Zware brand over het IJ
Metalen Fokker-vliegtuigen
Prikkeldraad
Bedreigd Katholi
cisme
Gestadig in actie
$£18 FEBRUARI 1954
LOMPENBERGPLAATS IN
VLAMMEN
BOUW VOLGENS DOUGLAS
SYSTEEM
Krukkig
VRIJDAG 9 FEBRUARI
In Duitschland
BAYSWATER HOTEL - LONDON W. 2
De politiek als zonden-
bok
Het congres der R.K.
Middenstanders
In den verstikkenden rook stond
de brandweer voor een bijna
onmogelijke taak
Felle strijd van uren
Alarm „groote brand"
Het waterkanon in actie
Aan de gevolgen overleden
Ook de gemengde constructie
(staal-hout-linnen) wordt
verder gevolgd
Rijp overwogen stap
Anthony Fokker
TENTOONSTELLING
AMSTERDAM
GE0PENDwnI0v.m.-5rm.en van 8n.m.-I0n.m.
SLUITING ZONDAG 18 FEBR 5u.nh.
Opsporingsdiensten der
crisis-centrales
Naar coördinatie en voorts recht
spraak in crisis-zaken
STILLE OMGANG
De groote vergadering
LOONSVERLAGING
ZAANDAM
TE
Het Georganiseerd Overleg gaat
er mee accoord
NOG STEEDS DE BRAND
Rotterdamsche hoofdcommissaris
te kort in functie
IJZEREN VLET GEZONKEN
Schier dagelijks moeten wij in onze ru
briek „Buitenland" de aandacht onzer
lezers vestigen op de vervolging der
Katholieken in Duitschland. Het krijgt
misschien in een katholiek orgaan den
schijn van „pro domo" te spreken. Daarom
is het goed, de stem te doen hooren van
een niet-katholiek blad. Wij lezen in „De
Telegraaf"
Het buitenland heeft zijn aandacht bijna
uitsluitend op de behandeling der Joden
samengetrokken, maar men overdrijft wel
niet, wanneer men zegt, dat voor eiken
Jood, die onder de wielen raakte, honderd
katholieken gespietst werden. Communis
ten en socialisten zijn natuurlijk ook met
ruwe hand aangegrepen, maar van deze
categorieën kan men nog zeggen, dat zij
een hoog spel tegen den staat gespeeld en
dat verloren hebben. Het gros der katho
lieken echter was van een vaderlandsliefde
bezield, die vaak aan fanatisme grensde
en voor deze lieden \gas het zeer grievend,
nu als nationaal-onbetrouwbaar beschouwd
en dienovereenkomstig behandeld te wor
den. Toen er later wat rust en orde in
trad, heeft het nationaal-socialisme zich
weinig of geen moeite getroost, een ver
zoening met de katholieken te bewerk
stelligen.
Integendeel de onverzoenlijke hou
ding van het Derde Rijk tegenover het
Katholicisme wordt met den dag erger en
neemt de vormen van een directen „Kul-
turkampf" aan.
In dit verband is zéér juist wat A. B. K.
in „Het Volk" schrijft:
Twee schoten op het paleis van Kardi
naal Faulhaber. Hij heeft ze eerlijk ver
diend! Vandaag-den-dag in het Derde
Rijk te worden aangerand, is een onder
scheiding, wélke aan menschen zonder
moed en karakter niet te beurt valt.
En voorwaar, dezen Prins der Kerk is de
onderscheidende aanslag op zijn huis niet
zonder reden te beurt gevallen. Hij heeft in
zijn vijf preeken het pleit gevoerd voor zijn
overtuiging, dat het dreunde in de ooren
van zijn gewelddadige tegenstanders.
En hij voegt daaraan toe het moge
waarschuwend klinken in de ooren der hui
dige machthebbers in Duitschland:
„Een Kardinaal is deel van een wereld
macht, die ook een politiek centrum bezit
in Rome, dat niemand op den duur straf
feloos bruskeert."
En van dezelfde onverdacht niet-katho-
lieke zijde een vraag vol beteekenis voor
Katholieke Mussert-meeloopers:
„Hebben zij het pistoolschot in Mün-
chen gehoord, door de vensters der Kerk
zelve?"
18-21 BAYSWATER ROAD t/o HYDE PARK
vlak bij Queens Road Underground Station en
enkele minuten van Olympia en White City.
