METEN MET TWEE MATEN Rijksbank trans fereert 30pCt. Het nieuws van heden DE BAROMETER VEREENIG DE KATHOLIEKE PERS DINSDAG 19 DECEMBER 1933 BUREAUX: NASSAULAAN 51 - TEL. 13866 ABONNEMENTEN: voor Haarlem en Agentschappen per week 25 cent; per kwartaal f 3.25; per post, per kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866 LEGAAL EN ILLEGAAL TEGELIJK O'Duffy gearresteerd Staats- en gemeentebe stuur in Pruisen Belangrijke wijzigingen O'Duffy naar Dublin overgebracht Dollfuss-Starh,emberg Het Weer"""""'"iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuuë Chautemps' financieele plannen De debatten in den Senaat Het politieschandaal te Brussel Burgemeester Max leidt zelf het onderzoek Overzicht van de treinramp, welke op het stationsemplacement te Posen plaats vond. Pp den dijk: Wat er van eon vernielden wagon overbleefOnder: twee ontspoorde wagens Waar eens de dood heerschte Mussolini te Littoria Aziatische studenten te Rome OP HET NIPPERTJE BEGENADIGD „Het maximum, dat volgens de statistieken mogelijk is" Gaf 50 procent teveel risico? Dimitrof hoogleeraar te Moskou De koude in Italië Duitschers ontslagen in Memelgebied Felle protesten Vuillemin's eskader te Algiers Demonstratietocht boven Fransch- Afrika ten einde Naar het einde van den Chaco-oorlog Wapenstilstand tusschen Bolivia en Paraguay ÏO doodvonnissen van kracht verklaard Zijdie zich tegen 1 Januari op ons blad abonneeren, ontvangen de tot dien datum verschijnende nummers gratis DIT NUMMER BESTAAT UIT TWAALF BLADZIJDEN Havanna in opschud ding Er vielen negen dooden; ook de dochter van een junta-lid slachtoffer De relletjes te Londen Vier belhamels veroordeeld Suvich te Rome terug NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT ZES EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 18559 Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct.; ingez. mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek De dagen, waarin Eamon de Valera een illegale revolutionnaire actie in Ierland voerde, zijn voorbij. Sinds hij tengevolge van legale verkiezingen president van het uit voerend bewind in den Ierschen Vrijstaat is ge worden en op een meerderheid in de „Dail" zijn macht kan steunen, is hij de legaliteit in per soon, tenminste voor zoover het de binnenland- sche politiek van het groene Erin betreft. De wet ter bescherming van den staat, welke indertijd door Cosgrave werd uitgevaardigd en door De Valera als een onduldbaar machtsmiddel van dwingelandij hartstochtelijk werd bestreden, wordt thans niet alleen als een zeer dienstig instrument door De Valera gehanteerd, maar is door hem nog wat scherper geslepen ook. Het is nu eenmaal de gewone gang van zaken in deze vroolijke wereld, dat revolutionnairen legaal wor den, zoodra zij de macht in handen hebben en weten te houden. Sovjet-Rusland en Italië bie den de meest recent? voorbeelden daarvan. Duitschland natuurlijk niet, want Hitier heeft steeds de meest categorische legaliteitsverklarin gen afgelegd, vooral, wanneer er bedenkelijk illegale acties gevoerd werden door uit den dis- ciplinairen band springende party genooten. In Duitschland heeft zich wel-is-waar een revolutie voltrokken en zelfs hebben de Nazi's Zich her haaldelijk op dit feit beroepen om eenige onaan gename onregelmatigheden te excuseeren, maar deze revolutie Was een legale, welke zich tegen een ander „legaal" régime richtte. In Ierland ging het met De Valera ietwat anders. Die wilde in zijn revolutionnairen tijd niet legaal zijn, hy had geen andere pretententie dan een revolu tionnaire en werd dus ook als zoodanig veroor deeld en bevochten. Met andere legaal