Een wereldvredesconferentie
in Japans hoofdstad?
Critiek op N.R.A.
Het nieuws van heden
Spanning op Malta
HET AFTREDEN VAN
MINISTER SOENG
DE LINDBERGHS NAAR
AMSTERDAM?
DE BAROMETER
't-''
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
BUREAUX: NASSAULAAN 51 - TEL. 13866
ABONNEMENTEN: voor Haarlem en
Agentschappen per week 25 cent;
per kwartaal f 3.25; per post, per
kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling
DONDERDAG 2 NOVEMBER 1933
ZES EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 18519
Meenïngsverschillen
met Tsjang Kai Sjek
Minister Soeng
Bureau der ontwape
ningsconferentie
Toch op 9 November bijeen
De wereldconferentie te
Tokio
China voelt er weinig voor
De oorlogsschulden
Onderhandelingen tusschen Enge
land en de V.S. voortgezet
Het Weer'|||||»||||,|||||||iK|||||||iiiiiiiii!iiiiiiiiiii!
Roosevelt vol vertrouwen dat zyn
goudpolitiek de prijzen der
grondstoffen zal doen
stijgen
Heden goudaankoopen
in het buitenland
Roosevelt eischt verdere
inflatie-volmachten
BISSCHOPSWIJDING TE MUNSTER
EEN FASCISTISCH LEGERKAMP
7"#;
-
De jonge fascisten moeten ook leeren hoe ze met een machine-geweer moeten omgaan.
Duitschlands uittreden
uit den Volkenbond
Exposé van minister Benesj
Engeland houdt zich
aan het mandaat
Joodsche emigranten in Palestina
toegelaten
GESPANNEN TOESTAND OP
MALTA
Wilde geruchten
De
a.s. verkiezingen in
Spanje
Ook de kloosterzusters gaan
stemmen
Geen cigarettencoupons
meer in Engeland
Het stelsel kostte 2% millioen
pond per jaar; naar mini
mumprijzen
Vervolgens naar Spanje en de
Azoren
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN BLADZIJDEN
De bevolking weer in conflict met
de Engelsche autoriteiten
Speciale polïtïe-maat-
regelen
Louise de Marillac
Ontvoerde millionnair
teruggevonden
RLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 cf.; ingez.
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
DACBLAD UITCECEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866 de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
De zeer machtige Japansche minister van
oorlog Araki heeft een limineuzen inval
gehad tijdens de geweldige manoeuvres,
Welke weer eens in Japan in tegenwoordigheid
van den Mikado Hiro-Hito zijn gehouden. Toen
hij ongeveer honderdtwintig vliegtuigen in ge
vechtsformatie zag vliegen kwam hij op de ge
dachte een wereldvredesconferentie te Tokio
bijeen te roepen, waarvoor alle landen, die be
langen in de Pacific hebben, dus ook «Neder
land, zouden worden uitgenoodigd. Alleen
China, dat het allergrootste belang heeft bü
de evoluties der Japansche agressieve en im
perialistische expansie-politiek zou niet van de
partij mogen zijn. Trouwens China heeft onmid
dellijk na het lanceeren van Araki's conferen
tie-plan te verstaan gegeven, dat het daarvoor
hoegenaamd niets gevoelt. En dit is zeer be
grijpelijk, want de punten, welke Japan op deze
conferentie besproken en vastgesteld wenscht
te zien, komen kort en goed gezegd neer op
een cfficieele internationale bevestiging van
Japans hegemonie in Oost-Azië en van den in
strijd met de verdragen geforceerden huidigen
toestand. Wel zouden Afghanistan en Britsch-
Indië eventueel voor de conferentie worden uit
genoodigd, en daaruit blijkt, dat Araki's oogen
verder kijken dan zijn Japansche neus lang is
en zijn blikken zich verlustigen in het aanlok
kelijk fata morgana van een uitsluitend voor de
Aziaten gereserveerd Azië onder de opperleiding
van Japan. Het mag ietwat wonderlijk aan
doen, dat een „draufgangerische" minister van
oorlog een voorstel doet tot het houden van
een vredesconferentie, maar eigenlijk toont
Araki zich daardoor verbluffend, zoo niet ver
bijsterend consequent. Japan's niet verklaarde,
maar wel gevoerde oorlog tegen China, de be
zetting van Mandsjoerije en het creëeren van
de republiek Mansjoekwo, welke eerlang wel
licht zal worden omgezet in een monarchie
onder Poe-Yi, waren immers alleen maar ui
tingen van een beginselvaste „vredes"-politiek?
