Het Duitschland van Hitier
Waar van der Lubbe terecht staat
Het mijnconflict in
Stiermarken
Het nieuws van heden
IN DE GEVANGENIS VAN
SONNENBERG
BUILENPEST IN N00RD-
MANDSJOERIJE
MONUMENTAAL GEBOUW
DE BAROMETER
VEREENIG DE KATHOLIEKE PERS
BUREAUX: NASSAULAAN 51 - TEL. 13866
ABONNEMENTEN: voor Haarlem en
Agentschappen per week 25 cent;
per kwartaal f 3.25; per post, per
kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling
WOENSDAG 20 SEPTEMBER 1933
DACBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866
Verbeter het land door den
mensch en den mensch
door het land"
Goede verzorging en
ijzeren discipline
ZUIDPOOL-EXPEDITIE
Het Ween
Meer dan 600 dooden
Drukke besprekingen
Over de netelige ontwapenings
kwestie
HET GERECHTSHOF
TE LEIPZIG
Binnen deze muren zal het proces
inzake den brand in het
Rijksdaggebouw wor-
den gevoerd
Historisch overzicht
Regeering vaardigde een nood
verordening uit; arbeiders
krijgen de loonen van
1 April 1933
Regeeringscommissaris
benoemd
Pauselijke onderschei
dingen
Voor Miklas en Dollfuss
Reorganisatie fascis
tische corporaties
De moord op Inoekai
Elf militaire kadetten
veroordeeld
Door Mussolini aangekondigd
Zij, die zich tegen 1 October
op ons blad abonneerenontvan
gen de tot dien datum verschij
nende nummers gratis.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN
IJzer en staal in Japan
Alle fabrieken in één concern
onder staatscontrole
Brand in de haven van
Halifax
Politieke amnestie in
Spanje
Koning Ghazi verloofd
Met de dochter van den ex-koning
van Hedsjas
COURANT
ZES EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 18483
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct.; ingez.
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 05 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
De gevangenis van Sonnenburg staat mid
den in de vreedzame velden op ongeveer
drie kilometer afstand van het oude Kus-
trin en van de vesting waar Prederik II door
zijn eigen vader werd opgesloten en waar hij
zyn besten vriend ter dood zag brengen om de
Pruisische discipline te leeren.
Het was in het begin van den namiddag, toen
lk er aankwam, vergezeld van den heer Fischer,
Directeur van het Pruisische Ministerie voor
Binnenlandsche Zaken, onder wiens toezicht al
de concentratie-kampen, waarin politieke tegen
standers worden ondergebracht, staan en die de
leiding heeft bij de groote „zuiverings-actie"
der Nationaal-Socialistische Regeering.
„Ik heb in mijn loopbaan", aldus de heer
Fischer, „moeilijke uren doorgemaakt. Zoo bij
voorbeeld in 1923. Wij waren op den rand van
den afgrond. Duitschland was een vruchtbaar
arbeidsterrein geworden voor stelers en helers.
Platen, sloten, knoppen, hengsels, elk stukje me
taal verdween. Oogenblikkelyk kon men het ge-
stolene weer terug koopen in allerlei kleine
winkeltjes, nadat zekere in Galicië vervaardig
de certificaten er, om zoo te zeggen, een bewijs
van goed gedrag aan verleend hadden. Honderd
vijftigduizend menschen leefden van dezen
„handel". Ik heb hun den oorlog verklaard en
ln zes maanden waren de groote steden van deze
pest bevrijd. Een bruikbare wet, een beetje door
zettingsvermogen en een goede wil, meer is er
ln dergelijke gevallen niet noodig. zult zien
dat binnen afzienbaren tijd Berlijn bevrijd
wordt van wat men de onderwereld noemt. De
vrouwen denk ik op het land te laten werken
en een kamp wordt er al ingericht in de omge
ving van Keulen. Wat de mannen betreft
Maar eigenlijk is het beter u nog niet alles te
vertellen.
Aandachtig kijk ik naar den heer Fischer. Hij
ls een blonde athleet met een open gelaat, groo
te water-blauwe oogen en zijn blik heeft het
starende van den vervoerde. Zijn lievelingsstudie
is de mystiek der mythologische tijden en gron
dig kent hij de leer van Hermann Wirth, den
geleerden archaeoloog, die de oude inscripties
van het Teutoburger Woud ontcijferd heeft. De
gene die door woord of gedachte heeft meege
werkt aan wat hij noemt, de ontbinding der
Duitsche ziel, is voor hem even schuldig als
een misdadiger volgens de wet.