Voor Zakenmenschen, die de British Industries
Fair bezoeken, een ideale gelegenheid. - Kamer
met ontbijt vanaf 7 sh. 6 d., volledig pension
12/- sh. per dag. Fransche keuken.
Directie: Familie D'HONDT
(vroeger te Blankenberghe, België)
gen vooral de plaatselijke bestuurders en
de propagandisten hun voorhouden als re
sultaat van dit congres. Want wij twijfelen
gezien de rondvraag er wel eenigszins
aan of de kern en de volle rijkdom der ge
dachten, door de sprekers van gisteren ont
wikkeld, ten volle zijn doorgedrongen tot
alle aanwezigen.
Nog geen half jaar geleden kwam de
Katholieke Middenstand in Breda
bijeen tot het uitstippelen van de
wegen, waarlangs de overheid haar een
wettelijke bescherming diende te verlee-
nen. In den tijd, die sindsdien is verloopen,
heeft de regeering hardnekkig nagelaten
om in de lijn van de breed opgezette prae-
adviezen voor dit congres, ook te handelen.
Enkele wetsontwerpen van geringe en tij
delijke beteekenis zijn aangekondigd. Van
ordening, saneering en bescherming in
grooten stijl is echter tot nu toe geen spra
ke geweest. Een slap rapport van een Nij-
verheidsraad over het cadeaustelsel schijnt
in Den Haag meer indruk te maken dan de
geschiedenis der eeuwen, die steeds het
verval van den middenstand aan het begin
plaatste van de maatschappelijke decaden
tie.
Hoe het zijer is nog steeds niets gedaan
van eenige beteekenis. Terwijl toch de mid
denstand in tegenstelling tot vele ande
re bedrijven niet in de eerste en voor
naamste plaats geld vroeg, doch wettelijken
steun, dien elke regeering kan geven, ook
wanneer zij in financieelen nood zit.
De ontstemming groeit onder den mid
denstand dan ook voortdurend. En daar
mee de neiging naar de ontevredenheids
beweging der fascisten.
De bonden doen wat zij kunnen.
Op het buitengewoon congres der Ka
tholieke Middenstanders, Woensdag in Den
Haag gehouden kwam dit markant tot
uiting. De leiding zet zich schrap naar twee
kanten. Met klem van argumenten weert
zij het fascisme af. Zij houdt den kleinen
winkelier voor oogen, dat de warenhuizen
in Duitschland, ondanks de beloften van
de Nazi's niet zijn gesloten doch dat inte
gendeel met Kerstmis aan den midden
stand alle actie tegen het koopen in waren
huizen is verboden. Zij wijst den klein-in-
dustrieel op den steun der groot-fabrikan
ten aan Hitier. En zij waarschuwt tegen
Mussert, wiens antecedenten op een groo-
tere sympathie voor coöperatie dan voor
middenstand wijzen.
Van den anderen kant laten zij niet na
te protesteeren tegen het feit, dat de re
geering alle anderen helpt doch den mid
denstand niet.
Mr. Bach zei het krachtig en juist:
De middenstand heeft er geen enkel be
zwaar tegen, dat voor andere groepen of
standen de noodzakelijke crisismaatregelen
worden genomen. Integendeel.
Maar hij heeft er wel bezwaar tegen de
eenige groep te moeten blijven, die niet
wordt geordend en gesaneerd, en als asyl
te moeten dienen voor alles wat elders uit-
gestooten wordt of niet terecht kan.
Aan de leiding onzer katholieke midden
standers ligt het niet, wanneer aan hun
eischen van ordening, saneering en bescher
ming geen gevolg wordt gegeven. Dit mo-
Wie in 't algemeen van politiek af-
keerig zijn en er geen kwaad genoeg van kun
nen zeggen, zullen thans weer gretig verwijzen
naar de gebeurtenissen in Frankrijk.
Kan duidelijker worden aangetoond zoo
zullen zij vragen dat die politiek tot allerlei
buitensporigheden leidt, dat zij de gemoederen
ontreddert, de geesten bederft, vrije baan maakt
voor corruptie en bedrog?
De vraag lijkt zeer klemmend en schijnt
zelfs het antwoord reeds in te houden, maar
zij is onjuist gesteld.
De politiek als zóódanig heeft met de jam
merlijke feiten, welke zich niet voor de eer
ste maal helaas in Frankrijk hebben voor
gedaan en met de woeste tooneelen, welke
daarvan in het Parlementsgebouw en op straat
het gevolg zijn geweest, niets te maken.
