Men te&tijft oni:
Mogelijkheden in het Noorden
8eW!NRAAR
Onze COUPE
vedeied uw
QEEFT ACUT OP
VERKEEQJi
Ba
laa
si
J. J. LUNENBERG
DE AFSLUITDIJK ALS
VERKEERSWEG
DINSDAG 24 OCTOBER
COSTUUMS NAAR MAAT
vanaf f 35.-
25e KOOPER
CADEAU!
WINTERJASSEN OF ULSTERS
vanaf f 30.-
STADSNIEUWS
VEILIG VERKEER
IN HAARLEM
Gevonden dieren en voorwerpen
UIT DEN OMTREK
BLOEMENDAAL
HEEMSTEDE
SCHIETEN
BLOEMENDAALSCHE
BURGERWACHT
BILJARTEN
Jubileumwedstrijden Haarlem-
Noord
WANDELSPORT
„De Trekvogels"
MET 2 PANTALONS
EN 2 MAAL PASSEN
BOVEND1EN IEDERE
EEN OVERJAS OF
COSTUUM NAAR MAAT
NAAR MAAT
2 MAAL PASSEN
van één COSTUUM
NAAR MAAT de heer
Heussensstraat 52
GED. OUDE GRACHT 78 - HAARLEM
(H)aarlemsche (W)andelaars
(V) ereeniging
VRAGENBUS
„Verkeers weken"
De heer G. A. Drayer, inspecteur van politie
te Haarlem, schrijft in „De Auto" het volgende:
„De enorme uitbreiding die 't moderne verkeer
eiken dag n.eer ondergaat doet zich in de ge
meente Haarlem, evenals in elke oude stad,
waarvan het centrum bestaat uit nauwe, bochtige
straten, ernstig voelen.
Haarlem is een knooppunt, waardoorheen het
verkeer van Amsterdam naar west en het ver
keer van zuid naar noord en omgekeerd, geleid
en dikwijls gewrongen moet worden.
Het gemeentebestuur en de politie zijn echter
paraat en streven bij voortduring naar oplossing
en verbetering.
Die bestaat in het verbreeden van bruggen en
soms zelfs geheele straten, in het verbeteren van
het wegdek enz. Op dit oogenblik wordt zelfs de
aloude Zjjlweg, naar Overveen en Bloemendaal,
ondanks de slechte tijdsomstandigheden, geheel
gemoderniseerd. Dit is een onderdeel in den
grooten doorgangsweg, zooals de wethouder van
Openbare Werken, de heer mr. Gerritsz, zich
dien denkt van het oosten over de Gedempte
Oude Gracht naar het westen.
Ook de politie doet al het mogelijke. De com
missaris beijvert zich om het corps aan de mo
derne eischen te doen aanpassen.
De groote taak van de politie is daarbij, dat
zii er in moet slagen de aandacht van het publiek
bij voortduring op het verkeer te concentreeren
en die taak is niet gemakkelijk. Want het publiek
wordt met het verkeer vertrouwd, verslapt daar
door gemakkelijk in het uitkijken naar gevaar
en het opvolgen der verkeersregels en veroor
zaakt daardoor ongelukken.
Nu willen wij in Haarlem telkens de belang
stelling van het publiek prikkelen door het in
stellen van bepaalde weken.
In zoo'n week wordt dan door de politie bij
zonder opgetreden tegen een bepdhld euvel.
Zoo zal worden begonnen met een „lichtweek".
Gedurende die week zal speciaal worden gelet op
verblindende lantaarns, zoowel van rijwielen als
van auto's.
Daarna volgt b.v. 'n „knalpottenweek", daarna
een „bochtenweek" enz.
We trachten de zaak een sportief kantje te
geven en spelen „fair play".
Daarom zal het publiek van tevoren worden
bekend gemaakt met datgene, waarop in de
komende „week" zal worden gelet. De plaatse
lijke pers is verlangend ons daarbij te helpen.
Wij verwachten nu, dat het publiek door de
activiteit der politie er toe zal worden gebracht
zelf ook actief te worden, nJ. bij het betrachten
der verkeersvoorschriften.
Voor we evenwel zoover waren, hebben wij
eerst de hand in eigen boezem gestoken en
zijn we begonnen met, waar noodig, de aan
dacht en kennis voor en over verkeerszaken
bij het politiepersoneel zelf op te wekken.
