Hoe Katharina II bedrogen werd
POTEMKIN DE FAURIER
IN AMSTERDAM Krasnapolsky en Suisse vanaf f. 3.50
logeert U prettig, rustig, goed verzorgd «°ode leeuw, Commerce en
en niet duur in de hotels:
TEMPO!
DE KLEINE ANNIE EN HET SPOOKHUIS - Twee veelbelovende jongelui
DONDERDAG 28 SEPTEMBER
Een barbaar, die zich door zijn be
driegerijen de hoogste func
ties wist te verwerven
De zegetocht van de
keizerin
DEN HAAG KOLPINGSHUIS - R.K. PENSION VOOR MANNEN
Onderwijs in Rusland
Oudheidkundige vondst
in Egypte
De post van Roosevelt
Rijksambtenaren in
Frankrijk
Reuzen-telescoop
Steeds sneller
Bom ontploft
\7zEG EENS.
(dikkop, als je
- ~rtKT,
SOMS OEN>
DATJE N/IA,
STEEDS ALS
EE hi HONDJE
VOLG, DAN HEB
TTeSmaar NIET Z00-S
MEEL PRAATS. JE ZULT
.HIER. NIET LANDMEER
ROND ZWERMEN. MIJN
OUWE ZAL DIEN UIT-
OPDROOGDEN FLINT DE
S TAD UITJAGEN EN DAN
OA JIJ ER OOK UIT. WAF
ZEG JE DAAR WEL VAN(j
gen: oe menschen de stad
oo/< doen. kom n/er
EG u< JE f
DA Ir
Uitbreiding verboden
HET GEVAL
LEAVENWORTH
DOOR ANNA K. GREEN
Hl 18
Catharina H van Rusland heeft in de his
torie een naam achtergelaten van heer-
scheres bij uitnemendheid. Geestkracht
kan haar zeker niet worden ontzegd, maar toch
liet zij zich in erge mate door haar gunste
lingen beïnvloeden. Geen dezer heeft zich weten
te handhaven, onmisbaar te doen gelooven,
en een historische beteekenis weten te veroveren
als Potemkin de Paurier. Van lage afkomst had
hij zich opgewerkt tot den machtigsten man van
het rijk. Hij was de zoon van een ontslagen
officier, en oorspronkelijk bestemd voor den
geestelijken stand. Hij voelde echter meer voor
de huzaren-loopbaan. Hij nam als onderoffi
cier deel aan de gebeurtenissen die Katharina
op den troon brachten, kreeg de officiers-epau
letten door zijn aandeel in de tragedie van
Robschak, waar keizer Peter III door de Orlofs
en hun trawanten werd vermoord. Potemkin's
verteerende hartstocht naar eer en geld kon
alleen bevredigd worden als het hem gelukte
de gunst der keizerin te verwerven. Voorloopig
moest Potemkin nog wachten, de tijd van Gre-
gorius Orlof was nog niet voorbij, dezen ver
dringen ging niet, hij moest zelfs eerst nog den
oorlog in tegen de Turken. Daar ontvangt hij
het bericht, dat Orlof bij de keizerin in onge
nade is gevallen.
Als courier vliegt hij naar Petersburg en nu
volgen vier jaren van intriges, met het re
sultaat, dat Potemkin een volkomen overwin
ning behaalt. Hij is de man, niemand bereikt
iets bij de keizerin zonder hem, niemand krijgt
gehoor dan door hem. Alle eereposten vallen
hem ten deel, het krijgswezen komt onder zijn
leiding, evenals het binnen- en buitenlandsch
beleid. De Europeesche vorsten wedijveren met
Katharina om haren gunsteling te overstelpen
met onderscheidingen. Hij is binnen korten tijd
geweldig rijk geworden, geniet een jaarwedde
van 100.000 roebels en ontvangt van de keizerin
nog veel meer per jaar aan geschenken. De
openbare kassen staan als het ware voor hem
open en meer dan royaal makte Potemkin
daarvan gebruik. Was de macht bereikt, voor
Potemkin beteekende dit nog maar het begin,
de macht moest ook worden gehandhaafd.
Potemkin bleef in alles een barbaar. Zijn ge
weldige rijkdom verhinderde niet, dat deze
parvenu nooit iets betaalde van al hetgeen hij
kocht, terwijl niemand durfde weigeren hem
iets te leveren.
Als minister van buitenlandsche zaken dreef
hij een politiek van sterke expansie naar het
Zuid-Oosten, ten koste der Turken. Hij was
de man, die den Krim annexeerde en ook hier
waren zijn methoden die van een geweldenaar.
