Ierlands streven naar onafhankeli j kheid De prohibitie is „gelyncht Rijksdagbrand proces Het nieuws van heden DE VALERA'S VRAAG JOOL OP DE BROADWAY TE NEW-YORK DE BAROMETER VEREEN IG DE KATHOLIEKE PERS DONDERDAG 7 DECEMBER 1933 BUREAUX: NASSAULAAN 51 - TEL. 13866 ABONNEMENTEN: voor Haarlem en Agentschappen per week 25 cent; per kwartaal f 3.25; per post, per kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling DACBLAD UITCECEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866 Brittannië antwoordt HET GEVAARLIJKE BEROEP De nieuwe staat West Mongolië China protesteert te Tokio Minister Frick en het rassenprobleem Het Weerx^uxKoouiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii LITWINOF IN ROME De Lindberghs over den Oceaan Britsche ambassadeur bij Hitier PIETRO MASCAGNl Hoe de deskundigen oordeelen over de plotselinge veran dering in v. d. Lubbe's houding Het einde in zicht Roosevelt tegen den terugkeer der „kroegen". Hij waarschuwt tegen drankmisbruik Eerste „natte" avond vrij rustig Roosevelt tot het volk Do Ver. Staten geen lid van den Volkenbond Ook al wordt hij gereorganiseerd Bestaan der „Schelde" bedreigd Medewerkers opgezegd Aardbeving op Hawai Litwinof naar Berlijn Handelsverdrag met Italië verlengd DIT NUMMER BESTAAT UIT TIEN BLADZIJDEN De Saarkwestie Benesj naar Parijs Inlichtingsdienst voor de pers in de V.S. Vulkanisch IJsland Boeken en Index NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT ZES EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 18549 Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct.; ingez, mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cenl per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Vool de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriel Eamon de Valera, de president van het uit voerend bewind in den Ierschen Vrijstaat, is een hardnekkig man, die als een jacht hond vasthoudt dat, waarin hij eenmaal zijn tan den heeft gezet. Sinds hij door den aan de stembus uitgesproken wil des volks de regee- ringsmacht in handen heeft, streeft hij doelbe wust en stap voor stap naar de losmaking van Ierland uit het groote Britsche Gemeenebest Zijn ideaal is een onafhankelijke republiek, Ierland, waarin het Zuiden en het Noorden, Ulster, tot een eenheid moeten vereenigd zijn. Dit ideaal te dienen, acht hij een gewetensplicht Vandaar dat hij het met zooveel ijver en fana tieke consequentheid najaagt. Vroeger als rebel met revolutionnaire middelen, thans als officieel staatsman binnen het kader van zijn mandaat, ageert hij voor zijn denkbeeld, dat niet uitslui tend op politieke, maar ook op cultureele en reli gieuze overwegingen berust. De Valera is de exponent van eeuwen van verbittering over de Engelsche overheersching, waaronder de katho lieke Ieren hebben gezucht. Hij wil den laatsten schijn van afhankelijkheid vernietigen om in volkomen vrijwillige vriendschap met Engeland nieuwe en duurzame betrekkingen aan te knoo- pen, welke gebaseerd zullen moeten zijn op de erkenning van Ierlands gelijkgerechtigdheid ais zelfstandige mogendheid tegenover Engeland Het door zijn voorganger Cosgrave onderteeken- de verdrag van Westminster, waarin Engeland aan den zelfbeschikkingswensch der Ieren be langrijke concessies deed, acht de Valera aller minst bevredigend. Hij is een autoritaire demo craat, die voor het Iersche volk het recht op- eischt de Iersche grondwet naar eigen goed dunken te wijzigen, zelfs tegen de bestaande verdragen in. De afschaffing van den eed van trouw aan de Engelsche Kroon en de weige ring van het betalen der landannuïteiten waren de eerste opzienbarende daden, welke de richting aangaven van de Valera's geleidelijke