Rondom 't Stavisky-schandaal
in Indië
Onderhoud met Dr. Goebbels
DE KERK IN HET DERDE RIJK
Na de aardbeving
Het nieuws van heden
NOG MEER ARRESTATIES
WATERSNOOD IN CHINA
ALGEMEEN NUT VOOR
EIGENBAAT
PROCES VAN MUNCHEN
Scheepsramp in
China
Minstens 175 slachtoffers
DE BAROMETER
VEREEN IG DE KATHOLIEKE PERS
BUREAUX: NASSAULAAN 51 - TEL. 13866
ABONNEMENTEN: voor Haarlem en
Agentschappen per week 25 cent;
per kwartaal f 3.25; per post, per
kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling
VRIJDAG 26 JANUARI 1934
DACBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866
Kan na de verdwijning der docu
menten het proces wel ge
voerd worden?
Twee schoten in villa
„Vieux Logis"?
Een taxateur gearresteerd
Het aantal dooden minder groot
dan aanvankelijk geraamd
werd: rond 2500
Verwoestingen in stad
en platteland
Het Weeriiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuii^
Duitschland stelt belang in Oosten
rijk, maar bemoeit zich verder
nergens mee
Nat.-Soc. export-artikel?
RIDDERS DER ORDE „POER LE MERITE" TE BERLIJN
De ridders der Orde „Pour le Mérite" te Berlijn, hebben ter gelegenheid van de
herdenking van den geboortedag van Frederik den Groote, op het graf van den
stichter van deze hoogste Pruisische orde, een krans neergelegd
Redevoeringen van minister Frank
en van den Aartsbisschop
van Bamberg
Predikant mishandeld
Dr. Goebbels
Godsdienstonderricht
in den Elzas
Vergeefsch protest tegen inge
voerde wijzigingen
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN
Poe-ji's keizerkroning
uitgesteld
Pekingsche dagbladen bedreigd
Explosie te Voelklingen
LORD BADEN POWELL
ZES EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 18589
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct.; ingez,
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
PARUS, 25 Jan. (Reuter). Als gevolg van
een onderzoek, dat in verband met de Stavisky-
affaire is ingesteld op het ministerie van Han
del z}jn de inspecteur-generaal voor het cre-
öietwezen op dit ministerie, de la Marche, en
een waarnemend afdeelingschef voor den disci-
plinairen raad gedaagd. Zij moeten hun functie
terstond neerleggen.
Het partijbestuur der Radicale Partij heeft
besloten het royement van den radicalen afge
vaardigde Bonnaure voor te stellen. Bonnaure
is bij het Stavisky-schandaal betrokken en de
Kamer heeft zijn parlementaire immuniteit
reeds opgeheven.
Volgens een bericht van het „Journal"
uit Bayonne, zou de gearresteerde directeur
van de verzekeringsmaatschappij „Con-
fiance", Guépin, niet slechts met Stavisky
samen he'oben gewerkt, doch zelfs een der
eigenlijke initiatiefnemers bij de oplich
tingsaffaire zijn geweest. Guépin zou op
dracht gegeven hebben te Bayonne voor
eenige millioenen francs valsche bonds te
laten vervaardigen, die hij bij banken en
verzekeringsmaatschappijen heeft onderge
bracht. Als directeur der verzekeringsmaat
schappij verdiende Guépin 600.000 francs
per jaar, doch maandelijks gaf hij onge
veer 120.000 francs uit.
De taxateur van de Crédit Municipal de
Bayonne is gisteren gearresteerd, aangezien hij
er van beschuldigd werd juweelen, die een
waarde hadden var hoogstens 39.500 francs en
die ter beleening moesten worden aangeboden,
te hebben getaxeerd op 1.800.000 francs. De
arrestant verklaarde, dat de hem thans voor
gelegde juweelen niet dezelfde waren als die
hij indertijd ter schatting kreeg aangeboden.
PARUS, 25 Jan. (Reuter). Naar het „Jour
nal" bericht, zijn de getuigen van André Hesse
en Beineix niet tot overeenstemming gekomen.
In den ochtend zullen beide tegenstanders
elkaar derhalve op de pistool ontmoeten.