Iedere poging tot verzet smoorde hij in bloed
en zijn broer Paul liet op zijn bevel 30.000 Tar
taren, waaronder veel vrouwen en kinderen
ombrengen. In 1784 werd Potemkin onder
koning van den Krim, Katharina gaf hem den
bijnaam van „de Fauriër", omdat vroeger de
Krim zoo werd genoemd.
Weet ge, lezer, wat Potemkin-dorpen zijn?
In het jaar 1787 bracht keizerin Katharina
vanuit Petersburg een bezoek aan de „nieuwe
provincie", van wier „opmerkelijken bloei" men
haar zulke schoone tafereelen had voorgefilmd.
Potemkin had den Krim „geciviliseerd", hjj had
nieuwe wetten ingevoerd, oude privilegiën af
geschaft, talloos veel inwoners verplaatst, zijn
gouverneurs-eigenschappen waren enorm. Ka
tharina wilde zich zelf eens overtuigen. Van
Petersburg naar Kiëf werd het een ware triomf
tocht, vorsten, diplomaten, kunstenaars, wijs-
geeren, alles en allen verdrongen zich om de
verlichte despote.
Te Kief ging het op een vloot van 50 schepen
verder en nu zag Katharina van verre de meest
sprookjes-achtige dorpen aan den' oever ver
rijzen. Verscholen in het groen, straalde daar
het zachte wit en scherpe rood tusschen de
bladeren door, torenspitsen lieten klokkengelui
hooren, kloosters lagen in de verte, koeien
graasden in weilanden, inwoners stonden aan
den oevèr hun keizerin toe te juichen. Te Cher-
son zag Katharina onoverzienbare voorraden
goederen opgestapeld, talrijke pakhuizen schie
pen een sfeer van buitengewone bedrijvigheid
en welvaart. En tot slot van den overheerlijken
tocht bood Potemkin zijn vorstin te Sebastopel
in verblindend schoon vuurwerk een vlootrevue
aan, die haar hart van trots sneller deed klop
pen over zooveel teekenen van groei en bloei
harer nieuwe onderdanen. Potemkin de Fau
riër! Ja, als eens Romeinsche veldheeren den
bijnaam verdienden van Africanus of Germa-
nicus, dan was het billijk dat Potemkin voor
taan „de Fauriër" zou heeten. De senaat moest
hem een lofschrift schenken en dit door het
gansche rijk laten verspreiden.
En toch was dat alles slechts een monster
achtig bedrog geweest. Het waren Potemkin-
dorpen. In vliegende haast waren ze in elkaar
getimmerd, zooals men in Hollywood de weel
derigste kasteelen van bordkarton fabriceert.
De bewoners waren bijeengejaagd met zweep
slagen, uit den omtrek, soms op grooten af
stand, en moesten juichen, om daarna dezelfde
comedie op een andere plaats te herhalen. De
Potemkin-welvaart van Cherson was al niet
echter. Het enorme kosten had de geniale be
drieger groote voorraden goederen uit alle dee-
len van Rusland laten aanvoeren, en zoo kreeg
„de stad" het aanzien van uitgebreiden handel,
een kruispunt van heirwegen. Maar ook de vloot
in de havens van Sebastopel was van het Po
temkin gehalte. Oude vrachtbooten, beschilderd
en met houten kanonnen beplant, schiepen
door de grootsche verlichting dien geweldigen
schijn, waardoor Katharina en haar gansche
hof werd bedrogen.
Zoo wist Potemkin zich in de gunst van Ka
tharina tot zijn laatsten levensdag staande te
houden. Hij wist den keizer van Oostenrijk te
bedriegen door dezelfde middelen, want Jozef
de II maakte in gezelschap van Katharina de
reis mee. Een nauw verbond met de Oosten
rijkers tegen de Turken was het gevolg, en met
200.000 man stond Jozef n Rusland ter zijde.
Maar nu bleek wel, hoe voos alles was, Po
temkin had meer dan 6 maanden noodig om de
vesting Oezakow te bedwingen, iets waarvoor
ieder bekwaam aanvoerder met goed materiaal
niet meer dan zes weken noodig had. Toch
werd van deze overwinning grooten ophef ge
maakt en de keizerin bracht den „overwinnaar"
een bezoek. Na overladen te zijn met de on-
denkbaarste gunsten, vertrok Potemkin op
nieuw, zes millioen roebel aan baar goud was
zijn belooning. Gelukkig had hij nu een Suma-
row om voor hem te vechten. Deze behaalde
werkelijk groote victories, versloeg twee Turk-
sche legers, en ook Belgrado viel in de han
den der bondgenooten. Alles scheen klaar om
Potemkin's verlangen naar de onafhankelijke
vorstendommen Moldavië en Wallachye in te
willigen. Te Jassy leefde hij reeds geruimen tijd
als een Oostersche Satraap, met een completen
hofstoet om zich heen. Hij had een eigen korps
muzikanten, ontbood tooneelspelers uit Parijs,
liet zich door renboden van alles voorzien wat
Europa en Rusland aan verfijnde genoegens
konden bieden.
