FASCISME?
DIAMANT
Prikkeldraad
:Ter oriënteering
Waarom duurder
vleesch?
DIAMANT
DONDERDAG 26 OCTOBER
Mgr. Dr. G. C. v. NOORT
Eenheid in het Jongens
jeugdwerk
Staking geëindigd
Geen politieke actie op
den weg
Vergunning geweigerd aan een
af deeling der N. S. B.
Standpunt van den boer
Vrouwen in actie
Zij maakten een reis om bij de
Centrale tariefsverlaging
te vragen
DE LOONSVERLAGING BIJ DE
HOOGOVENS
Ook vermindering van werktijd?
ONDERHANDELINGEN MET
DUITSCHLAND
Dezen winter:
Het fijnere, het échte bak
en braadvetvoor brui
ne jus bruin vleesch
kostelijke winterstamppot
Op iederen reep den naam
Bak- en Braadvet
45 cent per pond
Beeldspraak
Adellijk huwelijk
P. E. N. CONTRA ZAANLAND
LOONSVERLAGING
Acht pCt. bij de L.T. M.
Dë „Nationaal-Socialistische Beweging"
onder leiding van ir. Mussert noodigt
door een op ruime schaal verspreid
vlugschrift de Katholieken van Nederland
uit zich bij haar aan te sluiten en haar te
helpen tot het vestigen van eene „Staat
kundige Eenheid", d. i. van een fascistischen
Staat.
Er wordt in dat vlugschrift zeer veel goeds
beloofd en wij hebben geen reden om te
twijfelen aan de goede bedoelingen der op
stellers. Maar het spreekt niet van zelf,
dat menschen, die goede dingen voorspie
gelen en goede bedoelingen hebben, ook
den goeden weg wijzen ter bereiking hun
ner idealen.
Daarom lijkt mij een eenvoudige, nuch
tere beschouwing zeer nuttig, ja nood
zakelijk.
Wat streeft de fascistische of nationaal-
socialistische beweging (want de naam doet
niets ter zake) na als eerste en voornaamste
middel om ons een betere toekomst te
brengen?
Het vestigen van een fascistischen staats
vorm, of een fascistische Regeering. Een
fascistische staatsvorm onverschillig
welken naam die draagt is zakelijk een
staatsvorm, waarbij de geheele of zoo goed
als geheele staatsmacht berust bij één per
soon of bij een kleine groep, zonder dat de
burgers, indien zulk een Regeering eenmaal
gevestigd is, op hare gestie werkelijk geor-
denden invloed en controle kunnen uit
oefenen.
Dat het de bedoeling onzer Nationaal-So
cialistische Beweging is eiken wettelijk ge-
ordenden volksinvloed uit te sluiten, wordt
in het vlugschrift nergens met zooveel
woorden gezegd. Maar men leest het -over
al tusschen de regels door en de verwijzin
gen naar het fascistische Buitenland be
vestigen het.
I. Is zulk een staatsvorm uiteraard in
strijd met de katholieke beginselen, is hij
in zijn wezen veroordeelenswaardig?
Neen. De katholieke beginselen en de
handhavers dier beginselen, het Kerkelijk
Gezag, veroordeelen geen enkelen staats
vorm op zich zelf en om zich zeiven. De
Kerk erkent, dat ieder volk het recht heeft,
met rechtvaardige middelen, te streven
naar een staats- of regeeringsvorm, die het
voor zich het beste acht, dus ook naar eene
Regeering met absolute of bijna absolute
macht.
Kan zulk een staatsvorm voor een volk
goed en heilzaam zijn?
Ja. Het hangt er maar van af, door
welken geest zulk een staatsvorm bezield
wordt, of praktisch: in welke handen zulk
een absolute macht gelegd wordt.
Als de absolute macht berust bij een klei
ne groep mannen, die goede staatkundige
beginselen huldigen en deze met bekwaam
heid en onkreukbare eerlijkheid willen
doorvoeren, kan zulk een absolute macht
ontzaglijk veel goeds doen.
Maar indien die absolute macht berust
bij mannen, wier beginselen niet goed zijn,
of wien het aan bekwaamheid of onkreuk
bare eerlijkheid ontbreekt, kan en zal zij
onberekenbaar veel kwaad doen.
