De kip met de
gouden eieren
J(an tefiUfff anó:
HET VERKEERSFONDS
ZATERDAG 20 JANUARI
De geringe voordeelen voor de
Spoorwegen worden opgeheven
door groote nadeelen voor
motor- en rijwiel
industrie
Financieel nadeel
SYMPATHIEKAARTEN VAN
GROTTAGLIE
R.K. HANDELSHOOGESCHOOL
Ambtsaanvaarding mr. Romme
BIJ EEN HONDERD-JARIGE
Een eeuw tusschen Zuid-Limburgs
heuvelen
Herinneringen
KUNST EN KENNIS
MUZIEKFEEST TE FLORENCE
Van de Internationale Vereeniging
voor Hedendaagsche Muziek
KAS CRISIS-COMITÉ
Nagezien en in orde bevonden
BRUTALE AANRANDING
De strijd op de lampenmarkt
GRONINGSCHE MONU
MENTEN
In de „voorloopige lijst" der
Nederlandsche Monumenten
De Rallye Monte Carlo
Ervaringen in den Balkan
De overtocht over de Sawa
EXPOSITIES IN DEN HAAG
Werk van A. Breetvelt
VERSCHULDIGDE ZIEKTEWET
PREMIE
De regeeringssubsidie
ERNSTIGE AUTOBOTSING
Zeven zwaar- en vier licht
gewonden
WERKLOOSHEID IN INDIË
MAJESTEITSSCHENNIS
FRANC SIKORA
Tentoonstelling bij Kleijkamp
H. SIENCKIEWICZ
„Vuur en Zwaard" verboden
B elas tingaangif te
Aan de gevolgen overleden
Tarief Indische invoerrechten
In een uitvoerig schrijven wijden de A.N.W.B.,
de BB.N. en de KJM.A.C. een beschouwing aan
de financieele zijde van het wetsontwerp tot
instelling van een Verkeersfonds. Want dit
wetsontwerp is er niet alleen een van den Mi
nister van Waterstaat, maar ook een van den
Minister van Financiën, die er negen millioen
gulden uit hoopt te ontvangen de schade,
welke de spoorwegen volgens hun eigen be
rekeningen van het wegverkeer ondervinden.
De vraag is dus: brengt deze wet bi) even-
tueele aanneming werkelijk negen millioen gul
den meer in de openbare kas?
Wie de nieuwe voorgestelde tarieven naast
de oude legt en eenvoudig weg het aantal thans
belastingbetalende rijwielen en motorrijtuigen
in aanmerking neemt, komt tot de conclusie,
dat 's Ministers becijfering klopt; niettemin
leert een nadere beschouwing het tegenover
gestelde. Allereerst wordt daarom nagegaan,
wat rijwiel en auto den staat thans jaarlijks
opbrengen aan belastingen en rechten van den
meest uiteenloopenden aard.
Uit een overzicht blijkt, dat het wegverkeer
met recht genoemd mag worden de kip welke
de gouden eieren legt; een optelling leert, dat
op opbrengst dezer gouden eieren bedraagt:
Invoerrechten ƒ5.000.000; benzine-invoerrech-
ten ƒ29.000.000; Personeele belasting ƒ7.000.000:
rijwielbelasting 7.250.000; wegenbelasting
13.500.000. overige belastingen ƒ4.500.000, in
totaal ƒ66.250.000.
Zonder de plannen der Regeering zou de
jaarlijksche opbrengst op dit moment dus ge
schat mogen worden op rond ƒ66.000.000.
Aangenomen mag worden, dat, als er geen
belemmeringen aan de ontwikkeling van het
wegverkeer in den weg worden gelegd, de boven
genoemde opbrengst van 66 millioen gulden jaar
lijks zal stiigen met 5 a 6 pet., dus met 3'A a
4 millioen gulden.
Nu komt- de regeering met haar heffing van
negen millioen en verstoort daardoor ongetwij
feld dezen groei in ernstige mate; zelfs bij een
optimistische schatting zal de terugslag allicht
toch zoodanig zijn, dat de groei teruggebracht
wordt van 5 a 6 tot b.v. 2 pCt. In dat geval
verliest de Rijksschatkist, samen met die der
gemeenten, mathematisch zeker 2/3 van het
genoemde bedrag van a i millioen, dus
circa 2 A millioen. Zij wint dus met haar nieu
we wet geen 9 millioen, doch slechts 6'A mil
lioen gulden.
Maar ook dit is niet waar; in werkelijkheid
zal de schatkist er vermoedelijk op achteruit
gaan. Immers, de auto brengt het Rijk niet
alleen belasting op, maar geeft ook werk en de
fiets eveneens.
Naast de beroepschauffeurs en de personen,
werkzaam in garages, den auto-, banden- en
benzine-handel en het carrosserie-, lak- en
schildersbedrijf, de rijwielfabricage en -handel,
zün nog vele groepen van personen aan te wij
zen, wier bestaan ten nauwste verbonden is
aan het motorverkeer. -J
Ten einde onze berekeningen niet te inge
wikkeld te maken, beperken wij ons evenwel tot
die groepen, waarvan vrij nauwkeurige gege
vens bekend zijn, ten deele op grond van het
aantal aanwezige- auto's, ten deele uit de ge
gevens der betrokken organisaties. Wij komen
dan tot het volgend aantal personen, wier ar
beid afhangt van het aantal aan het wegver
keer deelnemende motorrijtuigen en rijwielen.
chauffeurs van autobussen 6000; chaffeurs
van vrachtauto's 60.000; chauffeurs van huur
auto's 10.0'K); chaffeurs van particulieren, be
stellers e.i. 10.000; werkzaam in garages 15.000;
werkzaam in den handel, carrosseriebouw e.d.