Doch de Europeesche mogendheden zaten
Potemkin in het vaarwater. Rusland ontwik
kelde een te groote politieke activiteit in het
oog van Engeland en Pruisen, men moest het
laten voelen, dat de grenzen waren bereikt. De
Porte werd gesteund, een Engelsche vloot werd
naar de Oostzee gezonden, Prinselijke legers
stonden aan de Russische grenzen. Voor een
conflict was Katharina bevreesd, zoodat aan
Turkije een ongekend voordeelige vrede werd
aangeboden. Trotsch verwierp Katharina iedere
interventie, ze regelde zelf de zaken met den
sultan. Potemkin kwam zoodoende niet aan
zijn vorstendommen. Hij ging naar Petersburg
om de keizerin tot andere gedachten te bren
gen, wat hem echter niet mocht gelukken. Wel
werd hem een triomphale inkomst bereid, wel
schonk Katharina hem het Faurische paleis,
maar de vrede werd gesloten. Potemkin moest
toegeven. Ontzettend waren de verspillingen die
hij zich getroostte, om de keizerin in een toover-
paleis uit tropische streken te kunnen ontvan
gen. Doch zijn einde naderde snel.
Een hevige hartaandoening trof Potemkin,
maar inplaats van alle noodige voorzorgsmaat
regelen te nemen, handelde hij ook in deze als
een barbaar. Hij meende zich ontrefbaar, doch
ondervond het tegendeel in October 1791. Trek
kend van plaats naar plaats, voortgedreven door
een woelige natuur en pijnigende onrust, liet
hij zich vervoeren naar Oczakan, de plaats,
waar hjj eens zoo'n gruwelijke overwinning had
bevochten. Doch nog voor de aankomst was
het einde daar. Midden in het veld klopte de
dood aan, tapijten werden gespreid en zoo
stierf Potemkin de Fauriër, barbaar, bedrieger
in het groot, geniaal ook, maar in alles een Rus,
een waardig dienaar van zijn keizerin Ka
tharina.
Gouden Hoofd vanaff. 3. -
Prijzen lncl uitgebr ontbijt
Goedkoop tarief per dag en per week. Gereduceerd tarief voor gezelschappen.
Inlichtingen te verkrijgen bij den Directeur Pater Godfried Dolle O.F.M., Z.O. Buitensingel 138.
UIIIIII1IIIIII1IIIIIIIIIIIIII
iiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiit=
Thans Portugal vooraan!
Ofschoon op dit gebied
De naam van 't land beslist
Maar weinig heeft te maken.
i Eén moet de eerste zijn,
i Wanneer iets nieuws geschiedt!
Het is de geest des tijds
I Het trage thans te staken.
Dus Portugal vooraan!
In eischen van verkeer,
En stapvoets mag men daar
Een doode niet begraven.
Met vijf en twintig vaart
En liever nog iets meer,
Moet een begraaf'nisstoet
Ginds naar het kerkhof draven!
Het leven gaat reeds vlug,
Men gunt zich weinig tijd,
Men rent reeds met de jeugd
Naar middelbare jaren.
De ouderdom genaakt,
Gestreden is de strijd,
Want voor men het begrijpt
Heeft men reeds grijze haren!
Dan komt de laatste gang,
Dus eindelijk de rust?
Neen, tempo! tempo! vlug!
De doode moet gereden
Met kilometersvaart
De mensch wordt zich bewust:
Eerst in het kille graf
Daar rust men pas in vrede!
MARTIN BERDEN 1
(Nadruk verboden)
riiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiirc
Een blad te Moskou oefent scherpe critiek
op de nieuwe uitgaven van schoolboeken in
Sovjet-Rusland, waaruit .schandelijke zorge
loosheid en onwetendheid" spreekt.
Volkomen verkeerde aanduidingen worden
gegeven voor de hoogten van bepaalde bergen
en vulcanen.
Portugal wordt genoemd een deel van Span
je, en de grenzen tusschen de verschillende
landen zijn verkeerd getrokken. Vele overbe
kende zeeën, rivieren, meren en zeeboezems zijn
op de atlassen in het geheel niet te vinden.
Bij het doorzoeken van een huis van iemand,
die verdacht werd handel te drijven in ver-
doovende middelen, heeft de politie te Kaïro
een granieten standbeeld gevonden met hiëro-
glyphen-teekens er op.
Het standbeeld werd naar het archeologisch
museum gebracht, waar bleek, dat het af
komstig was van een Nubischen heerscher ten
tijde van Toet-Ankh-Amen.
