De Duitsch-Fransche
bespreking e n
h
Spaansche marxisten in het nauw
Het nieuws van heden
De thuisreis van de
Pelikaan"
DIPLOMATEN BLIJVEN
IN TOUW
Trouw aan Genève
NIEUWE VERKIEZINGEN
OP KOMST?
DE BAROMETER
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
VRIJDAG 29 DECEMBER 1933
BUREAUX: NASSAULAAN 51 - TEL. 13866
ABONNEMENTEN: voor Haarlem en
Agentschappen per week 25 cent;
per kwartaal f 3.25; per post, per
kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling
DAGBLAD UITCECEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866
Roosevelt over den
Volkenbond
De V. S. willen wel samenwerken,
maar geen lid worden
vrede in de eeheele wereld hebben.
Hevige koude ïn Joego
slavië
Versterking Engelsche
luchtafweer
Zonder ophouden wordt gewerkt
aan den uitbouw der katholieke
vakorganisaties
Rechts bereidt geen
staatsgreep voor
DE SPOORWEGRAMP BIJ LAGNY
De Minister van Arbeid houdt in het Gare de l'Est een
lijkrede
Morgenthau
Onrust te Buenos-Aires
Militaire verloven ingetrokken
Afgifte van goud aan
de schatkist
Nieuw decreet van Morgenthau
De Post jager
Uit Bagdad vertrokken
In Basra aangekomen
Gebrek aan artsen in de
Fransche koloniën
Vreeselijke toestanden
De NIEUWE HAARLEMSCHE
COURANT zal op Nieuwjaarsdag
NIET verschijnen.
DE DIRECTIE
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN BLADZIJDEN
Met sterken tegenwind te kampen
Grootsche ontvangst op
Schiphol
Het Weeriiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiviiiiiiiiini
iipiiiiiiiiiiiiiiminimimul
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ZES EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 18566
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct.; ingez.
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
De geheimzinnigheid rondom de onder-
handsche besprekingen tusschen staats
lieden en diplomaten inzake de ont-
wapenings- en de Volkenbondskwestie wordt
angstvallig gehandhaafd. Het bezoek van vriend
Benesj, den Tsjechischen minister van buiten-
laaidsche zaken en hofmeier van de Kleine
Entente, aan Parijs werd geënscèneerd tot een
manifestatie van Fransche trouw aan zijn
bondgenoten en aan Genève, maar wat Frank
rijk nu eigenlijk precies in concreto wil en
bereid is te doen, werd niet in duidelijke woor
den kenbaar gemaakt. Dat kon ook moeilijk,
want het bezoek van den Engelschen minister
van buitenlandsche zaken Sir John Simon
stond voor de deur en van de houding van En
geland zal die van Frankrijk voor een goed
deel afhangen. Doch ook na het vertrek van
Sir John uit de Fransche hoofdstad bleef de
stilzwijgendheid voortduren. De besprekingen
heetten een zuiver informatief karakter te
hebben gedragen. Simon reisde naar het eiland
Capri en nam zijn intrek in hetzelfde hotel,
waarin Röhm, de Duitsche Rijksminister en
opperste chef der S. S. en S. A. logeert.
Beide heeren zullen elkander wel aanklam
pen om een beteekenisvol woordje tl wisselen
over het moeilijke ontwapeningsvraagstuk,
waarin de semi-militaire organisaties der S. S.
en S. A. een belangrijke rol spelen.
Dit vooruitzicht heeft echter de spanning
niet verminderd. Het eenige, wat tot nog toe
in concreten vorm bekend is geworden, zijn de
eischen of voorstellen, welke Hitier aan den
Franschen ambassadeur te Berlijn, Francois
Poncet, heeft medegedeeld, eischen, welke aan
duidelijkheid niets, maar in aanvaardbaarheid
voor Frankrijk vrijwel alles te wenschen over
lieten. Zooals men weet, vroeg Adolf Hitler:
le een militie-leger van 300.000 man met al de
daarbij behoorende als „defensief" gequalifi-
ceerde wapenen in onbeperkte mate; 2e het
Instandhouden der semi-militaire organisaties als
S. S. en S. A.; 3e teruggave van het Saargebied
zonder volksstemming. Indien deze eischen zou
den worden ingewilligd, zou Duitschland be
reid zijn een voor alle mogendheden gelijkelijk
geldende internationale controle op de bewape
ningen en ook op de semi-militaire organisa
ties te aanvaarden, de mijnen in het Saargebied
tot 1935 in bezit van Frankrijk te laten en non
agressiepacten met een tijdsduur van tien jaar
af te sluiten met alle staten, die daarop prijs
zouden stellen. Dat dit geen ulimatum was,
sprak vanzelf. De vraag was alleen, wat
Frankrijk op deze voorstellen zou antwoorden.