Tenminste als zoodanig heeft Japan, dat uit
sluitend „bandieten" bestreed en de belangen en
het leven van zijn onderdanen in Mandsjoerije
„verdedigde", zijn militaire operatie op 't Chi-
neesche grondgebied steeds voorgesteld. Het
bijeenroepen van een vredesconferentie te To
kio ligt dus geheel in de generalenlinie der Ja
pansche politiek.
Of de groote en kleine mogendheden, wel
ke bij den gang van zaken in de Paci
fic hevig geïnteresseerd zijn, veel lust
zullen gevoelen op Araki's voorstel in te gaan,
mag terecht betwijfeld worden. Zij zouden o.a.
ook Mandsjoekwo, dat zij overeenkomstig de
Volkenbondsresolutie en de het Kelloggpact
aanvullende en uitbreidende Stimson-doctrine
niet kunnen erkennen, als een „ebenbürtige"
partij aan de conferentie-tafel vinden. Boven
dien zal wel geen van hen geneigd zijn, Japan
in het Verre Oosten ook juridisch de gewa
pende handen vrij te geven. Minister Araki is
niet zoo kortzichtig om zich daaromtrent eenige
illusie te maken.
Het lijkt ons dan ook zeer waarschijnlijk,
dat heel zijn conferentieplan moet worden op
gevat als een manoeuvre, een politieke truc.
Wanneer de genoodigden niet wenschen te
komen, zal Japan zich weer in de bekende mar-
tialen toonaard gaan beroepen op zijn uitge
sproken „vredeswil" en met „in onschuld ge-
wasschen" handen het consolideeringswerk ir
de veroverde gebieden voortzetten. Op dezelfde
wijze moet het aanbod van Japan aan de Ver-
eenigde Staten tot het sluiten van een noon-
agressie-pact oi. worden opgevat. Japan wist
van te voren natuurlijk heel goed dat onder
de huidige omstandigheden Amerika er niet
aan zou denken om daarop in te gaan. Toen
echter de Vereenigde Staten dit voorstel af
wezen, wond men zich in Tokio daarover
kunstmatig op, Amerika beschuldigend van
vijandige bedoelingen tegen Japan. Ernstiger
evenwel zijn de pogingen welke Japan aan
wendt om met het onrechtmatig behandelde,
maar betrekkelijk machtelooze China, tot een
„modus vivendi" te komen. Maarschalk Tsjang
Kai Sjek heeft in tegenstelling met zijn zwa
ger Soeng, die thans als minister van finan
ciën uit de regeering van Nanking getreden is,
daar wel ooren naar. Soeng, die onlangs een
reis door Europa gemaakt heeft en een der
knapste ministers van financiën is geweest,
die China in langen tijd gehad heeft, is een
besliste voorstander van een politieke oriëntatie
naar het Westen. Met veel moeite had hij de
Chineesche begrooting kloppend weten te ma
ken, maar op aandringen van Tsjang Kai Sjek
werd door de uitgifte van schatkistbiljetten tot
een bedrag van 700 millioen dit resultaat weer
te niet gedaan. Soeng wenschte toen niet lan
ger de verantwoordelijkheid voor het finan-
cieele beleid te dragen en trad af. Maar, zoo
als gezegd, is het niet enkel de financieele
politiek van Tsjang Kai Sjek, maar ook diens
houding tegenover Japan geweest welke Soeng
tot aftreden deden besluiten. In Tsjang Kai Sjek
en Soeng is de tegenstelling belichaamd, welke
niet enkel in den boezem der Chineesche regee
ring, maar ook in heel China leeft, een tegen
stelling, welke Japan bij zijn politieke spel zeer
te stade komt.
GENEVE, 31 Oct. De voorzitter der Ont
wapeningsconferentie, Henderson, heeft heden
het presidium officieel bijeengeroepen voor een
vergadering op 9 November as.
