Dimitrof in zijn element
'h
VI
Li
Vreemd geld - Credietbrieven - Assurantiën
St. Willibrordus
l
J
V
Ontwapening in
crisisperiode
Het nieuws van heden
THANS MA G HIJ SPREKEN
DE BAROMETER
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
ZATERDAG 7 OCTOBER 1933
ZES EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 18498
BUREAUX: NASSAULAAN 51 - TEL. 13866
ABONNEMENTEN:
Voor Haarlem en Agentschappen p. week
25 cent; per kwartaal f3.25; per post,
per kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling
DACBLAD UITCECEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866
N.V. Ned. Verzek. -Maatschappij
Utrecht, Catharijnesingel 48
Hoofdinspectie Amsterdam
Adm. de Ruijterw. 242. Tel. 82797
Kapitaal- en Volksverzekering
De president kan niet uitstaan dat
de beklaagde „asjeblieft" zegt
Herhaaldelijk in conflict
Dimitrof verhoord
Dimitrof een dankbaar
leerling
WIJNEEEST IN ITALIË
De oogd is p de druiven zjjn gepiukU
trossen n ten deele aan de
Madorn1*1 ten deele onder het
Volk verdeeld
-
Dimitrof irriteert herhaaldelijk president
Bünger
Dimitrof uit de rechts
zaal verwijderd
Het WeeriiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiH
iiiiiiiiniiiniiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniuiiiil
Een laatste waarschuwing
HET EERZAME HANDWERK
Te Berlijn werden voor het eerst weer nieuwe leerlingen naar oud ambachts-
gebruik tot meester verheven. De nieuwe ambachtslieden beloven hun handwerk
eere aan te doen
Een nieuwe getuige
NIEUW SNELHEIDSRECORD
Kapitein Roscoe Turner bij zijn aankomst
op het Floyd-Bennet vliegveld te New York,
nadat hij in den nieuwen recordtijd van
10 uur, 4 min. en 30 sec. over het Ameri-
kaansche continent is gevlogen
1
Duitsche mondelinge mededee-
lingen te Londen en Rome
Een scherpe cede van
Baldwin
Baldwin waarschuwt
Duitschland
De sterrenwacht van het
Vaticaan
O'Duffy door menigte
aangevallen
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ZESTIEN BLADZIJDEN
ONTVANGLAMPEN VANAF F 2.50
N.V. Gloeilampenfabriek „Radium"
H. J. v. d. MEER, Schagchelstraat 7
De crisis in Spanje
DENKT OM DE KLOK!
Hedennacht te drie uur eindigt de
zomertijd. Zet dus de klok hedenavond
▼óór het naar bed gaan een uur terug.
HAARLE
COURANT
LEIPZIG, 6 Oct. Bij het begin der zitting
Tan vandaag deelt het O. M. mede een tele
gram van het internationale comité, dat een
contra-proces heeft georganiseerd, ontvangen
te hebben, waarin geprotesteerd wordt tegen
de zoogenaamde mishandeling van Dimitrof,
welke kwestie reeds eergisteren voor de recht
bank werd behandeld.
De voorzitter noemt deze beschuldigingen
onwaardig.
De Senaat gaat er dan toe over, den beklaag
de Dimitrof te verhooren. Eerst worden echter
twee Berlijnsche recherche-ambtenaren als ge
tuige gehoord, die inlichtingen verstrekken
over het by Dimitrof gevonden en in beslag
genomen litteraire en andere materiaal.
De president geeft eerst een uiteenzetting
van het door de Justitie tegen Dimitrof verza
melde bewijsmateriaal, evenals van de beschul
digingen tegen de beide andere Buigaarsche
beklaagden. In de eerste plaats had men een
gehectografeerd document gevonden: „Voor den
strijd om het eenheidsfront van het proleta
riaat, oproep van het Executief Comité van
Communistische Internationale. Moskou, 3
Maart 1933.", waarin de noodzakelijkheid van
de vorming van een eenheidsfront wordt uit
eengezet.
