Hoorspel „Maarten Luther"
P
DIAMANT
Dr. Ringer's „Eeuwige Lucifer"
Prikkeldraad
A
Voor goede zeden
Hoek onschuldig?
GASVERGIFTIGING TE
SCHOONHOVEN
'T IS HEERLIJK ETEN
Bak- en Braadvet
GEBRUIKTU THANS PRESTO
ZEEPPOEDER VOOR ALLE
DOELEINDEN?
VINDING VAN WEENSCH
CHEMIKER
DONDERDAG 2 NOVEMBER
Onze neutrale, algemeene
en nationale omroep
En de wakkere Radio-
controle-commissie
EENHEID VAN OPTREDEN
Een Verbond van Zuidelijke
Kanaalcomités
Valsche munter veroordeeld
De katholieke artsen nemen stel
ling tegen z.g. „natuurbaden"
waardoor de immoraliteit
toeneemt
Onder den dekmantel
der hygiëne
Een monument voor
Buys Ballot
De stichter van het Kon. Ned.
Meteorologisch Instituut
De oorzaak meent men te moeten
toeschrijven aan een lek in de
onder gr ondsche leiding
TUSSCHEN LIFT BEKNELD
Slachtoffer zwaar verminkt
LEVERING VAN MARGARINE
45 ets p. pond - 22 J ets p. hall pond
Drie menschen bewus
teloos
Niet de eerste maal
Zoo niet, begin er dan nog heden
mee. Presto voldoet aan alle
eischen die aan een prima zeep
poeder gesteld kunnen worden.
Presto is dubbel gezeefd, doch
uiterst laag in prijs. Presto voor
de wasch, moeder in haar sas!
ACTIE VAN MOLENAARS
De N.V. „Rapa" te Amsterdam
heeft de licentie gekocht
voor Nederland en
koloniën
Onder den naam
„Rappie"
Technische bijzonderheden
Vraag Uw winkelier bijzonderheden
omtrent den Presto slagzinwedstrijd
met waardevolle prijzen!
lÉws mmmv. mum s mner xssmm? "zsm
De vrouw van den gevangene geeft
een gedeeltelijke opheldering
Mysterieuze brieven
Niet zelf geschreven
HAIGHTON GAAT HEEN
Hij maakt plaats voor den heer
Schouten
INDISCHE POSTVLUCHTEN
De „Ijsvogel" vertrokken
>r
Verwarring
Crisis-zuivel-centrale
Een pr ij zencommissie benoemd
Spoorwegtekorten
Over de eerste zeven maanden
ruim elf millioen gulden
minder dan vorig jaar
HET VERBODEN HEMD
Jos Mineur geverbaliseerd
Twee bewijzen zijn er weer geleverd:
le dat de A. V. R. O. slechts spotten
derwijs onze neutrale, algemeene en
nationale Omroep genoemd kan worden, en
2e dat de radiocontróle-commissie juist
dan niet wakker is, wanneer haar attentie
dringende eisch moet heeten.
Dinsdagavond heeft de A. V- R. O. nl. als
hoorspel fragmenten uit het leven van Maar
ten Luther doen opvoeren waarin zoowel de
Katholiek als de Protestant zich zeer ge-
ergerd moeten hebben.
Dat er iets heel bedenkelijks op komst was,
bleek reeds uit de uitvoerige aankondiging,
welke van dit hoorspel in de „Radio Bode" ver
schenen was.
In deze aankondiging werd verteld, dat vóór
416 jaren op 31 October te Wittenberg een groote
menigte bijeenkwam om de vele in de slotkapel
aanwezige reliquieën te vereeren.
De samenkomst van een groote menigte
geloovigen was een geschikte gelegenheid
voor den Dominikaner monnik Dr. Johan
nes Tetzel, om zijn aflaten te koop aan te
bieden. Tetzel reisde Saksen rond in een
wagen met twee kisten. De eene kist was
bestemd voor het geld en droeg het op
schrift:
,-Als het geld in het kistje klinkt,
Het zieltje uit het vagevuur springt."
In de andere kist lagen de pauselijke af
laatbrieven, die kwijtschelding van tijdelijke
straf beloofden aan hen, die na berouw en
boete een goed werk zouden doen De prijs
dier aflaatbrieven stond natuurlijk in ver
houding tot de daarin vermelde vergiffenis.
Het goede werk was in dit geval de bouw
der nieuwe Sint Pieterskerk te Rome,
waarvoor het geld bestemd heette te zijn.