Daar dit standbeeld het eenige was dat van
dezen heerscher bestaat, is het in het museum
gehouden.
President Roosevelt ontvangt gemiddeld per
dag 8000 brieven. Voor de invoering van de
N. R. A. bedroeg het record 800 brieven per dag
en werd gehouden door president Wilson tij
dens den wereldoorlog.
De dagelijksche post van president Hoover
was 600 brieven.
Volgens een publicatie in de Staatscourant
is er in Frankrijk bijna een millioen rijksamb
tenaren, op een bevolking van 41 millioen
zielen.
Tezamen zijn er 836.390 ambtenaren en be
ambten, n.l. 511.041 burgerlijke ambtenaren,
190.349 militaire ambtenaren en 135.000 tijde
lijke staatsdienaren.
Van de 700.000 vaste ambtenaren ontvangen
er 96.000 een salaris van minder dan 960 francs,
het grootste aantal, 148.000 ontvangen tusschen
de 2000 en 10.000 francs. Slechts" 383 ambte
naren hebben een salaris hooger dan 10.000
francs.
Te Mgunt Locke nabij Fort Davis in Texas
zal een kolossale telescoop worden gebouwd,
van zulk een sterkte, dat sterren gefotografeerd'
zullen kunnen worden, die millioen malen zwak
ker zijn dan de zwakste ster, die met het bloote
oog zichtbaar is.
De kosten zullen bedragen ruim een half mil
lioen gulden. De reusachtige lens krijgt een
middellijn van twee meter en zal 5000 pond we
gen.
De lens wordt gemaakt van speciaal tegen
de hitte bestand glas.
De telescoop krijgt een lengte van 75 M.
Het Fransche Ministerie van Luchtvaart
heeft een prijs van ongeveer 80.000 francs uit
geloofd voor den bouwer van een Fransch
vliegtuig, dat in staat is een nieuw wereld
snelheidsrecord over een afstand van 1000 K.M.
te vestigen. Deze premie blijft tot het einde
van dit jaar gehandhaafd.
In een buitenwijk van Belgrado is een bom
ontploft, die dateert uit den wereldoorlog, toen
Belgrado gebombardeerd werd.
Werklieden, die aan het graven waren op
het land, waar zich vroeger loopgraven bevon
den hadden, vonden de bom, die onmiddel
lijk ontplofte.
Een arbeider werd gedood en 5 anderen ge
wond.
Mat wfaaL van den
Tot de hartstochtelijkste antiquiteitenverza
melaars van geheel Engeland behoorde ook
dr. Pattersey. Reeds op 25-jarigen leeftijd
bezat hij een uitgebreide collectie zeldzame
edelgesteenten en kostbare sieraden, die iede-
ren verzamelaar zou doen watertanden. Hij was
nu de tachtig gepasseerd en z'n verzameling
overtrof die van geheel Europa. Reeds jaren
geleden had hij maatregelen getroffen om te
verhinderen, dat, na z'n dood, z'n verzameling
zou versnipperd worden.
Op zekeren avond zat de oude dokter op z'n
gemak in een gezellige clubfauteuil en be
schouwde aandachtig een prachtigen ouden
ring, bezet met kostbare steenen, waarvan de
middelste, tevens de grootste, alle andere verre
weg overtrof door z'n stralende pracht.
Opeens werd de stilte van 't vertrek verbro
ken door een zacht gegons. Snel keek dr. Pat
tersey om zich heen en liet daarna z'n oogen
rusten op een electrisch apparaat, dat tegen
over z'n schrijftalfel aan den wand bevestigd
was. Vervolgens vlijde hij zich met een spot-
tenden glimlach achterover in z'n leunstoel.
Reeds herhaaldelijk hadden de autoriteiten
den dokter gewaarschuwd, dat er menschen
waren die ook wel graag zoo'n collectie antiqui
teiten zouden willen bezitten en dat er zich
daaronder ook bevonden, die er niet tegen op
zouden zien, zich van de verzameling meester
te maken, zonder er een cent voor te betalen.
Maar de dokter had slechts geglimlacht, zooals
hij nu glimlachte. Hij was nog steeds in de
beschouwing van z'n kostbaren ring verdiept
en schoof hem zeker voor den tienden keer aan
zijn vinger, toen een geritsel bij de deur hem
deed opzien. Daar stond een lange, magere
man, in 't zwart gekleed, met dunne, scherpe
lippen.
„Sstfluisterde de indringer, zonder
den dokter tijd te geven een woord te spreken.
Meteen keek hij naar de bleeke hand van den
ouden geleerde en monsterde den diamanten
ring.
„Die is zeker wel een paar dollar waard",
grijnslachte hij.