De directeur, de administrateur, de dokter,
heel de generale staf der gevangenis begroet
ons met al het ontzag, waarop een zoo hoog per
sonage als een „Ministerialdirektor" recht heeft.
In deze immense gebouwen, op deze uitgestrek
te terreinen, zijn acht-honderd-vijftig menschen
geconcentreerd zonder een regelmatige veroor
deeling en voor een tijd waarvan zij den duur
niet kennen. Zij leiden er een bestaan, waarvan
ik mij, naar ik geloof, een goed begrip heD
kunnen vormen. Een militaire discipline heerscht
er onverbiddelijk. Waar onze kleine groep zich
beweegt, neemt men een verschijnsel waa- als
de cristallisatie van menschelijke gestalten in
grijs-linnen werkpakken, die plots in een vrees
achtige onbeweeglijkheid verstijven. In het con
centratie-kamp van Sonnenburg is datgene wat
het reglement „de uiterlijke teekenen van res
pect" noemt, om den drommel geen scherts.
De bewakers zijn S.S.-lui, allemaal stevige
Jonge kerels van minstens 1 meter 80, die kra
nig hun zwarte uniform dragen en gewapend
zijn met een revolver.
Waneer men een cel bezoekt, dan is de ge
vangene volgens het reglement verplicht naar
voren te komen, in de houding te gaan staan
en klaar en duidelijk zijn nummer te noemen,
zijn naam, den datum van zijn aankomst, kort
om, om heel zijn doopceel te lichten. Een klein
oud mannetje in een der ce'len raakt zoo in de
•war wanneer hij ineens zooveel menschen tege
lijk ziet binnenkomen, dat hij begint te stotteren
om er niet meer uit te komen. Hij begint echter
dadelijk opnieuw, alsof zijn leven er van af
hangt, dat hij zijn verklaringen vloeiend en
volledig uitspreekt.
De directeur zegt mij:
„Hier is u in de oude gevangenis. Elke ge
vangene heeft er een cel. Verderop leven ze ge
zamenlijk op groote zalen. De afzondering ls
niet bedoeld als een straf. Velen geven er de
voorkeur aan. D ziet, dat het allemaal heel zin
delijk is".
Dat is waar. De cellen zijn ruim en zeer be
woonbaar en wanneer hier sprake was van ge
wone misdadigers, dan zou ik onomwonden toe
geven, dat ze uitstekend gehuisvest zijn.
„Hoeveel militante communisten zijn er on
der uw achthonderd-vijftig gevangenen?" vraag
ik den directeur.
„Tachtig procent."
„En de rest?"
„Verdwaalde intellectueelen, gevaarlijke soci
alisten en allerlei schadelijke elementen".
„Hoe lang blijft een gevangene hier?"
„Dat is zeer verschillend. Wij hebben daarover
overigens niet te beslissen. Gemiddeld ontslaan
wij er een stuk of tien per dag, van wie mij
meenen dat zij zich gebeterd hebben. Daarente
gen komen er vandaag bij voorbeeld weer twee
honderd nieuwe bij"
De gewone rondwandeling begint. In de keu
kens wordt de soep gekeurd: die der bewakers
bestaat uit witte boonen en spek; die der ge
vangenen uit griesmeel en verschillende groen
ten. Ze smaken allebei uitstekend. Maar veel
zeggen doet dit ten slotte niet De marteling van
een politieken gevangene ligt niet in den smaak
van de soep. Men voelt haar pas, wanneer men
zich telken male dat zich in de verste verte 'n of
ficier laat zien, veranderen moet in een stand
beeld: of wanneer men, zoodra een officier de
zaal betreedt, als een jonge recruut „Achtung!"
schreeuwen moet en onbewegelijk in de houding
staan tot hij „weiter machen!" gelast; of wan
neer men in troepsverband en in den pas op
de binnenplaats marcheert met geen andere af
wisseling dan uit volle borst de nationale liede
ren te zingen. De grootste marteling van den
politieken gevangene is zijn voortdurende ver
nedering onder de bedreiging met zware straf
fen.