De pogingen van Henderson om het presidium
eerder, zoo mogelijk nog in den loop van deze
week bijeen te krijgen, zijn hiermee definitief
mislukt. De Italiaansche en Engelsche regeering
hebben het voorstel van den President afge
wezen. Omtrent de agenda voor de nieuwe bij
eenkomst van het presidium is nog niets be
kend. Door het onverwacht vertrek van Nor
man Davis, van welks draagwijdte men zich
thans algemeen rekenschap geeft, is de situatie
aanzienlijk gewijzigd, hoewel van Amerikaan-
sche zijde verklaard wordt, dat het niet zeker
is, dat Norman Davis niet meer naar Genève
zal terugkeeren.
SJANGHAI, 1 Nov. De correspondent van de
Daily Telegraph seint, dat alles er op wijst, dat
China zal weigeren deel te nemen aan de door
Japan voorgestelde conferentie van Pacific-mo-
gendheden. De poinei der dagbladen is, dat
Japan zich geïsoleerd voelt, in het bijzonder
sinds de mogelijkheid is ontstaan van de er
kenning van Sovjet-Rusland door de V.-S. van
Amerika.
MOSKOU, 1 Nov. (V.D.) De voorstellen van
den Japanschen Minister van Oorlog Araki tot
het bijeenroepen van een wereldconferentie in
Japan, hebben in politieke kringen in Rusland
ten zeerste de aandacht getrokken. In elk geval
zal de Sovjet-regeering aan de conferentie deel
nemen en spoedig haar toestemming ertoe ge
ven.
WASHINGTON, 2 Nov. Na beëindiging eener
conferentie, die plaats hda tusschen president
Roosevelt en de Engelsche onderhandelaars
Leith Ross en Lindsay in het Witte Huis, werd
bekend gemaakt, dat de Engelsch-Ameriaansche
onderhandelingen over de oorlogsschulden zul
len worden voortgezet, ondanks het uitblijven
van resultaten tot dusverre.
H [Verwachting: Krachtige tot H
S matigen, Westelijke tot Noord-Westelij-
ken of Noordelijken wind, zwaar be-
wolkt met tijdelijke opklaringen, waar-
schijnlijk regen- of hagelbuien, iets kou-
j=i der.
Hoogste stand: 775.8 te Akureyri.
Laagste stand: 747.1 te Wishby.
Zon op 6.58 - onder 4.29 - Licht op 4.59
V.M. 8.19 v.m.
IiiilllllllliilllllllilliiiiliilliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiijliliiiiiiiiilliiiiiiilliË
WASHINGTON, 2 Nov. President Roosevelt
heeft in verband met de toenemende critiek op
de NRA verklaard, dat de in de afgeloopen
week waargenomen stilstand in de economische
verlevendiging uitsluitend te wijten was aan
de te snelle verlevendiging tijdens de eerste
periode. Hij is vol vertrouwen, dat de onlangs
ingevoerde goudaankooppolitiek de prijzen der
grondstoffen zal doen stijgen. Dit zal vooral waar
zijn, wanneer de banken van Frankrijk en En
geland bereid zullen zijn deze politiek te
steunen.
In een communiqué van het Witte Huis
wordt verklaard, dat geen onderhandelingen
hebben plaats gehad met de Banque de France.
Het voornemen van de regeering om in
Frankrijk goud te koopen kan, naar men zegt,
niet worden uitgevoerd, omdat de banken in
Frankrijk gesloten waren. Men verwacht, dat
de eerste goudaankoopen vandaag zullen plaats
hebben.
Eenige ambtenaren van de Federal Reserve
Board hebben medegedeeld, dat een gedetail
leerde uitwerking der goudaankooppolitiek zich
in handen van Harrison bevindt.
Over het algemeen is men van oordeel, dat
het buitenland voorloopig goudaankoopen zal
toestaan, zoolang tenminste de koersfluctuatie
van den dollar binnen beperkte grenzen blijft.
Adviseurs van Roosevelt gaven gisteravond te
kennen dat „Onderhandelingen met Engeland" j
op bevredigende wijze voortgang maken. Zij
voorspelden, dat de goudaankoopen in 't buiten
land geen duel tusschen dollar en pond ten ge
volge zouden hebben.
