Stadsnieuws
WOENSDAG 11 OCTOBER
I
Diepten der wereldr
ruimten
HET UITZICHT
IS BEPERKT
FAILLISSEMENTEN
Nooit-meer-oorlog-federatie
Personalia
Rijkspostspaarbank
Nederl. Vereeniging voor den
Volkszang
Opbrengst N.Z.H.T.M.
UIT DEN OMTREK
ZILVEREN BESTAANSFEEST
Van de Rectoralen Hulpkerk der
E. E. P. P. Capucijnen
ZEEVISSCHERIJ IN
AUGUSTUS
Ruimere aanvoer, minder
opbrengst
BLOEMENDAAL
HEEMSTEDE
SANTPOORT
VELSEN
Reorganisatie in de politie
ZANDVOORT
HERDENKINGSZEGELS
Het Nederlandsche gezag 300 jaar
op Curasao
DE EERSTE MOTORVLIEGER
WoTOft njfCRL
Bij Hannover is een monument opgericht
voor Carl Jatho, de eerste motorvlieger. In
Augustus 1903 slaagde hij er na langdurige
proefnemingen in voor de eerste maal met
een motorvliegtuig op te stijgen
NIEUWE DEPARTEMENTALE
INDEELING
Memorie van Antwoord aan
de Eerste Kamer
r
De Arrondissements-Rechtbank te Haarlem
heeft op Dinsdag 10 October failliet verklaard:
F. P. Zijlstra, kapper, wonende te IJmuiden,
gem. Velsen, Kanaalstraat 81. Curator mr. dr.
W. P. Vis, alhier.
L. van Emmen, handelende onder den firma
naam „De Kampioen", wonende te Haarlem,
Kruisstraat 30. Curator .mr P. Tideman.
J. A. Tjaden, pensionhouder, wonende te
Wijk aan Zee, gem. Wijk aan Zee en Duin.
Curator mr. J. F: J. Simons, alhier.
S. A. wChönhage, garagehouder, wonende te
Haarlem, Zaanenstraat 20. Curator mej. mr.
C. L. Sanders, alhier.
P. Bond, bijgenaamd Pek, vischventer, wo
nende te Volendam, gem. Edam. Curator mr.
H. H. Riepma, Edam.
W. van Briel, koopman in automobielen, wo
nende te Zandvoort, Brederodestraat 63. Cu
rator mr. A. Klein, alhier.
E. van de Pol, manufacturier, wonende te
Oostzaan, Zuideinde 205a. Curator mr. D. de
Jong, alhier.
J. Boersen, caféhouder, wonende te Wormer-
veer, Zaanweg 77. Curator mr. A. van Leyen-
horst, alhier.
Mej. E. van Thijn, verpleegster, wonende te
Zandvoort, Kostvrrlorenstraat 103. Curator mr.
H. Bogaardt, alhier.
A. C. Godschalk, aannemer, wonende te
IJmuiden, gem. Velsen, Rijpstraat 91. Curatrice
mevr. mr. G. J. BiewingaGijmink, te IJmuiden.
Rechter-Commissiaris in deze faillissementen
mr. S. J. Pit.
Opgeheven werden de faillissementen wegens
gebrek aan actief van:
H. W. Hemmes, wonende te Haarlem. Cura
tor mr. J. H. J. Simons, alhier.
C. van Eek, wonende te Haarlem. Curator mr.
T. A. M .A. van Löben Seis, alhier.
C. Kools, wonende te Zaandam. Curator mr.
H. M. C. Dekhuyzen, te Zaandam.
Geëin:'!gd zijn de faillissementen door het
verbindend worden der uitdeelingslijst van:
N.V. Werf „Hubertina" v.h. W. H. Jacobs,
gevestigd te Haarlem. Curator mr. L. G. van
Dam, alhier.
P. Lommers Tz., wonende te Hi'legom. Curator
mr. F. J. Gerritsen, alhier.
Fa. J. Gijlswljk Zoon, gevestigd te Haar
lemmermeer, vroeger te Amsterdam. Curator mr.
F. A. Davidson, alhier.
N. V. Maatschappij tot uitoefening van het
Aannemersbedrijf „Ysbrand", gevestigd te
Haarlem. Curator mr. T. A. M. A. van Löben
Seis, alhier.
N. V. Visscherij Maatschappij „Die Scelvis",
gevestigd te IJmuiden, gem. Velsen. Curator mr.
A. W. Hellema, te IJmuiden.
Sinds eenigen tijd werd het in de Nooit
Meer Oorlog-Federatie, kring Haarlem en Om
streken, bezwaarlijk geacht, dat de Federatie
ook individueele leden had. Teneinde hieraan
tegemoet te komen, zijn de individueele leden
op de 21 Sept. j.l. gehouden vergadering over
gegaan in de door hen nieuw gevormde Alge-
meene Vereeniging „Nooit Meer Oorlog".
Deze vereeniging van personen, die geen be
paalde richting in de vredesbeweging hebben,
stelt zich als hoofddoel de Federatie zoo krach
tig mogelijk te steunen. Zij wordt in de Fede
ratie op dezelfde wijze als de andere vereeni-
gingen in het centraal bestuur vertegenwoor
digd.
In verband met het bovenstaande heeft op
B October j.l. een nieuwe vorming (reorgani
satie) van den kring Haarlem en Omstreken
der N.M.O.F. plaats gehad. Als vereeniging zijn
thans aangesloten: Alg. Ned. Vrouwen Vrede-
Bond, Haarlem: idem, Heemstede; Alg. Ver.
„Nooit meer Oorlog"; Int. Anti-Mil. Vereeni
ging: Int. Vrouwenbond voor Vrede en Vrijheid;
Jong. Vredesactie, terwijl nog andere vereeni-
gingsn haar toetreding in overweging nemen.