Het bederf schuilt niet in de politiek, maar
vindt zijn oorzaak en voedingsbodem in de heb
zucht, de karakterloosheid, de gewetenloosheid
van een aantal individuen, die voor geen mid
del terugdeinzen, om zich zelf te bevoordeelen,
ten koste van anderen.
Wanneer tot deze categorie van onwaardigen
ook personen behooren, die in hooger of lager
rang deel hebben aan het bestuur des lands,
dan is dit dubbel te betreuren en te laken.
Maar het ware verkeerd daarvoor de politiek
aansprakelijk te stellen en haar als zondenbok
te nemen.
Niet door het misbruik, dat men van
een zaak maakt, of maken kan, wordt die zaak
zelve geteekend en gevonnist.
In andere positie, of levensverhoudingen
zouden personen, als de hier bedoelde, evenzeer
van hun minderwaardigheid en erger hebben
doen blijken, zij 't dan niet op dezelfde wijze
of in dezelfde mate wellicht.
Het kwaad steekt niet in hun taak, of ambt,
maar schuilt b ij hen zelf.
En wanneer men er toch de politiek bij wil
halen, dan kan men alleen zeggen, dat zij
niet deugen voor de politiek.
Want deze eischt niet slechts bekwaamheid
en werkkracht, maar óók en vóór alles
eerlijkheid* verantwoordelijkheidsgevoel en
plichtsbesef.
Zonder deze laatste eigenschappen en dit
is de beste conclusie, welke men uit de gebeur
tenissen in Frankrijk trekken kan hebben
de eerste bitter weinig waarde.
En wanneer het bewijs nog moest geleverd
worden, dat het woord „christelijke politiek" geen
ijdele klank is, en dat de dienst der openbare
zaak moet steunen op goede beginselen, dan
zou men het hier kunnen vinden.
P. S.
Hedennacht omstreeks kwart voor vier ont
dekte een agent van politie, die op den Aster-
weg (Amsterdam-Noord) aan den overkant van
het IJ surveilleerde, dat in een gebouw, gele
gen op een terrein tusschen Asterweg en Tol
huiskanaal, brand was ontstaan. Met behulp
van den dichtstbijzijnden openbaren brandmel
der alarmeerde hij de brandweer, waarop een
motorspuit van den post Plaatijzerweg uitrukte.
De brand bleek uitgebroken in een loods van
de Ned. Fabriek van Vulmaterialen „Nedervul"
N. V., een bedrijf, dat hier in samenwerking
met de firma A. E. de Raay, die op dit terrein
enkele lompen- en voddenpakhuizen heeft, de
lompen en vodden verwerkt tot materiaal voor
de spinnerijen, terwijl het half-product wordt
gebruikt als vulmateriaal voor matrassefi, stoe
len enz.
Dit terrein is aan de beide lengtezijden be
grensd door andere industrieën en aan de
Noordzijde grenst vlak aan dit bedrijf de „Ne
dervul" van de Amsterdamsche Aannemings
Maatschappij, welke hier een groote loods heeft,
van den Grasweg doorloopend tot het Tolhuis
kanaal, terwijl zich daarnaast een open terrein
bevindt waar allerlei bouwmateriaal o. a. hout
is opgeslagen.
De brandweer stond hier voor een moei
lijke taak. Het vuur bleek te woeden in een
loods van de „Nedervul", welke zich geheel
achter op het terrein aan het Tolhuiskanaal
bevond en evenwijdig met het water is ge
bouwd.
AI spoedig werd dan ook het alarm „mid-
delbrand" gegeven^ waarop de motorspuit
van de kazerne de Ruyterkade en de per
soneel- en gereedschapswagens van de
hoofdwacht Nieuwe Achtergracht uitrukten.
Hoofdbrandmeester Hartdorff en ir. van
Thiel namen de leiding van het blus-
schingswerk op zich. Ook een boot van de
havenpolitie was naar het Tolhuiskanaal
opgestoomd.
Van de landzijde werd een aantal stralen
uitgelegd en gekoppeld op de motorspuit staan
de aan den Asterweg bij den ingang van het
terrein, terwijl verder aan de boot der haven
politie met enkele stralen werd gewerkt.