Er moet hier, dunkt my, onderscheid gemaakt
Hitier verlangt een Duitschland
dat één is in denken, willen en
streven. AI degenen die hem dreig
den te zullen tegenwerken in de
verwezenlijking zijner plannen,
heeft hij onschadelijk gemaakt door
ze op te sluiten in gevangenissen en
concentratie-kampen.
Sauerwein, van wiens artikelen
over den toestand in Nationaal-So-
cialistisch Duitschland wij ons het
copyright voor Nederland verze
kerd hebben, vertelt van zijn be
vindingen in de gevangenis van
Sonnenburg.
worden tusschen de militante communisten en
de overigen. De eerste hebben tien jaar lang
een oorlog gevoerd tegen de Nationaal-Socialis-
ten. Waar zij kunnen, zetten zij dezen strijd nog
altijd voort. Overal lagen zij in donkere hoeken
in hinderlaag en honderden botsingen hadden
er tusschen de twee vijandelijke legers plaats.
Zij zeiven beschouwen zich als krijgsgevangenen.
Was de overwinning aan hen geweest, dan zou
den ze tegen hun tegenstanders nog heel anders
opgetreden zijn. Wie het niet gelooft, vrage het
aan de Tsjeka. Maar de overigen, de liberalen,
de socialisten, de democraten, die nooit hebben
meegedaan aan de straatgevechten. Zij hebben
alleen maar geschreven, gesproken en een ge
bruik gemaakt hetwelk zij wettig achtten, van
hun vrijheid van denken. Op hun gelaten leest
men de schrik en de wanhoop. Want in de oogen
der overwinnaars zijn zij de meest schuldigen.
Wij komen op de ziekenzaal. Trotsch toont de
dokter mij een kast met medicamenten en ver
bandmiddelen. Het is allemaal heel mooi, heel
zindelijk en heel ordelijk. Verbazen doet mij dat
niet, want dergelijke installaties zijn in Duitsch
land altijd volmaakt. Er zijn slechts zestien zie
ken, vrijwel allemaal gevallen van bijna geen
beteekenis. Maar in een hoek van de zaal ont
dek ik een man die op zijn knieën ligt en woor
den murmelt, welke ik niet versta. Ik ga naar
hem toe. Het blijkt dat hij een ongeluk genad
heeft en niet meer loopen kan. De Staat is nu
bereid hem een maandpensioen van zestien
Marken uit te keeren.
„Laat mij toch naar huis gaan," steunt hij.
„Stel u voor", zegt mij de directeur, „uit zuiver
politieke wraakzucht heeft hij brand gesticht!"
„Hoezoo? Hij kan zelfs niet loopen!"
Een oogenblik staat de directeur naar woor
den te zoeken. Ik zie dat hij overleg pleegt met
den administrateur en ik hoor hem zeggen: „Wij
moesten hier maar geen invaliden meer houden."
„Stelt u er misschien prijs op eenige van onze
gevangenen persoonlijk te bezoekn?"
Men noemt mij enkele namen. Mijn keuze
valt op Hden schoonvader van een rijken
brouwer. Hij wordt er van beschuldigd steek
penningen gegeven en aangenomen te hebben in
het havenbedrijf der stad Berlijn. En ik zou
O.... wel even willen spreken, die redacteur was
van een tijdschrift der avant-garde.
Of ik ze zelf ondervragen wil? O, neen. hee-
lemaal niet. Het eenige wat ik verlang, ls ze
een oogenblik te zien in de tegenwoordigheid
van directeur Fischer.
Daar is HHij draagt een lorgnet op zijn
gekromden neus. Met zijn gebruind gelaat en
zijn eenigszins kroezend haar heeft hij wel iets
van een Egyptenaar. Hij spreekt met groote
voorzichtigheid en staat onbeweeglijk in de hou
ding. Toch rekent hij er op er is iets in hem,
ik weet niet wat. dat mij dit doet begrijpen
dat het ergste achter den rug is.
Onbewegelijk, een kop grooter dan hij, staat,
als een engel der wrake, Directeur Fischer recht
tegenover hem. Zijn blauwe oogen zijn voortdu
rend op den gevangene gericht en het lijkt wel
of ze hem willen magnetiseeren.
„Welnu, Hbeken nu eens ronduit dat u
op schandelijke wijze heeft geknoeid met het
gemeentebestuur en dat u ernstige schade heeft
toegebracht aan de financiën en aan de goede
orde van de stad en van den staat."