De inhoud heeft tot kop: „De brandstich
ting in den Rijksdag ontmaskerd als
nationaal-socialistische provocatie", en
heeft de strekking te bewijzen, dat Torgler
niet betrokken kon zijn bij de brandstich
ting in den Rijksdag.
Dimitrof verklaart, dit stuk nooit gezien,
nooit bezeten en nooit gelezen te hebben
en zegt, dat het hem niet zou verwonderen
als de politie het tusschen zijn papieren
had gesmokkeld.
President: „Kriminalkmmissar Brasch-
witz zal daarover gehoord worden."
Dimitrof: „Asjeblieft!"
President: „Ook zonder Uw asjeblieft U
moet met het verdachtmaken van ambte
naren voorzichtig zijn. U kunt U verdedi
gen, zooals U het goed acht, maar in dat op
zicht moet ik U waarschuwen."
Het verhoor heeft weer hetzelfde verloop
als gewoonlijk, wanneer Dimitrof in actie
komt, en herhaaldelijk komt hij in botsing
met den president, dien hij voortdurend in de
rede valt en die op zijn beurt voortdurend
tracht, den Bulgaar, die steeds met zeer
luide stem spreekt, tot zwijgen te brengen.
De president herinnert Dimitrof er aan, dat
ook een stuk is gevonden met het opschrift
„Voorbereiding voor een anti-fascistisch Ar
beiderscongres". Dit congres zou te Kopen
hagen bijeenkomen.
Dimitrof: „Dit stuk was uitsluitend bestemd
voor mijn Buigaarsche vrienden. Ik zou hen
van het houden er van op de hoogte brengen
en dat heb ik gedaan."
President: „Ja Dimitrof, u stelt het steeds
voor, alsof alles bij u slechts om de Burgaar-
sche politiek ging."
Dimitrof: „Ik heb steeds verklaard, dat ik
mij in het buitenland slechts met mijn Bui-
gaarsch werk bezig hield. Deze verklaring
handhaaf ik. Mijn aanklager moet dan maar
bewijzen, dat ik ook nog ander werk gedaan
heb."
President: „Daarom gaat het thans juist Di
mitrof. Wanneer u louter documenten hebt, die
niet voor Bulgarije alleen zijn geschreven, doch
die betrekking hebben op de samenwerking tus
schen verschillende organisaties in alle Europee-
In de gistermiddag te Leipzig
gehouden zitting van het Rijksge
rechtshof ontstond na een reeks
kleinere incidenten met den Bulgaar
Dimitrof een nieuw incident, toen
Dimitrof wederom beleedigende
woorden sprak tegen ambtenaren
der politie.
De Senaat trok zich in de raad
kamer terug en besloot beklaagde
Dimitrof uit de gerechtszaal te ver
wijderen wegens herhaalde beleedi-
gingen van ambtenaren der politie,
waarmee hü ondanks de waarschu
wingen van den president was
voortgegaan.
Dimitrof riep woedend uit: Dat
is ongehoord. Daarna brulde hij
nog een aantal onverstaanbare
scheldwoorden de zaal in, terwijl hij
door de agenten naar de gevangenis
werd teruggeleid.
sche landen, dan schijnt mij dat een bewijs, dat
u niet slechts voor Bulgarije gewerkt hebt. Voorts
is bij u gevonden het boek „De gewapende op
stand". Dat is toch een leerboek voor den op
stand."
Dimitrof: „Bij mij hebt u een heele bi
bliotheek met boeken van allerlei soort kun
nen vinden. Ik heb altijd gestudeerd. Ik heb
in de gevangenis gestudeerd en ik studeer
ook in dit proces, mijnheer de president (ge
lach). Ik weet echter niet, of het boek „De
gewapende opstand" een leerboek is."
De president constateert, dat het boek „De
gewapende opstand" op 27 Mei 1932 door het
Rijksgerecht illigaal is verklaard.
Dimitrof antwoordt, dat hij het boek in 1931
had gekocht. Overigens zou hij het even goed
gelezen hebben als hij het illegale karakter van
het boek had gekend. De kanselier van het
Duitsche Rijk, Adolf Hitler, had het ook ge
lezen.