Het duel zal plaats hebben op een particu
lier terrein.
PARIJS, 25 Jan. (Reuter). Hedenochtend te
half tien hebben Hesse en Beineux in het Pare
de Prince op het pistool geduelleerd.
Zonder resultaat werden vier schoten gelost.
De tegenstanders hebben zich niet verzoend.
Een schandaal in een schandaal. Het is moei
lijk een andere benaming te geven aan het feit
dat een goed deel der documenten van het dos-
sier-Stavisky verdwenen is. Weliswaar heeft
men aanvankelijk beweerd dat er slechts hoog
stens vijftig stukken zoek waren en dat die
waarschijnlijk verzonden waren naar politie-
bureaux en ministerieele departementen waar
van ze, na onderzoek, automatisch zouden te-
rugkeeren, doch thans bestaat er absolute ze
kerheid dat een twaalf-honderd en misschien
zelfs wel vijftien-honderd documenten verdwe
nen zijn. Aangezien niemand in staat is ook
maar te vermoeden waar ze gebleven zijn, wordt
er weer een keer te meer een schril licht ge
worpen op toestanden welke er bij de Fransche
justitie schijnen te heerschen.
Het is bekend hoe het in de afgeloopen we
ken niet voor het eerst was dat de Fransche
politie zich met Stavisky bemoeide. Zijn dos
sier dat in het Parijsch paleis van justitie bij
gehouden en bewaard wordt althans diende
bewaard te worden, loopt vanaf 1926.
Dit dossier bestaat uit drie deelen waarvan
alleen het laatste betrekking heeft op de re
cente geschiedenis van den avonturier en zijn
pr act ij ken.
Thans blijken echter de twee eerste dee
len van het dossier verdwenen te zijn. Men
vreest dat 't op die manier zeer bezwaarlijk
zal blijken om het proces te voeren. In
ieder geval is het onmogelijk de verdwenen
deelen van het dossier opnieuw samen te
stellen. Deze reconstructie toch zou noodza
kelijk den datum 1934 moeten dragen met t
gevolg dat 'n goed deel der ten laste gelegde
misdrijven verjaard zouden wezen. De thans
verdwenen documenten had men voor ver
jaring weten te bewaren door bevelschrif
ten tot nader onderzoek, ordonnanties van
den rechter van instructie, besluiten tot
opschorting van het geding en andere pro
cedures.
Voorloopig wordt door een aantal juristen
onderzocht of het mogelijk is het proces te
voeren, terwijl twee-derde van het dossier ont
breekt. Achten de juristen zulks mogelijk- dan
is een uitspraak van de rechtbank noodig om
dit besluit te bekrachtigen. Het is niet buiten
gesloten dat hier tenslotte het Hof van Cassa
tie beslissen moet.
De „Liberté" stelt vandaag de vraag of
in de villa te Chamonix, waar Stavisky het le
ven liet, niet twee schoten zijn gelost, vanwelke
het tweede het signaal zou zijn geweest voor de
voor de villa wachtende medewerkers van den
commissaris van politie, die als eerste de sterf
kamer binnentrad. De „Liberté" beweert voorts
dat de gearresteerde medewerker van Stavisky,
Voif, zijn heer en meester bij de politie heeft
aangeklaagd.
Chautemps heeft voor de agendacommissie
der Kamer opnieuw met nadruk verklaara. dat
hij tegen het voorstel van Ybarnegarnay tot 't
benoemen van een parlementaire enquête-com
missie is, want het aannemen van het voorstel
zou een demonstratie van wantrouwen in de
regeering beteekenen en het aftreden van het
kabinet ten gevolge hebben. Hoogstens wil hij
accoord gaan met het socialistische voors' el tot
instelling van een eeregerecht, dat als perma
nent instituut zich echter niet alleen met de
Stavisky-affaire. maar met alle gevallen, waar
bij afgevaardigden betrokken zijn, zou hebben
bezig te houden.
Men verwacht, dat de bespreking in de Ka
mer niet voor a.s. Dinsdag zullen plaats hebben.
