Wijziging van de Spoorwegwet
»°»PUROL
1
Samenwerking in de drankbestrijding
CONCURRENTIESTRIJD
s RADIO-FR OGRAMMA
ONTHOUDING EN JEUGD
BEWEGING
MAANDAG 18 DECEMBER
De noodzakelijkheid om van den
Spoorweg bijzondere waar
borgen te eischen,
is vervallen
Wetsontwerp ingediend
Natuurlijke voordeelen
Schadelijke contracten
Naasting
Dinsdag 19 Dec. 1933
Mr. dr. G. ter Pelkwijk
Officieele benoeming tot burge
meester van Utrecht
K.V.W.-FABRÏEKEN WEER IN
BEDRIJF
Met voltallig personeel
Nieuwe missie-bisschop
Pater W. Cobben, missionaris te
Abo, benoemd tot Aposto
lisch Vicaris van
Finland
DRAISMAvanVALKEMBURG'S
A .-iLEVERTR
Katoenen manufac
turen naar Indië
Besprekingen tusschen Japansche
en Nederlandsche belang
hebbenden
Jongen mishandeld
Beroofd en in een huis opgesloten
KRACHTIGER AARDBEVING
TE BENKOELEN
TIMMERFABRIEK
UITGEBRAND
Vermoedelijk brandstichting
in het spel
Examen Wiskunde L. O.
De Nationale Commissie tot be
strijding van het Alcoholisme
bestaat 25 jaar
Rede Prof. Slotemaker
de Bruine
Toekomst der onthouders
beweging
Ijstocht
Gesprongen handen-Ruwe huid
Bij Apothekers en Drogisten
WIJZIGING DER WONINGWET
Belanghebbende vereenigingen
tegen het wetsvoorstel
EEN KERSTGAVE AAN DE
WERKLOOZEN
Een vierde boven het steunbedrag
,DE NED. DAGBLADPERS"
Viering van het zilveren jubileum
Ingediend is een wetsontwerp tot wijziging
van de Spoorwegwet en van de Locaalspoor- en
Tramwegwet.
Aan de Memorie van Toelichting wordt ont
leend:
De thans uiterst moeilijke omstandigheden
Van het spoorwegbedrijf nopen tot een drietal
wetswijzigingen, waarvan twee de Spoorwegwet
betreffen en een de Locaalspoor- en Tramweg-
wet.
De sterk toenemende concurrentie, die het
spoorwegvervoer ondervindt van het motorver-
voer langs den weg, heeft meer en meer aan het
licht gebracht, dat de thans in artikel 31 der
Spoorwegwet voorkomende verplichtingen om
trent volstrekte gelijkheid van behandeling, wat
de tarieven betreft, en openbaarmaking van
overeengekomen vrachtverlagingen voor het
vervoer van goederen verouderd zijn. De in vele
opzichten ongelijke concurrentiestrijd schijnt
het scherpst van de zijde van den vrachtauto,
doch laat zich ook wat de autobus betreft, aller
minst wegcijferen.
De bestaande regelingen stammen uit een
tijd, toen de ondernemers van spoorwegdiensten,
al bestond hier te lande voor het goederenver
voer steeds de zware concurrentie van den
waterweg, toch geacht konden worden voor snel-
vervoer zeker feitelijk monopolie te bezitten.
Thans is door de groote ontwikkeling van het
motorvervoer van dit zelfs vroeger slechts be
trekkelijk monopolie praktisch uiterst weinig
overgebleven. Daarmede is de noodzakelijkheid
Vervallen om in dit opzicht van den spoorweg
bijzondere waarborgen te eischen, te meer, om
dat autodiensten aan dergelijke wettelijke voor
schriften niet onderworpen zijn en ook moei
lijk onderworpen kunnen worden.
Tegenover den plicht van de spoorwegdirectie
om van iedere overeengekomen vrachtverlaging
openlijke aankondiging te doen en deze dade
lijk in denzelfden omvang toe te passen voor
alle goederen van gelijken aard, die op het
zelfde baanvak en onder dezelfde voorwaarden
ten vervoer worden aangeboden, staat vrijheid
van den ondernemer van een autodienst, die
bovendien van den plicht tot openbaarmaking
van verlaging gebruik kan maken om deze te
onderbieden.
Hierbij komt, dat vervoer per auto door den
aard van het bedrijf tegenover spoorwegvervoer
in verschillende opzichten natuurlijke voordee
len biedt en een voorsprong heeft wegens ont
breken van vervoerplicht, die den spoorweg
noopt tot aanvaarding ook van minder voor-
deelig vervoer, waarnaar de auto geen gading
maakt.
Een en ander heeft tengevolge, dat meer en
meer vervoer van den spoorweg naar den weg
afvloeit, ook voor zoover dit bij minder verschil
in concurrentie-voorwaarden den weg niet zou
kiezen. Het moet dan ook een eisch niet alleen
van billijkheid, maar vooral ook van vervoer-
economie worden geacht de in dit opzicht be
staande ongelijkheid te temperen.
