MINISTER EN KAMERLID GAAN
DUELLEEREN
S
Ramp van Lagny in de Kamer
Rust in Portugal weergekeerd
i
Nazi's roeren zich
Het nieuws van heden
BEMIDDELING MISLUKT
Het Fransche aide-
mémoire
GEBREKKIG SPOORWEG
STELSEL
VASTBERADEN OPTREDEN
DER REGEERING
DE BAROMETER
VEREEN IG DE KATHOLIEKE PERS
BUREAUX: NASSAULAAN 51 - TEL. 13866
ABONNEMENTEN: voor Haarlem en
Agentschappen per week 25 cent;
per kwartaal f 3.25; per post, per
kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling
ZATERDAG 20 JANUARI 1934
ZES EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 18584
Duel tusschen dagbladdirecteur
Ferry en Kamerlid La Grosi-
lière gaat niet door
Boncour verdedigt zich
De Monzie
De Stavisky-affaire
in den Senaat
Nog een duel?
Het Weer iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii|
Het Duitsche antwoord aan den
Franschen gezant te Berlijn
overhandigd
Hitler's eischen
-x
Lord Halifax overleden
DE STICHTING VAN HET DUITSCHE RIJK HERDACHT
Om bezuinigingsredenen heeft
men zooveel personeel ont
slagen, dat de dienst
ontwricht is
Hulptrein veel te laat
Mc.
Een vergadering van communisten
en anarchisten ontbonden
Talrijke arrestaties
De gepleegde terreur
Menschen als handels
waar
Een bankier ontvoerd in Minnesota
Hakenkruisvlaggen wapperen op
het gebouw der Technische
Hoogeschool te Weenen
Onlusten te Innsbrtick
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ZESTIEN BLADZIJDEN
ONTVANGLAMPEN VANAF F 2.50
N.V. Gloeilampenfabriek „Radium
De drie Bulgaren
INVAL IN COMMUNISTISCHE
CENTRALE
Aanslag op Japanschen
pantsertrein
INDISCHE POSTVLUCHTEN
HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 cf.; ingez.
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866 de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
PARIJS, 19 Jan. Inzake de heftige woorden-
Wisseling tusschen den minister van Onderwijs,
de Monzie, en den rechtschen afgevaardigde
Henriot, die in de Kamer tegen den minister
verdachtmakingen had geuit in verband met de
Stavisky-affaire, meldt men nog het volgende:
De Monzie overhandigde in aanwezigheid van
verscheidene afgevaardigden en overhaast toe
geschoten journalisten zijn aanvaller zijn kaar
tje en stelde de neo-socialisten Marqueet en
Deschizeairx als zijn getuigen. Henriot van zijn
kant nam daarop zijn partijgenooten Blaisot en
Ybarnegaray toj getuigen.
Vanochtend zouden partijen en getuigen ge
zamenlijk den officieelen tekst van Henriot's
woorden onderzoeken. Zoo dit niet tot een be
vredigenden afloop leidt, of Henriot geen ex
cuses aanbiedt, zou dus een duel tusschen Hen
riot en De Monzie moeten plaatsvinden.
Natuurlijk hoopt men vurig, dat deze pijn
lijke zaak alsnog in der minne kan worden
geregeld. De Pransche wet verbiedt wel is waar
het tweegevecht, doch in het verleden Co.a. tij
dens de Dreyfus-affaire en in den oorlog) is
het herhaaldelijk voorgekomen, dat partijen aan
de grens, even buiten Fransch grondgebied,
hetzij in België of Noord-Spanje, hebben ge
duelleerd.
PARIJS, 19 Jan. (Reuter) De vier perso
nen, die door minister De Monzie en Henriot zijn
aangewezen als getuigen bij hun duel en die op
zich hebben genomen vooraf het officieele ste
nografische verslag der Kamerzitting te onder
zoeken, hebben vastgesteld welke beschuldigin
gen Henriot heeft geuit. De afgevaardigden be
sloten den minister de betreffende passage te
laten lezen en hem te vragen of hij zijn verkla
ring staande hield. De Monzie liet weten, bij
zijn verklaring te blijven, dat hij Arlette Simon
niet kende. Ook handhaaft hij den eisch, dat
Benriot de aantijging intrekt of wel hem ge
noegdoening geeft.