In den jongsten Franschen ministerraad
heeft Paul-Boncour een uiteenzetting ge
geven van het Fransche standpunt, dat
door middel van den gezant aan Adolf Hitler
zal worden overgebracht. Frankrijk wenscht nl.
niet op rechtstreeksche onderhandelingen van
regeering tot regeering met Duitschland in te
gaan, omdat het daardoor den schijn zou kun
nen wekken Genève uit te schakelen. Het is
en blijft van oordeel, dat de ontwapenings
kwestie een vraagstuk is, dat alle onderteeke
naars van het Volkenbondsconvenant aangaat
en dus niet buiten enkelen van dezen om de
finitief kan worden geregeld. Bovendien
wenscht Frankrijk zich voorloopig nog niet in
eenigerlei opzicht officiëel te binden. Daarom
zal het zich bepalen tot vrijblijvende wisseling
van offerten door middel van de heeren diplo
maten. In een na den ministerraad aan pers
vertegenwoordigers afgelegde verklaring zeide
Chautemps dat vooroopig nog groote terug
houdendheid betracht moet worden omtrent
den inhoud van het door de Fransche regee
ring opgestelde en goedgekeurde antwoord aan
Hitier. Niettemin meent het officieuse Havas-
bureau met groote waarschijnlijkheid den aard
van dien inhoud te kunnen vaststellen. Hoe
gaarne Frankrijk ook het sluiten van non
agressiepacten tusschen Duitschland en de
andere mogendheden, mits deze niet de betee-
WASHINGTON, 29 Dec. (Reuter). Tijdens
een tafelrede zeide Roosevelt sprekend over den
Volkenbond, dat deze in de structuur van den
wereldvrede ligt en dat de Vereenigde Staten
meer dan ooit openlijk met den Bond moeten
samenwerken, zonder evenwel voornemens te
zijn lid te worden.
Verder zeide hij dat 90 procent van de we
reld-bevolking tevreden is met de grenzen van
zijn land, doch de vrees bestaat, dat de overige
10 procent een politiek volgt, welke gericht is
op gebiedsuitbreiding ten koste van de buren.
Dit deel is niet bereid de bewapening te ver
minderen of herbewapening te staken, zelfs in
dien anderen non-agressie-pacten sluiten en
hun1' bewapening verminderen.
Indien deze laatste groep overtuigd kan wor
den, dan zouden wij een practische, permanente
kenis krijgen van een uitschakeling van het
pact van Locarno en het Kellogg-Briand-pact,
zou zien, kan het de daaraan verbonden voor
waarden niet accepteeren, omdat het aanvaar
den dezer voorwaarden in strijd zou zijn met
de werkzaamheden van de ontwapeningsconfe
rentie te Genève en met de internationale ver
dragen. Aan Duitschland zou Frankrijk alleen
een leger van 200.000 man, zooals in het plan-
MacDonald voorzien is, willen toestaan met
uitsluiting der semi-militaire organisaties. Dit
leger zou slechts met licht defensief materiaal
bewapend mogen worden. Eerst na een periode
van wederzijdsche contröle zouden aan Duitsch
land alle defensieve wapens, dus ook geschut
boven 105 m-M. kunnen worden toegestaan!
Frankrijk zelf zou al het bestaande eigen oor
logsmateriaal intact willen houden en aan
spraak maken op een leger van 200 000 man
in het moederland en een gelijke strijdmacht
in de koloniën. De eenige concessie, welke het
bereid heet te doen, is de vermindering tot op
de helft van zijn bombardementsluchtvloot,
onder voorbehoud echter, dat de andere be
langhebbende staten gelijke Verplichtingen
zouden aanvaarden.