Weliswaar zouden aan autodiensten over
eenkomstige verplichtingen kunnen worden op
gelegd als voor de spoorwegen gelden, doch be
twijfeld moet worden, of naleving van zoodanige
voorschriften met betrekking tot honderdtallen
diensten in de praktijk zou kunnen worden ver
zekerd.
Voorgesteld wordt derhalve voor den
spoorweg de gebondenheid aan tarieven,
zoowel wat de reizigers als de aangeboden,
niet door wettelijke bepalingen uitgesloten
goederen betreft, aldus te verzachten, dat
niet mag worden vervoerd tegen hoogere
vrachtprijzen dan in de openlijk aangekon
digde tarieven zijn aangegeven.
Aldus zal de gelegenheid om tegen overeen
gekomen lagere vracht te vervoeren, die in de
bestaande derde, vierde en vijfde leden van ar
tikel 31 was beperkt tot goederenvervoer, ook
worden geopend voor relzigersvervoer. En voor
het goederenvervoer wordt deze gelegenheid
verruimd door wegneming van de tot dusver
opgelegde beperkingen.
Van belang voor het spoorwegbedrijf is voor
al, dat het vijfde lid, omtrent automatische uit
breiding van overeengekomen verladingen tot
andere belanghebbenden en verplichting tot
openbaarmaking, komt te vervallen. Het alge
meen gebillijkt streven naar minder ongelijk
heid van concurrentie-voorwaarden tegenover
het vervoer per auto wordt aldus op redelijken
voet bevredigd.
De redactie van het overblijvende eerste lid
is eenigszins gewijzigd en vereenvoudigd.
Het schijnt amper noodig in herinnering te
brengen, dat de thans ongunstige uitkomsten
van het spoorwegbedrijf mede zijn te wijten aan
de verplichting tot exploitatie van aan anderen
behoorende locaalspoorwegen. Ondanks onvol
doende opbrengstvermogen moeten krachtens
in geheel anderen tijd gesloten contracten aan
de eigenaren dier lijnen uitkeeringen worden
gedaan, die door de schrale opbrengsten aller
minst worden gerechtvaardigd. Veelal is zelfs
zonder uitkeeringen de opbrengst niet voldoen
de om de kosten te dekken.. Het bedrijf is ech
ter, zooals blijkens artikel 1374 B.W. vanzelf
spreekt, niet bij machte eenzijdig zich van der
gelijke schadelijke contracten te ontdoen.
Onderhandeling met de eigenaren l^idt
blijkens de ervaring zelden of nooit tot wegne
ming van het euvel. Ook bü de meest welwil
lende gezindheid van hun kant is dit begrijpe
lijk, want hoe zouden zij zich kunnen belasten
met schadeposten, die voor het spoorwegbe
drijf te drukkend blijken?
Een oplossing laat zich denken, als gebruik
kan worden gemaakt van het recht van naas
ting volgens artikel 49 der Spoorwegwet. De
concessies plegen tweeërlei wijze van naasting
te kennen. De een bevat terugbetaling van de
aanlegkosten, en zou thans voor de eigenaren
even voordeelig als voor den Staat nadeelig
zijn. Daartegenover is echter de bevoegdheid
om artikel 49 der Spoorwegwet toe te passen
onverminderd voorbehouden. Dan wordt de
naastingsprijs afgeleid uit de zuivere inkomsten
van den spoorweg over de laatste jaren en kan
dus een uitkomst worden verkregen, die niet
in een wanverhouding behoeft te staan tot het
te geringe opbrengstvermogen.
Voorstellen in dezen zin zijn omtrent eenige
locaalspoorwegen in voorbereiding.
Ten aanzien van enkele in latere jaren tot
stand gekomen lijnen stuit men echter op de
moeilijkheid, dat zij nog niet gedurende het
eoor artikel 49 genoemde tijdvak van twintig
jaren in exploitatie zijn. Uit de gedachtenwis-
seling omtrent deze van 1859 dateerende be
paling mag de bedoeling worden afgeleid, dat
men door het stellen van dezen termijn, waar
binnen naasting niet mogelijk zou zijn, den
ondernemers de kans wilde geven eenige vrucht
te verwerven van het door hen aanvaard ri
sico.
In de hierbedoelde gevallen kan deze over
weging echter kwalijk gelden, want van eigen
exploitatie en dragen van daaraan verbonden
risico is geen sprake. Integendeel is het ri-
rico voor de exploitatie komen te drukken op
N. S. en middellijk op den Staat.
Is dus het motief, dat in 1859, toen verhuur
de spoorwegen nog niet bestonden, de mini
mumgrens van twintig jaren exploitatie deed
stellen, in deze gevallen niet aanwezig, dan
behoeven redenen van billijkheid er niet van te
weerhouden, dat de termijn wordt verkort tot
de helft. Bij de aanhoudende daling van op
brengsten zal trouwens de kans op eerdere
naasting voor de eigenaren zelfs minder on-
voordeelig kunnen blijken.
