om de gevolgen van de crisis te ver
zachten.
Het stemt tot dankbaarheid, dat de economische toestand in
Gura^ao, althans tot dusver en tijdsomstandigheden in aanmerking
genomen, vrij bevredigend te noemen is.
Hoewel het huidige tijdsgewricht niet bevorderlijk is aan de ont
plooiing der internationale samenwerking en het uitgroeien van den
Volkenbond, blijf ik hopen, dat de ontwikkeling van de organisatie
der Statengemeenschap zich eerlang weer in opgaande lijn zal gaan
bewegen.
Het stemt tot voldoening, dat de diepgaande veranderingen,
welke op het gebied van het internationaal handelsverkeer zijn inge
treden, geen wijziging hebben gebracht in de vriendschappelijke ver
houding van Nederland tot de andere mogendheden.
Met de bede, dat God mijn volk in deze moeilijke tijden moge
sterken, en levend in het vertrouwen, dat het in staat zal blijken onder
verhoogde krachtsinspanning moedig en waardig te dragen hetgeen
onvermij aelijk is, verklaar ik de gewone zitting der Staten-Generaal
geopend.
SJANGHAI 19 Sept. (Reuter. Tusschen 23 en
31 Augustus zouden tengevolge van aardbevin
gen 5000 Chineezen om het leven zijn gekomen.
De materieele scnade, is zeer aanzienlijk.
Vooral het dal van de rivier Min tusschen
Sing Tan en Mow Chow in Tsjetejoean is ern
stig geteisterd.
De verbindingen zijn nog zeer gebrekking,
zoodat bijzonderheden zeer schaars binnenko
men.
HAVANA, 19 Sept. (Reuter). President San
Martin heeft heden voorspeld, dat de huidige
crisis zeer spoedig zal zijn opgelost. Men zegt
hier, dat San Martin wellicht zal aftreden
als president.
Soldaten hebben met geweervuur communis
tische betoogers teruggedreven te Manzanello,
waar de staking thans algemeen is. Er zijn in
allerijl troepen heen gezonden. Een Ameri-
kaansche torpedojager is voor Manzanello aan
gekomen.
Het kabinet heeft besloten tegen 1 April
verkiezingen uit te schrijven voor de consti-
tueerende vergadering, die op 20 Mei voor het
eerst zal bijeenkomen.
S Verwachting: Zwakke tot matigen, Zui- j|
Er aelijke tot Zuid-Westelijken wind, EE
EE zwaar bewolkt tot betrokken, waar- EE
Er schijnlijk regenbuien, met kans op on- EE
EE weer, iets koeler. EE
EE Hoogste stand; 774.6 te Haparanda. S
Laagste stand: 743.5 te Jan Mayen. EE
Zon op 6.41 - onder 7.05 - Licht op 7.35 EE
EE N. M. 7.41 n.m. EE
LONDEN, 19 Sept. (V.D.) De „Daily He
rald" houdt zich bezig met thans te Londen
circuleerende geruchten betreffende wijzigingen
in het Engelsche kabinet. Daarbij oppert het
blad de mogelijkheid dat Simon zijn functie van
minister van buitenlandsche beschikbaar zal
stellen en naar het Hooger Huis zal gaan, ter
wijl de Lord Kanselier Lord Sankey zou aftre
den. De „Daily Herald" meent dat Lord Irwin
en Eden kans maken voor een eventueele be
noeming tot minister van buitenlandsche zaken.
ROME, 19 Sept. (V.D.) In den nacht op
Maandag werd, zooals in de laatste dagen reeds
in Grano d'Umbria meer het geval is geweest,
een aantal krachtige aardschokken waargeno
men, zoodt de bewoners uit hun huizen vlucht
ten. De autoriteiten hebben tenten en materiaal
beschikbaar gesteld voor het onderdak brengen
van ongeveer 500 personen.
DYON, 19 Sept. (Reuter) Gisteravond heb
ben communisten een vergadering van Natio-
naal-Socialisten, waarbij Jean Hennesy zou spre
ken, verijdeld.
