De Saarkwestie in den Raad Poe Yi keizer Von Papen antwoordt Chautemps VOLKSSTEMMING IN 1935 mmm De aardbeving in Indië NIEUWE AANVAL OP HET KEIZER-TIJDPERK DERDE RIJK WAARBORGT DEN VREDE DE KLEINE ENTENTE Het nieuws van heden VON HINDENBURG ZIEK DE BAROMETER VEREENIG DE KATHOLIEKE PERS MAANDAG 22 JANUARI 1934 BUREAUX: NASSAULAAN 51 - TEL. 13866 ABONNEMENTEN: voor Haarlem en Agentschappen per week 25 cent; per kwartaal f 3.25; per post, per kwartaal 3.58 bij vooruitbetaling DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866 Bevolking zal beschermd worden tegen dreigementen en eiken invloed van buiten Frankrijk zet zijn stand punt door Sir Simon ontstemd? Zaterdag werd hem de kroon aan geboden van het Groote Mandsjoe-Rijk" Mandsjoe-dynastie niet hersteld Naspel der Lagny-ramp Boerin wilde een platina horloge verkoopen SCHIPBREUKELINGEN DER „OAKFORD" OPGEBAARD Het W eer ïiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiii^ Ook Nepal zwaar geteisterd DE K. L. M. VOORUIT! De Duitsche Transfer Besprekingen uitgesteld tot 25 Januari Keizer Poe Yi mam Het nieuwe passagebureau te s-Gravenhagevan welks opening we Zaterdag een verslag gaven Darré betoogt, dat de politiek der Duitsche keizers den boer veel nadeelen heeft gebracht Felle rede van Baldur von Schirach „De Duitsche natie is weer een centrum van geestelijke kracht geworden De eenvoudige houten kisten, waarin het stoffelijk overschot van de tien opvarenden, bijna allen kerels in de kracht van hun leven, door de redders van Cocksdorp met piëteit is neergelegd. Het gelukkige jaar 1933 Von Papen Fransch verkeersvlieg tuig neergestort Piloot en de marconist verbrand Nog een vliegongeluk Erkenning van Sovjet-Rusland? Duel gaat niet door Getuigen van De Monzie en Henriot werden het eens DIT NUMMER BESTAAT UIT VEERTIEN BLADZIJDEN Geen reden tot ongerustheid Kleine presidium" ver daagd Ontwapeningsbureau op 13 Febr. bijeen Simon bestudeert het Duitsche antwoord Op het Engelsche memorandum HAARLEMSCHE COURANT ZES EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 18585 Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 d.; ingez. mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek GENËVE, 20 Jan. In de wandelgangen van het Volkenbondsgebouw is even voor 4 uur bekend geworden, dat de Volkenbondsraad tot overeenstemming was gekomen inzake een gemeenschappelijke verklaring over de behan deling van de Saarkwestie. De raad kwam daarna nog eenmaal in een korte geheime zitting bijeen en begaf zich toen naar de glazen waranda, waar een openbare sitting werd gehouden. Als het derde punt stond op de agenda: Voorbereidende maatre gelen in verband met de volksstemming in het Saargebied. De president van de regeerings- commissie van het Saargebied nam aan de raadstafel plaats. Na de opening van de zitting las de Ita- liaansche rapporteur het rapport voor, dat tot stand is gekomen als een compromis tusschen de Fransche en Engelsch-Italiaansche opvat tingen, en waarin de raad het volgende ver klaart: „De Volkenbond keurt de slotconclusie van het rapport goed. Hij geeft uiting aan zijn wil, alle plichten te vervullen, die op hem rus ten in verband met de voorbereiding der volks stemming in het Saargebied in 1935. In het bijzonder verzoekt hij zijn commissie, met het oog op het rapport, dat de commissie hem zal voorleggen, a. de maatregelen te onderzoeken, die onder het gebruik van alle geschikte middelen het ordelijk verloop der stemming kunnen waar borgen. b. in het bijzonder die middelen te bestudee- ren, waardoor de bevolking beschermd wordt tegen iederen druk en de uitvoering van ieder dreigement, dat de eerlijkheid der stemming zou kunnen schaden. c. adviezen te bestudeeren, die de