Blijkens de in art. 58 der wet van 1859 (thans
art. 66) vervatte overgangsbepaling konden op
eerder bestaande spoorwegdiensten verscliillen-
iende artikelen, waaronder de naastingsregel
van artikel 41 (thans 49), van toepassing wor-
aen verklaard, en zou vergoeding van hieruit
ontstane schade alleen mogelijk zijn, voor zoo
ver deze schade niet voortvloeide uit bij con
cessie aanvaarde verplichtingen. In de conces-
cies komt thans slechts een bepaling voor,
waarbij de concessionnaris zich onderwerpt
niet alleen aan bestaande, maar ook aan toe
komstige wettelijke bepalingen omtrent zijn
spoorweg. Daar dus de eigenaren wijziging ook
van de wettelijke naastingsbevoegdheid bij
voorbaat hebben aanvaard, bevat het voorstel
jegens hen geen onbillijkheid.
De locaalspoorwegen WinsumZoutkamp
(1922), Stadskanaal Ter Apel (1924) en Gro-
ningen-Slochteren-Weiwerd (1929) zijn min
der dan twintig jaar in exploitatie. Op de
vraag, of deze lijnen na tien jaar exploitatie
behooren te worden genaast, loopt het voor
stel niet vooruit. Het beoogt enkel de moge
lijkheid daartoe te openen.-
Blijkens art. 5, eerste lid, der Locaalspoor-
en Tramwegwet is artikel 49 der Spoorwegwet
op tramwegen tot dusverre niet van toepas
sing, zoodat naasting alleen door vergoeding
van de aanlegkosten volgens de concessies
mogelijk zou zijn. Meestal is door geringheid
van opbrengsten de werkelijke waarde aan
zienlijk lager. Het kan vooral onder de tegen
woordige omstandigheden niet onbillijk wor
den geacht, indien ook voor tramwegen de
mogelijkheid wordt geopend van naasting te
gen vergoeding van niet meer dan de werkelij
ke waarde. Omtrent aanvaarding van latere
wetsbepalingen luiden de "concessies zooals bo
ven voor locaalspoorwegen werd medegedeeld.
De aan andere behoorende tramwegen waar
omtrent het spoorwegbedrijf bezwarende ex
ploitatie-overeenkomsten heeft na te leven,
ziin de lijnen Denekamp-Oldenzaal-Gronau,
Hoorn-Bovenkarspel-Grootebroek, Alkmaar
Sohagen en de tramwegen op Zuid-Beveland.
Alleen de laatste zijn (1927) minder dan tien
jaar in exploitatie. Voor Alkmaar-Schagen
wordt behoefte aan de voorgestelde mogelijk
heid van naasting minder groot, nu het bij
uitzondering gelukt is met de eigenaresse tot
overeenstemming te komen omtrent opbreken
van het schadelijkste baanvak Warmenhuizen-
Schagen.
Afzonderlijke vermelding eischt de stoomtram
Ede-Wageningen, die blijkens artikel 1 der bij
de wet van 13 December 1§92 bekrachtigde
overeenkomst door S. S. is gekocht van de ge
meente Wageningen. S. S. begeert bij dit thans
schadelijk geworden vervoermiddel den perso-
nendienst te vervangen door een autobusdienst
van A.T.O. De gemeente Wageningen houdt
HUIZEN, 1875 M. KRO 8.00 Mor
genconcert 10.00 Gramofoonmuziek
11.30 Godsdienstig halfuurtje door pastoor
L. H. Perquin 12.00 Politieberichten
12.15 De Kro-Boys o. 1. v. Plet Lustenhou-
wer 2.00 Vrouwenuurtje 3.00 Mode-
ctirsus door mevr. H. CuppensGeurs
HIRO 4.00 Uitzending voor de Theosofische
vereeniging; gramofoonmuziek 4.10 Mr.
dr. D. Albers: „Het pas van evolutie"
4.35 Gramofoonmuziek 4.45 mevr. G. J.
HeromaEnnen: „De vrouw en het Vre
deswerk" KRO 5.10 Gramofoonmuziek
5.30 Pianorecital door Katlie Hoffenreich
5.45 Gramofoonmuziek 6.00 Max
K. Gerisch: „Kerstmis en nieuwjaar ln
Duitschland" 6.15 Vervolg planorecital
6.30 Gramofoonmuziek 6.40 Esperan-
tocursus door P. Heilker 7.00 Politiebe
richten 7.15 Dr. L. Veeger: „Natuurba
den" 7.35 Gramofoonmuziek 7.45
Verbondskwartiertje ,8.00 Kro-boys o. 1.
v. Piet Lustenhou.wer 8.30 Vaz Dias
8.35 „De Vampier", spel uit Hollywood in
een bedrijf door Mlnny Heyermans 9.00
Vioolsoll door Isolde Manges 9.15 So-
listenconeert door het Kro-orkest o. 1. v.
Johan Gerritsen 10.00 „Oud-historische
figuren" door H. van der Heerenbeeint
10.15 Het Kro-orkest o. 1. v. Johan Gerrit
sen 11.00 Gramofoonmuziek 12.00
Sluiting.
