Anarchistische opstand in
Spanje uitgebroken
Overwinning voor
Chautemps
Het nieuws van heden
DE STAAT VAN BELEG
AFGEKONDIGD
Koning Boris naar
Belgrado
DE BAROMETER
VEREEN IG DE KATHOLIEKE PERS
MAANDAG 11 DECEMBER 1933
BUREAUX: NASSAULAAN 51 - TEL. 13866
ABONNEMENTEN: voor Haarlem en
Agentschappen per week 25 cent;
per kwartaal f 3.25; per post, per
kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling
DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866
Kloosters en kerken verwoest, trei
nen ontspoord, groot aantal
dooden en gewonden
Regeering den toestand
meester?
Vijftig dooden
Kerken en kloosters
in vlammen
De regeering is den
toestand meester
Het Weer'nii'ii'iiioiiiiiiiiiiiiiii'iiiiiiiiiiiiiiuiNiii
jfsjang Hsu Liang
bij Mussolini
Venizelos president van
Griekenland
De „Osservatore" tegen
Litwinof
Commandant tegen Foekien?
Straatroover neer
geschoten
Vuurgevecht te Dortmund
HET ALCOHOL-VERBOD OPGEHEVEN
Het Blauwhemdenver-
bod in Ierland
Fabrieksexplosie in
Mexico
Het blad vertrouwt de vredespoli
tiek der Sovjet-Unie niet
O'Duffy weigert het bevel der
regeering op te volgen
O'Duffy
Avenol confereert met
Paul-Boncour
Fransche standpunt thans duidelijk
Noodweer in Italië
Kerktoren en spoorwegbrug
ingestort
MGR. GAUMANS BIJ DEN
H. VADER
Met 403 tegen 63 stemmen aan
vaardt de Kamer de salaris
korting
Krachtige rede van den
premier
Invoerrechten in Japan
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN
De H. Vader hekelt de
onzedige mode
Een stabieler dollar
verlangd
Amerika's fabrikanten doen een
beroep op Roosevelt
Lansbury breekt zijn
dijbeen
Auto Service-Centrale
Gasthuisvest 11 - Telefoon 16471
Remcontróle op G.E Rembrug
Modern Wasch- en Smeerstation
Onderhoudspolissen voor auto's
Reparatiën op speciaal-machines
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ZES EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 18552
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 cf.; ingez.
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
MADRID, 9 Dec. Hoewel de op
standige beweging der syndicalisten
over het algemeen als bedwongen
kan worden beschouwd, heeft de re
geering zich toch gedwongen gezien,
den alarmtoestand te vervangen
door den staat van beleg.
Naar uit Huesca gemeld wordt hebben de
syndicalisten aldaar een algemeene staking ge
proclameerd. In eenige steden in de provincie
is het tot bloedige onlusten gekomen. In Bar
celona zijn talrijke personen gearresteerd. Ge
wapende extremisten hebben op het stadhuis
van Labasteda de roode vlag geheschen.
MADRID, 9 Dec. Terwijl in de groote steden
dank zij de talrijke politiemacht de opstand
betrekkelijk snel kon worden onderdrukt, heb
ben in de kleinere plaatsen van Catalonië. in
verschillende plaatsen van Huesca en Logron
en in Teruel, waar de politie overal zwak was,
de gevechten den geheelen dag geduurd. In de
provincie Caceres hebben vrouwen van land
arbeiders verschillende landgoederen bestormd,
waar zij veel schade aanrichtten en het vee
wegvoerden. Bij Jaen roofden socialistische ar
beiders op verschillende landgoederen den
olijvenoogst. In Saragossa kon de orde eerst
laat worden hersteld. Daar is in den Joop van
den dag een klooster in brand gestoken. Alle
lokalen en plaatsen van amusement zijn ge
sloten. In deze stad zijn opnieuw twee dooden
te betreuren.
