Katholicisme in Oostenrijk POLITIEK IS WERK DER LEEKEN Duitschland en het Vaticaan Lerroux voor de Cortes Franz Ferdinand van Oostenrijk DiMiTROF eischt }jej- nieuws van heden Hitler's eischen DE BAROMETER VERGEET U VOORAL NIET Bloemenmag. „TETTERODE" VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS WOENSDAG 20 DECEMBER 1933 BUREAUX: NASSAULAAN 51 - TEL. 13866 ABONNEMENTEN: voor Haarlem en Agentschappen per week 25 cent; per kwartaal f 3.25; per post, per kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866 pVoor de zielzorg openen zich thans nieuwe perspectieven voor de toekomst" Overal trouw aan de bisschoppen Z. Em. Kard. Innitzer Voor Moeder en Kind Het feest der Italiaansche moeders te Rome Het WeerwiiiiiiiHiiiiiiNiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiii! nul Raad voor den buitenl. handel HET LEIPZIGER PROCES Pe advocaat van Torgler, dr. A. Saclc, houdt zijn pleidooi. Dinsdag voor de eerste maal te Berlijn bijeengekomen Nog steeds moeilijkheden TORGLER SPREEKT wm Vrijheid van godsdienst gewaar borgd, maar leekenstandpunt blijft gehandhaafd Gil Robles zegt zijn steun toe De ÏOOO Mark-veror dening Verzoek van Oostenrijksche hotelhouders 70e GEDENKDAG VAN ZIJN GEBOORTE ,,De schoten van Serajewo troffen niet alleen zijn hart, maar het hart van Europa, van heel de wereld" Hervorming van het Hoogerhuis Wetsontwerp ingediend Sterke persoonlijkheid en staatsman Gedetailleerde uiteenzetting van Franqois Poncet aan de Fran- sche regeering De Fransche pers ertegen De Lindberghs weer thuis Enquête-commissie weer te Londen bijeen DIT NUMMER BESTAAT UIT TWAALF BLADZIJDEN Auto Service-Centrale Gasthuisvest 11 - Telefoon 16471 Remcontröle op G.E Rembrug Modern Wasch- en Smeerstation Reparatiën op speciaal-machines Wordt Poe Yi keizer? Frankrijks tekort aan dienstplichtigen Staatshoofd van Tibet overleden ER WORDT DRUKKER GETROUWD de prachtige Kerst-etalages van te bezichtigen? Het drama in Surrey NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT ZES EN VIJFTICSTE JAARCANC No. 18560 Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct.; ingez. mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek Het besluit van de Oostenrijksche bis schoppen waarbij alle geestelijken, die in de politiek werkzaam waren, hun mandaat tegen 15 December moeten neerleg gen, beteekent een omwenteling in net staat kundig leven in Oostenrijk. Zoowel het gebie dend karakter van dit besluit als de korte termijn, die aan deze geestelijken werd ge steld, springen daarbij in het oog. Het heeft geen zin te gaan overwegen, of dit besluit ook genomen zou zijn, als Mgr. Seipel nog leefde Het moet zijn verklaring vinden in den huidi- gen politieken toestand. De beslissing der Bisschoppen was noodzake lijk voor de zielzorg. Zoo moet zij begrepen en gewaardeerd worden. De veranderingen, welke in Oostenrijk plaats grepen, laten met meer toe dat een politicus van een bepaalde partij de priestertoga draagt; nieu omdat deze hem in eer of aanzien afbreuk zou doen, maar omodat de politicus gedwongen zou kunnen worden beslissingen te nemen, die niet in het belang zijn van de zielzofg. Men herinnert zich nu, hoezeer bondskanselier Dr. Seipel na den brand van het paleis van justitie bij het tref fen van maatregelen door zijn geestelijke waar digheid gehinderd werd. De Marxistische revo lutie had toen een ijzeren vuist tegenover zich moeten vinden. Heel Oostenrijk riep er om De kanselier, die op de bekeering der dwalen- den bleef hopen, miskende de stem des volks, totdat het dra weer driester wordende Marxisme hem als den „meedoogenloozen pre laat" bespotte en het kwaad zoodanig toenam, dat duizenden opgehitste arbeiders uit de kaho- lieke kerk traden. 