In de Kamer protesteerde de rechtsgeoriën
teerde afgevaardigde Marin heden tegen mis
bruiken bij de verleening van het legioen van
Eer.
Deze onderscheiding mag de rechtspleging
niet vertragen, zooals dat geschied is in een
recente schandaal-affaire, aldus spreker.
De minister van Justitie was het met Marin
eens en deelde mede, dat de regeering een wets
ontwerp heeft ingediend, dat voorziet in een
bekorting der buitengewone rechtspleging voor
hoogwaardigheidsbekleeders.
LONDEN, 25 Jan. Volgens de thans ter
beschikking staande gegevens omtrent de
aardbeving in Britsch-Indië op 16 Januari,
zijn de verliezen aan menschenlevens, of
schoon toch nog groot, veel kleiner dan
gevreesd werd, n.l. niet veel meer dan 2500.
Dit in verhouding tot de buitengewoon
groote schade, die aan huizen, eigendommen
en oogsten is aangericht, lage cijfer, wordt
verklaard door de omstandigheid, dat de
aardbeving plaats had, toen het meerendeel
der bevolking buitenshuis was.
De steden, waar de grootste materieele schade
is aangericht, zijn gelegen in Noord-Bihar, waar
op zijn minst de helft van het aantal steenen
huizen is verwoest. Ir. de stad Monghyr werd
het ziekenhuis vernield en gingen honderden
menschenlevens verloren, toen de bazar ineen
stortte. In Moezaffarpoer zijn omstreeks drie-
Tn verband met het Stavisky-schandaal kwam het de laatste dagen herhaaldelijk
tot ernstige onlusten te Parijs. Hekken, banken, struiken, alles werd uit den gjond
gerukt om het verkeer in de war te sturenDe politie had iederen avond handen vol
werk om de betoogers uiteen te drijven en de belhamels te arresteeren
Verwachting: Matige later tijdelijk af- j=
nemende zuidwestelijke tot zuidelijken s
wind, nevelig tot halfbewolkt, weinig of EE
geen neerslag, temperatuur om het vries- =j
=j punt tot lichten dooi.
Hoogste barometerstand 779.5 te Wee-
nen. Laagste barometerstand 738.4 te =j
Jan Mayen.
EE Zon op 7.53 - onder 4.33 - Licht op 5.03
|j 30 Jan. V.M.
honderd menschenlevens verloren gegaan, ter
wijl op twee na alle steenen huizen vernield
zijn.
Buiten de steden is de vernieling van huizen
veel geringer geweest. De meest zichtbare tee
kenen van de aardbeving zijn daar vernielde
en verdwenen wegen, overstroomde velden en
groote scheuren in den grond, waaruit modder,
zand en water een slijkachtig bezinksel over
velden en oogsten hebben uitgespreid. Wegen,
spoorwegen en bruggen zijn zoodanig getroffen,
dat de gewone verbindingen over een groot ge
deelte van de geteisterde streek onmogelijk zijn
geworden. De ernstigste bedreiging voor de lan
delijke bevolking, die op sommige plaatsen de
ongewone dichtheid van ruim 900 per vierkante
mijl bereikt, wordt gevormd door de aan den
landbouw toegebrachte schade, inclusief de ver
woesting der suikerfabrieken. Bovendien zijn tal
van bronnen onbruikbaar geworden en is het
probleem van de verzorging van zuiver drink
water in steden en dorpen uiterst acuut. De
ramp heeft alle standen getroffen. De stede
lingen hebben hun huizen en bezittingen ver
loren, de landbouwende bevolking haar oogst
en haar markten. Een zeer groot steunfonds zal
daarom noodig zijn....
SJANGHAI, 25 Jan. (Reuter). De overstroo
ming in de provincies Honan en Tsjili neemt
steeds grooter vormen aan. Volgens nog niet
bevestigde berichten moeten duizenden men-
schen om het leven zijn gekomen en gelxeele
dorpen zijn weggespoeld.
Het D. N. B. publiceert een interview
dat Minister Goebbels aan een specialen
verslaggever van de „Krabauer Illus.
trierster Kurier" toestond en waarvan wij hier
de voornaamste passages laten volgen.