HILVERSUM. 296 M. AVRO 8.00
Gramofoonmuziek ïo.oi Morgenwijding
10.15 Gramofoonmuziek 10.30 Kamer
muziek door het Residentiekwartet 11.00
Kook- en bakpraatje door mevr. R. Lotge
ringHillebrand: „Echte winterschotels"
11.30 Het Residentiekwartet 12.00
Tijdsein Avro-klok 12.01 Lunchconcert
door het Omroeporkest o. 1. v. Nico Treep
12.40 Gramofoonmuziek. daarna om
roeporkest 1.30 Gramofoonmuziek
I.45 Omroeporkest 2.15 Verzorging zen
der 2.30 Omroeporkest 3.00 Knipcur
sus door mevr. Ida de Leeuwvan Rees,
9e les 4.00 Pianorecital door Rie Baten
burg 4.30 Radio-kinderkcorzang o. 1. v.
Jacob Hamel 5.00 Verhaaltjes en versies
voor kleinere kinderen door mevr. Antoi
nette van Dijk VPRO 5.3n Bijbelvertel
lingen v~cr jonge menschen. Xle voor
dracht door ds. B. J. Aris voor jonge men
schen: „Jozua" AVPO 6.00 Orgelconcert
door Pierre Palla. Solist: Boris Lensky,
viool 7.00 Causerie over „De Kunst in
nood". Luc. Willink spreekt over de uit
gave van het Standaardwerk 7.15 Gra
mofoonmuziek 7.30 Engelsche les voor
gevorderden door Fred Fry, 9e les 8.00
Tijdsein Avro-klok 8.01 Vaz Dias 8.05
Internationale Cabaretavond m. m. v. Bar
nabas von Geczv en zijn orkest; The Har
mony Kings; Lisl Loffler, harp; Heinrich
Treiber von der Treib, 7-snarige viool: Jo
sephine Baker met haar gezelschap
II.00 Vaz Dias 11.10 Aansluiting met
„The House of Lords" te Den Haag. Dans
muziek door het ensemble Lennartz
12.00 Tijdsein en sluiting.
LUXEMBURG, 1191 M. 7.50 Belgische
avond; concert 8.40 Orkestconcert
9.20 Kamermuziek
10.50 Dansmuziek.
9.40 Orkestconcert
BRUSSEL, 509 M. 12.20 Gramofoon
muziek 12.55 Gramofoonmuziek 1.30
Pianorecital 1.45 Gramofoonmuziek
5.20 Radio-orkest o. 1. v. Franz André
6.35 Gramofoonmuziek 6.50 Gramofoon
muziek 8.20 Radio-orkest o. 1. v. Franz
André 9.20 Omroepsymphonie-orkest o.
1. v. Jean Kumps.
KALUNDBORG, 1153 M. 11.20 Strijk
orkest van Wivex o. 1. v. Arnold Nielsen
2.20 Orkest o. 1. v. Teddy Petersen
7.20 Folmer Jensen, piano 9.10 Gramo
foonmuziek 9.35 Mandoline-orkestcon
cert 10.30 Dansmuziek.
BERLIJN, 419 M. 5.20 Concert
Programma van Hamburg.
7.25
HAMBURG, 372 M. 11.05 Kleine om-
roepkapel o. 1. v. Willy Steiner 11.40
Vervolg concert 12.40 Populaire muziek
1.55 Gramofoonmuziek 4.50 Kleine
Noragorkest o. 1. v. Gerhard Maasz 5.20
Gramofoonmuziek 7.25 Cyclus Hans
Leip en kapitein Herbert 8.35 Kleine
Noragorkest o. 1. v. Gerhard Maasz 10.00
Noragorkest.
LANGENBERG, 472 M. 11.20 Omroep
koor door het omroeporkest van Frankfort
12.55 Gramofoonmuziek 2.40 Gramo
foonmuziek 7.30 Orkest van den West-
Duitschen omroep o. 1. v. Buschkötter
7.50 Vocaal kwartet 8.10 Gramofoon
muziek.
DAVENTRY, 1554 M. 12.20 Orgelcon
cert 12.50 Commodore Grand-orkest o.
1. v. Joseph Muscant 1.50 Gramofoon
muziek 2.20 Midland Studio-orkest o. 1.
v. Frank Can teil 3.20 Orkest o. 1. v. Er-
nest 4.50 Concert 6.50 Internationaal
strijkkwartet 9.40 Concert 11.00 Lew
Stone en zijn Band.
PARIJS (Eifel), 1446 M.
courant.
6.05 Radio-
PARIJS (Radio), 1725 M. 8.05 Gramo
foonmuziek 12.20 Gramofoonmuziek
1.50 Gramofoonmuziek 7.40 Gramofoon
muziek 8.20 „Les saltimhanques".
MILAAN, 331 M. 4.30 Dansmuziek
6.50 Gramofoonmuziek 8.00 Operette.
ROME, 441 M. 4.30 Orkestconcert
6.50 Gramofoonmuziek 8.00 Concert
9.20 Gramofoonmuziek 9.50 Gevarieerd
programma.
WEENEN, 517 M. 6.50 Adventsavond
7.50 Joegoslavische muziek 9.40 Om
roeporkest.
WARSCHAU, 1411 M. 5.55 Mevr. Ma
rie Ronska zingt 7.20 „Le jeune roi",
operette in drie bedrijven van Kalman
9.50 Dansmuziek.
BEROMUNSTER. 460 M. 5.20 Gramo
foonmuziek 8.30 Luisterspel.