Van Barcelona zijn twee bataljons infanterie
en een regiment cavalerie naar Figueras ge
zonden. In bijna alle plaatsen, waar de extre
misten zich hebben geroerd, zijn de licht-, tele
foon- en telegraafleidingen vernield. De mi
nister van oorlog heeft een verklaring afge
legd, waarin wordt gezegd, dat het leger on
voorwaardelijk achter de regeering staat en
zijn plicht zal vervullen. Te Madrid is het
rustig. Officieel wordt als doodengetal 14 op
gegeven, waarbij vier politie-agenten zijn. Het
aantal gewonden is groot. De rechtsche pers
eischt wederinvoering van de doodstraf.
Nader seint Reuter nog uit Londen:
De telefoonverbinding tusschen Londen en
Spanje, die in den loop van den avond nog
regelmatig funptionneerde, is sinds 10 uur ver
broken. Volgens de laatste uit Madrid binnen
gekomen berichten schat men het totale aantal
dooden in Barcelona, Saragossa, Huesca en
Logrono op vijftig.
Het aantal gewonden zou zeer groot zijn. In
Saragossa is het klooster der Paters Capucij-
men in vlammen opgegaan.
Een Oostenrijksche dame kon nog op het
laatste oogenblik, met zware brandwonden over
dekt, uit een brandenden biechtstoel der kloos
terkerk in veiligheid worden gebracht.
MADRID, 10 Dec. Ondanks de
buitengewoon uitgebreide voor
zorgsmaatregelen der regeering is
de anarchistische beweging in den
nacht op Zondag opnieuw opgelaaid.
Te Madrid, waar tot nu toe niets
was voorgevallen, zijn 11 bommen
ontploft. Het mag een wonder hee-
ten, dat persoonlijke ongelukken
niet hebben plaats gevonden. De
materieele schade daarentegen is
aanzienlijk.
Te Barcelona hebben de schietpartijen in de
voorsteden den geheelen nacht voortgeduurd.
In de stad zelf zijn vier bommen ontploft.
Twee personen zijn gedood en velen gewond.
Bovendien zijn de bakkers in staking gegaan.
De militairen verzorgen de broodvoorziening.
Op 15 K-M. afstand van Valencia is de ex-
presstrein ValenciaSevilla tot ontsporing ge
bracht doordat extremistische elementen een
brug in de lucht hadden laten vliegen. De trein
stortte in de diepte. Tot nu toe zijn vijf doo
den geborgen. Elf personen werden ernstig en
zeven en twintig licht gewond.
Te Grande hebben extremisten brand ge
sticht in zes kerken en kloosters, welke groo-
tendeels in de asch zyn gelegd. De watervoor
ziening is gestoord.
Te Saragossa hebben de anarchisten gepro
beerd het gouvernementsgebouw te bestormen-
Zes personen zijn gedood. De troepen werden
van de daken beschoten. De schietpartijen duren
voort.
Te Alfajar bij Valencia zijn 14 syndicalisten
om het leven gekomen doordat bommen, welke
verdeeld werden, te vroeg zijn ontploft. 400
bommen zijn in beslag genomen.
Te Bilbao en Sevilla, waar het nog rustig
is, zfjn zeer scherpe voorzorgsmaatregelen ge
troffen. De belangrijkste punten in de stad zijn
bezet door militairen met machinegeweren en
pantserauto's.
In het geheel zouden tot nu toe 40 dooden
en gewonden te betreuren zijn.
Zoowel vanuit Taragona als uit de stad
Teruel zijn heden vrij krachtige afdeelingen
troepen de provincie ingezonden, waar in af
zonderlijke dorpen de opstand nog in vollen
gang is. In Villanueva in de Provincie Badajoz
liepen bij een daar gehouden revue over de
troepen de recruten naar de opstandelingen
over, waarbij het, naar verluidt, tot een kort
vuurgevecht is gekomen.
In Madrid is de Zondag rustig verloopen.
Eerst hedenavond laat begonnen weer kleine
groepen extremisten bomaanslagen uit te voe
ren. Om 10 uur ontploften 3 zware bommen in
de nabijheid van de Gran Via, een der druk
ste straten der hoofdstad.