onafhan- kelijkheidspolitiek. Engeland wil van deze poli tiek niets weten. Het beschouwt deze als ver dragschennis en als een poging tot het onder graven van het toch reeds in verschillende we- relddeelen geschokte Britsche prestige Ook in Ierland zelf bestaat er oppositie tegen de Vale ra's tactiek en denkbeelden. De extremistische nationalisten vinden dat de Valera een te traag tempo kiest, terwijl de oude Cosgrave-partij, welke met O'Duffy's blauwhemden samengaat, van meening is, dat hij te hard van stapel loopt In de Dail, het Iersche parlement, steunt de Valera op een meerderheid van zijn partijgenoo- ten en de hulp der Labours. De economische oorlog tusschen Ierland en Engeland, welke het gevolg Is geweest van de weigering tot betaling der land- annuïteiten, welke betaling door de Valera af hankelijk was gesteld van een uitspraak van een arbitrair college, waarin ook niet-onderdanen van het Britsche Gemeenebest zouden hebben moeten zitting nemen, is het Iersche volk op zware offers komen te staan. De Engelsche in voerrechten op Iersche producten lokten uit- voersubsidies van de Iersche regeering uit en door deze oneconomische handelwijze zijn de Iersche financiën aanzienlijk geschaad. Maar wat beteekenen materieele nadeelen voor een f® Dagenlang heeft de cameraman op de loer gelegen, om smokkelwaar van de Hollandsche grenzen naar Duitschland te kieken. Het bovenste plaatje laat smok kelaars zien, ijlend over de rails. Op het plaatje beneden ziet men den smokkelaar op geheime paadjes. volk, dat in den loop der geschiedenis tal van bewijzen heeft geleverd zelfs leven en bloed te willen wagen voor zijn vrijheidsideaal? De Va lera is er dan ook van overtuigd, dat de meer derheid des volks hem zal blijven volgen, ook wanneer het eenmaal tot een onherstelbare breuk met Engeland zal komen. Eenigen tijd geleden zijn er weer drie wetsontwerpen door de Iersche regeering gemaakt, welke onmiddellijk door den Engelschen minister voor de dominions Thomas zijn gekarakteriseerd als nieuwe in breuken op verdrag en grondwet. Opnieuw trad het blijkbaar onoverbrugbare verschil van op vatting en visie tusschen Engelschen en Ieren betreffende hetgeen goed recht is, scherp naar voren. Thans heeft de Valera aan de Britsche regeering gevraagd, welke houding Groot-Brit- tannië eventueel zou aannemen, wanneer in Ier land het Iersche volk de republiek uitroept en zich losscheurt uit het verband van het Britsche Gemeenebest. De Britsche regeering heeft op deze vraag een ontwijkend antwoord gegeven Zü acht die kwestie niet actueel en hoopt ook, dat zij nimmer actueel zal worden. Maar Wat vandaag niet actueel is, kan het morgen wor den. Men schrijft aan de Valera het plan toe nieuwe verkiezingen in Ierland te laten houden, opdat de volkswil zich vóór een onafhankelijke republiek zal verklaren. Mocht dit geschieden, dan zal Engeland daarin wel geen „casus belli" zoeken, maar zonder den minsten twijfel zullen dan de Ieren alle voorrechten verliezen, welke zij als burgers van het Britsche Gemeenebest genieten. De Valera ziet zich door de houding van Engeland gesteld voor het alternatief: of wel de onafhankelijkheid te winnen en de vriend schap van Engeland te verliezen, of wel in een zekere mate van afhankelijkheid te berusten en de vriendschap van Engeland te behouden. De noodzakelijkheid van dit alternatief wil er bij hem niet goed in, want het ware hem het liefst, wanneer hij Ierland zou kunnen maken tot een bijzonder en voordeelig bevriende zelfstandige mogendheid ten opzichte van Engeland. SJANGHAI, 6 Dec. (V. D.) Naar verluidt zal de Chineesche gezant te Tokio de Japan- sche regeering een nota overhandigen, waarin China op scherpe