20.000; werkzaam bij wegenbouw en bruggen
bouw 7000; diversen 7000. in totaal 135.000.
Het totale aantal belanghebbenden nadert
dus de 150.000.
De groei van dit aantal werknemers houdt
vanzelfsprekend gelijken tred met het rijwiel
en motoryerkeer. Bij een jaarljjkschen groei
van het aantal motorrijtuigen met 6 pet. geeft
dus het wegverkeer ieder jaar opnieuw 6 pCt.
van 150.000 of rond 9000. nieuwen arbeidskrach
ten werk; brengt de regeering door haar be
lemmerende maatregelen dezen groei terug tot
2 pet., dan beteekent dit, dat 6000 werkloozen
de anders voor hen beschikbare betrekking niet
krijgen en aangewezen zullen zijn op den
„steun", hetgeen jaarlijks ongeveer B'A mil
lioen gulden zal kosten.
Hiermede zal de 9 millioen, welke extra ge
heven worden, dus vrijwel geheel weer verlo
ren gaan; de schatkist zal uiteindelijk niets
gebaat blijken bij de verhooging harer heffin
gen! De vrees is zeker gewettigd, dat de regee
ring alsdan met nieuwe heffingen zal komsn.
Misschien zal men aanvoeren, dat bij den
evenbedoelden teruggang van het motorverkeer
het spoorwegvervoer zal stijgen (waardoor het
verlies zou dalen), doch dit kan slechts van
geringe beteekenis zijn, omdat het motorver
keer nu eenmaal, uit hoofde van zijn speciaal
karakter, vervoer geschapen heeft, dat zeker
niet automatisch door het railtransport over
genomen kan worden.
Bovendien in bovenstaande berekening is
aangenomen, dat de groei toch nog 2 pet. zal
zijn. Het is echter bekend, dat de spoorwegen
een absoluten teruggang van het aantal mo-
Het Comité Sympathiebetuiging Bemanning
Post jager deelt mede:
Men zal zich herinneren, dat twee soorten
kaarten voor verzending naar Grottaglie be
schikbaar zijn gesteld:
a. kaarten, die in Indië voorzieh zouden
worden van een driehoekszegel en via de lucht
mail teruggezonden zouden worden aan de af
zenders (deze kaarten zijn teruggekomen met
den Postjager en hebben intusschen den af
zender reeds bereikt):
b. kaarten, die de Firma Pander en Zn.
zou terugzenden, indien daarvoor bij haar
6 ct. voor port zou zijn gestort.
Gehoopt was. dat ook deze kaarten categorie
b) als particuliere bagage van de bemanning
terug zouden komen met den Postjager, maar
verschillende omstandigheden hebben dat niet
goed mogelijk gemaakt.
Dank zij de goede zorgen van den Rotter-
damschen Lloyd zijn zij met een van haar
schepen en bloc aan de fa. Pander terugge
zonden.
De afzenders van deze soort kaarten moeten
dus nog even geduld oefenen. De kaarten zijn
onderweg en zullen spoedig arriveeren.
"^oodra het schip aan is, zal het pakket in
randen worden gegeven van de firma Pander,
die dan onmiddellijk met de terugzending stuk
voor stuk aan de diverse afzenders zal aan
vangen, nadat ze van handteekeningen van de
bemanning van den Postjager zijn voorzien.
torrijtuigen wenschen en dat deze maatregel
daarop gericht is (ook de Minister zegt in de
Toelichting van het wetsontwerp, dat dit van
invloed zal zijn op den omvang van het auto-
mobielverkeer)als dus inderdaad het motor
verkeer, in plaats van den vroegeren jaarlijk-
schen groei van 6 pet., eens een stilstand in
groei zou vertoonen, zou dit volgens eenzelfde
berekening de schatkist per jaar 4 millioen
gulden kosten; zou een teruggang van 5 pet.
veroorzaakt worden, dan beteekent dit voor
de schatkist een nadeeüg verschil van 15 mil
lioen gulden per jaar, vergelijken bij den toe
stand, zooals deze zonder Verkeersfondswet zich
zou ontwikkelen!
Immers, in plaats van een vooruitgang in op
brengst van 4 millioen, boekt men dan een
achteruitgang van 3 millioen, nadeel dus 7
millioen; de werkgelegenheid wordt ontnomen
aan 16.500 arbeiders, hetgeen de openbare kas
16A millioen kost; de extra opbrengst van
9 millioen, gebaseerd op het tegenwoordige
wegverkeer, wordt slechts 8 A millioen. Bijeen
genomen staat dus tegenover een extra-heffing
van f8'A millioen een schadepost van ƒ23 A
millioen, zoodat het nadeel 15 millioen be
draagt.
Op Maandag 29 Januari te 4 uur zal Mr.
C. P. M. Romme, lector in de sociale wetge
ving aan de R. K. Handelshoogesehool, Hooge-
school voor Economische en Sociale Weten
schappen, te Tilburg, zijn ambt aanvaarden
met een openbare les in het auditorium van
het Conservatorium van de R. K. Leergangen,
Bosscheweg 438.
en in 1909 heeft ze haar gouden brui
loft gevierd."
Ineengedoken zat ze bij de kachel op haar
slaapkamer, die ze niet meer verlaat, de weduwe
Lejeune, die we ter gelegenheid van haar aan
staanden honderdsten verjaardag eens hebben
opgezocht te Bleijerheide, waar zij inwoont bij
haar dochter, zelf reeds een bejaarde vrouw.