VOOR NADERE BIJZONDERHEDEN VERWIJZEN WIJ NAAR DEN
KATHOLIEKEN RADIOGIDS
echter volledig vast aan vroeger bedongen rech-
mn op voortduren van tramexploitatie en be
let de aangeboden moderniseering, die aan
merkelijke bezuiniging zou brengen. Mogelijk
heid van naasting te scheppen schijnt het
aangewezen geneesmiddel.
Ook voor de hierbedoelde tramwegen spreekt
het vanzelf, dat 'op eenig concreet voorstel tot
naasting niet wordt vooruitgeloopen.
By K.B. is met ingang van 15 Januari 1934
benoemd tot burgemeester der gemeente Utrecht;
mr. dr. G. A. W. ter Peikwyk.
De K. V. W.-cigarillosfabrieken te Roosendaal,
Wernhout en Nispen, welke de vorige maand
werden stopgezet, zijn Donderdag alle drie weer
met voltallig personeel in bedrijf gesteld.
Onze Romeinsche correspondent
seint ons, dat de hoogeerwaarde
pater Willem Cobben, van de
Priesters van het H. Hart, missio
naris van Abo, is benoemd tot
apostolisch-vicaris van Finland als
opvolger van Z. H. Exc. Mgr. Dr.
J. M. Buckx, die, zooals reeds ge
meld, voor gezondheidsredenen ont
slag had gevraagd.
LEEUWARDEN
De delegaties van de Japansche en van de
Nederlandsche katoenindustrie hebben een ver
gadering gehad waar zij de moeilijkheden heb
ben besproken, welke zij ondervonden bij den
invoer van katoenen manufacturen in Neder-
landsch-Oost-Indië.
De Nederlandsche delegatie gaf een uiteen
zetting van de richtlijnen, waarop verdere be
sprekingen behoorden te worden gebaseerd.
De Japansche delegatie zegde toe deze grond
gedachten ter kennis te brengen van bevoegde
kringen in Japan.
Nadat hieromtrent een antwoord uit Japan
zal zijn ontvangen, zal de Japansche delegatie
de Nederlandsche delegatie nader berichten
omtrent de mogelijkheden van verdere onder
handelingen.
Vrijdagavond is een zestienjarige loopjongen
van den comestibleshandel J. A. Mulder te
Apeldoorn, in de Jachtlaan aldaar in een
onbewoond huis binnengelokt, mishandeld en
beroofd van ongeveer 90, waarna hij in een
kleerenkast werd opgesloten.
De onbekende dader, van wien slechts een
vaag signalement kon worden opgegeven, heeft
zich daarna op de fiets van den jongen ver
wijderd. Het rijwiel is naderhand teruggevonden.
Het signalement van den dader is: niet oud,
lang ongeveer 1.75 meter, gekleed in lange jas
en vermoedelijk donkere alpinomuts. Aange
zien hij onhoorbaar liep, droeg hij vermoedelijk
schoenen met rubberzolen en hakken.
BENKOELEN, 16 Dec. (Aneta). Na de lichte
vrij korte aardbeving van gisterochtend, werden
des avonds te 8 uur 45 eenige krachtiger aard
schokken waargenomen.
Zaterdagnacht heeft een groote brand gewoed
in de timmerfabriek van de fa. Soons aan de
Laandersstraat te Heerlen.
Te omstreeks half 2 werd de brandweer ge
waarschuwd/ dat brand was uitgebroken en
spoedig was zij met twee motorspuiten ter
plaatse en tastte het vuur met acht stralen van
drie zijden aan. Het duurde ongeveer een uur
voor de brand zoo ver was bedwongen, dat geen
gevaar meer voor de belendende perceelen was te
vreezen. De fabriek zelf was echter geheel uit
gebrand.
Door de politie werd gearresteerd de 30-jarige
W„ die een inbraak pleegde in een sigarenwin
kel gelegen tegenover de timmerfabriek, even
na het uitbreken van den brand. Toen W. naar
het politiebureau werd overgebracht, bleek, dat
hij dezelfde persoon was, die tevoren tegen eeni
ge surveilleerende agenten gezegd had, dat, wan
neer zij hem geen onderdak zouden verleenen,
hij den boel in brand zou steken. Men vermoedt
thans dat hij meer van den brand in de tim
merfabriek afweet.
Tengevolge van den brand komen 60 personen
zonder werk. De schade wordt op ruim 100.000
gulden geschat. De fabriek was op beurspolis
verzekerd.
DEN HAAG. Geslaagd de heeren J. C. van
Dijk, Rotterdam en H. Samson te Utrecht.
Bü gelegenheid van het 25-jarig bestaan van
de nationale commissie tot bestrijding van het
alcoholisme werd Zaterdag in het Jaarbeursge
bouw te Utrecht een N.C.A.-dag gehouden,
welke door vele vooraanstaande drankbestrijders
uit de verschillende organisaties, die in de N.C.A.
vertegenwoordigd zijn, werd bijgewoond.
Drs. A. J. Montijn uit Utrecht, voorzitter
der N.C.A., sprak een kort openingswoord en
heette in het bijzonder welkom prof. dr. J. R.