Wat nu de staatkundige beginselen aan
gaat: overal waar het fascistisch regiem
werkelijkheid is geworden, zien wij al is
het dan niet per se met het fascisme ver
bonden een soort Staatsvergoding: een
verheffen van den Staat, die niet anders
dan middel voor ons wezen kan, tot doel-in.
zich, waaraan alles dienstbaar heeft te zijn.
Ook ten onzent gaat de Nationaal-Socialis
tische Beweging met volle zeilen in die
richting: hoogste en laagste doelwit, b.v.bij
het onderwijs en de opvoeding der jeugd,
bij de corporatieve ordening der burgerij,
is steeds de Staat. Zelfs de christelijke Gods
dienst wordt er tot middel voor het staats
doel en dus toegelaten, geprezen en ge
steund. Zoover en naarmate en in den vorm,
waarin de machthebbers hem als doeltref
fend middel voor hun Staat zien. Na de
dwaling van de verheerlijking van den
vrijen mensch de dwaling der verheerlijking
van den vrijen Staat.
Wat de daden van het tot werkelijkheid
geworden fascisme betreft: in Italië heeft
het zeer veel goed, hoewel niet enkel goed
gedaan. Wat het in Duitschland zal doen,
dient te worden afgewacht: het streeft, vele
goede dingen na, maar pleegde ook reeds
gruwelijk onrecht. In Rusland, want ook
daar heerscht onder een anderen naam een
fascistisch regiem, deed het onnoemelijk
veel kwaad.
Omdat een fascistisch Regiem niet uiter
aard dus los van zijn practische ver
schijningsvormen slecht of verwerpelijk
is, kan de Kerk tegen het bestaan van zulk
een eenmaal gevestigd Regiem niet protes
teeren. Zij heeft dat ook nooit gedaan,
zelfs niet tegen het bestaan van het Sov
jet-regiem; wél tegen bepaalde handelingen
van dit Regiem, waardoor het allen gods
dienst poogt uit te roeien. Om dezelfde re
den kan de Kerk met een fascistischen
Staat Concordaten sluiten en het goede,
dat de Staat doet, dankbaar waardeeren en
prijzen.
II. Een tweede vraag is: Verdient een fas
cistisch Regiem op zich of in abstracto be
schouwd, de voorkeur boven een Regiem,
waarin den burgers geordende invloed en
controle gewaarborgd is?
Het staat iederen katholiek vrij daarom
trent zijn eigen meening te hebben. Maar
er zullen toch m.i. maar weinig menschen
gevonden worden, die voor een staatkundig
eenigszins ontwikkeld volk, zóó maar, zon
der meer de voorkeur geven aan een fascis
tische regeering. Immers het ligt voor de
hand, dat bij een absolute of bijna absolute
Regeering het gevaar voor eenzijdigheid,
willekeur en tyrannie veel grooter zal zijn
dan bij een regiem, waar de staatsmacht
getemperd en gericht wordt door gezonden
volksinvloed. En het ligt óók voor de hand,
zooals trouwens, gelijk gezegd, de fascis
tische praktijk overvloedig bewijst, dat
een absolute staatsmacht in hooge mate 't
gevaar meebrengt, dat de Staat zich zal
gaan beschouwen en gedragen als de bron
van alle recht, m.a.w. dat hij noch voor
het huisgezin noch voor de Kerk zelfstan
dige, van hem onafhankelijke rechten zal
willen erkennen. Iedereen èrkent, dat het
staatsgezag op zijn terrein onafhankelijk
mag en moet zijn van „kerkelijke over
heden", maar geen katholiek kan de stel
ling aanvaarden, dat de Kerk voor haar
eigen gebied afhankelijk is van den Staat,
of dat zij geen andere rechten zou hebben,
dan de Staat haar toekent. En wat voor de
Kerk geldt, geldt ook voor het huisgezin.
De zeer reëele gevaren, waarop we hier
wijzen, verklaren en rechtvaardigen ten
volle het feit, dat het Duitsche Episcopaat,
zoo lang het fascistisch Regiem daar nog
niet gevestigd was, zich met kracht en klem
verzet heeft tegen de pogingen dergenen,
die zulk een Regiem trachtten te vestigen.
Het is geenszins inconsequent, zich te weer
te stellen tegen een gevaarlijk Regiem, dat
men tracht te vestigen, en later datzelfde
Regiem, als het eenmaal gevestigd is, te
erkennen en te prijzen om het goede, dat
het uitwerkt of belooft.