De vingers geklemd om haar rozenkrans, den
mond prevelend in onhoorbaar gebed, zoo trof
fen we haar aan. Maar krachtig was nog de
handdruk, waarmee ze onze felicitatie in ont
vangst. nam, ofschoon het lang duurde, voor we
haar onze wenschen en het doel onzer komst
hadden duidelijk gemaakt: de oude vrouw is
wat hardhoorig. Ook het feit, dat de conversa
tie van één zijde in het Zuid-Limburgsch ge
voerd werd, strekte niet om het onderhoud te
vergemakkelijken.
Een moeilijk iets voor een niet-geboren Lim
burger, dat taaltje; met den schoonzoon, die
ons open deed, hadden we het in het Duitsch
geprobeerd, maar toen we in plat-Kerkraadsch
ten antwoord hadden gekregen: Dat Hollandse'!
versta ik niet zoo goed, hadden we ook deze po
gingen maar opgegeven.
Honderd jaren zijn haar gegeven geweest....
twee geslachten heeft zij zien voorbijgaan. Wie
zal, als deze vrouw, het onbestendige van al
het aardsche, zoo uit eigen ervaring kennen?
Wel heeft zij zich altijd in een kleinen kring
bewogen: haar herinneringen beperken zich tot
haar naaste omgeving, maar zijn het ten slotte
niet die belevenissen, waarvan wij het meeste
leeren? Van hen, met wie zij vroeger omging,
is geen meer in leven; die haar omringen, zijn
veel jonger dan zij, en nu slijt zij haar dagen
in gesprek met God, van Wien zij niet ver
meer is, of spelend met haar zevenjarig achter
kleinkind, dat schooltje met haar speelt en
daarbij zelf als onderwijzeres optreedt.
Wij vragen haar naar haar herinneringen en
zij vertelt ons, moeilijk sprekend, maar met
levendigheid nog, hoe zij van haar geboorte af
geleefd heeft hier in de mijnstreek, tot vóór
vier jaren altijd te Spekholzerheide. Hoe zij haar
eerste H. Communie had gedaan in de parochie
kerk te Kerkrade, het eerste jaar, nadat die ge
bouwd was. (De kerk is thans reeds van eer
biedwaardige grijsheid!) Zij noemt ons de na
men van haar communie-bruidjes: alles staat
haar nog levendig voor den geest.
Het twaalfde internationale muziekfeest der In
ternational Society for Contemporary Music zal
van 2 tot en met 7 April te Florence plaats
plaats vinden.
Er worden drie internationale concerten ge
geven, één voor orkest- en twee voor kamer
muziek. zy bevatten de volgende werken:
Voor orkest: Mouvement, symphonique no. 3
van Arthur Honegger (Zwitserland), Concerto
per pianoforte (mano sinistra) ed orchestra van
Ravel (Fankrijk), drie fragmenten voor zang en
orkest uit de opera „Wozzeck" van Alban Berg
(Oostenrijk), Rapsodia voor viool en orkest van
Bartok (Hongarije), Psalm voor sopraan en
orkest van Markevitch (Rusland) en Suite voor
orkest „Turkmenia" van Boris Schechter (Ver.
Staten).
Voor kamermuziek: suite voor trompet, saxo
foon basclarinèt en piano van Rud. Holzmann;
trio 'voor Heckelphon, alt en piano van Hinde-
mith.
Joego-Slavië: Vier liederen voor contra-alt «n
strijkkwartet van Slavko Osterc
Denemarken: Piano-sonate van Knudage
Riisager.
Oostenrijk: Strijkkwartet van Leopold Spin
ner; vijf liederen met pianobegeleiding van H.
E. Apostel.
Frankrijk: Kwartet voor fluit, hobo, clarinet
en piano van Jean Franccaix; strijkkwartet van
Henri Martelii.
Zweden: Sinfonietta voor strijkorkest van
Lars Erik Larsson.
Engeland: Fantasie voor hobo, viool, alt en
cello van Benjamin Britten.
Hongarije: Trio voor piano, viool, cello van
Henrik Neugeboren.
Zwitserland: Cantate voor mezzo, fluit, hobo,
d'amore, luit, viola d'amore, viola da gamba en
cello van Richard Sturzenegger.
Tsjecho-Slowakije: Toccata quasi una fanta
sia voor piano van Alois Haba. De Itallaansche
sectie geeft voorts een orkestconcert, onder lei
ding van Casella en een kamermuziek-concert,
waarop werken gebracht werden van Alfano,
Castelnuovo Tedesco, Casella, Dalla piccola, Go-
Van haar elf kinderen vertelt zij, waarvan er
nog zes in leven zijn en waarvan de oudste ook
al 75 jaar is.... „Oud worden zit bij mij in de
familie!"
En dan haar jongste herinneringen, van toen
eenige jaren terug hier in Bleijerheide de nieu
we kerk gewijd was. Toen zij den bisschop ge
zien had en den burgemeester, die haar hadden
toegeknikt, voorbijgaand onder het raam, waar
zij uren had zitten wachten.
Hoe zij zoo oud was geworden? Waarlijk niet
van een gemakkelijk leven.Tot haar vijfen
zeventigste jaar had zij op het land gewerkt
met haar man. En daarna, inwonend bij haar
kinderen, meegeholpen in het huishouden. Op
haar vijf-en-tachtigste jaar zoo vertelt zij
had ze nog twee-en-twintig paar kousen ge
breid. Werken is zalig, en ze zou wel wéér wil
len beginnen. „Alleen een paar nieuwe beenen
en een stok, om de koeien voort te drijven,
mankeeren mezoo zucht zij.