Thans komt aan de orde een reisgids door
Berlijn, die in de woning van Dimitrof in be
slag was genomen, en waarin merkwaardige
notities stonden. Het onderzoek had uitgewe
zen, dat op het plattegrondje van Berlijn, dat
zich in het boekje bevond, kruisjes waren gezet
bij het Stadsslot en het Rijksdaggebouw.
Dimitrof interrumpeert, dat deze kruisjes er
bij het eerste verhoor door de politie nog niet
gestaan hadden. Zij moeten er dan op het
bureau van de Kriminaipolizei ingezet zijn.
De president laat den rechercheur Kynast
onder eede nogmaals uitvoerig verhalen onder
welke omstandigheden men de kruisjes had
ontdekt. Kyrast za met zijn collega's Bauer
en Kolling in zijn dienstkamer. Bij het door
bladeren van net gidsje ontdekte hij het kruis
naast het Rijksdaggebouw Opgewonden maak
te hy zyn collega's erop opmerkzaam en toon
de het onmiddeliyk in de naast het dienstver
trek gelegen kamer aar zijn chef dr. Brasch-
witz, die ook het tweede kruis naast het Slot
ontdekte.
De voorzitter zegt, dat hy ook bij de Mit-
tenwalderstrasse en het Nederlandsche gezant
schapsgebouw een kruisje had gezet.
Dimitrof zegt, dat hy het niet gedaan heeft.
President: Wanneer men aanneemt, dat u van
der Lubbe kent, dan is het mogeiyk, dat deze
den gids in handen heeft gehad en de kruis
jes er by heeft gezet. Dimitrof verklaart, dat
hy Van der Lubbe nooit gezien heeft.
President Bünger laat daarop in het Neder-
landsch aan Van der Lubbe vragen of hij deze
kruisjes in den gids heeft aangebracht en of hy
het boekje überhaupt wel eens gezien heeft.
Van der Lubbe ontkent beide vragen.
De Oberreichsanwalt vraagt dan aan Dimi
trof of het boekje hem toebehoort. Dimitrof
antwoordt brutaal: ik heb wel zoo'n boekje
gehad, maar of het dit is weet ik niet. Dit
boekje is irji door de politie voorgehouden an
voor de politie neem ik geen garantie.
De president beveelt den beklaagde op
energieke wyze te zwijgen en onderbreekt dan
de zitting "oor een korte pauze.
LEIPZIG, 5 Oct. (W.B.) Na de pauze wor
den den beklaagde Dimitrof een aantal brieven
voorgehouden, die in zyn actetasch en koffer
zyn gevonden.
Dimitrof verklaart, dat deze brieven zonder
uitzondering betrekking hebben op de actie in
Bulgarije.
Verwachting: Zwakke tot matigen Zuid-
oostelijke tot Zuidelijken wind, nevelig
tot licht of half bewolkt, weinig of geen
regen, iets wanner overdag. jj=
S Verdere vooruitzichten: Nog weinig ver-
andering.
Nachtvorstverwachting: Weinig of geen
nachtvorst.
§j Zon op 7.12 - onder 6.23 - Licht op 6.53
11 October L. K.
Wanneer de voorzitter dan een schryven
voorleest, waarin o.a. den zin voorkomt: gebruik
maken van onze pers in Weenen, Praag. Bazel
en Metz voor Duitschland, meent Dimitrof,
dat dit slechts beteekent, dat de communistische
pers zou benut worden om de Buigaarsche ar
beiders over den toestand in Duitschland in te
lichten.
De president zegt dat hij de interpretatie
van Dimitrof nauweiyks kan aanvaarden. Dimi
trof windt zich dan zeer op waarna de voorzit
ter hem het zwygen oplegt.
President Bünger verwyst dan naar den in
houd van een ander briefje waarin staat: hand
having van den band tusschen de Duitsche
partij en de andere broederpartyen.
Dimitrof antwoordt dat hy dit niet begrijpt
en zoekt alle mogelijke uitvluchten, ofschoon de
voorzitter hem beveelt te zwygen.
De voorzitter waarschuwt Dimitrof thans
het laatst.