geworden revolutionnairen heeft De Valera gemeen een sterke neiging om legaal de wet te verzetten Zoo wil hy de Iersche grondwet herzien en den Ierschen Vrijstaat los maken van het door zün voorganger Cosgrave aanvaarde statuut van Westminster en van het Rijksverband van „the Commonwealth of the British Empire". Hij wil dit alles langs volkomen legalen weg bereiken n.L door middel van het zelfbeschikkingsrecht van het Iersche volk, dat hij op een hoogere wet gebaseerd acht dan op de bestaande „af gedwongen" bepalingen, waardoor het met Groot-Brittannië is verbonden. De Valera's politiek tegenover Engeland is van zoo'n hooge legaliteit, dat de Engelschen met hun „bekrompen ideeën over verdragshandhaving daar niet by kunnen en zün handelingen als het afschaf fen van den eed van trouw aan den Engelschen Koning, het inhouden van de verschuldigde landannuïteiten, het afschaffen van het be roep op de Privy Council" etc. als even zoo vele onrecht- en onwetmatigheden brandmer ken. Hoe men echter ook over De Valera's „le galiteit" tegenover Engeland mag denken, vast staat, dat hy in den Ierschen Vrüstaat een legaliteit betracht, even rigoureus als zijn re- volutionariteit van vroeger. De in de „United Ireland Party" geconcentreerde oppositie van Cosgrave en genera^ O'Duffy moet dit aan den ïyve ondervinden. Immers deze beiden die zoo legaal zün tegenover Engeland, dat zy even- tueele wy'zigingen in het statuut van Westmin ster slechts langs den weg van onderhandelin gen en niet van eenzydig gestelde machtsda den willen trachten te bereiken, zijn daardoor als illegale revolutionnairen tegenover den le galen De Valera komen te staan. De blauwhem- den-organisatie van O'Duffy werd door de Ier sche regeering verboden evenals het dragen van het hemelkleurig hemd. De „legale" O'Duffy was echter revolutionnair genoeg om zich van deze wetteiyke vcrbpden niet al te veel aan te trekken. Wel zette hy zyn blauwhemden-orga- nisatie om in een „Liga voor de jeugd" met Iersch-Hitleriaansche tendenzen vooral op cul tureel gebied, maar het blauwe hemd liet hy zich niet goedschiks uittrekken. Hy trotseerde politie en soldaten, De Valera en diens wet, en is thans te Westport, waar hy een verga dering van zijn aanhangers wilde toespreken, na een formeele bestorming van het spreek gestoelte gearresteerd, wegens het verwekken van relletjes. Generaal O'Duffy zal nu voor den krijgsraad moeten terechtstaan, maar zijn „Liga voor de jeugd" schynt althans voorloo- pig nog niet door de Valera te worden verbo den en ontbonden. Het is in Ierland op het oogenblik een eenigszins verwarde toestand met al die legale revolutionnairen en revolution naire legalen en al dat meten met twee maten. Voor het ontstaan van rust en orde en een heid is dit alles allerminst bevorderlijk. BERLIJN, 18 Dec. De officieele Pruisische persdienst deelt mede, dat het Pruisische staatsministerie op 15 December een aantal wetten heeft afgehandeld, welke van groote beteekenis zijn voor het staats- en gemeente bestuur. 1. De wetten in zake aanpassing van net begrootingsrecht in Pruisen en zyn gemeenten aan die van het Rijk. 2. De wet in zake de uitbreiding der be voegdheden van den Oberpresident brengt een essentieele consolidatie van de positie van den Oberpresident binnen het Pruisisch staatsbe stuur. 3. Een gevolg van deze regeling is het wets ontwerp in zake de nieuwe regeling van het staatstoezicht op de stad Berlijn: Er wordt hierbij rekening gehouden met de bijzondere beteekenis van de hoofdstad van het Rijk, zoodanig dat het staatscommissariaat zich or ganisch ontwikkelt tot toeziende autoriteit en direct ondergeschikt wordt aan den minister president. 