Slotemaker de Bruine, minister van Sociale
Zaken en droeg het presidiaat der vergadering
aan zijne excellentie over.
Prof. Slotemaker de Bruine hield
een rede waarin o.a. het volgende werd gezegd.
Spr. was dankbaar de
bijeenkomst te kunnen
bijwonen en wel als par
ticulier en als minister.
Spr. wees op de groote
beteekenis van de N.C.A.
die vijf-en-twintig jaar
heeft gewerkt in het be
lang van de volksge
zondheid. Toen de com
missie nog niet bestond
ontving de regeering uit
de verschillende kringen
van drankbestrijders
vaak tegenstrijdige ad
viezen en tegenstrijdige
wenschen te hooren.
Toen de concentratie in de N. C. A. was
tot stand gekomen was dit dan ook voor de
regeering van groot belang, omdat daardoor
Minister
Slotemaker de Bruine
betere samenwerking mogelijk werd. Er zijn er
velen die aan de oprichting der N.C.A. hebben
medegewerkt en spr. zal geen namen noemen,
ofschoon hij een uitzondering wilde maken en
wei voor den heer P. van der Meulen, een der
oprichters en eerste voorzitter der N.C.A. en
oud-voorzitter van de Nederl. Vereen, tot af
schaffing van alcoholh. dranken. De regeering
had de behoefte gevoeld om haar waardeefing
uit te drukken voor het werk der N.C.A. en
daarom verheugde spr. zich erover dat hu kon
mededeelen dat de heer P. van der Meulen,
thans Ridder in de Orde van Oranje-Nassau,
bevorderd is tot Officier in de Orde van Oranje-
Nassau. Verder heette spr. nog alle aanwezigen
van harte welkom, in het bijzonder wethouder
Smulders, waarnemend burgemeester van
Utrecht en den heer B. de Brey, inspecteur van
de Volksgezondheid.
Het woord werd daarnagegeven aan den
secretaris, dr. R. E. Wierenga, die eenige be
richten van verhindering voorlas en de felici
tatietelegrammen welke waren ontvangen.
Na een korte pauze werd een Inleiding ge
houden door dr. J. Henri Ledeboer uit Amster
dam over het onderwerp: „25 jaar gezamenlijke
drankbestrijding." Als vruchten van de samen
werking in de N.C.A. noemde spr. o.a. in zijn
inleiding het groote volkspetitionnement van
plaatselijke keuze waardoor het gelukte meer
dan 670.000 handteekeningen te verkrijgen; de
actie in de oorlogsjaren om te voorkomen dat
het graan verstookt werd tot jenever, beide ein
digend met een audiëntie ten paleize. Ook
memoreerde spr. feiten van minder groote be
teekenis, zooals: borden met spreuken op sta
tions, drankbestrijding in veenstreken, actie
tjdens de Olympiade, bestrijding van drank
advertenties.
Tijdens zijn rede herdacht spr. het overlijden
van leden der N.C.A., die zich op buitengewone
wijze verdienstelijk hebben gemaakt voor de
drankbestrijding en noemde o.a. de namen van
mgr. Ariens en Pater Ildefonsus.
Toen dr. Ledeboer had gesproken werd een
korte en waardeerende toespraak gehouden door
mr. L. Lietaert Peerbolte, directeur-generaal
voor de Volksgezondheid.
Aan de afgevaardigden van verschillende or
ganisaties werd de gelegenheid geboden hun
gelukwenschen aan te bieden. Namens den ker-
keraad der Hervormde gemeente bood ds. P.
Veen zijn gelukwenschen aan, ds. Barger na
mens de Predikanten-geheelonthoudersvereeni-
ging, P. Bon namens Sobriëtas, P. A. Brand
namens de S.O.V. en de V.A.S. Honnef namens
de interacad. Stud, geheelonth., Martinus na
mens den Algeih. Ned. Geheelonth. Bond, dr.
H. Oort namens de Artsenonthoudersvereen.,
van der Spek namens de N.C.G.O.V. en T. Vle-
ming namens de I.O.G.T. en P. van der Meulen
namens de Ned. Ver. tot afschaffing van alco
holhoudende dranken.
De heer Th. W. v. d. Woude uit Blaricum
hield na de lunch een inleiding over de ont
wikkeling van de zorg voor alcoholisten in
Nederland. Het alcoholisme is een gevaarlijke
volksziekte, die niet in het minst het moreele
peil der bevolking aantast. Ook vroeger waren
er menschen die aandacht besteedden aan het
lot der alcoholisten. Individueele gevallen wer
den behandeld maar de wortel van het kwaad
werd niet aangetast. Later kwam men tot het
inzicht dat alleen kennis van den aard der ziek
te een goede grondslag zou zijn voor de be
strijding van het alcoholisme. Het drankmis
bruik in allerlei vorm en bü allerlei gelegen
heden is het verschünsel dat in de eerste plaats
bestreden moet worden. De zoog. reddingsarbeid
moet gescheiden blüven van de drankbestrüding
in het algemeen. De alcoholisten moeten onder
deskundige leiding tot een beter leven gebracht
worden.