Aan de Universiteit van Leiden is geslaagd
voor het dcctoraal-examen geneeskunde de heer
J. M. Dinkla, alhier.
De volgende afgestudeerden van de Middel
bare Technische School te Haarlem werden ge
plaatst in de navolgende betrekkingen:
Van de af deeling bouwkunde: de heer H. de
Rijk, aangesteld als bouwkundig opzichter bij
architect B.N.A. Jac. Bot, te Amsterdam.
Van de afdeeling werktuigbouwkunde: de hee_
ren ir. J. W. Niermans, als leeraar aan de
avondschool te Enkhuizen; H. W. Brouwer,
aangesteld bij N.V. Stookwerk.
Van de afdeeling electrotechniekde heer J.
P. A. Wagtman, aangesteld als electrotechnisch
teekenaa/ bij den Rijksgebouwendienst te 's-Gra-
venhage.
Mej. A. C. Vis te Hoofddorp is te Amsterdam
geslaagd voor t examen apothekers-assistente.
Te Amersfoort is geslaagd voor het opticiens
diploma van het Technisch Optisch Genoot
schap de heer A. M. Endenburg, te Haarlem.
Te Groningen is bevorderd tot doctor in de
geneeskunde op een proefschrift: „Emotie,
bloedsuiker en hersenstam", de heer A. L. C.
Palies, geboren te Haarlem.
Ter benoeming van een tijdelijk leeraar in de
Fransche taal en letterkunde aan het Barlaeus-
gymnasium, voor den cursus 1933/1934, wordt
het volgende dubbeltal door B. en W van Am
sterdam voorgedragen: dr. J. B. Tielrooy, te
Haarlem; mej. C. W. Nanninga, te Amersfoort.
Aan het postkantoor Haarlem en zijn bijkan
toren Aerdenhout, Frans Halsstraat en Tempe
liersstraat, werd in den loop der maand Septem.
ber op spaarbankboekjes ingeleg 387.428.81; en
terugbetaald 379.285.22.
Derhalve meer ingelegd dan terugbetaald
8.143.59.
Ht aantal nieuw uitgegeven spaarbankboekjes
bedroeg 249.
Door tusschenkomst dezer kantoren werd ter
Directie op staatsschuldboekjes ingeschreven
nominaal 900 en afgeschreven 13.800.
Derhalve minder in- dan afgeschreven
12.900.
Men schrijft ons:
Woensdagavond 11 October, 8 uur, worden
de zangavonden van b.g.n. vereeniging, in ge
bouw „Zang en Vriendschap", Jansstraat, weder
hervat. Zie de advertentie in het Zaterdag
avondblad jJ. De bekende zangleider, de heer K.
Siksma, Amsterdam, thans weder hersteld van
een ernstige ziekte, heeft zich bereid verklaard
de zangavonden te leiden. Er is wel eenige moed
voor noodig om in dezen algemeen onevenwich-
tigen tijd, de zangavonden weder te doen aan
vangen, te meer waar het vorige bestuur der
afd. Haarlem, bij gebrek aan financieele be
langstelling der meer gegoeden, de geregelde
bijeenkomsten heeft moeten opgeven. Gezien
echter bet groote cultureele belang, dat in
het bevorderen van onze mooien volkszang
ligt, vertrouwt het bestuur in zijn streven
eenige tegemoetkoming te ondervinden, welke
het in staat zal stellen de propaganda voor
onze Hollandsche Volksliederen met succes te
voeren.
De vervoersopbrengsten gedurende September
1933 der Noord-Zuid-Hollandsche Tramweg
Maatschappij, waren op de lijnen: Schevenin-
gen, Leiden, Katwijk, Noordwljk (incl. Stads-
lijn Leiden) 105-539; Leiden (Stat.), Haarlem
(Stat.) 28.924: AmsterdamZandvoort
100.688: Stadslijnen Haarlem 44.467; Tram,
Buslijnen en veren in Waterland 29.313.
Totaal 308.930.
Gedurende dezelfde maand van 1932 was de
totaal-opbrengst 268.230.
In 1932; Excl. opbrengst tram- en veerlijnen
Waterland, doch incl. buslijn Purmerend—
Graft.
Naar wij vernemen, beginnen de plannen voor
een waardige viering van het 25-jarig bestaan
van bovengenoemde hulpkerk te IJmuiden-Oost
steeds vasteren vorm aan te nemen. Het zijn
alleen de financiën, die oorzaak zijn, dat
een definitieve regeling nog op zich laat wach
ten. En Januari nadert snel.
Het comité heeft zich tot taak gesteld, het
daarheen te leiden, dat bij de plechtige viering
van het 25-jarig bestaansfeest als feestgave
een passend kerkorgel zal worden aangeboden.
Dat is geen kleinigheid. Al die jaren hebben
de arme Franciscuszonen zich achter in hun
kerk moeten behelpen met een harmonium.
Het is dus geen overdaad als de katholieken
van dat Rectoraat, als een tastbaar bewijs van
hun dankbaarheid, een eenvoudig kerkorgel
aanbieden.
Onmachtig als zij zijn het benoodigde bedrag
hiervoor bijeen te brengen, doet het comité een
beroep op allen, wien deze regelen onder de
oogen komen, een kleinigheidje af te zonderen
en dit op te sturen aan de penningmeesteresse
van het comité, Groeneweg 15, IJmuiden-Oost.
Alles, hoe klein ook, wordt in dank aanvaard.
Ongetwijfeld zullen er buiten IJmuiden-Oost
katholieken zijn, die gaarne een gelegenheid
zien, dat ook zij het hunne kunnen bijdragen.