Volgens nadere berichten is het geschil
tusschen den Minister van Onderwijs De
Monzie en het Kamerlid Henriot nog steeds
niet opgelost. Een conferentie tusschen de
getuigen is op niets uitgeioopen.
Men besloot nu de bemiddeling in te roe
pen van Francois Pietri, die als voorzitter
van den schermbond volledig op de hoogte
is met eerezaken en uit moet maken of hier
sprake is van beleediging en wie in dit
geval de beleedigde is.
De regeering publiceert den tekst van een
telegram dat Paul-Boncour gisteravond uit Ge-
nève naar Parijs zond om te protesteeren tegen
de lasterlijke aantijgingen van Henriot en om
tevens de voor hem Paul-Boncour alles
zins eerbare, bizondere omstandigheden uiteen
te zetten, welke er toe hebben geleid dat hij,
op aandringen van zijn familie, in Juli 1926
de verdediging op zich nam van Arlette Simon,
de latere Madame Stavisky.
Arlette Simon schrijft Paul-Boncour
was de nicht van een mijner vrienden en de
dochter van een kameraad. Haar moeder was
hertrouwd en, naar ik geloof, vertrokken naar
het buitenland. Arlette Simon bleef alleen te
Parijs achter waar zij den avonturier Stavisky
leerde kennen en na eenigen tijd voor de recht
bank verscheen onder de beschuldiging van zijn
medeplichtige te zijn. Ik kende Stavisky toen
nog niet en kon zijn toekomstige bekendheid
zelfs niet vermoeden. Ik heb hem ook nooit ge
zien. Toén niet en later ook niet.
Arlette Simon heb ik slechts gekend als
een ongelukkig jong meisje dat ik alleen en
uitsluitend ter wille van haar vader en vol
komen belangeloos als advocaat heb bijge
staan. Bijzonder moeilijk was deze zaak
overigens niet. Waar het onderzoek aan
toonde dat zij niet verantwoordelijk kon
worden gesteld en de eischende partij zich
daarbij neerlegde, werd zij van rechtsver
volging ontslagen, terwijl ik op vacantie
was.
Ik heb haar sindsdien niet meer terug ge
zien tot de kranten, toen het schandaal een
maal tot uitbarsting was gekomen, haar por
tret afdrukten. Het was ook toen pas dat ik
te weten kwam dat zij getrouwd was met den-
gene dien ik tegen mün zin eenmaal in de
uitoefening van mijn beroep als advocaat ver
dedigd had.
Dit is alles wat ik met de Stavisky-affaire
heb uit te staan of ooit uit te staan heb gehad.
Tot zoover Paul-Boncour,
Inmiddels berichtten de bladen reeds, dat ook
de directeur van het nationalistisch blad
„Liberté", Désiré Ferry, die met het socialistisch
Kamerlid La Grosilière in de „couloirs" van het
Parlement handgemeen geworden was, zijn
tegenstander tot een duel had uitgedaagd.
Naar aanleiding dezer geruchten maakt
Désiré Ferry bekend, dat het Kamerlid La
Grosilière reeds meermalen strafbare hande
lingen heeft gepleegd en dat hij dus niet in
staat geacht kan worden om in een duel
voldoening te geven. Ferry heeft een gerechte
lijke aanklacht tegen hem ingediend.
PARIJS, 19 Jan. (Reuter). Ook de Fransche
senaat heeft naar aanleiding der zaak-Stavisky
zijn vertrouwen in de regeering uitgesproken.
In de zitting van Vrijdagmiddag sprak aller
eerst senator Chéron, die zeide, dat erger dan
dergelijke schandalen de manier is, waarop ze
worden uitgebuit. Hij wekte de regeering op,
om het afzakken der moraal van openbare per
sonen te bestrijden en eischte een wijziging van
de perswet.