Spr. gaf een overzicht van de inrichtingen
die zich belasten met de verpleging van alco
holisten en van de ondervindingen die in die
inrichtingen zijn opgedaan. Ook aan het ont
staan en het werk der consultatiebureaux wer
den eenige' beschouwingen gewüd.
De invoering van de curateele wegens drank
misbruik achtte spr. van groot belang voor de
redding van alcoholisten. Redding van dronk
aards is noodig voor henzelf, voor hun kinaeren
en voor de maatschappü.
De weleerw. heer C. J. J. Terwisscha van
Scheltinga, directeur van Sobriëtas, hield een
inleiding over de toekomst der onthouders
beweging. Spr. zou het onderwerp behandelen
in verband met de jeugdbeweging, op verzoek
van het bestuur der N.C.A. Van belang is de
omwenteling die bezig is zich in de organisatie
der jeugd te voltrekken. In de plaats van het
jeugdwerk komt meer en meer de jeugdbe
weging. De jeugd van tegenwoordig wil zelf
handelen en niet meer behandeld worden. De
arbeid aan eigen karakter wordt ter hand ge
nomen in kernen en groepen. Wie de ziel der
jeugdbeweging begrüpt zal zich kunnen ver
heugen over het idealisme der jongeren De
pessimisten die klagen over dezen tüd, vergeten
de medaille ook eens om te draaien en al het
heerlüke te zien dat er ook nu nog ia De mede
werking der ouderen wordt gadrne aanvaard
als de ouderen toonen de mentaliteit der jon
geren te begrüpen en te waardeeren.
Voor de onthoudersbeweging heeft de nieuwe
oriëntatie der jeugd diepe beteekenis. Spora
disch waren vroeger in Nederland de jeugdont-
houdersbewegmgen waar de jeugd zelf 'n aandeel
in de leiding had. De klacht wordt veelvoudig
gehoord dat de jongeren niet meer te vinden
zijn voor de onthoudersbeweging. De jongeren
voelen niet meer voor het onthoudingsiaeaal
zonder meer. De jeugd wil niet neer een oriën
tatie die eenzüdig is. Zü toont een open oog te
hebben voor al de problemen die de maat
schappü beroeren. Het alcoholisme is niet de
eenigste kwaal waaraan de wereld lüdt en het
alcoholisme is niet de bron van alle kwaad. De
bewüzen in het openbaar van drankmisbruik
zijn minder talrük geworden, het kwaad van
misbruik is verfijnder geworden. Maak het ont-
houdingsideaal aannemelijk voor de jeugd door
hen er op te wüzen dat het een onderdeel van
hun eigen streven ïs. Toon aan dat de cultuur
van het drankglas in strijd is met alle waar
achtige vormen van cultuur.
Er wordt nog onnoembare schade toegebracht
aan de volkskracht door den alcohol Daar moe
ten we de jeugd op wijzen, want voor dat ar
gument zal de jeugd ontvankelük zün. Ook de
vraag van het waarom dient behandeld te wor
den als tevoren de belangstelling van de jeugd
is gaande gemaakt. We hebben ons af te vragen
of de ouderen in onze beweging geen fouten
hebben gemaakt. De vraag moeten de ouderen
zich stellen of hun werk nog aannemelijk is
voor de jongeren. In Sobriëtas zün er sinds
kort pogingen in het werk gesteld om nieuwe
vormen in de beweging te brengen en zoo de
jeugd te winnen. Sobriëtas wordt aangepast
aan het schoone geheel der Katholieke jeugd
beweging. In de jeugdclubs van Sobriëtas komen
de ouderen niet om gezag uit te oefenen maar
om het contact met de jeugd te bewaren. Deze
clubs werken in op hun eigen omgeving en door
dringen de geheele jeugdbeweging met de ont
houdingsgedachte. Het is niet altüd door de
oudere leiders begrepen dat we ten opzichte
van de jeugd de directe leiding moeten ver
vangen door een indirecte leiding. We zullen
zelf tot de jeugd gaan als de jeugd niet tot
ons komt. Ons ideaal is een stuk van het al-
gemeene jeugdideaal. Het inzicht moet komen
dat de nieuwe oriëntatie van de jeugd een zegen
kan worden voor de onthoudingsbeweging.
Een hartelük en langdurig applaus beloonde
den spreker voor zün gloedvol betoog, waarna
de voorzitter het woord tot hem richtte en o.a.
zeide dat de rede van den laatsten spreker
voor hem een openbaring was geweest. Spreker
hoopte dat alle aanwezigen de woorden door
den weleerw. heer Terwisscha gesproken ter
harte zouden nemen.
Na een korte toespraak van den voorzitter
werd de bü'eenkomst gesloten. De vergadering
werd druk bezocht. Onder de aanwezigen merk
ten wü nog op den heer B. J. J. Wükamp. lid
van Gedep. Staten in de provincie Utrecht en
den heer J. G. Suring, lid van de Tweede Kamer
der Staten-Generaal.
Een ijstocht is in deze dagen voor
duizenden een heerlijk vermaak ge
weest en laat ons voor de ijsliefheb-
bers hopen, dat ze ook 'nog dezen
Zondag hun hart kunnen ophalen.