Welnu, hiervoor is dit bericht in hoofdzaak
bestemd. Het comité hoopt, dat velen zich niet
onbetuigd zullen laten.
E>e afdeeling Visscherijen van het Departe
ment van Economische Zaken deelt het vol
gende mede omtrent de zeevisscherij in de
maand Augustus 1933, waarbij de tusschen
haakjes geplaatste cijfers betrekking hebben
op de maand Augustus 1932.
Aan de zeevisscherij namen 512 (549) Neder
landsche vaartuigen deel. Door Nederlandsche
en vreemde vaartuigen werd volgens voorloopige
opgaven hier te lande aangevoerd 9 244.421 K.G-
(8.631.350 K.G-) visch. met een waarde van
1.242.923 1.416.050).
Te IJmuiden waren 49 (50) stoomtrawlers in
bedrijf. Deze vaartuigen brachten in 122 (115)
reizen, waaronder 2 (6) reizen naar de West
kust van Engeland, 5 (16) reizen van haring
stoomtrawlers en geen (1) IJslandreizen,
1.930.115 K.G. (1.946.045 KG.) visch aan ter
waarde van ƒ258 593 (ƒ295.500).
Te IJmuiden kwamen voorts 5 Duitsche
stoomtrawlers aan de markt met 131.780 K.G.
Noordzeevisch ter waarde van 12.878, van 5
reizen en 7 Duitsche haringstoomtrawlers met
276.150 K.G. visch ter waarde van 27-004 van
7 reizen. 3 (2) motortrawlers maakten 8 (6)
reizen en besomden voor 128.010 K.G. (54.650
K-G.) visch 18.503 10.500).
Van de motorloggers namen 45 (48) vaartui
gen aan de trawlvisscherij deel. In
124 (134) reizen brachten de motorloggers
216.625 K.G. (204 185 K.G Noordzeevisch aan
ter waarde van 76.029 69 470). De gemid
delde vangst en besomming per reisdag van de
motorloggers bedroeg respectievelijk 225 K.G.
(193 K.G.) en 79 66).
Een 7-tal motorkotters, n.l. 6 uit Scheve-
ningen en 1 uit Rotterdam, maakten 40 reizen
en voerden 24709 K.G. Noordzeevisch aan,
waarvoor 7154 werd besomd.
Aan de trawlvischerij langs de Nederlandsche
Noordzeekust namen 166 (227) motorvaartuigen,
waaronder ook enkele kotters en 17 (12) half-
gedekte en open zeilvaartuigen deel. De motor-
kustvisschers maakten 1460 (2116) reizen en
brachten 328.322 K-G. (434.400 K.G.) Noordzee
visch aan, waarvoor 87-692 109-939) werd
besomd. De gemiddelde vangst en besomming
per reis van deze vaartuigen bedroeg respectie
velijk 225 K.G. (205 K.G.) en 60 52).
Aan het einde der maand waren van de
eigenlijke Nederlandsche haringvloot 38 (37)
stoomloggers en 169 (181) motorloggers in be
drijf.
In 21 (21) reizen van de stoomloggers en 125
(120) reizen van de motorloggers werd 5-278.010
K.G. (3.749.430 K.G.) visch grootendeels haring,
aangevoerd ter waarde van 638.171 668-589)
Aan het einde der |naand waren voorts van
de Poolsche maatschappijen te Vlaardingen en
te Scheveningen 4 stoomloggers en 19 motor
loggers in bedrijf. Door deze vaartuigen werd
in 3 reizen van de stoomloggers en in 17 reizen
van de motorloggers 691.305 K.G. visch groo
tendeels haring, aangevoerd ter waarde van
77.718.
De haringaanvoer van de Nederlandsche
schepen toedroeg 55.383 kantjes (39.268 kant
jes) en van de Poolsche 7256 kantjes (2339
kantjes), waarvan de gemiddelde waarde werd
berekend op 11.40 17) per kantje.
De gemiddelde vangst per reisdag van de
stoom- en motorloggers (Poolsche schepen in
begrepen) bedroeg respectievelijk 951 K.G.
(922 K.G.) en 986 K G. (874 K.G.) en de gemid
delde waarde hiervan was ƒ120 (ƒ173) en
ƒ117 (ƒ156).
„Eigen Woning" opgeheven Dinsdagavond
wérd in hotel Vreeburg het slotbedrijf van het
lijdensdrama „Eigen Woning" afgespeeld.
Zooals men zich wellicht herinnert werd deze
bouwvereeniging kort na de annexatie van een
gedeelte van Bloemendaal opgeëischt met het
doel, een groot aantal tegen hun zin tot Haar
lemmers gepromoveerde Bloemendaalsche ge
meente-ambtenaren en -werklieden aan een
woning in de gemeente Bloemendaal te helpen.
,,En sedert ving haar lijden aan", zouden we
De Genestet kunnen nazeggen. Want de ge
meente Bloemendaal, groot in oppervlakte,
bleek toch te klein te zijn, om een 50 a 60 ge
zinshoofden weer binnen haar grenzen te be
trekken. Welke pogingen het bestuur ook aan
wendde om aan grond te komen, Itijd bleek
weer dat de hinderpalen grooter en menigvul-
diger waren, dan de goede wil, om het uitein
delijke doel te bereiken. Strijdensmoe heeft
het bestuur toen maar besloten, met een vc *r-
stel te komen tot opheffing. En gisteravond is
de vereeniging ter ziele gegaan.
Van de 31 leden, die reglementair aanwezig
moesten zijn, om het opheffingsbesluit te kun
nen nemen, waren er slechts 27. Maar er wer
den er nog 4 bij opgehaald. Toen kon de voor
zitter, de heer Geutskens, zijn oratio funèbre
houden. Met 29 van de 31 stemmen (2 blanco)
werd het opheffingsbesluit genomen.