regeerings- commissie van het Saargebied haar zou kun nen voorleggen, voorzoover zij de handhaving der orde in de periode van de volksstemming betreffen. De raad besluit, de 20.000 Zwitsersche francs voor de uitgaven, die kunnen noodig zijn voor het raadplegen van deskundigen, ter beschik king te stellen." In het door Aloisi voorgelezen rapport wordt par. 34 van het derde hoofdstuk van het ver drag van Versailles woordelijk geciteerd. Dit artikel bevat de voorwaarden voor de stem ming. Paul-Boncour wees in het bijzonder op de punten, waaraan Frankrijk groote waarde hecht. Hij zeide, dat de stemming illusoir zou zijn, wanneer de orde niet zou kunnen worden gehandhaafd. Volgens hem heeft de thans be noemde commissie alle volmachten om den raad later alle maatregelen voor te stellen, die noo dig waren, ook de zeer ingrijpende. Hij herin nerde er aan, dat de raad reeds vroeger voor de bescherming der ambtenaren heeft gezorgd. Op dezelfde wijze moet ook de bevolking wor den beschermd. Na Boncour sprak zeer kort de Engelsche vertegenwoordiger Eden, die verklaarde, dat hij van commentaar op het rapport afzag. Overi gens bracht hij hulde aan de uiteenzetting van den rapporteur, die alle vereischte punten heeft behandeld. Benesj verklaarde, dat het er om gaat, de bepalingen van het verdrag van Versailles uit te voeren. Tenslotte werd het rapport aangenomen en de benoeming goedgekeurd der leden van de voorbereidingscommissie. De commissie van drie voor de Saarkwestie zal Zaterdagavond onder voorzitterschap van den Italiaanschen raadsvertegenwoordiger Aloisi in eerste constitueerende vergadering bij een komen. In Fransch-georiënteerde kringen beweert men echter, dat de Engelsche minister ietwat ontstemd is vertrokken, omdat hij noch in de Saarkwesie, noch in de Ontwapeningskwestie zijn standpunt heeft kunnen doorzetten. Paul-Boncour zou zich Vrijdag niet tevreden hebben gesteld met de benoeming van de orga nisatiecommissie voor de Saarstemming, maar hebben aangedrongen op de bijvoeging van een verklaring van den raad aan het rapport van den Italiaanschen rapporteur. Deze verklaring richt zich onmiddellijk tegen de nat.-soc. pro paganda in het Saargebied. Bovendien ver klaart men van zekere Fransche zijde, dat Be nesj zich met succes heeft verzet tegen het EngelschItaliaansche plan tot verdaging van de ontwapeningsconferentie met eenige maan den. Het is zeer waarschijnlijk, dat het bureau midden Februari bijeen zal komen; onmiddel lijk daarna zou de hoofdcommissie bijeen komen. TSJANGTSJOEN, 20 Jan. (Reuter). Gemeld wordt, dat Poe Yi zich heden heeft bereid verklaard den troon te be stijgen van den Mandsjoe-kwo of van het „Groote Mandsjoe-Rijk", zooals de Mandsjoe-kwo waarschijnlijk in de toe komst genoemd zal worden. De plech tigheid van heden bestond daarin, dat de minister-president hem den keizers kroon aanbood en dat Poe Yi die aan vaardde. TOKIO, 20 Jan (Reuter). Japan heeft zijn hartelijkste gelukwenschen doen toekomen aan de nieuwe regeering van den Mandsjoe-kwo. De minister van Buitenlandsche Zaken Hirota drukte er zijn groote voldoening over uit, dat Poe Yi door den wil des volks keizer van den Mandsjoe-kwo geworden was. Het is mijn vaste overtuiging, aldus de mi nister, dat de monarchie een nog grootere ver sterking der onafhankelijkheid van den Mand sjoe-kwo ten gevolge zal hebben. Naar aanleiding van het bericht, dat Poe Yi den keizerlijken troon bestijgen zal, verklaarde de woordvoerder van het ministerie van Bui tenlandsche Zaken, dat de autoriteiten van den Mandsjoe-kwo met de uitroeping tot keizer van den regent niet de bedoeling hadden de Mandsjoe-dynastie te herstellen; er bestaat geen gevaar voor grenswijziging en Noord- China blijft dus