Des avonds verdeelden vrouwen vanaf ver
scheidene vrachtauto's strooibiljetten van de
syndicalistische vakvereenigingen met de me-
dedeeling, dat voor geheel Spanje de revolution-
naire algemeene staking was afgekondigd. Het
manifest riep op tot den strijd tegen reactie en
fascisme. Van sociaal-democratische zijde wordt
verklaard, dat geen gevolg zal worden gegeven
aan dezen stakingsoproep. Men zal echter moe
ten afwachten of de soc.-dem. leiders in staat
zullen blijken een samengaan van hun leden
met de syndicalisten te verhinderen.
De minister-president heeft door de radio
verklaard, dat de regeering den toestand vol
komen meester is en de opstiamdspoging als
onderdrukt beschouwt.
De Spaansche minister van binnenlandsche
zaken heeft om 12 uur Zondagnacht per radio
bekend gemaakt, dat thans ook in de laatste
opstandsgebieden de orde hersteld was.
Omtrent het definitieve aantal slachtoffers
van den spoorwegaanslag bij Valencia is offi
cieel nog niets bekend gemaakt. Volgens par
ticuliere mededeelingen bevinden zich nog 30
dooden in een vernielden wagen, zoodat het to
taal aantal dooden geschat zou kunnen worden
op 35 tot 40 en het aantal gewonden op 50.
Verwachting: In het Noorden meest ma-
S tige, Zuid-Westelijke tot Noord-Westeiij-
ken wind, zwaar bewolkt of betrokken,
kans op eenigen neerslag, lichte tot mati-
S dooi. m .het Zuiden zwakke tot mati-
gen, meest Westelijken wind, nevelig tot
zwaar bewolkt, weinig of geen neerslag,
temperatuur om het vriespunt tot lichten
dooi.
Hoogste barometerstand: 772,3 te Blacksod jp
Laagste barometerstand: 752,2 te Vardö s
Zon op 8.01 - onder 3.45 - Licht op 4.15
ES 17 December N. M.
illllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllillllllllllllllllllllllllllllllll
ATHENE, 9 Dec. (Reuter) In politieke
kringen wordt ernstig de mogelijkheid over
wogen om Venizelos candidaat te ste'len voor
het presidentschap van Griekenland. De ambts
periode van den tegenwoordigen president
Zaimis loopt op 6 Juni 1934 af.
ROME, 9 Dec. (V. D.) Mussolini heeft den
voormaligen „Heer van Mandsjoerije," maar
schalk Tsjang Hsu Liang, die na een verblijf
van een half jaar in Europa naar China terug
keert in audiëntie ontvangen. Mussolini over
handigde hem het groot-kruis en zijn adjudant
de „Commenda" van de Italiaansche Kroonorde.
Te Rome is via Brindsi een Chineesche mili
taire missie aangekomen bestaande uit vijf le
den onder leiding van den commandant van de
militaire opleidingsschool te Nanking.
Te Sjanghai wordt officieus gemeld, dat
Tsjang Kai Sjek aan Tsjang Hsu Liang een tele
gram gezonden heeft, waarin hij hem uitnoodigt
naar China terug te keeren en het commando
tegen de troepen in de provincie op zich te ne
men.
DORDMUND, 9 Dec. (V. D.) De straatroover
Malter. die te Obermassen bij een overval op
een geldtransport een S. A.-man heeft neer
geschoten en te Hamm drie politiebeambten le
vensgevaarlijk heeft verwond, is hedenochtend
na een levendig vuurgevecht tusschen hem en
de politie doodgeschoten. De roover bevond zich
in een woning in de voorstad Ober-Eving nabij
Dortmund. Zaterdagochtend werd 't huis door
een groote politiemacht omsingeld en werd
Malter naar buiten gelokt. Toen hij op straat
bemerkte, dat hij omsingeld was, riep hij:
„Handen hoog!" en lostte onmiddellijk vele
schoten uit twee revolvers.
Malter werd neergeschoten. Twee politiebe
ambten werden gewond en moesten naar het
ziekenhuis worden overgebracht. Op Malter
vond men drie revolvers en een groote hoe
veelheid munitie.
