Een kabinet-Sarraut gevormd
JL.
Soedermann over
v. d. Lubbe
Ontwapeningsconferentie verdaagd
Het nieuws van heden
BUITENLANDSCHE ZAKEN
ONDER BONCOUR
LITWINOF NAAR DE V.S.
VERTROKKEN
Inzinking in de V.S.
VOOR DE DERDE MAAL
DE BAROMETER
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
VRIJDAG 27 OCTOBER 1933
BUREAUX: NASSAULAAN 51 - TEL. 13866
ABONNEMENTEN: voor Haarlem en
Agentschappen per week 25 cent;
per kwartaal f 3.25; per post, per
kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling
DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866
Daladier aan Oorlog
De nieuwe premier
VLOOTMANOEVVRES
fSiilips
H
Sarraut, Frankrijks nieuwe
Minister-P resident
De Zweedsche criminoloog gelooft
niet dat hij apathisch het
proces volgt
Passieve tegenstand
Een groot aantal regeerings-
personen doen den minister
uitgeleide
Het Amerikaansche vliegtuigmoeder
schip „Saratoga", gevolgd door eenige
kruisers
Engelsch journalist
gearresteerd
Het Weer'iiiKmiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
Het aantal werkloozen voor het
eerst weer toegenomen
De a.s. verkiezingen
Hoe de uitslag zal worden
berekend
EEN GROOTSCHE STUW TE WAPIENICA
5
Eereleden
Financieele delicten
DE DVCE BIJ ZIJN MORGENRIT
I
In den tuin van zijn villa Torlonia te Rome
Henderson doet nogmaals een be
roep op de gedelegeerden om
het werk toch voort
te zetten
4 December weer bijeen
Koning Alexander aan
Mussolini
Vrees voor Italiaansche inter
ventie in Oostenrijk
Weygand naar Marokko
Nieuwe operaties?
Duitsche vliegbooten
naar Rio
Grijshemden in
Z.-Afrika
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ZESTIEN BLADZIJDEN
Hulp aan Duitsche
vluchtelingen
Labourzege te Londen
Conservatieve zetel veroverd
Aanslag op Oostenrijk-
schen zender
Hitier te Keulen
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ZES EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 18515
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct.; ingez.
mededeelingen 50 cent; idem op pag één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
PARIJS, 27 Oct. (V.D.). Nadat
Sarraut Donderdagavond laat den
president der republiek had mede
gedeeld, dat hij definitief de op
dracht tot het vormen van een
kabinet aanvaardde, keerde hij naar
het Ministerie van Oorlog terug,
waar hij de onderhandelingen met
de candidaten voor zijn kabinet en
met verschillende bevriende poli
tieke persoonlijkheden tot in den
nacht voortzette. Eerst om één uur
werd de volgende lijst van het
nieuwe kabinet bekend gemaakt:
Minister-president en minister van oorlogs
marine: Sarraut.
Minister van justitie en vicei minister .presi
dent: Dalimier.
Minister van buitenlandsehe zaken Paul-
B o n c o u r.
Minister van financiën: Georges Bonnet.
Minister voor de begrootingen: Abel Gardy.
Minister van binnenlandsche zaken: Chau-
temps.
Minister van Oorlog: Daladier.
Minister van luchtvaart: Pierre Cot.
Minister van landbouw: Q u e u i 11 e.
Minister voor de pensioenen: Due os.
Minister van Openbare Werken: P a g a n o n.
Minister van onderwijs: de Monzie.
Minister van koloniën: P i e t r i.
Minister van Arbeid: Frot.
Minister van handelsmarine: Jacques
Stern.
Minister van Gezondheid: Lisbonne.
Minister van handel: Lao rent Eynac.
Minister van P. T. T.: Listier.
..Het kabinet bestaat uitsluitend uit leden van
de radicaal socialistische kamerfractie, de de
mocratische linkerzijde van den senaat en ver.
wante kleinere groepen. De neo socialisten en
de groep_Flandin zijn niet vertegenwoordigd.