III. Een derde vraag: Is misschien voor
ons Vaderland in de tegenwoordige omstan
digheden een fascistisch Regiem verkies
lijk boven een, waar geordende volksinvloed
gewaarborgd is?
Er is reden voor die vraag; immers wat
op zich en in abstracto niet volstrekt ver
werpelijk, maar minder verkieslijk is, kan
in concrete omstandigheden, tijdelijk en
plaatselijk, toch de voorkeur verdienen.
Wij ontkennen geenszins, dat het parle
mentaire stelsel, ook in ons Vaderland, in
een staat van verwording verkeert, dat het
partijwezen misschien wel omdat het totaal
ongeregeld is gelaten, bovenmatig is uit
gegroeid, dat de volksvertegenwoordiging
eenerzij ds, door het ontbreken van parle
mentaire meerderheidsvorming, den volks
invloed niet tot voldoende gelding kan doen
komen, anderzijds door velen harer leden
voortdurend gedreven wordt op een ter
rein, dat niet het hare maar dat der Re
geering is, en zoodoende het regeeren uiter
mate belemmert.
Wij ontkennen ook niet, dat de Overheid,
hetzij uit eigen wil, hetzij noodgedrongen,
veel te slap is geweest in het beteugelen
van uitwassen der vrijheid op allerlei ge
bied.
Derhalve wij erkennen, dat hervorming
en saneering van ons staatkundig leven
noodzakelijk en urgent is. Ook wij verlan
gen een krachtig gezag, dat de handen
méér vrij heeft dan tot heden ten onzent
het geval is. Maar eene Regeering, die de
handen mèèr vrij heeft dan tot heden, be
hoeft toch nog niet te zijn een Regeering,
die de handen zoo volop vrij heeft, dat zij
alles, wat haar mishaagt, kapot kan slaan,
zonder dat wettelijk verzet mogelijk is.
Daarom blijft de vraag: of men verstan
diger doet tot saneering van ons staatsle
ven aan te sturen op het gezond maken van
den volksinvloed en mede daardoor, op
het verstevigen van het gezag, of wel
aan te sturen op een fascistisch Regiem,
d.i. op een Regiem, waarbij alle geordende
volksinvloed is uitgesloten. Immers in dit
laatste ligt het eigen karakter van het fas
cisme, onverschillig onder welken naam het
zich aandient. Wie dat wil is fascist, en
wie dit niet wil kan zeer vele dingen na
streven die het fascisme óók wil, maar hij
is geen fascist.
En nu meen ik:
lo. Dat een fascistische Staatsregeling,
juist omdat zij gezonden volksinvloed uit
sluit, allerminst past bij ons Nederlandsche
volkskarakter.
2o. Dat een fascistisch Regiem in de te
genwoordige omstandigheden ons vermoe
delijk wel zou bevrijden van een menigte
uitwassen of excessen der vrijheid, maar
dat het ons tevens grootendeels zou beroo-
ven van het rechtmatig gebruik onzer vrij
heden. Om slechts enkele dingen te noe
men: noch in Rusland, noch in Italië, noch
in Duitschland bestaat een vrije pers, ook
bezadigde, zakelijke kritiek op regeerings-
maatregelen is er niet geoorloofd, het pro-
pageeren van meeningen, dikwijls zelfs het
publiceeren van feiten, die de Regeering on
gevallig zijn, wordt op dien grond alleen
onmogelijk gemaakt. Vrije verkiezingen zijn
in geen dier landen mogelijk. Welk rechtge
aard Nederlander verlangt voor ons Vader
land zulke toestanden? Welk rechtgeaard
Nederlander wenscht, dat beteugeling van
bandeloosheid, die hoognoodig is, plaats
grijpe op een wijze, die tegelijk het recht
matig gebruik der vrijheid in strakke ban
den verstikt?