4. De wet tot aanpassing van het Pruisische landsbestuur aan de principes van den natio- naal-sociahstischen staat heft de z.g. besluit- overheid op. 5. De wet op de gemeenten bevat een prin- cipieele reorganisatie der gemeentewet met het doel een echt zelfbestuur te herstellen. De wet heft de 15 tot nu toebestaande gemeente wetten in Pruisen op en stelt in hun plaats een uniforme regeling voor alle Pruisische ge meenten. Aan het hoofd der gemeenten staat met de uitsluitende verantwoordelijkheid voor alle be slissingen als leider der gemeente in boeren dorpen de dorpschout, in landelyke gemeen ten de gemeenteschout en in steden de burge meester. Ter assistentie van den leider der ge meenten worden schepenen, in de steden wet houders benoemd. Deze vormen evenwel niet zooals tot nu toe met den leider een college, doch zy zyn aan hem ondergeschikt. Zij wor den benoemd voor den duur van 12 jaren. Als gemeenteraadsleden zullen optreden de plaat- selyke leiders der NSDAP en de leiders der SA of SS met het grootste aantal dienstjaren. Iedere stad zal van den minister van Bin- nenlandsche Zaken een „Stadt Brief" ontvan gen betreffende de benoeming van gemeente raadsleden. DUBLIN, 18 Dec. De Zondag gearresteerde leider van de Iersche blauwhemden, generaal O'Duffy, is Maandag onder militaire bewaking overgebracht van Westport naar de Arbour Hill gevangenis te Dublin. WEENEN, 18 Dec. (V.D.) De leidersconfe rentie der Christelijk-Sociale Stormtroepen heeft besloten Bondskanselier dr. Dollfuss het opper bevel over de Stormtroepen aan te bieden. Bo vendien is tusschen Stormtroepen en Heim- wehren een bondgenootschap in den vorm van een strijdgemeenschap tot stand gekomen. Hier uit blijkt, dat de verhovdingen tusschen belde organisaties, die in den afgeloopen zomer nog vry scherp tegenover elkander stonden, in alle opzichten zïn verbeterd. Het hoofdorgaan der Christelyk-Sociale party, de „Reichspost", wyst er op, dat in een Vrijdag gepubliceerde verklaring der Heitnwehren voor hun leidersbyeenkomst gesproken werd over een H Verwachting: Meest zwakke wind, uit Noordelijke richtingen, nevelig tot half H bewolkt, weinig of geen neerslag, tempe- S ratuur om het vriespunt in het Noorden. In het Zuiden lichte vorst tot temperatuur 5 om het vriespunt. Hoogste barometerstand: 774,8 te Scilly. Laagste barometerstand: 747,0 te Andenes. jE Zon op 8.08, onder 3.46. Licht j= op 4.16. 23 Dec. Eerste Kwartier. llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllüllllllllllllllllllllllillllllllllllllllllll Oostenryksch fascisme, waaruit het blad con cludeert, dat daarmee iets anders bedoeld wordt dan het Italiaansche fascisme. Onder Oosten- rijksch fascisme zal men zich zoo ongeveer dat gene moeten voorstellen, wat de tegenwoordige regeering herhaaldelijk als haar doel verklaard heeft. Wanneer datgene, wat men wil, ver wezenlijken, werkelyk echt Oostenrijksch is, dan is het van zeer weinig belang, hoe het door de strijders voor het nieuwe fascisme wordt ge noemd. Elke medestrijder mag zich va zijn taal en zyn lievelingsuitdrukkingen bedienen, mits men het over het begrip maar eens is. Dit is, zooals uit de duurzaamheid van den thans ge volgden autoritairen koers blijkt, klaarblykelyk het geval. PARIJS, 18 Dec. By de debatten over de financieele voorstellen in den Senaat heeft Le- mery heftige kritiek geoefend op den tekst van het financieele program der regeering. Hy ver klaarde, dat 85 pet. van de bevolking door de nieuwe lasten niet wordt getroffen, terwyl de overige 15 pet. alle lasten moeten dragen. Hy verweet den minister-president, dat