De nieuwe Fransche premier, Albert Sarraut.
die in 1872 te Bordeaux werd geboren, werd
in 1902 voor het eerst in de Kamer gekozen,
waarna hij ononderbroken tot 1924 daarin zit
ting had. Van 1906 tot 1909 was hij onder
staatssecretaris van het ministerie van binnen
landsche zaken. In 1909 ging hij als onder
staatssecretaris over naar het ministerie van
oorlog, onder Briand. In 1911 ging hü als gou
verneur-generaal naar Indo-China; in aan
sluiting hierop werd hij in het kabinet-Viviam
benoemd tot. minister van openbaar onderwijs,
waarna hij van 1916 tot 1919 naar Indo-China
terugkeerde. Van 1920 tot 1924 maakte Sar
raut als minister van koloniën deel uit van
de regeeringen Briand, Leygues en Poincaré
In 1926 werd hij in den senaat gekozenen
nam hij ;n het kabinet-Poincaré het ministe
rie van binnenlandsche zaken op zich. Na den
radicaal-socialistischen landdag van Angers
diende hij zijn verzoek om ontslag in en aan
vaardde eerst weer een portefeuille in de ra
dicaal-socialistische regeeringen van chau-
temps en Steeg. Herriot en later Paul-Boncour
benoemden hem eveneens in hunne kabinetten,
waarin hij het ministerie van koloniën leidde.
In dezelfde functie had Sarraut zitting In
de regeering Daladier. Na den dood van Ley
gues, die jarenlang minister van oorlogsmarine
was geweest, werd Sarraut kort geleden tot
zijn opvolger aangewezen. In den senaat be
hoort Sarraut tot de linksche democraten, die
op een lijn staan met de radicaal socialistische
fractie in de Kamer.
V
Wt*1
BERLIJN, 26 Oct. (V. D.) De Zweedsche
criminoloog Dr. Soedermann publiceert in het
Dagens Nyheter, dat te Stockholm verschijnt,
zijn indrukken over het proces inzake de brand
stichting in het Rijksdaggebouw.
Soedermann beschouwt van der Lubbe als een
robusten, asocialen, wilden en in zich zelf ge-
keerden vijand van de menschelijke maatschap
pij, een type, waarmee de oude Lombroso vreug
de zou hebben gehad. Zijn cynisch ingehouden
lachen logenstraft den schijn, dien hij zich
tracht te geven, n.l. dat hij volkomen apathisch
de onderhandelingen volgt. Ongetwijfeld spreekt
uit dit optreden niets anders dan een zekere
verachting voor het gerecht en het streven
passieven tegenstand te bieden. De nationaa;-
socialisten hebben niets te vreezen, wanneer
hij uit de school zou klappen en zij wenschen
zeer zeker niets liever, dan dat hij hen ein
delijk zou verraden. Zijn zwijgen zal in de we
reld tegen de nationaal-socialisten worden uit
gelegd, waarvoor volgens Dr. Soedermann geen
reden bestaat. Indien volgens de meening van
Dr. Soedermann ook het aandeel der overige
beschuldigden niet bewezen kan worden be
schouwd, dan is het nochtans zijn overtuiging,
dat de nationaal-socialisten in geen geval de
hand in het spel hebben gehad.
Dr. Soedermann verklaart, dat hij het Rijks
gerechtshof heeft leeren kennen als eerlijk en
correct en dat de getuigenverklaringen volko
men overeenstemmen met het politie-protocol.
Dr. Soedermann verwerpt de veronderstel
ling dat v. d. Lubbe dagelijks door slaag, ver
gif en hypnose tot stilzwijgen wordt gedwongen,
v. d. Lubbe heeft tijdens de onderhandelingen
dikwijls verstandige antwoorden gegeven. Dr.
Soedermann beroept zich verder op het oor
deel van Zweedsche autoriteiten. De lichaams
zwakte van v. d. Lubbe is het gevolg van zijn
voedselstaking.
MOSKOU, 26 Oct. (Eigen bericht.) Litwi-
nof is hedenavond te 11 uur met de Mos
kouParijs express uit Moskou vertrokken
voor zijn reis naar de Vereenigde Staten.
Een groot aantal autoriteiten nam op het
station van den minister afscheid en
wenschte hem een goede reis.
Litwinof was vergezeld van Lumansky,
die echter naar verluidt niet mede gaat
naar Amerika, maar naar Spanje reist om
daar een conferentie bij te wonen.
Litwinof had zijn vertrek voor de jour
nalisten geheim gehouden. Een aparte wa
gon was voor hem gereserveerd.
(United Press)
LONDEN, 25 Oct. (Reuter) Het ministerie
van Buitenlandsehe Zaken ontving heden be
vestiging van het bericht, omtrent de arresta
tie van den Engelschen journalist, Noel Panter,
te Miinchen, en van de weigering der Duitsche
autoriteiten om aan den Engelschen consul-
generaal toe te staan Panter te bezoeken. In
verband hiermede heeft de consul-generaal de
zaak aan den Engelschen ambassadeur te Ber
lijn overgegeven.