En wij denken, als wij afscheid nemen, uit
geleide gedaan door het kleine „ur-enkelchen",
dat ons den weg naar de tram wijst:
„Wie spreekt daar van „zich doodwerken"?
Het „Accountantskantoor M. F. Pieters", dat
controle van de administratie van het Crisis-
Comité verricht, is met deze controle over 1933
gereed gekomen en bericht thans het volgende:
De netto-ontvangsten bedroegen in 1933: in
geld f 183.757.77. In bons (voor aankoop van
goederen) f 2000.totaal f 185.757.77. Hiervan
werd afgedragen aan het N. C. C. te Den Haag
f 12.282.48, blijft f 173.475.29.
In 1933 kwamen 5931 aanvragen om steun
binnen. Hiervan kwamen niet in aanmerking
982 aanvragen, aangezien in deze gevallen reeds
steun werd ontvangen of de aanvraag om steun
werd ingetrokken.
Op 31 December 1932 waren nog 451 aanvra
gen in behandeling.
Door de diverse commissies werden dus 4949
aanvragen aan een nader onderzoek onderwor
pen, waarna nog 2623 aanvragen werden afge
wezen.
In 1977 gevallen werd een gunstige beslissing
genomen. Op 31 December 1933 waren nog 349
aanvragen in behandeling.
Gemiddeld werd per geval f 62.09 aan steun
uitbetaald.
Voorts werd nog in vele gevallen raad en
steun gegeven, ook al was die niet van gelde-
Hjken aard.
De onkosten bedroegen in 1933 f 8.564.be
staande uit kantoorhuur, verwarming, electrici-
teit, kantoorbehoeften, etc., bijdragen aan de
gemeente Amsterdam in het salaris van eenige
extra ambtenaren van het Burgerlijk Armbe
stuur, drukwerk en f 1.075.als tegemoetko
ming in de onkosten van diverse niet gesalieer-
de hulpkrachten, vrijwillig werkzaam ten kan
tore van het Crisis Comité en van de sub-com
missies.
Het totaal van de onkosten is ongeveer
4>a pCt. van het totaal der ontvangen bijdra-
gén.
Van de bedragen, die als voorschot werden
verstrekt, werd een gedeelte terugontvangen.
Men heeft er zich van overtuigd, dat de mid
delen, die op grond van de controle per ultimo
1933 aanwezig moesten zijn, ook werkelijk aan
wezig waren.
Toen Donderdagavond eenige meisjes-leden
van den R. K. Boerinnenbond van een vergade
ring te Dongen huiswaarts keerden, werden zij
door een man achtervolgd. Nadat eenigen reeds
bij huis aangekomen waren, bleef tenslotte een
alleen over. Plotseling werd zij door den ach
tervolger aangegrepen en in een tuin geduwd.
Toen het meisje om hulp riep, ging de aanran
der op de vlucht en wist te ontkomen.
De politie stelt een uitgebreid onderzoek in.
Dit heeft echter tot nu toe nog geen resultaat
opgeleverd.
Het Gerechtshof te 's-Gravenhage vernietig
de het vonnis in kort geding van den President
der Arrondissementsrechtbank te 's-Graven
hage van 25 April 1933 tegen den importeur
der Tungsram-radiolampen in Nederland. Het
Hof gaf een algemeen verbod ten aanzien
van radiolampen, inbreuk makende op het
Nederlandsche octrooi No. 1654 der Patent Treu-
hand Gesellschaft te Berlijn welk octrooi be
treft de samenstelling van den stroomtoevoer-
draad en onder welk octrooi Philips licentie
rechten bezit. Bij herhaling zal de importeur
der Tungsram-radiolamp in Nederland een be
drag van 10.per lamp als dwangsom heb
ben te betalen.
rini, Maliepiero, Mulé, Laborca, Nielsen cn
Pizzetti
De concerten vinden plaats in het Teatro Co-
munale te Florence, het Palazzo Chigi te Siena
en het Palazzo Vecchio te Florence. Bezoeken
aan de Uffici en Pitti, eenige tea's en tuinfees
ten vullen het grogramma aan.
Inlichtingen zijn te verkrijgen bij het secreta
riaat der I. S. F. C. M. te Londen E. C. 4, War
wick Square.
Verschenen is deel XI van de Voorloopige
Lijst der Nederlandsche Monumenten van
Geschiedenis en Kunst, betreffende de
provincie Groningen. Dit deel, het laatste
van de „Voorloopige Hjst der Nederlandsche
Monumenten van Geschiedenis en Kunst", is
samengesteld door dr. M. D. Ozinga, commies
bij het Rijksbureau voor de Monumentenzorg
die daartoe in de jaren 1931 tot en met 1933
de provincie Groningen heeft bereisd. De
secretaris van de voormalige afdeeling A der
Rijkscommissie voor de Monumentenzorg, dr.
E. J. Haslinghuis, heeft toezicht op de redactie
van den tekst gehouden.
De monumenten zijn in deze lijst gerang
schikt volgens de gemeenten, in welke zij voor
komen; deze laatste zijn in alphabetische volg
orde geplaatst naar de schrijfwijze der woor
denlijst van het Aardrijkskundig Genootschap.