De Reconstruction Finance Corporation deelt
mede, dat met de goudaankoopen in het bui
tenland vandaag een aanvang zal worden ge
maakt.
ROME, 2 November. (Reuter). De Ameri-
kaansche politiek tot aankoop van goud in
Europa heeft de volle belangstelling in Italië.
De „Corriere Paduano" schrijft, dat, indien
de monetaire aanval van Amerika zich open
baart als een aanval op het Europeesche goud,
er waarschijnlijk geen ander verdedigingsmid
del zal bestaan dan het afkondigen van een
embargo op ons goud.
WASHINGTON, 2 Nov. Van welingelichte
zijde wordt medegedeeld dat president Roose
velt het Congres in Januari zal verzoeken om
verdere inflatie-volmachten en wel om de goud-
waarde van den dollar tot 33 y3 pet. van de nor
male te doen dalen. Tegelijkertijd verluidt, dat
Roosevelt het Congres volmacht wil vragen, het
goudbezit van de Federal Reserve-banken, dat
ongeveer 3.590 millioen dollar bedraagt, door de
regeering te doen opkoopen, waarschijnlijk in
ruil voor schatkistbiljetten. Doel van dezen
maatregel is de directe goudcontróle door de
regeering.
Indien deze mededeelingen juist zijn, zou het
plan kunnen leiden tot een strijd op leven en
dood tusschen de internationale bankiers en de
in het Huis van Afgevaardigden vertegenwoor
digde partijen, vooral met het oog op de verkie
zingen voor het Huis van Afgevaardigden in het
volgende jaar.
gemeestei
ike zich in o.
MEMORIE VAN ANTWOORD AAN DL
TWEEDE KAMER OVER HOOFDSTUK I DER
RIJKSBEGROOTING 1934.
Millioenengift voor sociale doeleinden in Japan.
Geen sigarettencoupons meer in Engeland.
Lindbergh komt vermoedelijk naar Amsterdam.
Bevolking van Malta weer in conflict met de
Britsche autoriteiten.
Voortzetting Rijksdagbrandproces;
wederom uit de zaal verwijderd.
Dimitrof
Benesj over Duitschlands breuk met Genève.
De Engelsche journalist Panter moet Duitsch-
land verlaten.
In den dom van Munster vond Zondagl.l, de wijding tot bisschop van het bis
dom Münster plaats van Clement August Graf von Galen. De nieuw-gewijde
opperherder verlaat den dom tusschen de bisschoppen dr. Berning (Osnabrück)
en dr. Bornewasser (Trier)
Berechting van de eerste groep muiters van
De Zeven Provinciën" voor den Zeekrijgsraad
passeeren een Soerabaja; eischen van achttien tot zes
wart en levenren gevangenisstraf.
-•n we komen
n en bHjdscPeselÜk auto-ongeluk onder Loenersloot; twee
pntract v'den.
i'^tig mo'or~onffeluk te Eindhoven.
let nieuwe contract ook door de werkgevers in
kt druklcersbedrijf aanvaard.
*4»** t*.1
PRAAG, 31 Oct. (V. D.) De minister van Bui-
tenlandsehe Zaken, Dr. Benesj, heeft heden in
het parlement een exposé gegeven, waarin hij
in hoofdzaak de nieuwe fase in de Europeesche
politiek behandelde, welke met de Duitsche re
volutie is begonnen en waarin hij zich verder
met de economische crisis in Midden Europa
bezig hield.
Het fana
tieke elan,
waarmede de
nieuwe Duit-
sch^ regee
ring sinds
5 Maart is
begonnen 'n
koortsachtige
activiteit in
binnen- en
büitenland-
sche po'ifiëk
te ontwik
kelen, schiep
een atmos
feer van
wantrouwen
en vrees,
waarbij men
zich het
program der
nationaal-so-
cialisten van
1930 en de
Pan-Germanistische denkbeelden van Hitler's
boek „Mein Kampf" voor oogen steide. Dit
wantrouwen nam nog toe, toen het geheele ove
rige Europa in zekere verschijnselen in Duitsch-
land ernstige revolutionnaire uitingen meende
te zien, waarvan geen mensch wist, waartoe zij
nog zouden leiden, en toen het verluidde, dat
Duitschland zich meer bewapende dan het
mocht.