3o. Dat speciaal voor ons Katholieke Ne
derlanders een fascistische Staat niet ge-
wenscht is. Wij leven in een gemengd land
en vormen een minderheid. Indien Neder
land een fascistische Staat werd, zou het
ongeveer absolute staatsgezag wel niet
zooals in Italië het geval is gelegd worden
in Katholieke handen. We zouden dat niet
mogen eischen! Gaarne toegegeven. Maar
feit zou toch hoogstwaarschijnlijk wel zijn,
dat het niet kwam in de handen van de bes
ten der onzen. En ieder weet, dat er óók van
daag aan den dag in ons Nederland elemen
ten genoeg zijn, die de positie der Katholieke
Kerk in ons Vaderland en de vrijheid, die
wij genieten, met leede oogen aanzien. Ik
bedoel daarmee niet te insinueeren, dat
ons van een fascistisch Regiem zoo maar
dadelijk een vervolging a la Mexico of
Spanje te wachten zou staan. Geenszins;
maar of we toch niet vrij spoedig een stuk
van onze vrijheid en een deel van onze
moeizaam verkregen rechten zouden inboe
ten, is een vraag waarop ik geenszins met
een luchthartige ontkenning zou durven
antwoorden. En als dat eventueel zou ge
beuren, nadat we zelf door het overboord
werpen van allen geordenden volksinvloed
zouden hebben meegeholpen, om alle wette
lijke middelen tot verzet uit handen te ge
ven, zouden we dan niet achteraf ons bit
ter beklagen over zooveel onbezonnenheid?
Onze Nederlandsche Bisschoppen spoor
den nog dit jaar de Katholieken aan, ook
in het staatkundige de eenheid te bewa
ren. Niet omdat zij door middel der Ka
tholieke Staatspartij willen heerschen over
den Staat, niet omdat zij in eenige zuiver
staatkundige quaestie zelf de beslissing in
handen willen houden, maar omdat zij zich
verplicht rekenen te „waken over datgene,
hetwelk niet zonder groote geestelijke
schade zou kunnen verloren gaan."
Daarom, zeggen zij, „verzoeken wij aller
dringendst, bewaart uwe eenheidDe
bittere ernst der tijden vraagt ons drin
gend onze gelederen aaneengesloten te
houden, omgezamenlijk op te trekken
voor de hooge geestelijke goederen, die op
het spel staan" (Mandement 1 Febr. 1933).
Durft iemand verzekeren, dat die „hooge
geestelijke goederen" niet meer of in min
dere mate op het spel zouden staan, indien
Nederland een fascistische staat werd! Het
tegendeel lijkt mij waarschijnlijker. In elk
geval zou ik het roekeloos vinden, de wet
telijke wapenen tot verdediging, die we
hebben, moedwillig weg te werpen.
Maar Duitschland is ook een zeer ge
mengde staat, de Katholieken vormen er
een zwakker minderheid dan bij ons, en
toch heeft het fascistische Duitschland
den H. Stoel een concordaat gesloten, d°
aan de katholieke Kerk een behoorlijke vrij
heid waarborgt. Zou een fascistisch Ne
derland tot zoo iets ook niet bereid zijn?
Misschien wél, maar niemand onzer weet
het. Bovendien al waarborgt het pasge
sloten concordaat aan de Duitsche katho
lieken een behoorlijke vrijheid, ik zou toch
niet gaarne ónze vrijheid en ónze positie
met die der Duitsche katholieken willen
omruilen. Eindelijk een concordaat sluiten
is een zaak van belang, maar een concor
daat op den duur loyaal uitvoeren is voor
de praktijk des levens van nog veel groo
ter belang. Hebben de Duitsche katholie
ken, beroofd als zij zijn van allen georden
den staatkundigen invloed, een waarborg,
dat het eerlijke concordaat ook op den
duur eerlijk zal worden uitgevoerd?
Als men geen wettelijke verweermiddelen
meer heeft, is men wel genoodzaakt zich te
verlaten op de eerlijkheid van menschen,
wier beginselen van de onze zeer veel ver
schillen. Maar is het daarom wijs en voor
zichtig zelf mee te helpen, om de wettelijke
verweermiddelen, die men nog heeft, te
vernietigen? En dat doen feitelijk katholie
ken, die mee helpen om een fascistischen
staat op te bouwen, waarin immers alle
geordende volksinvloed is uitgesloten.
IV. Wat lokt sommigen, ook onder de ka
tholieken, tot de fascistische beweging?
Ik geloof, alleen ontevredenheid met be
staande toestanden en de hoop, dat een
fascistische regeering de langdurige crisis
zal overwinnen, althans v^eel sneller en
afdoender verbetering zal brengen in de
economische misère, waaronder wij allen
gebukt gaan.
Wat men hoopt en gaarne wil, gelooft
men gemakkelijk; maar ernstige menschen
dienen zich toch af te vragen: is die hoop
gegrond?
Waarom zou een fascistische regeering
de crisis beter kunnen overwinnen dan 'n
andere? Men zegt, zij zal het algemeen be
lang stellen boven het groepsbelang. Best.