„De waarde is onberekenbaar, mijnheer",
klonk het koele, hooghartige antwoord, „maar
mag ik misschien weten, waar u de vrijheid
vandaan haalt, hier zoo naar binnen te stap
pen. Ik ben gewoon, dat de menschen eerst
bellen, als ze me spreken willen."
„U laat zich ook niet gauw uit 't veld slaan",
grinnikte de ongewenschte bezoeker. „Maar laat
ik me even voorstellen. Ik ben Sammy Pluck,
ir. Chicago een zeer bekend persoon, althans in
zekere kringen. Op mijn terrein behoor ik tot
de beste vaklui tusschen New-York en San
Francisco en ik ben speciaal hier gekomen, om
dat ik er zeker van ben, goede zaken te maken."
Dr. Pattersey trachtte ongemerkt een kleine
revolver uit z'n achterzak te halen.
„Niks daarvan," zei de indringer bedaard,
maar met klem. „Handen omhoog! M'n kleine
compagnon hier liet hij een revolver klein
kaliber zien blaft en bijt tegelijk. Ik heb
speciaal dezen avond voor dit bezoek uitgekozen,
omdat ik wist dat uw bediende van avond
uit is."
Sammy Pluck ontnam den ouden heer de re
volver, waarna deze hem uitnoodigde plaats te
nemen.
„Ik houd het er voor, dat u ook een ver
zamelaar bent," begon de dokter bedaard.
Pluck het een grinnekend geluid hooren.
„Zeker; alleen zit ik er niet zoo aan vast ge
plakt als u. Goud en zilver gaan bij mij zoo
gauw mogelijk in den smeltkroes en de steenen
breng ik liever los op de markt."
„Wat een vandalisme!" riep de dokter ver
ontwaardigd. „Hebt u dan heelemaal geen ge
voel voor schoonheid, geen eerbied voor his
torie en traditie?"
Al sprekend strekte hij de hand uit en liet den
ring aan z'n vinger onder het lamplicht schit
teren.
„Kijk", ging hij voort, „deze ring heeft aan
goud en steenen een beperkte waarde, maar de
edelsmid heeft er een kunstwerk van gemaakt
en de historie maakte hem onschatbaar. Hij
dateert...."
„Al genoeg gepraat," onderbrak ruw de an-
ZOU VERSTAALD/OER ODEN
MET OP JE EIGEN GROND Te
LIJVEN. /K NOOR NETJE ZEG -
U/TJA GEN f DEN EERS TEN REEP
O AT IK WEER LAST VAN JE NEE
ZAL IR JOU ER UITJAGEN
DIE U/TGEDRüOCDtFJJJ,
ZEG JE JK ZALJE ER vA
LAnos geven, nu je m/j.
HEER el/NT DURFT U/T
TE SCHELDEN, en nog
WAT ANDERS ZAL LR JE
JA,VLUG Tien JE
MA AR IK TAL JE
WEL KRIJGEN EN
dere, „doe dat ding maar liever af. Wat heb
ik aan al dat gezwam?"
Langzaam en met een weemoedigen blik
schoof dr. Pattersey den ring van z'n vinger,
hield hem eenige oogenblikken in de hand, als
kostte het hem moeite 'er afstand van te doen
en reikte hem over.
„Doe hem aan uw vinger," verzocht hij„zoo'n
ring moet gedragen wordoen. U hebt een mooie
hand,s hij zal u goed staan."
Sammy Pluck strekte de hand uit en de dok
ter schoof den ring aan den vinger.
„Als ik hem er nu maar weer af kan krijgen,"
mopperde de inbreker.
„Probeer het maar eens".
Pluck stak z'n revolver in den zak en trachtte
den ring af te trekken. Toen hem dit niet aan
stonds gelukte, begon hij er aan te rukken.
„Zeg eens".
snauwde hij, „wat f
beteekent dat? Je i i~vU
houdt mij niet De T,Utg der
voor den gek. Ik i T r
heb een schaartje f KOCUStCL S
Ln m'n zak, wan- i l
neer ik dat ding
doorknip, alsof het van blik was."
„Laat dat schaartje maar zitten," antwoordde
dr. Pattersey, „U kunt dat ding heel gemak
kelijk afdoen, als u maar weet hoe. Draai den
ring maar eens naar rechts.... neenja,
zoo. En nu moet u op den kleinen robijn naast
den diamant drukken.... jaen blijven
drukken.... totdat u hem van den vinger ge
schoven hebtziet u wel.... het gaat zonder
eenige moeite".
„Waarachtig, u hebt gelijk." mompelde de
inbreker, terwijl hij den ring in z'n vestzak
deed, „maar ik heb met dit verwenschte ding
m'n vinger stuk gekrabt."