Binnen elke gemeente geschiedt de vermelding
van de monumenten volgens deze indeeling:
a) voorhistorische, Romeinsche en oud-Ger-
maansche monumenten; b) verdedigingswerken;
c) bruggen, sluizen, standbeelden en andere
gedenkteekenen, kruisen, pompen, grenssteenen,
enz.; d) wettelijke openbare gebouwen;
e) kerkelijke gebouwen; f) gebouwen van lief
dadigheid, wetenschap en kunst; g) particu
liere gebouwen; h) musea, particuliere ver
zamelingen, varia.
Aan de vermelding van de monumenten zijn
toegevoegd: een opsomming van hun voor
naamste onderdeelen. enkele historische ge
gevens, voor zoover die in voor de hand lig
gende literatuur werden gevonden en betrouw-
baar geacht en een dateering, waar mogelijk,
Aan een schrijven van mr. P. H. L. Lam
berts Hurrelbrinck ontleenen wij nog het vol
gende, wat een goed beeld geeft van de groote
moei'ijkheden, de deelnemers aan de Rallye in
den Balkan hebben te overwinnen:
Wij zijn dan den Balkan binnengereden en
ondze ondervindingen waren werkelijk echt
Balkaneesch. Het begon reeds aan de Hongaar-
sche grens waar enkele behulpzame soldaten
onze papieren afteekenden en ons daarna aan
het verstand brachten, dat wij nu nog eens 5
kilometer terug moesten rijden, om hun werk
door een hoogeren te laten controleeren. Aan
de Yoego-SIavische grens precies hetzelfde, al
leen moesten wij daar 4 A K.M. van onze orute
afwijken en een soldaat in den wagen meene
men, die allergevaarlijkst gewapend was. Op
zichzelf echter was hij een zeer welwillende
soldaat, die Duitsch sprak en alle kroegen in
het dorpje afliep om zijn superieur te zoeken,
die zijn definitief stempel op onze papieren
moest drukken. Toen de man eindelijk gevon
den was en zijn werk verricht had, lag Yoego-
Slavië voor ons open. De wegen wareri over het
algemeen goed, maar zóó vol boerenwagens met
schrikachtige paarden, dat er aan opschieten
niet te denken viel. Aan die brave Hongaar-
sche paardies kan men deze schrikachtigheid
nu eenmaal niet kwalijk nemen. Een auto zien
zij nooit en hun voerman, gehuld in een langen
leeren, met schaapsvel gevoerden en met rose
linten afgezetten jas, ligt gewoonlijk op zijn
wagen te slapen, tenminste wanneer hij niet
zingt omdat hij dronken is.
Een aanrijding met zoo'n boerenkar koste
ons een onzer mistlampen. Door de schok werd
de voerman eerder dan anders wakker en toen
hij bemerkte, dat zijn paarden onheil gesticht
hadden, legde hij de zweep er over en reed
snel weg. Wij hadden dien dag tot aan Nis,
een 90 K.M. van de Bulgaarsche grens willen
doorrijden, maar verder dan Belgrado zijn wij
niet gekomen. De oorzaak daarvan was ook
weer echt Balkaneesch.
Over de Sawa, de rivier, die Belgrado van
het overige land ten Noorden scheidt ligt geen
brug, of liever de brug is er wel, die is pas
afgebouwd, maar er is nog geen weg er heen,
zoodat alle verkeer per stoompont overgezet
moet worden. Om den aanlegsteiger te berei
ken moet men een 3 K.M. door moerasland
rijden. Das gaat heel goed, zoolang de grond
stijf bevroren is, maar nu juist de dooi was in
gevallen, beteekende deze rit door het weeke
moeras met een zwaargeladen Rallyewagen
een onherroepelijk wegzinken in den weeken
bodem. Lang hield onze Ford het uit en sleep
te ons met alle bagage, schoppen, houweelen,
takels en vat al niet meer door den weeken
kleigrond heen, maar eindelijk bleef hij dan
toch in den weeken bodem steken en zakten
de wielen in een oogenblik tot aan de tree
planken in den modder weg. Daar was geen
uitkomen meer aan, er moesten paarden ge
haald worden om den wagen er uit te sleepen.
Met vereende paardekrachten van motor m
van dieren werd de Ford uit de modder ge
trokken. Toen begon een phantastische rit over
het kleimoeras door kuilen en door gaten, waar
bij wij elk oogenblik dachten, dat de wagen
zou omslaan. De inhoud van den wagen lag
intusschen onderstboven door elkaar. Zoo on
geveer drie kilometer duurde dat rouwhrijden
door den weeken moerasgrond en toen ston
den we dan eindelijk aan den oever van de
Sawa met Belgrado aan den overkant. De Ford
had zich nu wel braaf door de modder heen-
gewerkt, maar er was geen boot om ons over
te brengen. Die varen 's avonds niet meer en
is de hoofdstad van het Yougo-Slavische rijk
van het noordelijke gedeelte van het land af
gesloten.
Hier konden slechts overreding en dienaren
helpen, de laatste het meest, begrepen wij en
met een roeibootje liet ik mij naar de overzijde
overzetten, waar de veerpont lag. De kapitein
van de schuit weigerde echter over te zetten;
daarenboven vertelde hij, dat het ook niet meer
ging, het vuur was uit en de machinist naar
huis. Na een ingrijpen van den dichtstbijzijn-
den Forddealer, die we hadden gewaarschuwd,
werd tenslotte de machinist gehaald, de ma
chine onder stoom gebracht en na een klein
uur voeren wij af naar den overkant.
Het heele geval van die extrapont, waarvoor
het vuur expres moest aange'egd worden en
de machinist uit zijn huis gehaald, kostte 180
dinaren, dat wil zeggen 6 Hollandsche guldens.
Ook dat is Balkaneesch, dat is tenminste een
staaltje van Balkanprijzen.