De toenmalige paus, Leo X, had den ver
koop der aflaten verpacht aan Albrecht van
Brandenburg, aartsbisschop van Mainz en
Maagdenburg, die de zorg had overgedra
gen aan het machtigste bankiershuis van
dien tijd de firma Pugger te Augsburg. Als
rondreizend verkooper hadden de Puggers
den welbespraakten maar vrij groven en on-
tactvollen Tetzel, in dienst genomen die zich
om berouw en boete weinig bekommerde.
Het schijnt ons nogal hatelijk, een dergelijke
stof voor een hoorspel te benutten.
In het verdere verloop van het hoorspel zou
den wij meer van nabij Luther's strijd tegen
de bisschoppen, tegen den Paus, alsmede ook
Luther's huwelijk medebeleven.
De opvoering van het hoorspel een pro
duct van dr. P. c. van Moerkerken's geest
heeft rijkelijk aan de verwachtingen beant
woord:
Wij spreken er nu niet van, dat het stuk als
hoorspel een mislukking was, dat de inhoud
ervan te minderwaardig bleek om uitgezonden
te mogen worden, dat de vorm verre beneden
peil bleef en dat de muziek geheel anachronis
tisch gekozen was.
onze bedenking tegen de opvoering van dit
stuk door de A. V. R. O. is (geheel afgeschei
den van de vraag der historiciteit) gebaseerd
op het ergerlijke, dat héél dit hoorspel bevatte
voor een ieder, die christelijk voelt.
Heeft men in den aflaten-koopman Tetzel
het katholieke volksdeel willen treffen, in
den bangen en energieloozen Luther, die tel
kens weer bespottelijk gemaakt wordt en wiens
huwelijk den lachlust wekt omdat er zoo „grap
pig" over gesproken wordt, kunnen de Frotes-
Verleden Maandag is te Breda in hotel „De
Kroon" een Verbond van Zuidelijke Kanaai-
comité's opgericht.
Dit Verbond omvat de Kanaalcomité's van
Westelijk Noord-Brabant, van Zeeuwsch-Vlaan-
deren, van 's Hertogenbosch, Eindhoven, Til
burg, de Langstraat en Breda.
De onderscheiden Kanaalcomité's, die alle tot
stand zijn gekomen ter bevordering van een
nationale oplossing van het vraagstuk der nieu
we Schelde-Rijnverbinding en ter behartiging
van de gewestelijke belangen in Brabant en
Zeeuwsch-Vlaanderen, bij het Nederlandsch-
Belgisch verkeersvraagstuk betrokken, blijven
alle de eigen zelfstandigheid behouden, doen
hebben te zamen een onderling verband gecon
stitueerd, Cat het in de toekomst mogelijk zaï
maken ook als een eenheid naar buiten op te
treden.
Het bestuur van het Verbond, Verbondsraad
genaamd, wordt gevormd door de gezamenlijke
voorzitters en secretarissen van de afzonderlijke
Kanaal-comité's.
Dank zij de Nederlandsche Federatie inzake
een Nederlendsch-Belgische overeenkomst, wel
ke Federatie landelijk is en vertegenwoordigers
der Zuidelijke Kanaal-comité's omvat, en dank
zij het pas opgerichte Verbond van Zuidelijke
Kanaalcomité's, is voortaan een nationale actie
ten aanzien van de Nederlandsch-Belgische be
trekkingen mogelijk, welke als een uiting kan
worden beschouwd van een zeer aanzienlijk ge
deelte der openbare meening in het geheel»
land.
De Haagsche rechtbank heeft heden uit
spraak gedaan in de zak tegen den 26-jarigen
motor-handelaar L. van der P., te Aarlander-
veen (gemeente Alphen), tegen wien door het
O. M. vier jaar gevangenisstraf is geëischt
terzake van het vervaardigen van valsche
Nederlandsche munten (rijksdaalders).
Deze zaak werd met gesloten deur behan
deld. De rechtbank veroordeelde den verdachte
tot vijf jaar gevangenisstraf met verbeirrd-
verk'aring van de in beslag genomen voor
werpen.
tanten van Nederland zich ernstig beleedigd
achten.
Zoo ziet men. waartoe de neutraliteit, de al
gemeenheid en de nationaliteit van de A. V.
R. O. voeren: Katholieken en Protestanten
moeten om beurten dienen, om den A. V. R. O.-
luisteraars eenig vermaak te bezorgen.