De penningmeester, de heer G. Hissink, gaf
verslag van zijn beheer.
„Statuten", notarieëele acten enz. hebben,
zoo bleek, een groot deel van de gestorte gelden
opgeslokt.
Aan het einde van de vergadering werden
verschillende dankwoorden gesproken.
Jaarvergadering B.G-V. De in hotel Roo-
zendaal te Overveen gehouden jaarvergadering
van de BI. Gymnastiekvereeniging was goed be
zocht.
In zijn openingswoord herinnerde de voorzit
ter, de heer W. Pronk er aan, dat het de vol
gende maand 15 jaar geleden zal zijn, dat de
B.G.V. werd opgericht.
Besloten werd dit feit eenigszins feestelijk te
herdenken. Er werd een feestcommissie benoemd
waarvan Mevr. R. Kuin voorzitster werd.
Een vaste Ijsbaan. Voor verschillende
soorten van sport is hier in Heemstede een uit
stekende gelegenheid. Maar voor de zoo alge
meen geliefde ijssport was men zeer stiefmoe
derlijk bedeeld.
Reeds jaren lang is het dan ook de wensch
geweest van het bestuur der „Volharding" en
de politie-autoriteiten (de laatsten om het
groote gevaar van ongelukken) een vaste ijs
baan te krijgen. Op de voorjaarsvergadering
van 1926 werd een vaste ijsbaancommissie sa
mengesteld bestaande uit de heeren L. Kooij-
man Sr., N. J. v. d. Linden en G. J. Arnolds.
Thans heeft de commissie voor den tijd van
10 jaar de beschikking gekregen over een ter
rein gelegen langs de Bronsteevaart naast hc#
Brcnsteepark.
Dit terrein is lang 230 M. en breed 90 M. en
ligt slechts pl.m. 15 c.M. boven den water
spiegel.
Om dit terrein zal een dijkje aangelegd wor
den van 60 c.M. hoog, het benoodigde water
7 a 8000 M3, zal aangevoerd worden door een
electrische pomp van de nieuwste constructie.
De bedoeling is om de baan als volgt in te
richten
In het middenvak een baan voor ijshockey
van 90 bij 55 M. en een baan voor kunstrijden
van 160 bij 50 M.
Om deze banen een speciale baan voor hard
rijden van 400 M. lengte, waar omheen nog
een baan van pl.m. 500 M. lengte voor de
gewone rijders, terwijl ook nog een hoekje zal
gereserveerd worden voor de kinderen.
Om op deze banen ook nationale wedstrijden
te kunnen organiseeren, is de vereeniging aan
gesloten bij den K.N.S.B.
Voor een uitstekende afrastering zal zorg
gedragen worden, terwijl het de bedoeling is
eenige beschutting aan te brengen tegen den
Oostenwind.
Natuurlijk zal ook deze baan des avonds
electrisch verlicht worden, terwijl het plan
bestaat een radio-installatie aan te brengen.
Getracht zal worden om nabij de Pieter de
Hoogstraat een voetbrug te mogen plaatsen
over de Bronsteevaart, zoodat de baan vanaf
de halte Blauwebrug of Aöriaan Pauwlaan bin
nen 5 minuten te bereiken is. Ook zal voor
een fietsenstalling en een autoparkeergelegen-
heid gezorgd worden, terwijl in een consump
tietent gelegenheid zal zijn een „heete melk"
te gebruiken.
Hedenavond zal de commissie in een te hou
den ledenvergadering haar plannen uiteen
zetten.
I*T. B. De afdeeling Driehuis-Velsen van
den L.T. B. was Dinsdag in vergadering bijeen
in de zaal van café „Rozenstein". De heer F.
P. Heeremans, voorzitter, wees op al hetgeen
de L.T. B. gedaan heeft in zake de pachtwet,
steun aan hypotheekboeren, crisiszuivel- en
aardappelcentrale. Meer resultaat zou abso
luut behaald zijn, als elke boer en tuinder was
georganiseerd in vak. en standsorganisatie.
Medegedeeld werd, dat alsnog getracht wordt
een toeslag te krijgen op de aardbeien. Welis
waar werd de minimumprijs op de veiling be
taald, doch dit werd roorzaakt door een mis
oogst, waardoor de aanvoer klein was.
Een circulaire voor opgave van opbrengst
per roe wordt toegezonden. Via het kringbestuur
zal aan de omliggende gemeenten een request
worden gezonden, om de uitkeering aan steun
trekkende tuinders even hoog te doen zijn dan
de steun aan de georganiseerde arbeiders en de
uitbetalingen te doen via de penningmeesters
der organisaties.
Met kl m drong de voorzitter er op aan, dat
de leden de algemeene vergadering in Haarlem
zullen bijwonen..
De heer J. Rutte stelde voor, dat de gemeente
of de minister zoodanigen toeslag op de loonen
zal geven, dat werklooze land- en twinarbeiders
te werk gesteld worden in de bedrijven. Thans
is de werkgever niet in staat volslagen arbei
ders in dienst te nemen en moet veel hoognoo-
digen arbeid, zooals diepspitten, achterwege
blijven. Dit voorstel zal op de algemeene ver
gadering werden ingediend.
Naar aanleiding van dit voorstel en boven
genoemd request gaf de heer Nijssen, wet
houder, nog eenige toelichting op de voorwaar
den van uitvoering der steunwet en de veror
deningen van Maatschappelijk Hulpbetoon. De
heer Markerink wees er op, dat men in den
tegenwoordigen tijd zich meer ontwikkelen moet
en drong er op aan, dat getracht zal worden
onderwijs in land- en tuinbouwkennis te ver
krijgen aan een avondschool hier ter plaatse.