Om het volgen van de prestaties der 26 Ford
rijders (waarvan 10 Nederlandsche) gemakke
lijk te maken, heeft de Nederlandsche Ford
automobielfabriek een landkaart laten druk
ken met -ten vel vlaggen (die uitgeknipt en om
een speld geplakt kunnen worden) met de
nummers der deelnemers er op.
aangegeven door een jaartal, en overigens
door een eeuwcijfer, gevolgd door A of B ter
aanduiding van de eerste of tweede helft eener
eeuw, of door a, b, c, d, om een der vieren-
deelen van de eeuw aan te wijzen.
Een chronologisch overzicht der voornaam
ste bouwwerken, een register van kunstenaars
en ambachtslieden, ingedeeld volgens hun vak
ken, een van geslachts- en persoonsnamen en
een topografisch register besluiten het boek.
Zooals de titel aanduidt, draagt dit werk een
voorloopig karakter.
In den kunsthandel Klêykamp valt een be
langwekkende serie schilderijen en aquarellen
op, van den kunstschilder A. Breetvelt. Het zijn
hoofdzakelijk Indische figuren en voorwerpen
die hij tot onderwerp voor zijn penseel koos. Hij
zoekt de vertolking zijner inspiratie in een zui
vere, harmonische weergave van het object. Het
best is hij daarin geslaagd in zijn aquarellen en
teekening-in-zwart. Met bijzondere voorliefde
koos hij het menschelijk lichaam als gegeven,
daarbij veel aandacht schenkend aan de vol
making van de centrale figuur. Men mist daar
door in sommige doeken wel eens de rust, die
een goed-opgezette achtergrond aan de hoofd--
party kan geven. Temeer valt dit op, wanneer
men in doeken als „Waschvrouwen" (no. 6)
deze compositorische verbreeding wèl en uitste
kend vindt toegepast. „Portret Baliër" is on
danks het witte fond, dat te koel aandoet, toch
een meesterstukje van visie en schildertechniek
geworden. Het best lijkt hy ons overigens m
de eenvoudige vormgeving; enkele naaktstudies,
vooral de blanke, Mjden aan te geforceerde ex
pressie. Daarby verloren deze doeken onnoodig
aan karakter, door de aanwending van te zware,
büna zouden wy zeggen: te vette tinten, waar
door sommige figuren meer op wassenbeelden
ïyken dan op menschenfiguren. Licht en kleur
vibreeren daar niet in die eenheid van myste
rieuze beweging, waarin het rhythme onna-
speuriyk overgaat tot ontroering by den toe
schouwer. Dit zyn ondergeschikte punten,
maar zy werken zeer fnuikend op ie bewonder-
ring van het overige goede in dit werk, omdat
zy juist een zóó teer onderwerp niet mogen
raken. Wie zich toelegt op naaktstudies, doe dit
weerbaar!
V. O.
Deze kaarten worden door de Official Ford
Dealers, Sub- en Service Dealers hier te lande
in hun étalages opgehangen. Ook aan alle Am
bachtscholen, Middelb. Techn. Scholen en Hoo-
gere Burgerscholen voor jongens is een aantal
gezonden ter verdeeling onder de daarvoor in
aanmerking komende leerlingen, die de rijders
op hunne diverse routes willen „volgen."
Donderdagmiddag had de N.V. Ned. Ford
Automobiel Fabriek een telefoongesprek met den
heer J. A. van Beeck Calkoen, sprekende uit
Umea, waar de Ford-ploeg v. Beeck Calkoen
WeberDikker moet starten.
De condities waren op dat moment nog gunstig
in Zweden, maar het sneeuwde vry zwaar. In
dien het niet lang doorsneeuwde, achtte de heer
van Beeck Calkoen echter zyn kansen om het
vereischte gemiddelde van 40 K.M. per uur te
halen nog vry goed. Bleef de sneeuw aanhou
den, dan zou het wel zeer moeiiyk kunnen
worden.
De ploeg Nyenbandring de BoerWentLie-
senbergKrabbenbos meldt, dat het onmoge-
ïyk bleek vanuit Oslo Kristiansand te bereiken
door sneeuw en ijs. Men is teruggekeerd naar
Oslo, doch ten Zuiden van Oslo ingesneeuwd.
Er was evenwel nog hoop er weer uit te komen
en Oslo te bereiken om van daaruit Zondag
middag te starten.
Op vragen van den heer Hiemstra in verband
met de voor het jaar 1934 van Regeeringswege
aan de gemeentebesturen gestelde voorwaar
de voor het verkrijgen van subsidie in een ge
deelte der voor verzekerden in werkverschaffing
verschuldigde ziektewetpremie, heeft minister
Slotemaker de Bruine geantwoord, dat uitge
oefende aandrang niet in stryd komt met de
bepalingen van de Ziektewet; de in die wet
aan den werkgever gegeven vrije keuze van het
verzekeringsorgaan biyft in het algemeen ge
handhaafd.
In verband evenwel met het uitzonderiyk ka
rakter der materie en met de regeling, getrof
fen met den Raad van Arbeid te 's-Gravenha
ge omtrent teruggave van voor verzekerden in
werkverschaffing te veel betaalde premiën, heeft
de minister het wenschelijk geacht, om het ver-
leenen van subsidie door het Rqk in de kosten
van werkverschaffingen te binden aan de voor
waarde van aansluiting voor de ziekteverzeke
ring bij de ziekenkas van genoemden Raad van
Arbeid.