Zoo dacht men den brand tot deze eene
loods te beperken, ondanks de groote hoe
veelheid brandbaar materiaal, welke het
vuur met ontzaglijke felheid deed op
laaien.
Een groote hindernis was echter de ver
stikkende rook, die uit de brandende loods
opsteeg en door den sterken wind in de
richting van den Asterweg werd gejaagd
en het den brandwachts onmogelijk maakte
van dezen kant over de daken der aange
bouwde loodsen den vuurhaard te naderen.
Tegen kwart voor vijf werd de situatie
kritiek. De vlammen sloegen hemelhoog uit
de brandende loods, zoodat de loodsen van
„Nedervul" en de firma de Raay met haar
zeer brandbaren inhoud ernstig werden be
dreigd.
Teen werd dan ook het alarm „groote
brand" doorgegeven, waarop uit de stad
meer brandweermateriaal naar den N. over
kant werd gedirigeerd, terwijl de drijvende
motorspuit „Jason" naar het Tolhuiskanaal
opvoer en de aanvalskracht aan de water
zijde versterkte.
Te ongeveer vijf uur was de brand op zijn
felst. Hoog joegen de vlammen op uit de bran
dende loods. Ver in het rond was de gloed
zichtbaar, terwijl een vonkenregen over den
wijden omtrek neerdaalde.
De brandwachts, die van de daken der be
lendende loodsen hun stralen op het vuur
richtten, moesten steeds verder terugtrekken,
daar zij in den verstikkenden rcok en de ver
zengende hitte hun positie niet konden hand
haven.
Inmiddels was een tweetal stralen via de
loods der Amsterdamsche Aannemings Maat
schappij tot bij het Tolhuiskanaal uitgelegd,
met welke stralen van dezen zijkant nu het
vuur kon worden aangetast en uitbreiding naar
de loods der A. A. M. voorkomen.
Op de „Jason" was het „waterkanon" in
stelling gebracht, zoodat ook van die zijde
groote hoeveelheden bluschwater in de
brandende loods werden geworpen.
Aanvankelijk scheen 't echter of dit alles
weinig baatte. De vuurgloed wilde maar niet
minderen en de verstikkende rook, die in dich
te wolken over den Asterweg en het Asterdorp
trok, maakte een verblijf aan de landzijde bijna
ondraaglijk. Manmoedig bleven echter de brand
wachts in hun pogingen volharden om van
deze zijde mei) de stralen zoo dicht mogelijk
den gloed te benaderen.
Tegen zes uur begon de vuurgloed te wij
ken en te minderen. De uitslaande vlam
men werden minder fel en in den eersten
killen morgenschemer kon men in den af
en toe ijleren rook de ravage bespeuren in
de geteisterde loods, waarvan het dak vrij
wel geheel was weggebrand.
Geleidelijk gaf het vuur zich nu gewonnen.
Met iedere minuut nam de gloed in hevigheid
af. Maar de rook, die onophoudelijk weer met
groote heftigheid naar buiten gulpte, bewees
dat het vuur nog hardnekkig smeulde in de
brandbare materie, zoodat het blusschingswerk
voorloopig nog met onverminderde kracht
moest worden voortgezet.
Hoe groot de schade is, kon op dit oogen-
blik nog zelfs bij benadering niet worden vast
gesteld. De loods, waarin de brand heeft ge
woed, is vrijwel geheel verloren gegaan. De in
houd, o. a. machines,, welke de „Nedervul" hier
in bedrijf had, is door het vuur onherstelbaar
beschadigd of geheel verteerd. Alles was echter
verzekerd.
De brand trok in het nachtelijk uur weinig
publiek. De politie had onder leiding van in
specteur de Vries Humel de noodige maat
regelen getroffen. Het nablusschen nam nog
uren in beslag.
L. Hoogedoorn, uit Alphen aan den Rijn, die
Dinsdagavond onder de gemeente Bodegraven
door een auto van den heer Van B. uit die ge
meente werd aangereden, is in het ziekenhuis
te Woerden aan de bekomen verwondingen over
leden.
De bekende vliegtuigbouwer Fok
ker, die gedurende 23 jaar de ge
mengde constructie (staal-hout-lin
nen) met groot succes beeft toege
past en wiens methode meer en
meer navolging vond, heeft thans
besloten, naast de gemengde bouw
wijze ook de geheel metalen con
structie te gaan toepassen.