deze een klassebelasting van den middenstand op het oog had, om zich te verzekeren van de instemming der marxisten. De minister van financiën, Bonnet, herinner de er aan, dat het steeds moeilyker wordt om de schatkistassignaties onder te brengen. Een leening komt eerst in aanmerking, wanneer het vertrouwen van het pubiiek hersteld is. Op de uitgaven moet in de eerste jaren meer bezui nigd worden, anders eindigt men bij inflatie, die hij evenzeer afwyst als de baisse van den franc. Na hem sprak de minister voor de be grooting en tenslotte nam de voorzitter van de financieele commissie, Cailleaux, het woord, om de besluiten van de commissie, waarmede zooals bekend de regeering het niet eens is, te verdedigen. De zitting werd daarna verdaagd tot Dinsdag. PARIJS, 18 Dec. (Reuter.) Hedenmiddag trachtte een groot aantal ambtenaren wederom voor het Senaatsgebouw te demonstreeren. De politie wist echter de orde te bewaren en ar resteerde 400 personen. Tot ernstige botsingen is het niet gekomen. BRUSSEL, 18 Dec. (V.D.). In verband met het ondereoek tegen den Brusselschen hoofdcommissaris van politie Angerhausen is thans ook gearresteerd een zekere madame van Billioen. Mevrouw v. B. heeft, naar men heeft kunnen vaststellen, voor Angerhausen de kwi tanties onderteekend voor de provisie, welke hy ontving voor de benzineorders aan de firma Pauwels. De burgemeester van Brussel, Max, heeft zelf de leiding der politie op zich genomen, ten ein de het onderzoek tegen den gearresteerden com missaris in eigen handen te houden. Nader wordt gemeld, dat ook de commissaris van politie van Leuven in verband met de corruptie-affaire gearresteerd is. ROME, 18 Dec. Maandag, den eersten ver jaardag van de inwyding van Littoria heeft Mussolini opnieuw vertoefd temidden van de boeren, die waren toegestroomd naar het ge bied, waar vroeger de Fontynsche moerassen lagen. 467 kolomsten, die zich by de bewer king van den nieuwen bodem het meest ver- dienstelyk hebben gemaakt, hebben prefnies van 1500 Lire ontvangen. Van het balcon van het raadhuis hield Mus solini een toespraak, waarin hy verklaarde: deze lange periode van regen heeft het bewijs geleverd, dat de moerassen op uitstekende wy- ze zijn drooggelegd. Ik heb gezien dat het water zich in de kleine kanalen vereenigt en naar zee stroomt. Over een jaar zal de nieu we provincie Littoria worden ingewyd. Deze ontginning zal in de geschiedenis het grootste zyn, wat het regiem tot nu toe heeft gepres teerd. Niemand mag vergeten, dat sedert 20 eeuwen hier de dood heerschte en dat slechts de revolutie der zwarthemden het leven hier heeft gebracht. ROME, 18 Dec. (V.D.) Onder bescherm heerschap van Mussolini zal het Instituut voor het Midden en het Verre Oosten van 22 tot 27 December een congres organiseeren voor Azia tische studenten, die op Europeesche universi teiten studeeren. Vertegenwoordigd zullen zyn Syrië, Palestina, Irak, Egypte, Perzië, Afgha nistan, Indië, China en Japan met in totaal 500 gedelegeerden, waarby vele vrouweiyke stu denten zullen zijn. Het eerste doodvonnis sedert de invoering van de doodstraf in Oostenrijk, door de rechtbank te Wels uitgesproken tegen een moordenaar, is niet voltrokken. Drie minuten voor de terechtstelling verleende de Bondspresident gratie. Hierboven: de dader voor de rechtbank BERLIJN, 18 Dec. De Rijksbank heeft, hoewel de noodzakelyke verhooging der valutareserve daaronder opnieuw moet lyden, ook thans weer besloten voor de volgende zes maanden het maximum te tranfereeren, dat volgens de opgestelde statistieken mogelyk is, n.l. 30 pet. Wanneer de vertegenwoordigers der credi teuren