Minister-president Chautemps verklaarde, dat
Frankrijk aan een moreele crisis lijdt. Hij ge
looft echter, dat het voldoende is de justitie
haar taak te laten verrichten en de noodig ge
bleken wetsveranderingen door te voeren, voor
al ten opzichte der banken van leening.
Na uiteengezet te hebben waarom hij het
voorstel een enquête-commissie in te stellen had
afgewezen zeide Chautemps een voorstander te
zijn der persvrijheid, maar het moet mogelijk
zijn de oplichters, die onder den dekmantel der
journalistiek hun bedrijf uitoefenen aan te pak
ken, zooals het ook onmogelijk gemaakt moet
worden dat journalisten geld ontvangen uit het
buitenland.
Tenslotte waarschuwde de premier voor een
herhaling van zoo rumoerige zittingen als die
der Kamer op Donderdag j.l.
Dergelijke dingen doen veel kwaad.
Het is in het belang der republiek de sociale
discipline te herstellen.
De rede van Chautemps werd met groot ap
plaus ontvangen. De senaat nam een resolutie
aan, waarin hij zijn vertrouwen in de regeering
uitspreekt en de verwachting te kennen geeft,
dat er zonder genade en zonder partijdigheid
een onderzoek zal worden ingesteld naar de fei
ten welke de openbare meening zoozeer in be
roering hebben gebracht.
De zitting werd daarop verdaagd tot 25 Ja
nuari.
PARIJS, 19 Jan. (Reuter.) In de wandelgan
gen van de Kamer diende Lagrossilière na een
woordenwisseling een oorvijg toe aan Désiré
Ferry, die zich verantwoordelijk had verklaard
voor een artikeltje in de Liberté". dat com-
promitteerend was voor eerstgenoemde.
Ferry verzocht hierop aan twee collega's
de kwestie met de wapens te beslechten.
§1 Verwachting: meest matige westelijke tot
H noordwestelijken wind, gedeeltelijk be-
wolkt, waarschijnlijk eenige regen- of 3
5 natte sneeuwbuien, kouder.
3 Verdere vooruitzichten: kans op vorst 3
des nachts.
BERLIJN, 19 Jan. Officieel wordt medege
deeld: Vanmiddag heeft de Rijksminister van
Buitenlandsche Zaken den Franschen ambassa
deur Frangois Poncet ontvangen, dien hij het
Duitsche antwoord op het door den Franschen
ambassadeur op 1 Januari overhandigde aide-
memoire in zake ontwapening heeft overhan
digd. De Rijksminister lichtte den inhoud van
het document toe.
Het Duitsche antwoord houdt zich over het
algemeen in het kader van de tot dusverre ge
voerde Fransch-Duitsche besprekingen. Men
heeft er van Duitsche zijde bovendien met na
druk op gewezen, dat de voortzetting van deze
besprekingen in wederzijdsch belang gewich
tig is. Eén punt van het Fransche memo
randum heeft echter van Duitsche zijde prin-
cipieele bezwaren gewekt. Al is ook in dit
memorandum het woord „proeftijd" niet meer
aanwezig, weet men toch, dat Frankrijk daar
aan vasthoudt. Van Duitsche zijde verklaart
men in dit verband, dat alles wat naar een
dergelijken proeftijd zweemt, een discriminee
ring vormt en een kwetsing van zijn eer. Men
is van Duitsche zijde van opvatting, dat de
ontwapening niet in twee phases ten uitvoer
kan worden gelegd. Een ander Duitsch bezwaar
geldt de effectieve sterkte van het toekomsti
ge Duitsche leger. Men legt er den nadruk op,
dat 200.000 man niet voldoende zijn om de vei
ligheid van Duitschland te waarborgen. Onder
deze omstandigheden is het momenteele be
roepsleger met zijn gering effectief nog meer
waard. Het nieuwe Duitsche leger moet boven
dien over alle wapenen beschikken, die erkend
zijn als verdedigingswapenen. Het schijnt, dat
de rijkskanselier toegestemd heeft in de con
trole ovar de op militaire leest geschoeide or
ganisaties, verondersteld, dat deze contröle
eveneens op alle dergelijke organisaties in de
andere landen wordt toegepast. Wat ten slotte
de kwestie der luchtstrijdkrachten betreft, houdt
men aan Duitsche zijde de veylaging van de
Fransche luchtstrijdkrachten met 50 pet. voor
onvoldoende resp. zonder beteekenis, wanneer
Duitschland over geenerlei luchtvloot kan be
schikken. Bovendien wenscht men aan Duit
sche zijde een verklaring over wat er geschie
den zal met de 50 pet. vliegtuigen, die men
wil afschaffen.