In het besluit uit den Volkenbond te treden
ziet Benesj een terzijdestelling van het verdrag
van Versailles en een bij voorbaat verwerpen
van elk voorstel of plan, waarbij Duitschland
dezelfde rechten zou krijgen als andere groote
mogendheden.
Dit besluit tezamen met de revolutie zelve zal
een geleidelijke wijziging van de geheele Euro
peesche politiek en een ernstige crisis van den
Volkenbond ten gevolge hebben. Het langzame
proces, dat naar een evenwicht tusschen over
winnaars en overwonnenen zoekt en een nieu
we organiseering der staten beoogt, is onderbro
ken.
Benesj blijft intusschen in de conferentie het
eenige internationale forum zien, dat de ontwa
peningskwestie op behoorlijke manier kan op
lossen. Een besluit, dat niet daar doch slechts
in een bespreking van enkele staten is genomen,
zou hij ook niet als bindend kunnen erkennen.
JERUZALEM, 31 Oct- (Reuter) De nieuwe
haven van Haifa, de mooiste van het nabije
Oosten, is hedenochtend in gebruik genomen.
Naar aanleiding van de inwijding heeft de
Britsche minister van Koloniën de bevolking
van Palestina gewaarschuwd, dat de man
daatsverplichtingen tegenover de Joden en
Arabieren, zonder vrees en zonder gunsten zul
len worden nageleefd en dat de orde zal wor
den gehandhaafd.
Uit Cairo wordt gemeld, dat de Egyptische
regeering heeft toegestaan, dat de Joodsche
emigranten aan boord van de „Polonia" zich in
Port Said aan wal begeven en per trein naar
Palestina gaan, nadat zij van de regeering van
Palestina den waarborg had ontvangen, dat zij
in Palestina zullen worden toegelaten.
MALTA, 2 Nov. (Reuter). In den gespannen
toestand, ontstaan door de anti-Britsche agi
tatie, is nog geen verandering gekomen.
In officieele kringen weigert men zich over
den toestand uit te laten.
De ministers hebben een speciale bjjeen
komst gehouden om over den toestand te be
raadslagen.
Daar officiële mededeelingen ontbreken, doen
wilde gerlchten de ronde, o.a. dat de grond
wet buiten werking zou worden gesteld.
De plaatselijke autoriteiten zijn evenwel den
toestand meester. Tot dusver behoefden de
troepen geen assistentie te verleenen.
MADRID, 31 Oct. (Reuter). Aan de alge-
meene verkiezingen in Spanje zullen, naar ge
meld wordt, ook de kloosterzusters deelnemen.
Zij zullen hun religieuse kleed tijdelijk afleg
gen en gewone kleeren dragen om aan de stem-
bureaux niet te zeer de aandacht te trekken.
Voor de meeste der nonnen is dit de eerste
maal, dat zij sedert het afleggen der gelofte, het
klooster zullen verlaten.
Alle Engelsche bedrijven, betrokken bij de
tabaksindustrie, zoowel de fabrikanten als de
verkoopers, hebben aldus de Telegraaf"
thans definitief besloten met ingang van 1 Ja
nuari een einde te maken aan het uitgeven van
coupons, certificaten, bonnen, kleine plaatjes,
speelkaarten, enz. welke een inwisselbare
waarde hebben.
Per jaar wordt aan dergelijke toegiftartikelen
ongeveer 2.5 millioen pond sterling uitgegeven,
welk bedrag thans aan andere wijzen van pu
bliciteit zal worden besteed. De verzamelaars
kunnen hun coupons nog tot 28 Februari in
wisselen, doch op 31 December a.s. wordt de
uitgifte reeds gestaakt.
Hoewel, volgens de getroffen overeenkomst,
de vrije concurrentie blijft bestaan, zal aan de
grossiers en detaillisten het verzoek worden
gericht een accoord te teekenen, in zake het
handhaven der prijzen; zij, die dit accoord niet
teekenen, zullen van de grossiers geen goede
ren kunnen krijgen. Zij kunnen slechts van
den fabrikant koopen, tegen bepaalde voor
waarden, doch de minimum-verkoopprijs geldt
ook voor hen.