.Natuurlijk, dat wist ik wel," zei dr. Patter
sey, ,ihij was vroeger het eigendom der beruchte
familie Locusta. Nooit van gehoord?"
„Neen, nooit, en het kan me niet schelen
ook."
„U schijnt niet sterk in de historie te zijn,"
spotte de geleerde. Een van de gewoonten dezer
familie was en ze pasten die dikwijls toe
dat ze aan een z.g. vriend, uit hoogachting,
een ring van deze soort ten geschenke gaven.
Als die vriend dan zoo'n ring wilde afdoen,
bijv. als hij z'n handen ging wasschen, dan
krabde hij zich den vinger open, juist zooals
u dat zooeven gedaan hebt. En den volgenden
dag kon de familie de begrafenisonderneming
ontbieden
„Wel vervlschreeuwde Pluck en z'n
gezicht werd aschgrauw, „was dat de truc? Die
ring was vergiftigd."
„Kalmpjes aan," raadde de dokter, „het ver
gift heeft pas over 10 minuten z'n uitwerking.
U hebt zeker niet gezien, dat, toen ik den ring
aan uw vinger schoof, ik op den kleinen parel
naast den robijn drukte. Kijk.... onder dezen
parel loopt een klein buisje, dat bij eenigen
druk het vergift afscheidt."
„De duivel hale je!" raasde de inbreker. „Ik
begin de uitwerking al te voelen. Maar je gaat
er het eerst aan en
„Maar" vervolgde de oude heer bedaard, „er
is geen vergift of er bestaat een tegengift voor."
In de scherpe oogen van den misdadiger
lichtte de hoop op.
„Gauw dan," riep hij, „geef dat tegengift," en
hij richtte z'n revolver op den geleerde.
Deze scheen nu beangst.
„Schiet niet!" stamelde hij, terwijl hij zich
naar een klein aangrenzend kamertje spoedde.
Pluck volgde hem met z'n revolver. In het
kamertje echter zag hij niet dan een groote
hoeveelheid glazen buisjes, flesschen en instru
menten, die men in een apotheek aantreft. Met
bevende handen nam de dokter een glas en een
klein fleschje, dat hij in het glas uitgoot. Daar
na voegde hij er nog een bepaalde hoeveelheid
uit een ander fleschje bij.
„Hier," sprak hij, „drink dit gauw uit.
Met het angstzweet op z'n voorhoofd, ledigde
Sammy Pluck het glas. Twee seconden later
wankelde hij en viel achterover in z'n stoeL
Eerst na een uur opende hij weer de oogen en
keek met een zucht van verlichting om zich
heen.
„Ben ik heelemaal weer in orde?" vroeg hij.
„Heelemaal", antwoordde de dokter. „Je
beenen zitten alleen stevig aan den stoel vast
gebonden, en hier heb ik dat vriendje van je
dat tegelijk bijten en blaffen kan. Bovendien
komen er direct een paar politie-agenten om
je mee te nemen. Misschien stel je er belang
in te vernemen, dat er in den ring geen greintje
vergift zit. Ik heb hem indertijd voor alle ze
kerheid zelf gereinigd. Het eenige vergift dat
je in je maag gekregen hebt, was het z.g. te
gengift, een mengsel van morphine en Chloral-
hydraat, net genoeg om je een tijdje te laten
indutten. Je bezoek was trouwens niet onver
wacht" hier wees dr. Pattersey op het toe
stel aan den wand „ik heb daar ook een ka
meraad, die mij bijtijds er van in kennis stelt,
als iemand me op een ongebruikelijke manier
wenscht te bezoeken. Hij heeft vandaag voor "t
eerst dienst gedaan en blijkt, zooals je zelf hebt
ondervonden, volkomen voor z'n taak bere
kend."
De Zwitsersche bondsraad heeft met 23 tegen
een stem een besluit goedgekeurd, waarbij het
openen van1 nieuwe of het uitbreiden van be
staande warenhuizen en eenheidsprijzen-win
kels wordt verboden.
I Jf op dit blad zijn Ingevolge de verzekerlngsvoorwaarden tegen f Dfiflf) bij levenslange geheele ongeschiktheid tot werken door 7CIÏ bij een ongeval met l 9f/J bi) verlies van een hand 7 9C een f 50 b„rfeUk J™ f 40 r
AllQ Cl DO flfl S ongevallen verzekerd voor een der volgende ultkeeringen T *5UUUmm verlies van beide armen, beide beenen of beide oogen T I OUm" doodelijken afloop GO Lr- een voet of een oog l£tO» luim of wijsvinger %J\r- been of arm# tri/» anderen vinQtr
AANGIFTE MOET, OP STRAFFE VAN VERLIES VAN ALLE RECHTEN, GESCHIEDEN UITERLIJK DRIE MAAL VIER EN TWINTIG UUR NA HET ONGEVAL
„Mijnheer Raymond, om niet heelemaal on
dankbaar te lijken, heb ik u reeds een bekente
nis gedaan, maar het is mij onmogelijk om ver
der te gaan. Vraag mij niets meer."