Besloten werd advies in te winnen bij den di
recteur der Rijkstuinbouwschool te Beverwijk.
Het bestuur werd machtiging verleend uit zijn
midden twee afgevaardigden te benoemen naar
de algemeene vergadering, die de ingediende
voorstellen zullen verdedigen en de afdeelings-
vergaderinc een algemeen verslag zullen geven.
Met een dankwoord voor de opkomst en aan
gename discussies sloot de voorzitter met den
christelijken groet.
„Santpoorts Bloei" De vereeniging „Sant
poorts Bloei" heeft bericht ontvangen, dat mr.
Guépin het eere-voorzitterschap heeft aan
vaard. De installatie geschiedt op de eerstvol
gende vergadering.
Concert Ter gelegenheid van zijn 25-jarig
bestaan geeft het fanfarecorps „Wilhelmina"
Woensdag 18 October een concert in hotel „De
Weyman". Santpoorts gemengd dubbel kwar
tet, directeur de heer H. J. Arisz, verleent zijn
medewerking.
Het programma luidt:
Lustrum-Marsch van Peter Wil. Ouverture
Symphonique van S. Vlessing. Guillaume ell,
Gr. Fantasie van G. Rossini. La Luxembour-
geoise, Ouverture van Jac. Martin. Die Winter
is verganghen van Jan Nieland. Adeste van
Otto de Nobel. Den Uil van Alph. Diepenbrock.
Vrede van Jos. de Klerk. Maria's Wiegelied van
Max Reger. Die Kam van Nico Hoogerwerf.
Grand Marche de l'opora Tannhauser van R.
Wagner. Feest-Ouverture van Sam Vlessing.
Suspinal Valse Romaine van J. Svanovice.
Marche Finale.
Geleidelijke uitbreiding
Door den burgemeester, als hoofd der politie,
is aan den gemeenteraad een plan voorgelegd
tot reorganisatie van de gemeentepolitie, zulks
naar aanleiding van een schrijven van den
Minister van Binnenlandsche Zaken d.d. 10
Aug. 1933, waarin o.a. medegedeeld werd, dat
ten aanzien van het aantal en de samenstelling
van het politiecorps, mede gelet op den finan-
:elen toestand der gemeente, geen bedenking
bestond, dat deze nog eenigen tijd gehandhaafd
bleven, todat de nieuw opgetreden burgemeester
zich een oordeel van den toestand ter plaatse
zou hebben kunnen vormen.
Onze burgemeester meent, dat thans de tijd
gekomen is om voorstellen tot reorganisatie en
verbetering te doen.
Wat betreft mijn oordeel over den thans be-
staanden toestand, zoo schrijft de burgemeester
o.m. aan den raad_ wil ik voorop stellen, dat
mij gebleken is, dat' hoewel de laatste jaren van
een uitgesproken tekort aan algemeen politie
toezicht en werkzaamheid in de gemeente kan
worden gesproken, welk gebrek aan een tekort
aan personeel in deze groeiende gemeente is
te danken, op gedrag en dienstvervulling van
hoogere leiding en personeel geen enkele aan
merking van welken aard ook is te maken. In
tegendeel was ik in de afgeloopen maanden
reeds verscheidene malen getuige van dienst-
prestaties op verschillend gebied (verkeersrege
ling, recherche, optreden bij ongeregeldheden),
waarvan de kwaliteit ver boven het middelma
tige uitstak. Steeds echter trad als meest in het
oog vallend bezwaar het te veel aan werk en
het te kort aan daarvoor beschikbaar personeel
naar voren.
In de afgeloopen maanden zijn door mij al
eenige maatregelen getroffen met de bedoeling
een betere dienstvervulling te verzekeren. Daar
toe strekt het ter beschikking stellen van een
automobiel en het in dienst houden van een
4-tal zoogenaamde zomer- of strandagenten ter
aanvulling van de al te geringe sterkte van het
corps. De geheel nieuwe bewapening, reeds door
mijn ambtsvoorganger aangevangen, werd vol
tooid en op een zoo modern mogelijk peil ge
bracht.
Wanneer ik nu voor het vraagstuk sta van
algeheele reorganisatie van het corps dan zul
len daarbij een drietal belangrijke factoren in
aanmerking moeten komen:
1. de slechte financieele toestand der ge
meente;
2. het aanwezige bescnikbare personeel;
3. de aanhoudende groei van het inwonertal
der gemeente.
Daarbij leverde een vergelijking met eenige
gemeenten met overeenkomstig inwonertal als
Velsen het resultaat op, dat deze (meestal ste
delijke en kom-gemeenten) de beschikking
hadden over een politiecorps vau tusschen de
70 en 80 man sterk, terwijl Velsen slechts het
totaalcijfer van 48 bereikt.
Het is om de sub 1 genoemde reden, dat ik
bij de reorganisatie zou willen uitgaan van een
•geraamte (Plan A) gevormd door het thans be
schikbare personeel (waaronder zich eenige
personen bevinden, die in den loep van den tijd
kunnen vervallen en als bezuiniging worden
vervangen door minder kostbare functionaris
sen). Geleidelijk aan kan dan van deze reor
ganisatie uitgaande, begonnen worden aan den
uitbouw, die zijne voleindiging zal vinden in
de volledige uiteindelijke reorganisatie (Plan
B), waarna verder kan worden volstaan met
net aangaan van zekere aanvullingsnormen per
b.v. 5000 inwoners meer. De uitbreiding van
plan A naar plan B zou dan kunnen worden
gevonden in een tijdvak van 6 a 8 jaar of wel
gereed zijn wanneer het inwonertal de 50.000
zal hebben bereikt. De invoering van plan A
zou dan zoo spoedig mogelijk moeten plaats
vinden.
