Waarom geen groot alarm? Ernstige botsing in de lucht ril I Pius X en Pius XI „BWZT kwam niet aan HET WOORD ENGELAND-AUSTRALIE De „Heimatschutz" ZEGEN URBI ET ORBI" BOVEN DE BETUWE Het nieuws van heden DE BAROMETER VEREENIG DE KATHOLIEKE PERS DONDERDAG 12 OCTOBER 1933 v.d. Lubbe laat zijn neus snuiten Het geboortecijfer in Frankrijk Een aanslag op Koning Carol? Bekend fascist in ongenade De vier inzittenden gedood Een Christusbeeld in de Dolomieten BUREAUX: NASSAULAAN 51 - TEL. 13866 ABONNEMENTEN: voor Haarlem en Agentschappen per week 25 cent; per kwartaal f 3.25; per post, per kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling DAGBLAD UITCECEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866 De politie-luitenant Lateit over zijn onderzoek na de ont dekking van den brand Blijft nog steeds dalen Vliegdienst verbeterd door Kingsford Smith De schrijver en journalist Curzio Malaparte gearresteerd Het WeeriiiiiouiniiiiiiuoiKi'oniKoiii'iiiiiiiiuii Toetreding tot het Vaderlandsche front, Staremberg plaatsver vangend leider Het bezoek van Z.H. den Paus aan Santa Maria Maggiore DE VESTE DER MACHTIGE HEEREN VAN EGMOND ERNSTIGE TREINBOTSING sjort Twe legervliegtuigen te pletter gevallen DE GORDON-BENNET-OVERWINNAARS msm si, Elk jaar wordt het zoogenaamde Gordon-Bennett-ballonwedvliegen gehouden. Dit jaar in Amerika. Overwinnaars waren de Polen kapitein Hynek en luitenant Bur zinski. Te hunner eer had een ontvangst ten raadhuize van New York plaatsBurgemeester McMahon feliciteert. Bergingspogingen De lijken totaal verminkt De namen der slachtoffers DIT NUMMER BESTAAT UIT TWAALF BLADZIJDEN Twee toekomstige Pausen ont moeten elkander DOLLFUSS WEER AAN DEN ARBEID COURANT ZES EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 18502 Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct.; ingez. mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek BERLIJN, 11 Oct. Zooals wij bereids meld den, werd Dimitrof heden bij het begin der zitting van het Rijksdagbrandproces uit de zaal verwijderd, waarna het proces verder zijn ver loop nam. Getuige Lateit verklaart verder, dat andere politiemannen hem in het Rijksdaggebouw me dedeelden, dat Van der Lubbe was gearresteerd en naar den Brandenburgertor was overgebracht „Ik begaf mij toen daarheen en vroeg van der Lubbe of de door mij gevonden zaken aan hem hoorden, hetgeen hij bevestigde. Ook be vestigde hij, dat hij den Rijksdag in brand ge stoken had. Vervolgens vroeg ik hem of hij ook het Slot en den Dom in brand had willen steken. Hierop antwoordde hij ook: Ja." Voorzitter: Van het plan om den Dom in brand te steken, hebben wij hier niets gehoord. Getuige: In het wachtlokaal was me dat ver teld. Toen ik beklaagde vroeg, waarom hij den brand had gesticht, zweeg hij en lachte. Ik had den indruk, met een waanzinnige te doen te hebben. Later hadi getuige een onderzoek in den Rijksdag bijgewoond, waarbij v d. Lubbe zou toonen, hoe hij den brand had gesticht. Beklaagde deed dit echter in zoo snel tempo, dat de ambtenaren hem nasnelden in de mee- ning, dat hij wilde ontvluchten. Procureur-Generaal: Getuige heeft bij zijn rondgang overal stukken goed zien liggen. Was het brandmateriaal? Getuige: Papier was het niet, het kunnen verkoolde resten van zakdoeken zijn geweest. Het kunnen 20 30 stukken zijn geweest van de grootte van een halven handschoen. Procureur-generaal: Is aan getuige de bewe ring bekend, dat in den Rijksdag brandmate