Ik schikte mij naar haar wensch en sprak:
„Goed, ik zal het dan zonder uw hulp moeten
doen en indien ik er in slaag de taak die ik mij
zelf heb opgelegd, tot een goed einde te bren
gen, zal ik slechts één belooning eischen: dat u
zult erkennen, dat mijn bedoelingen eerlijk en
ontbaatzuchtig waren."
„Daar ben ik nu al van overtuigd," zeide zij.
Toen voegde zij er aan toe, nadat zij een smee
kenden blik op mij geworpen had:
„Mijnheer Raymond, kunt u de dingen niet
laten zooals zij zijn? Ik vraag immers niet om
hulp; ik heb er geen behoefte aan
„De schuldige heeft niet het recht," viel Ik
haar in de -rede, om voordeel te trekken uit de
edelmoedigheid van een onschuldige. De moor
denaar mag bovendien niet de eer en het geluk
van een nobele vrouw vernietigen. Neen, juf
frouw Leavenworth, ik zal doen wat mijn plicht
mij gebiedt."
Toen ik dien avond naar huis wandelde, voel
de ik mij als iemand, die op een smalle plank
staat, die over eèn diepen afgrond ligt.
Hoe moest ik, met geen ander uitgangspunt
dan de overtuiging dat Eleonore Leavenworth
iemand ten koste van zichzelf wilde bescher
men, Gryce's vooroordeelen zien te overwinnen,
den waren moordenaar vinden en een onschul
dig meisje bevrijden van de verdenkingen, die
niet zonder reden op haar rustten?
TWEEDE DEEL
HENRY CLAVERING
EERSTE HOOFDSTUK
Dc woning van Gryce
Ik kon er niet aan twijfelen of Eleonore Lea
venworth hield heel veel van de of den schul
dige, voor wier of wiens heil zij bereid was zich
zoo op te offeren. Hoewel in strijd met mijn
voorgevoelens, kwam mij steeds dezelfde naam
weer in den geest: die van den secretaris, die
zich steeds opwond, die zich zonderling gedroeg
en over het algemeen zeer vreemd deed. In den
loop van het onderzoek had ik niets aan hem
bemerkt, dat mijn achterdocht opwekte; en
dan. wat voor voordeel zou hij bij de misdaad
gehad hebben? Maar indien de liefde een van de
motieven voor den moord geweest was, zou men
alles kunnen verwachten. James Harwell, de
eenvoudige secretaris van een vroegeren thee
handelaar, verschilde wel zeer van een anderen
James Harwell, overheerscht door zijn harts
tocht voor een vrouw als Eleonore. Door hem
op de lijst van de mogelijke daders te zetten,
overdreef ik niet. Maar wat een verschil tus
schen 'n willekeurig vermoeden en een overtui
gend bewijs! James Harwell voor schuldig hou
den en het bewijs van die schuld leveren, wa
ren twee heel verschillende dingen. Toch moest
ik Eleonore tot eiken prijs redden. Wat zou het
gevolg zijn als de verdenking bleef bestaan?
Misschien wel haar inhechtenisneming, die
over heel haar leven een onuitwischbare scha
duw zou werpen. De beschuldiging van een ar
men secretaris zou nog minder erg zijn dan dit.
Toch hield de tegenstelling tusschen Eleonore,
die haar hand op het hart van het lijk had ge
legd en Mary, die een half uur later met een
niet verborgen verontwaardiging was weggeloo-
pen, mij een groot gedeelte van den nacht uit
den slaap. Ik kon m'n gedachten er niet van af
wenden. Niettegenstaande alle pogingen daar
toe, vervolgde dit dubbele beeld mij, vervulde
mij beurtelings met hoop en wanhoop. Ik wist
niet of ik mijn hand met die van Eleonore op
de borst van haar oom zou leggen en het blinde
vertrouwen in haar onschuld zou bevestigen, of
dat ik integendeel, het voorbeeld van Mary
volgend, haar met afschuw zou ontvluchten.
Deze besluiteloosheid hinderde mij en den vol
genden ochtend ging ik Gryce opzoeken. Op
mijn bellen kwam een jongetje opendoen. Toen
ik vroeg of mijnheer Gryce thuis was, uitte hjj
een ontkennend gebrom maar ik nam het be
vestigend op.
„Zeg hem, dat mijnheer Raymond hem
wenscht te spreken."