LONDEN, 19 Januari. (V. D.) Lord Halifax,
de oudste pear, en vader van den minister van
onderwijs. Lord Irwin, is vanavond op zijn land
goed bij Doncaster op 94-jarigen leeftijd over
leden.
Een der politietroepen marcheert met den historischen schellenboom voorop
PARIJS, 19 Jan. In tegenstelling met de zit
ting van gisteren biedt de Fransche Kamer,
die hedenochtend weer is bijeengekomen, een
beeld van rust en leegte.
Bij den aanvang der zitting was op de re-
geeringsbank alleen de minister van justitie
aanwezig: later verschenen ook de minister
president en de minister voor de luchtvaart.
Slechts een klein aantal afgevaardigden was
hedenochtend aanwezig.
In behandeling kwam het wetsontwerp, waar
bij wordt voorgesteld hun. die wegens het be-
nadeelen van spaarders veroordeeld zijn, den
handel 4n waardepapieren en het verrichten
van financieele operaties te verbieden.
Bij de algemeene debatten verklaarde de
rapporteur, dat het tijd wordt uit het jongste
schandaal de noodige practische conclusies te
trekken. De Fransche wetgeving inzake de
controle op financieele operaties is onvoldoen
de. Men moet niet alleen de misdaden bestraf
fen, doch ook door de politie voorzorgsmaat
regelen laten nemen. De wet van 1930, waar
bij aan recidivisten de uitoefening van het ban
kierschap wordt verbpden, heeft geen betrek
king op zekere medewerkers van financieele
instellingen.
PARIJS, 19 Jan. (Reuter). Havas
meldt uit Lissabon, dat de Portugeesche
minister van binnenlandsche zaken aan
persvertegenwoordigers de volgende nadere
bijzonderheden heeft meegedeeld over de
pas ontdekte communistisch-anarchisti-
sche samenzwering. Bij de ontbinding van
een extremistische vergadering, waarin
toebereidselen werden getroffen voor de
uitroeping van de algemeene werkstaking,
De regeeringsgebouwen in de Por
tugeesche hoofdstad» waar de rust
is weergekeerd.
heeft men, zoo verklaarde de minister, heel
nauwkeurige plannen gevonden over de
voorgenomen omwenteling, welke waren
ontworpen naar het voorbeeld van wat in
Spanje gebeurd is.
Aan deze vergadering werd deelgenomen door
communisten, anarchisten en leden van vak-
vereenigingen, van wie een groot aantal gear
resteerd is. Bij de voorbereiding van de alge
meene werkstaking speelde verder de vroegere
legerofficier, kapitein Carlo Vilhena, een rol.
die reeds een keer uit Portugal verbannen is
geweest en ook van de jongste amnestie was
uitgesloten. Ook hij is in hechtenis genomen.
Als vertegenwoordiger van den voormaligen
officier de Carvalho zou hij Donderdagochtend
de revolutie organiseeren.
In verschillende deelen des lands hebben,
aldus de mededeelingen van den minister, in
cidenten plaats gehad. De telefoonleiding tus
schen Porto en Coimbra is doorgesneden: op
talrijke plekken werden helsche machines op
de spoorwegrails gevonden.
Te Parinha Grande wierpen stakers een bom
naar een politieposthuis. Er ontstond een hand
gemeen, waarbij verscheidene personen ernstig
verwond geraakten; 17 stakers werden gear
resteerd.