riaal is gevonden? Getuige: We hebben alles nauwkeurig door zocht, tot in de kleinste vertrekken, en zelfs kasten opengebroken. We hebben nergens iets gevonden. Getuige verklaart verder, dat zich een ingenieur, Bogun geheeten, bij hem meld de. Deze beweerde dat om 9.10 uur, toen hij van het ingenieurshuis kwam, een man uit portaal II was gekomen, die zich in de richting van den Dierentuin verwijderde. Bogun beschreef kleeding en lengte van den man en had den indruk, dat deze man iets met den Rijksdagbrand te maken had. Prof. Josse, die thans beëedigd wordt als deskundige, vraagt getuige, wanneer hij het eerst de vlammen in den Rijksdagkoepel had gezien. Lateit: Toen ik om 9.25 uur een rondgang maakte door den Rijksdag, zag ik de vonken nog niet in den koepel. Hierop maakte men mij eerst later opmerkzaam, hetgeen me toen zeer verwonderde, daar ik toch even tevoren de plenaire zittingszaal in vonkvrijen toestand had gezien. Op de vraag van den brandweer-directeur dr. Wagner of de plenaire zaal zijns inziens zeer gemakkelijk te blusschen was geweest, beantwoordt getuige bevestigend. Dr. Wagner: Heeft u den indruk, dat, wan neer iemand voor de eerste maal in den Rijks dag is geweest en bovendien langs niet nor malen weg naar binnen is gekomen, hij den volgenden dag in deze lokaliteiten terstond met snelheid den door hem genomen weg opnieuw kan afleggen? Lateit: Neen. Hierop wordt gepauzeerd. BERLIJN 11 Oct. Vóórdat de zitting na de pauze heropend wordt, stelt de procureur-gene raal aan getuige Lateit de vraag, of ook leden van S. A., S. S. of van een andere organisatie te hulp zijn geroepen, of er reeds leden daar waren, of wanneer zij later te hulp geroepen werden. Getuige antwoordt, dat hij kort voor 11 uur bij den afzettingsdienst was afgelost. Tot dan toe waren er geen S. A. of S. S. geweest. Procureur-generaal: Er is n.l. beweerd, dat er terstond, als het ware uit de lucht gevallen, S. S. en S. A. mannen geweest zijn. Dezen zouden dan in zekeren zin klaar hebben gestaan, om de plaats van den brand af te zetten. Opnieuw spreekt getuige dit tegen. Zijn wacht was sterk genoeg geweest en had geen verster king noodig gehad. De president wendt zich nu tot v. d Lubbe, die in gebogen houding blijft staan. Zijn ver dediger snuit hem weer den neus. (Blijkbaar is getuige dus verkouden). President: U hebt de verklaringen van Lateit gehoord. Heeft u er iets over te zeggen? V. d. Lubbe (na lang aarzelen)Neen. President: Was de verklaring juist? V. d. Lubbe: Dat kan ik niet zeggen. BERLIJN, 11 Oct. Bij de verdere be handeling van het proces verzocht de verdediger van Torgler, Dr. Sack, om vaststelling, of het voortdurende terugkee- rende antwoord van v. d. Lubbe: „Dat Kan ik niet zeggen." zooiets beteekent als: Dat wil ik niet zeggen. Wanneer de tolk dit aan v. d. Lubbe vraagt, zwijgt deze. De voorzitter verklaart hierop, dat hij zich van dergelijke pogingen, om v. d. Lubbe tot spreken te brengen, niets meer voorstelt. Vervolgens deelt hij mede, dat Donderdag avond om 8 uur een onderzoek voor het Rijks daggebouw zal worden ingesteld, om vast te stellen, of er een of twee personen den Rijksdag zijn binnengeklommen of dat iemand door een schaduw op een dwaalspoor kan worden ge bracht. De voorzitter en de procureur-generaal willen Dimitrof hieraan niet laten deelnemen. Noch tans is hieromtrent nog geen besluit genomen. De procureur-generaal vraagt den wacht meester Budet, of hij het bevel van