Volgens V. D. wordt vermoed, dat de nat.-
socialisten bijzonder vertoornd zijn over het feit,
dat Panter beschrijvingen had gegeven van de
buitengewone voorzorgsmaatregelen die bij de
demonstratie te Kelheim genomen waren om
militaristische beschrijvingen te onderdrukken
of 't nemen van photo's onmogelijk te maken.
H Hoogste stand: 774.3 te Isafjord.
Laagste stand: 743.7 te Blavansheek.
5 Verwachting: Matige tot
krachtigen, Westelijke tot Zuidelijken j§
wfnd, zwaarbewolkt tot betrokken, re-
genbuien, iets kouder.
Zon op 6.47, onder 4.40. Licht
H op 5.10. 2 November Volle Maan.
iiiliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiliiiiiiiiiiiliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiliiiiiiiiiiiiinii
WASHINGTON, 26 Oct. (Reuter) Volgens
het overzicht van de Federal Reserve Board Is
het aantal werklieden in de fabrieken in de eer
ste helft van October afgenomen. Dit is de eer
ste afname sedert het begin van de Herstel
campagne. Anderszijds zijn de prijzen van klee
ding sedert Mei met ongeveer 24 pCt. gestegen,
hetgeen een van de redenen van de ontevreden
heid van de boeren is. De kantoorbedienden
klagen eveneens over de vermeerdering van de
kosten van het levensonderhoud, welke niet-
officieel op 10 pCt. sedert April wordt geschat
De productie van de industrie is afgenomen:
het schijnt, dat het publiek niet bereid is te
koopen tegen de huidige hooge prijzen.
BERLIJN, 25 Oct Officieel zijn richtlijnen
aangegeven voor de vaststelling der verkiezings
uitslagen op 12 Novemberr a.s. Men weet,
dat den kiezer op dien dag twee biljetten zullen
worden voorgelegd, het eene betreffende de ver
kiezing van een nieuwen Rijksdag, het andere
betreffende de volksstemming over Duitschlands
verlaten van de ontwapeningsconferentie.
Wanneer een omslag nu slechts 1 stembriefje
bevat, bijv. slechts voor de volksstemming, aan
is deze stem toch geldig, terwijl het ontbreken
van het stembriefje voor den Rijksdag zal wor
den beschouwd als „onthouding". Indien een
omslag geen stembriefje bevat, geldt zulks voor
„onthouding".
Wanneer een stemgerechtigde op andere wij
ze dan door het plaatsen van een kruis in het
„Ja"- of „Neen"-kringetje zijn stem uitbrengt,
dan is het stembiljet geldig, wanneer zijn wl^
anderzins op ondubbelzinnige wijze tot uitdruk
king komt.
Teneinde elke verdenking, dat de stemming
op onjuiste wijze zou geschieden, te voorkomen,
zullen de verkiezingen en de vaststelling van
In Poolsch Opper-Silezië werd na jarenlangen, moeizamen arbeid een stuwdam
ingewijd, die de grootste van dit soort in Polen is
de uitslagen in volledige openbaarheid geschie
den. Het stemmen zelf geschiedt natuurlijk in
stemhokjes en is vanzelfsprekend geheim. De
desbetreffende wettelijke bepalingen blijven
volledig van kracht. Onder het kiezen zelf dient
te worden verstaan het invullen van het stem
biljet en de overhandiging ervan, nadat bet in
een enveloppe is gesloten, aan het stembureau,
welks voorzitter de enveloppe in het biizijn van
den kiezer in de stembus stopt. De Rijkskieswet
bepaalt, dat iedereen tot het stemlokaal toe
gang heeft, die de rust en orde niet verstoort
en het stemmen niet belemmert.
BERLIJN, 2>5 Oct. (V.D.) De plaatsver
vanger van den „leider" deelt mede, dat op 9
November die partijleden, die lidmaatschaps
nummers hebben van 1 tot 100.000 en die van
hun toetreden tot de partij af zonder onder
breking lid zijn geweest, een eereteeken zullen
krijgen, dat op de rugzijde het lidmaatschaps-
nummer zal dragen.
Het New-Vorksche beursbestuur heeft het
hoofd der firma Labranche Co. voor twee
jaar geschorst, wegens onrechtvaardige en
ontoelaatbare handelingen.