buiten beschouwing. „Alle vrees voor een invasie in dit gebied is onge grond." PRAAG, 20 Jan. (Reuter). Een met bloed be vlekt horloge, dat stil bleef staan op het oogen- blik van de spoorwegramp bij Lagny, heeft ge leid tot de arrestatie van een boeren echtpaar te Munkaczewo in de Russische Karpathen. De vrouw had het platina-uurwerk, dat met veer tien diamanten was bezet, naar een horloge maker gebracht, doch de bloedvlekken erop en de kostbaarheid wekten diens wantrouwen en tiij waarschuwde de politie. De vrouw werd onder vraagd en bekende, dat zij het klokje had ge stolen van een der slachtoffers van de ramp bij Lagny. Zij bevond zich op weg van de Vereen. Staten naar haar vaderland en was een der rei zigers van den verongelukten trein die niet zijn gedeerd. H Verwachting: Zwakke tot matigen wind uit noordelijke richtingen, gedeeltelijk be- wolkt, waarschijnlijk droog weer, weinig verandering in temperatuur. Verdere vooruitzichten: onzeker. Zon op 7.58 - onder 4.26 - Licht op 4.56 30 Januari V. >1. IR CALCUTTA, 21 Jan. De aardbeving in Britsch- Indië heeft, naar men vreest, ook de hoofdstad van Nepal, Khatmandoe, welke 80.000 inwoners telt, voor het grootste deel van den aardbodem weggevaagd. Nadat de stad vijf dagen lang volkomen van de bui'enwereld was afgesneden, doordat alle verbindingen verbroken waren, schijnt men thanst op grond van zoo juist uit het jacht- kamp' /an den maharadja van Nepal ontvan gen berichten, te moeten aannemen, dat be halve groote verwoestingen, ook vele men- schenlevens te betreuren zijn. De maharadja is oogenblikkelijk naar de hoofdstad terug gekeerd. De Indische regeering heeft onverwijld maatregelen genomen om de verbindingen met Calcutta te herstellen en de stad hulp te ver- leenen. Men vermoedt, dat het centrum van de aardbeving is gelegen in de dichtbevolkte dalen van Nepal. BERLIJN, 20 Jan. (D. N. B.) De datum der besprekingen van de Rijksbank met ae vertegenwoordigers der buitenlandsche crediteu ren op langen en midelmatig langen termijn, is van 22 Januari tot 25 Januari uitgesteld. Dit is geschied op verlangen der Amerikaansche en Engelsche vertegenwoordigers, alsmede op een later geuiten wensch der Zwitsersche vertegen woordigers. WEIMAR, 21 Jan. (D.N.B.) De rijksminister van Landbouw, Darré, heeft heden ter gelegen heid van den rijksboerendag een rede gehouden, waarin hij zeide, dat in de laatste tien eeuwen der geschiedenis van Duitschland steeds weer de tegenstelling aan den dag is getreden tus schen den Duitschen boer en de buitenlandsche elementen, en opnieuw betoogde, welke nadee len de politiek der Duitsche keizers voor den boerenstand heeft opgeleverd. De weg van ellende voor den Duitschen boer is begonnen, toen de Hohenstaufen hadden ver geten, dat het zwaartepunt van hun macht in hun Duitsche vaderland was gelegen, aldus de minister. Aan dezen afkeer van eigen bloed en bodem werd door de Hohenstaufen zelf geener lei waarde gehecht, doch het gevolg er van was, dat de laatste keizer uit hun geslacht in Italië zijn leven liet op het schavot. Ook in later tijd toen Bismarck die in zijn politiek steeds het oog op den boer hield ge richt moest aanzien, dat een jeugdig keizer „een nieuwen koers" afkondigde, sloeg men voor de tweede maal in de geschiedenis van Duitsch land den weg der Hohenstaufen in, die onfeilbaar na korter of langer tijd tot een chaos op het gebied der binnenlandsche politiek moest leiden. KOTTBUS, 20 Jan. Op een door N.S.D. A. P. en Stahlhelm georganiseerde bijeenkomst ter herdenking van de stichting van het Duit sche rijk heeft vice-kanselier Von Papen het woord gevoerd. „Wij vieren thans aldus Von Papen den 63sten herinneringsdag aan de stichting van het Duitsche rijk door