Het blijkt duidelijk dat Hei nog steeds
niet aan twijfelt of het was allemaal volkomen
in den haak wat hij deed en hij stribbelt zwak
jes tegen:
„Het geld, al het geld en dus ook die zooge
naamde steekpenningen," zegt hij, „werd ge-
Verwachting Zwakke tot
matigen, Zuid-Oostelijke tot Zu'd-Wes-
telijken wind, nevelig of zwaarbewolkt,
waarschijnlijk regenbuien met kans op
onweer, weinig verandering in tem
peratuur.
Hoogste stand: 773.5 te Vardö.
Laagste stand: 749.9 te Blackrod.
Zon op 6.43 - onder 7.03 - ilcht op 7.33
36 September E. K.
bruikt om het personeel te betalen voor zijn
werk. En daar steekt toch geen kwaad in?"
Het onderhoud loopt ten einde. De gevangene
neemt afscheid en verdwijnt, terwijl een zuur
zoet lachje om zijn mond speelt. Ik hóór hem
als het ware denken: „Dat zou niet kwaad zijn,
iets pittigs en iets frisch' ergens op een terras
aan de Champs Elysées!"
En daar is OHij heeft artikelen geschre
ven tegen de „Reichswehr". Met zijn scherpen,
vooruitspringende kin en zijn moegelezen oogen
is hij het type van den fanatieken intellectueel.
De Directeur spreekt hem vriendelijk toe, ter
wijl hij hem met zijn blik schijnt te willen door
boren.
„Waar eet u beter, hier of in Spandau?"
O.smakt met zijn lippen alsof hij te kiezen
heeft tusschen twee gerechten van een uiterste
verfijning.
„De kwaliteit laat in beide gevallen niets te
wenschen over", antwoordt hij nadenkend.
„Maar toch gelof ik dat er hier aan het eten
meer zorg wordt besteed".
„Welke kranten leest u?"
„De „Deutsche Allgemeine Zeitung".
„Ziet u wel in, Ovraagt Directeur
Fischer met zware stem, maar zeer plechtig,
„hoe veel kwaad u heeft gesticht met uw ge
schriften?"
„Maar ik was geen persoonlijkheid van den
eersten rang! Ik werkte maar wat op den acn-
tergrond."
„En hoe is het. ziet u nu in dat het Duit
sche volk van gedachten veranderd is? Gesteld
dat u in vrijheid werd gesteld- zoudt u zich dan
kunnen aanpassen bij den nieuwen toestand,
bij de nieuwe menschen?"
„Ik zie in dat alles veranderd is. Maar ik heb
eenigen tijd noodig om het te begrijpen en om
er mij bij aan te passen. Ik beloof u echter
mijn best te zullen doen." De gevangene spreekt
met vuur.
Hij trekt zich terug.
„Dat is misschien wel de ergste van allen,"
zest de directeur der gevangenis.
En wanneer ik hem opmerk, dat men iemand
alleen maar beoordeelep kan naar de bedoelin
gen züner d' den en niet naar de gevo10,°n daa-_
van, beschouwt hij mij plots als een ketter Er
komt in zijn oogen iets eigenaardigs, iets van,
ik zou zeggen, een gevoel van gastvrijheid!
En dan rijden wij weer langs de geurende vel
den. Graaf Luckner heeft bij ons plaats geno
men in den auto. de man dien men tijdens den
oorlog „de laatste zeeroover" en „de duivel van
de zee" heeft genoemd. Hij vertelt ons de onge
looflijkste avonturen, die hij met zijn fregat be
leefd heeft. Directeur Fischer vervolgt zijn ge
dachte:
„Het is alleen de arbeid op het land," zegt
hij. „waardoor deze afgedwaalden herboren
kunnen worden. kent het Fransche spreek
woord: „Verbeter het land door den mensch en
den mensch door het land".
Kanitein Lflckne* voe't niets voor wHsgeeri^e
beschouwingen. Hij vertelt liever hoe hij ln
1917 met zijn schuit en vijf-honderd gevange
nen op een eiland aankwam en daar trouwde
met de twaalf-jarige dochter van een stam
hoofd.
En ik luister met genoegen.
Er is toch niets mooier dan in vrijheid te
lachen en in vrijheid te ademen.