De aanvulling van het corps (de ondervin
ding heeft geleerd, dat dit een aanbevelens
waardig systeem is) heb ik mij zóó voorgesteld,
dat alle nieuwe functionarissen tijdelijk op
proef worden aangesteld in den rang van leer
ling-agent voor den tijd van 3 jaren op een
salaris van 1200.per jaar. In aezen rang
zullen hoofdzakelijk jongelieden van 21 jaar
worden aangenomen, die na afloop van hun
leertijd kunnen worden aangesteld tot agent
2e klasse (salaris ƒ1700.— tot ƒ1900.—) dan
wel bij minder geschikt bevonden worden, nt-
slagen. Na een diensttijd van 6 jaar als zoo
danig kan de agent 2e klasse worden aange
steld tot agent le klasse op normaal salaris
volgens de gewone salarisschaal.
De bedoeling is om de leerling-agenten zoo
spoedig mogelijk onder leiding van ouderen in
den rouleerenden praktischen dienst op te ne
men.
Een zeer belangrijk moeilijk te onderschatten
onderdeel van den politiedienst in deze ge
meente vormt de recherchedienst. Niet alleen
eischt de justitieele dienst doorloopend inge
spannen dienst van al de thans aanwezige re
chercheurs, maar ook gebeurt er in deze ge
meente met haar vele vreemde zeelieden en
haar uit allerlei deelen van het land samen
gebrachte elementen van den meest onderschei
den aard, waaronder dagelijks op allerlei ge
bied de zonderlingste gevallen voorkomen, zoo
veel, dat doorloopend scherp toezicht op cri
mineel, moreel en ander gebied, hoogst noodig
is. Het permanente internationale scheepvaart
verkeer draagt daartoe het zijne by.
Om al deze redenen komt mij ook uitbrei
ding van het aantal rechercheurs dringend
noodig voor.
Zoolang plan A in werking zal zijn met het
thans bestaande personeel, zal eveneens tot
dusverre aan de regeling van het verkeer al
leen op de drukste punten en op de spitsuren,
aandacht kunnen worden gewijd; de eigenlijke
verkeerscontrole geschiedt reeds thans en met
succes dagelijks per politie-auto. De vrij zware
bezetting van den post Velsen-Noord (waarbij
feitelijk nog komen de twee agenten voor
Breesaap-Fark Rooswijk) is noodig voor de
regeling van het verkeer op den zeer drukken
Wijkerstraatweg, nabij het pontveer, terwijl
mede om dezelfde reden de kring-politiepost
Velsen aan de andere zijde van het kanaal dub
bele bezetting behoeft. Toch zal ook het zeer
sterk groeiende Velsen-Noord in de toekomst
aanmerkelijke uitbreiding van politie noodig
hebben.
Wordt vooralsnog voor de buurtschap Drie
huis één kring-agent voldoende geacht, het zeer
sterk uitbreidende Santpoort zal binnen afzien-
baren tijd aan twee agenten niet genoeg heb
ben.
Ook het drukke bedrijf van de Visschershaven
eischt veel meer toezicht. Een dergelijk groot
en ingewikkeld bedrijf met de ingewikkeldste
verhoudingen op allerlei gebied, behoeft door
loopend toezicht van een paar flinke bekwame
politiemannen, die zich daarin geheel hebben
gespecialiseerd en is lang niet voldoende ge
holpen met nauwlettende surveillance-dienst
uitgaande van de politieposten.
Volgens plan B zouden tenslotte in de geheele
gemeente samen 13 kring-agenten worden aan
gesteld. Het zou mijns inziens aanbeveling ver
dienen, deze te plaatsen onder commando van
den aan te stellen 2en Inspecteur voor den
straatdienst, die dan in Santpoort zou kunnen
worden gestationneerd. In gevallen van nood
of ongeregeldheden, die praktisch bijna altijd
ontstaan aan de havens, in IJmuiden-Oost of
bij het Raadhuis te Velsen, kunnen dan al deze
kring-agenten onder commando van den In
specteur vereenigd worden tot een krachtige
Reserve-Brigade, die, waar noodig, ingesteld
kan worden.
Een ander motief voor versterking der kring-
politie is te vinden in het bestaan der uitge
strekte terreinen der buitenplaatsen, bosschen
en duinen, in het midden en Zuiden der ge
meente. Hoe uitstekend de tegenwoordige lan
delijke kringpolitie haar plicht vervult, in
sterkte en aantal is zij in de tegenwoordige
omstandigheden veel te zwak.
Bedraagt volgens plan A de totale sterkte
48 man, deze is volgens plan B 78 man. De uit
breiding met 30 man zal met 't oog op de on
gunstige financieele omstandigheden der ge
meente gelijk boven aangetoond, geleidelijk
dienen plaats te vinden, aanvangende met het
jaar 1935 en dan in 6 jaren moeten worden
voltooid!
Deze 30 man bestaan uit: 2 Inspecteurs, 4
verkeersagenten, 2 motoragenten, 2 recher
cheurs, 2 brigadiers, 18 agenten c.q. leerling
agenten.
Een laatste' maar niet minder belangrijk
desideratum ter volmaking van het politie-
instituut komt mij voor te zijn de inrichting
van een zeden- en kinderpolitie. Een uitbrei
ding met 3 politieambtenaren voor deze afdee
ling (waaronder zoo mogelijk 1 vrouwelijke)
komt mij voor zeker geen weelde-eisch te zijn.
Met het oog op de financieele lasten zijn deze
niet in het schema ondergebracht en zal moeten
worden afgewacht tot eenige meerdere mimte
op dit gebied geleidelijke aanstelling mogelijk
maakt.