Bismarck op 18 Jan. 1871 in de Spiegelzaal van Versailles. Twee groote rijken hebben hun taak moeten ver vullen om ons rijp te maken voor een nieuwe „volkswording", voor de goddelijke leiding van een volk, dat zijn historische zending in de cultuur van het Avondland heeft te vervullen. Zoo treedt voor ons naast het jaar 1871 het gelukkige jaar 1933. Een geweldige volksge meenschap van groote hoogte omspant de Duitsche landen en gouwen, stad en land, alle standen en beroepen, jong en oud, ontwikkeld en onontwikkeld, arm en rijk. Met trots kunnen wij zeggen, dat de Duitsche natie onder de leiding van baar jongen Fuehrer weer een centrum van geestelijke kracht is geworden. Wij zullen niet moede worden, de wereld steeds weer te zeggen, dat het Duitsche volk geen imperialistische politiek nastreeft maar dat het er alleen aan denkt, een eervoile plaats in te nemen in de rij der groote souvereine staten. Dat is niet, zooals de Fransche minister president het dezer dagen in den Senaat heeft gezegd, „een doctrine, die een opzweeping der nationale hartstochten brengt", dat is veeleer een doctrine, die het leven van een groote natie in eer en waardigheid betreft. Begrijpt men dan niet, dat men ons land eindelijk moet bevrijden van de vernederende discriminatie, die als een berg drukt op zijn zelfgevoel, zijn eer en zijn trots? Wij zijn het met den Fran- schen minister-president eens, wanneer nij zegt, dat er geen tegenstelling bestaat tusschen een politiek van nationale verdediging en een van internationale samenwerking. De rijkskanselier heeft het Fransche volk gezegd, dat nog nooit een zoo eerlijk aanood aan een nabuurland was gedaan. Hij heeft voor gesteld, onder de oorlogen van honderden ja ren een streep te trekken. Wij willen het derde Rijk tot een garantie voor den vrede maken: een nieuwe oorlog zou de ineenstorting van de geheele cultuur van het Avondland beteeke- nen! De 12de November was een daad van grootsch vertrouwen der Duitsche natie in den Fuehrer en zijn beweging. Wij moeten nu vertrouwen overal met vertrouwen beantwoorden, opdat het buitenland niet, zooals zoo vaak in de tijd perken van onze zwakheid, profijt kan trekken uit de oneenigheid." Het nationaal-socialisme daarentegen gaat wel bewust uit van den boer en luidt zoodoende een nieuw tijdvak in de geschiedenis van Duitsch land in. Wat den economischen kant betreft, verklaar de Darré, dat de boer als gevolg van de dalende prijzen aan een steeds grooter ellende ten prooi was geworden. Om die reden heeft de regeering de prijzen voor de voornaamste producten vast gesteld, waarbij de belangen van producent en consument op billijke wijze tegen elkaar zijn af gewogen. Door deze vaststelling der prijzen heeft men niet slechts den boer beschermd tegen een verdere prijsdaling, doch ook den verbruiker tegen een ongerechtvaardigde prijsstijging. Als laatste spreker voerde de rijksjeugdleider, Baldur von Schirach het woord. Hij wees er op, dat het noodzakelijk is, dat de jeugd van het platteland in de organisatie der Hitierjeugd wordt opgenomen. Nadrukkelijk betoogde spreker, dat hij zich tot taak heeft gesteld, de geheele jeugd van alle standen en geloofsbelijdenissen in één organisa tie samen te smelten. Eigengerechtigdheden, van welken kant deze ook mogen komen, zou spreker niet dulden, ook van den kant der reactie niet. „Want wanneer het marxisme den dood heeft beteekend van elke nationale opvoeding, dan beteekent de reac tie de pest er van", aldus Baldur von Schirach. De rijksboerendag werd daarop gesloten. PARIJS, 20 Jan. Het passagiersvliegtuig van den dienst Marseille—Parijs is hedenmorgen bij Caromb in het departement Vaucluse neer gestort. De piloot, een zoon van senator Lefèvre du