8inds den laatsten Katholiekendag doet het Oostenrijksche Episcopaat onder leiding van Kardinaal Dr. Innitzer alles wat mogelijk is, om de wonden te heelen, waarmee net Oosten rijksche katholicisme sinds de revolutie gesla gen werd. Bij dit werk mag het door niemand gestoord worden, ook niet door den staat. Bij deze verheven taak moet het geen regeering of partij behoeven te ontzien. De tegenwoordige regeering moge de kerk goed gezind zijn en de christelijk-sociale partij moge zich groote diensten verworven hebben voor de katholieke zaak, het doel, dat de Bisschoppen zich stelden, is zoo hoog, dat zij over dit alles heen moeten zien, ofschoon hun houding de betrokken per sonen pijnlijk treffen moet. Ongetwijfeld zal de strüd der geesten op cultureel en politiek gebied in de toekomst moeilijker worden, maar voor de zielzorg openen zich nieuwe perspectieven. Bijzonder beteeke- nis krijgen nu de cultureele organisaties der katholieken, welke klaarblijkelijk met geen enkele politieke partij voeling houden en er dus niet verdacht van kunnen worden voor politieke doeleinden te worden misbruikt. Daar mee vallen ook scheidsmuren, die een groot deel van het volk ontoegankelijk maakten voor de katholieke actie. En daardoor wordt de hou ding der Bisschoppen een zegenrijk keerpunt in de geschiedenis van het Oostenrijksche katholicisme. Nu reeds wordt aan de Bisschoppen door tal rijke persorganen dank gebracht, ook door bladen van de christelijke sociale partij. De nieuwe leider der christelijke sociale partij, minister Czermak, is zoo'n religeus-voelend man, dat hij ondanks de moeilijkheden, welke het besluit der Bisschoppen voor zijn partij meebrengt, toch de beteekenis er van voor de Kerk volkomen begrijpt en waardeert. Geen enkele politieke partij ondervindt nu in Oostenrijk van kerkelijke zijde eenige bevoor rechting, waarmee de weg weer geëffend is voor een eendrachtig geloofsleven. Tegelijker tijd zal echter de vorming van degelijke onder legde en trouwe leekenleiders voor de toekomst van het katholicisme in Oostenrijk van ontzag gelijke beteekenis zijn. ROME, 19 Dec. (Reuter) Ter gelegenheid van den Dag voor Moeder en Kind, werden er heden twee en negentig vrouwen aan Mussolini voorgesteld, die allen moeder zijn van ten minste elf levende kinderen. Elk dezer vrou wen vertegenwoordigende een der twee en negentig provincies van Italië. Gemiddeld had den de afgevaardigde moeders veertien kinde ren. De vertegenwoordigster der provincie Napels heeft zelfs negentien kinderen in leven. De moeders waren te Rome de gasten van het Nationale Werk voor Moederschap en Kinder- zorg, een der fundamenteele instellingen der fascistische regeering. Een groote manifestatie voor de lotta demografica den door Musso lini ingestelden „strijd voor het geboortecijfer" zal nog voor Kerstmis plaats hebben 1 VERWACHTING: Zwakke winden uit Noordelijke richtingen, nevelig tot EE half of licht bewolkt, weinig of geen EE EE neerslag, temperatuur om het vriespunt EE EE tot lichten dooi. EE H Hoogste stand: 776.4 te Scilly. H Laagste stand: 744.7 te Isafjord. EE Zon op 8.09, onder 3.47. Licht op 4.17. 23 December Eerste Kwartier. BERLIJN, 19 Dec. Dinsdag is de eerste bij eenkomst gehouden van den Raad voor den Buitenlandschen Handel. De Rijksminister van Economische Zaken, Dr. Schmitt, hield een rede, waarin hij er op wees dat de Rijksregeering den buitenland schen handel beschouwt als een belangrijk bestanddeel van de Duitsche volkshuishouding. De belangrijkste oorzaak van den slechten toestand in den buitenlandschen handel moet worden gezocht in de handelspolitiek, die de meeste landen op aarde in de afge'.oopen jaren hebben gevoerd. De wensch de uitwerking van de economische wereldcrisis buiten het eigen land te ncuden, heeft vele regeeringen aan leiding gegeven de maatregelen tot verminde ring van den invoer in steeds korter wordende tusschenpoozen op elkander te laten volgen Gebrek aan kapitaal en de veelal tegen de Duitsche fabrikaten gerichte maatregelen van het buitenland hebben voor den Duitschen bui tenlandschen handel nog een bijzonderen te rugslag op de afzetmogelijkheden gebracht. Er kan niet dikwijls genoeg op worden ge wezen, dat Duitschland zijn schulden slechts kan betalen door den uitvoer van waren en dat ook de omvang van den buitenlandschen im port naar Duitschland op vérgaande wijze af hankelijk is van de