Ofschoon Fokker nooit een tegenstander was
van het bouwen van geheel metalen vliegtui
gen, heeft hfj om verschillende redenen, welke
in het onderstaande uiteengezet worden, tot
dusver aan zijn oorspronkelijke en beproefde
methode vastgehouden en heeft hij den bouw
van geheel metalen vliegtuigen niet op een
vroeger tijdstip ter hand genomen.
De voornaamste reden, waarom hij aan dit
beproefde systeem vasthield en dit ook in de
toekomst zal blijven doen, is gelegen in het
feit, dat deze constructiemethode het ontwik
kelen van nieuwe vliegtuigtypes en het aan
brengen van wijzigingen in bestaande types in
zeer korten tijd en met minimum kosten mo
gelijk maakt.
Daaraan is het dan ook te danken, dat de
Nederlandsche Vliegtuigenfabriek zulk een
groot aantal verschillende types, van de klein
ste les- en militaire vliegtuigen tot de groot
ste verkeersmachines toe heeft kunnen uit
brengen. Vele van deze toestellen werden voor
een enkelen klant ontworpen en in zeer kleine
series vervaardigd, soms zelfs alleen voor li
centie-bouw in het buitenland.
Bezien van het standpunt van den gebruiker
zijn de geringe reparatie- en onderhoudskosten
van groot belang gebleken en vooral de kleinere
exploitanten hechten hieraan groote waarde.
Bovendien is overtuigend gebleken, dat de ge
mengde constructe zich het beste leent voor de
productie in kleinere landen, waar regeerings-
orders beperkt zijn en men zich de kosten, aan
het inrichten van de fabricatie van geheel me
talen vliegtuigen onafscheidelijk verbonden,
niet kan veroorloven.
De toepassing van stalen buizen, hout en
linnen vergt belangrijk minder ontwerpkosten,
minder teekeningen, minder mallen of voor
sommige gedeelten in het geheel geen mallen,
geen speciale gereedschappen, terwijl standaard
maten van stalen buis, normaal „silver spruce"
hout en triplex platen kunnen worden gebruikt.
De hier opgesomde voordeelen, waaraan nog
vele andere kunnen worden toegevoegd, waren
even zoovele aanleidingen voor Fokker om zijn
beproefde systeem te handhaven. Hij was er
zich wel van bewust, dat hij aan de luchtvaart
mij'en vliegtuigen moesten leveren, welker
bedrijfs- en onderhoudskosten zoo laag mogelijk
moesten zijn, omdat het tenslotte toch de be
doeling dezer maatschappijen was, een rendee-
rend bedrijf op te bouwen en ook de grootste
maatschappijen met beperkte middelen zijn be
gonnen. Dat hij dit goed heeft ingezien, blijkt
in voldoende mate uit de bedrijfsresultaten der
luchtvaartmaatschappijen, die hun diensten
met Fokker-materiaal exploiteeren.
Gedurende de laatste zes jaren, toen men al
lerwegen meer en meer aandacht begon te
schenken aan het geheel metalen vliegtuig,
heeft Fokker de ontwikkeling van deze con
structiemethode nauwlettend gevolgd en ze niet
alleen bestudeerd uit het oogpunt van de con
structie zelf, maar ook wat de daarmee gepaard
gaande kosten betreft.
Hij kwam daarbij steeds weer tot de conclu
sie, dat er nog geen sprake was van een vaste
lijn en dat de financieele resultaten van fabrie
ken, die zich met dit systeem bezig hielden,
zonder uitzondering negatief waren.
Thans echter zijn er in dezen toestand be
langrijke wijzigingen gekomen. Een grondige
bestudeering doet zien, dat de door verschil
lende ontwerpers gevolgde zeer uiteenloopende
constructiebeginselen thans min of meer een
definitief karakter hebben gekregen, zoodat de
verdiensten van elk systeem nu naar de juiste
waarde kunnen worden beoordeeld.
De fabricatiemethoden, zoowel als de mate
rialen die daarbij worden verwerkt zijn zoo
danig ontwikkeld, dat de productiekosten be
langrijk kunnen worden verminderd.
Daarbij opent de gestadige verruiming van
de markt voor verkeersvliegtuigen de mogelijk
heid, ,grootere series van geheel metalen vlieg
tuigen op een commercieele basis te bouwen
zonder hulp van regeeringswege.
Fokker acht thans den tijd rijp voor den bouw
van geheel metalen (duraluminium) vliegtuigen.