Beide partijen staan dus nog heel ver van
elkaar, maar Frankrijk zou in principe
bereid blijven de diplomatieke onder
handelingen voort te zetten. De vraag is nu
of er zich tusschen de diplomatieke makelaars
een koehandel van loven en bieden zal ontwik
kelen, of bij gebrek aan overeenstemming de
verdere onderhandelingen zullen afspringen.
Niet alleen de invloed van het met opzet zich
nog niet uitsprekende Albion, maar ook die
van Italië zal het antwoord op die vraag mede
bepalen. De uitnoodiging van Mussolini aan
Sir John Simon om na Nieuwjaar te Rome
te komen is daarom van groot belang, want
eerst als het alle partijen gehoord heeft zal de
„eerlfjke makelaar" Engeland kunnen bepalen,
welke houding voor hem het voordeeligst is. in
de internationale politiek, diplomatie en eco
nomie wordt het algemeen belang der geheele
wereld achtergesteld bij het vermeende eigen
belang der staten afzonderlijk, vandaar dat de
universeele crisis, ondanks de bittere klachten
en verwijten der geestelijken en lichamelijken
nood lijdende volkeren, stelselmatig wordt ge
prolongeerd tot schade van allen.
BELGRADO, 29 Dec. (Reuter) Een verblin
dende sneeuwstorm, gepaard gaande met bui
tengewoon hevige koude, heeft het binnenland
van Joego-Slavië geteisterd.
Op sommige plaatsen ls een temperatuur van
36 graden beneden het vriespunt geregistreerd.
Bijna alle autowegen zijn onbegaanbaar en
talrijke spoorlijnen, waaronder de hoofdlijn
tusschen Zagreb en Split (Dalmatië) zijn ge
blokkeerd.
Op de Adriatische Zee hebben hevige stor
men gewoed.
Eenige visschersbooten zijn vergaan, waarbij
de bemanning om het leven gekomen is.
LONDEN, 29 Dec. Volgens de „Daily He
rald" zal de komende Engelsche begrooting pos
ten bevatten voor de versterking van de En
gelsche luchtafweer, in het bijzonder van de
luchtafweerbatterijen voor Londen. In een rap
port van den opperbevelhebber van het Engel
sche leger wordt versterking van de luchtver
dediging van Londen geëischt, o.a. door verdub
beling van de bestaande twee luchtafweerbriga-
des. De nieuwe afweerbatterijen zullen voorzien
worden van het snelste afweergeschut en met
zoek- en luisterapparaten, die alle tot nog toe
bestaande apparaten op dit gebied overtreffen.
DE .PELIKAAN" met haar kranige bemanning, welke met zulk schitterend succes de Kerst
en Nieuwjaarsvlucht naar Indië en terug aflegt en met groote belangstelling in het vaderland
terug verwacht wordt
De overwinning, die de rechtsche partijen bij
gelegenheid van de laatste Cortes-verkiezingen
bevochten, wordt door de leiders van het anti-
marxistische blok slechts als een eerste schrede
beschouwd op den weg, die naar de volkomen
onschadelykmaking van het socialisme leidt.
Dat de party van Largo Caballero, die naar de
Constituante 120 leden afvaardigde, er in de
Cortes nog slechts 58 telt, is zeker verbiydend,
maar de mogeiykheid biyft bestaan, dat nieu
we verkiezingen waarop de kans niet geheel
uitgeschakeld mag worden den socialisten een
revanche verzekeren. De macht van de party is
in het land niet gebroken, de organisaties zyn
intact en het is dus geen tijd om met de ver
gaarde lauweren tevreden te zyn.
De macht der socialistische party in Spanje
berust geheel op de kracht der vakvereenigin-
gen, die de Algemeene Arbeidersunie vormen.
Kan die kracht worden gebroken dan biyft er
van het socialisme en van zyn vertegenwoor
diging in de Cortes niet veel over. De Volks
huizen zyn het die de socialistische arbeiders
tot zich trekken. Daar worden hun de Marxis
tische stellingen verklaard, daar wordt hun haat
tegen de bezittende klasse aangewakkerd, daar
ook vinden zy de materieele voordeelen, die zy
gaarne betalen met het geven van hun stem
aan den rooden candidaat.