bereidheid van het buiten land onze producten te betrekken. De Rijks bank was gedwongen de transferquota van 1 Januari 1934 af te verlagen tot 30 pet. Deze maatregel wijst opnieuw op het verband tus- schen schuldbetaling en uitvoer. Binnenkort zal een bijzondere commissie van den raad de kwestie der deviezen behande len. plotselingen ommekeer. Het ontwerp is op deze voorstellen gebaseerd. Hij vestigde de aandacht op het buitenland, waar in sommige landen de oude ordening was vervangen door dicta turen. In Engeland moest men zich voor der gelijke pogingen vrijwaren. Het is de plicht van het Hoogerhuis zoodanige wijzigingen aan te brengen in zijn constitutie, dat het land hierdoor beveiligd zou zijn en door aldus te doen, zouden de leden niet verder gaan dan strikt noodzakelijk is. De bedoeling van het ontwerp is het Huis volledige macht te geven om te voorkomen, dat het land grondige wij zigingen zou ondergaan. De maatregelen be oogen het aantal zetels van het Huis te ver minderen. De indiening is goedgekeurd met 84 tegen 35 stemmen. Onze Romeinsche correspondent seint ons: Sinds gisteren verblijft de heer Dr. Butman weer te Rome voor directe besprekingen met het Vaticaan, inzake de uitvoering van het Duitsche concor daat. De „Osservatore Romano" publiceert ver schillende berichten over de verontrustende omstandigheden, die zich ten dezen aan zien in Duitschland voordoen. De voorzitter der voormalige Rijksdagfractie legt zijn slotverklaring af in het Rijksdag proces MADRID, 19 Dec. (V.D.). Minister-president Lerroux heeft Dinsdag in de Spaansche Kamer de regeeringsverklaring afgelegd. Het hoofd doel van zijn regeering is het herstel van den socialen vrede en de achting voor de wet. Er moet een einde komen aan de voortdurende opstanden. Het openbare crediet moet verbe terd worden door de aanvatting van openbare werken, door de uitbreiding van het spoor wegnet, den bouw van hydraulische installaties, terwijl voorts een hervorming van den land bouw moet worden ter hand genomen. Ten aanzien van de gewapende macht zeide de premier, dat in leger en vloot een andere geest ingang moet vinden, evenzoo moeten de ver schillende klassen van het volk nader tot el kander worden gebracht. In de godsdienst kwestie moet gewetensvrijheid worden gewaar borgd. Overigens zal de regeering het leeken standpunt handhaven, zoomede de tot nu toe op sociaal gebied getroffen maatregelen. De republiek zal worden geconsolideerd doordat alle Spanjaarden nader tot de republiek zuilen worden gebracht. Onder zekere voorwaarden moet gestreefd worden naar amnestie. De Ka mer zal dit evenwel moeten voorstellen. De leider der volksactie, Gil Robles, ver klaarde dat zijn partij de regeering zal steu nen, omdat de tijd nog niet is geboren voor een uitgesproken regeering der partijen van de rechterzijde. De politiek van vervolging moet worden uitgeschakeld. Arbeidsvrijheid, een amnestiewet, zoomede een wet ter bescherming van werkloozen zullen worden ingediend. Voorts sprak Gil Robles over een hervorming van den landbouw, zoodat kleine boerenbedrij ven zullen kunnen worden opgericht. Ten slotte eischte hij de zoo spoedig moge lijke totstandkoming van een concordaat. De regeering heeft besloten, ondanks den aiarmtoestand, de perscensuur in geheel Spanje op te heffen. INNSBRUCK, 19 Dec. (Reuter.) In een ver gadering van hotel- en restaurant-eigenaars werd besloten bij de regeering te verzbeken stappen te ondernemen in Duitschland, opdat de verplichte betaling van 1.000 mark voor Duitschers, die naar Oostenrijk willen reizen, nog vóór Kerstmis wordt opgeheven. De voor waarde, waaronder dit mogelijk is, zijn den hoteliers en restauranthouders onverschillig. Naar aanleiding hiervan schrijft de „Reichs- post", dat dit besluit in alle vaderlandsche kringen sterken wrevel heeft veroorzaakt. i LONDEN, 19 Dec. Lord Salisbury heeft vanavond in het Hoogerhuis een ontwerp in gediend voor de hervorming van het Hooger huis. Lord Salisbury verklaarde, dat de leden van beide Huizen een klein comité hebben gevormd om de voorstellen