Daarmede wordt voor deze werkverschaffin
gen een wqze van verzekering verkregen, wel
ke, althans voorshands, het meest in het be
lang der Ryksfinanciën wordt geacht.
Wanneer gemeenten of andere corporaties,
welke werkverschaffingen uitvoeren, in verband
met contractueele verplichtingen, welke nog
loopen, zich voorloopig niet kunnen aansluiten
bij de ziekenkas van den Raad van Arbeid te
's-Gravenhage, zal het subsidie in de kosten
der ziektepremie voorshands niet worden inge
boet.
MEDAN, 19 Jan. (Aneta) Nabü Tandjong
Morawa botste een autobus, waarschyniyk als
gevolg van slippen, tegen een Buick op, toe-
behoorende aan den vertegenwoordiger van
Goodyaer, den heer Riedhorst. Van de inzit
tenden van de autobus werden zeven personen
zwaar en vier licht gewond. Voor 't leven van
drie der zwaargewonden wordt gevreesd.
BATAVIA, 19 Jan. (Aneta) Per ultimo
November 1933 waren by de Arbeidsbeurzen
onder 3599 Europeanen. Per ultimo October j.l.
waren 15.795 arbeidzoekenden ingeschreven,
waaronder 3488 Europeanen.
BANDOENG, 19 Jan. (Aneta) G. is door
de politie voorloopig aangehouden wegens ma
jesteitsschennis, gepleegd in een Chineeschen
toko, in byzyn van eenige Chineezen, een Eu-
ropeesche dame en een Europeesch jong-
mensch.
De dame protesteerde tegen de uitlatingen
van den man, doch toen deze er mede voort
ging, riep zy een hoofdagent, die G. meenam
naar het politiebureau.
Deze Poolsche schilder heeft een goed oog
voor de natuur der dingen, hy verwringt ze
niet en al is de opgave die hij er aan stelt
zeker niet de eenvoudigste, zy verdraagt in het
meerendeel van zyn werk de spanningen, waar
in hy zqn objecten stelt. In zijn aquarellen is
hy wat losser van streek, dan in de doeken;
de weerstand van het materiaal is hem daarin
op sommige momenten te sterk. Toch gelooven
wy, dat zyn kracht in de schilderijen ligt, doe
ken als „Balalaika-speler", het „Carnaval"-
meisje en de „Stikstof-fabrieken" bewüzen dit.
Zoodra hy zich laat verleiden om den trek naar
het allegorische te volgen, zooals in „Winter",
„Het Lijden" en de .Bijbellezer" wordt zijn werk
uitdrukkingloos en onbezield. Hy heeft daarin
het conflict niet kunnen omspannen en tot ver
antwoording brengen. Uit het geëxposeerde ma
ken wy op, dat hy zich het best kan bepalen
by den eigen inhoud van zyn onderwerp. In de
portretten blijkt dit het sterkst by een enkele
ervan is hy geslaagd in de vitaie weergave van
een karakter, zooals in „Zelfportret", „Archi
tect H" en het moederlijke „Bü de Bron". De
beeltenis van „Werkelooze", „Mün Vader" en
„Z. Exc. W. B." hebben iets kouds, iets clown
achtigs; ook in de naakststudies heeft hy dit
koele en al te strakke niet geheel overwonnen,
al vergoedt daar de compositie wel iets. Bü een
scherper beperking van zyn talent, tot wat bin
nen rijn geesteiyke macht ligt en een zuiverder
instelling van zün visie op elementaire onder
deelen, kan hy de opvlucht eenmaal maken,
waarvan het mysterie van licht en diepte, dat
hier en daar door zün onderwerp heenbreekt.
de gegronde factoren duidelqk waarneembaar
maakt. v. O.
De regeering van Polen heeft den roman
„Vuur en Zwaard" van H. Sienckiewicz, verbo
den. Dit bericht wekt eenige verwondering, om
dat Sienckiewicz, de schrijver o.m. van „Quo
Vadis" door de Polen wordt vereerd als een
groot nationaal letterkundige van wereld-be-
teekenis.
Verbeterde controle
De Regeering heeft een uitstekenden
maatregel genomen, om onjuiste be
lasting-aangifte te verbeteren. Naar
de N. R. Crt. n.l. vernam, deelde de minister
van financiën aan de inspecteurs der belas
tingen mede, dat alle aanschrijvingen wor
den ingetrokken om een tegemoetkomende
houding aan te nemen jegens personen, die
de belastingadministratie met de door hen
begane ontduikingen van inkomstenbelas
ting en van vermogensbelasting geheel uit
eigen beweging in kennis stellen. Dit zit
hierin, dat bij de uitvoering van de nieuwe
belastingen (b.v. omzetbelasting, belasting
naar het vermogen van instellingen van de
doode hand) gegevens ter kennis van de
belasting-administratie komen, die dienst
baar worden gemaakt aan de controle van
de aangiften voor de belastingen naar het
inkomen en vermogen. Deze controle kan
voor hen, die in het verleden onjuiste aan
giften van hun inkomen of vermogen heb
ben gedaan en die de tot nu toe geboden
gelegenheid om hun aangiften „vrijwillig"
te verbeteren, ongebruikt lieten voorbij
gaan, zeer ernstige gevolgen hebben. Niet
alleen zal bij ontdekking van de fraude de
te weinig geheven belasting met viervou
dige verhooging worden nagevorderd, maar
bovendien loopen zij de kans, dat een straf
vervolging tegen hen wordt ingesteld.