wijze zal protesteeren tegen de uitroeping van den staat West-Mongolië. TOKIO, 6 Dec. De toestand te Foutsjau is onveranderd, aldus verklaarde de woordvoer der van het ministerie van Buitenlandsche Za ken, behalve dan de moeilijkheden, welke zich hebben voorgedaan tusschen de nieuwe revolu tionnaire regeering van Foekien en de Anglo- American Tobacco Cy., naar aanleiding van de nieuwe door de Foekien-regeering geheven be lasting. Alle tabaksvoorraden der maatschappij zijn onderhevig geweest aan een nieuwe belas ting. BERLIJN, 5 Dec. (V.D.). Rijksminister van binnenlandsche zaken, dr. Frick, heeft, volgens berichten in de Berlijnsche bladen, een verkla ring afgelegd inzake het rassenvraagstuk, waar in hij o.a. zegt: „Tengevolge van onjuiste berichten is in lan den van het Verre Oosten in de laatste weken inderdaad een zekere onrust ontstaan over de plannen der rijksregeering in het rassenvraag stuk. In het bijzonder is in dit verband in de Japansche pers en in de Indische de vrees tot uiting gekomen, dat in Duitschland het voorne men bestaat de leden van vreemde rassen te declasseeren en ze tegenover de leden van het eigen ras algemeen achter te stellen. Namens de rijksregeering kan ik vaststellen, dat dergelijke berichten van iederen grond ont bloot zijn. Als vreemd ras is in Duitschland het sterkst het Jodendom vertegenwoordigd. Of schoon in getal het aandeel der Joden in Duitschland slechts 1,5 pet. bedraagt, hadden zij toch in de laatste jaren, vooral echter sedert 1913, uit het toestroomen van Joden uit het nabije Oosten een ontzaglijken invloed op eco nomisch, financieel en politiek gebied verworven. Om slechts enkele voorbeelden te noemen, zou ik er bij deze gelegenheid aan willen herinneren, dat het aantal Joodsche advocaten in Pruisen alleen 3515 van in totaal 11.814, d.w.z. 29,8 pet. bedroeg. Bij de notarissen waren 1945 van de 6226, d.w.z. 31,2 pet. Joden. Nog sterker was deze invloed op alle Duitsche universiteiten, waar onder de docenten 30 pet. Joden waren. In de medische faculteiten van de Universiteit te Berlijn en te Breslau bedroeg dit percentage zelfs 45 pet. Het stopzetten van deze overmatige vreemdenoverheersching was voor het Duitsche volk een levensprobleem geworden, zoodat zijn rassenwetgeving slechts een daad van noodweer en niet van haat vormt. De Rijksregeering is er zich volstrekt van bewust, dat vele van het Duitsche volk door ras verschillende volkeren een oude en hooge cultuur vertegenwoordigen. Deze omlaag te halen is verre van de rijksregee ring en van het Duitsche volk. In dit verband zou ik er vooral op willen wijzen, dat onderda nen van vreemde staten in Duitschland na als te voren hun werkzaamheden kunnen verrichten en dat voor hun kinderen Duitsche opvoedings instellingen na als te voren open staan. Verwachting: Matige, tijdelijk wellicht krachtige, Noord- S Oostolïjke tot Oostelijken wind, half tot zwaar bewolkt of betrokken, wei- EE nig of geen neerslag, temperatuur om EE het vriespunt tot lichte vorst, later m wellicht matige vorst. Hoogste stand: 773.3 te Hemösand. Laagste stand: 755.6 te La Corona. H Zon op 7.56, onder 3.46. Licht §j EE op 4.16. 