Want het dient, zeer in het algemeen en de
goeden niet te na gesproken, te worden erkend,
dat men als weggebruiker wel eens voor zon
derlinge beslissingen komt te staan.
Doch ook dit euvel behoort na een grondige
voorbereiding te Haarlem tot het verleden.
Naast hetgeen van de zijde der overheid
wordt gedaan, zouden wij tegenwoordig echter
niet meer kunnen missen het particulier initia
tief, dat op zoo'n eminente wijze telkens weer
door de K.N.A.C. in haar weekblad „De Auto"
wordt gedemonstreerd.
Wij hopen daarom van harte, dat de opzet
van de door de K.N.A.C. georganiseerde veilig-
heidsweek zal slagen en in het algemeen be
lang met een maximum succes zal worden be
kroond.
straat 1, Hengelstokken: Jolles, Oranjeplein 1,
dameshandschoen; Zuiderveld, Ploresstraat 99,
gele hond: Torrer, Pijnboomstraat 118, zwart
bruine hond; Bur. van Politie, Smedestraat 9.
handschoen, pet, ring met sleutels; v. Eeken,
Nachtegaalstraat 19, jas; v. Soest, Mentawi-
straat 22, oranje kat; Vooges, Spiegelstraat 17r-,
witte kat; Klaasen, Leidscheplein 10, manchet
knoop: Sondorp, Beresteynstraat 19, 1 pakje
waschgoed; v. d- Heyden, Beukenstraat 33,
plaatsbewijzen H.O.V. Koko, Mrt. v. Heemskerk
straat 45, portemonnaie; v. Noordt, Bl'daalsche-
straatweg 74, rijw-bel.plaatje; Zoorn, Saenre-
damstraat 21, idem; Lederaarde, Slachthuis
straat 87, rozenkrans; v. d. Sluis, Floresstraat
114, ring; Franken, Hoogerwoerdstraat 43 rd,
rozenkrans; Klein, Krom 39, regenjas; Glazen
maker. Leidschestraat 17 rd, damestasch;
Schraar, Gasthuissingel 22, vulpen; Blijswijk,
Bantamstraat 68, hondenzweep.
Schultz. Kinderhuisvest 53, autoband met
velg: Van Oostveen, Berkenrodestraat 42, arm
bandhorloge; Kenselaar, De Clerqstraat 79, kin
derarmband; v. Boekei, Wouwermanstraat 81,
heerenhandschoen; Asyl, Ridderstraat 11, 1
bruine en 1 grijze hond; Schuitvlot, Voltastraat
11, dameshandschoen; Timmermans, Snellius-
Aan de oud-leerlingen der
Theresiaschool.
Aan onzen oproep van 17 Oct. 1.1. hebben zeer
vele oud-leerlingen gehoor gegeven door Woens
dagavond bij de besprekingen tegenwoordig te
zijn.
Uit dezen is een comité gevormd.
Tevens is besloten zuster Realino ter gelegen
heid van haar 25-jarlg jubllé als hoofd der
school een stoffelijk huldeblijk aan te bieden.
Zaterdag 4 November zal er van 35 voor de
oud-leerlingen receptie zijn ln de Theresiaschool
Kleine Houtweg 22.
Zij, die geen circulaire ontvingen, worden ver
zocht eventueele bijdragen aan onderstaand adres
te deponeeren.
Namens het Comité v. Oud-leerlingen:
MARY VOLLAERTS,
Anegang 12, Haarlem.
Burgerlijke Stand. Geboren: A. van Bar-
nt véld-Dirkzwager d; R. de Muralt-Breiten-
stein d; J. SmitBusbroek d.
Ondertrouwd: R. Hulsebos en J. Kor; W. H.
Hogenbirk en E. Beekman.
Getrouwd: Th. W. de Wit en M -A. Roeien-
Overleden: C. M. Wildeboer, oud 6 dagen,
overleden te Haarlem.
Bouw- en woningverordening Bij raadsbe
sluit van 20 Augustus 1931 werd vastgesteld
een nieuwe bouw- en woningverordening.