als hun meening hebben uitgesproken, dat het geen onbillijk risico is nochtans 50 pet. te transfereeren, zoo zal toch na afloop van de volgende zes maanden gebleken zijn of deze meening der crediteuren, welke niet wordt ge motiveerd door de feiten en de tot nu toe op gedane ervaringen, juist is geweest of niet. Ten aanzien van de transfereering der in den tyd van 1 Januari 1934 en 30 Juni 1934 ver vallende bedragen is de volgende regeling ge troffen: 1. Rente- en amortisatiebedragen van de 7 pet. Dawes-leening van 1924, zoomede de rente der 5'A pet. Youngleening 1930 worden ten volle getransfereerd. 2. Van alle vervallende bij de Konversions- kasse gestorte rente- en winstaandeel-bedra gen, zoomede van alle aan deze prestaties, vol gens par. 1 van de wet in zake de betalings verplichtingen tegenover het buitenland d.d. 9 Juni 1933, gelykstaande betalingen, met uit zondering van de schulddelgingsbedragen, zal 30 pet. worden getransfereerd. 3. Een transfereering der amortisatiebedra gen met uitzondering van die voor de Dawes- leening zal niet plaats vinden. 4. Voor de niet te transfereeren bedragen, waarvoor de crediteuren by de Konversions- kasse zyn gecrediteerd, blijft de tot nu toe be staande regeling van kracht 5. Voor binnenlandsche bezitters van Duit- sche buitenlandsche waarden, gelden, zooals tot nu toe, principieel dezelfde bepalingen als voor de buitenlandsche bezitters. De verklaring van de Ryksbank is door de leden van de centrale commissie met alge- meene stemmen goedgekeurd. De radio van Moskou heeft dazer dagen meegedeeld, dat Dimitrof, zoodra hy is vrij gesproken, zal worden benoemd tot hoog leeraar aan de universiteit der revolutie te Moskou. Hij zal er by zyn aankomst met massa-betoogingen worden ontvangen, er zal een straat naar hem worden genoemd en men zal hem eereburger der stad maken. ROME, 18 Dec. (V.D.) Italië wordt thans door een golf van koude geteisterd. In het landschap Friaul is de temperatuur gedaald tot 28 graden onder het Vriespunt. Sneeuw stormen nebben op tal van plaatsen het ver keer stilgelegd en ook menschenlevens ge- eischt. Te Florence en omstreken is het.even eens zeer koud. De treinen komen met groote vertraging binnen. De passen in de Apenijn- nen zyn versperd. MEMEL, 18 Dec. (V.D.) De Litausche regee ring heeft thans uitvoering gegeven aan eenige voomamelyk tegen Duitschers gerichte maat regelen in het Memelgebied. De nieuwe gouver neur, dr. Navakas heeft opdracht gegeven 101 Rijks-Duitschers, die tot nog toe in het Memel gebied in openbaren dienst werkzaam waren, te ontslaan. MEMEL, 18 Dec. (V.D.). Naar uit betrouw bare brond verluidt, heeft de Duitsche consul- generaal te Memel reeds Maandagmiddag hef tig tegen het ontslag van Duitschers uit den openbaren dienst geprotesteerd op grond van schending van het Memel-statuut. Morgen zal de Duitsche gezant te Kowno by de Lithausche regeering protesteeren. PARIJS, 18 Dec. (Reuter). Het uit 28 toestel len bestaande luchteskader van generaal Vuil- lemin is hedenochtend 10 uur 35 te Algiers aangekomen. Hiermede is de groote demonstra tietocht boven Fransch-Afrika, die veertig da gen heeft geduurd en waarby 20.000 K. M. zyn afgelegd, ten einde. Een record is hierby niet gevestigd, maar het resultaat van deze betrouw baarheidsraid is niettemin zeer belangrijk, im mers de 28 toestellen waren alle gewone serie vliegtuigen. De toestellen, hoewel niet bijzonder snel heb ben tweemaal met succes den tocht over de Sahara volbracht. Incidenten hebben zich vrijwel niet voorge daan. Slechts twee toestellen werden bescha digd by eenigszins bruuske landingen, maar daarbij werd