10 Dec. Laatste Kwartier. LE NATAL (Brazilië), 6 Dec. De Lindberghs zijn om 18 uur 35 (Gr. T.) met hun vliegtuig te Na- tal gedaald. De autoriteiten hebben een halven dag va- cantie toegestaan, opdat de ambtenaren zullen kunnen deelnemen aan de welkomstfeesten ter eere van het echtpaar Lindbergh. De zaken zijn om dezelfde reden gesloten. BERLIJN, 6 Dec. (V. D.) Volgens een hier ontvangen bericht van het drijvende eiland „Westfalen" is Lindbergh op zijn Oceaanvlucht door de „Westfalen" gepeild. Lindbergh, die vanmorgen om 2 uur Greenwichtijd van Bat- hurst was gestart, stond sedert 13.50 in ver binding met de „Westfalen" en werd door het schip gepeild. Te 15.15 passeerde de vlieger het drijvende eiland op 2 graden 43 min. Z.B en 31 graden 32 min. W.L. en deelde per radio mede, dat hij een uursnelheid van 182 K.M. had. De „Westfalen" heeft het vliegtuig ook verder naar Natal gepeild. NATAL, 6 Dec. (Eigen bericht). Lindbergh verklaarde na zijn aankomst te Natal, dat hij zeer vermoeid was en sprak den wensch uit, dat men hem met rust zou laten. Hij wilde niets uitlaten over zijn verdere plannen. (United Press) BERLIJN, 6 Dec. - De Britsche ambassadeur Phipps heeft gisteren een onderhoud van een uur gehad met rijkskanselier Hitier, waarbij we derzijds de wenschelijkheid werd geuit van het tot stand brengen van volledige overeenstem ming met Frankrijk in zake de ontwapenings- kwestie. De besprokingen tusschen Litwinof en Mussolini te Rome De beroemde Italiaansche opera-componist en dirigent Pietro Mascagni loordt vandaag zeventig jaar LEIPZIG, 6 Dec. Woensdagavond is het getuigenverhoor in het Rijksdagbrand proces beëindigd. Eenige kleine aangelegen heden zullen nog voor het pleidooi worden afgehandeld- De Senaat heeft de verdere behandeling uitgesteld tot Woensdag 13 December, des ochtends 10 uur. Dien dag zal het O. M. de pleidooien inleiden. Dinsdag zal geen zitting worden gehouden in verband met de opening van den Rijks dag. LEIPZIG, 6 Dec. In het verder verloop der middagzitting inzake het Rijksdagbrandproces vraagt de president nog aan den deskundige Dr. Bonhöffer, hoe hij de plotselinge veran dering in de houding van v. d. Lubbe geduren de het proces kan verklaren. Wekenlang heeft beklaagde apathisch met voorover gezakt hoofd gezeten en op een goeden morgen is hij onver wachts in rechte houding verschenen en heeft toen ook zijn woordje gedaan. De deskundige antwoordt, dat de houding van v. d. Lubbe niet die is van een geestes zieke. Men kan ook niet spreken van vein zerij in den gewonen zin. De bewuste afwij kende houding en trotsche reactie, die hij ge durende het vooronderzoek nu en dan ver toonde, heeft spr. gedurende de eerste weken van de openbare behandeling van het proces voortdurend waargenomen. Dr. Zutt, privaat-docent te Berlijn, voegt aan de verklaring van professor Bonhöffer toe. dat bij de houding van v d. Lubbe een zeer begrijpelijk verloop te constateeren is. Alles, wat zich m hem heeft afgespeeld, is niets an ders dan de reactie van een ongewoon mensen op een geneel ongewone situatie. Niets heeft zich bij het vooronderzoek voorgedaan wat tot WASHINGTON, 6 Dec. De onder-minister Phillips heeft een proclamatie afgekondigd, waardoor verzekerd wordt, dat het 21e amen dement op de grondwet, waardoor het 18e amen dement is opgeheven, voortaan deel uitmaakt van de constitutie. Op Broadway te New-York was de feestvreugde overweldigend. Een groote pop, die de prohibitie moest voorstellen, werd in het openbaar „gelyncht", wat het sein was voor „met alcohol begoten pret". Nadat de pop gelyncht was, werd het ontzielde drankverbod in een kist gelegd, die door een kameel door de groote straten van New York werd getrokken, gevolgd door een duizendkoppige menigte. Overigens had de eerste natte avond te New- York een vrij rustig verloop. Het aantal aan houdingen overschreed het gemiddelde niet, hoe wel het geheele politiekorps van 19000 man ge mobiliseerd was. De grootste feestelijkheden werden gevierd In de groote hotels en restaurants en in besloten clubs. Door de officieele intrekking van het drank verbod worden 4 noodbelastingen, die in totaal 227 millioen dollar moesten opbrengen, buiten werking gesteld, daar zij door het