En zoo'n A. V. R. O. wil nu de omroep voor
alle Nederlanders zijn!!
Wij hebben ons afgevraagd:
waarom heeft de radio-contröle-commissie dit
alles maar weer blijkbaar zonder bezwaar
ofbij gebrek aan attentie laten pas-
seeren?
Gaarne zouden wij eens vernemen, volgens
welke normen een voor groote Nederlandsche
groepen hatelijk stuk door de commissie geto
lereerd werd of moest worden.
De R. K. Artsenvereeniging, die bij het be-
studeeren der verschillende vraagstukken, die
bij haar aanhangig zijn of gemaakt worden,
deze zoowel van medisch als van Katholiek
standpunt beziet, heeft ook volle aandacht ge
schonken aan het feit, dat er tegenwoordig op
verschillende plaatsen in ons land „natuur
baden" worden of zijn geopend. De vereeniging
heeft haar oordeel hierover neergelegd in een
adres aan de R. K. leden der Staten-Generaal,
waaraan we het volgende ontleenen.
Medici hebben uit den aard der zaak een open
oog voor hygiënische toestar.den en juichen
het ten zeerste toe, wanneer veelvuldig gele
genheid wordt gegeven, dat de mensch lichaam
en geest kan sterken door baden en zwemmen,
of gebruik maakt van de stralende energie der
zon, die op het lichaam vaak zulk een wel-
dadigen invloed uitoefent, hoewel er ook hy
giënische nadeelen zijn aan te wijzen.
Indien nu uitsluitend deze motieven de velen
er toe bewogen van deze natuurbaden gebruik
te maken, en men bij de oprichting alleen op
deze motieven het oog gevestigd hield, de R. K.
Artsenvereeniging zou zeker niet geadresseerd
hebben, maar, nu de zomervacanties voorbij
zijn en zij derhalve nog meer dan tot nu toe
het geval was, zich heeft kunnen overtuigen,
dat onder den dekmantel der hygiëne de im
moraliteit meer en meer toeneemt en aller-
wege als het ware de naaktcultuur wordt ge
propageerd, doet zij een ernstig beroep op de
R. K. Kamerfractie, om een sterke actie te ont
plooien, opdat ons Christelijk volk niet verder
door deze verderfelijke strooming worde besmet.
Het zijn voornamelijk de „gemengde" zwem
en zonnebaden, die het hunne er toe bijdragen,
dat de menschelijke hartstochten worden op
gewekt, terwijl de ongepaste kleeding, waarin
velen zich zoowel binnen als buiten c\e terrei
nen durven vertoonen, de ergernis van elk wel
denkend mensch moet opwekken, terwijl boven
dien deze toenemende immoraliteit fatsoenlijke
menschen ervan weerhoudt van de hygiënische
voordeelen te genieten.
Waar buitenlandsche regeeringen het noodig
geoordeeld hebben in te grijpen om aan deze
onzedelijkheidsbeweging paal en perk te stellen,
waar evenzeer in onze liberale pers stemmen
opgaan, dat op dit gebied van onze hoogge
roemde vrijheid schandelijk misbruik wordt ge
maakt, meent de R. K. Artsenvereeniging, dat
toch zeker in een land als het onze zulke toe
standen niet mogen worden geduld en dat op
den weg van onze volksvertegenwoordiging ligt,
meer dan tot nu toe het geval was, tegen dit
euvel stelling te nemen, te meer waar het toch
ook tot haar taak en plicht behoort de Chris
telijke geest en zeden van ons volk te be
schermen en aan te kweeken.
Naar hare meening is deze aangelegenheid
van zoo groote beteekenis en van zoo alge
meen landsbelang, dat de regeering hiervan
meer aan de gemeentebesturen (die zich ten
deze vaak door financieele overwegingen laten
leiden) mag worden overgelaten maar dat een
ingrijpen van regeeringswege door middel van
een algemeene regeling noodzakelijk is. Naar
haar inzicht is uitsluitend heil te verwachten,
indien „gemengde" zwem- en zonnebaden de
finitief verboden werden, daar zelfs een scherp
toegepaste controle geen voldoende waarborg
biedt tegen de bestaande groote moreele ge
varen.
De R. K. Artsenvereeniging verzoekt derhalve
met aandrang om den steun en invloed der
Katholieke Kamerleden, teneinde gemeenschap
pelijk deze verderfelijke strooming te bestrijden.