Maar dan toch altijd het algemeen belang,
zooals zij, de fascistische regeering, dat
ziet. Zal zij het objectief goed zien, beter
dan een andere regeering? Men zegt: de
groepen of partijen van thans, mitsgaders
hare leiders, dienen slechts hun partijbelang
of hun eigen belang, niet het staatsbelang.
Is dat zoo algemeen waar? Met name: heeft
men grond en reden om te zeggen: de Ka
tholieke Staatspartij en hare leiders zoe-
Wij vragen de bijzondere aandacht
van onze lezers voor nevenstaand
hoogst actueel artikel, waarin de
Hoogeerw. heer Mgr. Dr. G. C. van
Noort, Deken van Amsterdam, het
vraagstuk van het fascisme aan een
bespreking onderwerpt
ken slechts hun eigen belang? Ik geloof,
dat dit laster is. Onze tegenwoordige Re
geering en ook de Katholieke Staatspartij
zoeken wel degelijk en ernstig het algemeen
belang. Natuurlijk zooals zij dat zien. Maar
dat zal uiteraard ook bij een fascistische
regeering het geval zijn. En wat waarborgt
U, dat deze het objectief beter en juister
zal zien? Om slechts één zaak te noemen.
Het ligt in de lijn der fascistische bewe
ging, het economische leven rechtstreeks
te doen regelen en leiden door den Staat en
staats-organen, niet door vrije bedrijfs-
schappen onder sanctie van de Overheid.
Is dat juist gezien? Met de leer van „Qua-
dragesimo Anno", die voor Katholieken
leidraad behoort te wezen, is het in lijn
rechten strijd.
Laten we nuchter zijn. Geen enkele af
zonderlijke regeering, allerminst de regee
ring van een klein land, is bij machte om
de economische crisis op te heffen. Ook
niet als zij de volste en meest absolute
macht in handen heeft, want de crisis en
de oorzaken die haar bewerkten en doen
voortduren, zijn internationaal.
Indien alle regeeringen, althans de regee
ringen der meest beteekenisvolle landen in
oprechte eensgezindheid de handen in el
kander sloegen om rechtvaardigheid en
liefde te doen heerschen in het economi
sche leven, dan zou m.i. de rampzalige cri
sis, wel niet bij tooverslag, maar toch be
trekkelijk spoedig overwonnen zijn. Maar
de regeering van een enkel land, in het bij
zonder de regeering van een klein land, kan
te dezen opzichte wel iets, maar slechts
betrekkelijk weinig doen. Dat is diep treu
rig, maar het feit is m.i. onaanvechtbaar.
Duitschland is een groot land, zijn regee
ring kan daardoor ook niet alles, maar toch
aanzienlijk meer doen tot herstel der al-
gemeene volkswelvaart. Het zou onbillijk
zijn te vragen: heeft het fascistische re
giem in Duitschland onder dit opzicht reeds
groote resultaten bereikt, immers daartoe
is langer tijd noodig dan enkele maanden.
Maar ik mag toch wel vragen: heeft het
ten dezen reeds iets gedaan dat noemens
waard is, en: laat het zich reeds aanzien,
dat zij onder dit opzicht ernstige resultaten
zal bereiken?
Enthousiasme wekken, de menigte in hoe-
rastemming brengen kan psychologische
beteekenis hebben, de algemeene volkswel
vaart wordt er niet door vooruit gebracht.
Alles bij elkander geloof ik, dat alle Ne
derlanders, inzonderheid alle kathoüeke
Nederlanders, als zij uitgenoodigd worden
de Nationaal Socialistische Beweging te
steunen, goed zullen doen zich de oude
spreuk te herinneren: Verzint eer gij be
gint.
Dr. G. VAN NOORT.
Deh&i Lucassen eere-voorzitter
van het R.K. Juvenaat
Onder voorzitterschap van den directeur der
K. J. C. in het bisdom Haarlem is Woensdag
te 's-Gravenhage de drukbezochte jaarverga
dering gehouden van het R.K. Juvenaat in
het bisdom.
In een hartelijk afscheidswoord heeft rector
Mol den afgetreden voorzitter deken Lucassen
gehuldigd en bedankt voor alles, hetgeen hij
gedurende acht jaar voor het jeugdwerk heeft
gedaan.