Lateit, om groot alarm te melden, heeft doorgegeven. Deze verklaart, dat dit hem niet mogelijk was geweest, omdat hij alleen wacht had. Toen hij dit aan den politie-luitenant Lateit wilde zeg gen, had deze hem niet meer aan het woord laten komen. Bovendien waren de brandweerafdeelingen reeds gearriveerd, en wel ongeveer 2 of 3 mi nuten later. De brandweerdirecteur Wagner stelt vast, dat het eerste alarm om 9.15 uur was gegeven. Om 9.30 uur werd het „tiende alarm" gegeven .ter wijl om 9.42 uur het „vijftiende alarm" werd gehoord. Het be o1. om groot alarm te geven, was dus waarschijnlijk door de politie-mannen aldus opgevat, dat zij meer moesten alarmee ren. Bij de brandweer zijn er n.l. slechts alarm meldingen naar getallen. Dr. Sack noemt de vaststelling der snelle alarmeering van bijzonder gewicht, daar de voor malige minister Grzesinski te Londen verklaad heeft, dat, wanneer het grootalarm niet gege ven was, dit verboden moet zijn geweest. Grzesinski had er daarbij op gezinspeeld, dat het groot-alarm heelemaal niet gegeven was. Vervolgens wordt dr. Lepsius gehoord, die v. d. Lubbe op den dag na den brand had on- ondervraagd, toen deze in het Rijksdaggebouw bij de verschillende vuurhaarden moest zeggen, hoe hij het vuur had aangestoken, v. d. Lubbe had toen uitvoerig en bereidwillig geantwoord. In sommige gevallen waren v. d. Lubbe's ver klaringen aan getuige wat twijfelachtig voor gekomen, doch v. d. Lubbe hield dan vol. Toen getuige v. d. Lubbe naar zijn motieven vroeg, antwoordde deze, dat de heele maatschappij moest worden vernietigd. Bij het betreden van de plenaire zaal, had getuige den indruk, dat v. d. Lubbe met een zekere bevrediging mees muilend rondkeek. Toen getuige vroeg of v. d. I.ubbe de portieres bij de deur had aangestoken, om de plenaire zaal in brand te steken, ant woordde deze ontkennend, zeggend dat de zaal wel in brand was geraakt, doordat het vuur der portières zich later had uitgebreid. Na korte beraadslaging verkondigt de voorzit-' ter het Senaatsbesluit, dat Dimitrof bij het onderzoek van Donderdagavond niet zal worden toegelaten. Vrijdag vindt de volgende zitting plaats. PARIJS, 11 Oct. (Reuter) De statistiek van de maanden April, Mei en Juni toont aan, dat het geboortecijfer in Frankrijk blijft dalen. Een gelukkig verschijnsel is echter de groote vermindering van het aantal sterfgevallen, zoo dat er toch nog een aanzienlijk geboorte-over schot is. De kindersterfte neemt geleidelijk af. Het aantal huwelijken steeg en de echtscheidingen waren geringer in aantal. WYNDHAM (West-Australië). 11 Oct. (Reuter.) Kingsford Smith is hier om 17.12 uur plaatselijke tijd geland. Hij legde den afstand EngelandAu stralië in zev^n dagen, vier uur en 47 mi nuten af. Hiermede heeft hij het record van Scott verbeterd, die er 8 dagen 5 uur 47 minuten over deed. BOEKAREST, 11 Oct. (V. D.) Nabij de stad Targoviste zijn eenige schoten gelost op den passeerenden avond-snelstrein, die gevolgd werd door den koninklijken Hof trein. De poli tie neemt aan, dat de schoten bedoeld waren voor den koninklijken trein en dat men een aanslag op het leven van koning Carol had willen plegen. ROME, 11 Oct. (Reuter). Een korte officieele mededeeling, dat de Italiaansche journalist Curzio Sickert, beter bekend onder zijn schuil naam Malaparte, wegens „anti-fascistische uitingen" in het buitenland gearresteerd en in de Regina Coeli-gevangenis is opgesloten, heeft in journalistieke kringen alhier