LINARES, (Mexico), 9 Dec. (Reuter) Door
onbekende oorzaak heeft een ontploffing plaats
gehad in een suiker-fabriek.
Zestien personen werden gedood en vele ge
bouwen werden vernield.
Naar het „Berliner Tageblatt" meldt, doet de
„Osservatore Romano", het orgaan van het
Vaticaan, naar aanleiding van Litwinof's be
zoek aan Rome en zijn verklaringen voor de
pers waarbij de Russische volkscommissaris
elk contact met den Heiligen Stoel van de
hand heeft gewezen, ofschoon hij daartoe naar
het blad doet opmerken, volstrekt niet was uit-
genoodigd een scherpen aanval op den SoV'
jetvertegenwoordiger en diens buitenlandsche
politiek.
De „Osservatore" is geenszins overtuigd van
de oprechtheid der vredespolitiek, die Litwinof
in naam der Sowjet-Unie vertegenwoordigt en
herinnert aan het woord van een bolsjewisti-
schen filosoof en volgeling van Lenin, die voor
den arbeidersstaat, daar hij door "ijandig ge
zinde kapitalistische landen is omringd, den
leugen als zeer noodzakelijk en nuttig voor
deszelfs buitenlandsche politiek kenschetst.
MOSKOU, 9 Dec. De Volkscommissaris voor
buitenlandsche zaken, Litwinof, is heden te
Moskou aangekomen,
DUBLIN, 9 Dec. (V.D.) Het verbod van de
organisatie der Blauwhemden heeft reeds Vrij
dagavond geleid tot ernstige botsingen tusschen
Blauwhemden, politie en Republikeinen te Do
negal. De leider der Blauwhemden en presi
dent der Vereenigde Ierland Partij, generaal
O'Duffy, verscheen ondanks het verbod der
regeering in een propagandav ugaderirg toch in
een blauw hemd op de sprekerstribune. Hij
verklaarde: „Onze organisatie zal blijven be
staan en wij zullen ook in de toekomst onze
blauwe hemden dragen."
Sterke politie-afdeelingen traden tegen de
aanhangers van O'Duffy op en arresteerden
tal van personen.
De Vereenigde Ierland Partij en de Blauw-
hemden-organlsatie hebben een manifest ge
publiceerd, waarin o.a. wordt gezegd: „Het ver
bod der Blauwhemden is een ongepaste en on
wettige daad van persoonlijke vervolging, zon
der een schaduw van moreele rechtvaardig
heid. De Blauwhemden zullen zich geen enkele
beperking er, geen enkelen maatregel ten op
zichte van hun kleeding laten welgevallen."
DUBLIN, 9 Dec. (V- D.) Na het verbod van
de organisatie der Blauwhemden zijn heden de
centrale van de Vereenigde Ierland-partij en
het gebouw van den Jong Ierlandbond te Du-
Een telegrafische foto der viering van de opheffing van het alcoholverbod
in de Vereenigde Staten
blin door de politie bezet. De partijdrukkerijen
zijn stop gezet. De landelijke secretaris der
Blauwhemden, commandant Cronin. is van
middag door de politie gearresteerd in het
graafschap Denegal, waar hij deelnam aan
den propagandaveldtocht der Blauwhemden.
Verdere arrestaties kunnen worden verwacht.
SOFIA, 9 Dec. (V. D.) Binnenkort zal het
Koninklijk echtpaar een bezoek brengen aan
Belgrado, waarheen het oegeleid zou worden
door premier Moesjanoff. Doel van dit bezoek
is voorloopig een atmosfeer van vertrouwen fe
scheppen, hetgeen dan later wellicht zal kunr.en
leiden tot concrete resultaten. Naar verluidt zaj
men het Joego-Slavische voorstel bestudeeren
met betrekking tot het Balkanpact, dat zich ba
seert op een territorialen status quo voor den
tijd van 5 jaar, in ruil waarvoor Bulgarije van
Joego-Slavië economische voordeelen zou ver
krijgen.