congres waren aangenomen „totdat het alcoholverbod zou zijn herroepen". WASHINGTON, 6 Dec. (Reuter). Roosevelt heeft een proclamatie uitgevaardigd, waarin hij den burgers verzocht met de regeering mede te werken bij de pogingen, om de wet te doen eer biedigen, door hun alcoholische dranken alleen te koopen bij diegenen, die een vergunning heb ben. Roosevelt verlangt, dat in geen enkelen staat de oude „kroegen" zij het dan in modernen stijl, terugkeeren. Wij moeten de dranksmokke laars en anderen, die ten koste van de wet en de orde leven, zooveel mogelijk bestrijden. Ik heb vertrouwen in den goeden wil van het Amerikaansche volk, zoo verklaarde Roosevelt verder; het zal den vloek van alcohol-misbruik ontwijken, hetwelk de gezondheid van het volk zoowel physiek als moreel zal schaden en het sociaal peil zou verlagen. De Staat Utah zal „droog" blijven tot 1 Ja nuari. De stad Washington blijft „droog" tot het Congres de afschaffing aanneemt. De staat Maine zal eerst morgen over de afschaffing van de drankwetten stemmen. De staten Noord- en Zuid-Carolina blijven „droog". WASHINGTON, 6 Dec. (Reuter). De grootste hoeveelheid alcohol is uit Canada ingevoerd. De douane-ontvangers hebben opdracht ont vangen van het ministerie van financiën, dat Amerikanen, die uit 7; buitenland komen, alco holische dranken ter waarde van 100 dollar vrij mogen invoeren. Dit geldt evenwel niet voor per sonen, die naar het buitenland gaan, om deze artikelen in te koopen. onoplosbare raadsels in de houding van be klaagde aanleiding gaf. Hij twijfelt niet aan de toerekeningsvatbaarheid van v. d. Lubbe ten tijde van het plegen der daad. Op voorstel van Dimitrof wordt vervolgens de Bulgaarsche tolk Tarapanof als getuige ge hoord. Het gaat hem om de bewering van Di mitrof of het kruisje later door radeeren is weggewerkt op den plattegrond van Berlijn. De tolk kan slechts zeggen dat hij begin Maart bij het eerste verhoor van Dimitrof deze kaart van Berlin door den commissaris voorgelegd heeft gekregen, en dat hij de kruisjes bij de beide gebouwen zonder meer en ook zonder loupe heeft herkend. Get. Soranowitz overhandigt den president een stukje hout, waarvan hij thuis een stuk heeft geprepareerd. Hij heeft brandproeven ge nomen en geconstateerd, dat het op dat gedeelte dat niet met was was ingesmeerd eerder be gon te branden dan op het andere gedeelte. Dimitrof vraagt dezen getuige of hij Popof en Tanef in het Rijksdaggebouw heeft gezien Get. verklaart hierop dat hij indertijd ge meend heeft zich deze personen precies te kun nen herinneren. Men moet er evenwel rekening mee houden dat hij indertijd wat nerveus is geworden. Thans kan hij niet meer met beslistheid zeggen, dat het Dimitrof en Tanef zijn geweest, die hij in den Rijksdag heeft gezien. Dimitrof maakt hierop een grapje, wat in slaat. Hij meent namelijk dat toen hij get. Soranowitz voor de eerste maal in de zitting zaal van het Gerechtshof te Berlijn vluchtig heeft gezien, eerst te hebben gemeend een Ma- cedonischen terrorist voor zich te hebben, die tien communisten heeft vermoord. Later heeft hij evenwel gemerkt dat het niet juist was. WASHINGTON (Eigen brricht). In het Witte Huis wordt medegedeeld, dat de Vereenigde Staten niet van plan zijn tot den Volkenbond toe te treden, ook al wordt hU gereorganiseerd. (United Press) BRUSSEL, 6 Dec. Naar het „Handelsblad" verneemt, heeft het bestuur van de „Schelde", het dagblad van de Vlaamsche Nationalisten, aan al zijn medewerkers een schrijven gericht, waarbij tegen Nieuwjaar van hun diensten wordt afgezien. Eventueel zou, uiterlijk 11 Dec. van het besluit worden teruggekomen indien het bestuur het noodige kapitaal voor de voort zetting