Bij het begin van de vergadering stormden
40 communisten het spreekgestoelte, vormden
een nieuw vergaderings-bestuur en hielden re
devoeringen tegen Nationalisme, Fascisme en
Kapitalisme, waarna de vergadering met het
zingen van de Internationale werd gesloten,
zonder dat de Nationaal-Socialisten aan het
woord konden komen.
Met ingang van 19 September heeft de
directie van de Nederlandsche Bank het wissel
disconto verlaagd tot 2t& pet. en het promessen-
disconto, alsmede het disconto op beleening
van effecten, op beleening van goederen en op
voorschotten in rekening-courant verlaagd tot
3 pet.
BERLIJN, 19 Sept. (W. B.) De geheime
staatspolitie had kort geleden op een eenzaam
gelegen slót in de nabijheid van Heidenheim een
groote razzia gehouden, in verband waarmede
verschillende geruchten waren opgedoken, die
thans door een mededeeling van officieele zijde
worden opgehelderd.
Onder het voorwendsel als Kur-gasten op het
slot te vertoeven, had een uit ongeveer 50 dames
en heeren bestaand gezelschap daar een soort
intellectueele school opgericht.
Het betrof voornamelijk vroegere staatsamb
tenaren, professoren en persnoen uit hooge
adellijke kringen.
n alle eenzaamheid wilden zij zich daar trai
nen voor een geestelijken strijd tegen het Na-
tionaal-Socialisme en tegen de inrichting van
den nieuwen staat.
DE OPENING DER STATEN-GENERAAL
DE TROONREDE GROOTE BELANG
STELLING IN 's-GRAVENHAGE.
Fransch-Engelsche ontwapeningsbesprekingen
te Parijs. Nog verschillende meeningsverschillen.
Communisme groeit op Cuba.
De Haagsche renner Kooyman verongelukt.
Feestviering in Mandsjoekwo en Japan.
De R.K. Onderofficierenvereeniging verlaat het
R.K. Werkliedenverbond.
Chauffeur op onbewaakten overweg te Amstel
veen door trein gegrepen en op slag gedood.
Disconto-verlaging door de Nederlandsche
Bank.
Nederland blijft verschoond van verdere pro
paganda der Duitsche Nazi's.
Een der verdachten van den roofoverval te
Numansdorp tot twaalf jaar gevangenisstraf
veroordeeld.
Moord te Batavia.
Het drama te Nuth; verdachte tot vijftien jaar
veroordeeld.
Moordaanslag te Haren.
WASHINGTON, 19 Sept. President Roo
sevelt heeft gisteren de kolencode ondertee
kend.
Voordat president Roosevelt de code onder-
teekende, heeft hij de bepaling geschrapt, wel
ke betrekking had op de rechten der arbeiders,
daar deze clausule een onjuiste interpretatie
behelsde van de arbeidsbepaüngen in de na
tionale herstelwet opgenomen.
De arbeidersleiders hadden bezwaar gemaakt
tegen deze clausule en gedreigd de controverse
ten dezen te heropenen, ten einde te beletten,
dat Roosevelt de code zou teekenen.
Stakingen en ongeregeldheden blijven niette
min de herstelcampagne bemoeilijken.
COMPIÈGNE. 19 Sept. (Reuter.) De recht
bank heeft 15 binnenschippers wegens inbreuk
op de vrijheid van arbeid veroordeeld tot ge
vangenisstraffen van acht dagen tot een maand.
De opruiming der versperringen in de Scarpe
en Daule is voortgezet, zonder dat zich inci
denten voordeden.
GOETTINGEN, 18 Sept (W. B.) Bij een actie
tegen de communisten in den Harz zijn 250 per
sonen gearresteerd, waarvan 76 in hechtenis
worden gehouden.
Het telegraaf-agentsehap der Sovjet-Unie
deelt mede, dat tengevolge van het slechte weer
de opstijging van den ballon naar de stratosfeer
is uitgesteld.
Een autobus, waarmede een dertigtal pelgrims
uit Rome naar Frankrijk terugkeerden, is in de
rivier Naviglio gestort. De chauffeur kwam om
het leven. 24 reizigers werden min of meer ern
stig gewond.
Stand op Dinsdag 1 uur n.m.: 759.
Vorige stand: 761