Ged. Staten hebben bij schrijven van 17
Augustus in overweging gegeven enkele wij
zigingen en aanvullingen in deze verordening
aan te brengen.
Naar de meening van B. en W. bestaan tegen
het aanbrengen van de gewenschte wijzigingen
en aanvullingen, op enkele uitzonderingen na,
geen bezwaren.
De Commissie voor Openbare Werken kan
zich met de voorgestelde wijzigingen vereenigen.
Daar Ged. Staten hebben verzocht te willen
bevorderen, dat de verordening in haar geheel
opnieuw wordt vastgesteld, noodigen B. en W.
den raad uit, ter voldoening aan dat verzoek,
de verordening vast te stellen.
Badhuis In het Badhuis aan de Postlaan
werden in de week van 1621 Oct. genomen
557 douchebaden en 25 kuipbaden.
Aan 19 kinderen werd een gratis schoolbad
verstrekt op Woensdagmiddag van 24 uur.
Van de gelegenheid tot kosteloos baden op
Woensdagavond tusschen 5 en 8 uur werd door
2>7 volwassenen gebruik gemaakt.
Uitslag eind wedstrijd op geweer
Model '95
Eere-baan: 1. W. G. Hogestein 49, steun 47;
2 Ch. F. Visse 49, 6teun 46; 3. F. Berzee 49,
steun 41.
De afsluiting van de voormalige Zui
derzee en de indijking van een deel
daarvan brengen vanzelfsprekend
belangrijke gevolgen mede ten aanzien van
onze geheele volkshuishouding: nieuw ves-
tigingsgebied voor een klein deel der be
volking en een niet onbeduidende uitbrei
ding van de bebouwbare oppervlakte des
lands. Doch daarnaast ondergaat in het
bijzonder de geografische positie der aan
grenzende gewesten een wijziging door het
verdwijnen van de binnenzee, een wijziging
die niet zonder invloed kan blijven op de
economische structuur dier gewesten.
Vooral Friesland, dat eenerzijds plotseling
de helft van zijn kust van de vrije zee ziet
afgesloten en anderzijds een directe over-
land-verbinding met Holland heeft gekre
gen, zal komen te vallen in de werkings
sfeer van enkele nieuwe factoren die de
levensvoorwaarden van de bevolking zeker
in eenig opzicht zullen wijzigen. Hetzelfde
geldt zij het in veel mindere mate
ook voor de provincie Groningen.
De economische positie der beide Noor
delijke provinciën wordt in hoofdzaak ge
kenschetst door hun excentrische, voorheen
zelfs geïsoleerde ligging ten opzichte van
ae overige deelen van het gemeenebest.
Reeds Tacitus verhaalt op boeiende wijze
van de tallooze moeilijkheden die de Ro-
meinsche legioenen hadden te overwinnen
om vanuit Zuid- en Midden-Nederland ln
het land der Friezen door te dringen. De
onfortuinlijke avonturen van meerdere
graven van Holland, die zulks eveneens,
thans over de Zuiderzee, trachtten te doen,
zijn ook bekend. In de vroege middeleeuwen
bloeide de handel van Friesland met de
Oostzee, Scandinavië en de Vlaamsche
steden, doch het betrof hier uitsluitend
zeehandel: Stavoren en Leeuwarden (toen
gelegen aan de thans niet meer bestaande
Middelzee) waren de voornaamste havens.
Naarmate de schepen echter grooter wer
den, verplaatste de handel zich naar de
Hollandsche havens op de Westkust der
Zuiderzee: de Friesche kust bleef nog
slechts een basis voor de Zuiderzeevissche-
rij. Over land bleef de verbinding met de
andere provinciën uiterst gebrekkig. Fries
land, Groningen, Drente en Overijsel beza-
Personeel: 1. Ch. F. Visse 143; 2. H. Prins
138, sec. 20; 3. P. Langendonk 138, sec. 25.
Geluksbaan: 1. B. Belleman 96699 8 10
10 8 8 44; 2. W. Zoet 99 986 8887 10
41; 3. H. Broers 86568 7 10 6 10 7
40.
Vrije baan; le klasse: 1. Ch. F. Visse 50
30 1 X 29, 25% 5.96; 2. P. Langen
donk 60 30 X 29 5 X 28, 20% 4.77;
3. H. Prins 60 30 1 X 29 3 X 28, 15%
3.57.