Wegens overtreding van 't deviezen-verbod zijn
Woensdagavond aan de Duitsch-Lotharingsche
grens 23 Italianen gearresteerd.
GENÈVE, 26 Oct. De hoofdcommissie der Ont
wapeningsconferentie heeft Donderdag in open
bare zitting na langdurige beraadslagingen het
voorstel van het bureau om de conferentie tot
4 December te verdagen goedgekeurd en het bu
reau de gewenschte volmachten gegeven voor het
verder voeren der onderhandelingen.
Dit is de derde verdaging der Ontwapenings
conferentie binnen enkele maanden. Op 29 Juni
werd de conferentie verdaagd tot 16 October ver
volgens van 16 October tot 26 October en nu
van 26 October tot 4 December.
Henderson heeft in de zitting der hoofdcommis
sie verklaard, dat de conferentie haar werkzaam
heden moet voortzetten om te kunnen komen tot
een conventie, welke gebaseerd is op het Britsche
ontwerp, dat de publieke opinie zal voldoen.
Indien de conferentie zou mislukken, zou dit
een ramp voor de geheele wereld beteekenen.
Henderson herinnerde er aan, dat het bureau de
verdaging tot 4 December voorstelt ten einde ge
legenheid te geven de meeningsverschillen te
overbruggen.
De Britsche onderstaatssecretaris van Buiten
landsehe Zaken, Eden, keurde de voorgestelde
korte verdaging goed en merkte op, dat terwijl
het duidelijk is, dat het terugtrekken der Duit
sche delegatie niet zonder effect zal blijven op
den voortgang der conferentie, de meening der
Britsche regeering is, dat hoewel deze gebeurte
nis ernstig betreurd moet worden het haar werk
zaamheden niet zal kunnen doen eindigen. Hij
achtte het noodzakelijk, dat de c^elegaties geen
tijd moeten verliezen in beschouwingen over het
verleden, doch rekening moeten houden met de
toekomst en zich niet moeten laten afleiden van
het doel der conferentie. De meest doeltreffende
methode moet worden gekozen en dit is de taak
van het bureau.
De vertegenwoordigers van verschillende an
dere naties hebben eveneens him goedkeuring
uitgesproken met het voorstel van Henderson.
In de later gehouden geheime zitting van het
bureau werd besloten op 9 November nog eens
bijeen te komen. Henderson heeft opdracht ont
vangen, intusschen, indien mogelijk, direct on
derhandelingen met de verschillende regeerircgen
te voeren. Eveneens werd vastgesteld, dat de af
zonderlijke leden van het bureau, waarvan alle
mogendheden deel uitmaken, gemachtigd zullen
zijn de onderhandelingen met de diverse regee
ringen te voeren.
LONDEN, 26 Oct. (V. D.) De „Daily Ex
press" meldt uit Weenen, dat Koning Alexan
der van Joego-Sla-
vië een persoon
lijke nota aan
Mussolini heeft ge
zonden, waarin hij
de vrees uitspreekt
voor een eventu-
eele interventie van
Italië in Oosten
rijk.
Volgens het Lon-
densche blad doen
te Weenen geruch
ten de ronde, dat
ambtenaren van
den Joego-Slavi-
schen geheimen
dienst gemeld had
den, dat Oostenrijk
aan den vooravond
van een ernstige
crisis staat en dat
de Joego-Slavische
regeering een Itali
aansche interven
tie in Oostenrijk vreest Hierdoor zou het even
wicht tusschen de staten in het gebied van de
Adria verstoord worden.
Aanvankelijk was men te Weenen geneigd,
in de nota van Koning Alexander een be
vestiging van deze geruchten te zien, doch meer
en meer gelooft men thans, dat Alexander de
geruchten slechts heeft gebruikt als aanlei
ding om Mussolini zijn standpunt inzake een
eventueele Italiaanche interventie bekend te
maken.
Koning Alexander
PARIJS, 27 Oct. (V. D.) De inspecteur-
generaal van het Fransche leger, generaal Wey
gand, is gisteren in gezelschap van eenige hoo
ge officieren van den Franschen generalen staf
naar Marokko vertrokken om een onderzoek in
te stellen naar den militairen toestand aldaar.
De „Echo de Paris", die, zooals bekend, zeer
nauwe relaties met den generalen staf onder
houdt, weet hieromtrent mede te deelen, dat
men in Marokko aan den vooravond van nieu
we militaire operaties staat, waardoor Frank
rijk zijn invloed wil uitbreiden tot aan de Zui
delijkste grens van Marokko. Ook de toestand
aan de Spaansch-Marokkaansche grens zal door
generaal Weygand onderzocht worden. De Ma-
rokko-oorlog is niet beëindigd, doch verkeert
slechts in een rustperiode.