groot opzien ge baard. Sickert was kort geleden teruggekeerd van een verblijf in Londen als speciale correspon dent van de „Corriere della Sera", voor welk blad hij een serie artikelen over Engeland schrééf. Sickert is lid van de fascistische partij en werd steeds voor een goed fascist aangezien. Hij is 35 jaar oud en een der bekendste figu ren in Italiaansche literaire kringen. Verwachting: Meest matige Westelijke tot Znid-Westelijken wind, half bewolkt, weinig of geen regen, later iets zachter. =j Hoogste barometerstand 765.9 te La Coruna Laagste barometerstand 725-3 te Hafran Zon op 6.21, onder 5.12. Ljcht op 5.42. 19 October Nieuwe Maan. WEENEN, 12 Oct. (Reuter) Bonds kanselier Dr. Dollfuss heeft met den bonds- kasiselier van den „Heimatschutz", Stalem- berg, een langdurig onderhoud gehad, waar in Dollfuss als leider van het Vaderlandsche Front kennis nam van de toetreding van den geheelen „Heimatschutz" tot het Va derlandsche Front. Den Bondsjeider heeft Stalremberg benoemd tot zijn plaatsvervan ger als leider van het Vaderandsche Front. ROME, 11 Oct. (Reuter). Z. H. de Paus ver liet heden met zijn gevolg de Vaticaansche Stad, om het voor den H. Jaar-aflaat voorge schreven bezoek aan de basiliek van Santa Ma ria Maggiore af te leggen. De Pauselijke stoet bestond uit 7 auto's. De H. Vader woonde eerst de door Z.Em. Kardinaal Dolci gecelebreerde Pontificale H. Mis bij. Ook verscheidene prinsen en prinsessen wa ren aanwezig. Na de H. Mis schreed de H. Vader naar de kapel, waar een oud schilderij van de H. Maagd, het Heil van het Romeinsche Volk, wordt ver eerd. Hier werd 't Ave Maris Stella gezongen. Onder de toejuichingen van de geloovigen be gaf de Paus zich vervolgens naar de loggia, vanwaar hij den zegen „Urbi et Orbi" (aan Stad en Wereld) gaf. De zegen werd door de tal rijke menigte voor de basiliek in indrukwekken de stilte ontvangen. Hertog Adolf Friedrich von Mecklenburg, broer van Prins Hendrik, heeft onder groote belangrtelling zijn 60sten verjaardag gevierd De sneltrein Madrid—La Caruna is in botsing gekomen met een goederentrein, waarbij ver scheidene wagens uit de rails liepen. Elf reizi ger^ werden gewond, waarvan vijf ernstig. Zooals onze lezers weten heeft men bij Egmond de oude fundamenten van het „Slot op den Hoef" blootgelegd. Voor bijzonderheden verwijzen wij naar het beschrijvend artikeT elders in dit blad Een vliegongeval van een omvang zooals de Nederlandsche militaire luchtvaart in langen tijd niet heeft gekend, heeft hedenmorgen in de Betuwe plaats gehad. Omstreeks half elf cirkelden vier militaire vliegtuigen, afkomstig van het vlieg kamp Soesterberg, boven de ge meente Lienden. Plotseling vlogen twee der toestellen met groote vaart tegen elkaar op. Stukken van vleu gels vlogen door de lucht en bijna onmiddellijk stortten de beide toe stellen van ongeveer 500 M. hoogte met een geweldige snelheid ter aarde. Op ongeveer één K.M. afstand van den Rijn op een eiland in oen Marschpolder nabij de steenfabriek van de N V. S. ten Cate Co. zijn de beide vliegtuigen op ongeveer honderd meter afstand van el kaar neergekomen. Met den neus drongen de toestellen in de vette klei van een wei land, juist naast een boomgaard van den heer De Kok. Tal van inwoners van Lienden en omge ving, zelfs tot op vrij verren afstand aan den overkant van de rivier in Rhenen, had den het ongeval zien gebeuren. Hoewel meermalen militaire vliegtuigen boven deze streken vliegen, trekken