2e klasse: 1. H. Broers 60, 35% 1.90; 2.
W. Prins 55 2 X 27, 25% 1.35; 3. R.
Belleman 55 2 X 26, 20 1.09.
De prijsuitreiking zal plaats vinden op Za
terdag 28 October a.s., des avonds 8 uur in Ho
tel „Roozendaal" (Van Schooten) te Overveen.
Maandagavond werd voor de afd. A in café
v. d. Bos,, aan, het Soendaplein, de ontmoeting
gespeeld tusschen B.V. „De Korenbeurs" en B.V.
„HaarlemNoord."
Na een van beide zijden goed gespeelden
wedstrijd bleven de gastheeren 46 car. in de
meerderheid.
De cijfers zijn:
KorenbeursTHaarlem-Noord
A. BaartA. Denker 149200
J. SteffersMeeuwenoord 115125
D. Steffers—v. Vliet 125—100
Totaal 389—435
Voor de klasse B komt Woensdagavond de
B.V. „D.E.S." op bezoek.
Onder begunstiging van fraai weer is Zon
dag in de omgeving van Leiden een 30 K.M.
wandeltocht gehouden, georganiseerd door de
vereeniging „De Trekvogels,."
Aan dezen tocht namen niet minder dan 110
wandelaars deel, waaronder ook negen deelne
mers uit Haarlem, ni. van de St. Josephsge-
zellenvereeniging N. 2.
Aangezien alle deelnemers met succes dezen
wandeltocht volbrachten, kan „De Trekvogels"
met genoegen op dezen dag terug zien.
ten nog in 1814 geheel geen straatwegen.
Vandaar dat reeds in de zestiende eeuw
kanalen werden aangelegd, die het binnen
land van Friesland en Groningen met de
Wadden en de Zuiderzee verbonden, om
althans over zee eenige communicatie met
de overige deelen des lands te hebben. Pas
toen in de negentiende eeuw ook de Drent-
sche veenen ontgonnen werden en ook daar
waterwegen tot stand gekomen waren,
werden de Noordelijke provincies tenmin
ste bereikbaar voor ons vaderlandsche ver
voermiddel: de trekschuit. In het midden
der eeuw had de stad Groningen geregelde
diensten met Zaandam, Nijmegen, Amster
dam en Schiedam, en Leeuwarden een met
Rotterdam, verbindingen die zooal niet aan
handels- dan toch aan teedere familie
betrekkingen ten goede kwamen. De aanleg
van spoorwegen, welke na 1863, zij het in
spaarzame mate, tot stand kwam, en waar
door de beide hoofdsteden zoowel onderling
als via Meppel met het Nederlandsche en
via Nieuwe Schans met het Duitsche Spoor
wegnet verbonden werden, was een eerste
stap om de provincies uit hun isolement te
verlossen.
ïntusschen is deze hoek van Nederland
door de spoorwegen nog stiefmoederlijk
bedeeld. Van de 3.639 K. M. spoorlijn die
ons land bezit, liggen er maar 500 op Frie
schen en Groningschen bodem, terwijl de
frequentie van het verkeer op deze lijnen
zeer gering is. De stoomtrams, die aan het
stile Friesche landschap hier en daar een
accent van oudmodische bedrijvigheid ge
ven, vullen deze leemte zeer onvoldoende
aan, zooals in groote lijnen kan blijken uit
onderstaande, zeer onvolledige cijfers, da
teerend uit 1931:
Nederland
(Gemeen- Friesland
te tr. niet en Gronin-
medegere- gen
kend)
Personenvervoer
per tramweg, in
1000-tallen pas
sagiers
in pCt. der bevol
king
oederenv ervoer
in 1000 K.G.
51.340
637
3.045.806
1.896
238
Boekhouder bij het Kadaster
VAN
354.557
(12 pCt.)
Het is dan ook zeer begrijpelijk, dat het
verkeer per rail het verkeer over de bin-
Begunstigd door zeer mooi herfstweer heeft
bovengenoemde vereeniging Zondag haar wan
delexcursie naar „Schiphol" in uitstekende con
ditie volbracht.
De Nederlandsche Wandelorganisatie (N. W.