Zooals gezegd, blijft ook de gemengde construc
tie gehandhaafd, omdat deze het mogelijk maakt
zeer groote machines, waarvan vermoedelijk
geen belangrijke series opgezet worden, snel te
ontwerpen en te bouwen, terwijl ook nieuwe
types van kleinere toestellen in een kort tijds
bestek geconstrueerd en afgewerkt kunnen wor
den. Voorbeelden hiervan zijn de viermotorige
machines F. XXXVI en F. XXII, die thans in
Amsterdam op stapel staan. Zij zijn resp. be
stemd voor het vervoer van 36 en 22 passagiers
en krijgen een totaal gewicht van 16,5 en 13 ton.
Ook de laatste jagers en verkenners, die bij
Fokker worden gebouwd, zijn volgens het ge
mengde systeem geconstrueerd en bezitten
eigenschappen, welke voor die van de meest
moderne buitenlandsche machines niet behoe
ven onder te doen.
Indien Fokker thans zijn arbeidsveld uitbreidt
en ook de geheel metalen constructie gaat toe
passen, wil dit dan ook geenszins zeggen, dat
hij van zijn oude systeem afstapt.
In plaats van een geheel metalen
machine van zijn eigen ontwerp te
gaan ontwikkelen, meende Fokker,
dat het uit 'n oogpunt van economie
en vooral ook om tijdverlies te voor
komen, rationeeler is de ervaring
van anderen te koopen dan een
reeds bestaand ontwerp na te bou
wen zonder een volledige ervaring
in het ontwerpen en fabriceeren van
zulk een type.
Het Douglas-systeem, dat door Fokker is ge
kozen, is gebaseerd op het gebruik van duralu-
Aan .den oud-hoofdcommissaris van politie te
Rotterdam, den heer A. H. Sirks, zal binnen
kort van Den Haag uit de opdracht worden ver
strekt, een coördinatie tot stand te brengen
tusschen de opsporingsdiensten der verschillen
de crisiscentrales.
Al deze centrales werken nu afzonderlijk en
hebben naast elkaar hun eigen technischen op
sporingsdienst en een dienst voor de meer ge
wone controle, welke laatste gewoonlijk samen
werkt met de plaatselijke politie. Met dezelfde
ambtenaren tot een doelmatiger controle te ko
men, waarbij de in de tweede plaats genoemde
controleerende ambtenaren hun toezicht ook
zullen uitstrekken tot de andere dan hun eigen
centrales, is het doel van dezen nieuwen dienst,
aldus de N. Rott. C.
De heer Sirks zal zich waarschijnlijk de eer
ste maanden, waarin deorganisatie moet wor
den opgebouwd, in Den Haag vestigen. Hij blijft
evenwel waterschout te Rotterdam.
Ook schijnt de mogelijkheid te bestaan, dat
binnenkort een wetsontwerp verschijnt, regelen
de de rechtspraak in crisiszaken.
De groote jaarvergadering voor de afgevaar
digden van alle Stille Omgang-organisaties in
het land heeft Zondag a.s. 11 Febr. te 11 uur
in „Bellevue", Marnixstraat 408 te Amsterdam
plaats. Organisaties die onverhoopt geen uit-
noodiging ontvangen hebben, worden verzocht
toch een of meer afgevaardigden te zenden.
Door het sluiten der H. Catharinakerk heeft
er verandering in de verdeeling der kerken
plaats. Aller opkomst is dus dringend gewenscht.
Na de huishoudelijke vergadering van 's mor
gens heeft des middags te 2 uur in de groote
zaal van Bellevue een grootsche openbare ver
gadering plaats waar de bekende kanselredenaar
pastoor F. Filbry zal spreken en het bekende
jongenskoor van het St. Ignatiuscollege onder
leiding van pater dr. A. J. Wessels S. J. ter
opluistering eenige toepasselijke liederen ten ge-
hoore zal brengen.
Deze namiddagvergadering is voor alle ka
tholieken toegankelijk.
minium en niet van edelstaal, omdat de duralu-
miniumconstructie in de eerste plaats veel ver
der gevorderd is en de staalconstructie, zooals
die b.v. in Engeland wordt toegepast, het ge
bruik van hoogst kostbare walsmachines, pro
fielvormmachines en speciaal edelstaal, dat een
ingewikkelde warmtebehandeling moet ondër-
gaan, impliceert.