van het blad kan vinden. In deze richting worden in Vlaanderen en ook, naar in Fronterskringen wordt beweerd, in het buitenland, dringende stappen onder nomen. HONOLOELOE, 6 Dec. (V.D.). Een aard beving, welke ongeveer 10 minuten aanhield, heeft Woensdag het eiland Hawaï getroffen. Men vreest, dat deze aardbeving de voorbode is van een nieuwe eruptie van den vulkaan Mauna Loa. ROME, 6 Dec. (Reuter). Op het ministerie van corporaties is een acte onderteekend, krach tens hetwelk het Italiaansch-Russisch handels verdrag van 6 Mei j.l. voor het jaar 1934 wordt verlengd. Litwinof arriveert morgenochtend te Berlijn, waar hij den aldaar vertoevenden nieuwen Ame- rikaanschen ambassadeur te Moskou, Bullitt, zal ontmoetei) Getuigenverhoor in Rijksdagbrandproces beëin- digd. Woensdag 13 Dec. beginnen de pleidooien. China protesteert te Tokio tegen de uitroeping van den staat West-Mongolië. Geslaagde Oceaanvlucht van de Lindberghs^ Hun vliegtuig te Natal (Brazilië) gedaald. Militaire operaties van Nanking tegen Foekien geopend. De autonome staat Mongolië uitge roepen. De prohibitie in Amerika „gelyncht". Roosevelt waarschuwt tegen drankmisbruik. Minister Colijn verdedigt het wetsontwerp tot korting der Indische pensioenen. Dr. V. J. Koningsberger is benoemd tot hoog leeraar aan de Utrechtsche universiteit. Ged. Staten van Noord-Holland geven een uit eenzetting over de kwestie-Zaanland. Het drama in Den Haag; een spoor? O PARIJS, 6 Dec. (V. D.) De commissie van buitenlandsche zaken is Woensdagmiddag onder voorzitterschap van Herriot bijeengekomen en heeft op voorstel van den rad.-soc. afgevaar digde Guernut Herriot opgedragen, den minis ter van buitenlandsche zaken om bijzonderhe den te vragen over de besprekingen van Pon- cet met Hitier, alsmede over de consequenties, die de Fransche regeering uit deze besprekin gen denkt te trekken. Er volgde een debat over de verklaring, die de afgevaardigde Fribourg in een vorige zitting over de Saarkwestie heeft afgelegd. In een resolutie werd het reeds vroeger in genomen standpunt bevestigd en besloten, op nieuw de aandacht der regeering te richten op de noodzakelijkheid, dat in den Volkenbond wordt opgekomen voor de garantie der rechten en der veiligheid van de Saarbevolking, alsme de voor volle vrijheid bij de komende stem ming. Bij de debatten verklaarde Herriot, dat over eenstemming met Frankrijk slechts mogelijk is in het kader van den Volkenbond. PARIJS, 6 Dec. (Reuter). De Fransche regee ring heeft den Minister van Buitenl. Zaken van Tsjecho-Slowakije, Benesj, uitgenoodigd naar Parijs te komen. Op 14 December a.s. zal hij een onderhoud hebben met Paul-Boncour. WASHINGTON, 6 Dec. Roosevelt heeft een nationalen raad ingesteld, die inlichtingen zal verstrekken aan de pers. Dit besluit van Roosevelt heeft eenig opzien gebaard in politieke kringen en de dagbladen vragen zich af, of dit niet een eerste stap is om de pers onder contróle te stellen der re geering. REYKJAVIK, 6 Dec. (V. D.) Onder de be woners van het binnenland van IJsland, is eenige schrik ontstaan door een nieuwe vulka nische uitbarsting in het gletschergebied rond om den berg Vatna-Jokull. Drie groote rook- en vuurzuilen zijn op een afstand van ongeveer 45 K.M. van Reykjavik zichtbaar. Aan een ons toegezonden correspondentie ontleenen wij: Onwillekeurig vergelijkt men den nationaal-so- cialistischen index met den index der Roomsh- Katholieke kerk. Het valt dan op, dat 99 pet. der op den nationaal-socialistischen index staan de werken en periodieken eveneens voor de katholieken verboden zijn. Stand op Donderdag 1 uur n.m.: 759 Vorige stand: 758

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1933 | | pagina 1