O.) was vertegenwoordigd door de heeren G. J.
Pos Jr. en G. J. C. Donk resp. voorzitter en
commissaris van vorengenoemde organisatie.
Omstreeks 11 uur werd onder een groote pu
blieke belangstelling aan de Hoofmanstraat ge
start en ging het aaneengesloten, voorafgegaan
door het H. W. V.-peleton, door Haarlem naar
den Haarlemmermeerpolder. Daar werd het
groepsverband losgelaten en ging ieder op eigen
gelegenheid verder. Ongeveer 2.15 uur waren
allen op „Schiphol" aanwezig en werd door
den voorzitter van Kampen het zilveren K. L.
M -speldje uitgereikt. Hierna werd den wande
laars (sters) en excursie over het vliegveld e. a.
aangeboden, welke zeer op prijs gesteld werd. Na
afloop dezer excursie werd gretig gebruik ge
maakt van een vliegtocht welke óók aan deze
wandelexcursie verbonden was.
Om half vier werd vertrokken. Allen bereik
ten te 6.30 uur de finish. Bij binnenkomst werd
onmiddellijk overgegaan tot het uitreiken der
herinnering welke bestond uit een keurige me
daille met lint in de Haarlem-kleuren (rood
wit).
De heer Donk sprak hierbij eenige woorden
en de heer Pos namens de Nederl. Wandel
organisatie.
nenwateren geenszins verdrong, doch
slechts aanvulde, en dat pas door het auto
verkeer groote gebieden van het platteland
uit hun afzondering verlost zijn. De secre
taris der Kamer van Koophandel te Leeu
warden, Dr. G. J. Otten, schreef vorig jaar
dan ook in een Friesland-nummer van het
maandblad „Ons Nederland":
.Vormden vroeger spoor en tram de
hoofdverbindingen met daarnaast een aan
tal kar- en beurtvaartdiensten, de autobus
en de vrachtauto hebben thans een ver-
keersnet over de provincie gespreid, waar
door het platteland rechtstreeks aan de
centra is aangesloten en heele streken uit
hun isolement werden verlost.
De tram en de beurtschepen zien zich
een belangrijk deel van het vervoer ontno
men en het veevervoer, dat deze beide
voorheen bedienden gaat thans overwegend
per vrachtauto al of niet in geregelden
dienst, terwijl de autobus zich van het per
sonenvervoer in hoofdzaak heeft meester
gemaakt. Wekelijks wordt Leeuwarden ge
frequenteerd door ruim 525 autobussen en
een 750 vrachtauto's, behoorende tot resp.
63 en 220 geregelde diensten."
Toch zou het verkeerd zijn, te meenen
dat het aantal automobielen in de noorde
lijke provinciën ook maar verhoudingsgewijs
grooter is dan in de andere deelen van ons
land. Het volgende staatje geeft cijfers van
1 Aug. 1932:
Friesland
en Gronin-
Nederland gen
Motorrijtuigen
(alle soorten)
totaal aantal 171.248 16.548
per 1000 inw. 21,24 20,76
Autobussen
totaal aantal 3.783 536
per 1000 inw. 0,47 0,67
Vrachtautomo
bielen
totaal aantal 48.494 4.265
per 1000 inw. 6,01 5,35
Welken invloed zal nu de nieuwe ver
keersweg, die de afsluitdijk vormt, op het
economisch leven van beide provinciën
uitoefenen? Een eerste, voor de hand lig
gend verschijnsel, dat zich dezen zomer
reeds heeft doen gelden, is een krachtige
toeneming, van het vreemdelingenverkeer.
De hotel- en dergelijke bedrijven
hebben het dit seizoen drukker gehad dan
anders. En al zal het bezoek van touristen
in de volgende jaren, wanneer „het nieuw
tje" er af is, wel weer iets terugloopen, de
De grootst deelnemende vereeniging was „De
Kievit" uit Bussum met 17 leden.
Een woord van dank is op zijn plaats aan de
transportcolonne van het Nederlandsche Roo-
de Kruis afdeeling Haarlem, welke zich als E.
H. B. O. zeer verdienstelijk maakte, en verder
aan allen, die hebben medegewerkt om dezen
wandeltocht te doen slagen.