Ondervraagd naar de consequenties der na
tionale revolutie in Duitschland in oeconomi-
schen en socialen zin, zeide dr. Goebbels:
Het nat.-soc. heeft een geheel nieuwen eco-
nomischen vorm geschapen, waarop de tot dus
verre bestaande maatstaven „liberalistisch",
„kapitalistisch" of hun tegendeel niet kun
nen worden toegepast. De nat.-soc. economische
hervorming wordt door tweeërlei gekenmerkt:
door het Fuehrerprincipe, dat in zekeren zin
de organisatorische zijde regelt, en door de
grondstelling „Algemeen belang voor eigenbe.
lang," die het ideëele „Leitmotiv" bevat. Maar
ook het Fuehrerprincipe is ideëel verankerd,
voorzoover n.l. een verantwoordelijkheid van de
leiders tegenover de boven hen geplaatste in
stanties en ook een verantwoordelijkheid van
den hoogsten „Fuehrer" tegenover het Duit-
sche volk en de geschiedenis bestaat.
Mussolini aldus de journalist heeft eens
gezegd: „Fascisme is geen exportartikel" (geldt
dit ook voor het nat.-soc.?)
BAMBERG, 25 Jan. (D.N.B.) Mgr. dr. von
Hauck hield voor de Dekenen en Pastoors van
het Aartsbisdom Bamberg een rede waarin hij,
volgens het „Bamberger Volksblatt," onder meer
het volgende zeide:
„Vijandigheid tegenover het vaderland is
iets dat onder de geestelijkheid niet kan en
niet mag voorkomen. De nieuwe staatsvorm
is een feit, nadat het volk er zich voor heeft
uitgesproken. Ook de Kerk heeft den nieu
wen staatsvorm in Duitschland erkend. De
Katholieke Geestelijkheid zal niet alleen uit
verstandelijke overwegingen haar krachten
en haar wil om mee te werken aan den
opbouw van het nieuwe Rijk wijden, zij doet
dit op de eerste plaats omdat de leer der
Kerk haar daartoe verplicht."
Met verwijzing naar de recente rede van
minister Wagner, verzekerde de Aartsbisschop
van Bamberg dat de Katholieke Geestelijk
heid eerlijk en ernstig besloten is en gereed
staat om haar krachten dienstbaar te maken
aan den nieuwen staat.
Tenslotte sprak Mgr. dr. von Hauck de hoop
uit dat de samenwerking tusschen Kerk en
staat steeds vertrouwelijker en harmonischer en
daardoor inniger en vruchtbaarder moge wor
den, tot heil van het volk,
AUGSBURG, 25 Jan. (D.N.B.) Donderdag
bracht minister Frank zijn eerste officieele be
zoek aan Augsburg. Voor den vertegenwoordiger
der rechterlijke macht hield hij een rede, waar
aan het volgende is ontleend:
„Alleen de staat van Adolf Hitler kan het
wagen op een onafhankelij ken rechter te ver
trouwen. Intusschen is het jammer dat de jus
titie soms zoo hard optreden moet. In verband
hiermee herinnerde de minister aan het vonnis
dat een dag te voren uitgesproken was over
drie katholieke geestelijken door de bijzondere
rechtbank van München.
Ook de katholieke priesters aldus minister
Frank zijn verplicht om van 's morgens vroeg
tot 's avonds laat uitsluitend de dienaren te
zijn van deze nieuwe volksgemeenschap.
Den leden der rechterlijke macht riep de
minister toe dat de justitie zich niet mag laten
afschrikken door het priesterkleed. Het gaat
niet aan dat de justitie zwicht omdat de een
of ander een uitzonderlijk beroep heeft in het
leven."
Minister Frank besloot:
„Iedere politicus moet er van doordron
gen zijn dat de tijd die eenmaal in Beieren
overheerschte, voorbij is. De Christelijke
Kerk geniet in de hoogste mate de bescher
ming van den staat en van het Duitsche
recht. Wij zullen er echter voor waken dat
deze bescherming niet misbruikt wordt voor
aanvallen op onze Kerk en op onzen Staat."