Wijl dit vaststaat is het duidelijk, dat de
rechtsche organisaties het als haar plicht be
schouwen den strijd tegen de Volkshuizen aan
te binden. Dit is evenwel slechts d&n met goed
resultaat mogelijk als de arbeiders in de Ka
tholieke vakvereenigingen dezelfde voordeelen
vinden, die hun tot dusver alléén, dank zy den
steun der regeering, de Marxistische konden
verschaffen.
In de beide laatste jaren de boom groeit
tegen de verdrukking in hebben de Katho
lieke vakorganisaties zich krachtig weten te
organiseeren. Zij kunnen thans met vertrouwen
den stryd op maatschappelijk terrein aanbin
den en de Katholieke propagandisten vinden
een uitgebreid arbeidsveld voor zich, daar
Spanje vier en een half millioen arbeiders telt,
van wie niet meer dan een millioen by de
Marxistische syndicaten als leden ingeschreven
zyn. Met vertrouwen ziet men by rechts den
uitslag van de worsteling op sociaal terrein
tegemoet. Niet alleen wordt zonder ophouden
aan den uitbouw van de Katholieke vakorga
nisaties gewerkt, maar ook worden er arbeids
beurzen gesticht, steunkassen georganiseerd en
coöperaties opgericht. Rijke Katholieken geven
aan dit werk belangrijke sommen, mtellec-
tueelen hun capaciteiten en de regeering zal
haar steun op den duur niet kunnen ontzeg
gen. Te Madrid worden de propagandisten, dio
zich aan dit werk zullen geven, opgeleid. „Wy
moeten werken" schryft „El Debate" o. m.
„aan de geestelyke bevrijding van onze arbei
ders, die slachtoffers van het materialistisch
marxisme zyn, zonder evenwel de voordeelen
te verminderen, die een vroeger regiem hun in
zijn eigen belang heeft doen deelachtig wor
den."
Het is duidelijk, dat de socialisten deze werk
zaamheid der Katholieken met ongerustheid en
ergernis aanschouwen. Ieder voorwendsel wordt
door de socialistische pers dan ook te baat
genomen om de rechtsche partyen in de oogen
van het volk verdacht te maken. Uit het feit,
dat de „Acción Popular" aan haar leden een
circulaire heeft doen toekomen, waarin de par-
tyleiding vraagt of de leden, in geval van een
algemeene staking, de posten der stakers zou
den kunnen innemen, trekt „El Socialista" de
slotsom, dat de rechtsche partijen een staats
greep voorbereiden. Dat de Acción een school
voor aviatiek heeft geopend, is in de oogen van
de redactie van het socialistische blad ook zeer
verdacht. Gil Robles heeft zich de moeite ge
troost de aantijgingen van het blad krachtig te
weerleggen. Hij heeft voor de hoeveelste maal
al? de verzekering gegeven, dat zijn partij de
republiek loyaal aanvaardt en dat rechts geen
staatsgreep voorbereidt.
MADRID, 29 Dec. Na de constitutie van
de Kamer heeft de minister van Binnenland-
sche Zaken, Rico Avello, medegedeeld, dat hy,
in overeenstemming met de afspraak, zyn por
tefeuille zal neerleggen. Verklaard wordt, dat
hij vervangen zal worden door Martinez Barrios.
Lara zal de portefeuille van oorlog nemen, ter
wijl financiën zal worden bezet door Albista
Chapaprieta.
BUENOS AIRES, 29 Dec. (Reuter). Tenge
volge van allerlei wilde geruchten heerscht hier
een zekere onrust.
Na middernacht heeft de minister van Bin-
nenlandsche Zaken de prefectuur van politie
bezocht, waarna alle verloven zyn ingetrokken.
Twee brigades infanterie worden in de ka
zernes gereed gehouden.
WASHINGTON. 29 Dec. (Reuter). De tydelij-
ke minister van financiën, Morgenthau, heeft
een decreet uitgevaardigd, op grond, waarvan
alle goud in de Ver. Staten aan de schatkist
moet worden uigeleverd. He decreet is bedoeld
als aanvulling van dat van Roosevelt, hetwelk
28 Augustus j.l. werd uitgevaardigd. Er zyn ech
ter uitzonderingen toegestaan. Zoo b. v. voor
muntenverzamelaars, voor bedragen aan goud
van minder dan 100, voor goud dat wordt
gebruikt voor industrieele doeleinden en voor
het vervaardigen van kunstvoorwerpen; verder
voor het goudbezit (baren zoowel als goudcerti
ficaten) der Fed. Res. Banken of der Refico en
tenslotte voor goud dat zich bevindt in de Ame-
rikaansche bezittingen (Philippynen, Hawai,
enz.)