Vraag: Hoe lang moet men een gevonden
voorwerp in zijn bezit hebben, om het als zijn
eigendom te mogen beschouwen?
Antw.: Dat hangt van verschillende omstan
digheden af. Wend u tot een rechtskundige.
Vraag: Hoe kan ik glacé handschoenen, door
vocht gespikkeld, weer goed krijgen?
Antw.: Hiervoor is geen middel.
Vraag: Mijn zoon is bestemd voor de lichting
1935. Nu is hij voor den vrijwilligen landstorm
afgekeurd, geldt dit nu ook voor actieven
dienst?
Antw.: Als uw zoon onvoorwaardelijk is af
gekeurd voor den vrijw. landstorm, dan is hij
ook afgekeurd voor den actieven dienst.
Vraag: 1, Welke Maggisoepen mogen des Vrij.
dags gegeten worden?
2. Geldt dit ook voor Honingsoepen?
Antw-: 1. He zoogenaamde magere soepen.
2. Ons niet bekend. Vraag uw winkelier of
het een magere soep is.
Vraag: Is serie 1913 no. 36 van den Rotter-
damschen Schouwburg reeds uitgeloot? Is het
premieaandeel van de Hollandsche Grondcre-
dietbank serie 48796 no. 46 reeds uitgeloot?
Antw.: Nog niet uitgeloot.
Vraag: 1. Wie betaalt het geld van de Ziekte
wet uit?
2. Welke dokter gaat hierover?
Antw.: 1. De werkgever stort premie volgens
de Ziektewet, maar de Raad van Arbeid be
taalt het ziektegeld uit.
2. De dokter van den Raad van Arbeid.
Vraag: Hoe kan ik muizen achter het be
hang verwijderen? Vergif en dergelijke helpt
niet. Een poes kan ik niet houden.
Antw.: Vraag uw drogist een afdoend ver
giftigingsmiddel. Dat middel bestaat zeer zeker.
Vraag: Mag een katholieke vrouw, die met
man en kinderen in het huisgezin leeft, in het
klooster treden?
Antw.: Onder bepaalde, omstandigheden en
met inachtneming van zekere voorwaarden wel.
Vraag: "at is het adres van de R. K. Mid-
denstandsvereeniging?
Antw.: Secretaris van de afd. Haarlem is de
heer H. Th. Fibbe, Nassaustraat 14, Tel. 13781.
Vraag: 1. Kunnen jongen en meisje, beiden
meerderjarig, waarvan de vader van 't meisje
waarschijnlijk zijn toestemming weigert, voor
het gerecht trouwen?
2. Hoe lang moeten zij dan onder de geboden
staan?
Antw.: 1. Een meerderjarig kind, dat nog geen
dertig jaar is, moet toestemming vragen aan
vader en moeder. Kan het kind die toestem
ming niet bekomen, dan kan het de bemidde
ling inroepen van den kantonrechter. Weigeren
de ouders of een van hen ook voor den kan
tonrechter, dan mag het huwelijk eerst wor
den voltrokken na drie maanden.
Vraag: Zijn de Rouwmisgewaden van den pas
toor van „De Duif", welke bij de uitvaart van
den zeereerw. heer pastoor Zwart te Zaandam
gestolen waren, nog teruggevonden?
Antw.: Ja, ze waren achter een boom te Am
sterdam gedeponeerd.
Vraag: Hoe kan men het weer uit een spiegel
verwijderen?
Friesche meren en het Groninger land met
de Drentsche heidevelden zullen zeer zeker
bij voortduring een groot aantal Neder
landers tot zich blijven trekken, nu de
moeilijkheid van de verre reis voor een
groot deel is verdwenen.
Naast het bezoek van touristen staat
het bezoek van handelsreizigers, die reeds
dit seizoen in meerdere mate dan voorheen
de noordelijke provincies tot operatie veld
hebben gekozen. Reeds is een opmerkelijke
toename geconstateerd van het marktbe
zoek vanuit Noord-Holland aan Leeuwar
den. Een en ander zal zeker strekken tot
versterking der economische banden, die
Friesland en Groningen met de overige
provincies verbinden.
De belangrijkste gevolgen van de open
stelling van den nieuwen verkeersweg over
de Zuiderzee zullen zich doel gelden ten
aanzien van het goederenvervoer.