Eenige agitatoren zijn in de bosschen ge
vlucht en omsingeld door troepen. Hun ar
restatie zal niet lang op zich laten wachten.
Te Lissabon heeft de politie 100 en te Se-
tubal 80 zware bommen in beslag genomen.
LISSABON 19 Jan. (Reuter) De eenige
slachtoffers van de algemeene staking in Por
tugal zijn twee spoorwegarbeiders, die gewond
werden toen bij Santaira een trein tot ont
sporing werd gebracht.
Donderdagavond om 10 uur publiceerde de
regeering een communiqué, waarin het volgen
de wordt gezegd: „Onder het voorwendsel, dat
door de grondwet zoowel stakingen als uitslui
tingen onwettig zijn geworden, wilden de rad
draaiers een aantal arbeiders in een misdadig
avontuur storten, omdat naar hun zeggen eeni
ge revolutionnaire klasse-organisaties niet lan
ger konden functionneeren. De maatregelen der
regeering hebben echter het plan der extremis
ten overal doen mislukken onder omstandig
heden, die een herhaling uitsluiten. De schul
digen zullen worden gestraft."
Lissabon bood in den loop van den avond den
gewonen aanblik.
Donderdagmorgen werd het werk overal als
gewoonlijk hervat.
In het land heerscht een absolute rust.
ST. PAUL (Minnesota) 19 Jan. (Reuter)
Edward G. Bremer, een bankier en zoon van
een rijken brouwer, is door bandieten ontvoerd.
Voor zijn vrijlating wordt een losprijs van
tweehonderdduizend dollars gevraagd.
Bremer was door de bandieten ontvoerd, toen
hij gisterochtend met zijn auto naar zijn bank
ging. De familie had de politie buiten de zaak
gehouden om het leven van den ontvoerde niet
in gevaar te brengen. De politie kwam er ech
ter achter en stelde een onderzoek in onder lei
ding van den inspecteur Charles Tiemey. die
bij vorige ontvoeringszaken dikwijls licht in de
affaire bracht.
PARIJS, 19 Jan. (Reuter). Geheel tegen de
verwachting heeft de regeering hedenmorgen
niet geantwoord op de rede, welke Henriot gis
teren hield over de zaak-Stavisky.
De afgevaardigde Ybarnegary heeft opnieuw
een motie ingediend tot het benoemen van een
enuête-commissie naar de Stavisky-affaire,
nadat zijn eerste motie van deze strekking door
Chautemps van de hand was gewezen.
Ook in de namiddagzitting kwam de zaak-
Stavisky, waarover eerst in den loop van de
volgende week verder zal worden gedebatteerd,
niet ter sprake. Intusschen hield de Kamer zich
bezig met een ander schandaal, waarbij niet
alleen veel geld, maar, wat erger is, ook tweehon
derd menschenlevens verloren gingen.
Vijftien afgevaardigden hebben interpellaties
ingediend naar aanleiding van de spoorweg
ramp bij Lagny, welke zoowel betrekking heb
ben op de verantwoordelijkheid voor de ramp
als op de algemeene organisatie der Fransche
spoorwegen.
De belangrijkste interpellatie was van Jules
Moch, den algemeenen rapporteur van de Ka
mer-commissie voor Openbare werken. Deze cri-
tiseerde het signalenstelsel, de organisatie en
het materiaal. Op het net van de Chemins de
Fer de l'Est zijn verleden jaar 270 ongelukken
gebeurd, welke elk voor zich een ramp hadden
kunnen veroorzaken.
Spr. herinnerde aan eenige nalatigheden, wel
ke zijn komen vast te staan en waarvoor niet
de machinisten, maar de vooraanstaande amb
tenaren verantwoordelijk zouden zijn te stellen,
stellen.
Uit overwegingen van bezuiniging heeft
men zoowel bij de technische als bij de ad
ministratieve diensten zooveel menschen
ontslagen, dat er van een goed geregeld be
drijf geen sprake meer is.