De voorzitter leest vervolgens een by Dimitrof
gevonden brief voor met het opschrift: „Hel
mut"! en de onderteekening .Kant"
In dezen brief wordt gezegd, dat by vergis
sing 20 Mark door Bergson aan Schmitt zyn
gezonden, die „ons," dus den ondergeteekende,
toebehooren. Den geadresseerde wordt verzocht
de 20 Mark aan „ons" terug te zenden.
Dimitrof roept zeer opgewonden uit, dat hy
dezen brief voor het eerst bij den rechter van
instructie gezien heeft. Ik heb hem vroeget
nooit gezien, dat is een maakseltje van de po
litie.
President: U zoudt zich niet zoqo opwinden,
als deze zaak U werkelijk niet aanging. Uw op
winding is het beste bewys, dat daar iets niet
in orde is.
Dimitrof roept: Ik ben verontrust omdat de
aanklacht op deze wijze geconstrueerd wordt.
Dan komt het notitieboek van beklaagde Di
mitrof ter sprake, waarin voorkomt, dat hy
een reeks betalingen tot een totaal bedrag van
15.092 mark heeft gedaan. Hierbij wordt ook de
naam Schmitt genoemd en een keer komen
de letters Schm. voor.
Op de vraag, wat deze betalingen beteekenen
verklaart Dimitrof, dat het bedragen zyn. die
hy aan Buigaarsche emigranten heeft uitge
keerd. Het geld had hy in Parys geleend, ove
rigens gaat het hier niet om een zekeren
Schmitt, maar om een Bulgaar Smidoff. Ver
volgens komen de verschillende telefoonnum
mers ter sprake, die Dimitrof in zyn notitie
boekje heeft opgeschreven. Door een toeval had
men geconstateerd, dat by een nummer het
omgekeerde nummer juist was. Zoo was men
te weten gekomen, dat onder de vele genoteerde
nummers ook het .telefoonnummer van Mün-
zenberg voorkwam.
Dimitrof verklaart in verband hiermee, dat
de politie zich by het uitzoeken der telefoon
nummers kolossaal onbekwaam en onverstan
dig getoond heeft.
President Bünger springt by deze woorden
op én verklaart, dat de senaat er thans over
zal beraadslagen of men beklaagde Dimitrof uit
de zaal zal verwyderen.
De maat is nu voL
Na kort overleg deelt de president het reeds
gemelde besluit mede, dat Dimitrof uit de zaal
verwyderd moet worden.
Dimitrof pakt dan zyn boeltje by elkaar en
roept woedend uit: „Ongehoord! Ongehoord!"
Dan wordt de verdachte Popof gehoord, met
wien via den tolk moet worden gesproken. Om
te beginnen zyn by Popof vyf kwitanties tot
een totaal bedrag van 303 mark gevonden, die
tusschen 14 en 26 Februari zijn gedateerd De.
ze kwitanties zyn in het Duitsch geschreven
en onderteekend met den naam Peter.
Popof verklaart, dat deze Peter in opdracht
van hem hoofdzakeiyk Russische kranten, maar
ook Russische boeken heeft gekocht en naar
Bulgarye gezonden. Daarvoor is het geld ge
bruikt. Hoe de werkelijke naam van „Peter" is,
weet hy niet.
Over drie kwitanties voor betalingen van 8.450
mark, 510 dollar en 300 dollar, welke Popof aan
een zekeren Bruno heeft gedaan, verklaart
verdachte: Bruno is een Bulgaar, die in op
dracht van de Buigaarsche communistische
party naar Beriyn is gekomen om van my dit
geld te ontvangen. Het gaat hier om bedragen,
die door emigranten voor de party in Bulga
rye zijn byeengebracht. Ik heb het geld van
een Bulgaarschen emigrant uit Parijs gekregen.
Bruno ken ik niet.
De president: Een onbekende geeft men toch
niet zulke hooge bedragen.
Popof: Ik heb vooraf van de party bericht
gekregen omtrent de aankomst van Bruno. Dat
was voor my voldoende legitimatie.