zij toch steeds op hun vluchten de belangstelling, zoodat ve len naar de toeren van de militaire vliegers keken en daardoor ooggetuigen waren van het vreeselijke ongeluk. Van alle kanten snelden de omwonenden naar de plaats. waar de vliegtuigen, thans wrakstukken, waren neergekomen. De beide toestellen waren totaal vernield en hoop op behoud van de vliegers, die in de toestellen gezeten moesten hebben, kon men niet koesteren. Onder de velen die naar de plaats van de ramp waren gesneld, bevonden zich de bur gemeester van Echteld en Lienden, de heer H. Houtkooper en de secretaris van de ge. meente Lienden, de heer G. Hol. Bijna ge lijktijdig arriveerde ook dr. H. Wessel. Hij heeft echter geen hulp meer kunnen verlee- nen. De politie, die intusschen op het weiland was aangekomen, zette onmiddellijk de om geving af om het terrein vrij te houden. Terwijl door de autoriteiten terstond de commandant van het vliegveld te Soester berg van de ramp in kennis werd gesteld, werd een aanvang gemaakt met de pogin gen, de slachtoffers te bergen. Het schijnt wel zeker te zijn, dat beide vliegtuigen bemand waren met een officien- vlieger en een sergeant.waamemer en dat dus vier personen bij deze vliegramp het le ven hebben gelaten. Uit de totaal vernielde vliegtuigen werden zoo spoedig mogelijk de totaal verminkte lijken der slachtoffers te voorschijn gehaald. Bij het afzenden van dit bericht waren twee lijken ge borgen en was men bezig het derde slachtoffer te bevrijden. Het stoffelijk overschot van de slachtoffers wordt voorloopig onder lakens op het weiland, waar de toestellen zijn neergeko men, neergelegd. De vliegtuigen zijn zoodanig vernield, dat de identitieit nog niet kon worden opgegeven. Ook de Officier van Justitie te Tiel is van het gebeurde in kennis gesteld en zijn aankomst op de plaats van de ramp wordt spoedig ver wacht. Ook uit Soesterberg is personeel onder weg om hulp te verleneen. Hoewel van officieele zijde nog geen mededeelingen konden worden verstrekt, vernemen wij, dat de slachtoffers van de vliegtuigramp bij Lienden zijn: de Offi cier-vlieger Luit. Jhr. H. J. M. van Asch van Wijk en de Officier-vlieger Luit. A. J. van Coehoom van Swinia. De beide omgekomen sergeants-waarne mers zijn Vermeulen en Hardeveld. De Nederlandsche militaire luchtvaart heeft door deze ramp een groot verlies geleden. Jhr. van Asch van Wijk was een der bekwaamste vliegers en houder van het Nederlandsche hoogterecord. Op 8 Juni j.l. startte hij van het vliegveld Soesterberg met een Fokker-jager type D. XVI, uitgerust met een Armstrong Siddeley „Panther" motor, voor een meteoro logische hoogtevlucht. Op deze vlucht bereik te hü een hoogte van 9587 Meter, waarmede hij het Nederlandsche hoogterecord op zijn naam bracht. (Ongecorrigeerd) ROME, 13 Oct. (V.D.) Uit Bolzano wordt gemeld, dat op initiatief van den pastoor te Ortisei een monumentaal Christusbeeld is ver vaardigd, van meer dan 50 M. hoogte, hetwelk den 29sten October a.s. zal worden opgericht tegeneen bergwand, nabij Ortisei. De kosten van het materiaal e.d. zijn door de bewoners van deze streek bijeengebracht, terwijl de werkzaam heden in dezg gratis zijn verricht door kunste naars en arbeidrs uit de omgeving van Ortisei. TWEE LEGERVLIEGTUIGEN BIJ LIENDEN TEGEN ELKAAR GEBOTST EN TE PLETTER GEVALLEN; VIER DOODEN. De „Heimatschutz" toegetreden tot het Vader- la.ndsche. front. Stahrenberg plaatsvervangend leider. Te Genève is besloten tot benoeming