Te Kloetinge heeft zich een comité gevormd,
dat zich ten doel heeft gesteld een gedenktee-
ken op te richten voor het geboorehuis van den
beroemden meteoroloog Buys Ballot, aldaar.
Buys Ballot is de stichter geweest van het
Kon. Ned. Meteor. Instituut, waarvan hij hoofd
directeur was van 1854 tot 1889; en de ontdek
ker der naar hem genoemde wet.
In de eerste plaats treft het ons, hoe veel
zijdig Buys, Ballot's wetenschappelijke werk
zaamheid is geweest, aldus schrijft o.m. prof.
Dr. E. van Everdingen.
In vele vakken neeft nij van groote oorspron
kelijkheid getuigend werk gedaan, zoodat Van
't Hoff later opmerkte, dat hij zijn tijd in ver
schillende opzichten bijna \40 jaar vooruit was.
Naast die werkzaamheid heeft hij gelegenheid
gevonden zijn lievelingsstichting, het Meteoro
logisch Instituut, tot een ontwikkeling te bren
gen, waardoor het in beeekenis ver uiging boven
die van een nationaal instituut in een kleir.
land. Met zijn medewerkers Krecke voor de
landwaarnemingen en Jansen voor de waarne
mingen ter zee had hij in korten tijd reeds zoo
veel materiaal verzameld, dat belangrijke uit
komsten voor de praktijk, met name de bekor
ting der zeeroute naar Indië. verkregen konden
worden, zoodat het hem gemakkelijk viel, zijn
stichting tot een Rijks Instituut te doen bevor
deren in 1854. Zijn vele berekkingen met bui
tenlandsche vakgenooten en zijn voortdurend
zoeken naar het onderling verband der weers-
verschijnselen leverden hem daarna spoedig
(1857) de grondslagen voor zijn wet over het
verband tusschen luchtdrukverval en windrich
ting, dat nog steeds, het fundament is voor elke
weersverwachting.
Voor het hoofdgebouw van het Meteor. In
stituut te De Bilt is bij de inwijding van dat
gebouw een eenvoudig gedenkteeken voor Buys
Ballot geplaatst. Te Kloetinge echter, waar hij
10 October 1817 geboren is, en het geboortehuis
nog aanwezig is, herinnert geen enkel teeken
aan dezen beroemden landgenoot. Het comité
hoopt hier s.poedig verandering in te kunnen
brengen.
Bijdragen kunnen gezonden worden aan den
secretaris-penningmeester C. Kousemaker, Kloe
tinge, Postgiro 226181.
Dinsdag even voor het beëindigen van den
werktijd heeft in de copspakkerij, afdeeling
van de spinnerijen der N. V. Stoomspinnerijen
en weverijen v.h. S. J. Spanjaard te Borne
een ernstig ongeluk plaats gehad. De 23-jarige
arbeider ten Th. geraakte op onverklaarbare
wijze tusschen de lift, een z.g. pater noster,
die gebruikt wordt voor vervoer van grondstof
fen. Mede-arbeiders vonden den zwaar ver
minkten man dubbel gedrukt in een vak.
Dr. Stomps was zeer spoedig ter plaatse en
achtte overbrenging naar het ziekenhuis nood
zakelijk.
Het slachtoffer werd onmiddellijk naar het
Alg. Ziekenhuis te Hengelo overgebracht. Voor
zoover kon worden geconstateerd waren beide
beenen en een pols gebroken, terwijl het hoofd
ernstig gekwetst en zeer waarschijnlijk de nek-
wervel eveneens was gebroken.
De gewonde was Woensdag nog bewusteloos.
Bij informatie blijkt, dat alle hoop op her
stel moet worden uitgesloten geacht. Het
slachtoffer is ongehuwd.
De R.K. Bond van Melkhandelaren in Neder
land heeft zich, naar aanleiding van de zeer
vele klachten harer leden over de levering van
margarine, met een adres tot den Minister van
Economische Zaken gewend met het verzoek te
willen bevorderen, dat de Crisis-Zuivel-Centrale
een regeling treft, waarbij het den detaillisten
in margarine wordt toegestaan, dat indien de
leverancier, van wien zij in de periode van
8 Mei tot 4 Juni hebben betrokken, niet goed
of alleen tegen te hoogen prijs bedient, zij dan
met goedvinden van de C. Z. C. een anderen
leverancier kunnen kiezen; vanzelfsprekend zal
dan de gekozen leverancier eenzelfde akantum
meer van de fabrieken moeten ontvangen, of,
indien het een fabriek is, eenzelfde kwantum
meer moeten kunnen fabriceeren en dit kwan
tum worden afgeschreven van den vorigen le
verancier of fabriek.
wat met
„Diamant" bak
en braadvet is
bereid - even
voedzaam,sma-
kelijk als licht
verteerbaar.