Dan wordt vastgesteld, dat Popof by zyn ar
restatie in het bezit was van meer dan 800
dollar in biljetten van 5 dollar. Popof antwoordt,
dat ook dit geld uit Frankryk afkomstig is. Al
le bij my gevonden papieren, aldus verdachte,
bewyzen afdoende, dat ik in opdracht van de
party heb gehandeld en nauwkeurig rekening
en verantwoording heb afgelegd.
De procureur-generaal: Van wie hebt u de
opdracht ontvangen, in Duitschland Russische
bladen en boeken te koopen?
Popof: Van het centrale comité der Bulgaar,
sche communistische party.
De procureur-generaal: Deze opdracht had
toch werkelijk eenvoudiger in Rusland direct
uitgevoerd kunnen worden. Waarom heeft men
den weg via Duitschland gekozen?
Popof: Myn party heeft slechts relaties met
Buigaarsche communisten.
De procureur-generaal: Volgens de kwitan
ties van Peter is ook eens een fotografietoestel
gekocht. Welk doel had dat?
Popof: Ik wilde dit toestel voor mijn eigen
liefhebbery koopen.
Dr Parisius' Het valt op, dat er slechts kwi
tanties zijn gevonden over den korten tyd, die
aan den Ryksdagbrand vooraf ging, n. i voor
de dagen van 14 tot 26 Februari. Popof zegt
zelf, dat hy op zyn minst sedert 3 November
1932 in Beriyn was.
De president stelt aan de hand van de dos
siers nogmaals vast, dat alle kwitanties van
Peter en Bruno data dragen van vóór den
brand. Volgens den staat van uitgaven is er
ook nadien tweemaal 29 mark betaald, waarach.
ter een onleesbare naam staat.
Popof: Aan Peter is op 1 Maart nog eens
een bedrag van 33 dollar betaald.
Dr. Parisius: Vroeger heeft Popof verklaard,
dat hij van zijn eigen geld 500 dollar uit Mos
kou had meegebracht en van Peter belang-
ryke bedragen heeft ontvangen.
Popof: Bij de eerste verhooren heb ik niet
de waarheid gezegd, omdat ik niet wilde toe
geven, dat ik uit Rusland naar Duitschland was
gekomen. Ik vreesde, dat men my naar Bul
garye zou uitleveren. Aan den rechter van in
structie heb ik later de waarheid gezegd.
De zitting wordt daarop tot morgen ver-
In opdracht van het Internationale Van der
Lubbe-Comité heeft mr. Wilhelm Loeb heden
per brief aan de drie verdedigers, den president
en den Oberstaatsanwalt te Leipzig medege
deeld, dat Eduard> Sirach, redacteur van „Spar-
takus", het orgaan der linksche arbeidersposi
tie, als getuige wenscht te worden opgeroepen,
daar hij als intiem vriend van Van der Lubbe
belangryke verklaringen wenscht af te leggen
over diens karakter en over diens politieke ge
dragingen in den laatsten tyd, speciaal dat Van
der Lubbe geenerlei voeling had, noch met de
N.S.D.A.P., noch S.PJD., noch K.P.D., noch eenig
lid dier organisaties persoonlyk.
RINIE
r\iK
i
LONDEN, 6 Oct. De Duitsche zaakgelastigde
prins v. Bismarck heeft Vrydag op het Foreign
Office met den minister van Buitenlandsche
Zaken Sir John Simon een bespreking gehad,
welke een half uur duurde.
Von Bismarck deelde in hoofdzaak enkele op
merkingen der Duitsche regeering mede over
de de resultaten der jongste ontwapenings
besprekingen. Deze opmerkingen zullen tusschen
de verschillende delegaties te Genève worden
besproken. Later ontving Simon de ambassa
deurs van Frankryk en Italië.
Biykens een Wolffbericht heeft te Rome een
Duitsch bezoek over de ontwapeningskwestie
plaats gehad, te Parys echter niet.
In een rede voor het internationale vredes-
genootschap te Londen waarschuwde Henderson
hedenavond voor een terugkeer van Engexand
tot een isoleeringspolitiek. Een mislukking der
ontwapeningskwestie zou een nieuwen bewape-
ningswedstryd ontketenen, welke rechtstreeks
moet uitloopen op oorlog. Engeland diende zyn
verplichtingen als lid van den Volkenbond en
onderteekenaar van het Kelloggpact in een
nationale wet vast te leggen.