LONDEN, 26 Oct. (V. D.) Twee Domier Wal-
vliegbooten, welke Donderdagochtend uit Tra-
vemunde zijn vertrokken, zijn vanmiddag om
4 uur 10 A. T. in de vlieghaVen Woolston bij
Southampton aangekomen. Vrijdagochtend zal
worden verder gevlogen naar La Coruna aan
de Westkust van Spanje.
De Londensche vertegenwoordiger der Luft
hansa deelt mede, dat het „drijvende eiland",
de Westphalen, dat de vliegbooten onderweg
zullen aandoen, is aangekomen op zijn positie
in het Zuidelijk deel van den Atlantischen
Oceaan op het vliegtraject tusschen Afrika en
Zuid-Amerika.
LONDEN, 27 Oct. (V.D.) De „Times" meldt,
dat sedert eenigen tijd te Kaapstad onder den
naam van Grijshemden een organisatie bestaat,
die Nationaal-Socialistische propaganda voert
en de publieke aandacht op zich begint te ves
tigen door haar toenemende anti-Joodsche pro
paganda in de laatste weken o.a. bestaande uit
het plakken van antï-semietische plakkaten.
Ontwapeningsconferentie tot 4 Dec. verdaagd.
Litwinof naar de Vereenigde Staten vertrokken.
Noodweer in Canada.
Laboor verovert een conservatieven parlements
zetel in Londen.
Nazi-betooging te New-York verboden.
Inzinking in de V. S. Aantal werkloozen weer
toegenomen. Kosten voor levensonderhoud te
hoog.
Gouverneur Kieistra te Paramaribo aange
komen.
Grooter aantal arbeidersjremmers bij de Spoor
wegen op wachtgeld?
Het proces mr. van Doome tegen het A.V.R.O.-
bestuur.
Nieuwe crisisheffingen?
Roofoverval ba Zuid-Limburg.
Adres aan de Regeering van het Kon. Ned.
Landbouwcomité
Voorloopig Verslag der Tweede Kamer over de
begrooting voor Economische Zaken.
Nederlandsch A-elftal wint van D.F.C. (Praag)
met 64.
Nieuwe contingenteeringsmaatregelen.
O
GENÈVE, 26 Oct. Volgens mededeeling van
het Volkenbondssecretariaat heeft de voorzit
ter van den raad besloten den Amerikaanschen
professor James MacDonald te verzoeken, de
functie van commissaris voor de internatio
nale hulpactie ten behoeve van de Joodsche en
andere Duitsche vluchtelingen op zich te ne
men.
Het werk van den vluchtelingencommissaris
zal zich voornamelijk beperken tot de zorg voor
de onderbrenging, paspoorten enz der vluchte
lingen en de regeling met de verschillende
regeeringen voor de technische verzorging der
vluchtelingenkwesties. Het werk draagt in geen
enkel opzicht een politiek karakter.
Prof. James MacDonald is geen actief poli
ticus, doch reeds geruimen tijd voorzitter van
de groote American Society for Foreign Af
fairs.
LONDEN, 26 Oct. (Reuter) Bij de tusschen-
tijdsche verkiezingen te East-Fulham (Londen)
kreeg de Labour-candidaat Wilmot 17.790 stem
men, de Conservatief Waldron behaalde 12.950
stemmen. Bij de laatste verkiezing behaalde in
dit district de Conservatieve candidaat een
meerderheid van 14.521 stemmen.
WEENEN, 26 Oct. (Reujer.) Naar de avond
bladen melden heeft een aantal onbekenden
een aanslag op den radio-zender Bisamberg ge
pleegd. Een viertal mannen trachtte het prik
keldraad der omheining door te knippen, doch
de dienstdoende hulppolitie zag het en vuurde
op hen. Twee mannen zouden gewond zijn,
doch allen slaagden erin te ontkomen.
KEULEN, 26 Oct. (W. B.) Rijkskanselier
Adolf Hitler heeft heden alhier een rede ge
houden om het volk op te wekken op 12 No
vember as. vóór de regeerisg te stemmen.
Eenige tienduizenden woonden de vergadering,
die op het grootste tentoonstellingsterrein werd
gehouden, bij.
Stand op Vrijdag 1 uur non.: 738
Vorige stand 741