BERLIJN, 25 Jan. (V. D.) Het conflict in
de Duitsche kerken heeft tot een ongelukkig
incident te Berlijn geleid. Zes onbekenden
drongen de woning en de werkkamer binnen
van Dr. Jacobi, een der leiders van een groep
van oppositioneele geesteiyken, die zich verzet
ten tegen het gezag van den Rijksbisschop, Dr.
Jacobi preekt in een der voornaamste Beriyn-
sche kerken de Kaisei Wilhelm Gedachtnis-
Kirche. Hij werd door de indringers mishandeld
en moet met lichte verwondingen het bed hou
den.
Het woord van Mussolini „het fascisme is
geen exportartikel", laat zich ook op het nat.-
soc. toepassen, daar iedere export een initiatief
van den exporteur onderstelt, terwyi het nat.-
soc. een dergelijk initiatief uitdrukkeiyk af-
wijst. Het is echter iets anders, wanneer een
levensopvatting de scheppende kracht bezit, ook
buiten haar geboorteland scheppend werkzaam
te zijn, en richting te geven.
Vraag: Beschouwt U het complex Oostenryk
als een partijpolitiek verschijnsel?
Antwoord: Het nat.-soc. in Oostenrijk be.
vindt zich in een periode van tegenstand, die
ook het Duitsche volk heeft moeten overwinnen
om het nat.-soc. tot ontplooiing te brengen.
Er kan geen twijfel bestaan aan het feit dat
alleen deze gedachte in overeenstemming is met
het Oostenrijksche volksbewustzijn, gezien de
gemeenschappelijke afstamming en de geeste
lijke en gemoeds-richting van het Duitsche en
het Oostenrijksche volk.
Het is derhalve een dwaling, ten deele echter
ook een moedwillig verkeerd begrqpen, wanneer
de begrypelijke deelneming, waarmede het Duit
sche volk de symptomen volgt van een ont
wikkeling, die het óók zelf heeft doorgemaakt,
als een bewuste en gewilde inwerking op die
ontwikkeling wordt aangerekend. Daar wy over
den afloop van dit proces niet bezorgd behoeven
te wezen, zou een dergelüke inwerking niet al
leen overbodig zqn, maar zü zou ook niet in
het belang van het Oostenryksche volk zijn.
Het is een bijzondere eigenschap van het nat.-
soc.. dat zijn kracht grooter wordt door den
tegenstand, die tenslotte wordt overwonnen.
Vraag: Wat denkt U van de verzoening tus
schen Polen en Duitschland?
Antwoord: Een verzoening tusschen Polen en
Duitschland is de wensch van den Rijkskan
selier, waarop hy bijzonderen nadruk heeft ge
legd niet alleen in zijn redevoeringen, maar ook
in twee besprekingen met den Poolschen ge-
gezant. De diplomatieke besprekingen, die op
deze basis zqn ingeleid, hebben tot taak, de
oorzaken van de misverstanden, die hebben ge-
heerscht uit den weg te ruimen, en met een
atmosfeer van vertrouwen ook de basis voor
een goede nabuurschap te leggen. Een gemeen-
schappeiyke wil tot het bereiken van dit doel
moet, ondanks het gecompliceerde karakter
van het probleem tot een goed resultaat voeren.
Vraag: In verschillende landen bestaat in
breede volkslagen het geloof aan een op komst
zynden oorlog. Gelooft U aan oorlogsgevaar in
Europa?
Antwoord: Het is een zeer betreurenswaardig
verschynsel, dat de beslissing over het lot van
een volk, de beslissing over oorlog en vrede
in de meeste landen berust bij bepaalde groe
pen of personen, die den oorlog niet of slechts
gedeeltelik uit eigen ervaring kennen. Daaruit
vloeit voort, dat de perspectieven van een oor.
log niet slechts overwogen worden met een
lichtvaardigheid, die alleen zy kunnen toonen,
die den oorlog niet practisch hebben meege
maakt, maar dat aan deze perspectieven op
onverantwoordeiyke wijze ook in de wereld
opinie een zoo groote speelruimte wordt gela
ten. Wanneer de gedachte van den Rijkskan.
seller verwerkelijkt zou worden, volgens welke
aan de oud-strijders een bevoorrecht medebe-
schikkingsrecht over oorlog en vrede moet
worden toegestaan, dan zou daarin de veilig
ste garantie tegen iederen oorlog te zien zqn.