Ik zou tevens in mijn toelichting onvolledig
zijn, wanneer ik bij dit plan tot reorganisatie
niet tevens de aandacht vestigde op de aller
gebrekkigste en verouderde wijze van de huis
vesting der politie in deze gemeente. Feitelijk
beantwoord geen enkel der aanwezige bu
reaux, posten, wachtlokalen en cellen
aan eenige normaliter daaraan te stellen
eischen. Slechts door geheelen nieuw
bouw van alle bestaande gebouwen zou
dit vraagstuk afdoende zijn op te lossen. Tevens
zou daarbij zijn te overwegen om de in de plan
nen A en B genoemde Staf te huisvesten in
een nieuwe localiteit, te stichten naast het
centraal gelegen Raadhuis te Velsen en het
politiebureau Willemsplein te verkleinen tot
een politiepost. Gebouwd zouden dan moeten
worden: a. politiebureau te Velsen, b. politie
post Willemsplein, s. politiepost te IJmuiden-
Oost, d. politiepost te Velsen-Noord.
In vroegere jaren zijn reeds vele malen kost
bare projecten voor dit doel vervaardigd, oor
zaken van bezuiniging hebben steeds de uit
voering verhinderd; éénmaal echter in niet te
verre toekomst zal de noodzakelijkheid dezer
verbetering zóó gebiedend worden, dat geen
ontkomen meer mogelijk is. Voorloopig wil ik
echter met het naar voren brengen der wen-
schelijkheid volstaan.
Ik behoud mij daarbij de vrijheid voor, om
voor, zoover betreft de in deze toelichting als
wenschelijk genoemde punten, telkenjare, wan
neer ik dit noodig acht één of meerdere daar
van op de volgende begrootingen voor te stel
len.
J. Termes t In den ouderdom van 74 jaar
is alhier overleden de heer J. Termes.
Termes was het Zandvoortsche kantoor voof
de Kustwacht. Echte Zandvoorter van den
ouden stempel, was hy by stormweer steeds
op zijn post. Bij stranding of ander ongeval op
de kust, was hij altijd in het bezit van betrouw
bare gegevens.
Het liefst bevond hij zich, zoodra de zee maar
een beetje ruw was, op den Strandweg, om daar
met de Zandvoortsche visschers de gevaren van
de zee te bespreken en verhalen uit den ouden
tijd weer nieuw te maken, geïllustreerd als ze
dan werden door het muzikale samenspel van
wind en golven.
De teraardebestelling zal plaats hebben op de
algemeene begraafplaats, Donderdagmiddag om
twee uur.
De gouverneur van Curasao heeft naar aan
leiding van een door het bestuur van de groep
„Nederlandsche Antillen" van het Algemeen
Nederlandsch Verbond geopperd denkbeeld, het
voorstel gedaan om ter herdenking van het feit,
dat het Nederlandsch gezag driehonderd jaar
geleden op Curacao werd gevestigd, herden
kingszegels uit te geven.
Aan dit voorstel is uitvoering gegeven door
het doen aanmaken van een serie van zeventien
waarden in de zes hieronder nader aan te ge
ven typen, de eerste drie naar ontwerpen van
André van der Vossen te Overveen, de overige
drie haar die van den Haagschen kunstschilder
Fokko Mees.
De zegels zijn uitgevoerd in plaatdruk (staal
gravure) door de grafische inrichting N.V. Joh.
Enschedé en Zonen te Haarlem, de beeldgrootte
is 21X30 mM.
Met het portret van Willem Usselinx zullen
verschijnen de zegels in de waarden van 1,1%
en 2 cent; met dat van Frederik Hendrik die
van 2%, 5 en 6 cent, terwijl de beeltenis van
Jacob Binckes zal dienen voor de waarden van
10, 12% en 15 cent. De herinnering aan Jo
hannes van Walbeeck wordt verlevendigd door
de zegels van 20, 21 en 25 cent, welke een Wes,t-
Indiëvaarder uit diens tijd vertoonen. Het por
tret van Comelis Evertsen de Jongste komt voor
op de waarden van 27 K, 30 en 50 cent, terwijl
dat van Louis Brion gekozen is voor de zegels
van 1.50 en 2-50.
Het ligt in de bedoeling, de zegels gedurende
het geheele jaar 1934 verkrijgbaar te stellen en
den verkoop van de thans vigeerende zegels in
dat tijdvak te staken. Uiteraard zullen de ze
gels eveneens worden verkocht aan zgn. ,,phi-
latelistenloketten" hier te lande.
1 gAW:.i 903
L:S
Dm e „100 inch Hooker telescope", de gewel
dige kijker der sterrenwacht op den
Mount Wilson, zal niet lang meer de
grootste telescoop zijn, waarmee de stèrrekun-
dige speurt in de diepste diepten van het
heelal. Men is thans namelijk bezig met. de
constructie van een nog veel grooteren spiegel-
telescoop. Dit wonder der moderne techniek zal
een middellijn hebben van niet minder dan 5
M. en de astronoom, die voor het oculair plaats
neemt van dezen reusachtigsten aller kijkers
zal in staat zijn in de wereldruimte door te
dringen tot op een afstand, die gelijk is aan
1700 millioen lichtjaren, dat yil dus zeggen
den afstand, dien het licht aflegt in den loop
van 1700 millioen aardsche jaren.
Twee uitvindingen zijn het geweest, die on
zen blik hebben verdiept op een wijze, als
nooit iemand had kunnen droomen. Het zijn
de verrekijker en de microscoop, waarvan voor
de sterrenkunde uit den aard der zaak speciaal
de verrekijker van belang is. Wie de uitvinder
is geweest van den verrekijker, is niet bekend.