Prey is evenals de marconist verbrand, doordat het vliegtuig na den val in vlammen opging. BERLIJN, 20 Jan. Een vliegtuig van den Luft- dienst is vanmorgen bij Warnemuende neerge stort. De piloot Miebach is daarbij gedood, ter wijl de overige inzittenden gered konden worden. PRAAG, 20 Jan. Naar verluidt staat op de agenda van de conferentie te Agram van de ministers van buitenlandsche zaken der Kleine Ente ook de erkenning van Sovjet-Rus land. Te oordeelen naar de voorbesprekingen kan men een definitieve afhandeling dezer kwes tie verwachten. Reeds worden uitgebreide voorbereidingen getroffen voor den opbouw der economische betrekkingen met Rusland. PARIJS. 20 Jan. (Reuter.) Het incident tusschen den minister van Onderwijs De Mon zie en het Kamerlid Henriot is definitief ge sloten. In een conferente welke Zaterdagmiddag plaats had, kwamen de vier getuigen tot het besluit dat hetgeen Henriot in de Kamer had verklaard weliswaar niet op feiten steunde, maar dat hy te goeder trouw was geweest en dat hij zijn inlichtingen had uit bronnen welke hem betrouwbaar leeken. De getuigen meenden ten slotte dat er van een duel geen sprake kan zijn en dat het inci dent als afgedaan moet worden beschouwd. De aardbeving in Indië; ook Nepal zwaar ge teisterd. Von Hindenburg ziek. Darré doet een nieuwen aanval op het Keizer- tijdperk. Transferbesprekingen tot 25 Januari uitgesteld. Kleine presidium der ontwapeningsconferentie, verdaagd. Von Papen antwoordt Chautemps. Erkenning van Sovjet-Rusland door de Kleine Entente? Poe Yi tot keizer uitgeroepen. Van de „Oakford" zijn door onbevoegden goe deren weggehaald. Memorie van Antwoord aan de Eerste Kamer op de begrooting van binnenlandsche zaken. Hartelijke huldiging van den heer Louis Wete- rings ter gelegenheid van zijn zilveren jubi leum ais journalist. Het duel tusschen Min. De Monzie en het Ka merlid Henriot gaat niet door. BERLIJN, 21 Januai (V.D.). Naar eerst thans bekend wordt, is Rijkspresident von Hindenburg ziek. Op de helft van de vorige week werd reeds gemeld, dat hij wegens een verkoudheid nie mand kon ontvangen, doch thans wordt gemeld, dat hij ljjdende is aan slijmvliesontsteking op de luchtpijpen Hoewel Zondagochtend de toestand van den patiënt van dien aard was, dat geen direct ge vaar bestond, maakt men zich in politieke krin gen in verband met den hoogen leeftijd van den Rijkspresident toch ongerust. Rijkspresident von Hindenburg is thans 88 jaar. Bij informatie te bevoegder plaatse werd den Berlijnschen -correspondent van de „Telegraaf" medegedeeld, dat voor bezorgdheid over den gezondheidstoestand van den Rijkspresident geen bepaalde reden bestaat. Naar verluidt ^ou hij reeds Maandag weer het ziekbed kunnen ver laten. GENÈVE, 20 Jan. Het „kleine presidium" van de Ontwapeningsconferentie is hedenmiddag verdaagd tot 13 Februari. Er is geen definitieve overeenstemming bereikt, ten aanzien van het weder bijeenroepen van de conferentie zelf. Op 13 Februari zal het kleine presidium waarschijn lijk in Londen bijeen komen. LONDEN, 20 Jan. Simon is onmiddellijk na zijn terugkeer uit Genève begonnen met de bestudeering van het antwoord, dat de Duit sche minister van buitenlandsche zaken Vrijdag aan den Engelschen ambassadeur te Berlijn heeft overhandigd, naar aanleiding van het Engelsche memorandum van 20 Dec. 1933. Hij zal de andere leden der regeering in het begin der volgende week inlichten over den inhoud van het Duitsche antwoord. Het is onwaarschijnlijk, dat de ontwapenings commissie van het kabinet vóór de gewone wekelijksche zitting van het kabinet op Woens dag zal bijeenkomen. Stand op Maandag 1 uur n.m.; 770 Vorige stand: 770

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1934 | | pagina 1