van een commissaris voor de vluchtelingen in Duitsch- land. België's defensieplannen door den Kabinets raad goedgekeurd. Mandsjoekwo besluit het goederenverkeer met Rusland te belemmeren. Het vliegrecord EngelandAustralië door Kingsford Smith verbeterd. Staking in de haven van Antwerpen. Hoe de storm over ons land trok; tragisch ongeluk bij Barendrecht. Veenbranden bij Ernmen. Nadere bijzonderheden over 't drama te Haelen. De zaak tegen den bankier L. voor het Haag- sche Hof. De twee mannen van wie in dit relaas spra ke zal zijn, zijn de Pausen Pius X en Pius XL Zij hadden onder niet alledaagsche omstandig heden een ontmoeting met elkander. In de len te van 1882 maakte Pius XI, toen Achilles Rat- ti, een pelgrimstocht te voet van Milaan naar Padua. De toen vijf-en-twintig-jarige hij was drie jaren te voren priester gewijd en had het doctoraat behaald in Theologie en Kerkelijk recht was professor der rhetorica aan het semi narie van Milaan en deed nu als hartstochtelijk voetganger den boven aangegeven pelgrimstocht. Toen Ratti vroeg in den morgen in Mantua aan kwam, las hij de H. Mis in den Dom en vroeg daarna aan den koster, of hij niet bij den bisschop zijn opwachting zou kunnen maken. De koster beschreef hem precies, waar hij in het paleis moest zijn. Hij moest zelf maar zoe ken. Zoo vroeg was er geen huisknecht aanwe zig. Behalve den bisschop zelf was er niemand in het paleis. Ratti klopte aan de aangewezen deur, kreeg geen antwoord, opende de deur en kwam in een bescheiden zaaltje. Aan den an deren kant was weer een deur. Hij klopte aan. „Avanti", klonk het. Ratti deed de deur open en zag een priester, gebogen over den haard, aan een koffiemachine peuteren. De jonge ge leerde verontschuldigde zich, omdat hij blijk baar niet gevonden had, waar hij heen moest. De priester lachte vriendelijk en vroeg, wien hij wilde spreken. „Ik zou graag Z. H. Exc. den bisschop spreken". „Dat ben ik zelf", was het antwoord. En nu verzocht bisschop Sarto prof. Ratti hem te helpen met koffiezet ten. Want zijn Asters waren naar de kerk. En hij wist niet om te gaan met de nieuwe kof fiemachine. Nu werd er koffie gezet en dan zat men tenslotte al koutende aan den haard. De bisschop vertelde over de zorgen voor zijn bis dom, terwijl prof. Ratti nieuwe plannen voor zijn scminariewerk ontvouwde. Toen de zusters van den bisschop uit de kerk kwamen, nam Ratti afscheid en vroeg om excuus, voor het geval dat hij den bisschop mocht hebben lastig gevallen of verveeld. „Daar is heelemaal geen sprake van. Integendeel, ik heb U te danken. Het was mij een groote vreugde, kennis; te ma ken met zulk een uitstekenden en ijverigen priester. Wanneer U weer eens naar Mantua komt, vergeet U dan niet, mij op te zoeken". „Het zou mij een aangename plicht zijn, maar Mantua is voor U toch maar een door gangsstation." „Neen, neen", weerde de bisschop af „Man tua is mijn tweede vaderstad. Hier voel ik mij thuis en ik hoop hier te worden begraven.... „Maar, hoe heet U eigenlijk?" „Achilles Ratti, monseigneur!" „Bravo, vaarwel Don Ratti. God zegene U". Later werd bisschop Sarto Paus Pius X, ter wijl Achilles Ratti als Pius XI zijn tweede op volger werd. WEENEN, 11 Oct. (WH.) Bondskanselier Dollfuss heeft heden zijn ministerieele werk zaamheden weder in vollen omvang hervat. r UI ]mn 1T 11 I T 7 7? 7 Stand op Donderdag 1 uur n.m.: 755 Vorige stand 753

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1933 | | pagina 1