JULES SAUERWEIN
DAIREN, 19 Sept. (Reuter) In het gebied
van Soepinghai en Taua in Noord-Mandsjoe-
rije zijn meer dan 600 menschen bezweken aan
builenpest en longenpest, die dit gebied teiste
ren. De autoriteiten hebben last gegeven den
bonthandel stop te zetten in de getroffen stre
ken, terwijl de bevolking wordt aangemoedigd
op groote schaal over te gaan tot de verdelging
van ratten. Voorts worden energieke maatrege
len genomen ten einde te verhinderen, dat de
ziekte zich uitbreidt tot de andere deelen van
Mandsjoerije.
llllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllllllIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIllllllllllllllllllll
Boven: de bemanning van de „Bear",
waarmede Byrd een nieuwe Zuidpool
expeditie zal ondernemen. Onder: Byrd
(midden) in gesprek met zijn medewerkers
PARIJS, 19 Sept. De voorzitter der Ontwa-
ningsconferentie Henderson werd Dinsdag
ochtend Paul Boncour ontvangen, waarna hij
naar Genève doorreisde.
's Middags ontving Paul Boncour den Ameri
kaan Norman Davis, die vergezeld was van
zijn rechtskundigen adviseur Dulles. Later had
Davis een onderhoud met Daladier.
Verder ontving Daladier heden den Fran-
schen ambassadeur te Berlijn, Francois Pon-
cet.
Eden vertrok vanmiddag per vliegtuig naar
Londen, om de Engelsche regeering op de
hoogte te stellen van het resultaat zijner ont
wapeningsbesprekingen te Parijs.
Te Rome ontving Mussolini heden den Fran-
schen ambassadeur de Chambrun voor een be
spreking over de ontwapeningsconferentie.
Van Duitsche zijde wordt er in verband met
deze ontwapeningsbesprekingen o.a. op gewe
zen, dat van een controle in zake dè uitvoe
ring van de ontwapeningsbepalingen van het
verdrag van Versailles, geen sprake kan zijn.
Slechts de nieuwe stand der bewapening,
waarmede thans zal worden begonnen, kan en
mag gecontroleerd worden, verklaart men te
Berlijn.
Den 6en Maart 1877 legde Bismarck den
nieuwen Rijksdag een wetsontwerp voor:
„Het Rijksgerechtshof zetelt te Leipzig!"
De voorafgegane stemming op 28 Februari had
acht en twintig stemmen voor Berlijn, dertig
voor Leipzig opgeleverd. Een kwestie van groo
te beteekenis was beslist. Het nieuwe hoogste
gerechtshof van het Vereenigde Rijk zou zete
len in het hart van Duitschland, in Leipzig.
Het Rijksgerechtshof werd den lsten October
1879, in de aula der Universiteit te Leipzig fees
telijk geopend. Nog ontbrak het de nieuwe, be
langrijke rechtsinstantie aan, met haar betee
kenis en waardigheid overeenstemmende, ruim
ten. Een prijsvraag, waarbij vijf prijzen van
8000 tot 2000 mark werden uitgeloofd, riep de
architecten en kunstenaars in Duitschland op
tot een edelen wedstrijd. Uit de 119 binnenge
komen ontwerpen kreeg dat van Ludwig Hoff
mann en Peter Dybwad „wegens zuiverheid en
eenvoudigheid van oplossing", den eersten prijs.
Hoffmann, die zich op een reis in Italië bevond.
hie1d de beslissing eerst voor een grapje van
collega's, noodigde daarna echter in zijn vreug
de den postdirecteur, die het met de geluk-
wensch-telegrammen ontzaglijk druk had en
de ïtaliaansche officieren van het kleine
plaatsje, tot een schitterend feest uit
De bouwtijd werd op zeven jaar, de kosten
op 5.902.000 mark berekend. De architecten
begonnen hun arbeid in Mei 1887, den 31sten
October 1888 werd de eerste steen van het
nieuwe gebouw gelegd. De feestelijkheden ston
den in het teeken der drie hamerslagen: „Een
rijk een recht een rechter!" Staatsminis
ter von Bötticher vatte, als vertegenwoordiger
van Bismarck de toekomstwenschen samen met
de woorden: „Eensgezind blijven naar buiten,
eensgezind worden naar binnen!" De feestelijke
legging van den laatsten steen had plaats in
aanwezigheid van keizer Wilhelm II en den
koning van "Saksen op 29 October 1895.