PARIJS, 9 Dec. De secretaris-generaal van
den Volkenbond, Avenol, die heden door den
minister van buitenlandsche zaken is ontvangen,
heeft na dit onderhoud verklaard, dat door de
verklaringen van Boncour over de verhouding
van Frankrijk tot den Volkenbond een duidelijke
situatie is geschapen. Het is hem daarom thans
mogelijk, te Londen de opvatting der Fransche
regeering scherp omlijnd weer te geven.
Over het onderhoud van Avenol met Paul-
Boncour is van officieele zijde niets medege
deeld. Het is echter zeker, dat Avenol het stand
punt van Mussolini heeft uiteengezet.
ROME. 9 Dec. (V.D.) Het noodweer in Mid
den- en Zuid-Italië duurt nog steeds voort. In
stortingen zijn aan de orde van den dag. Tus
schen Napels en Torra Annunciata is een spoor
brug ingestort, waardoor het verkeer is onder
broken.
Te Argrigenta op Oost-Sicilië zonk in een lo
kaal, waar een bruiloft werd gevierd, de vloer
weg onder de voeten van de vijftien gasten, die
zich aan den maaltijd bevonden. Zij kwamen te
recht in een onder de zaal gelegen autogarage.
De moeder van de bruid werd ernstig gewond.
Te Stilo bij Reggio in Calabrië is tengevolge
van het noodweer de kerktoren ingestort en op
een huis gevallen, waardoor 6 personen werden
gedood en 4 gewond.
Onze Romeinsche correspondent seint ons.
dat Z. H. de Paus Zaterdag Mgr. Gaumans in
audiëntie heeft ontvangen.
PARIJS, 9 Dec. Zaterdagmorgen heeft de
Fransche Kamer de beraadslagingen over de
financieele regeeringsvoorstellen voortgezet. Tot
den middag werden talrijke amendementen van
links en i echts op wensch der regeering ver
worpen. Toen de afgevaardigde Mantigny de
regeering verzocht, bij de korting der ambte
narensalarissen de kortingsvrije grens te ver
lagen van 12.000 op 8000 francs en dit voorstel
motiveerde met de verklaring, dat het geheeie
Fransche volk zonder uitzondering offers moet
brengen, die in het belang van de saneering
noodig zijn en dat de regeering zich niet mag
laten beïnvloeden door de ambtenarenvereeni-
gingen, besteeg de minister-president het ka
theder om te antwoorden.
Chautemps wees op de noodzakelijkheid der
kortingen. Het herstel der financiën en het in
evenwicht brengen van de begrooting kan niet
langer worden uitgesteld Men beseft echter
ook, dat herstel alleen door bezuiniging met
mogelijk is. Men mag niet vergeten, dat in de
laatste anderhalf jaar reeds voor zes milliard
is bezuinigd en het gaat niet aan, nieuwe be
perkingen van de militaire credieten te eischen.
Chautemps bracht verder in het midden, dat
de kosten ian levensonderhoud de laatste maan
den gedaald zijn en dat de ambtenarensalaris
sen eigenlijk automatisch verlaagd hadden moe
ten worden, wanneer zij zich steeds aan de in
dexcijfers hadden gehouden. Het gaat hier niet
alleen om aanneming of verwerping van art.
6, maar men moet zich ook afvragen, of het
land een nieuwe regeeringscrisis wenscht.
Chautemps deed derhalve een beroep op alle
republikeinen en spoorde hen aan, het alge
meene belang van het land boven de partijbe
langen te stellen om den socialen vrede, de
veiligheid en de financiën te herstellen. Wan
neer de regeering haar plicht niet nakomt, zou
het volk niet een deel van het parlement maar
het geheeie parlement verantwoordelijk stel
len. Het land, dat naar buiten zich rustig toont,
is in werkelijkheid verontrust en reeds thans
ziet men aan de muren plakkaten met het op
schrift „Weg met de afgevaardigden". Chau
temps zal alles doen om het parlement te ver
dedigen.
Het betoog van Chautemps, dat door bijna
alle banken met bijval werd ontvangen, had
tot gevolg, dat de eerste paragraaf van art.