Sommigen meenen, dat het twee kinderen wa
ren van een Middelburgsch brillenmaker, Jan
sen geheeten, die er hun vader op opmerk
zaam maakten, dat zij voorwerpen dichterbij
zagen, wanneer zij twee glazen op verschillende
onderlinge afstanden voor hun oog hielden.
Jansen moet in verband hiermee proeven heb
ben genomen en kort daarop kwam aldus de
eerste verrekijker ter wereld.
Of dit verhaal waar is, is in hooge mate
twijfelachtig. Wél staat vast, dat een zekere
Hans Lippershey, een eveneens te Middelburg
gevestigd brillenmaker, in 1608 een verrekijker
heeft geconstrueerd. Een jaar later vervaar
digde de beroemde Gallileï zelf ook een verre
kijker en het eerste wat hij er mee ontdekte
waren twee manen van de planeet Jupiter.
Van dat oogenblik af ging de constructie
van verrekijkers met snelle schreden vooruit.
Geweldige telescopen zagen in de 17de eeuw
het licht; sterrekykers van 30, 40 of 50 M.
lengte waren geen zeldzaamheid en onze land
genoot Huygens zag zelfs kans een telescoop
van 60 M. lengte in elkaar te zetten.
Deze telescopen hadden echter één groote
fout; alle beelden, die door de lens vielen, had
den een gekleurden rand. zooals men dit ook
aan den rand van een spiegel kan waarnemen.
De lenzen braken het witte licht; zy waren
„chromatisch".
Dat was de reden, dat men overging tot den
bouw van z.g. spiegeltelescopen, geweldige holle
spiegels. Pas een eeuw later, in 1757. gelukte
het den Engelschen geleerde John Dullond,
lensverrekijkers zoodanig te construeeren. dat
van de hinderlijke straalbreking geen sprake
meer was Het waren „achromatische" kijkers.
De thans zich in constructie bevindende
reuzenkijker van 5 M- middellijn zal, zooals
reeds gezegd, een diepte van 1700 millioen
lichtjaren kunnen peilen Het lichtjaar is de
„meter" voor den astronoom, want onze aard
sche meter is voor kosmische afstanden vol
strekt onvoldoende. Elke seconde legt het licht
een afstand af van 300.000 kilometer en aan
gezien één jaar ongeveer 21% millioen secon
den telt, legt het licht in dien tijd een afstand
af van 9.460.000 millioen kilometer, in cijfers
9.460 000.000.000 KM. Dat zijn afstanden,
waarvan wij ons geen voorstelling meer kun
nen maken. En toch bestaan zij in het onein
dige heelal. Eén lichtjaar is trouwens voor
den astronoom maar Kinderspel. De dichtstbij
zijnde vaste ster staat al 4J4 lichtjaren van
ons af en de telescoop van den Mount Wilson,
de grootste thans bestaande, reikt tot op 170
millioen lichtjaren.
En toch zijn zelfs deze allergrootste kijkers
niet in staat, het beeld der sterren zóóveel te
vergrooten, dat het zooals de planeten als een
schijfje in het oculair verschijnt. Het blijven
ondanks de duizendvoudige vergrootingen de
zelfde nietige puntjes, zooals wij ze ook met
ons bloote oog zien. Slechts zien wy door den
telescoop eindeloos veel sterren meer. Met den
kijker van 5 Meter middellijn hoopt men zelfs,
sterren van de 25ste grootte binnen onzen ge
zichtskring te kunnen betrekken, terwijl tot nu
toe sterren van de 22ste grootte de uiterste
grens der zichtbaarheid voor den astronoom
vormden. Voor het bloote oog zijn sterren van
de 7de grootte wel de uiterste grens.
En toch zal ook dan de grens van het heelal
niet zijn bereikt. Waar deze grens is? Wij
weten het niet. Oneindig naar alle zijden
strekt zich rond ons het heelal uit. Wij drin
gen er in door, wij peilen het tot in diepten,
waarvan wij zelf geen begrip meer hebben-
Maar nimmer zullen wij er in slagen de diep
ste geheimen te ontsluieren van God's Schen-
ping.
(Nadruk verboden)
In de Memorie van Antwoord inzake het
wetsontwerp, naar aanleiding van het K. B. tot
instelling van een Departement van Algemeen
Bestuur, dat den naam zal dragen van Minis
terie van Sociale Zaken en tot wijziging van
den naam van het Ministerie van Economische
Zaken en Arbeid, zegt de Regeering o.m.:
Bij de jongste Kabinetsformatie is de rege
ling der gewijzigde departementale indeeling,
die gaandeweg en onder den drang der om
standigheden in beginsel reeds was getroffen,
tot een afgerond en stelselmatig geheel ge
maakt. Groote kosten zijn daaraan niet ver
bonden, daar men heeft gestreefd naar zoo
veel mogelijk gemeenschappelijk gebruik van
hetgeen daarvoor in aanmerking komt. Maar
gewaarborgd is thans, dat ieder der beide groe
pen van zaken: de economische en de sociale,
volledig tot haar recht zal kunnen komen.
De vereischte nauwe samenwerking tusschen
beide Departementen, die reeds in den aard der
zaak ligt, zal te meer verzekerd zijn, doordat
beiden in hetzelfde gebouw zijn gehuisvest.
Door de getroffen regeling zal uiteraard een
betere behandeling van zaken worden verkre
gen dan wanneer sommige onderdeelen waren
gebracht bij Departementen, waarbij zy naar
hun aard niet thuis behooren alleen op
grond, dat die Departementen minder sterk
belast zouden zijn.
Op hoog* bruggen
SCHERP RECHTS HOUDEN
het wachtwoord l U kunt
immer» niet zien, of van de
andere zijde verkeer nadert!
11