Diamant" vet
geeft een heer
lijke, bruine jus,
welke niet stolt
op het bord.
D.V6-B.
Vermoedelijk ten gevolge van gasvergifti
ging zijn in den nacht van Dinsdag op
Woensdag drie personen te Schoonhoven be
wusteloos geraakt.
In het perceel Varkensmarkt 19 woont de 66-
jarige schoenmaker Adrianus Walter met
zijn 74-jarige zuster Hendrika Catharina v. d.
F e r g, een weduwe, met haar 45-jarige doch
ter Antonia, Johanna Hendrika v. -d. Berg.
Toen Woensdagmiddag de woning gesloten bleef
en men den geheelen dag niemand der bewo
ners had gezien, waarschuwden de buren een
familielid, den heer J. C. Peltenburg in
de Koestraat. Deze begaf zich naar de woning
en toen men geen antwoord kreeg, werd de deur
geforceerd. Men vond de drie bewoners bewus
teloos in hun legersteden, waarop onmiddellijk
geneeskundige hulp werd ingeroepen.
Spoedig waren de drie te Schoonhoven wo
nende geneesheeren, J. v. Ebberhorst Tengber-
gen, J. A. P. de Bruyn en J. Groesbeek aan
wezig, die bij de slachtoffers vergiftiging con
stateerden.
De oorzaak van de vergiftiging kon tot dus
ver nog niet worden opgehelderd. Daar in het
huis geen kachel had gebrand, kon van kolen
dampvergiftiging geen sprake zijn. Evenmin
werden sporen van gas gevonden. De magen der
drie bewustelooze personen werden leeg ge
pompt en de inhoud werd voor onderzoek naar
Utrecht opgezonden. Voor zoover tot nu toe kon
worden nagegaan bevonden zich daarin geen
vergiftigingsverschijnselen. Bovendien had een
kind, dat bij de familie gegeten had, geen last.
Wel klaagden een aantal meisjes, die Dinsdag
bij de familie in huis waren geweest, waar zij
naailes hadden ontvangen, over misselijkheid
en hoofdpijnen. De meisjes hadden bij de da
mes van den Berg niets gebruikt.
Hoewel de toestand van de drie patiënten ern
stig is, vooral van de beide dames, bestaat er
geen direct levensgevaar.
Vermoedelijk heeft men hier te doen met een
geval van gasvergiftiging tengevolge van een
lek in de ondergrondsche gasleiding. Dit is niet
de eerste maal, dat zulks in Schoonhoven ge
beurt. Bij den laatsten ernstigen winter heeft
zich een dergelijk geval voorgedaan in een wo
ning aan de Havenstraatschewel, waar de bewo
ners ook ternauwernood aan den dood zijn ont
snapt. Op andere plaatsen zijn minder ernstige
gevallen voorgekomen. Tijdens de vorst bleek de
gasleiding stuk gevroren te zijn, waardoor het
gas door den niet-bevroren grond onder de hui
zen drong. Hoewel het thans niet gevroren heeft,
vermoedt men, dat de oorzaak van deze vergif
tiging eveneens aan een lek in de gasleiding is
toe te schrijven.
Hedenmorgen is men dan ook begonnen met
het blootleggen der gasleiding om naar een lek
te zoeken.
Hedenmorgen was men er in geslaagd de
dochter van de oude vrouw weer tot bewustzijn
te brengen. Ook de 66-jarige Walter gaf weer
teekenen van leven. De oude vrouw was echter
nog steeds bewusteloos. Men tracht echter de
levensgeesten weer op te wekken.
Den Minister van Economische Zaken is in
een schrijven kennis gegeven van het tot stand
komen van het Comité der Nederlandsche Mo
lenaarsbonden, waaronder ressorteerende alle
bestaande Molenaars-Organisaties in den lande,
te weten:
De Algemeene Nederlandsche Molenaars-
bond., gevestigd Wieringerwaard; De Nationale
Er is destijds in de internationale pers veel
gerucht geweest over een conflict, dat was ont
staan tusschen wijlen den Zweedschen luci
ferskoning Ivar Kreuger en den Oosten-
rijkschen chemiker dr. Ferdinand Rin
ger, welk conflict zijn oorzaak had in de uit
vinding door laatstgenoemde van den zg.