De locomotieven, welke bij de maatschappij
in gebruik zijn, zouden volgens een rapport van
ingenieurs ondeugdelijk zijn. De laatste onge
lukken hebben plaats gehad met deze locomo
tieven. Bovendien moeten de houten wagens
door stalen worden vervangen.
Aan het slot van zijn rede wees afgevaardigde
Moch ook nog op de geheel, onvoldoende orga
nisatie van de eerste hulp, zooals deze was bij
de ramp te Lagny.
De eerste reddingstrein is pas twee uur 20
minuten na het ongeluk ter plaatse ver
schenen. Moch eischte het in staatsbedrijf
nemen van de spoorwegen met de motivee
ring, dat deze misstanden niet slechts op
een, doch op alle spoorwegen betrekking zou
den hebben.
WEENEN, 19 Jan. Onbekende personen
hebben Vrijdagochtend op de Technische Hooge
school te Weenen zes groote hakenkruisvlag
gen geheschen. De politie heeft de vlaggen ver
wijderd.
INNSBRUCK, 19 Jan. (Reuter). In de omge
ving van de universiteit hebben vandaag weer
betoogingen plaats gehad. Op de eerste en
tweede verdieping van het hoofdgebouw ont.
ploften eenige papieren bommen. Vervolgens
verzamelden de studenten zich op de beneden
verdieping en zongen het Horst Wessellied en
andere nationale liederen. Toen een „Ueberfall-
kommando" verscheen om een eind aan de de
monstraties te maken, kwam het tot botsingen
tusschen de politie en de studenten. Een groot
aantal studenten werd gearresteerd.
Nader seint Reuter nog uit Innsbruck: De
laatste dagen is in heel Tirol weer een groot
aantal Nazi's gearresteerd, en naar het concen
tratiekamp Woellersdorf overgebracht.
De Stavisky-affaire. Boncour verdedigt zich.
Duel tusschen min. De Monzie en afgevaar
digde Henriot.
Duitschlands antwoord op de Fransche memorie
aan den Franschen gezant te Berlijn overhan
digd.
De rust in Portugal weergekeerd. Vastberaden
optreden der regeering.
Oostenrjjksche nazi's in actie.
Minister Deckers heeft een bezoek gebracht aan
den president der Spaansche republiek.
De schipbreuk bij Texel; indrukken over de
ramp.
Plan tot teeltbeperking der aardappelencultuur.
Wetsontwerp tot aanvulling der NetL-Indische
Leeningswet 1931.
Vragen aan den Minister van Justitie over het
bekende strooibiljet der N.S.B.
Maatregelen in voorbereiding tot teeltvergun
ning ter saneering van de bloemisterij.
Nadere bijzonderheden over de verduistering te
Dalmsholte.
O
yy
LEIPZIG, 19 Jan. (D.N.B.) De verdediger der
Bulgaarsche verdachten in het Rijksdagbrand
proces, Dr. Teichert, publiceert een verklaring,
waarin hij het in de buitenlandsche pers ver
spreide bericht, dat Dimitrof op sterven ligt
een infame leugen noemt. Hij zegt, dat de 3
Bulgaren uitstekend behandeld worden, een
ruim gebruik mogen maken van het recht om
te rooken en goed gezond zijn. Dimitrof mag
geregeld bezoek ontvangen van zijn familiele
den.
DANZIG, 19 Jan. (D. N. B.) De politie heeft
een inval gedaan in een communistische cen
trale, die als een der grootste van Europa kan
worden beschouwd. Er werd een ontzaglijke hoe
veelheid communistisch materiaal in acht of
tien verschillende talen gevonden. De leiders,
twee Polen, werden gearresteerd.
MOEKDEN, 20 Jan. (Reuter.) Naar een Ja-
panscl} telegraafbureau meldt, is een Japan-
sche pantsertrein op den Chineeschen Ooster
spoorweg nabij Chandochedzi door dynamiet-
patronen tot ontsporing gebracht. Een groot
aantal soldaten is om het leven gekomen.
De „Pelikaan" is op de uitreis te Athene aan
gekomen.
Stand op Zaterdag 9 uur v.m.: 765
Vorige stand: 758