Na een studie van verscheidene
jaren kwam Fokker tot de conclusie,
dat het Douglas systeem, waarop hij
tenslotte zijn keuze liet vallen, het
beste is.
Fokker heeft thans de bouw- en
verkoopsrechten van dit systeem
verworven voor geheel Europa, met
uitzondering van Rusland.
Het ontwerp is up-to-date zoowel wat den
aerodynamischen vorm als de fabricatie zelf
betreft en deze bij uitstek goede combinatie
van practische en aërodynamische constructie
heeft een vliegtuigtype doen ontstaan, dat
schitterende prestaties paart aan gemakkelijk
onderhoud en dat gebouwd kan worden zon
der eerst honderdduizenden guldens in spe
ciale outillages te steken voordat met de pro
ductie begonnen kan worden. De heer Fokker,
die zelf een uitmuntend vlieger is, heeft de
Douglas-machine aan zeer uitvoerige vlieg-
proeven onderworpen en geconstateerd, dat dit
toestel, ook wat vliegeigenschappen betreft, in
alle opzichten aan de hoogste eischen voldoet.
Met het oog op het feit, dat geen andere
constructeur ter wereld zoo veel licenties voor
den bouw van zijn ontwerpen in het buiten
land verkocht als Fokker, terwijl zijn machi
nes ook zonder licentie veelvuldig gecopieerd
worden, meent hij terecht dat aan zijn naam
en reputatie niets wordt afgedaan, wanneer hij
de ervaring koopt, welke tot op den huidigen
dag met het ontwerpen en bouwen van geheel
metalen vliegtuigen door anderen is opgedaan
en daarop voortbouwende zijn eigen ontwerpen
verder ontwikkelt. Trouwens is hij zelf op het
gebied van metaalbouw geen vreemde. De fa
briek in Amsterdam heeft reeds een groot aan
tal duraluminium rompen voor vliegbboten,
drijvers voor watervliegtuigen, staartvlakken
enz. gebouwd en heeft verder belangrijk ex
perimenteel werk met constructies van lichte
metalen verricht. Zijn staf van ingenieurs en
arbeiders heeft een uitgebreide ervaring in het
ontwerpen en fabriceeren van de meest uit
eenloopende vliegtuigtypes en zal worden uit
gebreid met enkele specialisten op het gebied
van geheel metalen vliegtuigen, zoodat alle
waarborgen aanwezig zijn, dat de Fokker vlieg
tuigen, welke volgens het nieuwe constructie
systeem worden gebouwd, evenals zijn machi
nes van gemengde constructie de eerste plaats
in de wereldluchtvaart zullen innemen.
Het „Volk" noemt de verschijning van
het „Roseboek", waarin de rol der S. D.
A. P. in het spel der Zeven Provinciën-
muiterij zoo meedoogenloos nauwkeurig gere
gistreerd staat, „krukkige sensatie".
Dat er sensatie schuilt in deze, overigens
streng zakelijke publicatie, zal niemand ontken
nen, maar aan dit sensatie-element hebben de
samenstellers part noch deel; voor die sensatie
hebben de sociaal-democratische schrijvers en
teekenaars, wier geestesproducten hier zoo com
mentaarloos weergegeven zijn, gezorgd.
En krukkig?
Waarin bestaat volgens het „Volk" het kruk
kige?
Dtórin, dat men „deze tachtig bladzijden voor
een gulden koopend, een belachelijk-knullige
verzameling van te hooi en te gras zonder
eenig oordeel bijeengebrachte knipsels, die het
aankijken nauwelijks waard zijn," verkrijgt.
Daarin ook, dat dit boekje overigens sterk
herinnerend aan zekere uitgaven der „Arbei
derspers" „flodderig zou zijn samengesteld,
door de keuze van dik papier en koeien van
letters met kunst en vliegwerk tot een „boek"
uitgedijd."
Wat dit boek echter vóór alles tot een „kruk
kige sensatie", tot een „belachelijk-knullige"
verschijning, tot een „flodderige" publicatie
maakt, dat is het feit, dat de daarin opgeno
men artikelen en verslagen van redevoeringen
niet werden ontleend aan het „Volk", maar
aan de Rotterdamsche „Voorwaarts" „ter
wijl het toch vanzelf spreekt, dat, als men
de houding van de sociaal-democratie voor het
nageslacht wil vastleggen, men voornamelijk
zal nagaan, wat het hoofdorgaan der beweging,
„Het Volk", bevat heeft."