„eeuwige lucifer". Als uitvloeisel van de be
dreiging, welke Kreuger blijkbaar in deze vin
ding gezien heeft voor de wereldlucifersindus-
trie, is het tot patentproeven gekomen, terwijl
Kreuger getracht moet hebben de ongeldig-
verklaring der patenten te bewerkstelligen in
de verschillende monopoliestaten, waarbij het
succes echter uitbleef.
De publicaties over den plotselingen dood van
den Zweed en de ineenstorting van zijn wereld
concern, dat op onwettige grondslagen bleek te
zijn opgebouwd, liggen nog versch in het ge
heugen; de naam van dr. Ringer geraakte op
den achtergrond en velen meenden zelfs dat
de „eeuwige lucifer" den weg was opgegaan
van de tallooze uitvindingen, die een wijle de
aandacht trekken en waarvan men later nim
mer meer iets verneemt.
In het onderhavige geval gaat dit echter
niet op; dr. Ringer's vinding heeft n.l. de
phase van het experiment met succes door
staan en vóór dit jaar ten einde is, zal de
„eeuwige lucifer" op de markt verschijnen,
waarbij als merkwaardige bijzonderheid Kan
worden medegedeeld, dat Nederland daar
van de primeur zal hebben.
Het is n.l. de N.V. „Rapa" te Amsterdam,
welke als eerste de licentie gekocht heeft voor
Nederland en koloniën. zy heeft in dit ver
band een fusie aangegaan met de Z. A. B. Ak-
tien Gesellschaft, in Zwitserland, welke onder
neming in Zurich de eerste fabfiek heeft ge
sticht, waar deze lucifers thans in groote hoe
veelheden worden vervaardigd, nadat er ge
durende twee jaren proefnemingen zijn ver
richt. De tweede fabriek, die zich uitsluitend
met de fabricatie van deze lucifers bezighoudt,
doch die, wat outillage, enz. betreft, achter
staat bij die te Zürich, bevindt zich te Floris-
dorf bij Weenen, de woonplaats van den uit
vinder. Dr. Ringer zelf blijft bij elke onder
neming, welke zich met de fabricage en ex
ploitatie van zijn vinding bezighoudt of in de
toekomst zal bezighouden, geïnteresseerd, van
de N.V. „Rapa" is hij, met den heer A. Peek,
een Nederlander, commissaris; directeur is de
heer C. L. Aider den te Amsterdam.
In Nederland zal de vinding onder den naam
„Rappie" (dr. Ringer's duurzame ontbrandings-
stift) in den handel komen. De lucifer zelf is
een wit staafje van chemische substantie, met
een doorsnede van 4 millimeter en ongeveer
even lang als een gewone lucifer. Het staafje
is verpakt in een plat, papieren houdertje van
bijzondere kwaliteit, hetwelk voorzien is van een
strijkvlak. Het begrip „eeuwig" is uiteraard be
trekkelijk: vaststaat echter dat het staafje
honderd a honderdvijftig maal kan worden ge
bruikt. Zelfs vocht heeft er geen nadeeligen
invloed op. Het aanstrijken en dooven verloopt
niet volkomen reukloos; men bespeurt n.l.
een lucht, welke op die van spiritus gelijkt en
afkomstig is van een der chemische grondstof
fen, die bij de fabricatie wordt gebruikt. De
geur is echter volkomen onschadelijk; prof.
dr. E. W a s e r, kantonchemiker van het kan
ton Zürich, komt in zijn op verzoek van de
Zwitsersche regeering over deze vinding uitge
bracht rapport tot de conclusie, dat er uit geen
enkel gezichtspunt eenig bezwaar aanwezig is
om dezen lucifer onder het publiek te brengen.
Naar men ons mededeelt bestaat het voor
nemen om, zoodra blijken mocht dat dit nieuwe
artikel den gewonen lucifer verdringt, hier te
lande een fabriek op te richten, aangezien alle
voor de fabricatie noodzakelijke grondstoffen
in Nederland voorhanden zijn.