Het ontbreken van een statistiek voor
den binnenlandschen handel maakt het
echter zeer moeilijk de verdeeling van de
producten der beide provinciën over bin
nen- en buitenland na te gaan. Het is be
kend dat Friesland een land van veeteelt
en zuivelproductie is, dat Groningen daar
entegen meer op landbouw en industrie is
georiënteerd. In 1930 bedroeg de normale
afzet van fok-, melk- en slachtvee van
Friesland, dat van alle provinciën verre
weg den grootsten en mooisten rundveesta
pel bezit, 75.000 stuks per jaar. In ditzelfde
jaar bedroeg de Nederlandsche export van
rundvee 24.052 stuks, waarvan het over-
groote deel naar België ging. Wij mogen
aannemen dat het Friesche vee in dezen
export een voorname plaats innam.
Maar het grootste deel der productie
blijft toch hier in het land, hetzij voor
binnenlandsche consumptie, hetzij om la
ter als versch gerookt of gezouten vleesch
te worden uitgevoerd. Waar nu de export
van landbouwproducten door het buiten
land steeds meer bemoeilijkt wordt, en de
uitvoer van „dieren en dierlijke produc
ten" in de jaren 19281932 in omvang
daalde van 915.250.000 K.G. op 770.214.000
K.G., en in waarde van 524.670.000 gulden
op 207.811.000 gulden, ligt het voor de
hand, dat de binnenlandsche handel een
steeds voornamere plaats gaat innemen. En
waar het betreft veevervoer, dat voor een
zeer groot deel per auto geschiedt, is de
afsluitdijk van zer groote beteekenis voor
het verkeer tusschen het Friesche en het
Noord-Hollandsche veeteeltgebied, tusschen
de veemarkten Leeuwarden en Sneek
eenerzijds, Purmerend anderzijds,
Een feit is, dat op marktdagen reeds
meer Noord-Hollandsche veeauto's te Leeu
warden gezien worden dan vroeger.
Van de Groningsche veeteelt is de paar-
denteelt het meeste van belang: het aan
tal fokmerriën per 1000 inwoners be
draagt 71, tegen 32 voor het geheele land.
Nu is de uitvoer van paarden in de laat
ste jaren teruggeloopen van 8.780 stuks in
1928 tot 5.270 stuks in 1932, terwijl de ge
weldige val der exportprijzen in dat tijd
perk wel het best geïllustreerd wordt door
het feit dat de waarde van den uitvoer in
dat tijdperk terugliep van 9.872.000 tot
1.173.000: een gemiddelde prijsval tot op
één vijfde van de oude prijzen. Dat tenge
volge van deze omstandigheden ook voor
het Groningsche warmbloedpaard de bin
nenlandsche markt ook al is die uiter
aard niet ruim in beteekenis sterk is
toegenomen, ligt voor de hand, te meer
daar sedert 1930 onze invoer krachtig is
ingekrompen: van 35.207 stuks in dat jaar
tct 8.970 in 1932. De ligging der paarden
markten in ons land, waarvan Rotterdam
verreweg de belangrijkste, en tevens de uit-
voerhaven naar Frankrijk is, ons voor
naamste exportland voor paarden, maakt
het evenwel weinig waarschijnlijk dat de
afsluitdijk hier van groot belang zal kun
nen zijn. Hij komt als verkeersweg alleen
in aanmerking voor vervoer naar de
markten Amsterdam en Purmerend.
Een artikel dat zich buitengewoon goed
leent voor vervoer per auto, en waarvoor
de afsluitdijk dan ook een bijzondere be
teekenis heeft, is versche visch. Langs de
geheele kust van Friesland en Groningen
wordt visscherij uitgeoefend, zoowel in de
Noordzee en Wadden als in het IJsselmeer.
Voor de Noordzee is in deze gewesten Har-
lingen wel de voornaamste visschershaven
en vandaar uit rijden dagelijks de visch-
auto's over den afsluitdijk naar Amster
dam en andere steden in Noord-Holland.
Als veeteeltland is Friesland natuurlijk
ook een belangrijk exportgebied voor zui
velproducten en gecondenseerde melk. De
Friesche boterproductie alleen bedroeg in
1631 ongeveer 22 pCt. van de productie
over het geheele land; de kaasproductie
wel 50 pCt.