Voor het betalen van de kosten, die aan de
nieuwe organisatie verbonden zijn, zal een
fonds worden gesticht, dat door de grossiers
en detaillisten wordt bijeengebracht.
Tot deze overeenkomst zijn zeer groote maat
schappijen toegetreden, w.o. de Imperial To
bacco Comp., waarvan het kapitaal een markt
waarde heeft van meer dan 225 millioen pond,
verder de Carreras Ltd., die wérd opgericht
door den bekenden philantroop Bernhard Ba
ron, en de Abdulla Co. Ltd.
De „Daily Telegraph" wijst er op, dat blij
kens het onderzoek van een officieele commis
sie de meeningen over het genomen besluit nog
al verdeeld zijn. De commissie concludeerde
echter, dat het cadeaustelsel niet nadeelig was
voor het algemeen belang. De voornaamste
reden van de afschaffing is dat de kosten veel
te hoog waren en dus nadeelig voor de in
dustrie zelf.
PARIJS. 1 Nov. (Reuter). Kolonel Lindbergh
is voornemens morgen of overmorgen Frankrijk
te verlaten. Hij zal vermoedelijk naar Amster
dam vliegen, waar hij in de vlieghaven te Sehel-
lingwoude zal neerstrijken.
Vervolgens zal hij naar Spanje en de Azoren
vertrekken. Later hoopt hij nog langen tijd aan
de Riviera door te brengen.
Verplichte aangifte van door de Rundveecentrale
over te nemen dieren.
Voorloopig Verslag der Tweede Kamer over de
begrootingen Zuiderzeefonds en Wegenfonds
voor 1934.
Bijna vierduizend sterfgevallen aan
Java in het derde kwartaal.
pest op
Voorloopig 153 millioen tekort op den gewonen
dienst der Indische begrooting voor 1933.
LONDEN, 1 Nov. (V. D.) Op Malta is op
nieuw een zeer gespannen verhouding ontstaan
tusschen de Engelsche regeerings-autoriteiten
eenerzijds en het nationale kabinet van Malta
en de Maltezer bevolking anderzijds. De Brit
sche Gouverneur-Generaal Sir David Campbeil
heeft speciale politiemaatregelen genomen en,
naar verluidt, ook militaire troepen gecon
signeerd.
Algemeen gelooft men, dat Malta voor een
nieuwe politieke crisis staat. De Britsche auto
riteiten verwijten de inheemsche bevolking
overtreding van de grondwet. Het Maltezer
kabinet, onder leiding van Sir Ugo Misfud, doet
energieke pogingen voor de weder-invoering
van de Italiaansche taal op de scholen. Uit
deze overweging en in verband met de activi
teit der Italianen op Malta hebben de Engel
sche autoriteiten, zooals thans wordt mede
gedeeld. reeds eenigen tijd geleden een ver
ordening uitgevaardigd, waardoor buitenlan
ders slechts met bijzondere toestemming van
de regeering bij het onderwijs werkzaam mo
gen zijn.
Ook wordt thans bekend, dat de regeering
reeds 14 dagen geleden 'n verbod tot het hou
den van openbare vergaderingen en betoogin
gen heeft uitgevaardigd.
ROME, 1 Nov. Heden is in tegenwoordigheid
van Z. H. den Paus in het Vaticaan het decreet
voorgelezen voor de heiligverklaring van de za
lige Louise de Marillac, stichteres van de con
gregatie der Dochters van Liefde. De H. Vader
hield een lange toespraak, waarin hij de deug
den der zalige prees, met name haar onvermoei
bare werkkracht.
MARSHAL (Michigan), 1 Nov. (Reuter). De
millionnair-manufacturier Louis E. Brooks, die
gisteren door bandieten ontvoerd is, werd heden
op zijn buitengoed aangetroffen. Hij weigerde
iets over zijn ontvoering mede te deelen.
Irt-1 I rm n u mi m f rm-TT
Stand op Donderdag I uur n.m.: 747
Vorige stand: 751