TL
Roomsch-Katholieke Molenaarsbond St. Victor,
gevestigd te Breda; De Roomsch-Katholieke
Limburgsche Molenaars bond St. Bernard, geves
tigd te Helden-Banningen; De Diocesane Bos
sche Molenaarsbond, gevestigd te 's-Hertogen-
bosch.
Het Comité is gevestigd te Rotterdam, Boomp
jes 34.
Dit Comité stelt zich ten doel: intermediair
op te treden ter behartiging van de belangen
van alle in Nederland georganiseerde Mole
naars.
Te dien einde wordt den Minister verzocht er
kenning te verleenen aan bovengenoemd Comi
té, opdat de ten doelstelling kan worden verwe
zenlijkt.
Het Comité is bereid onverdeelde medewer
king te verleenen by den opbouw van en goede
uitvoering aller crisismaatregelen betreffende
landbouw, graan- en meelbedrijven.
Eenige weken geleden berichtten wy, dat
mr. H. Maten te Arnhem, die destijds Jan
Hoek, den verdachte in de bekende moordzaak
in Bennekom. verdedigde, tot tweemaal toe
een anoniem schreven ontvangen heeft onder
teekend met „de gek", waarin de schrijver
verklaarde den moord te hebben gepleegd en
de gedachte niet te kunnen verdragen, dat
Hoek onschuldig levenslang in de gevangenis
had te verbiyven.
De Arnhemsche advocaat mr. H. H. Roobol,
die toch reeds reden meende te hebben aan de
schuld van Jan Hoek te twijfelen, achtte in
deze anonieme brievenschryvery een moge
lijkheid om achter de waarheid omtrent de
Bennekomsche moordzaak te komen en loofde
een bedrag van 100.— uit aan dengene, die
hem kon mededeelen wie deze brieven ge
schreven had.
Thans verneemt „Het Volk", dat de politie te
Ede er in is geslaagd, een tip van den sluier op
te lichten. Een zekere K. te Ede heeft haai n.l.
verklaard, indertyd in opdracht van de vrouw
van Jan Hoek een brief aan den rechter
commissaris en aan den verdediger, mr. Maten,
te hebben gezonden, waarvoor hy 10.van
haar ontving.
De heer Hulsman, commissaris der politie
te Ede, wien in verband met deze ontdek
king om inlichtingen werd verzocht, achtte zich
niet gerechtigd nadere bijzonderheden te ver
strekken. Het blad heeft zich toen met de
vrouw van Hoek te Ede in verbinding gesteld,
en haar gevraagd of de verklaringen, die K. aan
de Edesche politie verstrekt heeft, op waarheid
berusten.
Na eenige aarzeling gaf zij toe, inderdaad
een paar jaar geleden aan K. te hebben ge
vraagd of hy voor haar twee brieven wilde
schryven van geiyken inhoud en die aan den
rechter-commissaris en mr. Maten te zenden,
zy heeft hem daarvoor 10.gegeven.
„Maar ik heb dien brief niet zelf opgesteld,"
zoo vertelde zy ons. „Hij werd my gegeven
door iemand, die my zei dat my'n man vrij
zou komen, als ik maar zorgde, dat de verde
diger en de rechter-commissaris een schryven
zouden ontvangen van den inhoud, oien hy
voor my opgeschreven had.
Deze man gaf my daarop een briefje, maar
omdat ik het niet goed aandurfde, zelf die
brieven te schrijven, heb ik een kennis om
raad gevraagd, die my met K. in verbinding
bracht. K. heeft toen de brieven geschreven.
Van een tweeden brief weet ik niets af en ik
geloof ook niet, dat die van K. afkomstig is.
Gisteren heb ik hem ontmoet en ..oen ik hem
vroeg of hij op 2 December een nieuwen brief
geschreven had, heeft hij dat pertinent ont
kend."
Vervolgens een onderzoek bij K. instellende,
zei deze: „Informeer maar by de politie."
Of de twee brieven, die mr. Maten met zoo
groote tusschenruimten ontvangen heeft, van
een en denzelfden persoon afkomstig zijn
biyft voorloopig een open vraag, die slechts
door schriftkundigen kan worden opgelost.
Naar de „Maasbode" verneemt heeft de heer
dr. Alfred A. Haigton zün functie van leider
der Stichting N.S.N.A.P. (Nationaal-Sociaiisti-
sche Nederlandsche Arbeiders Partij), neerge
legd en de algemeene leiding overgedragen aan
den heer Ant. F. Schouten, die geruimen tijd
deel uitmaakte van den Ryksraad dezer orga
nisatie.