De uitvoer van boter geschiedt voorna
melijk naar Duitschland (dat nog steeds
op de eerste plaats staat, al is de uitvoer
daarheen sedert 1929 tot één derde vermin
derd), Groot-Brittannië, België en Frank
rijk. Ook kaas gaat voornamelijk naar
Duitschland, België, Frankrijk, Groot-
Antw.: Daartoe moet de kwiklaag achter op
den spiegel worden vernieuwd. Dat kan echter
slechts een vakman doen.
Vraag: Heeft een jaar Wel eens 53 weken,
zoo ja, welk?
Antw.: Het kan zoo uitkomen, dat in één jaar
53 Zondagen, Maandagen enz. zijn, maar het
telt slechts 52 weken en één of twee dagen.
Vraag: Hoe kan ik een rood leeren autobe-
kleeding, welke zwart geworden is, weer rei
nigen?
Antw.: Als benzine niet helpt, dan zal de
zwarte kleur een gevolg van slijtage zijn. In
dat geval is er uit den aard der zaak niets aan
te doen.
Vraag: Waar kan ik een cursus E. H. B. O.
volgen?
Antw.: Wend u om inlichtingen tot den heer
F. J. Rohlfs, Anegang 17, Haarlem.
Vraag: Waar is het secretariaat van den R.
K. Bouwvakarbeidersbond „St. Jozef" gevestigd?
Antw.: Het secretariaat van de afd. Haarlem
van den Ned. R. K. Bouwvakarbeidersbond „St.
Jozef" is gevestigd: C. Munnink, Gen. Botha-
straat 43 (Haarlem-Noord).
Vraag: 1. Kunt u mij ook zeggen, waar het
plaatsje Drongen ligt?
2. Hoeveel K.M. ligt het van Haarlem af?
3. Kan men dit plaatsje per spoor of boot
bereiken?
Antiv!: Het plaatsje Drongen is biö'onbekend".
Wel kénnen wij de plaatsen Drongelen bij Heus*
den in Noord-Brabant en Dongen, eveneens
Noord-Brabant.
Vraag: Wat is het adres van de gymnastiek-
vereeniging „Bato"? Wie is haar directeur? Is
dit een katholieke vereeniging?
Antw.: „Bato" is een neutrale vereeniging.
Leider is de heer C. Smal.
R. K. Turnvereeniging voor Haarlem, is: „St,
Winfridus", secretariaat L. Duyn, Jansstraat.
Brittannië, waarvoor speciaal Cheddas- en
Cheshirekaas gemaakt wordt, en Spanje.
Gecondenseerde melk gaat voor het over-
groote deel naar Groot-Brittannië, en ver
der voor belangrijke deelen naar Engelsch-
en Nederlandsch-Indië. Nu geschiedt de
export, uit Friesland naar Groot-Brittannië
bijna geheel via Harlingen, doch voor den
overigen export, voorzoover die over zee ge
schiedt, ligt de afsluitdijk zeer gunstig als
kortste verbinding tusschen het gewest en
de haven van Amsterdam. Voor dit soort
vervoer zou echter een spoorweg over den
dijk wel van belang zijn. Naar men weet is
op de Waterstaatsbegrooting 1934 een eer
ste post uitgetrokken voor aanleg van een
zoodanige spoorbaan. Het is echter toch de
vraag of een dergelijke aanleg, naast het
bestaande vrachtautovervoer en de ove
rigens zeer gebrekkige route Stavoren—
Enkhuizen, wel de kosten zou loonen. In
een pas verschenen artikel in „De Inge
nieur" overweegt Ir. W. Kamp in ditzelfde
verband den aanleg van een autodienst op
spoorwegbasis, d.i. op speciaal daarvoor
aangelegde en voor ander verkeer afgeslo
ten betonwegen. Een deel van het spoor
wegnet in Noord-Holland en ook in de
Oostelijke provinciën zou daaraan aanslui
tend dan ook in dien zin moeten worden
opgebouwd.
ïntusschen roepen, losstaande van al
dergelijke toekomstplannen, de toegangs
wegen tot den afsluitdijk luide om verbe
tering.
*0** WK o
►°Tcluo
m