BIRMINGHAM, 6 Oct. (Reuter). In een rede
alhier wees Baldwin op de noodzakelykheid
van het tot stand komen eener ontwape.
ningsconventie, daar de wereldtoestand niet
slechts wegens de economische crisis niet goed
was, maar ook tengevolge van de vrees voor
oorlog op het Europeesche vasteland. Een der-
gelyke conventie zou zoo noodig Engeland in
staat moeten stellen, door uitbreiding zyner
bewapening tot pariteit te komen met andere
mogendheden. De natie, welke het tot stand
komen van een dergelyke, stipt na te komen
conventie zou belemmeren door het stellen
van momenteel onvervulbare eischen, zou in
de wereld geen enkelen vriend hebben.
VATÏCAANSCHE STAD, 6 Oct. Pater J.
Stein, de directeur van het Vaticaansch obser
vatorium, heeft aan Z. H. den Paus een boek
aangeboden met illustraties en berekeningen
betreffende 14.000 door het observatorium ge
fotografeerde 'sterren. De berekeningen zyn
samengesteld met medewerking van het obser
vatorium te Oxford, terwyl ook gebruik is ge
maakt van resultaten, verkregen door de obser
vatoria van Harvard en Helsingfors.
Het boek is het elfde en wellicht het laatste
van het Vaticaansche Observatorium, dat thans
niet min'er dan 500.000 sterren gefotografeerd
heeft.
(United Press)
DUBLIN. 6 Oct. (Reuter) Toen generaal
O'Duffy, de leider van de Iersche eenheids-
party. door de straten van Tralee in het
graafschap Kerry liep om naar een partyver-
gadering te gaan, werden hy en zyn metgezellen
door een menigte aangevallen. Er volgden on
geregeldheden, waarbij van steenen en stokken
gebruik werd gemaakt. Tenslotte werd de orde
hersteld door uit Cork te hulp geroepen
troepen.
O'Duffy werd licht aan het hoofd gewond
met een stomp werktuig. Hy werd, naar United
Press nog meldt, ter wüle van zyn veiligheid
door de troepen naar Killamey gebracht.
Voortzetting van Ryksdagbrand-proces te Leip
zig.
Dertfl, de aanslagpleger op dr. Dollfuss, destijds
pleegkind in Den Haag.
Viaduct ingestort te Milaan. Reeds 6 dooden.
Drie communisten in Bulgarye ter dood ver
oordeeld.
Officieele Duitsche bezoeken te Rome en Lon
den inzake de ontwapeningskwestie.
De herplaatsing van wachtgelders wordt krach
tig ter hand genomen.
Regeeringsmaatregelen tot steun van den mid
denstand.
Rundvleesch in blik voor de steunbehoevenden.
De Tweede Kamer over de wyziging en aanvul
ling der Ambtenarenwet.
Ernstige stakingsonlusten in Amerika.
Speciale Nederlandsche Zuiveltentoonstelling in
het HoUand-Huis te Brussel geopend.
en SCHOTERWEG, hoek GEN. CRONJéSTRAAT
geeft de hoogste korting op
BADlO-RECORD-LAMi-EN
MADRID, 6 Oct. (Reuter.) Thans heeft Za-
mora aan Maranon verzocht een kabinet sa
men te stellen. Maranon zegde toe inleidende
besprekingen te zullen houden. Vanmiddag
had hy een onderhoud met Lerroux.
Volgens V. D. is de medicus Maranon er in
geslaagd, tot een overeenstemming en verzoe
ning der republikeinsche partyen te geraken,
zoodat Zaterdag de formatie van een nieuwe
regeering verwacht kan worden. Waarschynlyk
zal Sanchez Roman kabinetsvoorzitter zyn.
f v vwummiü i i i i y r r r n r r t r +/P7
Stand op Zaterdag 1 uur na.; 758
Vorige stand: 765