6, waarin het principe van de korting op de
ambtenarensalarissen is vastgelegd, en ten aan
zien waarvan de regeering de kwestie van ver
trouwen had gesteld, met 403 tegen 63 stem
men werd aangenomen. De socialisten namen
geen deel aan de stemming eij hadden slechts
eenige waarnemers gezonden.
In de avondzitting van de Fransche Kamer
is art. 6 van de financieele voorstellen aan
genomen met 345 tegen 158 stemmen. De re
geering had de kwestie van vertrouwen ge
steld.
Daarmede is de eerste moeilijkheid over
wonnen. Voor de stemming waaraan de socia
listen niet deelnamen, verklaarde Tardieu, dat
men beweert, een tekort van tien milliard te
hebben gedekt, maar aan de andere zijde ver
zwijgt, dat 32 milliard is geleend. In de eerste
maanden van het volgende jaar zal men ech
ter hetzelfde tekort weder terug vinden. Daar
om zou hij met zijn vrienden tegen art. 6
stemmen.
Over art. 12 zal in de zitting van morgen be
raadslaagd worden.
TOKIO, 9 Dec. (Reuter) Indien het Ja-
pansche parlement de voorstellen aanneemt, die
thans zijn ingediend, zal er een groot verschil
worden gemaakt tusschen de invoerrechten op
goederen uit landen, welke geen handelsver
drag met Japan hebben gesloten, of den in
voer van Japansche goederen belemmeren en
den invoer uit andere landen. Door het minis
terie van buitenlandsche zaken is verklaard,
dat Japan tracht handelsovereenkomsten met
alle landen te sluiten, die prijs stellen op we-
derkeerigheid en strenge controle op den uit
voer.
STAAT VAN BELEG IN SPANJE AFGEKON
DIGD.
De Fransche Kamer aanvaardde met 403 tegen
63 stemmen de door de regeering voorgestelde
salariskorting.
Noodweer in Italië houdt aan.
Avenol confereert met Paul-Boncour.
Bulgaarsch koninklijk bezoek aan Belgrado
aangekondigd.
Regeling betreffende de betaling van Duitsche
scrips.
R.K. Overheidspersoneel stelt verweer tegen het
rapport-Schouten samen.
De „Postjager" is wegens motorpech naar Italië
teruggekeerd.
De regeling van het cadeaustelsel.
Rapport over den vermogenstoestand der land
bouwers.
Eervolle nederlaag van het Nederlandsch elftal
tegen Oostenrijk.
Jhr. dr. J. C. Molleuis voorzitter van den Ned.
Biljartbond.
VATICAAN STAD, 9 Dec. (Reuter) In
een rede over het martelaarschap van eenige
Jezuïetenpaters in Zuid-Amerika, tweehonderd
jaar geleden, zeide Z. H. de Paus, dat in onze
tijden de jonge vrouwen, die weigeren mede te
doen met de onzedige mode, vernederingen te
verduren hebben, welke op zich zelf reeds een
martelaarschap zijn.
Hetzelfde geldt voor vele jonge mannen, die
niet meedoen aan het losbandige leven, dat
velen rondom hen leiden.
WASHINGTON, 9 Dec. (Reuter) De Na
tionale Fabrikantenvereeniging, welke 560.000
fabrikanten vertegenwoordigt, heeft met alge
meene stemmen besloten aan president Roose
velt te verzoeken, den dollar te stabiliseeren.
Roosevelt heeft Peek den Farm Administra
tor, verzocht af te treden.
De president heeft hem voorgesteld de lei
ding op zich te nemen van de afdeeling, die
er naar streeft, nieuwe afzetgebieden te openen
voor voortbrengselen van de Amerikaansche
nijverheid en den landbouw.
LONDEN, 9 Dec. (Reuter). De Engelsche
oppositie-leider Lansbury heeft bij een val
het dijbeen gebroken. In hoogst ernstigen toe
stand is hij naar het ziekenhuis overgebracht.
Stand op Maandag 1 uur n.m.: 760
Vorige stand: 764