In het monumentale gebouw met het royale
voorplein en het ruime bordes komt de be
zoeker bij het binnentreden onmiddellijk onder
den indruk van de machtige koepelhal met
haar galerijen, haar wandelgangen en zuilen. Be
neden vindt men bovendien de groote verhan-
delings- en raadzaal. Zoowel deze vertrekken
en ruimten als de zittingszalen op de eerste
verdieping en de ontvangvertrekken van den
president van het Rijksgerechtshof, bevatten
waardevolle stukken van kunstzinnigen aard.
Het Rijk, de stad Leipzig en de bouwers heb
ben alles gedaan om het Rijksgerecht een waar
dig tehuis te verschaffen.
De eerste president van het Rijksgerechtshof
was de bekende politicus en jurist Martin
Eduard voa Simson, die vanaf de oprichting tot
1891 dit opperste Duitsche rechtscollege leid
de. Het Rijksgerecht had in den Keizertijd,
zooals onder normale en po1 itiek-vredige om
standigheden in de meeste staten het geval is
zijn hoofdbeteekenis als laatste en hoogste
instantie in alle civiele en strafprocedures.
Eerst het Rijk van 1918 heeft dit gerechtshof
nog afzonderlijk de „misdaden tegen den staat"
ter behandeling toegewezen. Ten opzichte van
deze gevallen is dit Gerechtshof de eerste en
eenise instantie, die te berechten heeft. Tegen
zijn vonnis is geen beroep mogelijk; ook kan
er geen revisie van plaats vinden.
WEENEN, 20 Sept. (V.D.) Tot middernacht
is in de bondskanselarij een ministerbespreking
gehouden, naar aanleiding van het conflict in
de mijnen van Stiermarken. Het resultaat is een
noodverordening, welke na middernacht is uit
gevaardigd.
De Oostenrijksche „Alpinen Montangesell-
schaft" en de Graz-Koeflacher Spoorweg- en
mijnmaatschappij wordt de verplichting opge
legd de arbeiders op dezelfde voorwaarden als
voor 1 April te werk te stellen.
Voor de controle op deze verordening zal een
regeeringscommissaris worden benoemd, die de
noodige volmachten zal verkrijgen.
In zake de staking in Stiermarken meldt de
Wiener Zeitung, dat het centrum der staking
thans in het kolengebied van Koeflach ligt,
waar het niet me°r alleen om looneischen zou
gaan, doch waar politieke eischen een rol spe
len. De bondsregeering is tot de overtuiging
gekomen, dat de staking in het bruinkolen
bekken van West- en Ooststiermarken is ver
oorzaakt door eenzijdige beschikkingen der
Montangesellschaft en van de Spoorweg- en
mijnbouwmaatschappij. Voorts is de bondsre
geering tot de overtuiging gekomen, dat het
zonder de door de genoemde ondernemingen
,.op zijn minst genomen" gedulde Hetze tegen
de regeering in het geheel niet tot. deze
staking zou zijn gekomen. De bondsre
geering heeft daarom de noodverordening
uitgevaardigd, welke den arbeieders bij directe
werkhervatting de gunstige loonen van 1 April
1933 toestaat en welke voorziet in de benoe
ming van een regeeringscommissaris.
Dezen regeeringscommissaris worden bij
noodverordening volmachten verleend! om be
schikkingen te treffen, welke hem noodig voor
komen voor de verzekering der loonpolitieke
maatregelen. De instanties en bedienden der
maatschappij zullen den regeeringscommissaris
alle gewenschte inlichtingen moeten verstrek
ken en hem inzage moeten geven van beschei
den.
De regeeringscommissaris is derhalve in staat
tot in de kleinste bijzonderheden een onder
zoek in te stellen. Overtredingen van de ver
ordening zullen worden gestraft met geldboe
ten van ten hoogste 2000 schellingen of zes
maanden gevangenis. De straffen zullen ook
gecombineerd kunnen worden uitgesproken. De
noodverordening is cp 20 September van kracht
geworden.
ROME, 19 Sept. (Reuter). Z.H. de Paus heeft
den Oostenrijkschen bondspresident Miklas de
hoogste Pauselijke orde, n.l. de Christusorde,
verleend. Bondskanselier Dollfuss ontving de
orde van de ouden Spoor.
TOKIO, 19 Sept. (V. D.) Elf militaire kadet
ten, die betrokken waren bij den moord op den
vroegeren premier Inoekai en ook deelnamen
aan verschillende aanslagen als demonstratie
tegen de verdragen van Londen en Washington,
zijn vanochtend door het militair gerechtshof
ieder veroordeeld tot vier jaar gevangenisstraf.