Hedenmorgen 6.46 uur is het K.L.M. vliegtuig
„de Ijsvogel" naar Indië vertrokken, vyf pas
sagiers maken de reis mede, resp. een tot Kara
chi en vier tot Calcutta. Medegenomen is
348.326 K.G. post, 28.300 K.G. pakketpost en
78.650 K.G. lading.
Het Volk" pleegt groote belangstelling
aan den dag te leggen voor de Ka
tholieke Staatspartij.
Die belangstelling of hoe wij 't noemen
moeten is vooral dan groot, wanneer het
blad verdeeldheid en tegenstellingen in on
ze rijen meent te bespeuren.
Het is er dan altijd haastig bij en vlie
gensvlug met zijn commentaren.
Zoo weer dezer dagen.
Een katholiek blad in Noord-Brabant had
o.m. geschreven, dat „iedere staatsvorm, die
zijn doel, het welzijn der geregeerde gemeen
schap, op behoorlijke wijze nastreeft, ge
rechtvaardigd kan zijn."
En hieruit maakte het sociaal democra
tische orgaan met groote gretigheid deze
gevolgtrekking:
„Terwijl dus het katholieke partij-mani
fest het fascisme veroordeelt, stelt dit ka
tholieke blad het onder pauselijken z-egen.
Men ziet hoe groot de verwarring in het
katholieke kamp is."
De redactie van „Het Volk" had verstan
diger gedaan met niet van verwarring te
spreken.
Want die vindt men juist zeer bijzonder in
haar eigen onbesuisde kantteekening.
Dat, in 't algemeen gesproken, iedere
staatsvorm, als boven omschreven, goed
kan zijn, zal iedere katholiek beamen.
Maar mag daarom de Katholieke Staats
partij niet opkomen voor den in ons land
bestaanden en wettig en zegenrijk be-
staanden staatsvorm, en met nadruk zich
schrap zetten tegen een uit het buitenland
overgenomen beweging, om aan dit bestaan
een einde te maken?
Ons dunkt, dat een politieke partij als de
onze daartoe niet alleen het recht, maar
ook den plicht heeft, gelijk zij zich bijv.
ook zou verzetten tegen een beweging, om
de monarchie ten val te brengen.
Zóó beschouwd en een andere beschou
wing is in casu redelijkerwijze niet toelaat
baar bestaat er geen de minste grond,
om van verwarring, en zelfs groote ver
warring in het katholieke kamp te spreken,
en de katholieke partij aan te vallen.
Overigens moest „Het Volk" zijn zorg
maar liever besteden aan het vegen voor
eigen deur.
Of zijn er nog niet genoeg troebelen in
het sociaal-democratische kamp?
Ten onzent en in het buitenland, in
Frankrijk bijvoorbeeld?
Naar wij vernemen heeft de regeeringscom-
missaris voor d^ Crisiszuivelcentrale een prijzen-
commissie benoemd om te beoordeelen de prijzen
die in groot- en kleinhandel zullen bereikt wor
den.
Tot leden van deze commissie werden be
noemd: voor de fabrikanten de heer A. v. d.
Polder; voor de grossiers de heer J. F. B a s e;
voor de rondbrengzaken de heer J. Velgers-
d y k; voor de winkeliers de heer N. v. d. L i n-
den en voor de mer.gbediijven de heer V. P.
Key sper.
Vergaderingen van deze prijzen-commissie zul
len plaats vinden in het gebouw van de Crisis
zuivelcentrale, onder voorzitterschap van dr. J.
B. v. d. Schoot.
De definitieve spoorwegontvangsten over de
maand Juli van dit jaar bedroegen 11.439-305,16
tegen 13 038.279.36 in het vorig jaar. Een
daling dus van 1.598.974,20-
De opbrengsten van Januari tot en met Juli
1932 hebben bedragen 82.056.248 98. Over het
zelfde tydvak van dit jaar was dit
70.714 286.45.
In totaal dus een vermindering vergeleken bü
het vorig jaar van 11.341.962.53.
De heer Jos Mineur die te Nümegen sprak
op een vergadering van de Corporatieve Con
centratie, werd geverbaliseerd, omdat uy waf-
gekleed in het verboden zwarte hemd. E
mocht nochtans het woord voeren na prof. C:
Gewetsin. Hy viel de Mussertparty zoo straf
aan, dat verschülende Mussert-leiders de .zaal
verlieten.