in te dienen, welke beoogen Groot-Brittannië te verzekeren tegen een Deze week op 18 December zou Aartsher tog-Troonopvolger Franz Ferdinand van Oostenrijk-Hongarije zeventig jaar zijn geworden, ware in 1914 de vreeselijke moord van Serajewo niet gepleegd, waren de schoten der moordenaars op hem en zijn edele echtgenoote niet zoo ontzettend raak geweest. Deze scho ten troffen niet alleen de harten dezer men- schen maar het hart van heel Europa, van heel de wereld zelfs. Deze schoten waren de signa len, zonder waarschuwing, voor den wereldoor log. De tragische dood van Franz Ferdmand en de gevolgen, die deze heeft gehad voor de oude Donau-monarchie en heel de wereld, zou den reeds aanleiding genoeg zijn, om zijne per soonlijkheid te doen herleven, maar die per soonlijkheid zelve is alleen reeds méér dan de moeite waard, dit te doen. Sedert Joseph II is er geen grooter verschil van meening over een Habsburger geweest dan over Franz Ferdmand. die door den een bemind werd en vereerd, door den ander verfoeid en gehaat. Geen verschil van meening bestaat er echter over zijn staats manscapaciteit, zijn heerschersnatuur en men- schelijke grootheid. Van kindsbeen af ziekelijk, hadden tenslotte zijn ijzeren wil, zijn inner lijke discipline en zelfbeheersching over zijn zware kwaal gezegevierd. En zooals hi) eens tegen zijn lichamelijke zwakte moest vechten, zoo moest hij ook heel zijn leven worsteien om zijn gezinsgeluk en zijn positie ten hove. In schier eindeloozen kamp moest hij het doorzet ten, dat hij eindelijk de vrouw kon huwen, die hij liefhad. Die mésalliance met de vroe gere hofdame, gravin Chotek, heeft men hem nooit vergeven, tot na zijn dood, tot in het graf niet. Zijn echtelijk leven was vol zonnig geluk. Het gaf hem de kracht en het weer standsvermogen. die noodzakelijk waren bij al de zorgen, die hij, als toekomstig heerscher, had om het voortbestaan en gedijen der oude mo narchie. Geen dag bleef hem ook gespaard de strijd om zijn eigen persoonlijke positie in den staat en om zijn politieke overtuiging. De troonopvolger had al spoedig het natio nale probleem erkend als de levenskwestie der dubbele Donau-monarchie. Het grondwettelijk probleem beheerschte hem geheel en ai. De sociale kwestie trad bij hem vrij geheel op den achtergrond. Hij beschouwde het als zijn levenstaak, de vele uit elkander strevende vol keren van het Keizerrijk vast aaneen te sme den en iederen wil tot revolutie te onderdruk ken. Daarom was hij een doodsvijand van libe ralisme, vrijzinnigheid en sociaal-democratie. Hij zag het grootste gevaar voor het voortbe staan der monarchie in het streven van de Hongaren, meer speciaal van den Magyarischen adel naar den voorrang. Met de grootste ver bittering vocht hij tegen het Magyarische stre ven, de éénheid van het leger op te heffen. Van hem stamt het woord, dat de dynastie iede re eeuw opnieuw gedwongen was. het land aan de Kroon van St. Stephanus (Hongarije) te veroveren. Maar dit is toch niet juist, nem te beschuldigen van haat tegen de Magyaien en daartegenover van overdreven liefde voor de Slaven. Naar zijn bloed was hij Duitsch. Oos- tenrijksch-Duitsch. Daarnaar richtte hij zich Reeds bijkans twintig jaren rust Franz Fer dinand in het graf. Maar om dat graf is er geen rust gekomen en ook is de rust in Europa nog niet weergekeerd. De Bulgaarsche beklaagde Dimitrof in het Rijksdagproces eischt schadevergoeding en )rijspraak, omdat zijn onschuld vaststaat. PARIJS, 20 Dec. (Reuter) De bladen wij den groote belangstelling aan de nota, welke de Fransche ambassadeur te Berlijn, Franqois Poncet, gisteren aan zijn regeering deed toe komen, en waarin hij de volgende gedetailleerde uiteenzetting geeft van de Duitsche eischen: Een leger van 300.000 man met korten diensttijd; het recht om zonder beperking alle defensieve wapenen te bezitten, welke te Genève als zoodanig zijn vastgesteld. Aanvaarden van controle op de semi-mi- litaire organisaties in Duitschland, op voor waarde, dat deze controle zich ook uitstrekt tot de semi-militaire organisaties