Ik zie dan in het geheel geen gevaar meer voor
het uitbreken van een nieuwen oorlog in
Europa.
PARIJS, 25 Jan. (Reuter). In de Kamer vorm
de hedenmiddag de kwestie van het godsdienst
onderwijs iif den Elzas het onderwerp der de
batten. Afgev. Rossé oefende kritiek uit op het
feit, dat de voorschriften over eventueel door
de ouders tegen het godsdienstonderricht af te
leggen verklaringen in een rondschrijven van
Juni 1933 waren gewijzigd en wel onder druk
van de Liga voor menschenrechten. Hierdoor
was het recht van den Elzas geschonden en had
Frankryk zijn woord gebroken. Het volk van
den Elzas zag in het rondschryven een eersten
stap naar invoering der leekenwetten en hier
tegen verzette het zich met kracht. Spr. eisehte
intrekking van het rondschryven.
Namens de regeering werd hierop verklaard,
dat het rondschryven nochtans zou worden toe
gepast.
Afgev. Oberkirch ondersteunde het betoog van
Rossé.
Parijs bereid concessies aan Berlijn te doen?
De kerkstrijd in Duitschland gemeenschappelijk
optreden van katholieken en protestanten?
Rondom het schandaal Stavisky.
Minstens 175 dooden bij een scheepsramp in
China.
Duizenden menschen zouden zy'n omgekomen
bij de overstrooming in China.
Het aantal dooden in Britsch.Indië officieel als
niet veel meer dan 2500 opgegeven.
De te Antwerpen vermiste Duitsche matroos
zou zich te Rotterdam bevinden-
Benoemingen by de Paters Augustynen.
Resultaten van den dertienden sterrit naar
Monte Carlo.
Geen inkrimping van den suikerbietensteun?
Minister Deckers over zyn reis met de „Hertog
Hendrik."
„Katholieken-schandaal" te Stuttgart.
O
SJANGHAI, 25 Jan. (Reuter) Op de Jang-
tsekiang heeft in den nacht van 20 op 21
Januari een scheepsramp plaats gehad.
Door een ontploffing ontstond op een klein
passagiersschip een brand, welke zich snel
uitbreidde; tenslotte zonk het schip. Min
stens 175 passagiers hebben er het leven
by ingeboet.
Vier en dertig menschen, die op het achter
dek waren gevlucht, werden door een Chineesch
schip gered. Bij hun aankomst te Sjanghai ver
telden zy, dat hun schip en een lichter, welke
het op sleeptouw bond, beladen waren met
katoen en talk en bovendien veel passagiers
aan boord hadden. De meeste passagiers en
de bemanning sprongen in het yskoude water,
waar zy weldra omkwamen.
PEKING, 25 Jan. (Reuter). De troonsbesty-
ging van Poe-ji, den regent van Mandsjoekwo,
die zooals men weet tot keizer zal worden ge
kroond is van 1 Maart tot 16 Maart uitgesteld.
Verscheidene Chineesche bladen te Peking
zqn met de ergste maatregelen bedreigd, wan
neer zy hun kritiek op Poe-ji niet staken. De
dagbladkantoren worden door politiemannen be
waakt.
VOELKLINGEN, 25 J^n. (DNB). Hedenoch
tend te 10 uur heeft in de edelstaalfabriek al
hier een ontploffing plaats gehad, waardoor het
gebouw geheel werd vernield.
Een deel van de werklieden werd onder de
puinhoopen begraven.
Een arbeider werd dood geborgen, acht werk
lieden werden zwaar gewond.
Een opzichter ligt nog onder het puin.
De oorzaak van de ontploffing is niet be
kend.
De gezondheidstoestand van den Chief Scout,
Lord Baden Powell baart eenige ongerustheid.
Lord Baden Powell heeft kort geleden twee
operaties ondergaan.
Stand op Vrijdag 1 uur n.m.: 760
Vorige stand: 764.