Enkele weken geleden eischte de procureur
tegen alle verdachten acht jaar. Sinds dien is
over het geheele land geageerd om de straf
maat der beschuldigingen lager te stellen in
verband met hun vaderlandsche motieven,
welke hen tot de gewelddaden dreef.
ROME, 19 Sept. In het ministerie voor de
corporaties heeft gisteren de eerste vergadering
plaats gehad van den door Mussolini ingestel
den Nationalen Raad der Corporaties.
Mussolini sprak bij deze gelegenheid een rede
uit, waarin hij aankondigde, dat binnenkort een
reorganisatie van de corporaties zal plaats
vinden. Het gaat er om, vast te stellen voor
hoeveel takken van bedrijf corporaties gescha
pen zijn en hoeveel er moeten functionneeren.
De „Lavoro Fascista", het orgaan van de
corporaties, bespreekt deze reorganisatie en
wijst er op, dat de fascistische regeering een
reorganisatie van de economische wetgeving
moet overwegen, ten einde aan de corporaties
de taak te geven, die op het oogenblik andere
organisaties uitvoeren, zooals de controle van
het douanewezen, de controle der contingenten
voor in- en uitvoer, der industrieele reorgani
saties etc. Aan de corporaties moet verder het
toezicht worden opgedragen op de verschillende
consortiums, voor zoover deze een belangrijke
rol spelen bij de productie, of in contact staan
met buitenlandsche producenten. De hervor
ming van het corporatiewezen zal voorbereid
zijn voor de begin November vastgestelde zit
ting van den corporatieraad.
DE RIJKSBEGROOTING 1934; bij volledige
handhaving van den bestaanden belastingdruk
een tekort van ruim 190 millioen. Tot dekking
hiervan worden o.m. voorgesteld; invoering van
een couponbelasting, salarisverlaging voor het
rijkspersoneel, en heffing van een accijns op
gebrande koffie.
Builenpest in Noord-Mandsjoerije; meer dan
600 dooden.
Pauselijke onderscheidingen voor dr. Miklas en
Dollfuss.
D- nieuwe koning van Irak verloofd.
Alle Japansche ijzer- en staalfabrieken worden
ondergebracht in één concern onder staats
controle.
Wettelijke bescherming van het kleinbedrijf.
Koninginne-hulde in de residentie.
Persstemmen over de Troonrede.
Wetsontwerp ingediend tot steun aan nood
lijdende -emeenten.
Heffing van een couponbelasting.
De kortingsregeling der uitkeeringen van het
Rijk aan de gemeenten.
TOKIO, 19 Sept. (VX>.) Op grond van een
keizerlijk edict, dat binnenkort zal worden uit
gevaardigd, zullen alle ijzer- en staalfabrieken
worden samengevat in een groot concern. Deze
semi-officieele corporatie zal den naam dragen:
„Japansche ijzer- en staalfabricage". Het li
chaam, dat in December zal worden opgericht,
komt onder contróle van het ministerie van
Haödel en Industrie, dat voortdurend overleg
zal plegen met de ministeries van oorlog en
marine.
HALIFAX, 19 Sept. (Reuter). Door onbeken
de oorzaak is brand uitgebroken op een van de
steigers van de haven van Halifax.
De kade is voor den oorlog gebouwd en kostte
toen 200.000.
Groote hoeveelheden graan en andere koop
waar werden een prooi der vlammen, de schade
wordt op 60.000 pond sterling geschat.
MADRID, 19 Sept. (V. D.) Een aantal perso
nen, die op last van de Azana-regeering om
politieke redenen gevangen werden gehouden,
is gisteren in vrijheid gesteld. Eenigen van hen
waren bijna een jaar in de gevangenis. Ver
wacht wordt, dat nog meer politieke gevange
nen in vrijheid worden gesteld.
BAGDAD, 19 Sept. (Reuter) Gisteravond
is ten paleize het verlovingsfeest gevierd tus
schen den jongen koning van Irak, Ghazi en
zijn nicht Aliyan, dochter van den ex-koning
van Hedsjas. Officieel is de verloving nog met
aangekondigd. Het huwelijk zal waarschijnlijk
de eerste zes maanden nog niet plaats vinden.
Stand op Woensdag 1 uur n.m. 76f
Vorige stand: 759