De jongen keek mij onderzoekend aan en wees
mij een deur boven aan de trap. Ik snelde de
trap op, klopte op de deur en ging naar binnen.
Gryce zat met zijn rug naar mij toe; hij zat voor
zijn bureau te schrijven.
„Wat een eer voor mij!" riep hij uit, terwijl
hij zich omdraaide. „Is het koud vandaag?"
„Ja," antwoordde ik en keek hem oplettend
aan, om te zien of hij in een mededeelzame
stemming was; „maar ik stel weinig belang in
de temperatuur. Mijn ongerustheid over dien
moord
„Zeker," viel hij mij in de rede terwijl hij zijn
oogen strak op den pook vestigde, „het is een
lastig geval. Mischien denkt u er anders over.
Ik durf er iets om te verwedden, dat u mij iets
te vertellen hebt."
„Ja," antwoordde ik, „u kunt echter niet ver
moeden waarover het gaat. Sedert ik u voor het
laatst gezien heb, is mijn vermoeden omtrent
een zeker feit veranderd in een absolute zeker
heid. U verdenkt ten onrechte een onschuldige."
Ik verwachtte, dat hij eenige verwondering
zou toonen, maar ik werd teleurgesteld.
„Wat een gelukkige zekerheid, mijnheer Ray
mond," mompelde hij. „Ik wensch er u geluk
mee."
Ik onderdrukte met moeite een beweging van
woede.
„Ik ben er zoo zeker van," antwoordde ik,
vastbesloten om op een of andere manier zijn
belangstelling te wekken, „dat ik u kom vragen
of u, in naam der gerechtigheid, van eiken maat
regel tegen die persoon wilt afzien, totdat wij
onderzocht hebben of er geen beter spoor be
staat."
„Werkelijk, dat is een verzoek dat mij van u
verbaast."
„Mijnheer Gryce," vervolgde ik, „als de naam
van een vrouw eenmaal besmeurd is, dan blijft
hij dat voor altijd. Eleonore heeft een te edel
karakter cm op zoo'n beslissend oogenblik met
haar belangen te spelen. Luister naar mij en
ik beloof u, dat u er geen spijt van zult heb
ben."
Ik haalde mijn zakboekje te voorschijn en
legde het op tafel.
„Wat! aanteekeningen!" riep de detective uit.
„Dat is erg onveilig. Zet nooit uw plannen op
papier."
Ik negeerde die onderbreking en vervolgde:
„Ik heb de gelegenheid gehad, die u ontbro
ken heeft, om die vrouw te bestudeeren. Ik heb
haar iets zien deen, dat een schuldige nooit zou
hebben gewaagd en ik verklaar u, dat ze vol
komen onschuldig is aan elke misdadige daad
of gedachte. Zij kent misschien een gedeelte
van het geheim, dat wil ik niet bestrijden. De
sleutel die in haar bezit gevonden werd, zou mij
heeten liegen als ik het tegendeel beweerde.
Maar wat bewijst het eigenlijk? Omdat die
vrouw het als haar plicht beschouwde te zwijgen,
zoudt u haar met schande willen overladen, ter
wijl we er met een beetje geduld en list in zul
len slagen, de waarheid te ontdekken zonder
haar hulp."
„Maar hoe moeten we iets te weten komen,
als we niet het eenige spoor volgen, dat wij be
zitten?"
„ET zult in ieder geval niets bereiken met de
aanwijzingen die Eleonore Leavenworth zal ver
strekken."
Gryce trok de wenkbrauwen op, maar zei
niets.
„Juffrouw Eleonore," drong ik aan, „onder
gaat den invloed van iemand, die haar edelmoe
digheid kent. Laten wij onderzoeken, wie zoo'n
grooten invloed op haar uitoefent en we zullen
den persoon vinden dien wij noodig hebben."
„Hm!" was alles wat de detective antwoordde.
Ik was vastbesloten om hem aan het spreken
te krijgen en wachtte rustig.
„V verdenkt dus iemand?" zei hij vlug.
„Ik noem geen namen. Al wat ik vraag is
tijd."
„Wiit u zich dan persoonlijk met de zaak be
zighouden?"
„Juist."
.Mijnheer Raymond, mag ik vragen of u het
alleen af kunt, of neemt u de hulp aan van een
kundig helper?"
„Ik zou heel blij zijn, als ik u tot medewerker
had."
Een ironische glimlach plooide Gryce's lippen.
„U moet wel heel zeker van u zelf zijn," zei
hij.
„Ik ben heel zeker van juffrouw Leaven
worth."
Het antwoord scheen hem te bevallen.
„Wilt u mij uw plannen meedeelen?"
Ik zweeg; om de waarheid te zeggen, had ik
nog geen plannen gemaakt.
(Wordt vervolgd).