Onder levendig applaus der vergadering werd
het voorstel aangenomen om deken Lucassen
tot eerevoorzitter te benoemen. Deze dankte
voor deze van veel waardeering getuigende be
noeming, die de banden tusschen hem en het
Juvenaat hecht zal doen blijven.
Het jaarrapport, uitgebracht door den secre
taris, rector S. Braakman, vermeldde, dat in
het afgeloopen jaar 13 nieuwe afdeelingen tot
stand kwamen. Twee afdeelingen werden uit
gebrek aan leden opgeheven. Het aantal afdee
lingen is thans 175 met 10912 leden.
In 141 patronaten zijn 1241 medewerkers,
waarvan er 200 zijn gediplomeerd.
Het financieel verslag van den penning
meester, den heer A. Backhuys, wees uit, dat
er in het afgeloopen jaar gewerkt was met
een batig saldo van 3098.
Hierna was het woord aan directeur Mol, die
een inleiding hield over de centralisatie van
het jeugdwerk.
Het was noodig, om een vaste richtlijn te
krijgen en eenheid te brengen in 't jeugdwerk.
Bij het experimenteeren tot nu toe ontbrak
iedere vaste lqn, wat ten nadeele kwam aan de
vorming van de jongens.
De toestand van decentralisatie der laatste
jaren was onhoudbaar en niet in het belang
van de vorming van de jeugd zelf.
Evenals bij de meisjes was ook bij de jongens
een straffe centrale leiding noodig.
Of we nu de oplossing hebben, moet worden
afgewacht; het is een poging.
Spr. zette vervolgens de centralisatie volgens
de bisschoppelijke voorschriften nader uiteen
en riep aller medewerking in om dezen opzet,
die in het belang van de mannelijke jeugd is,
te doen slagen.
Na geda,ehtenwisseling over deze inleiding
en enkele besprekingen van huishoudelijken
aard werd de vergadering onder dank geslo
ten.
Bij den wegenaanleg in de
Haarlemmer meer
Naar wij uit welingelichte bron vernemen,
is de staking bij den aanleg van den weg Am
sterdamSassenheim in de gemeente Haar
lemmermeer geëindigd, doordat partijen nader
tot elkander gekomen zijn.
Maandag a.s. zal het werk hervat worden.
Men deelt ons mede, dat de kring IJmiriden
van de N. S. B. aan den burgemeester van
Velsen heeft verzocht om eiken Zaterdagnamid
dag na half drie op den openbaren weg (in
hoofdzaak langs het strand) te mogen mar-
cheeren met het weerbaarheidscorps van on
geveer vijftig man met voorop een of meer tam
bours.
De burgemeester heeft deze vergunning ge
weigerd op grond van het navolgende:
Een van de N. S. B. uitgaande oefening
draagt ontegenzeglijk een propagandistisch en
demonstratief karakter. Aangezien de burge
meester het standpunt inneemt, dat de open
bare weg en de straat in het algemeen niet de
plaats is om te getuigen voor staatkundige over
wegingen, welke ook, zijn z. i. verzoeken als
hier bedoeld, niet voor inwilliging vatbaar.
Slechts bü hooge uitzondering, bij voor be
paalde staatkundige partijen of richtingen zeer
belangrijke gebeurtenissen of z.g. hoogtijdagen
zal de burgemeester overwegen van dezen alge-
meenen regel af te wijken.
„Wat men tot dusver betaalde,
waren afbraakprijzen"
Nadat wij in ons eerste artikel als ant
woord op de vraag „Waarom duurder
vleesch?" het standpunt der slagersorgani
saties inzake de kunstmatige inkrimping
van den veestapel hebben uiteengezet, geven
wij thans het woord aan den boer.
De heer W. A. C. Meekel, Buitenveldert,
voorzitter van den R. K. Bond van Melk
veehouders, wien wij zijn meening vroegen
over de jongste regeeringsmaatregelen,
welke een verhooging der vleeschprijzen tot
gevolg hebben, zeide ons o.m.:
Een verhooging der prijzen, als thans
heeft plaats gehad, was onvermijdelijk. Wat
men tot dusver voor het vleesch betaalde,
waren afbraakprijzen. Er werd eenvoudig
mee gespot. We hebben toch gekend, dat
men voor 4 pond vleesch en 1 pond vet 1
betaalde. Heeft men dan niet begrepen dat
zooiets ging ten koste van de armoe en
nood van den boerenstand, dat de eene bur
ger op deze wijze den ander op at?