in andere landen. Duitschland is bereid met zijn nabuur- staten non-agressiepacten te sluiten voor den tijd van 10 jaar. Het eischt teruggave van het Saargebied, doch laat de Saarmijnen tot 1935 in het be zit van Frankrijk. De bladen vertrouwen dat de nota door de zorgen van de Wilhelmstrasse eveneens aan Londen en Rome zal overgebracht worden. Deze Duitsche eischen, die juist bekend ge worden zijn. vóór de reis van Sir John Simon naar Parijs, brengen de zoozeer gewenschte klaarheid in de huidige diplomatieke actie, doch de bladen verklaren eensgezind, dat de eischen van Duitschland onaanvaardbaar zijn. NEW YORK, 19 Dec. Op het vliegveld van New York is Dinsdagavond om 7 uur 50 A.T. het echtpaar Lindbergh gearriveerd. De familie heeft sinds haar vertrek meer dan 47.000 K.M. afgelegd. De moeder van Lindbergh was met haar klein zoontje John bij de daling tegenwoordig. Roosevelt stelt een „nationale noodraad" Johnson's positie verzwakt. in. LONDEN, 19 Dec. (Reuter). De Londen- sche Enquête-commissie inzake den Rijksdag brand is vanmorgen wederom bijeengekomen onder voorzitterschap van dr. Branting. Aan wezig zijn Bergery (Frankrijk), Vermeylen (België) en mevr. Bakker-Nort (Nederland). Bergery deed voorlezing van het rapport der sub-commissie, dat aan Leipzig is gezonden. Uit het getuigenverhoor is komen vast te staan, dat Van der Lubbe den brand onmoge lijk alleen kan hebben gesticht en dat even eens uitgesloten is, dat de beschuldigde com munisten aan de brandstichting hebben meege holpen. Veeleer bestaan ernstige aanwijzingen, dat leden van de nationaal-socialistische partij op de een of andere manier aan den brand me deplichtig zijn. Verder zeide Bergery, dat er te Leipzig niets gebeurd is, dat hun standpunt betreffende de onschuld van Torgler kon wijzigen. De president deelde tenslotte mede, dat mor genmiddag de commissie haar officieele conclu sie zal bekend maken. Spionnage in Frankrijk. Mededeelingen van de „Petit Parisien". Gedetailleerde uiteenzetting van Hitler's eischen door Francois Poncet. Enquête-commissie te Londen bijeen. De Dalai Lama, Tibet's staatshoofd, te Lhasa overleden. Raad voor den buitenl. handel Dinsdag voor de eerste maal te Berlijn bijeengekomen. Mgr. Eras door de Rome gehuldigd. Nederlandsche kolonie te Nog steeds moeilijkheden bij de uitvoering van het Duitsche concordaat. Voorstel in den Haagschen Raad tot ontslag aan de huwende ambtenares. PEKING, 19 Dec. (Eigen bericht). Naar verluidt zijn de Japanners voornemens Poe Yi, 1 Januari a.s. tot keizer van Mandsjoekwo uit te roepen. (United Press) PARIJS, 19 Dec. (Reuter) De Kamer nam heden met 449 tegen 147 stemmen een wet aan- welke den minister van oorlog machtigt den dienstplichtigen leeftijd met vier maanden te verhoogen. Door dezen maatregel hoopt men te voorzien in het gebrek aan dienstplichtigen, dat in 1936 bijzonder groot zal zijn, vanwege het sterk gedaalde geboortecijfer in de oor logsjaren. PARIJS, 19 Dec. (Reuter) De Senaat heeft met 201 tegen 58 stemmen haar vertrou wen in de regeering uitgesproken, bij de be spreking van art. 6 van het financieel wets ontwerp inzake de salarisvermindering der ambtenaren. LHASSA, 19 Dec. (Reuter). Eerst thans is bekend geworden, dat eergisteren, de Dalai Lama. het staatshoofd van Tibet, in den leef tijd van 60 jaar is overleden. Ds Dalai Lama wordt, volgens de Boeddhis tische opvatting beschouwd als de zich steeds weer incarneerende Boeddha. De thans ont slapene werd in het jaar 1893 door de geeste lijkheid gekozen. BERLIJN, 19 Dec. (V.D.). Van begin Augustus tot einde October werden in 51 groote steden in het geheel 20.000 of 32,6 pet. meer huwelijken gesloten dan in de overeenkomstige maanden verleden jaar (80.500 tegenover 60.800). FARNHAM (Surrey), 19 Dec. (Reuter). De jury heeft uitgemaakt, dat dr. Bakker, die een pensionhoudster, haar dochter en zichzelf ge dood heeft, in een vlaag van waanzin heeft gehandeld. Stand op Woensdag 1 uur n.m.: 768 Vorige stagid: 767

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1933 | | pagina 1