We gaan vol moed op weg en als
't met ons schaatsen niet opschiet dan
ligt het natuurlijk aan de schaatsen of
aan 't ijs. Onderweg leggen we hier
en daar eens aan en we komen ook wel
aan een tweesprongwaarbij we ons
moeten bezinnen welken weg te kie
zen.
Als in ons leven. Sommigen wanhopen
in de eerste uren het vol te kunnen
houden, maar niets dat Hollandsche
beenen zoo standvastig maakt als 't
hard gestolde water. We worden zoo
gauw optimist temidden van 't' schil
derachtige winterlandschap. Als de
baan goed berijdbaar is, noemen we
haar al spoedig prachtig en ivanneer
we aan brokstukken komen die hob
bel-de-bobbel zij i en waarin de mest
schuiten of ijsbrekers huis hebben
gehoudendan troosten we onsstraks
wordt het wel weer beter. Vooruit.
We spannen ons in om 't eindpunt te
halen Als in het leven-
De Nationale Woningraad (Alg. Bond van
Woningbouwvereenigingen) heeft in een adres
aan de Tweede Kamer ernstig bezwaar ge
maakt tegen het aanhangige wetsvoorstel tot
wüziging van de Woningwet.
Op den voorgrond wordt gesteld, dat dit be
zwaar zich in het büzonder richt tot die voor
gestelde bepalingen, welke niet geacht kunnen
worden onontbeerlijk te zün voor een doeltref
fende regeling der huidige huurmoeilij kheden.
Betoogd wordt, dat voor een goede uitvoering
van de Woningwet en een doeltreffende wo
ningvoorziening decentralisatie een eerste voor
waarde is. Dit is trouwens de grondgedachte
van deze wet.
Het wetsvoorstel gaat echter in tegenover
gestelde richting.
Verschillende aangelegenheden, waarvan de
regeling, zoo zü dan centraal moet zün, toch
in elk geval behoorde te geschieden bü de wet,
worden eenvoudig overgelaten aan een regeling
bij algemeenen maatregel van bestuur.
Gewezen wordt op de noodzakelükheid van
bevordering van den woningbouw dóór gemeen
ten en vereenigingen, omdat alleen deze ln de
practljk arbeiderswoningen bouwen.
Ernstig wordt gewaarschuwd tegen de blük-;>
baar bü de regeering bestaande neiging om den
aanbouw van goedkoopere woningen te bevor
deren door verlaging van het woningpeil.
Ook tegen het voornemen van de regeering
om het annuïteitenstelsel zoodanig te veran
deren, dat gedurende de eerste 15 a 20 jaar
de huren voor nieuwe woningen belangrük
hooger zullen moeten zün, dan bü het huidige
stelsel het geval is, wordt ernstig bezwaar ge
maakt.
Het voorstel om aan de verleening van bü-
dragen den eisch tot terugbetaling te verbinden
wordt eveneens bestreden. Dit zal belemmerend
werken op den bouw van woningen ter vervan
ging van krotten.
Tegen het beslag leggen op de exploitatie-
overschotten van in een goedkoopere periode
gebouwde Woningwetwoningen behoeft geen
bezwaar te bestaan, mits de regeering over
neemt de regeling, welke de commissie-Vliegen
hiervoor heeft voorgesteld. Deze regeling houdt
in, dat het Rijk dan ook zijn volle aandeel zal
dragen in de werkelüke exploitatie-verliezen,
dat 20 pet. der overschotten in het bezit blijft
van de betrokken bouwvereeniging en dat een
commissie van onpartüdige deskundigen wordt
ingesteld, die wordt gehoord telkens, wanneer
tusschen Rijk, gemeente en bouwvereeniging
geen overeenstemming bestaat omtrent de be
rekening van huren, exploitatieverliezen of
-overschotten.
Tenslotte dringt de Nationale Woningraad
aan op het opnemen van een wetsbepaling,
welke waarborgt, dat van regeeringswege geen
ingrüpende maatregelen worden getroffen,
welke het werk der bouwvereenigingen raken,
zonder dat tevoren de organisaties dezer ver
eenigingen daarover worden gehoord.
Naar wij vernemen heeft de Min. van Sociale
Zaken goedgevonden, dat aan ondersteunde
werkloozen als Kerstgave aan het einde der
week van 1723 December boven het steunbe
drag wordt uitgekeerd een bedrag, overeenko-
mede met een vierde van hetgeen de onder
steunden over genoemde week aan steun ont
vangen. Deze regeling geldt ook voor hen, die
tengevolge van de vorst niet bü de werkver
schaffing kunnen werken en daarom ln de z.g.
vorststeunregeling zün opgenomen.
De Vereeniging van Directeur en Uitgevers
van Dagbladen, „De Nederlandsche Dagblad
pers" zal den 21sten December 25 jaren bestaan.
Naar wü vernemen, zal dit jubileum dien dag
te Amsterdam worden gevierd. Des morgens zal
de Vereeniging door het Gëmeentebestuur ten
stadhuize worden ontvangen, waarna een feest-
vergadering gehouden zal worden in Hotel de
l'Europe. 's Middags zal het bestuur tusschen
drie en vüf uur in dat hotel recipieeren.