Ongetwijfeld zal door de prijsverhooging
het vleesch verbruik iets verminderen, maar
deze teruggang zal van weinig beteekenis
zijn. De geringe afname van hun omzet is
d eeenige crisislast, welken de slagers van
den toestand ondervinden, daar hun dis
tributie-verdiensten over het algemeen het
zelfde zullen blijven.
De argumenten voor de maatregelen,
welke de regeering heeft getroffen, zitten
dieper dan wordt voorgegeven. Door de
internationale crisis zijn landbouw,
groente- en veeteelt buitengewoon zwaar
getroffen. Wij zijn van ouds een exportee
rend land en het boerenbedrijf heeft zich
ten onzent ontwikkeld tot een fabriekma
tige hoogte. Nu sluit het buitenland zijn
grenzen, bevordert den eigen landbouw, en
wij zitten met een overproductie, een te
veel aan alles, waar wij geen raad meer
mee weten. Zoo is er te veel vleesch, veel te
veel zuivel. De binnenlandsche markt is
overvoerd, de producten vinden hun weg
tegen erger dan afbraakprijzen, prijzen, die
den geheelen Nederlandschen boerenstand
aan den rand van den afgrond brengen.
Voortdurend hebben de drie centrale land-
bouw-organisaties bij de regeering op hulp
verleening aangedrongen en wij zijn dank
baar, dat de regeering nu sinds een jaar
poogt ons uit den chaos op te heffen. Deze
dankbaarheid beteekent intusschen niet,
dat wij voldaan zouden zijn. We moeten
echter niet vergeten, dat wij op een keer
punt staan in de geschiedenis, dat het wel
licht nog jaren kan duren alvorens het
evenwicht in het landbouwbedrijf is her
steld en een loonende productie weer mo
gelijk zal blijken. De boerenstand is ziek,
doodziek en alleen drastische maatregelen
kunnen redding brengen. „Uitzieken" van
den toestand is onmogelijk. De boer is al te
veel bloed kwijt om dat proces te overleven.
Het ligt niet in de bedoeling de koeien,
die ter inkrimping van den veestapel den
boeren worden afgekocht ineens op de
markt te gooien. Dan zouden wij inderdaad
in den beruchten cirkelgang zijn beland.
Door het systeem van „invriezen" wordt dit
voorkomen. Wenschelijk ware het, dat nu
ook de invoer van buitenlandsch bevroren
vleesch werd beperkt of stopgezet.
Tenslotte is het te hopen, dat de inkrim
ping een vrijwillig karakter kan blijven
dragen. Daarnaast is echter een teelverbod
dringend noodig. Wordt dit niet uitgevaar
digd, dan zijn alle maatregelen doelloos en
is het slagersstandpunt uitzieken het
eenig juiste. Maar dit zou dan toch ook het
allerlaatste zijn.
Gisteren zijn een groot aantal vrouwen, on
geveer 150 in getal, van Lonneker te voet naar
Hengelo gegaan, waar zij de directie van de
Electrische Centrale wenschten te spreken, ten
einde verlaging der tarieven te bepleiten- Het
betreft hier wederom de actie van het z.g- neu
trale vrouwencomité, dat den laatsten tijd nogal
van zich doet hooren-
Begrijpelijkerwijs trok de ongewone demon
stratie nogal belangstelling. Wanordelijkheden
deden zich niet voor. Voor zoover ons bekend,
zijn de vrouwen er niet in geslaagd bij de be
trokken directie toegelaten te worden.
Zooals reeds gemeld, heeft de directie der
Kon. Ned. Hoogovens en Staalfabrieken vast
gesteld, dat op de salarissen van alle ambte
naren en beambten 4 pCt. gekort zal worden.
Hierbij is bepaald dat van de salarissen der
ambtenaren, die per maand betaald worden, de
eerste 50 niet bekort wordt, terwijl van hen.
die op weekloon arbeiden, de eerste 12 vrij
blijft. Deze nieuwe regeling zal 1 December in
gaan.
Tevens gaan er geruchten, dat de directie
het plan zou hebben, op enkele onderdeelen
van het bedrijf den werktijd aanzienlijk te ver
minderen.
In het begin van de volgende week wordt,
naar de „Telegraaf" vermeldt, een Duitsche
ambtelijke commissie in Den Haag verwacht,
ten einde de verdere besprekingen te voeren
over de scrips en de daarmee samenhangende
vraagstukken.