De „Postjager" is om 10.30 (G.M.T.)
10.50 (Holl. tijd) van Bagdad ver
trokken.
Volgens ontvangen berichten is de
„Postjager" in Basra aangekomen.
LONDEN, 29 Dec. De „Daily Herald" had
een onderhoud met den zoo juist van een on
derzoek ter plaatse teruggekeerden Franschen
afgevaardigde Raimond Susset, secretaris van de
Fransche parlementaire koloniale commissie,
die eenige mededeelingen deed over den vreese-
lyken gezondheidstoestand, die in bepaalde dee-
len van Fransch Equatoriaal Afrika bestaan
tengevolge van het gebrek aan artsen. In de vier
koloniën van Equatoriaal Afrika, die bewoond
worden door 3 t 5 millioen inboorlingen en 5000
Europeanen, zyn slechts 70 medici gevestigd.
Vooral de slaapziekte eischt onder de bevolking
vreeseiyke offers. Er zyn dorpen waar 40 a 90
pet. der bevolking aan slaapziekte sterft.
EEN ULTIMATUM VAN TSJANG-KAI-SJEK
AAN FOEKIEN.
DE EERSTE KAMER HEEFT MET 29 TEGEN
9 STEMMEN DE KORTING OP DE INDI
SCHE PENSIOENEN AANGENOMEN.
Onrust te Buenos Aires.
De muitery op de „De Zeven Provinciën". Zware
straffen tegen de eerste groep Inlanders geëischt.
Madras door een typhoon geteisterd.
Herriot acht het Vier-Mogendheden-Pact ver-
werpelyk.
Reeds negen millioen menschen weer te werk-
gesteld in Amerika.
Nieuwe salariskortingen te Rotterdam.
De vlucht van de „Pelikaan".
Grieksch stoomschip gestrand bij Hoek van
Holland.
Eenige verbetering in den economischen toe
stand.
De R. K. Vereeniging van Marine-personeel „St.
Chrjjtophorus" moet worden opgeheven.
Dr. F. E. Poithuma benoemd tot eerelid van
den Alg. Ned. Zuivelbond.
O
99'
By de K.L.M. is bericht ontvangen,
dat de „Pelikaan" om 19.30 (A.T.)
te Djask is aangekomen en om
20.30 uur (A.T.) weer is opge
stegen.
De „Pelikaan" is heden 9.10 uur plaatselyke
tyd uit Basra vertrokken. De vliegers hebben
met sterken tegenwind te kampen.
Indien de vlucht van de „Pelikaan" a-s.
Zaterdag zal zyn volbracht, wordt met een
grooten toeloop van belangstellenden naar
Schiphol rekening gehouden.
De Ministers van Waterstaat, van Binnen-
landsche Zaken en van Defensie hebben het
voornemen te kennen gegeven de plechtige
ontvangst van de „Pelikaan" te willen by-
wonen, terwyl vermoedelijk ook de Minister-
President aanwezig zal zyn.
De burgemeester van Amsterdam, evenals
vele andere hooge autoriteiten zullen eveneens
tegenwoordig zyn.
Voldoende ruimte zal beschikbaar zyn om
de ontvangst van naby te kunnen aan
schouwen.
De vermoedelyke aankomsttyd van de
„Pelikaan" zal tydig per radio worden bekend
gemaakt.
Een autobusonderneming zal vier uur vóór
den vermoedelijken aankomsttijd een vyf-
minuten-dienst instellen van beginpunt Over
toom hoek Nassaukade naar Schiphol.
EE Verwachting:
E= Zwakke tot matigen Oostelyke wind,
EE nevelig tot zwaar bewolkt, weinig of geen
EE sneeuw, temperatuur om het vriespunt,
tot lichte vorst.
Hoogste Barometerstand 782.6 Vardö.
Laagste Barometerstand 743.4 Marseilles.
EE Zon op 8.12 - onder 3.52 - Licht op 4.22 II
EE 31 December V. M.
ivvG,vvv\\\uinnii))i;;/E>'//y/yy
Stand op Vrijdag 1 uur njtn.: 746
yorige stand: 738