De minister van financiën heeft echter
gemeend, nog voor éénmaal de gelegenheid
te moeten geven om, onder zoo weinig mo
gelijk bezwarende omstandigheden, onjuiste
aangiften te verbeteren. Van allen, die in
het verleden onjuiste aangiften mochten
hebben gedaan en hun fout vóór 1 Maart
1934 herstellen door van de ontduiking
mededeeling te doen aan den Inspecteur,
zal niet meer worden gevorderd, dan de
enkelvoudige belasting over het belasting
jaar of de belastingjaren, waarvoor de aan
gifte onjuist is geweest. Daarbij zal niet
verder worden teruggegaan dan tot het be-
lastingjaar 19311932. Heffing van verhoo
ging blijft dus achterwege, terwijl straf
vervolging niet zal worden ingesteld. Dit
zal ook het geval zijn, indien op het tijd
stip, waarop de mededeeling van de ont
duiking wordt gedaan, de Inspecteur de on
juistheid van de aangifte reeds vermoedde
of op het spoor mocht zijn gekomen en den
belastingplichtige tot het verstrekken van
inlichtingen of tot het geven van inzage
van boeken en bescheiden mocht hebben
uitgenoodigd en zelfs ook dan, indien de
verbetering een aangifte van een overledene
zou betreffen, en de onjuistheid uit een in
te dienen successie-memorie aan het licht
zou komen. Men vestigt er echter nadruk
kelijk onze aandacht op, dat op deze gun
stige regeling geen aanspraak zal kunnen
maken
a. hij, tegen wien, blijkens door den In
specteur gedane schriftelijke mededeeling,
een navordering van belasting loopende is;
b. hij, te wiens aanzien het openbaar mi
nisterie is verwittigd, dat de aangifte op
zettelijk onjuist of onvolledig is gedaan;
c. hij, die zich op of na 1 Maart 1934 aan
meldt; d. hij, die zich vóór dien datum
heeft aangemeld, doch zijn betrekking tot
den fiscus toch nog niet geheel in het reine
heeft gebracht.
Kan de belastingplichtige het bedrag van
de te weinig geheven belasting bezwaarlijk
dadelijk en ineens voldoen, dan kan hij in
overleg treden met den ontvanger, om 't ver
schuldigde op eenigszins langen termijn
aan te zuiveren.
De 55-jarige heer B., wonende te Heemskerk,
die in het begin dezer week op den Hoogen-
dorperweg aldaar, by het plotseling oversteken
van den weg door een luxe auto. bestuurd door
den heer P. A. uit Alkmaar, werd aangereden,
is Vrijdagavond aan de gevolgen van de beko
men verwondingen overleden.
In het Staatsblad is afgekondigd de Wet yan
29 December 1933, houdende wijziging van het
tarief van invoerrechten in Ned-Indië en be
stendiging voor 1934 van de tydeiyke opcenten
op het gewüzigd tarief.
Over: Het Verkeersfonds.
Mag ik even een kantteekening maken op
het ingezonden stuk van den heer Brugman m
uw blad?
Ik begrijp dat stuk niet goed, want het ls mij
een oorzaak van groote blijdschap dat uw blad
in een redactioneel artikel krachtig stelling
heeft genomen tegen het verkeersfonds. De argu
mentatie was zóó juist, dat ik dit stuk 15 Januari
in ons blad „De Autobusdienst" hoop over te
nemen. Eenig verwijt aan R. K. bladen of partij
is dus m.i. geheel misplaatst.
De heer Brugman maakt als hij de wilde ril-
derij door het uitoefenen van een autobusdienst
zonder vergunning wil vergoelijken twee fouten.
Ten eerste is die „wilde vaart" niet geopend
direct nadat in Rotterdam de locale autobus
dienst-ondernemers waren verdreven door de ge
meentelijke tram-exploitatie.
Daar liggen zeker een paar Jaren tusschen.
In de tweede plaats worden die wilde diensten
niet uitgeoefend door vroegere Rotterdamsche lo
cale autobusdienst-ondernemers, die, omdat ze
verdwynen moeten met hun materiaal, geen raad
wisten. De dienst wordt uitgeoefend in hoofdzaak
door een mijnheer v. Z., die nimmer vroeger een
autobusdienst exploiteerde.
De vroegere lom ie ondernemers hebben, dank
zij de medewerking van den Ned. Bond van
Autobusdienstondernemers, voor het meerendeel
een behoorlijke vergunning, o.a. de heer Meur,
die de bekende diensten naar Hillegersberg en
Terhegge exploiteert. Kleinjan, die op Schie
dam rijdt enz. Er is slechts een ondernemer die
reeds een vergunnine voor een interlocale lijn
had zoo dwaas geweest om aan de wilde rijderlj
even mede te doen. Begrijpelijkerwijze noem ik
geen namen.
Ten derde herinner ik mij niet. dat in al de
jaren dat ik autobuszaken voor Ged. Staten en
Raad van Staten heb behandeld, er ooit een aan
vraag AmsterdamRotterdam is geweest. Dat is
m.i. dus niet het geval. Slechts hebben Gebr.
Robart te Apeldoorn eens getracht de lijn Am
sterdamDen Haag te verkrijgen, hetwelk mis
lukte.
Het spreekt vanzelf, dat als men in het open
baar wil schrijven over autobussen, touringcars,
of wilde diensten, men goed op de hoogte moet
zijn, daar men anders zijn doel voorbij schiet.
Niet daarin ligt de kracht bit de bestrijding van
bet verkeersfonds. Die ligt alleen in de argu
mentatie als b.v. in uw destHds verschenen arti
kel gegeven.
KRAAK STEEMANN
Secretaris van den Ned. Bond van
Autobusdienstondernemers