0V5-B
In een te 's-Hertogenbosch voor de Evange
lische Maatschappij gehouden rede heeft een
Leidsch Hervormd predikant dr. J. Riemens
o.a. beweerd, dat Rome den kostelijken nardus
van het evengelie verwerpt, „wanneer die niet
in de pauselijk goedgekeurde vaas wordt be
waard."
Het Protestantisme daarentegen voegde hij
hieraan toe vraagt niet naar de vaas, maar
naar den nardus.
En verder verzekerde hij, dat de protestanten
,niet steunen op een instituut, dat op aarde
breken kan, maar op de beloften van het Evan
gelie van Christus, die eeuwig zijn en absoluut
betrouwbaar."
Het is niet de eerste maal, dat een dergelijke
tegenstelling tusschen het protestantisme en
de Katholieke Kerk wordt gemaakt, al pleegt
er een zekere variatie in de beeldspraak te zijn.
Die van den Leidschen predikant is voor zijn
eigen betoog al zeer ongelukkig, omdat zij on
willekeurig doet denken aan de bonte verschei
denheid van vazen, waarin de protestantsche
geloofsleer is vervat, of liever gesplitst.
Wanneer iets het protestantisme kenmerkt,
dan is het juist deze verscheidenheid en daar
naast de hevigheid, waarmee over den inhoud
en de echtheid der eigen vaas tegenover die
van andere, ook van min of meer verwante be
lijdenissen wordt getwist.
Dat was reeds bij den aanvang der Hervor
ming het geval. En het is nog zoo.
De heer Riemens zal verstandig doen een ander
beeld te kiezen voor zijn polemische verhande
lingen tegen Rome.
En nög verstandiger, wanneer hfj eens beden
ken wil, hoeveel er van den kostehjken nardus
van het evangelie zou verloren zijn gegaan in
dien het niet door Paus en Kerk ongerept en
onverminderd was bewaard.
H. K. H. Prinses Juliana bruids
meisje bij haar vroegere
hofdame
Hedenochtend is ten stadhuize te Den Haag
het huweiyk voltrokken tusschen jonkvrouwe
E. baronesse van Hardenbroek, vroeger Hof
dame van Prinses Juliana en jonkheer mr. L.
J. ridder Van Rappard, burgemeester van
Zoelen.
De huwelijksinzegening vond te twaalf uur
plaats in de Groote Kerk.
De stoet was als volgt ingedeeld:
mr. A. G. A. ridder van Rappard. baronesse
van Hardenbroek van Hardenbroek, baron van
Hardenbroek van Hardenbroek, mevrouw van
Rappardvon Maubeuge, jonkheer mr. W. F.
Röell, mevrouw Kneppelhout-v. Rappard, jkhr.
J. A. Röell, mevr. Visser—v. Rappard. de heer
Kneppelhout, mevrouw von Wrangel, W. L. F.
C. ridder v. Rappard, mevrouw Royaards-
baronesse van Hardenbroek, jkhr. v. Wrangel,
mevrouw Röell-Baronesse Sloet van Marx-
veld, R. M. ridder van Rappard, mevrouw
Röell-v. Loon, mr. v. Doominck, mevrouw Rut
gers van Rozenburg-d'Aumale baronesse van
Hardenbroek.
Bruidsmeisjes en bruidsjonkers waren: H.
H. Prinses Juliana, mr. G. C. D. baron van
Hardenbroek, jonkvr. C. E. Röell, mr. A.
A. ridder van Rappard Jr., jonkvr. A. M.
v. Rappard, mr. Wyckerheld Bisdom, jonkvr.
L C. baronesse v. Bentinck, mr. Reuchlin.
De huweiyksinzegening geschiedde door ds.
Molenaar.
De Provincie wil geen arbitrage
Ged. Staten van Noord-Holland hebben den
Minister van Binnenlandsche Zaken medege
deeld, dat zij inzake het geschil P.EU.Zaan
land geen arbitrage wenschen te aanvaarden
op de voorwaarden door Zaanland gesteld, ni
uitschakeling van de machtsmiddelen der Pro
vincie.
Het wachten is nu op de uitspraken in de
beroepen door de Zaanland en de gemeente
Wormerveer bij de regeering ingediend.
De Limburgsche Tramwegmaatschappij heeft
het voornemen om de loonen van het perso
neel van 1 Januari a.s. af met 8 pCt. te verla
gen, mits de minister zijn toestemming ver
leent.
I