niemand gewond. MONTEVIDEO, 18 Dec. (V.D.) De officieele vertegenwoordigers van Bolivia en Paraguay ter Fan-Amerikaansche conferentie hebben een voorloopig wapenstilstandsverdrag getee- kend, dat een einde zal maken aan den stryd in den Gran-Chaco. MONTEVIDEO, 18 Dec. (V.D.) Het tusschen Bolivia en Paraguay gesloten wapenstilstands verdrag is tot stand gekomen door de be moeiingen van den Volkenbond. Het wapen stilstandsverdrag voorziet in de directe staking der vyandelykheden in den Gran Chaco, zoomede de beslechting der geschillen tusschen Bolivia en Paraguay door het Haagsche Hof. Te Asuncion dementeert men echter het be richt, dat Paraguay het conflict aan de arbi trage van het Hof te 'sGravenhage wil on derwerpen. LEIPZIG, 18 Dec. De derde strafsenaat van het Rijksgerechtshof heeft onder voorzitter schap van dr. Schmitz en op voorstel van den advocaat dr. Kirchner in vollen omvang het vonnis van de jury te Düsseldorf d.d. 7 Sep tember j.l. bekrachtigd, waarbij negen commu nisten wegens moord werden ter dood veroor deeld. Bovendien werd de tegen den arbeider Lukat uitgesproken straf veranderd in dood straf, zoodat in het geheel tien personen ter dood zyn veroordeeld. Het betreft hier de zaak tegen de commu nisten, die op 19 Juli by een vechtparty een S. S.-man hadden gedood en een ernstig ge wond. Havanna in opschudding; vyftien gewonden. negen dooden en Engelsche ants temming over Schacht's maat' regelen. De Duitsche Rijksbank transfereert 30 procent. Ryksgerechtshof te Leipzig bekrachtigt tien doodvonnissen. O'Duffy naar de gevangenis te Dublin overge bracht. De toestand van oud-Minister Waszink is nog steeds vooruitgaande. Geen dienst van het Moerdijksche Veer in den Kerstnacht. De nieuwe Duitsche invoerrechten. Benoemingen in het Aartsbisdom. De Koningin en de Prinses vertrekken 3 Januari voor eenigen tyd naar Zwitserland. Bloembollencultuur besluit geen roe-belasting te heffen voor de betaling van leverbare bloembollen. Vrijstellingen, bedoeld in de Crisis-Invoerwet, blijven voor vele artikelen gehandhaafd. Memorie van Antwoord aan de Eerste Kamer over de heffing van opcenten op de gemeente fondsbelasting. Ongekend lage waterstand van de Waal by Nymegen. Te Breda is het clubgebouw der voetbalclub N.A.C. afgebrand. LONDEN, 19 Dec. (Reuter) De „Times" ver neemt uit Havanna, dat gisteren een demon stratie van aanhangers van de voorloopige re geering aanleiding was tot ongeregeldheden, waarin 9 personen werden gedood en 15 gewond. Het gepeupel stak de gebouwen van het blad „El Pais" in brand. Later trok een aantal ge- wapenden naar het buitenverblyf van Perfirion Franca, een van de vyf leden van de revolution naire junta, en schoten op hem. Hijzelf werd niet getroffen, wel zyn dochter, die heden ochtend aan de bekomen kwetsuren is over leden. Hedenochtend is alles weer rustig in Havanna. De persoonlyke vertegenwoordiger van Rooseve tl Jefferson Caffery, is hedenochtend per vlieg tuig aangekomen. LONDEN, 18 Dec. Vandaag hebben vier jon gelieden terecht gestaan voor den politierech ter van Bowstreet in verband met de demon stratie, welke gisteravond in de buurt van ae Duitsche ambassaae heeft plaats gehad. Drie hunner zuilen zich gedurende zes maanden van iedere demonstratie moeten onthouden, terwyl de vierde, die verzet had gepleegd by zyn arrestatie, veroordeeld is tot een boete van 10 shilling subs, zes dagen hechtenis. ROME, 18 Dec. Onderstaatssecretaris Suvich is gisteravond te Rome teruggekeerd van zyn reis naar Duitschland. Stand op Dinsdag 1 uur nan.: 765 Vorige stand: 765

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1933 | | pagina 1