Nu moeten wij allereerst opmerken, dat wij
dit afschuifgebaar van het „Volk" weinig eer
lijk en weinig in overeenstemming met de fei
ten achten.
Tusschen „Volk" en „Voorwaarts" was er in
de woelige muiterijdagen hoegenaamd geen ver
schil, wat te begrijpen is, daar beide onder
één directie en onder de auspiciën van de ééne
S. D. A. P. verschijnen: bovendien bevat het
„Roseboek" wel degelijk ook zeer vele over
drukken uit „Het Volk" en uit de „Notenkra
ker".
De publicatie „Roseboek" komt even zwaar
ten laste van „Het Volk" als van de „Voor
waarts".
Maar nu de conclusie uit het laffe verdedi-
gingsbetoog van „Het Volk":
de officieele S. D. A. P., die speciaal in „Het
Volk" naar het heet haar stem laat hoo
ren, moet met dit „Roseboek" toch wel gewel
dig in de knoei zitten, als zij thans niet aar
zelt haar eigen bloed de „Voorwaarts"
te verloochenen, enkel en alleen om te pogen
zich uit de situatie te redden; als zij thans
niet aarzelt, de trouwe lezers van het partij
orgaan de „Voorwaarts" te openbaren, dat zij
toch eigenlijk maar tweede- of derde-rangs
voorlichting en leiding genieten. Wat is er nu
méér „krukkig":
de sensatie van het „Roseboek" of het ver
weer van „Het Volk"?
Het Georganiseerd Overleg te Zaandam heeft
overeenstemming bereikt over de volgende voor
stellen van B. en W.:
De salarissen zullen worden afgerond op een
bedrag dat gelijk is aan de thans opgelegde kor
ting.
De salarissen van jeugdige klerken en schrij
vers zullen in de leeftijden van 18, 19, 20, 21 en
22 jaar respectievelijk worden bepaald op f 600,
f 800, f 1000, f 1200 en f 1400 per jaar.
De vacantiebijdragen willen B. en W. naar
keuze stellen, waardoor de pensioenbijdragen
daarvoor uit den pensioengrondslag komen te
vervallen.
De vacantiedagen willen B. en W. op 14 bren
gen, de verpleegsters 16 dagen.
De loonen van de werklieden zullen met 1
cent per uur verhoogd worden en daardoor ge
bracht op f 31.68, f 33.60, f 35.52, f 37.44 en
f 39.36 per week voor de verschillende groepen.
Daartegenover zal van alle salarissen en loo
nen een korting van IV2 pet. worden geheven.
Bij wijziging van de pensioenwet (verhooging
van de bijdragen voor de ambtenaren van SVz
op 10 pet.) zal deze korting worden omgezet
in de pensioenbijdrage.
In een te Rotterdam gehouden vergadering
van de nationaal-socialistische beweging heeft
de Rotterdamsche kringleider der N.S.B-, de
heer Overwijn, bij het beantwoorden van eenige
schriftelijke vragen, nadere „onthullingen" ge
daan over den brand in de Amsterdamsche
telefooncijtrale.
Toen bleek, aldus spr., volgens het verslag in
„Het Volk", dat de N.S.B. met de Rotterdamsche
plannen op de hoogte was, heeft men den brand
in de Amsterdamsche telefooncentrale bedacht.
De weerlegging van den Rotterdamschen
hoofdcommissaris zou volgens spr. niet veel be-
teekenen, omdat deze hoofdcommissaris pas se
dert korten tijd in functie is.
Onmiddellijk voor de invaart van de 's Mole-
naarsbrug tusschen den Ouden Rijn en de Hy-
manswetering, onder de gemeente Alphen a. d.
ijn, is een ijzeren vlet, geladen met klei van
de firma Van Rijn en Kloot gezonken, ten
gevolge van een zwaren golfslag van een pas-
seerende motorboot.
De bemanning van de vlet, bestaande uit
twee personen, geraakte mede te water, doch ge
lukkig wisten zij zich door een paar planken te
grijpen, een oogenblik drijvende te houden,
waarna zij door den brugwachter, die onmid-
delijk in een roeiboot was gesprongen, op het
droge konden worden gebracht.
De vlet verdween echter naar de diepte en
zal thans worden gelicht
